Verdachten (in strafzaken)

Waar wordt het proces gehouden?

Het proces vindt plaats voor de bevoegde gerechtelijke instantie, overeenkomstig de ernst van het strafbare feit en de plaats waar het is gepleegd. Ingevolge het recht op berechting door een onpartijdige rechter vindt het proces plaats voor een andere rechter dan die welke het onderzoek heeft geleid

Kan de aanklacht nog worden aangepast? Zo ja, wat is in dit verband mijn recht op informatie?

Ja, na de onderzoeksfase kan de aanklager de kwalificatie van de ten laste gelegde feiten aanpassen, op voorwaarde dat de nieuwe aanklacht homogeen is en geen nieuwe feiten bevat, m.a.w. dat alle elementen van de nieuwe aanklacht al in de eerste aanklacht besloten lagen. In dergelijke gevallen kan de verdediging verzoeken om uitstel van de zitting om nieuw bewijsmateriaal te kunnen leveren met het oog op een adequaat verweer.

Wat zijn mijn rechten in de rechtszaal?

U hebt het recht op informatie over de u ten laste gelegde feiten, het recht op verweer en rechtsbijstand, het recht niet tegen uzelf te getuigen, het recht niet schuldig te pleiten, het recht niet te antwoorden op alle of een deel van de vragen die u worden gesteld en het recht op toepassing van het beginsel van vermoeden van onschuld. U hebt ook het recht aan het eind van het proces als laatste het woord te voeren.

Ben ik verplicht om mijn proces bij te wonen? Onder welke voorwaarden mag ik wegblijven?

In ons rechtsstelsel is bepaald dat de verdachte aanwezig moet zijn bij de mondelinge behandeling. Die verplichting is een gevolg van het recht op effectieve rechtsbescherming, waarmee het recht op verweer en het recht op een eerlijk proces (waaronder het recht te worden gehoord) is gewaarborgd.

U moet het proces bijwonen om uw onschuld aan te tonen, maar het proces kan in uw afwezigheid worden gehouden wanneer u, na te zijn opgeroepen, zonder geldige reden niet verschijnt en de strafeis niet hoger is dan twee jaar gevangenisstraf of zes jaar voor een straf van andere aard. Als u niet verschijnt vanwege plotselinge ziekte, wordt dat als een geldige reden beschouwd; de zitting wordt dan verdaagd.

Heb ik recht op een tolk en op vertaling van de stukken?

U hebt recht op gratis tolk- en vertaalondersteuning. U hebt recht op bijstand door een tolk als u het Spaans of de officiële taal van de plaats waar het proces plaatsvindt, niet spreekt. U hebt ook recht op een schriftelijke vertaling van de stukken die u nodig hebt om uw rechten van verweer te kunnen uitoefenen.

Heb ik recht op een advocaat?

Ja, u hebt recht op bijstand door een advocaat die u zelf kiest of, als u dat niet doet, een advocaat die u ambtshalve wordt toegewezen, met wie u onder vier ogen kunt communiceren en overleggen. Alleen bij lichte strafbare feiten is rechtsbijstand niet vereist.

Welke andere procedurele rechten moet ik kennen? (bv. de presentatie van de verdachten voor het gerecht)

U hebt het recht alle bewijsmiddelen te gebruiken die volgens u nodig zijn voor uw verweer (getuigen, deskundigen, stukken, opnames enz.), voor zover de rechter die toelaat. U hebt recht op een openbare zitting, tenzij de rechter overeenkomstig de wet anders beslist om de veiligheid of openbare orde te kunnen waarborgen en om de grondrechten van de deelnemers en in het bijzonder het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van de slachtoffers en hun familie naar behoren te kunnen beschermen. Aan het begin van het proces hebt u ook het recht alle of een deel van de u ten laste gelegde feiten te erkennen, waarmee u een overeenkomst over de aanklacht kunt bereiken met het oog op strafvermindering.

Mogelijke beslissingen

Aan het eind van het proces spreekt de rechter een vonnis uit waarin alle tijdens het proces opgeworpen vragen worden beantwoord en de verdachte wordt veroordeeld voor of vrijgesproken van alle betrokken strafbare feiten. Het vonnis kan ook mondeling tijdens het proces bekend worden gemaakt, waarna het op schrift moet worden gesteld. Als de partijen na de uitspraak van het vonnis te kennen geven dat zij geen beroep willen instellen, verklaart de rechter het vonnis onmiddellijk definitief.

Als u schuldig bent bevonden aan een strafbaar feit, kan de rechter u de straf opleggen die op dat feit staat, tot maximaal de zwaarste door de aanklager geëiste straf.