Sądy pracy (delovna sodišča) i Sąd ds. Ubezpieczeń Społecznych Pierwszej Instancji (socialno sodišče prve stopnje)

Zgodnie z przepisami prawa sądy pracy są właściwe do rozstrzygania indywidualnych i zbiorowych sporów ze stosunku pracy, natomiast sądy ds. ubezpieczeń społecznych – do rozstrzygania sporów z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Sądy pracy i Sąd ds. Ubezpieczeń Społecznych Pierwszej Instancji orzekają w pierwszej instancji. Sąd Apelacyjny ds. Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (Višje delovno in socialno sodišče) rozpoznaje odwołania od orzeczeń sądów pracy i Sądu ds. Ubezpieczeń Społecznych Pierwszej Instancji, natomiast środki zaskarżenia od orzeczeń Sądu Apelacyjnego ds. Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rozpoznaje Sąd Najwyższy Republiki Słowenii.

Sąd pracy jest właściwy do rozstrzygania poniższych rodzajów indywidualnych sporów ze stosunku pracy. Spory te dotyczą:

• nawiązania, istnienia, czasu trwania i rozwiązania stosunku pracy;
• praw, obowiązków i zakresu odpowiedzialności wynikających ze stosunku pracy między pracownikiem a pracodawcą lub jego następcą prawnym;
• praw i obowiązków wynikających ze stosunku pracy między pracownikiem a klientem, na rzecz którego pracownik wykonuje pracę z tytułu umowy między pracodawcą a klientem;
• procedur zatrudnienia, w przypadku sporów między pracodawcą a kandydatem;
• praw i obowiązków wynikających z własności przemysłowej, uzgodnionych między pracownikiem a pracodawcą w ramach stosunku pracy;
• pracy wykonywanej przez dzieci w wieku poniżej 15. roku życia, praktykantów, uczniów i studentów;
• stypendiów pracowniczych, w przypadku sporów między pracodawcami a uczniami lub studentami;
• nieodpłatnego wykonywania pracy w okresie próbnym;
• innych zagadnień określonych prawem.

Sąd pracy jest również właściwy do podjęcia decyzji o uznaniu zakładu ubezpieczeń za współpozwanego w sporze o odszkodowanie, do rozstrzygania którego właściwy jest sąd pracy.

Sąd pracy jest właściwy do rozstrzygania poniższych rodzajów zbiorowych sporów ze stosunku pracy. Są to spory dotyczące:

• ważności układu zbiorowego pracy, a także jego stosowania w stosunkach między stronami układu lub stronami układu a stroną trzecią;
• kompetencji do prowadzenia rokowań zbiorowych;
• zgodności zbiorowych układów pracy z prawem, wzajemnej zgodności zbiorowych układów pracy, a także zgodności ogólnych zarządzeń pracodawcy z prawem i ze zbiorowymi układami pracy;
• legalności strajków i innych form protestu;
• uczestnictwa pracowników w zarządzaniu;
• kompetencji związków zawodowych w zakresie stosunków pracy;
• decyzji odnoszących się do reprezentatywności związków zawodowych;
• innych zagadnień określonych prawem.

Sąd ds. Ubezpieczeń Społecznych jest właściwy do rozstrzygania poniższych sporów z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczących:

1. w dziedzinie ubezpieczeń emerytalno-rentowych:

• prawa do i z tytułu ubezpieczenia emerytalnego i rentowego;
• prawa do i z tytułu dodatkowego ubezpieczenia emerytalnego;
• płatności składek na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalno-rentowe i na obowiązkowe dodatkowe ubezpieczenie emerytalne;
• utworzenia lub likwidacji stanowisk, w odniesieniu do których objęcie dodatkowym ubezpieczeniem emerytalnym jest obowiązkowe;
• dobrowolnego objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalno-rentowym i płatności składek na to ubezpieczenie;
• uznania okresu ubezpieczenia i okresu składkowego;
• prawa do emerytury państwowej;
• rejestru urzędowego;

2. w dziedzinie ubezpieczeń zdrowotnych:

• prawa do i z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego i płatności składek na to ubezpieczenie;

