Zawody prawnicze – wstęp
W Hiszpanii zawody prawnicze to takie zawody, które może wykonywać jedynie osoba posiadająca specjalne przygotowanie prawnicze, ponieważ dotyczą one obszaru stosowania prawa.
Podstawowymi przedstawicielami zawodów prawniczych w Hiszpanii są prokuratorzy (fiscales), sędziowie (jueces) i sędziowie wyższych trybunałów (magistrados), adwokaci (abogados), notariusze (notarios), urzędnicy sądowi (letrados de la administración de justicia), urzędnicy rejestrowi ds. rejestrów nieruchomości i rejestrów gospodarczych oraz pełnomocnicy (procuradores).
Sędziowie i sędziowie wyższych trybunałów
Organizacja
Sprawiedliwość pochodzi od narodu, a wymiar sprawiedliwości w imieniu króla sprawują sędziowie i sędziowie wyższych trybunałów, którzy tworzą władzę sądowniczą. Sprawiedliwość mogą wymierzać jedynie sędziowie, co oznacza, że tylko oni mogą wydawać orzeczenia oraz zapewniać ich wykonanie.
Sędziowie są niezależni od pozostałych wymiarów władzy w państwie, obowiązuje ich jedynie konstytucja i prawo.
Dostęp do zawodu sędziego uzyskuje się wedle osiągnięć i zdolności. Proces selekcji jest obiektywny i przejrzysty, przez co gwarantuje równe szanse dla wszystkich obywateli, którzy spełnią kryteria i mają odpowiednie umiejętności, kompetencje i kwalifikacje zawodowe niezbędne do wykonywania zawodu sędziego.
W ustawie organicznej o władzy sądowniczej wyróżnia się trzy kategorie sędziów:
- sędzia Sądu Najwyższego (magistrado del Tribunal Supremo),
- sędzia wyższego trybunału (magistrado),
- sędzia (juez).
Największa liczba kandydatów ubiega się o stanowisko sędziego. Zgodnie z ustawą organiczną o władzy sądowniczej, aby zostać sędzią należy zdać egzamin konkursowy dla absolwentów prawa oraz ukończyć kurs w szkole prawniczej (Escuela Judicial).
Mniejsza liczba kandydatów rozpoczyna karierę w wymiarze sprawiedliwości, stając się sędzią wyższego trybunału i sędzią Sądu Najwyższego.
Natomiast sędziów Sądu Najwyższego powołuje Rada Generalna Sądownictwa (Consejo General del Poder Judicial) spośród sędziów wyższych trybunałów o co najmniej piętnastoletnim stażu, obejmującym 10 lat pracy jako sędzia wyższego trybunału. Jedną piątą sędziów Sądu Najwyższego powołuje się spośród prawników mających uznane kompetencje i co najmniej piętnastoletnie doświadczenie.
Funkcje i zadania
Sądy i trybunały rozpatrują sprawy jedynie w przypadkach, w których na podstawie ustawy organicznej lub innej ustawy przyznano im właściwość.
Więcej informacji na temat poszczególnych pionów sądownictwa można znaleźć w części „Sądy w Hiszpanii”.
Sędziowie i sędziowie wyższych trybunałów sprawują władzę sądowniczą w sposób niezależny od innych organów wymiaru sprawiedliwości wykonujących funkcje sądownicze lub zarządcze.
Sędziowie i sędziowie wyższych trybunałów ponoszą zarówno odpowiedzialność karną, jak i cywilną, w sposób określony w przepisach prawa, a także odpowiedzialność dyscyplinarną zgodnie z ustawą organiczną o władzy sądowniczej.
Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Rady Generalnej Sądownictwa.
Prokuratorzy
Organizacja
Prokuratura (Ministerio Fiscal) jest organem o znaczeniu konstytucyjnym, posiadającym osobowość prawną, korzystającym z autonomii funkcjonalnej w wymiarze sprawiedliwości. Prokuratura wypełnia swoje zadania poprzez własną strukturę, zgodnie z zasadami jedności działania i hierarchii, w każdym wypadku przestrzegając zasad legalności i bezstronności.
Prokurator Generalny (Fiscal General del Estado) kieruje prokuraturą i reprezentuje ją na całym terytorium Hiszpanii. Wydaje niezbędne polecenia i instrukcje dotyczące prac prokuratury i jej wewnętrznego funkcjonowania, a także odpowiada za jej ogólne zarządzanie i nadzór.
Prokuratorzy są urzędnikami służby cywilnej wybranymi w drodze egzaminu konkursowego, do którego mogą przystąpić osoby posiadające dyplom ukończenia studiów prawniczych lub stopień doktora prawa. Pod względem organizacyjnym podlegają oni Krajowej Prokuraturze Generalnej (Fiscalía General del Estado) i odpowiednim prokuraturom wspólnot autonomicznych.
