Wyszukaj informacje według regionu
Zawody prawnicze – wprowadzenie
Inne zawody powiązane
Na Cyprze nie występują żadne zawody powiązane, takie jak zawód notariusza. Całość zagadnień związanych z czynnościami prawnymi stanowi materię prawa, w związku z czym do praktykowania zawodu są dopuszczani, na mocy odpowiednich przepisów, wyłącznie członkowie Cypryjskiej Izby Adwokackiej (Pankýprios Dikigorikós Sýllogos). Oczywiście emerytowani adwokaci mogą nadal pracować w charakterze wewnętrznych konsultantów prawnych w kancelariach prawnych i innych organizacjach.
Jedynym zawodem, który można uznać za powiązany, jest zawód asystenta prawnego (dikigorikoí ypálliloi), uregulowany odrębnymi przepisami. Od osoby pragnącej wykonywać zawód asystenta prawnego wymaga się średniego wykształcenia, przepracowania co najmniej 6 kolejnych miesięcy w kancelarii prawnej, posiadania nieskazitelnego charakteru oraz złożenia odpowiedniego podania do sekretarza (Protokollitís) sądu rejonowego (Eparchiakó Dikastírio) właściwego miejscowo dla siedziby kancelarii prawnej zatrudniającej kandydata.
Prokuratorzy (Dimósioi Katígoroi)
Organizacja
Informacje ogólne
Prokurator Generalny Republiki Cypryjskiej (Genikós Eisangeléas) pełni funkcję radcy prawnego państwa, a ponadto jest zwierzchnikiem Biura Prawnego (Nomikí Ypiresía) i przełożonym prokuratury (Ypéfthynos tis Ypiresías Diacheírisis Poinikón Ypothéseon).
Pracownikami Biura Prawnego kierowanego przez Prokuratora Generalnego są adwokaci, m.in. specjalizujący się w prawie karnym i zajmujący się sprawami zawisłymi przed sądami assize (Kakourgiodikeía). Prokurator Generalny jest powiadamiany o wszystkich sprawach i wydaje do nich odpowiednie wytyczne.
Oprócz członków Biura Prawnego w charakterze prokuratorów działają również funkcjonariusze cypryjskiej policji (Astynomikí Dýnami Kýprou) posiadający tytuły naukowe w zakresie nauk prawnych oraz kwalifikacje do wykonywania zawodu adwokata. Choć są oni funkcjonariuszami policji, to w zakresie czynności prokuratorskich odpowiadają przed Prokuratorem Generalnym. W związku z pracą tych osób Prokurator Generalny ma takie same uprawnienia, jakie przysługują mu wobec urzędników Biura Prawnego.
W nadzwyczajnych przypadkach Prokurator Generalny może wydać polecenie zajęcia się konkretną sprawą wybitnym praktykującym adwokatom.
Rola i obowiązki prokuratorów
Funkcję oskarżyciela publicznego (Katigoroúsa Archí) w sprawach karnych rozpoznawanych przez sądy rejonowe sprawują adwokaci (prawnicy) zatrudnieni w policyjnych wydziałach śledczych. Nie wyklucza to jednak możliwości powierzenia tej funkcji w konkretnej sprawie urzędnikowi Biura Prawnego. Oskarżeniem publicznym przed sądami assize kierują adwokaci Biura Prawnego. Bez względu na to, kto kieruje oskarżeniem publicznym, osoba taka podlega zwierzchnictwu Prokuratora Generalnego, który może interweniować w dowolnej chwili, a w niektórych przypadkach zawiesić postępowanie karne.
Biurem Prawnym kieruje Prokurator Generalny wspomagany przez Zastępcę Prokuratora Generalnego (Voithós Genikós Eisangeléas), adwokatów Republiki (Eisangeleís tis Dimokratías), starszych radców Republiki (Anóteroi Dikigóroi tis Dimokratías) i radców Republiki (Dikigóroi tis Dimokratías). Jeden z adwokatów Republiki kieruje Wydziałem Karnym (Poinikó Tmíma) i w tej funkcji również odpowiada przed Prokuratorem Generalnym.
