Rozpatrywanie spraw online i kontaktowanie się z sądami przez internet

1 Czy można wszcząć postępowanie za pośrednictwem internetu?

Tak, istnieje taka możliwość. Szczegółowe zasady dotyczące komunikacji z sądami drogą elektroniczną są dostępne pod adresem https://birosag.hu/e-per-2018/e-kapcsolattartas-altalanos-tajekoztato oraz pod powiązanymi linkami.

2 Jeżeli tak, jakiego rodzaju spraw dotyczy ta możliwość? Czy niektóre sprawy można wszcząć wyłącznie przez internet?

Istotną zmianą w stosunku do wcześniejszych przepisów dotyczących postępowań, które można wszcząć za pośrednictwem internetu, jest fakt, że w przypadku niektórych postępowań procesowych i postępowań nieprocesowych wszczętych dnia 1 stycznia 2018 r. lub po tej dacie strony nie tylko mają możliwość prowadzenia komunikacji drogą elektroniczną, lecz wręcz mają taki obowiązek. Co do zasady obowiązek prowadzenia komunikacji drogą elektroniczną spoczywa na podmiotach gospodarczych, państwie, gminach, agencjach budżetowych, prokuratorach, notariuszach, podmiotach publicznych, innych organach administracji występujących w charakterze interesanta oraz pełnomocnikach procesowych takiego interesanta.

Ponadto niektóre rodzaje spraw mogą być prowadzone wyłącznie drogą elektroniczną, niezależnie do tego, czy strony występują w charakterze któregokolwiek z wyżej wymienionych podmiotów. Na przykład postępowanie o wpis spółki do rejestru (lub o zmianę wpisu w rejestrze) można wszcząć wyłącznie drogą elektroniczną, a w przypadku postępowań dotyczących rejestru stanu cywilnego wnioski można składać wyłącznie drogą elektroniczną, jeżeli na przykład wnioskodawca wnosi o zastosowanie trybu uproszczonego rejestracji (zmiana danych) lub jeżeli organizacja składa wniosek o uznanie jej za podmiot pożytku publicznego, przy czym podmioty, które mają już status podmiotów pożytku publicznego, począwszy od wyżej określonego terminu mogą składać wnioski wyłącznie drogą elektroniczną.

Nawet jeżeli wnioskodawca nie ma obowiązku korzystania z drogi elektronicznej, w dalszym ciągu może złożyć wniosek drogą elektroniczną.

3 Czy wszczęcie postępowania jest możliwe przez cały czas (24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu) czy tylko w określonych godzinach? W tym drugim przypadku, w jakich godzinach?

Tak, wszczęcie postępowania jest możliwe przez cały czas z wyjątkiem okresów planowanych prac konserwacyjnych i nieprzewidzianych awarii w funkcjonowaniu systemu. Terminy ustawowe lub sądowe oznaczone w dniach i dniach roboczych nie obejmują żadnych dni, w których awaria lub przerwa w pracy systemu – w rozumieniu przepisów – trwała dłużej niż cztery godziny, natomiast terminy oznaczone w miesiącach i latach nie obejmują ostatniego dnia terminu, jeżeli w tym dniu wystąpiła tego rodzaju awaria lub przerwa. Jeżeli termin oznaczony w godzinach miał upłynąć w trakcie awarii lub przerwy w pracy systemu – w rozumieniu przepisów – termin ten upłynie z końcem pierwszej godziny po rozpoczęciu godzin urzędowania kolejnego dnia roboczego. Jeżeli przerwa w świadczeniu usług elektronicznych przekracza jeden dzień roboczy, organ świadczący usługi administracji elektronicznej musi umożliwić przyjmowanie i przetwarzanie wnoszonych przez interesantów pism w sposób niewymagający środków elektronicznych, nawet wówczas, gdy właściwe przepisy dopuszczają wyłącznie elektroniczne prowadzenie tego rodzaju postępowań.