Funkcje i zadania
Artykuł 124 hiszpańskiej konstytucji z 1978 r. stanowi, że „zadaniem prokuratury, bez uszczerbku dla funkcji powierzonych innym organom, jest wspieranie działania wymiaru sprawiedliwości w obronie praworządności, praw obywateli i interesu publicznego chronionego prawem, z urzędu lub na wniosek zainteresowanych stron, jak również czuwanie nad niezawisłością sądów oraz zabieganie w sądach o zadośćuczynienie interesowi publicznemu”.
Do jej zadań należą:
- czuwanie nad tym, by funkcje sądownicze wykonywane były sprawnie, zgodnie z prawem, w przewidzianych przez prawo terminach, poprzez podejmowanie niezbędnych działań, udział w postępowaniach odwoławczych oraz stosowanie innych środków;
- uczestnictwo w postępowaniu karnym poprzez dbanie o to, aby organy sądowe stosowały odpowiednie środki zabezpieczające i przeprowadzały czynności wyjaśniające mające na celu ustalenie faktów;
- uczestnictwo w określonych w przepisach prawa postępowaniach cywilnych, które dotyczą interesu publicznego lub interesu małoletnich, osób niepełnosprawnych lub osób znajdujących się w trudnej sytuacji, do momentu zapewnienia im zastępstwa procesowego na normalnych zasadach;
- wykonywanie przewidzianych w przepisach prawa zadań z zakresu odpowiedzialności karnej nieletnich, w najlepszym interesie nieletniego.
Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Prokuratury.
Urzędnicy sądowi
Organizacja
Urzędnicy sądowi są członkami wyższego korpusu urzędników systemu wymiaru sprawiedliwości. Są oni urzędnikami służby cywilnej podlegającymi Ministerstwu Sprawiedliwości, pełniącymi swoją funkcję w sposób niezależny.
Urzędnicy sądowi muszą posiadać dyplom ukończenia studiów prawniczych, a po zdaniu egzaminu konkursowego odbyć aplikację w Centrum Studiów Prawniczych (Centro de Estudios Judiciales). Przyjęcie na aplikację również wymaga zdania egzaminu konkursowego.
Urzędnicy sądowi tworzą strukturę hierarchiczną podlegającą Ministerstwu Sprawiedliwości i sekretarzom sądowym (Secretarios de Gobierno) każdego z wyższych trybunałów. Są oni zobowiązani do przestrzegania tych samych zasad dotyczących rozłączności stanowisk i zakazów, co sędziowie.
Funkcje i zadania
Do funkcji urzędników sądowych należy zapewnienie wykonania wszystkich wchodzących w zakres ich uprawnień postanowień sędziów i sądów. Muszą bezwzględnie przestrzegać zasad legalności i bezstronności, autonomii oraz niezależności w wykonywaniu zadań z zakresu poświadczania dokumentów sądowych, a także spójności działań i hierarchii w sprawowaniu wszystkich innych funkcji.
Urzędnicy sądowi odpowiadają za prowadzenie dokumentacji i archiwizację. Prowadzą dokumentację wyroków i postanowień sądu i odpowiadają za wszczęcie i prawidłowy przebieg postępowania sądowego, a także nadzorują pracowników sądu. Do ich zadań należy również współpraca z innymi organami, w tym organami administracji publicznej, oraz sporządzanie sądowych danych statystycznych.
Więcej informacji o pracownikach sądowych w Hiszpanii znajduję się pod poniższymi linkami:
- Urzędnicy sądowi (letrados de administración de justicia) (381 Kb)
- Urzędnicy procesowi (371 Kb)
- Archiwiści sądowi (tramitadores procesales) (371 Kb)
- Asystenci sądowi (auxilio judicial) (375 Kb)
Organizacja zawodów prawniczych
Adwokaci
Adwokaci są niezależnymi przedstawicielami wolnego zawodu, świadczącymi usługi na rzecz społeczeństwa. Nie są urzędnikami służby cywilnej i prowadzą praktykę na zasadach wolnej i uczciwej konkurencji (art. 1 statutu ogólnego hiszpańskiej adwokatury — Estatuto General de la Abogacía Española).
Rolą adwokatów jest przede wszystkim kierowanie postępowaniem stron i ich obrona we wszelkiego rodzaju postępowaniach sądowych, udzielanie porad prawnych oraz reprezentowanie swoich klientów, jeżeli zadanie to nie zostało prawnie zastrzeżone dla przedstawicieli innego zawodu.