Rozprawy opierają się na zasadzie kontradyktoryjności. Na początku oskarżyciel przedstawia zgromadzone przez siebie dowody. Następnie odbywają się przesłuchania świadków wezwanych przez oskarżyciela. Świadków przesłuchują obie strony; dopuszcza się ponowne przesłuchanie świadka. Po przesłuchaniu wszystkich świadków wezwanych przez oskarżyciela publicznego sąd orzeka w kwestii przesłanki fumus boni iuris po stronie oskarżenia. Jeśli taka przesłanka występuje, oskarżonego wzywa się do przeprowadzenia obrony. Sąd poucza go o prawie do powołania własnych świadków oraz złożenia wyjaśnień pod przysięgą. Jeżeli oskarżony skorzysta z tego prawa, jego świadkowie oraz on sam są przesłuchiwani przez oskarżyciela publicznego. W innym przypadku oskarżony może złożyć wyjaśnienia bez składania przysięgi, z ławy oskarżonych, bez przesłuchania przez oskarżenie.
Na zakończenie rozprawy sąd ogłasza wyrok. Jeśli zapada wyrok uniewinniający, to uniewinniony oskarżony zostaje zwolniony. Jeśli zaś zapada wyrok skazujący, obrona może wnieść o złagodzenie kary. Po zakończeniu postępowania sąd ogłasza rozstrzygnięcie co do kary.
Sędziowie
Organizacja
Struktura sądów na Cyprze jest nieskomplikowana.
Sąd Najwyższy (Anótato Dikastírio)
Sąd Najwyższy utworzono na mocy ustawy o wymiarze sprawiedliwości (przepisy różne) z 1964 r. [O perí Aponomís tis Dikaiosínis (Poikílai Diatáxeis) Nómos tou 1964] (ustawa nr 33/1964), po ustąpieniu z urzędu prezesów Sądu Najwyższego i Najwyższego Trybunału Konstytucyjnego (Anótato Syntagmatikó Dikastírio), co w istocie doprowadziło do rozwiązania obu tych sądów, jako że przedstawiciele społeczności tureckiej w różnych organach władz państwowych odmówili objęcia swoich urzędów oraz wyrażenia zgody na konieczne decyzje.
Sędziów Sądu Najwyższego powołuje Prezydent Republiki Cypryjskiej. W skład Sądu Najwyższego wchodzi obecnie 13 sędziów, spośród których jeden pełni funkcję prezesa. Na sędziego Sądu Najwyższego można powołać osobę o nieskazitelnym charakterze, która w godny uznania sposób wykonywała zawód prawniczy przez co najmniej 12 lat.
Sądy assize (Kakourgiodikeía)
Sąd assize jest sądem pierwszej instancji w Republice Cypryjskiej rozpoznającym sprawy karne o najcięższe przestępstwa. W jego skład wchodzi trzech sędziów [prezes (Próedros), naczelny sędzia sądu rejonowego (Anóteros Eparchiakós Dikastís) i sędzia sądu rejonowego (Eparchiakós Dikastís)]. Sędziów sądu assize powołuje Sąd Najwyższy na dwuletnią kadencję spośród odpowiednio prezesów sądów rejonowych, naczelnych sędziów sądów rejonowych i sędziów sądów rejonowych.
Sądy rejonowe (Eparchiaká Dikastíria)
W każdym dystrykcie Republiki Cypryjskiej funkcjonuje sąd rejonowy będący sądem powszechnym, rozpoznającym wszystkie sprawy niezastrzeżone dla Sądu Najwyższego oraz sądów szczególnych, o których mowa poniżej. W sądzie rejonowym zasiadają: prezes sądu rejonowego, naczelni sędziowie sądu rejonowego i sędziowie sądu rejonowego. O powoływaniu, przenoszeniu i awansowaniu sędziów sądów rejonowych decyduje Sąd Najwyższy.
Sądy rodzinne (Oikogeneiaká Dikastíria)
W skład sądów rodzinnych utworzonych na mocy ustawy o sądach rodzinnych (O perí Oikogeneiakón Dikastiríon Nómos) (ustawa nr 23/90) wchodzi trzech sędziów (prezes i dwóch ławników). Wszyscy oni mają wykształcenie prawnicze, a przed powołaniem na ten urząd z powodzeniem uprawiali zawody prawnicze.
