Prawa podstawowe

Sądy krajowe

Prawa podstawowe usankcjonowano w aktach międzynarodowych, takich jak europejska konwencja praw człowieka, jak również w konwencjach Organizacji Narodów Zjednoczonych, a także w konstytucji luksemburskiej i w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej w odniesieniu do prawa Unii.

Na prawa podstawowe usankcjonowane w tych aktach prawnych można się powołać przed każdym sądem krajowym – zarówno przed sądami właściwymi do rozpoznawania spraw karnych, cywilnych i gospodarczych, jak i administracyjnych.

Należy podkreślić, że każde naruszenie prawa podstawowego może skutkować orzeczeniem sankcji przez sądy krajowe – zarówno przez sądy właściwe do rozpoznawania spraw karnych lub cywilnych, jak i – w stosownych przypadkach – przez sądy właściwe do rozpoznawania spraw gospodarczych lub administracyjnych.

https://justice.public.lu/fr.html

http://www.justice.public.lu/fr/annuaire/index.html

Rzecznik instytucjonalny

Rzecznik Praw Obywatelskich

Rzecznik działa przy Izbie Deputowanych i nie podlega zwierzchnictwu żadnego innego organu w ramach sprawowanej funkcji.

Zadaniem Rzecznika jest przyjmowanie skarg od osób fizycznych lub prawnych prawa prywatnego wnoszonych w związku ze sprawą dotyczącą tych osób i związanych z funkcjonowaniem administracji rządowej i samorządowej, a także instytucji publicznych podlegających organom rządowym i samorządowym, z wyjątkiem spraw związanych z ich działalnością przemysłową, finansową i handlową. W tym kontekście do Rzecznika można wnosić skargi, które bezpośrednio lub pośrednio dotyczą praw człowieka.

Każda osoba fizyczna lub osoba prawna prawa prywatnego, która uzna – w związku ze swoją sprawą – że działanie organu, o którym mowa w poprzednim akapicie, nie było zgodne z powierzoną mu misją lub że uchybia ono obowiązującym konwencjom, ustawom i rozporządzeniom, może wystąpić o skierowanie sprawy do Rzecznika w drodze indywidualnej skargi pisemnej lub poprzez ustne oświadczenie złożone w sekretariacie Rzecznika.

Przed wniesieniem skargi należy podjąć właściwe kroki administracyjne przed organami, których dotyczy sprawa, w celu załatwienia danej sprawy.

Wniesienie skargi do Rzecznika nie powoduje przerwania biegu terminów wniesienia środków zaskarżenia, w szczególności do właściwych sądów.

Rzecznik nie może interweniować w postępowaniach wszczętych przed sądem ani podważać zasadności orzeczenia sądowego. W przypadku niewykonania orzeczenia sądowego kończącego postępowanie w sprawie może on jednak zobowiązać organ, którego dotyczy skarga, do wykonania orzeczenia w terminie wyznaczonym przez Rzecznika.

Przedmiotem skargi powinna być konkretna sprawa, która dotyczy skarżącego. Skargi nie mogą dotyczyć funkcjonowania administracji w ujęciu ogólnym.

Jeżeli Rzecznik uzna, że dana skarga jest uzasadniona, udziela porad skarżącemu i organowi administracji, przedstawiając zalecenia w odniesieniu do organu, którego dotyczy skarga, oraz skarżącego, które jego zdaniem mogą umożliwić polubowne rozstrzygnięcie sprawy będącej przedmiotem wniesionej skargi. Zalecenia mogą obejmować w szczególności propozycje udoskonalenia funkcjonowania organu, którego dotyczy skarga.

Jeżeli Rzecznik uzna – w związku z wniesioną do niego skargą – że wykonanie orzeczenia będącego przedmiotem skargi uchybia zasadzie sprawiedliwości, może on zalecić danemu organowi – zgodnie z przepisami ustawowymi i wykonawczymi – wszelkie rozwiązania umożliwiające rozstrzygnięcie sprawy skarżącego na zasadzie słuszności oraz zasugerować zmiany, które jego zdaniem należy wprowadzić w przepisach ustawowych lub wykonawczych, na podstawie których wydano przedmiotowe orzeczenie.

Od decyzji Rzecznika o niepodejmowaniu sprawy nie można się odwołać do sądu.

