Rozpatrywanie spraw online i kontaktowanie się z sądami przez internet

1 Czy można wszcząć postępowanie za pośrednictwem internetu?

Od dnia 1 lipca 2013 r. pozwy w sprawach cywilnych można wnosić drogą elektroniczną za pośrednictwem litewskiego systemu informacji sądowej (LITEKO), do którego dostęp uzyskuje się za pośrednictwem podsystemu publicznych usług elektronicznych (VEP) pod adresami https://www.teismai.lt/en oraz http://www.epaslaugos.lt/, wybierając link do portalu e-usług sądów litewskich.

2 Jeżeli tak, jakiego rodzaju spraw dotyczy ta możliwość? Czy niektóre sprawy można wszcząć wyłącznie przez internet?

Drogą elektroniczną można składać różnego rodzaju pozwy i wnioski w postępowaniu cywilnym lub skargi na poszczególne czynności, a także skargi i wnioski w postępowaniu administracyjnym. Pisma procesowe w wersji elektronicznej można wnosić do sądu zarówno w związku z nowymi, jak i istniejącymi aktami w wersji papierowej. W przypadku wnoszenia do sądu pism procesowych w wersji elektronicznej w sprawach, dla których prowadzi się akta w wersji papierowej, powód powinien również złożyć wymaganą liczbę odpisów w wersji papierowej (jeden odpis w celu dołączenia do akt sprawy oraz po jednym odpisie w celu doręczenia przez sąd każdej ze stron postępowania).

Od dnia 1 stycznia 2014 r. następujące sprawy cywilne są prowadzone wyłącznie drogą elektroniczną: sprawy cywilne rozpatrywane przez sądy rejonowe (apylinkės teismai) dotyczące wydania orzeczeń sądowych, w których pismo wszczynające postępowanie sądowe wniesiono w dniu 1 lipca 2013 r. lub po tej dacie, z wykorzystaniem technologii informacji i łączności elektronicznej;

1.2. sprawy cywilne rozpatrywane przez sądy rejonowe, w których pismo procesowe, na podstawie którego wszczęto postępowanie sądowe, wniesiono w dniu 1 stycznia 2014 r. lub po tej dacie, z wykorzystaniem technologii informacji i łączności elektronicznej;

1.3. sprawy cywilne rozpatrywane w pierwszej instancji przez sądy okręgowe (apygardos teismai), sprawy administracyjne rozpatrywane w pierwszej instancji przez sądy administracyjne, w których pismo procesowe, na podstawie którego wszczęto postępowanie sądowe, wniesiono w dniu 1 lipca 2013 r. lub po tej dacie, z wykorzystaniem technologii informacji i łączności elektronicznej;

1.4. wszystkie postępowania toczące się przed sądami posiadającymi właściwość ogólną oraz przed sądami szczególnymi prowadzącymi postępowania apelacyjne lub kasacyjne na podstawie apelacji lub skarg kasacyjnych od wyroków lub postanowień w sprawach prowadzonych wyłącznie drogą elektroniczną – wniesionych w dniu 1 stycznia 2014 r. lub po tej dacie.

3 Czy wszczęcie postępowania jest możliwe przez cały czas (24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu) czy tylko w określonych godzinach? W tym drugim przypadku, w jakich godzinach?

Usługa ta jest dostępna przez cały czas.

4 Czy pozew powinien być sformułowany w określonym formacie?

Pisma procesowe można złożyć, wypełniając formularze dostępne w podsystemie VEP LITEKO lub przesyłając sporządzone pisma w formatach obsługiwanych przez system: w formatach dokumentów tekstowych: doc, docx, odt, rtf, txt; formatach arkuszy kalkulacyjnych: xls, xlsx, ods; formatach prezentacji: ppt, pptx, ppsx, odp; formatach obrazu grafiki wektorowej oraz formatach tekstowych: pdf, application/pdf, ADOC; formatach obrazu matrycy punktowej: tif, tiff, jpg, jpeg, jfif, png, gif, bmp; formatach wideo: avi, mpg, 3gp, 3g2, asf, asx, swx, swf, flv, vob, wmv, mov, rm; formatach dźwięku: wav, aif, mp3, mid, wma, flac, aac.

5 W jaki sposób zabezpiecza się dane przesyłane i przechowywane?

Dane elektroniczne dotyczące postępowań sądowych są przetwarzane, rejestrowane i przechowywane z wykorzystaniem technologii informacji i łączności elektronicznej zgodnie z zasadami ustalonymi przez Radę Sądownictwa (Teisėjų taryba) w porozumieniu z Głównym Archiwum Litwy (Lietuvos vyriausiasis archyvaras).