Trybunał ds. kontroli najmu (Dikastírio Elénchou Enoikiáseon)
W tym sądzie szczególnym zasiada trzech sędziów: prezes i dwóch ławników. Prezes tego sądu musi być prawnikiem, który z powodzeniem praktykował prawo przez co najmniej tyle lat, ile jest wymaganych do zasiadania w składzie orzekającym sądu rejonowego.
Sąd ds. sporów pracowniczych (Dikastírio Ergatikón Diaforón)
Tak samo jak w przypadku trybunału ds. kontroli najmu, w sądzie ds. sporów pracowniczych zasiada trzech członków (prezes i dwóch ławników). Prezes tego sądu musi być prawnikiem, który praktykował prawo przez co najmniej 5 lat przed powołaniem do składu orzekającego tego sądu.
Sąd wojskowy (Stratiotikó Poinikó Dikastírio)
Ostatnim sądem szczególnym jest sąd wojskowy, któremu przewodniczy szanowany prawnik dysponujący w chwili powołania kwalifikacjami wymaganymi do zasiadania w składzie orzekającym sądu rejonowego. Prezesem sądu wojskowego musi być oddelegowany oficer wojska co najmniej w stopniu pułkownika. Ławnicy sądu wojskowego muszą być zawodowymi żołnierzami.
Katalog (Evretírio)
Na stronie internetowej Sądu Najwyższego znajduje się katalog zawierający wybrane podstawowe informacje o sądach na Cyprze.
Role i obowiązki
Sąd Najwyższy (Anótato Dikastírio)
Sąd Najwyższy jest sądem apelacyjnym rozpoznającym środki odwoławcze od wyroków wszystkich sądów niższej instancji w Republice Cypryjskiej, a także sądem pierwszej instancji w różnych sprawach między innymi z dziedziny prawa administracyjnego i prawa morskiego. Wydaje również polecenia rewizji sprawy, nakazy sądowe i inne zarządzenia oraz nadzoruje pracę wszystkich innych sądów w Republice Cypryjskiej, dbając o ich sprawne działanie, a także sprawuje kontrolę dyscyplinarną nad pracownikami wymiaru sprawiedliwości.
Sądy assize (Kakourgiodikeía)
Z wyjątkiem niektórych bardzo poważnych przestępstw, każdy sąd assize jest właściwy do orzekania w pierwszej instancji we wszystkich sprawach o przestępstwa podlegające karze na mocy kodeksu karnego (Poinikós Kódikas) lub innych przepisów prawa, popełnione na terytorium Republiki Cypryjskiej lub stref suwerennych, z udziałem Cypryjczyków jako sprawców albo pokrzywdzonych, lub o przestępstwa popełnione w dowolnym innym państwie w trakcie pełnienia przez oskarżonego służby na rzecz Republiki Cypryjskiej, lub na statku albo w samolocie w Republice Cypryjskiej, bądź w innych miejscach i okolicznościach przewidzianych przez prawo.
Sądy rejonowe (Eparchiaká Dikastíria)
Jednoosobowy skład orzekający sądu rejonowego w osobie prezesa rozpoznaje w pierwszej instancji wszystkie sprawy należące do jego właściwości miejscowej.
Każdy naczelny sędzia sądu rejonowego jest właściwy do rozpoznawania spraw (z kilkoma wyjątkami), w których kwota roszczenia lub wartość przedmiotu sporu nie przekracza 500 000,00 euro, natomiast sędzia sądu rejonowego jest właściwy do rozpoznawania spraw (z kilkoma wyjątkami), w których kwota roszczenia lub wartość przedmiotu sporu nie przekracza 100 000,00 euro.
Właściwość sądu rejonowego w sprawach karnych rozciąga się na wszystkie przestępstwa popełnione w danym okręgu sądowym, zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 5 lat, karą grzywny w wysokości do 50 000,00 euro albo obiema tymi karami łącznie, oraz w których sąd może orzec wypłatę odszkodowania w wysokości do 6 000,00 euro na rzecz pokrzywdzonego.
