Online-procedures en e-communicatie met rechtbanken

1 Is het mogelijk via het internet een gerechtelijke procedure in te stellen?

Letland heeft een onlineportaal “e-rechtszaken” (e-lieta) ontwikkeld, waar een persoon op grond van de wet op de burgerlijke rechtsvordering een gerechtelijke procedure kan inleiden en processtukken kan indienen, het verloop van een gerechtelijke procedure kan volgen en documenten in een gerechtelijke procedure kan ontvangen en bekijken.

2 Zo ja, voor welk soort zaken kan deze procedure worden gebruikt? Kunnen bepaalde procedures uitsluitend via het internet worden ingesteld?

Persoonlijke rechten en de mogelijkheid om via het onlineportaal een gerechtelijke procedure in te leiden, zowel voor burgerlijke als administratieve procedures. Verder worden de partijen in alle procedures ook in de gelegenheid gesteld om met de instelling te communiceren en het dossier via het portaal e-rechtszaken te raadplegen. Tegelijkertijd behoudt een persoon in burgerlijke en administratieve procedures het recht om verzoekschriften op papier aan de rechtbank te richten indien de persoon in kwestie geen gebruik kan of wil maken van elektronische hulpmiddelen.

3 Is deze internetdienst 24 uur per dag/7 dagen per week beschikbaar of alleen op specifieke tijdstippen? In dat laatste geval, wat zijn die tijdstippen?

Gerechtelijke stukken kunnen te allen tijde elektronisch en online worden ingediend en geraadpleegd, maar de toetsing en verwerking van de documenten door de bevoegde rechtbank of de bevoegde autoriteit vinden tijdens de kantooruren plaats.

4 Moeten de nadere gegevens over de vordering in een specifiek format worden verstrekt?

Om een vordering via het onlineportaal e-rechtszaken in te dienen, kan een speciaal hiervoor bestemd formulier worden ingevuld en kunnen alle bij wet vereiste documenten worden toegevoegd, maar kan er ook voor worden gekozen een zelf opgesteld verzoekschrift te uploaden.

5 Hoe wordt gezorgd voor de overdracht en opslag van gegevens?

De naleving van de beveiligingsvereisten van het platform e-rechtszaken, waarvan het onlineportaal e-rechtszaken een van de gedeelde oplossingen is, wordt overeenkomstig het huidige regelgevingskader door de exploitant van het platform verzekerd. Als exploitant van het platform e-rechtszaken is de gerechtelijke administratie (Tiesu administrācija) ook de verwerkingsverantwoordelijke voor de persoonsgegevens die nodig zijn om toegang tot de organisatie van de activiteiten van het platform e-rechtszaken overeenkomstig de wetgeving te verzekeren. Maar voor de persoonsgegevens die via andere nationale informatiesystemen worden verzameld, is de nationale autoriteit die verantwoordelijk is voor de verwerking van persoonsgegevens in het desbetreffende nationale informatiesysteem de verwerkingsverantwoordelijke voor de verwerking van persoonsgegevens op het platform e-rechtszaken.

6 Moet er gebruik worden gemaakt van een soort elektronische handtekening en/of een systeem voor tijdregistratie?

Voor het gebruik van het portaal e-rechtszaken is een van de volgende authenticatiemiddelen vereist: eID-kaart (eID karte), eSignature (eParaksts), eSignature mobile (eParaksts mobile), eIDAS.

7 Zijn er gerechtskosten verschuldigd? Zo ja, hoe kunnen deze worden betaald en gaat het om andere kosten dan die voor niet-elektronische procedures?

Gerechtskosten kunnen worden betaald via het onlineportaal e-rechtszaken. Het bedrag van de kosten verschilt niet van het bedrag van de kosten buiten de elektronische procedure.

8 Is het mogelijk een via het internet ingediende vordering in te trekken?

Eenieder die een verzoekschrift heeft ingediend, heeft het recht dit in de bij wet bepaalde gevallen in te trekken, ongeacht de vorm waarin het verzoekschrift bij de rechtbank is ingediend.

