Προθεσμίες των διαδικασιών

1 Ποια είναι τα είδη προθεσμιών που εφαρμόζονται στις αστικές διαδικασίες;

Προθεσμία απάντησης σε αγωγή

Για τις υποθέσεις του Court of Session (ανώτατου πολιτικού δικαστηρίου) στις οποίες ο τόπος επίδοσης βρίσκεται εντός ή εκτός Ευρώπης, η προθεσμία είναι 21 ημέρες από την ημέρα επίδοσης. Για ορισμένες υποθέσεις στις οποίες η επίδοση δεν πραγματοποιείται σύμφωνα με τους εν λόγω κανόνες, η προθεσμία είναι 42 ημέρες.

Για τις υποθέσεις του Sheriff Court (τοπικού δικαστηρίου) στις οποίες ο τόπος επίδοσης βρίσκεται εντός Ευρώπης, η προθεσμία είναι 21 ημέρες από την ημέρα επίδοσης. Για όλες τις υποθέσεις στις οποίες ο τόπος επίδοσης βρίσκεται εκτός Ευρώπης, η προθεσμία είναι 42 ημέρες από την ημέρα επίδοσης.

Περισσότερες πληροφορίες περιλαμβάνονται στους:

• Κανόνες του Court of Session
• Κανόνες τακτικής διαδικασίας των Sheriff Courts (τοπικών δικαστηρίων)

Επιπλέον, στις υποθέσεις με αντικείμενο χρηματική αξίωση ύψους έως 5.000 λιρών στερλινών, εφαρμόζονται η απλή διαδικασία (Simple Procedure) και οι κανόνες σχετικά με τη συνοπτική διαδικασία (Summary Cause Rules).

Προθεσμίες παραγραφής και αποσβεστικές προθεσμίες

Στο σκωτικό δίκαιο, οι προθεσμίες εντός των οποίων πρέπει να ασκηθεί αγωγή καθορίζονται από τις νομικές έννοιες της παραγραφής και της απόσβεσης. Η παραγραφή είναι δικονομικός κανόνας —ένσταση— βάσει του οποίου ορισμένα δικαιώματα και υποχρεώσεις (αν και εξακολουθούν να υφίστανται) καθίστανται νομικά μη εκτελεστά μετά την παρέλευση ορισμένου χρονικού διαστήματος. Η απόσβεση είναι κανόνας ουσιαστικού δικαίου βάσει του οποίου επέρχεται η εξαφάνιση δικαιώματος και/ή υποχρέωσης ενός προσώπου μετά την παρέλευση ορισμένου χρονικού διαστήματος.

Ο ισχύων συναφώς νόμος είναι ο νόμος περί προθεσμιών παραγραφής και αποσβεστικών προθεσμιών (Σκωτία) του 1973 [Prescription and Limitation (Scotland) Act 1973] (όπως έχει τροποποιηθεί).

Οι διατάξεις σχετικά με τις αποσβεστικές προθεσμίες ορίζουν πότε αποσβένονται τα συμβατικά δικαιώματα και υποχρεώσεις. Η διάρκεια της προθεσμίας ποικίλλει ανάλογα με τη φύση της υποχρέωσης.

Ο νόμος προβλέπει προθεσμία παραγραφής για τις αξιώσεις αποζημίωσης για υλική ζημία, για βλάβη της υγείας, για συκοφαντική δυσφήμηση, καθώς και για τις αξιώσεις που απορρέουν από την ευθύνη του παραγωγού ελαττωματικών προϊόντων. Η προθεσμία παραγραφής είναι τρία έτη από τον χρόνο γνώσης της ζημίας, αν και τα δικαστήρια έχουν τη διακριτική ευχέρεια να επιτρέψουν την εκδίκαση αγωγής και μετά την παρέλευση του εν λόγω χρονικού διαστήματος, αν κρίνουν ότι αυτό επιβάλλεται από τις αρχές της ευθυδικίας.