Ombudsman

36, rue du Marché-aux-Herbes
L-1728 Luxembourg

Tel.: (+352) 26 27 01 01
Faks: (+352) 26 27 01 02

Strona internetowa: http://www.ombudsman.lu/
E-mail: info@ombudsman.lu

Wyspecjalizowane organy ochrony praw człowieka

Komisja Konsultacyjna ds. Praw Człowieka (Commission consultative des droits de l’Homme)

Komisja Konsultacyjna ds. Praw Człowieka (Commission consultative des droits de l’Homme – CCDH) jest rządowym organem doradczym, którego zadaniem jest upowszechnianie i ochrona praw człowieka w Wielkim Księstwie Luksemburga. W tym celu Komisja przekazuje rządowi opinie, badania, stanowiska i zalecenia, które opracowuje przy zachowaniu pełnej niezależności we wszystkich kwestiach o zasięgu ogólnym dotyczących praw człowieka w Wielkim Księstwie Luksemburga. W swoich opiniach zwraca uwagę rządu na środki, które – jej zdaniem – mogą wspierać ochronę i upowszechnianie praw człowieka. Premier przekazuje Izbie Deputowanych opinie, badania, stanowiska i zalecenia Komisji.

Komisja jest organem pełniącym wyłącznie funkcje doradcze na rzecz rządu, nieposiadającym uprawnień decyzyjnych.

CCDH nie jest uprawniona do rozpatrywania indywidualnych spraw.

W ramach swojej działalności CCDH:

• wedle własnego uznania bada wszelkie kwestie wchodzące w zakres jej kompetencji, które zostały do niej skierowane przez rząd lub które zdecydowała się rozstrzygnąć z własnej inicjatywy na wniosek członków CCDH lub każdej innej osoby lub organizacji;
• wysłuchuje opinii wszystkich zainteresowanych osób oraz – w stosownych przypadkach – przyjmuje wszystkie informacje i dokumenty, które są niezbędne do oceny sytuacji wchodzących w zakres jej kompetencji;
• zwraca się do opinii publicznej – bezpośrednio lub za pośrednictwem mediów – w szczególności w celu podania do wiadomości publicznej swoich opinii i zaleceń;
• współpracuje z innymi organami – sądowymi lub pozasądowymi, których celem jest upowszechnianie i ochrona praw człowieka.

Commission consultative des droits de l’Homme

71-73, rue Adolphe Fischer
L-1520 Luxembourg

Tel.: (+352) 26 20 28 52
Faks: (+352) 26 20 28 55

Strona internetowa: https://ccdh.public.lu/
E-mail: info@ccdh.public.lu

Luksemburski Komitet ds. Praw Dziecka (Ombuds-Comité fir d’Rechter vum Kand – ORK)

Członkowie ORK wypełniają powierzone zadania przy zachowaniu pełnej bezstronności i niezależności.

Wykonując swoją misję, ORK może w szczególności:

• analizować przepisy ustanowione w celu ochrony i upowszechniania praw dziecka, aby – w stosownych przypadkach – kierować zalecenia dotyczące wprowadzenia niezbędnych dostosowań do właściwych organów;
• wydawać opinie na temat ustaw i rozporządzeń oraz projektów dotyczących praw dziecka;
• informować o sytuacji dzieci i podejmować działania w celu zapewnienia stosowania Konwencji o prawach dziecka; składać rządowi i Izbie Deputowanych roczne sprawozdania z sytuacji dotyczącej praw dziecka oraz z własnej działalności;
• propagować kształtowanie prawa dziecka do swobody wypowiedzi oraz do czynnego udziału w sprawach, które go dotyczą;
• badać sytuacje naruszeń praw dziecka oraz wydawać zalecenia w celu ich wyeliminowania;
• przyjmować informacje i skargi związane z naruszeniami praw dziecka i wysłuchiwać w tym celu opinii dzieci, które o to wystąpią, na zasadach określonych przez Komitet;
• wydawać zalecenia lub porady – w oparciu o informacje i skargi lub w związku z konkretnymi sprawami badanymi przez Komitet – w celu zapewnienia lepszej ochrony praw i interesów dziecka.

