In Portugal is het recht op informatie over het rechtsstelsel een grondrecht van burgers, dat uitdrukkelijk is neergelegd in artikel 20, lid 2 van de Portugese grondwet en ten uitvoer werd gelegd bij wet nr. 34/2004 van 29 juli 2004 betreffende regels voor toegang tot justitie en tot rechterlijke instanties (huidige versie).

Volgens artikel 4 van deze wet is de regering verplicht maatregelen te nemen om bekendheid te geven aan de wet en het rechtsstelsel. Het ministerie van Justitie is verantwoordelijk voor het verstrekken van juridische informatie, door middel van publicaties of met andere communicatiemiddelen, zulks met het oog op een betere uitoefening van de rechten en de naleving van de wettelijke verplichtingen.

Het publiceren van rechterlijke beslissingen is een internationaal beginsel, dat is vastgelegd in artikel 10 van de Universele Verklaring van de rechten van de mens en in artikel 6 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens. Dit beginsel is in de eerste plaats neergelegd in artikel 206 van de grondwet (ook met betrekking tot terechtzittingen) en in verschillende wetten betreffende uiteenlopende rechtsgebieden, namelijk:

• de artikelen 163 en 606 van het wetboek van burgerlijke rechtsvordering;
• artikel 86, lid 1, artikel 87 en artikel 321, lid 3, van het wetboek van strafvordering;
• de artikelen 3 en 115 van de wet betreffende de organisatie, de werking en de procedure van het constitutioneel hof;
• artikel 30 van het wetboek bestuursprocesrecht.

Het ministerie van Justitie beheert een aantal databanken met juridische documenten, die te vinden zijn op http://www.dgsi.pt/ Deze documenten worden ook gepubliceerd in de staatscourant, dat beschikbaar is via https://dre.pt/:

• beslissingen en arresten van het constitutioneel hof over de ongrondwettigheid of onwettigheid van een wet of over de ongrondwettigheid van een nalatigheid;
• uitspraken tot standaardisering van de jurisprudentie van het hooggerechtshof en de rekenkamer en uitspraken van het hooggerechtshof voor bestuurszaken waaraan de wet algemeen bindende kracht verleent;
• beslissingen van andere rechterlijke instanties die algemeen bindend zijn.

Presentatie van beslissingen/titels-opschriften

De website http://www.dgsi.pt/ geeft toegang tot een verzameling databanken met precedenten en tot de bibliotheken met bibliografische verwijzingen van het ministerie van Justitie.

In elk van deze databanken zijn de meest recente documenten te vinden. Een navigatiebalk geeft toegang tot de verschillende soorten mogelijke zoekopdrachten (vrij zoeken op term, op veld of op omschrijving).

Zowel in de invoerweergave als in de resultatenweergave worden de documenten per rubriek weergegeven, met de volgende informatie:

• zaaknummer
• datum terechtzitting
• rapporteur
• omschrijving

Voorbeeld van titels/opschriften

Arresten van het hooggerechtshof

Formats

De volledige tekst van de beslissing is beschikbaar (met inachtneming van de gegevensbeschermingsregels) in HTML-formaat.

Betrokken rechterlijke instanties

De op http://www.dgsi.pt/ beschikbare databanken bevatten jurisprudentie van de volgende rechtbanken/instanties:

• hooggerechtshof
• hoven van beroep (Coimbra, Évora, Lissabon, Porto en Guimarães)
• constitutioneel hof
• hooggerechtshof voor bestuurszaken
• centrale bestuursgerechten (Noord en Zuid)
• gerecht voor jurisdictieconflicten
• adviezen van de officier van justitie
• vrederechters

Overige zaken

In Portugal is er informatie beschikbaar over verschillende soorten zaken, zoals blijkt uit onderstaande tabel.

Voorschriften voor publicatie

Er zijn op nationaal niveau geen bindende regels voor de publicatie van jurisprudentie. Er zijn in Portugal echter wel bindende regels voor de publicatie door rechterlijke instanties.

Alleen bepaalde jurisprudentie wordt in Portugal gepubliceerd. De toegepaste selectiecriteria zijn belang en relevantie.

Links

Databanken met juridische documenten