Προθεσμίες των διαδικασιών

1 Ποια είναι τα είδη προθεσμιών που εφαρμόζονται στις αστικές διαδικασίες;

Στη Δημοκρατία της Κροατίας, οι προθεσμίες που εφαρμόζονται στις αστικές διαδικασίες διέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 111-114 του νόμου περί πολιτικής δικονομίας (Zakon o parničnom postupku — στο εξής: «ZPP») [Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Δημοκρατίας της Κροατίας (Narodne Novine), αριθ. 53/91, 91/92, 112/99, 129/00, 88/01, 117/03, 88/05, 2/07, 84/08, 96/08, 123/08, 57/11, 25/13, 89/14 και 70/19].

Ως προθεσμία νοείται ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο πρέπει να διενεργηθεί μια δικονομική πράξη ή το οποίο πρέπει να παρέλθει προκειμένου να μπορεί να διενεργηθεί μια δικονομική πράξη.

Το κροατικό δικονομικό δίκαιο γνωρίζει διάφορα είδη προθεσμιών:

• νόμιμες (zakonski) και δικαστικές (sudski) προθεσμίες — η διάρκεια των νόμιμων προθεσμιών καθορίζεται από τον νόμο και δεν μπορεί να μεταβληθεί από το δικαστήριο ή τους διαδίκους, ενώ η διάρκεια των δικαστικών προθεσμιών καθορίζεται από το δικαστήριο, κατά τη διακριτική του ευχέρεια για κάθε επιμέρους υπόθεση, βάσει εξουσιοδότησης από τον νόμο
• δυνάμενες να παραταθούν (produživi) και μη δυνάμενες να παραταθούν (neproduživi) προθεσμίες — οι νόμιμες προθεσμίες δεν μπορούν να παραταθούν, ενώ οι δικαστικές προθεσμίες μπορούν να παραταθούν, με απόφαση του δικαστηρίου, αλλά μόνο κατόπιν σχετικού αιτήματος του ενδιαφερομένου, αν υπάρχει εύλογη αιτία που να δικαιολογεί την παράταση (άρθρο 111 παράγραφος 2 του ΖΡΡ)
• υποκειμενικές (subjektivni) και αντικειμενικές (objektivni) προθεσμίες — υποκειμενικές είναι οι προθεσμίες των οποίων η έναρξη εξαρτάται από τον χρόνο κατά τον οποίο περιήλθε σε γνώση του δικαιούχου προσώπου ορισμένο γεγονός το οποίο είναι κρίσιμο για τον υπολογισμό της προθεσμίας, ενώ αντικειμενικές είναι οι προθεσμίες που αρχίζουν από τη στιγμή κατά την οποία έλαβε χώρα το κρίσιμο γεγονός, ανεξάρτητα από τον χρόνο κατά τον οποίο αυτό περιήλθε σε γνώση του δικαιούχου προσώπου
• ανατρεπτικές (prekluzivni) και ενδεικτικές (instruktivni) προθεσμίες — η μη τήρηση ανατρεπτικής προθεσμίας συνεπάγεται απώλεια του δικαιώματος μεταγενέστερης διενέργειας της σχετικής δικονομικής πράξης, ενώ η μη τήρηση ενδεικτικής προθεσμίας δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις και η δικονομική πράξη μπορεί να διενεργηθεί μεταγενέστερα
• αναβλητικές (dilatorni) προθεσμίες και προθεσμίες χάριτος (paricijski) — οι αναβλητικές προθεσμίες έχουν την έννοια ότι μια δικονομική πράξη δεν μπορεί να διενεργηθεί μέχρι την παρέλευση ορισμένου χρονικού διαστήματος, ενώ οι προθεσμίες χάριτος έχουν την έννοια ότι το δικαστήριο δεν μπορεί να προβεί σε ορισμένη ενέργεια μέχρι να παρέλθει η προθεσμία χάριτος
• προθεσμίες αστικού δικαίου (građanskopravni) και προθεσμίες δικονομικού δικαίου (procesnopravni) — προθεσμίες αστικού δικαίου είναι εκείνες που τάσσουν προθεσμία για την άσκηση δικαιώματος ή την εκπλήρωση υποχρέωσης που απορρέει από το ουσιαστικό αστικό δίκαιο, ενώ προθεσμίες δικονομικού δικαίου είναι εκείνες που τάσσουν προθεσμία για την άσκηση δικαιώματος ή την εκπλήρωση υποχρέωσης που απορρέει από το δικονομικό (αστικό) δίκαιο.