9 Kan, of moet, de verweerder, wanneer de eiser de procedure via het internet heeft ingesteld, eveneens via het internet reageren?

De verweerder heeft het recht te kiezen hoe hij met de rechtbank communiceert. Overeenkomstig de wetgeving kan er worden gecommuniceerd via het portaal e-rechtszaken, e-mail, het officiële elektronische adres van de geadresseerde of op papier. Indien een persoon heeft ingestemd om via een van de hierboven genoemde elektronische communicatiemiddelen met de rechtbank te communiceren, moet deze persoon bereikbaar zijn via het portaal e-rechtszaken, het door hem opgegeven e-mailadres of het officiële e-mailadres.

10 Hoe verloopt de elektronische procedure wanneer de verweerder op de vordering reageert?

Om een van de elektronische communicatiemiddelen te kunnen gebruiken, moet de verweerder de rechtbank ervan in kennis stellen dat hij of zij ermee instemt het onlinesysteem of e-mail te gebruiken om met de rechtbank te communiceren. Ook moet het antwoord van de schuldenaar in het kader van de procedures voor buitengerechtelijke naleving van verplichtingen worden opgesteld overeenkomstig het door het kabinet van ministers goedgekeurde model. Voor zijn antwoord kan de schuldenaar gebruikmaken van het onlineformulier dat in het onlinesysteem beschikbaar is. In dat geval heeft de schuldenaar ermee ingestemd het onlinesysteem te gebruiken voor communicatie met de rechtbank.

11 Hoe verloopt de elektronische procedure wanneer de verweerder niet op de vordering reageert?

Indien een verweerder niet heeft ingestemd met het gebruik van een van de elektronische hulpmiddelen voor communicatie met de rechtbank, moet hij of zij bereikbaar zijn op de opgegeven woonplaats, op het in de verklaring vermelde aanvullende adres of op een ander door de persoon voor communicatie met de rechtbank opgegeven adres. Het feit dat gerechtelijke stukken zijn afgegeven op het adres van een opgegeven woonplaats, een in de verklaring vermeld aanvullend adres of een adres dat de persoon heeft opgegeven voor communicatie met de rechtbank, en dat van de post een bericht van aflevering wordt ontvangen of dat de stukken worden teruggezonden, heeft op zich geen enkele impact op het feit dat de stukken zijn betekend. Er is een vermoeden van betekening of kennisgeving van stukken vanaf de zevende dag na de dag van verzending indien de stukken per post werden verzonden, of vanaf de derde dag na verzending indien deze langs elektronische weg werden verzonden.

12 Is het mogelijk bij een gerecht stukken elektronisch in te dienen, en zo ja, bij welk soort procedures en onder welke voorwaarden?

In Letland is het mogelijk stukken elektronisch te verzenden.

Krachtens Richtlijn 1999/93/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 december 1999 betreffende een gemeenschappelijk kader voor elektronische handtekeningen zijn rechtbanken verplicht om elektronisch ondertekende documenten te aanvaarden.

In de nationale wetgeving inzake elektronische documenten van Letland (Elektronisko dokumentu likums) wordt bepaald dat elektronische documenten met het oog op vaststelling van hun authenticiteit gegevens moeten bevatten die bevestigen dat zowel de documenten als de identiteit van de ondertekenaar authentiek zijn. Alleen een document dat van een beveiligde elektronische handtekening is voorzien, wordt geacht door de ondertekenaar zelf te zijn ondertekend. Wanneer elektronische documenten worden gebruikt, zorgen de leveranciers van diensten voor beveiligde elektronische handtekeningen voor gegevensbeveiliging overeenkomstig de wet inzake elektronische documenten en de regels betreffende gegevensbescherming in Letland. Voor het gebruik van e-mail met het oog op de correspondentie met de rechtbank is de uitdrukkelijke toestemming van de persoon in kwestie nodig. Als die toestemming is gegeven, kan de rechtbank stukken aan de partij verzenden.