Od wszystkich wyroków wydanych przez sądy rejonowe, zarówno w sprawach cywilnych, jak i karnych, można się bez ograniczeń odwoływać do Sądu Najwyższego.
Sądy szczególne
Właściwość sądów rodzinnych obejmuje niemal wszystkie rodzaje sporów małżeńskich. Właściwość trybunału ds. kontroli najmu ogranicza się do sporów dotyczących budynków podlegających kontroli najmu. Właściwość trybunału ds. sporów pracowniczych obejmuje wyłącznie stosunki między pracodawcą a pracownikiem, zwłaszcza w sprawach o bezpodstawne zwolnienie. Sąd wojskowy jest właściwy do rozpoznawania spraw karnych z udziałem funkcjonariuszy Gwardii Narodowej (Ethnikí Frourá) lub spraw o naruszenie regulaminu Gwardii Narodowej.
Wszystkie wyroki wydane przez powyższe sądy można zaskarżyć do Sądu Najwyższego.
Organizacja zawodów prawniczych: Adwokaci (Dikigóroi)
W Republice Cypryjskiej funkcjonuje ustandaryzowany system świadczenia usług prawnych. Każdy, kto świadczy takie usługi, jest określany mianem adwokata, bez względu na kraj, w którym studiował, oraz stopień naukowy uzyskany w toku wyższych studiów prawniczych.
W internecie prowadzony jest katalog adwokatów, do którego nieodpłatny dostęp mają adwokaci i sędziowie, natomiast dostęp dla ogółu społeczeństwa podlega opłacie abonenckiej.
Prawnicze bazy danych
Nie ma żadnej oficjalnej strony internetowej, na której publikowano by orzeczenia. Niektóre wybrane orzeczenia publikuje się na stronie internetowej Sądu Najwyższego.
Działa wiele prywatnych stron internetowych, które nieodpłatnie albo za opłatą oferują dostęp do orzecznictwa. Serwis internetowy leginetcy zawiera bazę ustawodawstwa, orzecznictwa i wykonawczych aktów administracyjnych. Nieodpłatny dostęp do serwisu przysługuje adwokatom, sędziom i pracownikom resortów rządowych. Od wszystkich pozostałych osób pobiera się opłatę abonencką. Strona internetowa cylaw zawiera wyroki sądów. Dostęp do niej jest nieodpłatny.
Adwokaci/radcy prawni (Nomikoí Sýmvouloi)
Jak wspomniano powyżej, na Cyprze funkcjonuje ustandaryzowany system wykonywania zawodu przez adwokatów/radców prawnych.
Notariusze (Symvolaiográfoi)
Na Cyprze nie występuje zawód notariusza. Czynności zazwyczaj powierzane notariuszom na Cyprze wykonują adwokaci.
Inne zawody prawnicze
W Republice Cypryjskiej z zawodami prawniczymi są powiązane następujące zawody:
Sekretarze (Protokollités)
Sekretarzy powołuje Sąd Najwyższy. Są to urzędnicy sądowi – zazwyczaj adwokaci z solidnym przygotowaniem prawniczym. Sekretarze mają określone obowiązki, które przewidziano w odpowiedniej ustawie. Najwyższy rangą sekretarz jest zwierzchnikiem personelu sądowego, nad którym sprawuje ogólny nadzór. Sekretarza może również powołać Sąd Najwyższy.
Komornicy (Epidótes)
Wyróżnia się dwa rodzaje komorników: komornicy prywatni, których czynności ograniczają się do doręczeń różnych pism sądowych, oraz komornicy sądowi zatrudnieni na etacie przez sąd, którzy zajmują się głównie egzekucją wyroków sądu.
Asystenci prawni (Dikigorikoí Ypálliloi)
Tytuł asystenta prawnego (dikigorikós ypállilos) uzyskuje się po przepracowaniu sześciu miesięcy w kancelarii prawnej i złożeniu podania do sekretarza sądu rejonowego właściwego miejscowo dla siedziby kancelarii prawnej zatrudniającej kandydata.
Powiązane strony
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.