3. w dziedzinie zatrudnienia i ubezpieczeń od utraty pracy:

• prawa do i z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia od utraty pracy i płatności składek na to ubezpieczenie;
• dobrowolnego objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem od utraty pracy i płatności składek na to ubezpieczenie;
• stypendiów przyznawanych na podstawie zaświadczeń o dochodach, a także stypendiów dla osób utalentowanych;
• kredytów studenckich na podstawie poręczeń i dofinansowywania odsetek, których przyznanie zależy od przedstawienia zaświadczenia o dochodach;

4. w dziedzinie opieki rodzicielskiej i świadczeń rodzinnych:

• prawa do i z tytułu ubezpieczenia na opiekę rodzicielską, a także płatności składek na to ubezpieczenie;
• prawa do świadczeń rodzinnych;

5. w dziedzinie świadczeń socjalnych:

• świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego;
• uprawnień do różnego rodzaju świadczeń socjalnych, jeżeli mają one na celu wyjaśnienie kwestii związanych z ubezpieczeniem społecznym wnioskodawcy i jeżeli o uznaniu prawa do takiego świadczenia decyduje zaświadczenie o dochodach.

Sąd ds. Ubezpieczeń Społecznych jest również właściwy do orzekania w dziedzinach, o których mowa powyżej, w następujących sporach z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczących:

• zwrotu niewłaściwie uzyskanych środków;
• odszkodowania za szkody wyrządzone przez organ państwowy lub podmiot posiadający władzę publiczną ubezpieczonemu lub osobie dochodzącej roszczeń z tytułu ubezpieczenia, bądź szkód, jakie ubezpieczony wyrządził instytucji w związku ze stosunkiem ubezpieczenia, lub w związku z wykonywaniem prawa z tytułu ubezpieczenia społecznego.

Sąd ds. Ubezpieczeń Społecznych jest również właściwy do rozstrzygania sporów z zakresu ubezpieczeń społecznych określonych prawem.

Do sądów pierwszej instancji w Republice Słowenii należą:

• Sąd Pracy w Celje, z siedzibą w Celje, obejmujący swym obszarem właściwości okręg sądowy Celje;
• Sąd Pracy w Koprze, z siedzibą w Koprze, obejmujący swym obszarem właściwości okręgi sądowe Koper i Nova Gorica;
• Sąd ds. Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Lublanie, z siedzibą w Lublanie, właściwy do orzekania w sporach ze stosunku pracy na obszarze okręgów sądowych Kranj, Krško, Lublana i Novo Mesto, a także do rozpoznawania sporów z zakresu ubezpieczeń społecznych na terytorium Republiki Słowenii;
• Sąd Pracy w Mariborze, z siedzibą w Mariborze, obejmujący swym obszarem właściwości okręgi sądowe Maribor, Murska Sobota, Ptuj i Slovenj Gradec.

Sądy pierwszej instancji rozstrzygają spory zbiorowe w siedzibie sądu, chyba że przewidziano, że orzekają one w wydziałach zamiejscowych.

W przypadku sporów zbiorowych i z zakresu ubezpieczeń społecznych, sąd pierwszej instancji orzeka w składzie jednego sędziego, będącego przewodniczącym składu, i dwóch ławników. Jeden z ławników jest wybierany z listy kandydatów wywodzących się spośród pracowników lub osób ubezpieczonych, a drugi z listy kandydatów będących przedstawicielami pracodawcy lub instytucji.

W indywidualnych sporach pracowniczych i z zakresu ubezpieczeń społecznych obejmujących roszczenia materialnoprawne orzeka jeden sędzia, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza wartości 40 tys. euro. Niezależnie od wartości przedmiotu sporu niektóre istotne sprawy sąd rozstrzyga w składzie jednoosobowym, np. indywidualne spory ze stosunku pracy dotyczące zawieszenia stosunku pracy, pracy w okresie próbnym, pracy w nadgodzinach, przerw w pracy, odpoczynku oraz urlopu i innych rodzajów nieobecności w pracy, obowiązku świadczenia pracy w związku z wyjątkowymi okolicznościami, kar dyscyplinarnych, tymczasowego zawieszenia stosunku pracy w związku z wszczęciem postępowania dyscyplinarnego oraz tymczasowym przeniesieniem na inne stanowisko. spory z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczące prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, prawa do zasiłku dla niepełnosprawnych z tytułu ograniczonej sprawności fizycznej i prawa do leczenia w sanatorium.

