Οργάνωση της Δικαιοσύνης - συστήματα απονομής δικαιοσύνης
Το δικαστικό σύστημα στη Τσεχική Δημοκρατία απαρτίζεται από το Ανώτατο Δικαστήριο (Ústavní soud České republiky) και από τα λεγόμενα τακτικά δικαστήρια.
Το σύστημα των τακτικών δικαστηρίων απαρτίζεται από το Ανώτατο Δικαστήριο (Nejvyšší soud), το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο (Nejvyšší správní soud), τα ανώτερα δικαστήρια / εφετεία (vrchní soudy), τα περιφερειακά δικαστήρια (krajské soudy) και τα τοπικά δικαστήρια (okresní soudy).
Διοίκηση των δικαστηρίων
Κεντρικό κρατικό όργανο αρμόδιο για τη διοίκηση των δικαστηρίων είναι το Υπουργείο Δικαιοσύνης της Τσεχικής Δημοκρατίας.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης διοικεί τα ανώτερα δικαστήρια, τα περιφερειακά δικαστήρια και τα τοπικά δικαστήρια βάσει του νόμου αριθ. 6/2002 Συλ. περί δικαστηρίων και δικαστών, είτε απευθείας είτε μέσω των προέδρων των δικαστηρίων. Η διοίκηση των τοπικών δικαστηρίων μπορεί επίσης να ανατεθεί από το Υπουργείο Δικαιοσύνης στους προέδρους των περιφερειακών δικαστηρίων.
Ορισμένα καθήκοντα της κεντρικής κυβέρνησης επιτελούνται από τον Πρόεδρο (ή ενδεχομένως τον Αντιπρόεδρο) του Ανωτάτου Δικαστηρίου και τον Πρόεδρο (ή ενδεχομένως τον Αντιπρόεδρο) του Ανωτάτου Διοικητικού Δικαστηρίου της Τσεχικής Δημοκρατίας.
Τα κρατικά όργανα που είναι αρμόδια για τη διοίκηση της δικαιοσύνης επιτελούν τα καθήκοντά τους λαμβάνοντας υπόψη τις γνώμες που εκδίδουν τα σχετικά συμβούλια δικαστών (soudcovské rady) τα οποία έχουν συσταθεί εντός του Ανωτάτου Δικαστηρίου και του Ανωτάτου Διοικητικού Δικαστηρίου της Τσεχικής Δημοκρατίας, των ανωτέρων δικαστηρίων, των περιφερειακών δικαστηρίων και όλων των τοπικών δικαστηρίων.
Ορισμένα διοικητικά καθήκοντα ανατίθενται στον διοικητικό διευθυντή του δικαστηρίου, ο οποίος υπάγεται στον πρόεδρο του οικείου δικαστηρίου.
Είδη δικαστηρίων – σύντομη περιγραφή
Το σύστημα των τακτικών δικαστηρίων αποτελείται από τέσσερις οργανωτικούς κλάδους:
- τα τοπικά δικαστήρια ισότιμα με αυτά είναι τα πρωτοδικεία (obvodní soudy) στην πρωτεύουσα Πράγα και το Δημοτικό Δικαστήριο του Μπρνο (Městský soud v Brně),
- τα περιφερειακά δικαστήρια στις πόλεις Μπρνο, České Budějovice, Hradec Králové, Ostrava, Plzeň, Πράγα, Ústí nad Labem και το Δημοτικό Δικαστήριο της Πράγας (Městský soud v Praze),
- τα ανώτερα δικαστήρια της Πράγας και του Olomouc,
- το Ανώτατο Δικαστήριο και το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο, τα οποία εδρεύουν στο Μπρνο.
Το σύστημα ειδικών δικαστηρίων αποτελείται αποκλειστικά από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τσεχικής Δημοκρατίας.
Δικαστική ιεραρχία
Το δικαστικό σύστημα της Τσεχικής Δημοκρατίας αποτελείται από δύο βαθμίδες, στοιχείο καθοριστικό όσον αφορά την οργανωτική ιεράρχηση του συστήματος ενδίκων μέσων. Από την άποψη αυτή, η ιεραρχική σχέση μεταξύ των δικαστηρίων, βάσει της βαθμίδας κάθε δικαστηρίου εντός του δικαστικού συστήματος, διαρθρώνεται σε τρεις βαθμίδες.
Για περισσότερες πληροφορίες, πρβλ. το τμήμα για τα τακτικά δικαστήρια στην Τσεχική Δημοκρατία
Σύμφωνα με τον νόμο αριθ. 6/2002 Συλ. περί δικαστηρίων και δικαστών,
τα τοπικά δικαστήρια:
α) εκδίδουν αποφάσεις ως πρωτοβάθμια δικαστήρια, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά σε δικονομικές διατάξεις,
β) εκδίδουν αποφάσεις σε άλλες υποθέσεις που προβλέπει ο εν λόγω νόμος.
