Verjaringstermijnen

1 Welke termijnen worden gehanteerd in het burgerlijk procesrecht?

In de Republiek Kroatië worden termijnen voor burgerlijke rechtsvorderingen vastgelegd in de bepalingen van artikel 111 - 114 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Zakon o parničnom postupku) (gepubliceerd in het staatsblad Narodne Novine van de Republiek Kroatië, nr. 53/91, 91/92, 112/99, 129/00, 88/01, 117/03, 88/05, 2/07, 84/08, 96/08, 123/08, 57/11, 25/13, 89/14 en 70/19; hierna: ZPP).

Een termijn is een specifieke tijdsperiode waarin een proceshandeling kan worden verricht of een specifieke tijdsperiode die moet zijn verstreken voordat een proceshandeling kan worden verricht.

Het Kroatische procesrecht erkent meerdere soorten termijnen:

• wettelijke (zakonski) en gerechtelijke (sudski) termijnen — de looptijd van wettelijke termijnen wordt bij wet bepaald en kan niet worden gewijzigd door de rechtbank of de partijen; de looptijd van gerechtelijke termijnen wordt door de rechtbank naar eigen goeddunken vastgesteld voor elke specifieke zaak, op grond van een wettelijke bevoegdheid.
• verlengbare (produživi) en niet-verlengbare (neproduživi) termijnen — wettelijke termijnen kunnen niet worden verlengd; gerechtelijke termijnen kunnen wel worden verlengd, indien daar gegronde redenen voor bestaan. In dat laatste geval beslist de rechtbank over de verlenging van de termijn, maar uitsluitend op verzoek van een betrokken persoon (artikel 111, lid 2, ZPP).
• subjectieve (subjektivni) en objectieve (objektivni) termijnen — subjectieve termijnen zijn termijnen die aanvangen wanneer een bevoegd persoon kennisneemt van een gebeurtenis die van belang is voor de berekening van de termijn; objectieve termijnen worden berekend vanaf het moment waarop het relevante feit zich voordoet, ongeacht of de bevoegde persoon daarvan heeft kennisgenomen;
• extinctieve verjaringstermijnen (prekluzivni) en indicatieve (instruktivni) termijnen — wanneer een extinctieve verjaringstermijn niet in acht wordt genomen, gaat het recht om de proceshandeling later uit te voeren verloren; wanneer een indicatieve termijn daarentegen niet in acht wordt genomen, heeft dit geen nadelige gevolgen en kan de proceshandeling nadien worden uitgevoerd;
• minimumtermijnen (dilatorni) en handelingstermijnen (paricijski) — minimumtermijnen houden in dat een proceshandeling niet mag worden verricht voordat een bepaalde tijdsperiode is verstreken; handelingstermijnen houden daarentegen in dat de rechtbank een bepaalde actie niet mag ondernemen voordat de handelingstermijn is verstreken;
• burgerlijke termijnen (građanskopravni) en procestermijnen (procesnopravni) — burgerlijke termijnen zijn termijnen die een tijdsperiode vastleggen om een goedkeuring te verkrijgen of om verplichtingen na te komen die voortvloeien uit de bepalingen van het materieel burgerlijk recht; procestermijnen leggen daarentegen een tijdsperiode vast om een goedkeuring te verkrijgen of om verplichtingen na te komen die voortvloeien uit de bepalingen van het (burgerlijke) procesrecht.

2 Lijst van feestdagen die worden aangemerkt als niet-werkdag zoals voorgeschreven in Verordening (EEG, Euratom) nr. 1182/71 van 3 juni 1971.

De lijst van niet-werkdagen wordt in de Republiek Kroatië vastgelegd door de wet op feestdagen, herdenkingsdagen en niet-werkdagen (Zakon o blagdanima, spomendanima i neradnim danima u Republici Hrvatskoj) (gepubliceerd in het staatsblad Narodne Novine van de Republiek Kroatië nr. 110/19).