4 Czy pozew powinien być sformułowany w określonym formacie?

W przypadku gdy przewidziano standardowy formularz wniosku (pozwu) lub załączników do niego, formularza takiego nie można zmienić, a zatem formatu danych również nie można zmienić. Formularze dostępne są na stronie https://birosag.hu/, przy czym można je wypełnić za pomocą programu Általános Nyomtatványkitöltő (oprogramowanie służące do wypełniania formularzy). Zgodnie z dekretem rządowym nr 451/2016 z dnia 19 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowych zasad dotyczących administracji elektronicznej oraz z zarządzeniem Krajowego Biura Sądownictwa formaty plików, które można wprowadzać do poszczególnych elektronicznych plików sądowych, są następujące: .odt, .doc, .docx, .pdf, .txt, .xlsx, .ods, .tif, .tiff, .bmp, .jpg, .jpeg, .png, .mp4, .m4a, .avi, .mp3, .wav. Do formularzy można dołączyć załączniki w następujących formatach: .dosszie, .dossirt, .es3, .etv, .eak, .et3, .nsack., .pdf, .asic lub .asice. Co istotne, rozmiar poszczególnych plików załączonych do formularzy nie może przekraczać 150 MB, a całkowity rozmiar wszystkich załączników do formularzy nie może przekraczać 300 MB. Jeżeli całkowity rozmiar załączników, które mają zostać dołączone do formularza lub pisma, przekroczy jednak limit 300 MB, pliki, które mają zostać dołączone, można dostarczyć na nośniku danych załączonym do specjalnego formularza nr 28 przeznaczonego do tego celu w liczbie egzemplarzy o jeden większej od liczby stron postępowania. Sąd akceptuje jedynie pisma dostarczane na takich nośnikach danych jak CD R-, CD R+, DVD R-, DVD R+ i pamięć USB.

5 W jaki sposób zabezpiecza się dane przesyłane i przechowywane?

W przypadku procedur elektronicznych bezpieczne przesyłanie i przechowywanie danych zapewniają narzędzia informatyczne służące ochronie komunikacji, doręczeń i wewnętrznych systemów administracyjnych. Procedury można prowadzić przez internet wyłącznie za pośrednictwem „portalu interesanta” (ügyfélkapu), „portalu przedsiębiorstwa” (cégkapu) lub „oficjalnego portalu” (hivatali kapu) po uprzedniej rejestracji. Zabezpieczenie przesyłania i przechowywania danych zapewniają na przykład usługi identyfikacji elektronicznej, usługi bezpiecznego doręczania oraz usługi podpisu elektronicznego, a także rygorystyczne przepisy ustawy nr L z 2013 r. o bezpieczeństwie informacji elektronicznych państwa i samorządów terytorialnych oraz inne powiązane przepisy.

Na przykład osoby komunikujące się drogą elektroniczną mają możliwość wniesienia do sądu pism zaszyfrowanych za pomocą ich własnego klucza szyfrowania w uzupełnieniu klucza szyfrowania wygenerowanego przez sąd. Klucz szyfrowania wysyła się sądowi wraz z pismem wnoszonym przez osobę komunikującą się drogą elektroniczną i w takich przypadkach sąd doręcza osobie komunikującej się drogą elektroniczną pisma sądowe zaszyfrowane za pomocą jej własnego klucza szyfrowania.

6 Czy istnieje konieczność zastosowania jakiejś formy podpisu elektronicznego lub rejestracji czasu?

Przy wnoszeniu pisma do sądu drogą elektroniczną należy spełnić poniższe warunki:

• na dokumencie elektronicznym podpisujący musi złożyć swój kwalifikowany podpis elektroniczny lub zaawansowany podpis elektroniczny bądź opatrzyć dokument zaawansowaną pieczęcią elektroniczną w oparciu o certyfikat kwalifikowany oraz znacznikiem czasu, jeżeli wymagają tego przepisy;
• podpisujący musi uwierzytelnić dokument elektroniczny, korzystając z usługi uwierzytelniania dokumentów poprzez identyfikację lub
• dokument elektroniczny należy utworzyć w ramach usługi, w której usługodawca przypisuje dokument osobie wydającej poprzez identyfikację wydającego, a przypisanie dokumentu takiej osobie jest uwierzytelnione za pomocą informacji, których pochodzenie można w przejrzysty sposób prześledzić aż to momentu złożenia odręcznego podpisu przez wydającego, lub na podstawie takich informacji, zaś usługodawca musi wystawić certyfikat poświadczający przypisanie w wyraźny sposób dokumentu danej osobie i zawrzeć ten certyfikat w klauzuli, którą należy dołączyć do dokumentu elektronicznego jako jego nierozerwalną część, przy czym usługodawca musi opatrzyć klauzulę – wraz z dokumentem – co najmniej zaawansowaną pieczęcią elektroniczną i co najmniej zaawansowanym znacznikiem czasu.

7 Czy istnieje konieczność uiszczenia opłat sądowych? Jeżeli tak, w jaki sposób można je uiścić i czy różnią się od opłat w tradycyjnym postępowaniu (z pominięciem drogi elektronicznej)?