Osoba chcąca prowadzić praktykę adwokacką musi:
- posiadać obywatelstwo Hiszpanii bądź jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub jednego z państw sygnatariuszy Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym z 2 maja 1992 r.;
- być osobą pełnoletnią, wobec której nie został orzeczony zakaz wykonywania zawodu adwokata z jakiegokolwiek powodu;
- posiadać kwalifikacje adwokackie lub hiszpański dyplom ukończenia studiów prawniczych (w przypadkach nieuregulowanych ustawą 30/2006 z dnia 30 października 2006 r. w sprawie dopuszczenia do wykonywania zawodu adwokata lub pełnomocnika oraz powiązanymi z nią przepisami wykonawczymi) bądź równoważny dyplom uzyskany za granicą, który został oficjalnie uznany zgodnie z obowiązującymi przepisami;
- być członkiem izby adwokackiej (Colegio de Abogados) w okręgu, w którym znajduje się jedyne lub główne miejsce wykonywania działalności, co umożliwia prowadzenie praktyki w dowolnym miejscu w Hiszpanii.
Za świadczone usługi adwokaci pobierają honoraria w postaci ustalonej opłaty, stawek godzinowych lub płatności okresowych. Kwota honorarium może być uzgodniona w dowolny sposób pomiędzy klientem i adwokatem, o ile nie narusza to kodeksu etyki zawodowej bądź zasad uczciwej konkurencji.
Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Rady Generalnej Adwokatury w Hiszpanii.
Prawne bazy danych
- Ustawodawstwo: hiszpański dziennik urzędowy.
- Orzecznictwo: Centrum Dokumentacji Prawnej
Czy dostęp do prawnych baz danych jest bezpłatny?
Tak, dostęp do prawnych baz danych jest bezpłatny.
Doradcy prawni
Zob. sekcja poświęcona adwokatom.
Notariusze
Organizacja, rola i zadania
Notariusze odgrywają dwie nierozerwalne role: są urzędnikami publicznymi oraz prawnikami praktykami, których główna funkcja publiczna polega na poświadczaniu prywatnych instrumentów prawnych i innych dokumentów pozasądowych; sporządzają oni takie dokumenty zgodnie z wolą stron i przepisami prawa, które muszą sprawdzać i interpretować, informując jednocześnie strony o ich skutkach.
Rola notariusza jako urzędnika publicznego oznacza, że autoryzowane lub poświadczone przez niego dokumenty (akty notarialne – escrituras publicas; umowy handlowe – pólizas mercantiles; lub poświadczone kopie – testimonios) mają konkretne sądowe lub pozasądowe skutki w zależności od rodzaju dokumentu.
Wszystkie aspekty funkcji notariuszy w Hiszpanii są ściśle regulowane (powołanie przez Ministra Sprawiedliwości; dopuszczenie w drodze egzaminów konkursowych; ograniczona liczba miejsc; wynagrodzenie w formie honorariów ustalonych przez rząd; emerytury; środki dyscyplinarne). Podstawą awansów są staż i konkursy dla notariuszy organizowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości.
Jedynie absolwenci i doktoranci wydziałów prawa mogą brać udział w konkursach na dopuszczenie do zawodu notariusza.
Notariusze zrzeszają się w izbach notarialnych (Colegios Notariales), przy czym w każdej wspólnocie autonomicznej jest jedna izba; działalność izb notarialnych jest natomiast koordynowana przez Radę Generalną Notariuszy (Consejo General del Notariado), której państwo nadało określone uprawnienia nadzorcze.
Notariusze podlegają bezpośredniemu zwierzchnictwu Ministerstwa Sprawiedliwości poprzez Dyrekcję Generalną ds. Rejestrów i Notariuszy (Dirección General de los Registros y del Notariado), która odpowiada za kontrolowanie i monitorowanie działalności notariuszy.
Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Rady Generalnej Notariuszy (www.notariado.org).
Inne zawody prawnicze
Urzędnicy rejestrowi
Rejestry nieruchomości, rejestry gospodarcze i rejestry ruchomości są publicznymi spisami określonych praw, instrumentów i aktów prawnych o skutkach materialnych erga omnes, w przypadku których dopuszcza się domniemanie legalności, prawidłowości, kompletności i dokładności. Oznacza to, że nie są konieczne żadne inne gwarancje (akty własności, gwarancje itp.), aby udowodnić posiadanie określonych praw; jest to zatem bezpieczny i oszczędny system, w ramach którego wnoszona jest tylko jednorazowa opłata rejestracyjna i powstaje natychmiastowy i trwały skutek.