De officiële feestdagen in de Republiek Kroatië zijn:

• 1 januari – Nieuwjaarsdag
• 6 januari - Driekoningen
• Paaszondag en -maandag;
• Sacramentsdag
• 1 mei - Dag van de Arbeid
• 30 mei - Dag van de Staat
• 22 juni - Dag van de Antifascistische Strijd
• 25 juni - Dag van de Staat
• 5 augustus - Dag van de Bevrijding en Nationale Dankbaarheid en Veteranendag
• 15 augustus - Maria-Hemelvaart
• 1 november - Allerheiligen
• 18 november – Herdenkingsdag voor de slachtoffers van de Vaderlandse Oorlog en Herdenkingsdag voor de slachtoffers van Vukovar en Škabrnja
• 25 december - Kerstmis
• 26 december - Tweede Kerstdag / Feest van St. Stephen

Feestdagen zijn in de Republiek Kroatië niet-werkdagen.

3 Welke algemene regels gelden er voor de termijnen in de verschillende civiele procedures?

Termijnen worden berekend in dagen, maanden en jaren.

De regels voor de berekening van termijnen gelden voor alle termijnen. De termijnen worden berekend in volledige dagen, van middernacht tot middernacht (computatio civilis, a die ad diem), en niet van moment tot moment door de uren en minuten te berekenen (computation naturalis, a momento ad momentum). Zie het antwoord onder 1) voor meer informatie over de algemene regels.

4 Indien een handeling of formaliteit binnen een bepaalde termijn moet worden verricht, wat is dan het moment van aanvang?

De aanvangsdatum is de datum waarop de procedure wordt ingeleid of de datum waarop een andere proceshandeling wordt uitgevoerd (bv. betekening, aankondiging). De looptijd moet vanaf die datum worden berekend. De aanvangsdatum wordt niet meegeteld voor termijnen die worden uitgedrukt in dagen. De eerstvolgende dag geldt als aanvang van de termijn.

5 Is het moment waarop een termijn begint te lopen afhankelijk van de manier waarop het document wordt bezorgd of betekend (betekening door een deurwaarder of per post)?

De betekening of kennisgeving moet in de regel plaatsvinden op een werkdag, meer bepaald van zeven uur 's ochtends tot acht uur 's avonds, op het thuis- of werkadres van de persoon aan wie de betekening of kennisgeving gericht is, of in de rechtbank wanneer voornoemde persoon zich daar bevindt. De uitzondering op bovenstaande regel die stelt dat de betekening of kennisgeving moet plaatsvinden op een werkdag, meer bepaald van zeven uur 's ochtends tot acht uur ‘s avonds, geldt niet voor de betekening of kennisgeving per post of door een notaris.

De betekening of kennisgeving kan eveneens worden uitgevoerd op een ander tijdstip of een andere plaats met de toestemming van de persoon aan wie de betekening of kennisgeving moet worden gedaan.

Indien de rechtbank dit nodig acht, wordt een bevel uitgevaardigd tot betekening of kennisgeving op een andere plaats of een ander tijdstip. Bij deze vorm van betekening of kennisgeving moet een afschrift van de rechterlijke uitspraak voor het bevel worden overhandigd aan de persoon aan wie de betekening of kennisgeving moet worden gedaan. Deze uitspraak behoeft geen toelichting.

6 Als de termijn ingaat vanaf een gebeurtenis, wordt de dag van deze gebeurtenis dan meegerekend in de berekening van de termijn?

Indien een termijn wordt berekend in dagen, wordt de dag waarop de betekening of kennisgeving werd gedaan of de dag van de gebeurtenis die de termijn doet ingaan niet meegeteld. De termijn vangt derhalve aan op de eerstvolgende dag.

Een voorbeeld: indien de gebeurtenis waarna een termijn van 15 dagen ingaat plaatsvond op 5 februari, verstrijkt de termijn van 15 dagen op 20 februari omstreeks middernacht.

De berekening van de termijn begint derhalve niet op de dag van de gebeurtenis (dies a quo), maar op de volgende dag.

7 Indien de looptijd van een termijn in dagen is vastgesteld, geldt het aantal dagen dan in kalenderdagen of alleen in werkdagen?

Als de termijn wordt uitgedrukt in dagen, dan verwijzen die dagen naar kalenderdagen. Valt de laatste dag van een termijn echter op een officiële feestdag, een zondag of een andere dag waarop de rechtbank gesloten is, dan verstrijkt die termijn aan het einde van de eerstvolgende werkdag.