2 Κατάλογος των αργιών που προβλέπονται βάσει του κανονισμού (ΕΟΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1182/71, της 3ης Ιουνίου 1971.

Στη Δημοκρατία της Κροατίας, ο κατάλογος των αργιών καθορίζεται από τον νόμο για τις επίσημες αργίες, τις ημέρες μνήμης και τις μη εργάσιμες ημέρες στη Δημοκρατία της Κροατίας (Zakon o blagdanima, spomendanima i neradnim danima u Republici Hrvatskoj) (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Δημοκρατίας της Κροατίας, αριθ. 110/19).

Οι επίσημες αργίες στη Δημοκρατία της Κροατίας είναι οι εξής:

• 1η Ιανουαρίου — Πρωτοχρονιά
• 6η Ιανουαρίου — Άγια Θεοφάνεια
• Κυριακή του Πάσχα και Δευτέρα του Πάσχα
• Της Αγίας Δωρεάς (Corpus Christi)
• 1η Μαΐου — Εργατική πρωτομαγιά
• 30ή Μαΐου — Εθνική εορτή
• 22α Ιουνίου — Ημέρα του αγώνα κατά του φασισμού
• 5η Αυγούστου — Ημέρα της νίκης και εθνικών ευχαριστιών και ημέρα των Κροατών βετεράνων πολέμου
• 15η Αυγούστου — Κοίμησης της Θεοτόκου
• 1η Νοεμβρίου — Των Αγίων Πάντων
• 18η Νοεμβρίου — Ημέρα μνήμης για τα θύματα του πολέμου υπέρ της πατρίδας και ημέρα μνήμης των θυμάτων του Vukovar και της Škabrnja
• 25η Δεκεμβρίου — Χριστούγεννα
• 26η Δεκεμβρίου — Επομένη των Χριστουγέννων / του Αγίου Στεφάνου

Στη Δημοκρατία της Κροατίας, οι επίσημες αργίες αποτελούν μη εργάσιμες ημέρες.

3 Ποιοι είναι οι ισχύοντες γενικοί κανόνες για τις προθεσμίες στις διάφορες αστικές διαδικασίες;

Οι προθεσμίες υπολογίζονται σε ημέρες, μήνες και έτη.

Οι κανόνες για τον υπολογισμό των προθεσμιών εφαρμόζονται για όλες τις προθεσμίες. Οι προθεσμίες υπολογίζονται σε πλήρεις ημέρες, από τα μεσάνυχτα έως τα επόμενα μεσάνυχτα (computatio civilis, a die ad diem), και όχι από χρονική στιγμή σε χρονική στιγμή, με υπολογισμό των ωρών και των λεπτών (computatio naturalis, a momento ad momentum). Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους γενικούς κανόνες, βλ. την απάντηση στο σημείο 1.

4 Όταν μια πράξη ή μια διατύπωση πρέπει να διενεργηθεί εντός μιας συγκεκριμένης προθεσμίας, ποιο είναι το χρονικό σημείο έναρξης της προθεσμίας;

Η ημερομηνία έναρξης της προθεσμίας είναι η ημερομηνία έναρξης της διαδικασίας ή η ημερομηνία κατά την οποία έλαβε χώρα το γεγονός (π.χ. η επίδοση, η αναγγελία) που αποτελεί την αφετηρία της προθεσμίας. Η ημερομηνία έναρξης δεν περιλαμβάνεται στις προθεσμίες που προσδιορίζονται σε ημέρες. Η προθεσμία αρχίζει την επόμενη ημέρα.

5 Μπορεί η έναρξη της προθεσμίας να επηρεαστεί ή να τροποποιηθεί από τον τρόπο κοινοποίησης ή επίδοσης εγγράφων (προσωπική επίδοση από δικαστικό επιμελητή ή ταχυδρομική επίδοση);

Σύμφωνα με τον γενικό κανόνα, οι επιδόσεις ή κοινοποιήσεις πρέπει να πραγματοποιούνται σε εργάσιμη ημέρα, από τις επτά το πρωί έως τις οκτώ το βράδυ, στην κατοικία ή στον χώρο εργασίας του προσώπου προς το οποίο απευθύνονται ή στο δικαστήριο, αν το εν λόγω πρόσωπο βρίσκεται εκεί. Η εξαίρεση από τον ως άνω κανόνα ότι οι επιδόσεις ή κοινοποιήσεις πρέπει να πραγματοποιούνται σε εργάσιμη ημέρα και από τις επτά το πρωί έως τις οκτώ το βράδυ δεν εφαρμόζεται ως προς τις επιδόσεις ή κοινοποιήσεις μέσω ταχυδρομείου ή συμβολαιογράφου.