Επιπλέον, διάφορες άλλες νομοθετικές πράξεις προβλέπουν διαφορετικές προθεσμίες παραγραφής, για παράδειγμα σε σχέση με τις αξιώσεις που απορρέουν από σύμβαση αεροπορικής, οδικής, θαλάσσιας ή σιδηροδρομικής μεταφοράς (προσώπων ή εμπορευμάτων).

Αν επιθυμείτε να ασκήσετε αγωγή και θέλετε να μάθετε αν η εν λόγω αγωγή σας υπόκειται σε συγκεκριμένη προθεσμία, μπορείτε να ζητήσετε συμβουλή από δικηγόρο ή από Γραφείο Ενημέρωσης Πολιτών (Citizens Advice Bureau).

2 Κατάλογος των αργιών που προβλέπονται βάσει του κανονισμού (ΕΟΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1182/71, της 3ης Ιουνίου 1971.

Στη Σκωτία, πέραν του Σαββάτου και της Κυριακής, αργίες είναι και οι εξής ημέρες:

• Πρωτοχρονιά: 1 Ιανουαρίου
• Αργία Πρωτοχρονιάς: 2 Ιανουαρίου
• Μεγάλη Παρασκευή: Παρασκευή πριν από το Πάσχα
• Επίσημη αργία στις αρχές Μαΐου: Πρώτη Δευτέρα του Μαΐου
• Εαρινή επίσημη αργία: Τελευταία Δευτέρα του Μαΐου
• Θερινή επίσημη αργία: Πρώτη Δευτέρα του Αυγούστου
• Χριστούγεννα: 25 Δεκεμβρίου
• Επομένη των Χριστουγέννων: 26 Δεκεμβρίου

Αν τα Χριστούγεννα, η επομένη των Χριστουγέννων ή η Πρωτοχρονιά και η δεύτερη ημέρα της Πρωτοχρονιάς συμπέσουν με σαββατοκύριακο, η επόμενη εργάσιμη ημέρα καθίσταται επίσημη αργία. Για παράδειγμα, αν η 25η και η 26η Δεκεμβρίου πέσουν Σάββατο και Κυριακή αντίστοιχα, η επόμενη Δευτέρα και η επόμενη Τρίτη θα είναι αργίες.

Όλες οι ημερομηνίες καθορίζονται στο παράρτημα 1 του νόμου περί τραπεζικών και χρηματοπιστωτικών συναλλαγών του 1971 (Banking and Financial Dealings Act 1971), εκτός της εαρινής επίσημης αργίας και της δεύτερης ημέρας των Χριστουγέννων, που υπόκεινται σε βασιλική διακήρυξη.

3 Ποιοι είναι οι ισχύοντες γενικοί κανόνες για τις προθεσμίες στις διάφορες αστικές διαδικασίες;

Προθεσμίες παραγραφής και αποσβεστικές προθεσμίες

Ο νόμος περί προθεσμιών παραγραφής και αποσβεστικών προθεσμιών (Σκωτία) του 1973, όπως έχει τροποποιηθεί, περιλαμβάνει λεπτομερείς διατάξεις για τον υπολογισμό των διάφορων προθεσμιών παραγραφής και αποσβεστικών προθεσμιών, όπως περιγράφεται στην απάντηση στην ερώτηση 1.

4 Όταν μια πράξη ή μια διατύπωση πρέπει να διενεργηθεί εντός μιας συγκεκριμένης προθεσμίας, ποιο είναι το χρονικό σημείο έναρξης της προθεσμίας;

Η έναρξη της προθεσμίας καθορίζεται από την ημερομηνία της επίδοσης.  Στην περίπτωση ταχυδρομικής επίδοσης, ημερομηνία πραγματοποίησης της επίδοσης είναι η επομένη της ημέρας ταχυδρόμησης του εισαγωγικού δικογράφου (writ/summons).  Στην περίπτωση εισαγωγικού δικογράφου ως προς το οποίο η ημερομηνία λήξης της προθεσμίας συμπίπτει με σαββατοκύριακο, επίσημη αργία ή δικαστική αργία, η ημερομηνία λήξης της προθεσμίας παρατείνεται στην επόμενη ημέρα εκτός σαββατοκύριακου ή στην επόμενη εργάσιμη ημέρα.

