Εθνικά συστήματα δικαιοσύνης

Οργάνωση των δικαστηρίων — σύστημα απονομής δικαιοσύνης

Η δικαστική εξουσία αποτελεί τον τρίτο πυλώνα του κράτους δικαίου, μαζί με τη νομοθετική και την εκτελεστική εξουσία. Ο ομοσπονδιακός συνταγματικός νόμος προβλέπει ότι η τακτική δικαιοδοσία πηγάζει από την Ομοσπονδία. Η δικαστική εξουσία διαχωρίζεται από την εκτελεστική σε όλους τους βαθμούς. Για κάθε τομέα της διοίκησης της δικαιοσύνης, η οποία ασκείται από επιτροπές δικαστών που δεν υπόκεινται σε υποδείξεις, ισχύουν ειδικοί κανόνες.

Εκτός από το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Δικαιοσύνης, η αυστριακή δικαστική εξουσία περιλαμβάνει τα τακτικά δικαστήρια, τις εισαγγελίες, τα καταστήματα κράτησης (σωφρονιστικά ιδρύματα και δικαστικές φυλακές) και τους φορείς δικαστικής επιτήρησης, οι οποίοι είναι κυρίως ιδιωτικοί:

1. Τα τακτικά δικαστήρια είναι κρατικοί φορείς που αποφαίνονται επί αστικών αξιώσεων και υποχρεώσεων, καθώς και επί ποινικών κατηγοριών, ακολουθώντας τυπική διαδικασία. Συστήνονται βάσει νόμου και απαρτίζονται από ανεξάρτητους και αμερόληπτους δικαστές, οι οποίοι δεν μπορούν να απολυθούν ή να μετατεθούν και οι οποίοι δεσμεύονται μόνον από τον νόμο.
2. Οι εισαγγελίες αποτελούν ειδικά όργανα που είναι διακριτά από τα δικαστήρια. Κύριο καθήκον τους είναι να προστατεύουν το δημόσιο συμφέρον κατά την απονομή της ποινικής δικαιοσύνης. Διευθύνουν την προκαταρκτική εξέταση, απαγγέλλουν κατηγορίες και εκπροσωπούν την κατηγορία στην ποινική δίκη. Οι εισαγγελείς είναι όργανα των τακτικών δικαστηρίων.
3. Τα καταστήματα κράτησης είναι αρμόδια για την εκτέλεση των στερητικών της ελευθερίας ποινών και των μέτρων ασφαλείας.
4. Οι φορείς δικαστικής επιτήρησης αποτελούν επίσης μέρος του δικαστικού συστήματος. Φροντίζουν κρατουμένους που έχουν καταδικαστεί και απολυθεί υπό όρους. Κατά το μεγαλύτερο μέρος τους, τα καθήκοντα αυτά έχουν ανατεθεί σε ιδιωτικούς φορείς, οι οποίοι τελούν υπό την εποπτεία του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Επικεφαλής της διοίκησης της δικαιοσύνης είναι ο/η ομοσπονδιακός/-ή υπουργός δικαιοσύνης. Στον/στην ομοσπονδιακό/-ή υπουργό δικαιοσύνης υπάγεται το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Δικαιοσύνης, το οποίο είναι ένα από τα ανώτατα διοικητικά όργανα της Ομοσπονδίας. Ο/Η ομοσπονδιακός/-ή υπουργός δικαιοσύνης είναι μέλος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και το χαρτοφυλάκιό του/της περιλαμβάνει τον πολιτικό συντονισμό και διοίκηση και την ανώτατη εποπτεία όλων των σχετικών υπηρεσιών.

Εκτός από τα τακτικά δικαστήρια, η Αυστρία διαθέτει επίσης Συνταγματικό Δικαστήριο και Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο, καθώς και —από την 1η Ιανουαρίου 2014— διοικητικά δικαστήρια. Σε ομοσπονδιακό επίπεδο, έχουν συσταθεί Ομοσπονδιακό Διοικητικό Δικαστήριο (Bundesverwaltungsgericht) και Ομοσπονδιακό Φορολογικό Δικαστήριο (Bundesfinanzgericht), καθένα από τα οποία έχει την έδρα του στη Βιέννη αλλά διαθέτει και τοπικά γραφεία σε άλλες πόλεις. Επιπλέον, σε κάθε ομόσπονδο κράτος ιδρύθηκε χωριστό περιφερειακό διοικητικό δικαστήριο (Landesverwaltungsgericht). Τα διοικητικά δικαστήρια δεν υπάγονται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης της Αυστρίας.

Βαθμοί των τακτικών δικαστηρίων

• Τοπικά δικαστήρια (Bezirksgerichte)
• Περιφερειακά δικαστήρια (Landesgerichte — γνωστά και ως πρωτοβάθμια δικαστήρια)
• Εφετεία (Oberlandesgerichte — γνωστά και ως δευτεροβάθμια δικαστήρια)
• Ανώτατο Δικαστήριο (Oberster Gerichtshof)

Νομικές βάσεις δεδομένων

Η δικτυακή πύλη της αυστριακής δικαιοσύνης παρέχει γενικές πληροφορίες σχετικά με το αυστριακό δικαστικό σύστημα.

Παρέχεται δωρεάν πρόσβαση στη βάση δεδομένων;

Ναι, η πρόσβαση στη δικτυακή πύλη της αυστριακής δικαιοσύνης παρέχεται δωρεάν.