Συνταγματικό Δικαστήριο της Δημοκρατίας της Λετονίας (Satversmes tiesa)

Βάσει του συντάγματος της Δημοκρατίας της Λετονίας, η Λετονία διαθέτει Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο είναι ανεξάρτητο δικαιοδοτικό όργανο που εξετάζει κατά πόσον, σε υποθέσεις που υπάγονται στην αρμοδιότητά του, ο νόμος είναι σύμφωνος με το σύνταγμα, ενώ επιλαμβάνεται επίσης άλλων υποθέσεων που του ανατίθενται βάσει του νόμου. Το Συνταγματικό Δικαστήριο μπορεί να κηρύσσει νόμους και άλλες νομικές πράξεις, ή τμήματα αυτών, άκυρους.

Βάσει του άρθρου 16 του νόμου περί του Συνταγματικού Δικαστηρίου, το Συνταγματικό Δικαστήριο επιλαμβάνεται υποθέσεων που αφορούν:

1. τη συνταγματικότητα νόμων
2. τη συνταγματικότητα διεθνών συμφωνιών που έχει υπογράψει ή συνάψει η Λετονία (πριν ή αφότου οι εν λόγω συμφωνίες κυρωθούν από το Saeima (το Κοινοβούλιο της Λετονίας)
3. τη συμμόρφωση νόμων ή κανονισμών, ή τμημάτων αυτών, προς κανόνες δικαίου υπέρτερης ισχύος
4. τη συμμόρφωση προς τη νομοθεσία άλλων πράξεων του Saeima, του Υπουργικού Συμβουλίου, του προέδρου της Δημοκρατίας, του προέδρου του Κοινοβουλίου ή του πρωθυπουργού (πλην των διοικητικών πράξεων)
5. τη συμμόρφωση προς τη νομοθεσία διατάξεων με τις οποίες υπουργός εξουσιοδοτημένος από το Υπουργικό Συμβούλιο αναστέλλει τις αποφάσεις τοπικού συμβουλίου
6. τη συμμόρφωση διατάξεων της λετονικής εθνικής νομοθεσίας προς διεθνείς συμφωνίες που έχει συνάψει η Λετονία οι οποίες δεν αντιβαίνουν στο σύνταγμα.

Το Συνταγματικό Δικαστήριο απαρτίζεται από επτά δικαστές, οι οποίοι εγκρίνονται από την πλειοψηφία των βουλευτών (τουλάχιστον 51 ψήφοι). Τρεις εκ των δικαστών εγκρίνονται κατόπιν πρότασης τουλάχιστον δέκα βουλευτών, δύο εγκρίνονται κατόπιν πρότασης του Υπουργικού Συμβουλίου και άλλοι δύο κατόπιν πρότασης της ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Οι προτεινόμενοι από το Ανώτατο Δικαστήριο υποψήφιοι επιλέγονται υποχρεωτικά μεταξύ των δικαστών της Λετονίας.

Το Συνταγματικό Δικαστήριο δεν μπορεί να κινεί διαδικασία αυτεπαγγέλτως εκδικάζει υποθέσεις μόνον κατόπιν παραλαβής αίτησης από τα πρόσωπα που δικαιούνται βάσει του νόμου να υποβάλουν τέτοια αίτηση.

Οι ακόλουθοι νομιμοποιούνται να υποβάλουν αίτηση για την κίνηση διαδικασίας όσον αφορά τη συνταγματικότητα των διεθνών συμφωνιών που έχει υπογράψει ή συνάψει η Λετονία (πριν ή αφότου οι εν λόγω συμφωνίες κυρωθούν από το Saeima) ή τη συμμόρφωση νόμων ή κανονισμών, ή τμημάτων αυτών, προς κανόνες δικαίου υπέρτερης ισχύος, ή τη συμμόρφωση διατάξεων της λετονικής εθνικής νομοθεσίας προς διεθνείς συμφωνίες που έχει συνάψει η Λετονία οι οποίες δεν αντιβαίνουν στο σύνταγμα:

1. ο πρόεδρος της Δημοκρατίας
2. το Saeima
3. ομάδα τουλάχιστον είκοσι βουλευτών
4. το Υπουργικό Συμβούλιο
5. ο γενικός εισαγγελέας
6. το Συμβούλιο της Κρατικής Ελεγκτικής Υπηρεσίας (Valsts kontroles padome)
7. τοπικό συμβούλιο
8. ο διαμεσολαβητής (tiesībsargs), εάν το όργανο ή ο υπάλληλος που εξέδωσε την αμφισβητούμενη πράξη δεν θεράπευσε τις εντοπισθείσες ελλείψεις εντός της προθεσμίας που έταξε ο διαμεσολαβητής
9. δικαστήριο το οποίο εκδικάζει αστική, ποινική ή διοικητική υπόθεση
10. δικαστής σε υπηρεσία κτηματολογίου όταν μεταγράφει ακίνητα και συναφή δικαιώματα στο κτηματολόγιο
11. κάθε πρόσωπο του οποίου παραβιάζονται τα θεμελιώδη δικαιώματα βάσει του συντάγματος
12. το Δικαστικό Συμβούλιο (Tieslietu padome), εντός των νόμιμων αρμοδιοτήτων του.