Urzędnicy rejestrowi ds. rejestrów nieruchomości, rejestrów gospodarczych i rejestrów ruchomości są urzędnikami państwowymi odpowiadającymi za prowadzanie powyższych rejestrów w Hiszpanii. Są oni zarówno urzędnikami publicznymi, jak również prawnikami praktykami: działając na własną odpowiedzialność, pełnią określone funkcje publiczne przypisane prawem, w szczególności przepisami w zakresie hipotek, działalności gospodarczej i administracji; w ramach swoich kompetencji urzędników publicznych wynikających z ustawy o hipotekach (Ley Hipotecaria) realizują swoje uprawnienia nadane im na mocy prawa administracyjnego.
Rząd reguluje wszystkie kwestie związane z dopuszczeniem do tego zawodu, liczbą miejsc, wynagrodzeniem, środkami dyscyplinarnymi i emeryturami. Aby zostać urzędnikiem rejestrowym, absolwent lub doktorant wydziału prawa musi wziąć udział w konkursie państwowym.
Wynagrodzenie tych urzędników ma formę honorariów, które ustala państwo.
Urzędnicy rejestrowi ds. rejestrów nieruchomości, rejestrów gospodarczych i rejestrów ruchomości są zrzeszeni w Krajowej Izbie Urzędników Rejestrowych w Hiszpanii (Colegio Nacional de Registradores de España), której państwo nadało określone uprawnienia nadzorcze.
Podlegają bezpośredniemu zwierzchnictwu Ministerstwa Sprawiedliwości poprzez Dyrekcję Generalną ds. Rejestrów i Notariuszy (Dirección General de los Registros y del Notariado), która odpowiada za kontrolowanie i monitorowanie odpowiednich rejestrów.
Do ich zadań należą: klasyfikowanie dokumentów przedłożonych na potrzeby dokonania wpisów w podlegających im rejestrach; udzielanie obywatelom porad w sprawach związanych z rejestrami oraz publiczne udostępnianie informacji w nich zawartych; w razie potrzeby sprawdzanie, czy osoby wnioskujące o dostęp do informacji posiadają interes prawny, oraz zapewnianie odpowiedniej ochrony danych wrażliwych.
Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Krajowej Izby Urzędników Rejestrowych w Hiszpanii.
Pełnomocnicy
Pełnomocnicy (procuradores) bronią praw i interesów stron przed sądem na podstawie udzielonego im w tym celu pełnomocnictwa, dbają o odpowiednie uwierzytelnienie informacji przekazywanych sobie wzajemnie przez sąd i strony oraz realizują wszelkie inne przewidziane prawem obowiązki.
Aby wykonywać zawód pełnomocnika, należy mieć kwalifikacje pełnomocnika lub pełnomocnika sądowego (w tym drugim przypadku zgodnie z ustawą 34/2006 z dnia 30 października 2006 r. w sprawie dopuszczenia do wykonywania zawodu adwokata lub pełnomocnika), zarejestrować się w Izbie Pełnomocników (Colegio de Procuradores), zapewnić odpowiednie zabezpieczenie i złożyć przysięgę lub przyrzeczenie.
Nadzór nad pełnomocnikami sprawuje Izba Pełnomocników, a jej zarząd dba o to, aby członkowie izby należycie wypełniali swoje obowiązki.
Wynagrodzenie pełnomocników ma formę honorariów ustalonych przez Ministerstwo Sprawiedliwości.
Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Rady Generalnej Pełnomocników w Hiszpanii.
Doradcy ds. prawa pracy i zabezpieczenia społecznego
Doradcy ds. prawa pracy i zabezpieczenia społecznego (graduados sociales) są specjalistami mogącymi występować w postępowaniach sądowych dotyczących stosunków pracy i zabezpieczenia społecznego.
Mogą uczestniczyć w postępowaniach przed sądami niższego i wyższego szczebla oraz mogą wnosić środki zaskarżenia. W przypadku wnoszenia środków zaskarżenia do Sądu Najwyższego konieczny jest jednak udział adwokata.
W Hiszpanii działalność w tej dziedzinie prowadzi ponad 25 000 doradców, którzy udzielają wsparcia zarówno podmiotom gospodarczym, jak i pracownikom.
Powiązane strony
MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI W HISZPANII
RADA GENERALNA SĄDOWNICTWA W HISZPANII
KRAJOWA IZBA URZĘDNIKÓW SĄDOWYCH W HISZPANII
RADA GENERALNA ADWOKATURY W HISZPANII
RADA GENERALNA PEŁNOMOCNIKÓW W HISZPANII
RADA GENERALNA NOTARIUSZY W HISZPANII
Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.