Διοικητικά δικαστήρια
Ο νόμος περί δικαστηρίων και αναγκαστικής εκτέλεσης του 2007 (Tribunals and Courts Enforcement Act 2007) δημιούργησε μία ενιαία δομή για τα περισσότερα ειδικά δικαστήρια (tribunals) που υπάγονται στη δικαιοδοσία του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία περιλαμβάνει το First-tier Tribunal (πρωτοδικείο διοικητικών διαφορών) και το Upper Tribunal (εφετείο διοικητικών διαφορών). Τόσο το First-tier Tribunal όσο και το Upper Tribunal απαρτίζονται από χωριστά τμήματα, κάθε δε τμήμα είναι αρμόδιο για διαφορετικό αντικείμενο και δικάζει παρόμοιες μεταξύ τους κατηγορίες υποθέσεων. Περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τα εν λόγω δικαστήρια παρέχονται στον ιστότοπο της Δικαστικής Υπηρεσίας του Ηνωμένου Βασιλείου (Her Majesty's Courts and Tribunals Service).
Ο νόμος περί ειδικών δικαστηρίων της Σκωτίας του 2014 [Tribunals (Scotland) Act 2014] συνιστά ένα ενιαίο First-tier Tribunal και Upper Tribunal για τη Σκωτία. Τα πρώτα ειδικά δικαστήρια μεταφέρθηκαν στη νέα δομή την 1η Δεκεμβρίου 2016.
Το άρθρο 39 του νόμου για τη Σκωτία του 2016 (Scotland Act 2016) επιτρέπει τη μεταφορά στη δικαιοδοσία της Σκωτίας της διαχείρισης και λειτουργίας σειράς ειδικών δικαστηρίων που υπάγονται στη δικαιοδοσία του Ηνωμένου Βασιλείου.
First-tier Tribunal του Ηνωμένου Βασιλείου
Το First-tier Tribunal του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ειδικό δικαστήριο γενικής δικαιοδοσίας, με κύριο έργο την εκδίκαση προσφυγών κατά αποφάσεων της κυβέρνησης στους τομείς στους οποίους το δικαστήριο έχει δικαιοδοσία. Για ορισμένα ζητήματα, η δικαιοδοσία του εκτείνεται σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο, συμπεριλαμβανομένης της Σκωτίας. Το First-tier Tribunal υποδιαιρείται επί του παρόντος σε επτά τμήματα:
- το Social Entitlement Chamber (τμήμα κοινωνικών παροχών)
- το Health, Education and Social Care Chamber (τμήμα υγείας, εκπαίδευσης και κοινωνικής πρόνοιας)
- το War Pensions and Armed Forces Compensation Chamber (τμήμα πολεμικών συντάξεων και αποζημιώσεων μελών των ενόπλων δυνάμεων)
- το Tax Chamber (τμήμα φορολογίας)
- το General Regulatory Chamber (τμήμα γενικών κανονιστικών ρυθμίσεων)
- το Immigration and Asylum Chamber (τμήμα μετανάστευσης και ασύλου)
- το Property Chamber (τμήμα ακινήτων)
Upper Tribunal του Ηνωμένου Βασιλείου
Το Upper Tribunal του Ηνωμένου Βασιλείου δικάζει κυρίως, αλλά όχι αποκλειστικά, εφέσεις κατά αποφάσεων του First-tier Tribunal του Ηνωμένου Βασιλείου. Πρόκειται για ανώτερο τακτικό δικαστήριο, ενώ, σε ορισμένες περιπτώσεις, έχει επίσης την εξουσία να δικάζει υποθέσεις δικαστικού ελέγχου.