W postępowaniu opartym na pismach w wersji papierowej i w postępowaniu elektronicznym obowiązują te same opłaty sądowe i stawki za przeprowadzenie postępowania.

Jeżeli istnieje obowiązek uiszczenia opłaty, oprócz wskazania tej informacji w pozwie lub wniosku należy wypełnić również pole „Należna opłata” (w składanym formularzu), wpisując w nim odpowiednią kwotę, po czym opłatę można uiścić zgodnie z potwierdzeniem odbioru, które otrzymuje się automatycznie po złożeniu formularza. Opłatę można uiścić za pośrednictwem Elektronicznego Systemu Płatności i Rozliczeń (Elektronikus Fizetési és Elszámolási Rendszer – EFER), który umożliwia wypełnienie obowiązku płatności za pośrednictwem Portalu Opłat Sądowych (Igazságügyi Fizetési Portál) z poziomu interfejsu vPOS / bankowości domowej (home banking). Innym sposobem na uiszczenie opłat jest ich wpłata na rachunek sądu okręgowego prowadzony w tym celu przez węgierski Skarb Państwa.

W przypadku postępowania w sprawie rejestracji spółki (lub zmiany danych spółki) opłaty sądowe i opłatę za ogłoszenie uiszcza się drogą elektroniczną przed złożeniem wniosku o rejestrację (lub zmianę danych), wskazując sygnaturę na potrzeby uiszczenia opłat i kosztów, którą można pobrać ze strony internetowej systemu informacji o spółkach. Opłaty sądowe należy przelać na rachunek sądu gospodarczego prowadzony w tym celu przez węgierski Skarb Państwa, natomiast opłatę za ogłoszenie – na rachunek Skarbu Państwa ministerstwa, którym kieruje minister właściwy ds. wymiaru sprawiedliwości.

8 Czy możliwe jest wycofanie pozwu, który został złożony przez internet?

Nie ma technicznej możliwości wycofania pisma procesowego po jego złożeniu. Postępowanie może zostać umorzone (a inne wnioski lub odwołania wycofane) w sposób zgodny z przepisami postępowania cywilnego. Strony decydujące się na postępowanie prowadzone drogą elektroniczną mają takie same prawa i obowiązki jak strony składające pisma procesowe w wersji papierowej.

9 Czy pozwany ma możliwość/jest zobowiązany do udzielenia odpowiedzi przez internet, jeżeli powód wszczyna postępowanie przez internet?

Obowiązek prowadzenia komunikacji drogą elektroniczną nie zależy od wybranej przez powoda formy komunikacji z sądem, lecz od tego, czy pozwany ma obowiązek prowadzenia komunikacji drogą elektroniczną. Jeżeli pozwany jest osobą zobowiązaną do prowadzenia komunikacji drogą elektroniczną wskazaną w odpowiedzi na pytanie 2, co do zasady może odpowiedzieć na pozew wyłącznie za pośrednictwem internetu i zgodnie z określonymi w przepisach warunkami – pod rygorem nieważności. W innych przypadkach pozwany może wybrać, czy chce złożyć odpowiedź w wersji papierowej czy przesłać ją drogą elektroniczną. Jeżeli zdecyduje się skorzystać z drogi elektronicznej (składając pisma za pomocą środków elektronicznych), w toku postępowania musi kontaktować się z sądem za pomocą środków elektronicznych, przy czym wszystkie pisma sądowe będą również doręczane drogą elektroniczną. Jeżeli strona występująca bez pełnomocnika procesowego lub pełnomocnik strony niekwalifikujący się jako pełnomocnik procesowy postanowili komunikować się z sądem drogą elektroniczną, mogą w późniejszym terminie zwrócić się do sądu o wyrażenie zgody na przejście na komunikację drogą papierową z chwilą wniesienia pisma w wersji papierowej. We wniosku należy dowieść, że ze względu na zmianę sytuacji strony lub jej pełnomocnika kontynuowanie postępowania drogą elektroniczną stanowiłoby nieproporcjonalne obciążenie.

10 Co się dzieje z punktu widzenia procedury elektronicznej, jeżeli pozwany odpowie na pozew?

W postępowaniu elektronicznym i w postępowaniu opartym na pismach w wersji papierowej stosuje się te same zasady postępowania.

11 Co się dzieje z punktu widzenia procedury elektronicznej, jeżeli pozwany nie odpowie na pozew?

Zob. odpowiedź na pkt 9 i 10.