W ramach sprawowania powierzonych funkcji Komitet zachowuje tajemnicę zawodową w odniesieniu do informacji na temat poszczególnych sytuacji lub spraw. Tajemnica zawodowa pozostaje bez uszczerbku dla możliwości przekazywania właściwym organom sądowym wszelkich informacji, które mogą zaszkodzić nadrzędnemu interesowi dziecka.

Członkowie ORK sprawują powierzone funkcje, nie ingerując w zawisłe postępowania sądowe.

W ramach wykonywania powierzonej misji i w granicach ustalonych w ustawach oraz rozporządzeniach członkom ORK przysługuje nieograniczony dostęp do wszystkich budynków należących do organów publicznych lub prywatnych, które świadczą na rzecz dzieci usługi z zakresu opieki – z zakwaterowaniem lub bez zakwaterowania – konsultacji, pomocy, doradztwa, kształcenia lub animacji.

Członkowie ORK mogą zażądać wszelkich informacji, dowodów lub dokumentów, chyba że są one objęte tajemnicą lekarską lub inną tajemnicą zawodową.

Ombuds-Comité fir d'Rechter vum Kand (ORK)

2, rue Fort Wallis
L-2714 Luxembourg

Tel.: (+352) 26 123 124
Faks: (+352) 26 123 125

Strona internetowa:http://ork.lu/index.php/en/

Ośrodek ds. Równego Traktowania (Centre pour l’égalité de traitement)

Celem Ośrodka ds. Równego Traktowania (Centre pour l’égalité de traitement), który sprawuje powierzone funkcje w pełni niezależnie, jest propagowanie, analizowanie i monitorowanie równego traktowania wszystkich osób bez dyskryminacji ze względu na rasę, pochodzenie etniczne, płeć, religię lub przekonania, niepełnosprawność i wiek.

Wykonując powierzoną misję, Ośrodek może w szczególności:

• publikować sprawozdania, wydawać opinie i zalecenia oraz prowadzić badania w zakresie wszelkich kwestii związanych z wyżej wspomnianymi rodzajami dyskryminacji;
• opracowywać i przekazywać wszelkie informacje i dokumenty, które są użyteczne w celu realizacji powierzonych funkcji;
• udzielać pomocy osobom, które uważają, że są ofiarami dyskryminacji zgodnie z definicją zawartą w art. 1 ustawy o równym traktowaniu z dnia 28 listopada 2006 r., umożliwiając im skorzystanie z usług służb poradnictwa, których celem jest informowanie ofiar o przysługujących im indywidualnych prawach, ustawodawstwie, orzecznictwie i sposobach dochodzenia przysługujących im praw.

Informacje dotyczące poszczególnych sytuacji lub przypadków, które członkowie powzięli w ramach wykonywania powierzonej misji, są objęte tajemnicą zawodową. Tajemnica zawodowa pozostaje bez uszczerbku dla możliwości przekazywania właściwym organom sądowym wszelkich informacji, które mogą stanowić dyskryminację ofiary zgodnie z definicją zawartą w art. 1 ustawy o równym traktowaniu z dnia 28 listopada 2006 r.

Członkowie Ośrodka sprawują powierzone funkcje, nie ingerując w zawisłe postępowania sądowe.

Członkowie Ośrodka mają prawo żądać przedstawienia wszelkich informacji, dowodów lub dokumentów, które są niezbędne do sprawowania powierzonej funkcji, chyba że są one objęte tajemnicą lekarską lub inną tajemnicą zawodową.

Centre pour l'égalité de traitement

B.P. 2026
L-1020 Luxembourg

Tel.: (+352) 26 48 30 33
Faks: (+352) 26 48 38 73

Strona internetowa: http://cet.lu/fr/
E-mail: info@cet.lu

Krajowa Komisja ds. Ochrony Danych (Commission nationale pour la protection des données)

Krajowa Komisja ds. Ochrony Danych (Commission nationale pour la protection des données) jest organem publicznym działającym jako instytucja publiczna. Krajowa Komisja ds. Ochrony Danych sprawuje powierzoną jej misję z zachowaniem pełnej niezależności.

Komisja co roku przedstawia pisemne sprawozdanie z wykonania powierzonych zadań podczas posiedzenia członków rządu.