8 En als die termijn in weken, maanden of jaren is vastgesteld?

Termijnen die in maanden of jaren zijn uitgedrukt, verstrijken in de laatste maand of het laatste jaar aan het einde van de dag met hetzelfde datumgetal als de dag waarop de termijn aanving.

Als er in de laatste maand geen dag met hetzelfde datumgetal voorkomt, verstrijkt de termijn op de laatste dag van die maand.

9 Wanneer verstrijken dergelijke termijnen?

Zie punt 8.

10 Indien de termijn afloopt op een zaterdag, een zondag, een feestdag of een niet-werkdag, wordt deze dan verlengd tot de volgende werkdag?

Ja.

11 Zijn er omstandigheden waarin termijnen worden verlengd? Wat zijn de voorwaarden voor dergelijke verlengingen?

Een termijn die door een rechtbank wordt vastgesteld kan slechts eenmaal worden verlengd op verzoek van een betrokkene, indien daar gegronde redenen voor bestaan.

Het verzoek moet worden ingediend voordat de termijn waarvoor een verlenging wordt aangevraagd is verstreken.

Er kan geen hoger beroep worden ingesteld tegen een uitspraak over de verlenging van een termijn.

De verlengde termijn vangt aan op de eerstvolgende dag na het verstrijken van de termijn waarvoor de verlenging werd aangevraagd.

12 Welke termijnen gelden voor het instellen van een beroep?

Partijen kunnen hoger beroep instellen tegen een vonnis van de rechtbank van eerste aanleg binnen vijftien dagen volgend op de datum waarop een afschrift van het vonnis werd betekend of ter kennis gebracht, tenzij deze wet een andere termijn vastlegt. Bij geschillen over cheques en wissels bedraagt de termijn acht dagen.

Deze termijnen om hoger beroep in te stellen worden tussen 1 en 15 augustus geschorst.

13 Kunnen rechtbanken termijnen veranderen, met name de termijnen waarbinnen een partij moet verschijnen, of een bijzondere datum vaststellen waarop een partij moet verschijnen?

Een termijn die door een rechtbank wordt vastgesteld kan slechts eenmaal worden verlengd op verzoek van een betrokkene, indien daar gegronde redenen voor bestaan.

14 Indien een partij die verblijft op een plaats waar hij voor een termijnverlenging in aanmerking komt, van een tot hem gerichte beslissing in kennis wordt gesteld op een plaats waar degenen die daar verblijven niet voor een termijnverlenging in aanmerking komen, verliest die partij dan het recht op termijnverlenging?

De bepalingen van burgerlijke rechtsvordering in de Republiek Kroatië voorzien niet in een verlenging van de termijn op basis van de verblijfplaats van de partijen.

15 Welke sancties staan op de niet-naleving van een termijn?

De gevolgen zijn afhankelijk van het juridische karakter van de termijnen, m.a.w. indien de partij geen proceshandeling verricht binnen de voorgeschreven wettelijke termijn - die niet verlengbaar is - verliest de partij door die niet-naleving het recht om die proceshandeling later te verrichten.

Daarnaast zijn er termijnen waarbij de partij het recht om de proceshandelingen later te verrichten niet verliest wanneer hij of zij de termijn niet in acht neemt. Dit zijn indicatieve termijnen.

16 Als de termijn is verstreken, welke rechtsmiddelen hebben dan de partijen die deze hebben laten verstrijken, d.w.z. de niet verschenen partijen?

Indien een partij niet verschijnt op een hoorzitting of geen proceshandelingen verricht binnen de termijn en daardoor het recht verliest om die proceshandeling alsnog te verrichten, kan de rechtbank die partij toestaan om, op zijn of haar verzoek, die proceshandelingen later te verrichten (verzoek om een terugkeer naar een eerdere toestand), als die van oordeel is dat er gegronde redenen waren voor het verzuim.

Het verzoek moet binnen acht dagen na de datum waarop de reden voor het verzuim ophoudt te bestaan worden ingediend; indien de partij pas later kennisneemt van het verzuim, vangt bovenstaande termijn aan op het moment waarop hij of zij daar kennis van neemt. Wanneer twee maanden zijn verstreken na de datum van het verzuim, kan niet langer een verzoek tot terugkeer naar een eerdere toestand worden ingediend.