Το Upper Tribunal του Ηνωμένου Βασιλείου αποτελείται από:
- το Administrative Appeals Chamber (τμήμα γενικής αρμοδιότητας)
- το Lands Chamber (τμήμα γαιών)
- το Tax and Chancery Chamber (τμήμα φορολογίας και δικαίου επιείκειας)
- το Immigration and Asylum Chamber (τμήμα μετανάστευσης και ασύλου)
Χαρακτηριστικό των ειδικών δικαστηρίων είναι η εμπειρογνωμοσύνη τους στο αντικείμενο των υποθέσεων που δικάζουν. Η δομή είναι τέτοια ώστε τα δικαστήρια να συντίθενται από δικαστές ειδικευμένους στο δίκαιο των υποθέσεων που δικάζουν, ενώ και τα μέλη των δικαστηρίων που δεν είναι νομικοί διαθέτουν είτε επαγγελματική εκπαίδευση είτε εκτεταμένη εμπειρία στον τομέα τους. Οι συνθέσεις που δικάζουν τα επιμέρους είδη ένδικων βοηθημάτων και ένδικων μέσων διαφοροποιούνται ανάλογα με το αντικείμενο του εκάστοτε ένδικου βοηθήματος ή μέσου.
Δικαστήρια εργατικών διαφορών
Το Employment Tribunal (πρωτοβάθμιο δικαστήριο εργατικών διαφορών) και το Employment Appeal Tribunal (δευτεροβάθμιο δικαστήριο εργατικών διαφορών) βρίσκονται εκτός της ενιαίας δομής των ειδικών δικαστηρίων, αλλά υποστηρίζονται από τη Δικαστική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου. Ρόλος τους είναι να διεκπεραιώνουν τα διοικητικά καθήκοντα που είναι αναγκαία για την εκδίκαση των αγωγών ενώπιον του Employment Tribunal και των επακόλουθων εφέσεων ενώπιον του Employment Appeal Tribunal. Υπάρχει ξεχωριστό Employment Appeal Tribunal για τη Σκωτία.
Ειδικά δικαστήρια (tribunals) της Σκωτίας
Υπάρχει σειρά ειδικών δικαστηρίων στη Σκωτία. Τα περισσότερα ειδικά δικαστήρια έχουν χωριστό πρόεδρο ή προεδρεύοντα και καθένα από αυτά έχει διαφορετικές εξουσίες καταναγκασμού. Τα πεδία αρμοδιότητας των εν λόγω δικαστηρίων ποικίλλουν, εκτεινόμενα από την εκδίκαση προσφυγών κατά προστίμων για παράνομη στάθμευση μέχρι την επιβολή υποχρεωτικής θεραπείας και περιορισμού σε ασθενείς με σοβαρές ψυχικές ασθένειες.
Τα ένδικα μέσα κατά των αποφάσεων των ειδικών δικαστηρίων της Σκωτίας εκδικάζονται από τα γενικής δικαιοδοσίας πολιτικά δικαστήρια (civil courts) της Σκωτίας, αρμόδια δε συναφώς μπορεί να είναι το Sheriff Court (τοπικό δικαστήριο) και το Court of Session (ανώτατο πολιτικό δικαστήριο).
Μεταρρύθμιση των ειδικών δικαστηρίων της Σκωτίας
Ο νόμος περί ειδικών δικαστηρίων της Σκωτίας του 2014 θέσπισε για τα ειδικά δικαστήρια της Σκωτίας μια εναρμονισμένη δομή δύο επιπέδων. Ο ανώτερος δικαστής της Σκωτίας, ο Lord President (Λόρδος Πρόεδρος), τίθεται επικεφαλής της νέας δομής, βάσει μοντέλου παρόμοιου με το μοντέλο του Ηνωμένου Βασιλείου που περιγράφεται ανωτέρω. Ο Lord President έχει αναθέσει ορισμένα καθήκοντα στη Lady Smith, η οποία έχει διοριστεί πρόεδρος των ειδικών δικαστηρίων της Σκωτίας (President of Scottish Tribunals). Το Upper Tribunal αναλαμβάνει την εκδίκαση των περισσότερων ένδικων μέσων κατά αποφάσεων του First-tier Tribunal, αφαιρώντας τις σχετικές υποθέσεις από την αρμοδιότητα των δικαστηρίων γενικής δικαιοδοσίας. Η διοίκηση του First-tier Tribunal και του Upper Tribunal ασκείται από τη Δικαστική Υπηρεσία της Σκωτίας (Scottish Courts and Tribunals Service). Τα ειδικά δικαστήρια θα μεταφερθούν στη νέα δομή των ειδικών δικαστηρίων της Σκωτίας σταδιακά, με την πρώτη τέτοια μεταφορά να έχει ξεκινήσει τον Δεκέμβριο του 2016.