Zadaniem Krajowej Komisji ds. Ochrony Danych jest:

• kontrola i weryfikacja zgodności z prawem gromadzenia i wykorzystywania danych podlegających przetwarzaniu oraz informowanie administratorów danych o ich obowiązkach;
• zapewnianie poszanowania podstawowych wolności i praw osób, w szczególności poszanowania ich życia prywatnego, oraz informowanie opinii publicznej o prawach zainteresowanych osób;
• przyjmowanie i rozpoznawanie skarg oraz wniosków dotyczących weryfikacji zgodności z prawem przetwarzania;
• doradzanie rządowi – na jego wniosek albo z własnej inicjatywy – w kwestii konsekwencji rozwoju technologii przetwarzania informacji w odniesieniu do poszanowania podstawowych wolności i praw osób; w tym celu Komisja może zlecać badania, ankiety lub ekspertyzy.

Zadaniem Krajowej Komisji jest również zapewnienie stosowania przepisów zmienionej ustawy z dnia 30 maja 2005 r. o ochronie życia prywatnego w sektorze łączności elektronicznej oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy.

Każda osoba działająca we własnym imieniu lub za pośrednictwem adwokata lub każda inna osoba fizyczna lub prawna, która jest należycie upoważniona, może wnieść do Krajowej Komisji wniosek dotyczący poszanowania jej podstawowych praw i wolności w odniesieniu do przetwarzania danych. Osoba, która wnosi skargę, jest informowana o działaniach podjętych w związku z tą skargą.

Każda zainteresowana osoba może w szczególności złożyć do Krajowej Komisji wniosek o weryfikację zgodności z prawem przetwarzania danych osobowych w przypadku odmowy lub ograniczenia wykonania przysługującego jej prawa dostępu do swoich danych.

Komisja powiadamia organy sądowe o naruszeniach, o których powzięła wiadomość.

Commission nationale pour la protection des données

1, avenue du Rock’n’Roll
L-4361 Esch-sur-Alzette

Tel.: (+352) 26 10 60 -1
Faks: (+352) 26 10 60 - 29

Strona internetowa: https://cnpd.public.lu/fr/index.html

Luksemburski Urząd ds. Przyjmowania i Integracji Cudzoziemów (Office luxembourgeois de l'accueil et de l'intégration – OLAI)

Zadaniem OLAI (Office luxembourgeois de l'accueil et de l'intégration) jest organizacja procesu przyjmowania nowo przybyłych cudzoziemców oraz ułatwianie ich integracji poprzez wdrażanie i koordynację polityki przyjmowania i integracji cudzoziemców (której zasadniczym elementem jest walka z dyskryminacją) wraz z samorządem terytorialnym i podmiotami społeczeństwa obywatelskiego, a także organizacja pomocy społecznej na rzecz cudzoziemców, którzy nie mają prawa do istniejących zasiłków i świadczeń, oraz na rzecz osób ubiegających się o udzielenie ochrony międzynarodowej.

Wykonując te zadania, OLAI współpracuje z organami wspólnotowymi i międzynarodowymi oraz z państwami pochodzenia cudzoziemców.

Zadaniem OLAI jest opracowanie – we współpracy z międzyministerialnym komitetem na rzecz integracji – projektu wieloletniego krajowego planu działania w zakresie integracji i walki z dyskryminacją określającego główne strategiczne osie działań i środki polityczne, które są obecnie wdrażane oraz które należy wdrożyć.

Minister przedkłada rządowi projekt planu celem jego zatwierdzenia.

Rząd przedstawi ogólną strategię i określi środki ukierunkowane na integrację oraz walkę z dyskryminacją.

Office luxembourgeois de l'accueil et de l'intégration (OLAI)

7,-9, avenue Victor Hugo
L-1750 Luxembourg

Tel.: (+352) 247-85700

Strona internetowa: http://www.olai.public.lu/fr/index.html
E-mail: info@olai.public.lu

Dostęp do wymiaru sprawiedliwości

Biuro Porad i Informacji Prawnej (Service d’accueil et d’information juridique)

Tego rodzaju biura działają przy sądach pod zwierzchnictwem Krajowego Prokuratora Generalnego. Zadaniem Biura jest przyjmowanie interesantów i udzielanie im ogólnych informacji na temat zakresu przysługujących im praw oraz sposobów i środków ochrony tych praw.