Οι ακόλουθοι νομιμοποιούνται να υποβάλουν αίτηση για τη κίνηση διαδικασίας όσον αφορά τη συμμόρφωση προς τη νομοθεσία άλλων πράξεων του Saeima, του Υπουργικού Συμβουλίου, του προέδρου της Δημοκρατίας, του προέδρου του Κοινοβουλίου ή του πρωθυπουργού (πλην των διοικητικών πράξεων):

1. ο πρόεδρος της Δημοκρατίας
2. το Saeima
3. ομάδα τουλάχιστον είκοσι βουλευτών
4. το Υπουργικό Συμβούλιο
5. το Δικαστικό Συμβούλιο, εντός των νόμιμων αρμοδιοτήτων του.

Όσον αφορά τη συμμόρφωση προς τη νομοθεσία αποφάσεων με τις οποίες υπουργός εξουσιοδοτημένος από το Υπουργικό Συμβούλιο ανέστειλε τις αποφάσεις τοπικού συμβουλίου, νομιμοποιείται να υποβάλει αίτηση για την κίνηση διαδικασίας το θιγόμενο τοπικό συμβούλιο.

Οι υποθέσεις που αφορούν τη συνταγματικότητα νόμων, κανονισμών ή άλλων πράξεων του Υπουργικού Συμβουλίου, τη συμμόρφωση διατάξεων της λετονικής εθνικής νομοθεσίας προς διεθνείς συμφωνίες που έχει συνάψει η Λετονία οι οποίες δεν αντιβαίνουν στο σύνταγμα, ή τη συνταγματικότητα διεθνών συμφωνιών που έχει υπογράψει ή συνάψει η Λετονία (πριν ή αφότου οι εν λόγω συμφωνίες κυρωθούν από το Saeima) ή νόμων ή κανονισμών, ή τμημάτων αυτών, εκδικάζονται από την ολομέλεια του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Οι άλλες υποθέσεις εκδικάζονται από τριμελή σύνθεση δικαστών, εκτός εάν το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφασίσει διαφορετικά.

Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου είναι αμετάκλητη και παράγει αποτελέσματα από την έκδοσή της. Οι αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου και οι περιεχόμενες σε αυτές ερμηνείες αμφισβητούμενων διατάξεων είναι δεσμευτικές για όλους τους φορείς και τους υπαλλήλους της κεντρικής κυβέρνησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης (συμπεριλαμβανομένων των δικαστηρίων), καθώς και για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα.

Διάταξη την οποία το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ασυμβίβαστη προς κανόνα δικαίου με υπέρτερη ισχύ θεωρείται άκυρη από την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου, εκτός εάν το Συνταγματικό Δικαστήριο ορίσει διαφορετικά. Εάν το Συνταγματικό Δικαστήριο κηρύξει αντισυνταγματική διεθνή συμφωνία την οποία υπέγραψε ή σύναψε η Λετονία, το Υπουργικό Συμβούλιο πρέπει να λάβει αμέσως μέτρα για την τροποποίηση, την καταγγελία ή την αναστολή της συμφωνίας ή την αποχώρηση από αυτήν.

Νομικές βάσεις δεδομένων

Ονομασία και URL της βάσης δεδομένων

Υποθέσεις ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου (λειτουργία αναζήτησης)

Παρέχεται δωρεάν πρόσβαση στη βάση δεδομένων;

Ναι, η πρόσβαση παρέχεται δωρεάν.

Σύντομη περιγραφή του περιεχομένου της βάσης δεδομένων

Η βάση δεδομένων περιέχει τις αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Δημοκρατίας της Λετονίας.

Συμπληρωματικές πληροφορίες

Η διεπαφή αναζήτησης στη βάση δεδομένων και οι αποφάσεις είναι διαθέσιμες στα λετονικά και στα αγγλικά.

Σύνδεσμοι

Συνταγματικό Δικαστήριο της Δημοκρατίας της Λετονίας