5 Μπορεί η έναρξη της προθεσμίας να επηρεαστεί ή να τροποποιηθεί από τον τρόπο κοινοποίησης ή επίδοσης εγγράφων (προσωπική επίδοση από δικαστικό επιμελητή ή ταχυδρομική επίδοση);

Ημερομηνία έναρξης της προθεσμίας είναι πάντοτε η ημερομηνία πραγματοποίησης της επίδοσης, ανεξάρτητα από τον τρόπο επίδοσης.  Περισσότερες λεπτομέρειες για τον προσδιορισμό της ημερομηνίας πραγματοποίησης της επίδοσης παρέχονται στην απάντηση στην ερώτηση 4.

6 Αν η επέλευση ενός γεγονότος αποτελεί την έναρξη της προθεσμίας, η ημέρα επέλευσης του γεγονότος συνεκτιμάται στον υπολογισμό της προθεσμίας;

Η ημερομηνία της πράξης.  Η πρώτη ημέρα μετά την ημέρα πραγματοποίησης της επίδοσης είναι η πρώτη ημέρα που υπολογίζεται για την αντίστροφη μέτρηση έως τη λήξη της προθεσμίας (περισσότερες λεπτομέρειες παρέχονται στο πλαίσιο της ερώτησης 4 για τις αργίες).

7 Όταν μια προθεσμία προσδιορίζεται κατά ημέρες, ο αριθμός των αναφερόμενων ημερών περιλαμβάνει τις ημερολογιακές ημέρες ή τις εργάσιμες ημέρες;

Ημερολογιακές ημέρες (βλ. όμως και την ερώτηση 4 για τις αργίες κ.λπ.).  Παρά το γεγονός ότι οι προθεσμίες δεν είναι δυνατόν να λήξουν σε μη εργάσιμη ημέρα, όταν αρχίζει η προθεσμία και κατά την αντίστροφη μέτρηση έως τη λήξη της συνυπολογίζονται όλες οι υπόλοιπες μη εργάσιμες ημέρες.

8 Όταν η προθεσμία προσδιορίζεται κατά εβδομάδες, μήνες ή έτη;

Όταν σε δικαστικό έγγραφο γίνεται αναφορά σε «μήνα», νοείται ημερολογιακός μήνας.

9 Πότε λήγει η προθεσμία όταν προσδιορίζεται κατά εβδομάδες, μήνες ή έτη;

Οι προθεσμίες λήγουν σύμφωνα με τις αρχές που περιγράφονται στο πλαίσιο των προηγούμενων ερωτήσεων, δηλαδή, ανάλογα με την εκάστοτε προθεσμία, την τελευταία ημέρα αυτής, λαμβανομένου υπόψη ότι την επομένη της ημερομηνίας επίδοσης αρχίζει αντίστροφη μέτρηση.

10 Αν η προθεσμία λήγει Σάββατο, Κυριακή ή ημέρα δημόσιας αργίας ή μη εργάσιμη ημέρα, παρατείνεται μέχρι την πρώτη επόμενη εργάσιμη ημέρα;

Ναι. Βλ. την απάντηση στην ερώτηση 4.

11 Υπάρχουν ορισμένες περιστάσεις στις οποίες παρατείνονται οι προθεσμίες; Από ποιες προϋποθέσεις εξαρτώνται οι παρατάσεις αυτές;

Η διάρκεια της προθεσμίας που αρχίζει για τον εναγόμενο μετά την επίδοση μπορεί να παραταθεί από το δικαστήριο, αν αυτό δικαιολογείται και το δικαστήριο πειστεί ότι υπάρχει σχετική ανάγκη.