Διαδικασία στα ειδικά δικαστήρια
Γενικά, η διαδικασία στα ειδικά δικαστήρια του Ηνωμένου Βασιλείου και της Σκωτίας είναι συνήθως λιγότερο τυπική απ’ ό,τι στα λοιπά δικαστήρια. Στη σύνθεση των ειδικών δικαστηρίων είναι δυνατόν να συμμετέχουν και μη νομικοί ειδικοί ή εμπειρογνώμονες, όπως ιατροί και πολίτες, μολονότι ο πρόεδρος είναι σχεδόν πάντοτε νομικός.
Οι υποθέσεις διοικητικού δικαίου (δικαστικός έλεγχος) στη Σκωτία εκδικάζονται από το Court of Session. Περισσότερες πληροφορίες για τα ειδικά δικαστήρια της Σκωτίας διατίθενται στον ιστότοπο των δικαστηρίων της Σκωτίας (Scottish Courts and Tribunals).
Ειδικευμένα δικαστήρια
Στη Σκωτία, όταν μια (αστική ή ποινική) υπόθεση εγείρει συνταγματικά ζητήματα τα οποία απορρέουν από τις ρυθμίσεις του Ηνωμένου Βασιλείου για την αποκέντρωση (π.χ. ζητήματα που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα), μπορεί να εκδικαστεί από το Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου (Supreme Court of the United Kingdom).
Το Sheriff Personal Injury Court
Το εν λόγω δικαστήριο συστάθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2015 με σκοπό να λειτουργεί ως εθνικό κέντρο εμπειρογνωμοσύνης για τις υποθέσεις βλαβών της υγείας. Αγωγή για βλάβη της υγείας μπορεί να ασκηθεί ενώπιον του Sheriff Personal Injury Court αν το αίτημα της αγωγής υπερβαίνει τις 5.000 λίρες στερλίνες. Οι ενδιαφερόμενοι έχουν επίσης τη δυνατότητα να ασκήσουν την αγωγή τους για βλάβη της υγείας, ανεξαρτήτως της αξίας της διαφοράς, ενώπιον του τοπικού Sheriff Court. Ειδική ρύθμιση υπάρχει για τα εργατικά ατυχήματα: οι αγωγές από εργατικό ατύχημα για ποσό άνω των 1.000 λιρών στερλινών μπορούν να ασκηθούν απευθείας ενώπιον του Sheriff Personal Injury Court, ενώ οι αγωγές από εργατικό ατύχημα για ποσό κάτω των 1.000 λιρών στερλινών μπορούν να παραπεμφθούν στο εν λόγω δικαστήριο από το τοπικό Sheriff Court, αν αυτό κρίνει ότι είναι αρκούντως σημαντικές ή πολύπλοκες. Από τις 22 Σεπτεμβρίου 2015 και μετά, το Court of Session δεν μπορεί να εκδικάζει αγωγές για βλάβη της υγείας για ποσό χαμηλότερο των 100.000 λιρών στερλινών.
Άλλα ειδικευμένα δικαστήρια είναι:
- Το Court of the Lord Lyon – το οποίο είναι αρμόδιο για ζητήματα εραλδικής
- Το Scottish Land Court – το οποίο εκδικάζει μισθωτικές διαφορές.
Σχετικοί σύνδεσμοι
Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται το εκάστοτε κράτος μέλος. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη όσον αφορά τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που περιλαμβάνονται ή για τα οποία γίνεται λόγος στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.