Daarenboven kunnen documenten die met een beveiligde elektronische handtekening zijn gecertificeerd, worden gebruikt voor het instellen van elk type vordering, behalve wanneer de wet voor het instellen van een vordering in een speciale procedure voorziet. De procedure voor het uitwisselen van elektronische documenten geldt niet voor bepaalde soorten vastgoedcontracten, familie- en erfrechtelijke contracten en bepaalde soorten overeenkomsten van borgstelling.

Wanneer in de wet is vastgelegd dat een document naast de andere vereisten ook van een tijdstempel moet zijn voorzien, is aan deze vereiste voldaan als het elektronische document een beveiligde elektronische handtekening en tijdstempel heeft, of alleen een elektronische handtekening als de partijen schriftelijk zijn overeengekomen dat elektronische documenten door middel van een elektronische handtekening kunnen worden ondertekend.

13 Kunnen gerechtelijke stukken, en met name rechterlijke beslissingen, via het internet worden betekend of ter kennis worden gebracht?

Ja, de rechtbank kan documenten, met inbegrip van uitspraken, afgeven via internet indien de partijen daarmee hebben ingestemd. Indien de rechter van oordeel is dat het niet mogelijk is om ter zitting uitspraak te doen, kan hij bovendien een datum vaststellen waarop de uitspraak online zal worden opgesteld en beschikbaar zal zijn. De rechtbank stelt een datum binnen de volgende dertig dagen vast waarop de uitspraak online beschikbaar zal zijn. De datum waarop de uitspraak in het onlinesysteem beschikbaar is, wordt geacht de datum te zijn waarop de uitspraak is gedaan.

14 Kunnen rechterlijke beslissingen elektronisch worden bekendgemaakt?

Gerechtelijke stukken, waaronder uitspraken, kunnen elektronisch worden betekend als de verzoeker in het verzoekschrift heeft aangegeven dat de correspondentie met de rechtbank via e-mail kan worden gevoerd.

15 Is het mogelijk via het internet een rechtsmiddel in te stellen en kan de desbetreffende beslissing dan via het internet worden betekend of ter kennis worden gebracht?

Ja, een persoon kan om uitspraken in hoger beroep verzoeken en deze ontvangen via het onlineportaal e-rechtszaken.

Voor het gebruik van e-mail met het oog op de correspondentie met de rechtbank is de uitdrukkelijke toestemming van de persoon in kwestie nodig. Als die toestemming is gegeven, kan de rechtbank stukken aan de partij verzenden.

16 Is het mogelijk via het internet tenuitvoerleggingsprocedures in te stellen?

Ja, de invoering van het systeem e-rechtszaken biedt een oplossing voor het bezorgen van door de rechtbank uitgegeven elektronische uitvoeringsdocumenten, waardoor de uitwisseling van uitvoeringsdocumenten tussen de rechtbank, incassobureaus en beëdigde deurwaarders wordt gemoderniseerd. De uitwisseling van uitvoeringsdocumenten vindt online plaats tussen het justitiële informatiesysteem en het register van handhavingszaken. De rechtbank stelt de executoriale titel op binnen de wettelijk vastgelegde termijn en stelt deze beschikbaar in het gerechtelijk informatiesysteem. Een gerechtsdeurwaarder initieert een dwangmaatregel naar aanleiding van een schriftelijk verzoek van een incassobureau, dat hetzij op papier kan worden ingediend, ondertekend door het incassobureau, hetzij door het verzoekschrift met een beveiligde elektronische handtekening naar het officiële elektronische adres of e-mailadres van de gerechtsdeurwaarder te sturen. Wanneer een gerechtsdeurwaarder een uitvoeringsdossier invoert, draagt hij de executoriale titel in de vorm van gestructureerde gegevens over van het informatiesysteem van de rechtbank naar het register van handhavingszaken.

17 Kunnen de partijen of hun wettelijke vertegenwoordigers onlinezaken raadplegen? Zo ja, hoe?

De partijen en hun wettelijke vertegenwoordigers kunnen het dossier raadplegen en processtukken indienen via het onlineportaal e-rechtszaken.