

Wyszukaj informacje według regionu
Terminy procesowe są to terminy wyznaczone na dokonanie określonych czynności procesowych.
Wyróżnia się różne rodzaje terminów, w zależności od tego, jaki podmiot jest zobowiązany do ich dochowania.
Terminy, do których dochowania zobowiązany jest sąd, sędzia lub komornik, są przewidziane przepisami prawa i są zazwyczaj krótkie. W postępowaniu cywilnym długość tych terminów waha się od 1 dnia do 30 dni [np. art. 102 ust. 2 kodeksu postępowania cywilnego (Civilprocesa likums) – 15 dni; art. 140 ust. 9 – 30 dni; art. 341.6 ust. 2 – 15 dni]. Sędzia musi orzec w sprawie dopuszczalności pisma procesowego w terminie 7 dni od dnia jego wpływu, ale w przypadku gdy dotyczy ono powrotu dziecka na Łotwę i będzie wymagało złożenia w państwie trzecim, decyzja musi zostać podjęta na posiedzeniu w terminie 15 dni od wszczęcia postępowania. Postanowienie w sprawie środków służących zabezpieczeniu roszczenia musi zostać wydane nie później niż następnego dnia po wszczęciu postępowania. Postanowienie w sprawie tymczasowych środków ochrony przed przemocą musi zostać wydane nie później niż następnego dnia roboczego po otrzymaniu wniosku, jeżeli żądanie przedstawienia dodatkowych dowodów nie jest konieczne lub jeżeli zwłoka może w znacznym stopniu naruszyć prawa powoda; w innych przypadkach postanowienie musi zostać wydane w terminie 20 dni od dnia otrzymania wniosku. W przypadku niektórych kategorii spraw przewidziano termin, w którym musi zostać wszczęte postępowanie lub sprawa musi zostać ponownie rozpoznana i zakończona w drodze wydania orzeczenia. Odpis wyroku lub postanowienia wysyła się nie później niż w ciągu trzech dni od ogłoszenia wyroku lub postanowienia bądź – w przypadku wydania wyroku bez uzasadnienia – w terminie trzech dni od sporządzenia pełnego wyroku. Istnieją również inne terminy ustawowe. Czasami sąd lub komornik musi dokonać określonych czynności bezzwłocznie. W niektórych przypadkach przewidzianych przepisami prawa istnieją terminy ogólne, które sądy lub sędziowie mogą uszczegółowić, wyznaczając tym samym termin na dokonanie określonej czynności. W skomplikowanych sprawach sąd może sporządzić skróconą wersję wyroku, obejmującą tylko część wprowadzającą i sentencję. Następnie w terminie 14 dni sąd sporządza pełny wyrok i określa dzień, w którym ta wersja będzie gotowa. W kodeksie postępowania cywilnego nie określono terminów instrukcyjnych dotyczących przygotowania i rozpatrzenia sprawy cywilnej przez sąd. Art. 28 ustawy o władzy sądowniczej stanowi jednak, że w celu zapewnienia ochrony naruszonych praw strony sąd ma obowiązek zbadania sprawy „w rozsądnym terminie” (savlaicīgi), co oznacza, że sprawa musi zostać rozpatrzona tak szybko, jak to możliwe. Jednocześnie, w drodze wyjątku od zasad postępowania zwykłego, w kodeksie postępowania cywilnego określono szczególne terminy rozpoznania wniosków w przypadku niektórych kategorii spraw cywilnych, które są rozpoznawane w postępowaniu odrębnym: na przykład sędzia ma obowiązek wydania postanowienia w sprawie wniosku o bezsporną egzekucję roszczeń (saistību bezstrīdus piespiedu izpildīšana) w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania. Ponadto istnieją przepisy szczególne określające sprawy rozpoznawane w postępowaniu nadzwyczajnym (przykładowo na podstawie ustawy o ochronie praw dziecka priorytetowo należy traktować wszelkie pisma procesowe dotyczące ochrony praw i interesów dzieci).
Terminy czynności procesowych, których muszą dokonać strony postępowania – terminy te określono w kodeksie postępowania cywilnego: 14 dni przed datą rozprawy na przedstawienie dowodów, chyba że sędzia wyznaczył inny termin; 10 dni na wniesienie zażalenia (blakus sūdzība); 20 dni na wniesienie apelacji (apelācija) itd. W większości przypadków terminy obowiązujące strony postępowania oraz inne zainteresowane strony określa jednak sąd, sędzia lub komornik sądowy, które to podmioty wyznaczają konkretną datę w przypadku terminu, który w przepisach jest określony tylko ogólnie, lub wyznaczają termin niezależnie, należycie uwzględniając rodzaj czynności procesowej, odległość od miejsca zamieszkania lub pobytu danej osoby oraz inne okoliczności.
Terminy dla osób niebędących stronami sprawy określa wyłącznie sąd lub sędzia.
Główne rodzaje terminów:
Sąd zawiesza postępowanie:
Termin wniesienia apelacji (apelācija): apelację od wyroku sądu pierwszej instancji można wnieść w terminie 20 dni od daty jego wydania. W przypadku wydania wyroku bez uzasadnienia termin na wniesienie apelacji rozpoczyna bieg w dniu, w którym sąd jest obowiązany przedstawić pełny wyrok. Jeżeli pełny wyrok zostanie sporządzony po wyznaczonej dacie, bieg terminu rozpoczyna się w dniu, w którym wyrok ten zostanie faktycznie sporządzony. Apelacja wniesiona po upływie terminu jest niedopuszczalna i zostanie zwrócona wnoszącemu apelację.
Termin wniesienia zażalenia (blakus sūdzība): zażalenie można wnieść w terminie 10 dni od daty wydania przez sąd postanowienia, chyba że kodeks postępowania cywilnego stanowi inaczej. Zażalenie wniesione po upływie terminu jest niedopuszczalne i zostanie zwrócone wnoszącemu zażalenie.
Termin złożenia wniosku o rozpatrzenie nowo ujawnionych okoliczności faktycznych – termin ten rozpoczyna bieg:
Termin przedstawienia tytułów wykonawczych: tytuł wykonawczy można przedstawić w celu jego wykonania w terminie 10 lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia sądu lub sędziego, chyba że przepisy prawa przewidują inne terminy przedawnienia.
W przypadku gdy wyrok sądu stanowi, że odzyskanie należności pieniężnych ma się odbywać w drodze płatności okresowych, tytuł wykonawczy pozostaje w mocy przez cały okres dokonywania płatności; wspomniany wyżej 10-letni termin rozpoczyna jednak bieg ostatniego dnia wyznaczonego na dokonanie każdej płatności.
Zgodnie z ustawą o dniach ustawowo wolnych od pracy, dniach pamięci i świętach następujące dni są dniami ustawowo wolnymi od pracy:
Osoby wyznania prawosławnego, starowiercy, a także członkowie innych kościołów obchodzą Wielkanoc, Niedzielę Zielonoświątkową i Boże Narodzenie w dniach wyznaczonych przez te kościoły.
Jeżeli dzień 4 maja, ostatni dzień Łotewskiego Festiwalu Pieśni i Tańca lub dzień 18 listopada wypadają w sobotę lub niedzielę, dniem ustawowo wolnym od pracy staje się kolejny dzień roboczy.
W przypadku czynności procesowych obowiązują terminy ustawowe. Jeżeli termin nie jest przewidziany przepisami prawa, wyznacza go sąd lub sędzia. Termin wyznaczony przez sąd lub sędziego musi być wystarczająco długi, aby umożliwić dokonanie danej czynności procesowej.
Jako termin można wskazać konkretną datę lub okres kończący się konkretną datą; termin można również oznaczyć w latach, miesiącach, dniach lub godzinach. W przypadku gdy dana czynność nie musi być dokonana w konkretnym dniu, można jej dokonać w dowolnym czasie we wskazanym okresie. Okres ten może zostać ustalony poprzez wskazanie zdarzenia przyszłego i pewnego.
Bieg terminu procesowego oznaczonego w latach, miesiącach lub dniach rozpoczyna się w dniu następującym po dacie lub zdarzeniu wskazujących jego rozpoczęcie.
Bieg terminu procesowego oznaczonego w godzinach rozpoczyna się w godzinie następującej po zdarzeniu wskazującym jego rozpoczęcie.
Pisma sądowe doręcza się osobie fizycznej do zadeklarowanego przez nią miejsca zamieszkania lub – jeżeli zadeklarowała dodatkowy adres – pod tym adresem lub pod adresem wskazanym do celów korespondencji z sądem. Osoba ta ma obowiązek być dostępna pod adresem zadeklarowanego miejsca zamieszkania lub pod zadeklarowanym dodatkowym adresem lub też pod adresem wskazanym do celów korespondencji z sądem. Jeżeli pozwany nie ma zadeklarowanego miejsca zamieszkania i nie wskazał adresu do celów korespondencji z sądem, pisma sądowe wysyła się na adres strony wskazany przez powoda lub na adres uzyskany przez sąd na podstawie materiału dowodowego jako faktyczny adres danej strony. Pisma sądowe mogą być również doręczane do miejsca pracy adresata.
Pisma sądowe są doręczane pocztą elektroniczną, jeżeli uczestnik postępowania powiadomił sąd, że wyraża zgodę na wykorzystanie poczty elektronicznej do celów korespondencji z sądem. W takim przypadku pisma sądowe są przesyłane na adres poczty elektronicznej wskazany przez uczestnika postępowania. W przypadku stwierdzenia przez sąd przeszkód technicznych uniemożliwiających doręczenie pism sądowych pocztą elektroniczną pisma są doręczane w inny sposób, o którym mowa w ust. 2 odpowiedniego artykułu.
Jeżeli uczestnik postępowania powiadomił sąd, że wyraża zgodę na korespondencję elektroniczną z sądem oraz że zarejestrował się w systemie internetowym, pisma sądowe są doręczane za pośrednictwem systemu internetowego. W przypadku stwierdzenia przez sąd przeszkód technicznych uniemożliwiających doręczanie pism sądowych za pośrednictwem systemu internetowego pisma te doręcza się w inny sposób, o którym mowa ust. 2 odpowiedniego artykułu, jednak wezwania do stawienia się przed sądem wysyła się na adres poczty elektronicznej wskazany przez uczestnika postępowania.
Należy również uwzględnić, że sam fakt dostarczenia pism sądowych na adres zadeklarowanego miejsca zamieszkania osoby fizycznej, na dodatkowy adres wskazany w oświadczeniu o miejscu zamieszkania, na adres wskazany przez osobę fizyczną do celów korespondencji z sądem lub na adres siedziby statutowej osoby prawnej czy też sam fakt otrzymania z urzędu pocztowego potwierdzenia dostarczenia lub zwrotu przedmiotowych pism nie rozstrzyga, czy pisma te zostały doręczone. Istnieje natomiast domniemanie, iż pisma zostały doręczone siódmego dnia od daty ich nadania – w przypadku wysłania pism pocztą – lub trzeciego dnia od daty ich nadania – w przypadku wysłania pism pocztą elektroniczną lub ich doręczenia za pośrednictwem systemu internetowego; adresat może to domniemanie obalić, jeżeli wykaże, że wystąpiły obiektywne okoliczności, na które nie miał wpływu i które uniemożliwiły mu odebranie pism pod wskazanym adresem.
Jeżeli jednak pismo sądowe jest doręczane adresatowi osobiście przez kuriera za potwierdzeniem odbioru lub jeżeli strona postępowania osobiście doręcza adresatowi pismo za potwierdzeniem odbioru bądź – w przypadku doręczania pisma sądowego osobiście – osoba doręczająca nie zastanie adresata w jego miejscu zamieszkania i doręczy je któremukolwiek dorosłemu członkowi rodziny zamieszkującemu wraz z adresatem, pismo sądowe uznaje się za doręczone w dniu przyjęcia przez adresata lub inną osobę.
Jeżeli adresat odmówi przyjęcia pisma sądowego, pismo uznaje się za doręczone w dniu, w którym adresat odmówi jego przyjęcia.
Jeżeli pismo jest wysyłane pocztą, uznaje się je za doręczone siódmego dnia po nadaniu.
Jeżeli pismo jest wysyłane pocztą elektroniczną, uznaje się je za doręczone trzeciego dnia po wysłaniu.
Nie. Jeżeli początkiem terminu jest pewne zdarzenie, jego bieg rozpoczyna się w dniu następującym po dniu, w którym nastąpiło to zdarzenie.
Jeżeli termin jest oznaczony w dniach, wskazana liczba dni obejmuje wszystkie dni kalendarzowe.
Terminy oznaczone w latach, miesiącach lub dniach obejmują dni kalendarzowe.
Termin oznaczony w latach kończy się w ostatnim miesiącu i ostatnim dniu ostatniego roku tego okresu.
Termin oznaczony w miesiącach kończy się w ostatnim dniu ostatniego miesiąca tego okresu. W przypadku gdy koniec terminu oznaczonego w miesiącach przypada na dzień, którego w tym miesiącu nie ma, okres ten kończy się w ostatnim dniu tego miesiąca.
Termin kończący się konkretną datą upływa w wyznaczonym dniu.
Jeżeli termin upływa w sobotę, niedzielę lub w dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uznaje się dzień roboczy następujący po tym dniu.
Wyłącznie terminy wyznaczone przez sąd lub sędziego mogą zostać przedłużone na wniosek strony postępowania. Sąd może jednak przywrócić terminy ustawowe na wniosek strony postępowania. Wniosek o przedłużenie terminu lub o przywrócenie terminu, któremu uchybiono, należy złożyć do sądu, w którym miała zostać dokonana odnośna czynność procesowa; sąd rozpoznaje wniosek w postępowaniu pisemnym. Sąd powiadamia strony na piśmie, że wniosek jest rozpoznawany, doręczając im jednocześnie odpis wniosku o przedłużenie terminu lub przywrócenie terminu, któremu uchybiono. Do wniosku o przywrócenie terminu procesowego należy dołączyć dokumenty wymagane do dokonania danej czynności procesowej oraz podać podstawę przywrócenia terminu.
Sąd w składzie jednoosobowym może przedłużyć termin wyznaczony przez sędziego. Na odmowę przedłużenia lub przywrócenia terminu przez sąd lub sędziego przysługuje zażalenie.
Termin wniesienia zażalenia (blakus sūdzība): zażalenie można wnieść w terminie 10 dni od daty wydania postanowienia przez sąd.
Jeżeli postanowienie wydano w postępowaniu pisemnym, termin wniesienia zażalenia zaczyna biec w dniu doręczenia postanowienia.
Jeżeli postanowienie wydano pod nieobecność strony (na przykład postanowienie o przeprowadzeniu dowodu lub postanowienie o zarządzeniu tymczasowego środka ochrony), termin wniesienia zażalenia zaczyna biec w dniu doręczenia lub wysłania postanowienia.
Jeżeli postanowienie sądu zostało wysłane do osoby, której miejsce zamieszkania lub pobytu bądź siedziba statutowa nie znajdują się na terytorium Łotwy, ale jej adres jest znany, a czynności tej dokonano zgodnie z przepisami UE lub umowami międzynarodowymi wiążącymi Łotwę, osoba ta może wnieść zażalenie w terminie 15 dni od daty doręczenia odpisu postanowienia lub – jeżeli sąd wydał postanowienie bez uzasadnienia – od daty doręczenia odpisu pełnego postanowienia.
Apelację (apelācija) należy wnieść w terminie 20 dni od ogłoszenia wyroku lub – jeżeli sąd wydaje wyrok bez uzasadnienia – od ustalonej przez sąd daty sporządzenia pełnego wyroku. Jeżeli pełny wyrok zostanie sporządzony po wyznaczonej dacie, bieg terminu rozpoczyna się w dniu, w którym wyrok ten zostanie faktycznie sporządzony.
Jeżeli odpis wyroku sądu został wysłany do osoby, której miejsce zamieszkania lub pobytu bądź siedziba statutowa nie znajdują się na terytorium Łotwy, ale jej adres jest znany, a czynności tej dokonano zgodnie z przepisami UE lub umowami międzynarodowymi wiążącymi Łotwę, osoba ta może wnieść apelację (apelācija) w terminie 20 dni od daty doręczenia odpisu wyroku.
Skargę kasacyjną (kasācija) należy wnieść w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia wyroku, ale jeżeli sąd wydaje wyrok bez uzasadnienia – w terminie 30 dni od ustalonej przez sąd daty sporządzenia pełnego wyroku. Jeżeli pełny wyrok zostanie sporządzony po wyznaczonej dacie, bieg terminu rozpoczyna się w dniu, w którym wyrok ten zostanie faktycznie sporządzony.
Jeżeli odpis wyroku sądu został wysłany do osoby, której miejsce zamieszkania lub pobytu bądź siedziba statutowa nie znajdują się na terytorium Łotwy, ale jej adres jest znany, a czynności tej dokonano zgodnie z przepisami UE lub umowami międzynarodowymi wiążącymi Łotwę, osoba ta może wnieść skargę kasacyjną w terminie 30 dni od daty doręczenia odpisu wyroku.
Środek zaskarżenia wniesiony po upływie terminu – niezależnie od tego, czy jest to apelacja czy skarga kasacyjna – jest niedopuszczalny i zostanie zwrócony stronie skarżącej. Zażalenie na postanowienie sędziego o odrzuceniu apelacji lub skargi kasacyjnej można wnieść w terminie 10 dni od daty wydania postanowienia przez sąd.
W przypadku niektórych kategorii sporów, na przykład dotyczących uznania orzeczenia sądu zagranicznego, mogą zostać wyznaczone szczególne terminy wniesienia apelacji, ustalane dla każdego przypadku z osobna na podstawie przepisów postępowania cywilnego.
Sąd musi odroczyć rozpatrzenie sprawy i wyznaczyć nowy termin rozprawy sądowej, jeżeli:
Sąd może odroczyć rozprawę również w innych okolicznościach.
Sąd może odroczyć rozprawę:
Zgodnie z przepisami postępowania cywilnego do dostarczania i doręczania pism sądowych osobie, której miejsce zamieszkania lub pobytu znajduje się poza terytorium Łotwy, stosuje się inne zasady, a terminy procesowe, których bieg rozpoczyna się w chwili odbioru pism sądowych, są obliczane w inny sposób.
Na przykład, co do zasady, apelację od wyroku sądu pierwszej instancji można wnieść w terminie 20 dni od daty wydania wyroku. Jeżeli wyrok jest wysyłany stronie, której miejsce zamieszkania lub pobytu znajduje się poza terytorium Łotwy, osoba ta ma prawo wnieść apelację w terminie 20 dni od daty doręczenia odpisu wyroku sądu. W przypadku gdy w odniesieniu do różnych stron postępowania wyznaczono różne terminy środków odwoławczych od wyroku sądu pierwszej instancji, wyrok uprawomocni się po upływie terminu, jeżeli nie wniesiono żadnych środków odwoławczych, przy czym za początek biegu terminu przyjmuje się datę doręczenia odpisu wyroku stronie, która otrzymała go jako ostatnia, chyba że wniesiono apelację.
Prawo do dokonania czynności procesowej wygasa po upływie terminu ustawowego lub terminu wyznaczonego przez sąd. Nie przyjmuje się środków zaskarżenia i pism złożonych po upływie wyznaczonego terminu.
Na wniosek strony sąd może postanowić o przywróceniu terminu, któremu strona uchybiła, jeżeli uzna, że przyczyny opóźnienia są zasadne.
Sąd może przywrócić:
Przywrócić nie można jedynie terminów procesowych, które są związane z ogólnymi terminami przedawnienia; na przykład nie ma możliwości przywrócenia terminu przedstawienia tytułu wykonawczego po upływie 10-letniego terminu przedawnienia, którego bieg rozpoczął się w dniu, w którym uprawomocniło się odpowiednie orzeczenie sądu lub sędziego.
Sąd, przywracając termin, którego nie dotrzymano, jednocześnie umożliwia dokonanie opóźnionej czynności procesowej.
Na wniosek strony terminy procesowe wyznaczone przez sąd, sędziego lub komornika mogą zostać przedłużone przed ich wygaśnięciem. Nie istnieje jednak możliwość przedłużenia terminów ustawowych. W przypadku niedotrzymania terminów wyznaczonych przez sąd, sędziego lub komornika osoba związana danym terminem może wystąpić z wnioskiem o wyznaczenie nowego terminu na dokonanie czynności procesowej.
Wniosek o przedłużenie terminu lub o przywrócenie terminu, któremu strona uchybiła, należy wnieść do sądu, w którym miała zostać dokonana czynność procesowa. Wniosek rozpoznaje się na posiedzeniu, a strony z wyprzedzeniem informuje się o jego terminie i miejscu. Niestawiennictwo stron nie stanowi przeszkody w wydaniu postanowienia w sprawie wniosku.
Do wniosku o przywrócenie terminu procesowego należy dołączyć dokumenty wymagane do dokonania danej czynności procesowej oraz podać podstawę przywrócenia terminu.
Sąd w składzie jednoosobowym może przedłużyć termin wyznaczony przez sędziego.
Na odmowę przedłużenia lub przywrócenia terminu przez sąd lub sędziego przysługuje zażalenie.
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwy punkt kontaktowy Europejskiej Sieci Sądowej (EJN). Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. ESS ani Komisja Europejska nie ponoszą odpowiedzialności za wszelkie informacje, dane lub odniesienia zawarte w tym dokumencie. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.