Επίδοση ή κοινοποίηση μπορεί να πραγματοποιηθεί σε άλλο τόπο και χρόνο με τη συγκατάθεση του προσώπου προς το οποίο πρόκειται να πραγματοποιηθεί.

Το δικαστήριο, αν το κρίνει απαραίτητο, μπορεί να διατάξει την πραγματοποίηση επίδοσης ή κοινοποίησης σε οποιονδήποτε άλλο τόπο ή σε οποιονδήποτε άλλο χρόνο. Σε περίπτωση τέτοιας επίδοσης ή κοινοποίησης, πρέπει να κοινοποιείται στο πρόσωπο προς το οποίο απευθύνεται η επίδοση ή κοινοποίηση αντίγραφο της δικαστικής απόφασης με την οποία διατάχθηκε η επίδοση ή κοινοποίηση. Η εν λόγω απόφαση δεν χρειάζεται να περιλαμβάνει αιτιολογία.

6 Αν η επέλευση ενός γεγονότος αποτελεί την έναρξη της προθεσμίας, η ημέρα επέλευσης του γεγονότος συνεκτιμάται στον υπολογισμό της προθεσμίας;

Όταν μια προθεσμία έχει προσδιοριστεί σε ημέρες, η ημέρα κατά την οποία πραγματοποιήθηκε η επίδοση ή κοινοποίηση ή η ημέρα κατά την οποία έλαβε χώρα το γεγονός που αποτελεί την αφετηρία της προθεσμίας δεν συμπεριλαμβάνεται στην εν λόγω προθεσμία. Αντιθέτως, η προθεσμία αρχίζει την επόμενη ημέρα.

Για παράδειγμα, σε περίπτωση που το γεγονός που αποτελεί την αφετηρία προθεσμίας 15 ημερών έλαβε χώρα στις 5 Φεβρουαρίου, η προθεσμία των 15 ημερών λήγει τα μεσάνυχτα της 20ής Φεβρουαρίου.

Δηλαδή, ο υπολογισμός της προθεσμίας δεν αρχίζει την ημέρα που έλαβε χώρα το κρίσιμο γεγονός (dies a quo), αλλά την επόμενη ημέρα.

7 Όταν μια προθεσμία προσδιορίζεται κατά ημέρες, ο αριθμός των αναφερόμενων ημερών περιλαμβάνει τις ημερολογιακές ημέρες ή τις εργάσιμες ημέρες;

Όταν μια προθεσμία προσδιορίζεται σε ημέρες, ο προσδιοριζόμενος αριθμός ημερών αναφέρεται σε ημερολογιακές ημέρες. Ωστόσο, αν η τελευταία ημέρα της προθεσμίας συμπίπτει με αργία, Κυριακή ή άλλη ημέρα κατά την οποία το δικαστήριο δεν λειτουργεί, η προθεσμία λήγει με την πάροδο της πρώτης εργάσιμης ημέρας που ακολουθεί.

8 Όταν η προθεσμία προσδιορίζεται κατά εβδομάδες, μήνες ή έτη;

Οι προθεσμίες που προσδιορίζονται σε μήνες ή έτη λήγουν με την πάροδο της ημέρας του τελευταίου μήνα ή έτους που αντιστοιχεί στην ημέρα έναρξης της προθεσμίας.

Αν δεν υπάρχει αντίστοιχη ημέρα στον τελευταίο μήνα, η προθεσμία λήγει την τελευταία ημέρα του εν λόγω μήνα.

9 Πότε λήγει η προθεσμία όταν προσδιορίζεται κατά εβδομάδες, μήνες ή έτη;

Βλέπε σημείο 8.

10 Αν η προθεσμία λήγει Σάββατο, Κυριακή ή ημέρα δημόσιας αργίας ή μη εργάσιμη ημέρα, παρατείνεται μέχρι την πρώτη επόμενη εργάσιμη ημέρα;

Ναι.

11 Υπάρχουν ορισμένες περιστάσεις στις οποίες παρατείνονται οι προθεσμίες; Από ποιες προϋποθέσεις εξαρτώνται οι παρατάσεις αυτές;

Προθεσμία που έχει οριστεί από δικαστήριο μπορεί να παραταθεί μόνο μία φορά, κατόπιν αίτησης του ενδιαφερομένου και εφόσον υπάρχει εύλογη αιτία.

Η σχετική αίτηση πρέπει να υποβληθεί πριν από την εκπνοή της προθεσμίας της οποίας ζητείται παράταση.