12 Czy możliwe jest składanie dokumentów do sądu drogą elektroniczną? Jeżeli tak, w jakich rodzajach postępowania i pod jakimi warunkami jest to możliwe?

Jeżeli w danej sprawie na stronie ciąży obowiązek prowadzenia komunikacji drogą elektroniczną lub jeżeli strona wybrała taką formę komunikacji, pismo wraz z załącznikami należy złożyć na standardowym formularzu – jeżeli jest dostępny – przy czym formularz, z którego należy korzystać w tym przypadku, jest nieedytowalny. Jeżeli nie ma standardowego formularza wykorzystywanego do składania pism procesowych lub załączników, strony muszą je składać w formacie, który odpowiada któremukolwiek z formatów zatwierdzonych przez prezesa Krajowego Biura Sądownictwa i wymienionych w odpowiedzi na pytanie 4, zgodnie z zasadami opisanymi w tej odpowiedzi. (Zwolnienia z obowiązku składania pism drogą elektroniczną określono w przepisach; obecnie zwolnieniu z obowiązku składania pism drogą elektroniczną podlega sytuacja, w której dokument należy przedstawić i poddać oględzinom w formie papierowej w toku postępowania, co może mieć miejsce w szczególności wówczas, gdy podważona zostaje autentyczność dokumentu w wersji papierowej).

13 Czy pisma sądowe, w tym w szczególności orzeczenia, można doręczać za pośrednictwem internetu?

Tak, istnieje taka możliwość. Stronom komunikującym się drogą elektroniczną zgodnie z zasadami opisanymi w odpowiedzi na pytania 2 i 9 sąd doręcza pisma sądowe drogą elektroniczną. Pisma sądowe doręczone elektronicznie przesyła się do internetowego archiwum pism nadawcy w ramach portalu interesanta, oficjalnego portalu lub portalu spółki, z którego to archiwum pismo można pobrać, otwierając łącze internetowe odsyłające do dokumentu. Pismo uznaje się za doręczone z chwilą, w której zostanie otwarte, a system wygeneruje elektroniczne potwierdzenie doręczenia, które automatycznie wysyła do sądu.

Wiadomości doręczone na oficjalny adres poczty elektronicznej uznaje się za doręczone w chwili wskazanej na potwierdzeniu odmowy odbioru, nawet jeżeli operator obsługujący oficjalną skrzynkę mailową potwierdza, że adresat odmówił odbioru pisma, lub piątego dnia roboczego, licząc od dnia wskazanego na drugim powiadomieniu, jeżeli operator obsługujący oficjalną skrzynkę mailową potwierdza, że adresat nie odebrał wiadomości mimo dwukrotnego powiadomienia.

14 Czy orzeczenia sądowe mogą być wydawane w drodze elektronicznej?

Tak, zobacz odpowiedź na pytanie 13.

15 Czy można wnieść odwołanie i doręczyć orzeczenie w sprawie odwołania za pośrednictwem internetu?

Strona, na której ciąży obowiązek komunikowania się drogą elektroniczną lub która uprzednio wybrała komunikację elektroniczną, wnosi środki zaskarżenia również drogą elektroniczną, natomiast strona, która do czasu wniesienia środka zaskarżenia prowadziła komunikację w wersji papierowej, może przejść na komunikację drogą elektroniczną nawet z chwilą wniesienia środka zaskarżenia. Stronie, która jest zobowiązana do komunikowania się drogą elektroniczną lub która wybrała taki rodzaj komunikacji zgodnie z zasadami opisanymi w odpowiedzi na pytanie 13, rozstrzygnięcie sądu w przedmiocie środka zaskarżenia doręcza się również drogą elektroniczną.

16 Czy możliwe jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego za pośrednictwem internetu?

Tak, istnieje taka możliwość. Jeżeli zgodnie z prawem komunikacja drogą elektroniczną jest obowiązkowa, wszczęcie postępowania w taki sposób jest oczywiście również obowiązkowe. Strona, która nie podlega takiemu obowiązkowi, również ma prawo do wniesienia o wszczęcie postępowania drogą elektroniczną; musi ona jednak w pierwszej kolejności zaakceptować na piśmie warunki korzystania z systemu doręczeń węgierskiej Izby Komorniczej (Magyar Bírósági Végrehajtói Kamara).

17 Czy strony lub ich zastępcy procesowi mogą dowiadywać się o przebiegu postępowania on-line? Jeżeli tak, to w jaki sposób można to robić?

Tak, w przypadku niektórych postępowań, takich jak postępowania dotyczące spółek.