12 Ποιες είναι οι προθεσμίες για την άσκηση ένδικων μέσων;

Στο Court of Session, ο εναγόμενος διαθέτει 14 ημέρες από την ημερομηνία κοινοποίησης της οριστικής απόφασης ή της προδικαστικής απόφασης για να ασκήσει έφεση και να κοινοποιήσει την εν λόγω πρόθεσή του στο δικαστήριο.

Από την 1η Ιανουαρίου 2016, η προθεσμία για την άσκηση έφεσης κατά ορισμένων αποφάσεων του Sheriff Court έχει αυξηθεί από τις 14 στις 28 ημέρες.  Οι εν λόγω εφέσεις ασκούνται πλέον απευθείας στο Sheriff Appeal Court (εφετείο).

Οι εφέσεις που υπάγονται στην απλή διαδικασία και οι εφέσεις που υπάγονται στη συνοπτική διαδικασία εξακολουθούν να ασκούνται στο Sheriff Court και η προθεσμία έφεσης παραμένει 14 ημέρες.

Επισημαίνεται ότι όταν η νομοθεσία προβλέπει προθεσμία για την άσκηση συγκεκριμένων ένδικων μέσων, π.χ. εφέσεων κατά αποφάσεων ειδικών δικαιοδοτικών οργάνων που έχουν συσταθεί με νόμο, η οποία διαφέρει από την προθεσμία που ορίζεται από τους γενικούς κανόνες, ισχύει η εν λόγω ειδική προθεσμία.

13 Μπορούν τα δικαστήρια να τροποποιήσουν τις προθεσμίες, ιδίως τις προθεσμίες εμφάνισης στο δικαστήριο, ή να καθορίσουν ειδική ημερομηνία εμφάνισης;

Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Ως προς τη σύντμηση προθεσμιών, η ελάχιστη προθεσμία είναι 48 ώρες. Μόνο στις διαδικασίες έκδοσης προσωρινών απαγορεύσεων σε υπόθεση επιμέλειας παιδιού μπορεί να υπάρξει πλήρης παρέκκλιση από την απαίτηση προηγούμενης κοινοποίησης στον καθ’ ου. Στις υποθέσεις αυτές, μπορεί βεβαίως να οριστεί ακροαματική διαδικασία σε μεταγενέστερο στάδιο, ώστε να διασφαλιστεί το δικαίωμα δίκαιης δίκης όλων των διαδίκων.

14 Εφόσον μια πράξη η οποία απευθύνεται σε διάδικο που κατοικεί σε τόπο όπου θα ετύγχανε παράτασης προθεσμίας κοινοποιείται σε τόπο όπου δεν παρέχεται η εν λόγω παράταση, το πρόσωπο αυτό χάνει το ευεργέτημα της εν λόγω προθεσμίας;

Όχι.

15 Ποιες είναι οι συνέπειες σε περίπτωση μη τήρησης των προθεσμιών;

Αν ο εναγόμενος δεν αντικρούσει την αγωγή, μπορεί να εκδοθεί ερήμην απόφαση, αν το έχει ζητήσει ο ενάγων. Ωστόσο, ο εναγόμενος θα έχει τη δυνατότητα να ασκήσει έφεση, σύμφωνα με όσα περιγράφονται στην απάντηση στην ερώτηση 12.

16 Αν λήξει η προθεσμία, ποια ένδικα μέσα παρέχονται στους διαδίκους που δεν τήρησαν τις προθεσμίες, δηλαδή στους ερημοδικούντες διαδίκους;

Ο εναγόμενος μπορεί να υποβάλει στο δικαστήριο αίτηση παράτασης της προθεσμίας. Αν έχει ήδη εκδοθεί απόφαση (ερήμην), ο εναγόμενος μπορεί να υποβάλει στο δικαστήριο αίτηση ανάκλησης της απόφασης, εφόσον πληρούνται οι όροι των εφαρμοστέων κανόνων διαδικασίας.