Η απόφαση σχετικά με την παράταση προθεσμίας δεν προσβάλλεται με ένδικα μέσα.

Το διάστημα της παράτασης της προθεσμίας αρχίζει την ημέρα που ακολουθεί την εκπνοή της προθεσμίας της οποίας ζητήθηκε η παράταση.

12 Ποιες είναι οι προθεσμίες για την άσκηση ένδικων μέσων;

Οι διάδικοι μπορούν να ασκήσουν έφεση κατά πρωτοβάθμιας απόφασης εντός δεκαπέντε ημερών από την ημερομηνία κατά την οποία τους επιδόθηκε ή κοινοποιήθηκε αντίγραφο της απόφασης, εκτός αν ο νόμος προβλέπει άλλη προθεσμία. Στις διαφορές από επιταγή ή συναλλαγματική η προθεσμία αυτή είναι οκτώ ημερών.

Οι εν λόγω προθεσμίες για την άσκηση έφεσης αναστέλλονται κατά το διάστημα από την 1η έως τη 15η Αυγούστου.

13 Μπορούν τα δικαστήρια να τροποποιήσουν τις προθεσμίες, ιδίως τις προθεσμίες εμφάνισης στο δικαστήριο, ή να καθορίσουν ειδική ημερομηνία εμφάνισης;

Προθεσμία που έχει οριστεί από δικαστήριο μπορεί να παραταθεί μόνο μία φορά, κατόπιν αίτησης του ενδιαφερομένου και εφόσον υπάρχει εύλογη αιτία.

14 Εφόσον μια πράξη η οποία απευθύνεται σε διάδικο που κατοικεί σε τόπο όπου θα ετύγχανε παράτασης προθεσμίας κοινοποιείται σε τόπο όπου δεν παρέχεται η εν λόγω παράταση, το πρόσωπο αυτό χάνει το ευεργέτημα της εν λόγω προθεσμίας;

Το κροατικό δικονομικό δίκαιο δεν προβλέπει παράταση της προθεσμίας σε συνάρτηση με τον τόπο διαμονής των διαδίκων.

15 Ποιες είναι οι συνέπειες σε περίπτωση μη τήρησης των προθεσμιών;

Οι συνέπειες εξαρτώνται από τη νομική φύση της εκάστοτε προθεσμίας. Στην περίπτωση των νόμιμων προθεσμιών, οι οποίες δεν δύνανται να παραταθούν, αν ο διάδικος δεν προβεί στην οικεία δικονομική πράξη εντός της τασσόμενης προθεσμίας, η μη τήρηση της προθεσμίας συνεπάγεται την απώλεια του δικαιώματος μεταγενέστερης διενέργειας της εν λόγω δικονομικής πράξης.

Αντιθέτως, υπάρχουν προθεσμίες των οποίων η μη τήρηση δεν συνεπάγεται απώλεια του δικαιώματος μεταγενέστερης διενέργειας της σχετικής πράξης, οι δε προθεσμίες αυτές καλούνται «ενδεικτικές».

16 Αν λήξει η προθεσμία, ποια ένδικα μέσα παρέχονται στους διαδίκους που δεν τήρησαν τις προθεσμίες, δηλαδή στους ερημοδικούντες διαδίκους;

Αν διάδικος ερημοδικήσει ή δεν τηρήσει προθεσμία για τη διενέργεια δικονομικής πράξης και, για τον λόγο αυτόν, απολέσει το δικαίωμα διενέργειας της εν λόγω πράξης, το δικαστήριο μπορεί να επιτρέψει στον εν λόγω διάδικο, κατόπιν αίτησής του, να προβεί στην οικεία πράξη σε μεταγενέστερο χρόνο (επαναφορά των πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση), αν κρίνει ότι υπάρχει εύλογη αιτία για την παράλειψη του διαδίκου.

Η αίτηση πρέπει να υποβληθεί εντός προθεσμίας οκτώ ημερών από την ημέρα κατά την οποία έπαψε να υφίσταται ο λόγος στον οποίο οφειλόταν η παράλειψη. Αν ο διάδικος έλαβε γνώση της παράλειψης σε μεταγενέστερο χρόνο, η ανωτέρω προθεσμία αρχίζει από την ημερομηνία κατά την οποία αυτός έλαβε γνώση της παράλειψης. Μετά την παρέλευση δύο μηνών από την ημερομηνία της παράλειψης, δεν μπορεί πλέον να υποβληθεί αίτηση επαναφοράς των πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση.