Jeśli chodzi o wymiar sprawiedliwości w sprawach cywilnych, bieżące procedury i postępowania wszczęte przed końcem okresu przejściowego będą nadal prowadzone na mocy prawa UE. W portalu e-Sprawiedliwość do końca 2024 r. będą nadal aktualizowane informacje dotyczące Wielkiej Brytanii na podstawie dwustronnej umowy z tym krajem.

Terminy proceduralne

Irlandia Północna
Autor treści:
European Judicial Network
Europejska sieć sądowa (w sprawach cywilnych i handlowych)

1 Jakie rodzaje terminów wyróżnia się w postępowaniu cywilnym?

Termin na złożenie odpowiedzi na pozew – w przypadku postępowania przed Wysokim Trybunałem (High Court) pozwany zamieszkujący w Irlandii Północnej składa powiadomienie o zamiarze skorzystania z prawa do obrony procesowej (appearance) w terminie 14 dni od daty doręczenia pisma wszczynającego postępowanie (writ) (zarządzenie 10) (uwzględniając dzień doręczenia), chociaż istnieje możliwość złożenia powiadomienia o zamiarze skorzystania z prawa do obrony procesowej po terminie w dowolnym momencie przed wydaniem orzeczenia wobec pozwanego. Złożenie powiadomienia o zamiarze skorzystania z prawa do obrony procesowej po wydaniu orzeczenia wymaga zgody (lub pozwolenia) sądu (zarządzenie 12 regulaminu Trybunału Sprawiedliwości Irlandii Północnej z 1980 r. [Rules of the Court of Judicature (Northern Ireland) 1980]). Pozwany składa odpowiedź na pozew w terminie sześciu tygodni od dnia jego doręczenia, w terminie sześciu tygodni od dnia złożenia powiadomienia o zamiarze skorzystania z prawa do obrony procesowej lub w terminie sześciu tygodni od dnia uzyskania zgody na skorzystanie z prawa do obrony procesowej w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza (zarządzenie 18). W postępowaniu przez sądem hrabstwa (county court) pozwany doręcza powiadomienie o zamiarze skorzystania z prawa do obrony procesowej w terminie 21 dni od dnia, w którym doręczono mu pismo procesowe zwane civil bill (zarządzenie 12 regulaminu sądów hrabstwa Irlandii Północnej z 1981 r. [County Court Rules (Northern Ireland) 1981]).

Termin na wykonanie wyroku – zgodnie z art. 16 zarządzenia królewskiego z 1989 r. o terminach przedawnienia w Irlandii Północnej [Limitation (Northern Ireland) Order 1989] w odniesieniu do wyroku nie można dokonać żadnych czynności, jeżeli od daty jego uprawomocnienia się minęło sześć lat.

Terminy przedawnienia – co do zasady sześcioletni termin przedawnienia obowiązuje na przykład w przypadku:

  • terminu na wytoczenie powództwa w przedmiocie czynu niedozwolonego (art. 6 zarządzenia królewskiego z 1989 r. o terminach przedawnienia w Irlandii Północnej);
  • terminów w sprawie dotyczącej kolejnych przeniesień i wygaśnięcia tytułu własności przysługującego właścicielowi majątku oraz w sprawie dotyczącej przenoszonych składników majątku (art. 17 zarządzenia królewskiego z 1989 r. o terminach przedawnienia w Irlandii Północnej).

Terminy przedawnienia różnią się w przypadku innych rodzajów spraw. Na przykład:

termin na wytoczenie powództwa w przedmiocie szkody na osobie wynosi trzy lata (art. 7 zarządzenia królewskiego z 1989 r. o terminach przedawnienia w Irlandii Północnej).

2 Wykaz różnych dni uznawanych za dni wolne od pracy na podstawie rozporządzenia (EWG, Euratom) nr 1182/71 z dnia 3 czerwca 1971 r.

W zarządzeniu 3 regulaminu Trybunału Sprawiedliwości Irlandii Północnej z 1980 r. w związku z art. 5 ustawy z 1978 r. o wykładni przepisów (Interpretation Act 1978) oraz w zarządzeniu 43 regulaminu sądów hrabstwa Irlandii Północnej z 1981 r. w związku z art. 39 ustawy z 1954 r. o wykładni przepisów w Irlandii Północnej [Interpretation Act (Northern Ireland) 1954] uregulowano kwestie związane ze stosowaniem i wykładnią przepisów odpowiednio regulaminu Sądu Najwyższego i regulaminu sądów hrabstwa dotyczących obliczania terminów przedawnienia.

Poza sobotami i niedzielami w Irlandii Północnej następujące dni są ustawowo wolne od pracy:

  • Nowy Rok: 1 stycznia;
  • Dzień Świętego Patryka: 17 marca;
  • Poniedziałek Wielkanocny: poniedziałek po Wielkanocy;
  • Wtorek Wielkanocny: wtorek po Wielkanocy;
  • majowe święto bankowe: pierwszy poniedziałek maja;
  • wiosenne święto bankowe: ostatni poniedziałek maja;
  • lipcowe święta bankowe: 12 i 13 lipca;
  • letnie święto bankowe: ostatni poniedziałek sierpnia;
  • Boże Narodzenie: 25 grudnia;
  • drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia: 26 grudnia.

Jeżeli Boże Narodzenie, drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia lub Nowy Rok przypada w weekend, kolejny dzień roboczy jest dniem ustawowo wolnym od pracy. Na przykład jeżeli 25 i 26 grudnia przypadają odpowiednio w sobotę i w niedzielę, najbliższy poniedziałek i wtorek są dniami ustawowo wolnymi od pracy.

Ponadto w okresie Bożego Narodzenia oraz w Wielki Piątek wszystkie sądy są zamknięte przez jeden dodatkowy dzień.

3 Jakie ogólne zasady regulują terminy w postępowaniu cywilnym?

Zarządzenie królewskie z 1989 r. o terminach przedawnienia w Irlandii Północnej – przewidziano w nim szereg terminów na wszczęcie postępowania i wyznaczono inne terminy, np. terminy na wykonanie wyroku i dokonanie innych czynności przez strony. Dodatkowe informacje na ten temat przedstawiono w odpowiedzi na pytanie 1 powyżej.

Ustawa z 1985 r. o terminach przedawnienia w państwach trzecich w Irlandii Północnej [Foreign Limitation Periods (Northern Ireland) 1985] – zgodnie z tą ustawą wszelkie przepisy dotyczące terminów na dokonanie czynności należy uznawać – do celów postępowań, w których wykonuje się przepisy prawa obcego lub orzeczenia wydane przez sądy zagraniczne – za kwestię materialną, a nie procesową. Przepisy tej ustawy mają zastosowanie do postępowań arbitrażowych i postępowań sądowych przed sądami w Irlandii Północnej, ilekroć konieczne jest uwzględnienie prawa innego państwa.

Regulamin Trybunału Sprawiedliwości Irlandii Północnej z 1980 r. i regulamin sądów hrabstwa Irlandii Północnej z 1981 r. – akty te zawierają zasady procesowe dla sądów cywilnych w Irlandii Północnej oraz określono w nich terminy na dokonanie określonych czynności.

4 W którym momencie rozpoczyna się bieg terminu, jeżeli dana czynność ma zostać wykonana w danym okresie?

Co do zasady bieg termin na złożenie odpowiedzi na pozew rozpoczyna się w dniu jego doręczenia – zob. odpowiedź na pytanie 1 powyżej. Zgodnie z przepisami zarządzenia królewskiego z 1989 r. o terminach przedawnienia w Irlandii Północnej datą rozpoczęcia biegu terminu jest zazwyczaj dzień wystąpienia określonego zdarzenia – na przykład bieg terminu sześciu lat na wykonanie wyroku rozpoczyna się w dniu uprawomocnienia się wyroku.

5 Czy na rozpoczęcie biegu terminu może wpłynąć lub go zmienić sposób przekazywania lub doręczenia dokumentów (doręczenie osobiste przez posłańca lub drogą pocztową)?

Tak. W przypadku doręczenia pisma wszczynającego postępowanie pocztą lub do skrzynki pocztowej uznaje się, że zostało ono doręczone siódmego dnia kalendarzowego po dokonaniu tej czynności (zarządzenie 10 zasada 1 regulaminu Trybunału Sprawiedliwości Irlandii Północnej z 1980 r.), przy czym jeżeli pismo nadano w niedzielę, prawdopodobnie zostanie ono uznane za doręczone w poniedziałek, ósmego dnia po dniu nadania. Podobnie, jeżeli adwokat nadaje pismo procesowe zwane civil bill listem priorytetowym (first class post), uznaje się je za doręczone siódmego dnia roboczego po dniu nadania (wyłączając dzień nadania), ale – w przeciwieństwie do zasady dotyczącej Wysokiego Trybunału – do terminu siedmiu dni nie wlicza się sobót, niedziel ani dni ustawowo wolnych od pracy (zarządzenie 43 zasada 19A regulaminu sądów hrabstwa Irlandii Północnej z 1981 r.).

6 Jeżeli dojdzie do zdarzenia, które rozpocznie bieg terminu, czy do terminu wlicza się dzień, w którym doszło do zdarzenia?

Zarządzenie 3 zasada 2 regulaminu Trybunału Sprawiedliwości Irlandii Północnej z 1980 r. ma zastosowanie do wszelkich terminów na dokonanie czynności określonych w regulaminie lub wyznaczonych w wyroku, postanowieniu lub zarządzeniu sądu. Jeżeli czynność ma zostać dokonana w określonym terminie liczonym od wyznaczonej daty, bieg terminu rozpoczyna się zwykle bezpośrednio po tej dacie. Jeżeli czynność ma zostać dokonana na określoną liczbę pełnych dni przed wyznaczoną datą lub po niej, między dniem dokonania czynności a taką datą musi upłynąć co najmniej wskazana liczba dni.

Zarządzenie 43 zasada 17 regulaminu sądów hrabstwa Irlandii Północnej z 1981 r. ma zastosowanie do terminów określonych w regulaminie. Jeżeli jakakolwiek czynność ma zostać dokonana w wyznaczonym terminie lub po wystąpieniu konkretnego zdarzenia, bieg terminu rozpoczyna się z upływem dnia, w którym wystąpiło zdarzenie, chyba że termin obejmuje ten dzień.

7 Jeżeli termin jest oznaczony w dniach, czy liczba dni obejmuje dni kalendarzowe czy dni robocze?

Zarządzenie 3 zasada 2 regulaminu Trybunału Sprawiedliwości Irlandii Północnej z 1980 r. stanowi, że jeżeli termin wynoszący siedem dni lub krótszy obejmuje sobotę, niedzielę lub święto bankowe, Boże Narodzenie lub Wielki Piątek, takiego dnia nie wlicza się przy obliczaniu terminu. Zarządzenie 3 zasada 3 stanowi, że o ile Trybunał nie postanowi inaczej, przy obliczaniu terminów określonych w regulaminie ani wyznaczonych w dowolnym postanowieniu lub zarządzeniu dotyczącym doręczenia, złożenia lub zmiany pisma procesowego nie uwzględnia się okresu długich wakacji sądowych, tj. wakacji letnich. Zarządzenie 3 zasada 4 stanowi, że jeżeli termin na dokonanie określonej czynności w sekretariacie Sądu Najwyższego, określony w regulaminie lub wyznaczony w dowolnym wyroku, postanowieniu lub zarządzeniu upływa w dniu, w którym sekretariat jest zamknięty, co uniemożliwia dokonanie czynności w tym dniu, czynność uznaje się za dokonaną w terminie, jeżeli zostanie ona dokonana kolejnego dnia urzędowania sekretariatu.

Zarządzenie 43 zasada 17 regulaminu sądów hrabstwa Irlandii Północnej z 1981 r. stanowi, że jeżeli regulamin zawiera wymóg dokonania dowolnej czynności w terminie krótszym niż trzy dni, przy obliczaniu terminu nie uwzględnia się soboty, niedzieli ani innego dnia, w którym sekretariat jest zamknięty. Jeżeli termin przewidziany na dokonanie czynności upływa w sobotę, niedzielę lub inny dzień, w którym sekretariat jest zamknięty, czynność można dokonać kolejnego dnia urzędowania sekretariatu. Ten ostatni przepis obejmuje również terminy sądowe.

8 Kiedy taki termin jest wyrażony w tygodniach, miesiącach lub latach?

Zarządzenie 3 zasada 1 regulaminu Trybunału Sprawiedliwości Irlandii Północnej z 1980 r. stanowi, że nie naruszając przepisów art. 5 ustawy z 1978 r. o wykładni przepisów mającego zastosowanie do regulaminu, jeżeli w dowolnym wyroku, postanowieniu, zarządzeniu lub innym piśmie jest mowa o „miesiącu”, chodzi o miesiąc kalendarzowy, chyba że kontekst pisma wymaga innej interpretacji.

Jeżeli termin wyznaczono w latach, przez analogię – choć nie wskazano tego wyraźnie – gdy w wyroku, postanowieniu, zarządzeniu lub innym piśmie jest mowa o „roku”, chodzi o rok kalendarzowy.

W odniesieniu do postępowania przed sądem hrabstwa zastosowanie ma art. 39 ustawy z 1954 r. o wykładni przepisów w Irlandii Północnej, który stanowi, że „rok” oznacza 12 miesięcy (kalendarzowych), a „miesiąc” oznacza miesiąc kalendarzowy.

9 Kiedy upływa termin, jeżeli jest wyrażony w tygodniach, miesiącach lub latach?

Zarządzenie 3 zasada 2 regulaminu Trybunału Sprawiedliwości Irlandii Północnej z 1980 r. stanowi, że jeżeli czynność ma zostać dokonana w konkretnym terminie lub nie wcześniej niż przed konkretną datą, termin ten upływa w dniu poprzedzającym tę datę.

W regulaminie sądów hrabstwa Irlandii Północnej z 1981 r. na mocy art. 39 ustawy z 1954 r. o wykładni przepisów w Irlandii Północnej termin, który upływa z końcem konkretnego dnia lub jest obliczony w odniesieniu do konkretnej daty, obejmuje taki dzień.

10 Czy w przypadku, gdy termin upływa w sobotę, niedzielę, oficjalny dzień świąteczny lub dzień wolny od pracy, termin taki zostaje przedłużony do kolejnego dnia roboczego następującego po takim dniu?

Zarządzenie 3 zasada 2 regulaminu Trybunału Sprawiedliwości Irlandii Północnej z 1980 r. stanowi, że jeżeli termin wynoszący siedem dni lub krótszy obejmuje sobotę, niedzielę lub święto bankowe, Boże Narodzenie lub Wielki Piątek, takiego dnia nie wlicza się przy obliczaniu terminu. Zarządzenie 3 zasada 3 stanowi, że o ile Trybunał nie postanowi inaczej, przy obliczaniu terminów określonych w regulaminie ani wyznaczonych w dowolnym postanowieniu lub zarządzeniu dotyczącym doręczenia, złożenia lub zmiany pisma procesowego nie uwzględnia się okresu długich wakacji sądowych, tj. wakacji letnich. Zarządzenie 3 zasada 4 stanowi, że jeżeli termin na dokonanie określonej czynności w sekretariacie Sądu Najwyższego, określony w regulaminie lub wyznaczony w dowolnym wyroku, postanowieniu lub zarządzeniu upływa w dniu, w którym sekretariat jest zamknięty, co uniemożliwia dokonanie czynności w tym dniu, czynność uznaje się za dokonaną w terminie, jeżeli zostanie ona dokonana kolejnego dnia urzędowania sekretariatu.

11 Czy w określonych okolicznościach można przedłużyć termin? Jakie warunki należy spełnić, aby skorzystać z takiego przedłużenia terminu?