τα περιφερειακά δικαστήρια:
α) εκδίδουν αποφάσεις σε υποθέσεις που προβλέπει η νομοθεσία περί δικονομικών θεμάτων ως δευτεροβάθμια δικαστήρια σε υποθέσεις που εκδικάσθηκαν πρωτοβάθμια από τοπικά δικαστήρια της κατά τόπον αρμοδιότητάς τους,
β) εκδίδουν αποφάσεις σε υποθέσεις που προβλέπει η νομοθεσία περί δικονομικών θεμάτων ως πρωτοβάθμια δικαστήρια,
γ) εκδίδουν αποφάσεις σε υποθέσεις διοικητικής δικαιοσύνης όπως προβλέπει ο εν λόγω νόμος,
δ) εκδίδουν αποφάσεις σε άλλες υποθέσεις που προβλέπει ο εν λόγω νόμος.
τα ανώτερα δικαστήρια:
α) εκδίδουν αποφάσεις σε υποθέσεις που προβλέπει η νομοθεσία περί δικονομικών θεμάτων ως δευτεροβάθμια δικαστήρια σε υποθέσεις που εκδικάσθηκαν πρωτοβάθμια από περιφερειακά δικαστήρια της κατά τόπον αρμοδιότητάς τους,
β) εκδίδουν αποφάσεις σε άλλες υποθέσεις που προβλέπει ο εν λόγω νόμος.
το Ανώτατο Δικαστήριο της Τσεχικής Δημοκρατίας:
ως ανώτατη δικαστική αρχή σε αστικές και ποινικές υποθέσεις, το Ανώτατο Δικαστήριο μεριμνά ως εξής για τη συνέπεια και τη νομιμότητα των δικαστικών αποφάσεων:
α) εκδίδει αποφάσεις σε περιπτώσεις εκτάκτων ενδίκων μέσων σε υποθέσεις που προβλέπει η νομοθεσία περί δικονομικών θεμάτων,
β) εκδίδει αποφάσεις σε άλλες υποθέσεις που προβλέπονται από ειδικές διατάξεις ή από διεθνή σύμβαση εγκριθείσα από το τσεχικό Κοινοβούλιο, η οποία δεσμεύει την Τσεχική Δημοκρατία και η οποία έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Περαιτέρω, το Ανώτατο Δικαστήριο εκδίδει αποφάσεις σχετικά με:
α) την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων δικαστηρίων της αλλοδαπής, εφόσον αυτό απαιτείται από ειδική νομοθεσία εγκριθείσα από το τσεχικό Κοινοβούλιο, η οποία δεσμεύει την Τσεχική Δημοκρατία και η οποία έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως,
β) σε άλλες υποθέσεις που προβλέπονται από ειδικές διατάξεις ή από διεθνή σύμβαση εγκριθείσα από το τσεχικό Κοινοβούλιο, η οποία δεσμεύει την Τσεχική Δημοκρατία και η οποία έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Το Ανώτατο Δικαστήριο παρακολουθεί και αξιολογεί τις τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις σε αστικές και ποινικές υποθέσεις και, βάσει των αποφάσεων αυτών, για να εξασφαλίζεται συνέπεια στη νομολογία, γνωμοδοτεί επί των αποφάσεων των δικαστηρίων σε ειδικές κατηγορίες υποθέσεων.
Σύμφωνα με τον νόμο αριθ. 150/2002 Συλ., περί Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας,
το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της Τσεχικής Δημοκρατίας:
ως ανώτατη δικαστική αρχή σε διοικητικές υποθέσεις, το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο μεριμνά για τη συνέπεια και τη νομιμότητα των δικαστικών αποφάσεων εκδίδοντας αποφάσεις επί αναιρέσεων σε υποθέσεις που προβλέπει ο εν λόγω νόμος, καθώς και σε άλλες υποθέσεις που προβλέπει ο εν λόγω νόμος ή άλλος, ειδικός νόμος.
Το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο παρακολουθεί και αξιολογεί τις τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις διοικητικών δικαστηρίων και, βάσει των αποφάσεων αυτών, για να εξασφαλίζεται συνέπεια στη νομολογία, γνωμοδοτεί επί των αποφάσεων των δικαστηρίων σε ειδικές κατηγορίες υποθέσεων.
Για να εξασφαλίζεται νομιμότητα και συνέπεια στη νομολογία των διοικητικών δικαστηρίων, το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο δύναται, στις υποθέσεις που προβλέπει ο εν λόγω νόμος και σύμφωνα με τη διαδικασία από αυτός ορίζει, να εκδίδει ψηφίσματα επί των αρχών στο πλαίσιο των δικαιοδοτικών του δραστηριοτήτων.
Βάσεις νομικών δεδομένων
Παρέχεται δωρεάν πρόσβαση στις βάσεις δεδομένων;
Η πρόσβαση και στις δύο αυτές βάσεις δεδομένων παρέχεται δωρεάν.
Συνοπτική περιγραφή του περιεχομένου
Η Πύλη για τη Δικαιοσύνη περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, τα διάφορα δικαστήρια, την Εισαγγελία και τα στοιχεία επικοινωνίας τους.
Στην επίσημη διαδικτυακή πύλη της τσεχικής κυβέρνησης διατίθενται οι νομικές πράξεις της Τσεχικής Δημοκρατίας που έχουν δημοσιευθεί στη Συλλογή Νόμων.
Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται το εκάστοτε κράτος μέλος. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη όσον αφορά τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που περιλαμβάνονται ή για τα οποία γίνεται λόγος στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.