6 Czy istnieje konieczność zastosowania jakiejś formy podpisu elektronicznego lub rejestracji czasu?

Dostęp do portalu usług elektronicznych można uzyskać za pośrednictwem portalu administracji elektronicznej, korzystając z następujących dostępnych narzędzi: elektronicznych usług bankowych, dowodu tożsamości lub podpisu elektronicznego. System jest również wyposażony w funkcję znacznika czasu.

7 Czy istnieje konieczność uiszczenia opłat sądowych? Jeżeli tak, w jaki sposób można je uiścić i czy różnią się od opłat w tradycyjnym postępowaniu (z pominięciem drogi elektronicznej)?

Osoby wnoszące pisma procesowe w wersji elektronicznej korzystają z obniżenia opłaty sądowej o 25%; nie muszą drukować pism procesowych ani wysyłać ich do sądu, uiszczać opłat w banku ani dostarczać dowodu płatności.

8 Czy możliwe jest wycofanie pozwu, który został złożony przez internet?

Powództwa wytoczone przez internet podlegają tym samym przepisom prawa cywilnego procesowego co powództwa wytoczone w trybie zwykłym. Art. 139 ust. 1 kodeksu postępowania cywilnego (Civilinio proceso kodeksas) stanowi, że powód ma prawo cofnąć swój pozew do czasu doręczenia odpisu pozwanemu przez sąd. Pozew można cofnąć na późniejszym etapie wyłącznie pod warunkiem uzyskania zezwolenia pozwanego i do czasu wydania orzeczenia przez sąd pierwszej instancji. Do chwili rejestracji pozwu można go cofnąć przez jego zwykłe usunięcie. Po rejestracji pozew można wycofać z systemu wyłącznie w drodze złożenia wniosku o cofnięcie pozwu.

9 Czy pozwany ma możliwość/jest zobowiązany do udzielenia odpowiedzi przez internet, jeżeli powód wszczyna postępowanie przez internet?

Do sądu można wnosić pisma procesowe zarówno w wersji elektronicznej, jak i papierowej.

10 Co się dzieje z punktu widzenia procedury elektronicznej, jeżeli pozwany odpowie na pozew?

Korzystanie ze środków łączności elektronicznej w toku postępowania cywilnego pozostaje bez uszczerbku dla przepisów prawa cywilnego procesowego.

11 Co się dzieje z punktu widzenia procedury elektronicznej, jeżeli pozwany nie odpowie na pozew?

Korzystanie ze środków łączności elektronicznej w toku postępowania cywilnego pozostaje bez uszczerbku dla przepisów prawa cywilnego procesowego.

12 Czy możliwe jest składanie dokumentów do sądu drogą elektroniczną? Jeżeli tak, w jakich rodzajach postępowania i pod jakimi warunkami jest to możliwe?

Pisma procesowe w wersji elektronicznej można wnosić do sądu w ramach rozpatrywanych spraw, dla których akta prowadzi się w wersji papierowej lub elektronicznej.

13 Czy pisma sądowe, w tym w szczególności orzeczenia, można doręczać za pośrednictwem internetu?

Tak.

14 Czy orzeczenia sądowe mogą być wydawane w drodze elektronicznej?

Sprawy dotyczące wydania orzeczeń sądowych i inne sprawy określone przez Radę Sądownictwa, jak również informacje dotyczące postępowań sądowych mogą być przetwarzane wyłącznie drogą elektroniczną. W przypadku utworzenia akt sprawy w wersji elektronicznej wszelkie informacje w wersji papierowej otrzymane lub doręczone przez sąd przekształca się na postać cyfrową, natomiast pisma sądowe w wersji papierowej są przetwarzane, przechowywane lub niszczone zgodnie z zasadami ustalonymi przez Radę Sądownictwa w porozumieniu z Głównym Archiwum Litwy.

15 Czy można wnieść odwołanie i doręczyć orzeczenie w sprawie odwołania za pośrednictwem internetu?

Tak, można wnieść apelację/odwołanie przez internet zarówno w postępowaniu cywilnym, jak i administracyjnym. Orzeczenia sądowe mogą być wydawane zarówno drogą elektroniczną, jak i za pośrednictwem innych środków przewidzianych w przepisach szczególnych.

16 Czy możliwe jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego za pośrednictwem internetu?

Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego regulująca wykorzystywanie technologii informacji i łączności elektronicznej w czynnościach komorników (antstoliai) weszła w życie dnia 1 lipca 2013 r., lecz możliwość wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez internet nie została jeszcze wprowadzona. Elektroniczny system informacji dla komorników powinien zacząć funkcjonować od kwietnia 2015 r.

17 Czy strony lub ich zastępcy procesowi mogą dowiadywać się o przebiegu postępowania on-line? Jeżeli tak, to w jaki sposób można to robić?

Od dnia 1 lipca 2013 r. adwokatom (advokatai) i aplikantom adwokackim (advokatų padėjėjai) można doręczać pisma sądowe z wykorzystaniem środków łączności elektronicznej.