Sąd Apelacyjny ds. Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (Višje delovno in socialno sodišče)

Sąd Apelacyjny ds. Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rozpoznaje odwołania od orzeczeń sądów pracy i Sądu ds. Ubezpieczeń Społecznych Pierwszej Instancji. Sąd Najwyższy Republiki Słowenii rozpoznaje środki zaskarżenia od orzeczeń Sądu Apelacyjnego ds. Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Siedziba Sądu Apelacyjnego ds. Pracy i Ubezpieczeń Społecznych znajduje się w Lublanie.

Sąd Apelacyjny ds. Pracy i Ubezpieczeń Społecznych orzeka w składzie trzech sędziów.

Sąd Administracyjny Republiki Słowenii (Upravno sodišče Republike Slovenije)

Sąd Administracyjny Republiki Słowenii jest właściwy do rozstrzygania sporów administracyjnych w trybie określonym w ustawie o sporach administracyjnych (Zakon o upravnem sporu).

W sporach administracyjnych zagwarantowano ochronę sądową praw i korzyści osób fizycznych i organizacji przed decyzjami i czynnościami organów państwowych, organów lokalnych i podmiotów posiadających uprawnienia publiczne, w zakresie określonym w ustawie.

W sporze administracyjnym sąd orzeka:

• o legalności prawomocnych aktów administracyjnych wpływających na sytuację prawną skarżącego;
• o legalności indywidualnych aktów i czynności naruszających prawa człowieka i podstawowe wolności osób fizycznych, chyba że zagwarantowano inne formy rzetelnego postępowania sądowego;
• o legalności aktów przyjętych przez organy państwa, wydanych w formie zarządzeń regulujących stosunki między określonymi podmiotami;
• w sporach, do których zastosowanie mają przepisy prawa publicznego – między organami państwowymi a władzami lokalnymi, między władzami lokalnymi lub między władzami lokalnymi a podmiotami posiadającymi uprawnienia publiczne, w przypadkach przewidzianych prawem lub w sytuacji, gdy w przepisach konstytucji ani innych ustaw nie przewidziano innej formy rzetelnego postępowania sądowego;
• o legalności innych aktów, w przypadkach przewidzianych prawem.

Spory administracyjne rozstrzyga w pierwszej instancji Sąd Administracyjny Republiki Słowenii. W sporach administracyjnych środki zaskarżenia od tych orzeczeń rozpoznaje natomiast Sąd Najwyższy Republiki Słowenii.

Siedziba Sądu Administracyjnego Republiki Słowenii mieści się w Lublanie.

Sąd Administracyjny orzeka w siedzibie głównej i w następujących wydziałach:

• w Celje dla obszaru właściwości Sądu Apelacyjnego (Višje sodišče) w Celje;
• w Novej Goricy dla obszaru właściwości Sądu Apelacyjnego w Koprze;
• w Mariborze dla obszaru właściwości Sądu Apelacyjnego w Mariborze.

Sąd Administracyjny orzeka w składzie trzech sędziów, z wyjątkiem niektórych przypadków przewidzianych ustawą, w których orzeka jeden sędzia.

Sąd Najwyższy orzeka w składzie jednoosobowym w sprawie zawieszenia postępowania; rozpoznaje środki zaskarżenia w składzie trzech sędziów; w sporach dotyczących właściwości między Sądem Administracyjnym a sądem właściwości ogólnej lub sądem szczególnym – w składzie trzech sędziów; w sporach dotyczących właściwości między Sądem Administracyjnym a Sądem Najwyższym – w składzie pięciu sędziów;

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji o sądach w Słowenii można znaleźć na oficjalnej stronie internetowej Sądu Najwyższego Republiki Słowenii.

Powiązane strony:

Sądy pracy

Sąd Administracyjny Republiki Słowenii