-

12 Jakie terminy obowiązują w przypadku odwołań?

Termin na wniesienie środka zaskarżenia od wyroku Wysokiego Trybunału wynosi co do zasady sześć tygodni, a w przypadku orzeczenia sądu hrabstwa – 21 dni. Termin na wystąpienie z wnioskiem do sędziego o dokonanie kontroli decyzji organu, o ile wnioskodawca jest do tego upoważniony na mocy ustawy, wynosi 21 dni, chyba że odnośna ustawa stanowi inaczej.

13 Czy sądy mogą zmieniać terminy, w szczególności termin stawiennictwa lub oznaczać szczególną datę stawiennictwa?

Jeżeli powód uważa, że w danym przypadku wystąpiły szczególne okoliczności, może zwrócić się do sądu o niezwłoczne rozpoznanie wniosku bez doręczania pozwanemu żadnych pism, tj. o rozpoznanie powództwa na zasadzie ex parte lub bez powiadamiania strony przeciwnej. Jeżeli sędzia wyda postanowienie o rozpoznaniu wniosku na zasadzie ex parte lub bez powiadamiania strony przeciwnej, powód otrzyma kolejne wezwanie do stawienia się przed sądem. Pozwany będzie miał prawo stawić się w sądzie w tym samym dniu co powód, aby sędzia mógł wysłuchać obydwu stron, zanim podejmie decyzję o ewentualnym wydaniu kolejnego postanowienia.

Inne możliwości przedłużenia terminów przewidziano w części IV zarządzenia królewskiego z 1989 r. o terminach przedawnienia w Irlandii Północnej. Termin przedawnienia można przedłużyć np. w sytuacji, gdy powód jest osobą niepełnosprawną (art. 48 ustawy z 1980 r. o terminach przedawnienia).

O ile regulamin sądu nie stanowi inaczej lub o ile sąd nie postanowi inaczej, termin ustawowy lub sądowy na dokonanie czynności może zostać zmieniony na mocy pisemnej umowy między stronami. Ponadto sędziowie dysponują uprawnieniami pozwalającymi im zmieniać terminy.

14 Jeżeli zawiadomienie o czynności dotyczącej strony zamieszkałej w miejscu, w którym mogłaby ona skorzystać z przedłużenia terminu, następuje w miejscu, w którym osoby tam zamieszkujące nie mogą skorzystać z przedłużenia, to czy osoba taka traci przywilej wspomnianego przedłużenia?

Nie. W takim przypadku strona nie traci przywileju przysługującego na mocy takiego prawa obcego.

15 Jakie konsekwencje ponosi się w przypadku niedochowania terminu?

Jeżeli pozwany nie złoży odpowiedzi na pozew ani nie uzna roszczenia w wymaganym terminie, powód może wystąpić z wnioskiem o wydanie wyroku zaocznego. Pozwany może jednak wciąż wnieść zażalenie na postanowienie w tym przedmiocie lub sąd może uchylić wydany wyrok.

Dostępne są również inne sankcje związane z zarządzaniem sprawami sądowymi. Na przykład jeżeli strona ma obowiązek przedłożyć określone pismo, np. opinię biegłego, w konkretnym terminie i nie dochowa tego terminu, sąd może postanowić o niedopuszczalności takiej opinii.

Sąd może również zastosować sankcje, np. za obrazę sądu.

16 Jeżeli termin upłynął, jakie środki przysługują osobom, które go nie dochowały, np. stronom niestawiającym się w sądzie?

Strony, które nie dochowały terminów, mogą wystąpić do sądu o ich przedłużenie. Jeżeli niedochowanie terminu doprowadziło do wydania wyroku zaocznego, strony mogą wnieść środek zaskarżenia lub wystąpić o uchylenie wyroku.

Ostatnia aktualizacja: 04/03/2021

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwy punkt kontaktowy Europejskiej Sieci Sądowej (EJN). Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. ESS ani Komisja Europejska nie ponoszą odpowiedzialności za wszelkie informacje, dane lub odniesienia zawarte w tym dokumencie. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.