Zadaniem Biura Porad i Informacji Prawnej jest:

• przyjmowanie interesantów i kierowanie ich do właściwych organów przy jednoczesnym zapewnieniu niezbędnych informacji i narzędzi technicznych;
• udzielanie interesantom ogólnych informacji na temat zakresu przysługujących im praw w odniesieniu do zgłoszonych problemów oraz na temat sposobów i środków umożliwiających wykonanie tych praw;
• przyjmowanie zażaleń dotyczących trudności napotkanych w wykonywaniu przysługującego prawa i proponowanie środków w celu ich przezwyciężenia.

Biuro Porad i Informacji Prawnej udziela informacji wyłącznie w formie ustnej, z wyłączeniem wszelkich konsultacji pisemnych.

Service d'accueil et d'information juridique – Luxembourg

Cité judiciaire
Bâtiment BC
L-2080 – Luxembourg

Tel.: (+352) 22 18 46

Service d'accueil et d'information juridique – Diekirch

Justice de paix
Place Joseph Bech
L-9211 – Diekirch

Tél.: (+352) 80 23 15

Service d’accueil et d'information juridique – Esch sur Alzette

Justice de paix
Place Norbert Metz
L-4239 – Esch-sur-Alzette

Tel.: (+352) 54 15 52

Pomoc prawna

Jeżeli chodzi o pomoc prawną, mogą ją uzyskać strony w postępowaniu sądowym, pozasądowym, nieprocesowym i procesowym. Aby wniosek o pomoc prawną został uwzględniony, zasoby finansowe wnioskodawcy muszą być niewystarczające, tj. muszą odpowiadać minimalnemu dochodowi gwarantowanemu. Fakt, czy zasoby finansowe są niewystarczające, ocenia się względem dochodów i majątku osoby, która wnosi o pomoc, oraz osób zamieszkujących z nią we wspólnym gospodarstwie domowym.

Pomoc prawna nie zostanie przyznana osobie, której roszczenie jest w sposób oczywisty niedopuszczalne, bezzasadne, stanowi nadużycie prawa lub jest niewspółmierne do kosztów, które powstaną.

Pomoc prawna nie zostanie przyznana, jeżeli wnioskodawca na podstawie jakiegokolwiek tytułu może domagać się od osoby trzeciej zwrotu kosztów, które miałyby zostać pokryte w wyniku przyznania pomocy prawnej.

Osoba, która uzyskała pomoc prawną, ma prawo do pomocy adwokata oraz wszystkich urzędników ministerialnych (officiers ministériels), których pomoc jest niezbędna w toku postępowania przed sądami wszystkich instancji bądź w postępowaniu egzekucyjnym zmierzającym do wykonania zapadłego orzeczenia.

Decyzję o przyznaniu pomocy prawnej podejmuje Dziekan Rady Adwokackiej (Bâtonnier de l’Ordre des avocats) lub delegowany przez niego do wykonywania tych czynności jeden z członków Rady z siedzibą w okręgu, w którym znajduje się miejsce zamieszkania wnioskodawcy. Jeżeli wnioskodawca nie ma miejsca zamieszkania, organem właściwym do wydania tej decyzji jest Dziekan Rady Adwokackiej lub jeden z członków Rady delegowany przez niego do wykonywania tych czynności.

Osoby o niewystarczających zasobach finansowych zgłaszają stosowny wniosek Dziekanowi ustnie w godzinach przyjęć lub pisemnie.

Jeżeli osoba zatrzymana przez policję utrzymuje, że przysługuje jej prawo do pomocy prawnej, i składa taki wniosek, towarzyszący jej w trakcie zatrzymania adwokat przekazuje ten wniosek Dziekanowi.

Strona internetowa: http://barreau.lu/votre-avocat/assistance-judiciaire/presentation

W odniesieniu do okręgu sądowego Luksemburga

Bâtonnier de l’Ordre des Avocats de Luxembourg
B.P. 361
L-2013 Luxembourg

45, Allée Scheffer, L-2520 Luxembourg

W odniesieniu do okręgu sądowego Diekirch

Bâtonnier de l’Ordre des Avocats de Diekirch
B.P. 68
L-9201 Diekirch