Informacje ogólne

We Francji istnieją cztery rodzaju sądów orzekających w sprawach karnych:

• Sąd policyjny (Tribunal de police)

Sąd ten orzeka w składzie jednego sędziego i rozpoznaje sprawy o wykroczenia kategorii piątej. Od orzeczeń tego sądu przysługuje prawo wniesienia odwołania do wydziału karnego sądu apelacyjnego, lecz tylko w określonych przypadkach.

• Sąd bliskości (Juridiction de proximité)

Sąd ten orzeka w składzie jednego sędziego i rozpoznaje sprawy o wykroczenia czterech pierwszych kategorii.

W odniesieniu do środków odwoławczych od orzeczeń tego sądu stosuje się te same zasady co w przypadku orzeczeń sądu policyjnego.

• Sąd poprawczy (Tribunal correctionnel)

Co do zasady sąd ten orzeka w składzie trzech sędziów i zasadniczo rozpoznaje sprawy o występki.

Sądem właściwym do rozpoznania danej sprawy jest sąd właściwy dla miejsca popełnienia przestępstwa, sąd właściwy dla miejsca zamieszkania oskarżonego o popełnienie przestępstwa lub sąd właściwy dla miejsca zatrzymania oskarżonego o popełnienie przestępstwa.

Od orzeczeń sądów pierwszej instancji przysługuje prawo wniesienia odwołania do wydziału karnego sądu apelacyjnego.

• Sąd przysięgłych (Cour d’assises)

Sąd ten rozpoznaje sprawy o zbrodnie popełnione przez osoby pełnoletnie i nieobjęte właściwością sądów szczególnych.

Sąd ten orzeka w składzie trzech sędziów zawodowych i dziewięciu sędziów przysięgłych wybranych losowo spośród obywateli francuskich.

Od wyroków skazujących wydanych przez ten sąd prokuraturze oraz skazanemu przysługuje prawo do wniesienia apelacji do innego sądu przysięgłych, w skład którego wchodzi dwunastu sędziów przysięgłych wybranych spośród obywateli oraz trzech sędziów zawodowych. Od wydanych przez sąd przysięgłych wyroków skazujących lub uniewinniających oskarżonemu i prokuratorowi generalnemu przysługuje prawo do wniesienia odwołania. Powodom cywilnym przysługuje prawo do wniesienia odwołania wyłącznie w zakresie zasądzonego przez sąd odszkodowania.

Przebieg postępowania karnego

Poniżej przedstawiono charakterystykę zwykłych etapów postępowania karnego.

Dochodzenie (enquête)

Prowadzone jest przez policję lub żandarmerię i ma na celu ustalenie, czy doszło do popełnienia przestępstwa, zebranie dowodów dotyczących jego popełnienie i wykrycie jego sprawców. Toczy się pod nadzorem prokuratora Republiki. Dochodzenie prowadzone jest w każdym przypadku, gdy postępowanie zostało wszczęte przez prokuraturę.

Istnieją dwa rodzaje dochodzeń: dochodzenie in flagranti w związku z zatrzymaniem sprawcy na gorącym uczynku (de flagrance) oraz dochodzenie wstępne (enquête préliminaire) prowadzone z urzędu przez funkcjonariusza policji sądowej lub na polecenie prokuratora Republiki.

W wszystkich przypadkach dochodzenie ma charakter tajny i toczy się bez udziału stron.

Śledztwo (instruction)

Celem śledztwa prowadzonego przez sędziego śledczego jest zebranie dowodów dotyczących popełnienia przestępstwa oraz wykrycie jego sprawcy. W ramach tego postępowania ustala się, czy zebrane dowody są wystarczające, aby oddać sprawcę do dyspozycji sądu. W toku śledztwa przygotowuje się także sprawę dla sądu. Postępowanie to ma charakter tajny, ale osoby będące jego stronami mają dostęp do akt sprawy i pod pewnymi warunkami mogą występować z wnioskami o podjęcie czynności śledczych.

Wyrok

Wyrok zapada w postępowaniu kontradyktoryjnym, jawnym i ustnym. Wyrok następuje po naradzie sędziów i istnieje możliwość jego zaskarżenia.

Szczegółowe informacje na temat wszystkich etapów postępowania oraz przysługujących ci praw możesz znaleźć w poszczególnych arkuszach informacyjnych. Niniejsze informacje nie stanowią porady prawnej i mają wyłącznie charakter informacyjny.

Rola Komisji Europejskiej

Należy pamiętać, że Komisja Europejska nie bierze udziału w postępowaniach karnych toczących się w państwach członkowskich i w związku z tym nie może udzielić pomocy w złożeniu skargi. Informacje na temat sposobu wnoszenia skarg oraz podmiotów, do których takie skargi można kierować, są zawarte w niniejszych arkuszach informacyjnych.

Potrzebne informacje możesz uzyskać, klikając na jeden z poniższych linków.

1 – Uzyskanie porady prawnej

2 – Moje prawa w toku dochodzenia i śledztwa oraz przed skierowaniem sprawy do sądu

• Moje prawa po zatrzymaniu przez policję
• Moje prawa podczas przesłuchania w trakcie pierwszego stawiennictwa
• Status oskarżonego oraz podejrzanego występującego w charakterze świadka (témoin assisté)
• Zamknięcie śledztwa
• Europejski nakaz aresztowania
• Przygotowanie sprawy przez obronę

3 – Moje prawa w trakcie rozprawy

4 – Moje prawa po wydaniu orzeczenia przez sąd

5 – Naruszenia przepisów ruchu drogowego i inne wykroczenia

Ciekawe strony

Moje prawa