Oskarżeni (postępowanie karne)

Polska

W niniejszych arkuszach informacyjnych wyjaśniono, co się dzieje, gdy dana osoba jest podejrzana lub oskarżona o popełnienie przestępstwa i sprawa podlega rozpoznaniu przez sąd.

Autor treści:
Polska

Jeśli padłeś ofiarą przestępstwa, pełną informację na temat przysługujących ci praw znajdziesz tutaj.

Przebieg procesu karnego

Poniżej przedstawiono charakterystykę zwykłych etapów procesu karnego.

Polski proces karny jest praktycznie w całości uregulowany w jednej ustawie - Kodeksie postępowania karnego z 1997 roku.

Zasady procesu karnego

Prawdy – podstawą wszelkich ustaleń/rozstrzygnięć organów ścigania i sądów są prawdziwe ustalenia faktyczne;

Bezpośredniości, ustności i jawności – rozprawy odbywają się ustnie, sąd zapoznaje się bezpośrednio z dowodami oraz co do zasady posiedzenia są otwarte dla publiczności;

Profesjonalizmu – sprawy rozpoznawane są przez zawodowego sędziego; w części spraw w składach orzekających zasiadają dodatkowo ławnicy;

Domniemania niewinności – oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem;

In dubio pro reo – niedające się usunąć wątpliwości natury faktycznej lub prawnej należy rozstrzygać na korzyść oskarżonego;

Prawa do pełnej obrony – oskarżony ma prawo do obrony i profesjonalnego obrońcy w toku całego procesu;

Swobodnej oceny dowodów - organy procesowe wydają każde rozstrzygnięcie na podstawie całokształtu dowodów z uwzględnieniem doświadczenia życiowego, wskazań wiedzy i zasad prawidłowego rozumowania;

Niezależności i niezawisłości – sądy są niezależne od władzy wykonawczej, a sędziowie niezawiśli (podlegają tylko Konstytucji i ustawom);

Legalizmu - ściganiu podlega każde zachowanie realizujące znamiona typu czynu zabronionego.

Fazy procesu

Postępowanie przygotowawcze (śledztwo lub dochodzenie)

Ta faza jest prowadzona lub nadzorowana przez Prokuraturę podporządkowaną niezależnemu od władzy wykonawczej Prokuratorowi Generalnemu. Na tym etapie zbiera się podstawowe informacje na temat podejrzanego oraz ewentualnego popełnionego przestępstwa. Postępowanie to co do zasady kończy się umorzeniem postępowania lub wniesieniem aktu oskarżenia do sądu.

Postępowanie sądowe

Jest prowadzone przez niezależny sąd składający się z niezawisłych sędziów w oparciu o przedstawiony akt oskarżenia. Sąd przeprowadza dowody, wydaje orzeczenia; postępowanie jest dwuinstancyjne.

Postępowanie wykonawcze

Postępowanie wykonawcze jest prowadzone w oparciu o Kodeks karny wykonawczy z 1997 r.

Szczegółowe informacje na temat tych etapów procesu oraz na temat przysługujących ci prawach można znaleźć w poszczególnych arkuszach informacyjnych. Informacje te nie stanowią porady prawnej, a ich celem jest wyłącznie funkcja informacyjna.

Rola Komisji Europejskiej

Należy pamiętać, że Komisja Europejska nie bierze udziału w toczących się w państwach członkowskich postępowaniach karnych i w związku z tym nie może pomóc w składaniu skarg. Informacje na temat sposobu wnoszenia skarg oraz podmiotów, do których takie skargi można kierować, są zawarte w niniejszych arkuszach informacyjnych.

Aby uzyskać potrzebne informacje, proszę kliknąć na poniższe linki

Moje prawa w postępowaniu przygotowawczym

Moje prawa w trakcie rozprawy sądowej

Moje prawa po zakończeniu rozprawy

Ostatnia aktualizacja: 03/09/2024

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.