Types of legal professions

Within the different legal and judicial systems of the Member States of the European Union (EU), there is a wide range of legal professions such as lawyers, notaries, judges, prosecutors and judicial officers.  Members of legal professions do not hold the same titles in all Member States, and their role and status can vary considerably from one Member State to another.

This page provides you with general information (on the role and functions) on different legal professions.

Please select the relevant country's flag to obtain detailed national information.

If you need to consult or find a legal practitioner in any Member State of the European Union, you can visit the Find a legal professional section.

Introduction

Apart from lawyers, European Union law does not regulate the conditions for exercising as a legal professional. Legal professions are generally regulated at national level. Although there may be natural similarities between them, these national regulations differ quite substantially from one country to another because they reflect the continuation of often ancient traditions.

The Committee of Ministers of the Council of Europe (COE) has issued a number of recommendations on the legal professions. One of these initiatives concerns the exercise of the profession of lawyer. Another concerns the independence of judges. COE recommendations and other information on this issue may be found on its website.

In addition, the European Convention on Human Rights states that everyone charged with a criminal offence has the right to defend himself in person or through legal assistance of his own choosing or, if he has not sufficient means to pay for legal assistance, to be given it free when the interests of justice so require. This clause mainly refers to criminal cases, but the European Court of Human Rights (ECHR) has extended it to cover also civil cases.

Judges

A judge, or arbiter of justice, is a lead official who presides over a court of law, either alone or as part of a panel of judges. The powers, functions, method of appointment, discipline, and training of judges vary widely across different jurisdictions. The judge is like an umpire in a game and conducts the trial impartially and in an open court. The judge hears all the witnesses and any other evidence presented by the parties of the case, assesses the credibility of the parties, and then issues a ruling on the matter at hand based on his or her interpretation of the law and his or her own personal judgment.

You can find more information about this profession at the following websites:

Public Prosecutors

In criminal proceedings, the prosecution service or office of public prosecution plays a very important role. The Member States' systems are also very diverse as regards the role, tasks and powers of prosecutors.

Court staff

The functions and titles of court staff can be very different, for example: "Greffier" in France, "Rechtspfleger" in Germany.

In addition, functions held by them vary widely from one legal system to another: assisting judges or prosecutors, management of courts, responsibilities in certain procedures. Depending on the country, they are subject to legal studies, can provide legal advice and/or benefit from continuous training.

In each case, they play an important part in courts, through their role in welcoming victims as well as defendants and in the overall efficiency of the justice system.

Members of this profession are represented at the European level by the European Union of Rechtspfleger (E.U.R), a non-governmental organization that brings together professional associations from the several countries. The E.U.R's objectives include participation in the creation, development and the harmonization of law on the European and international levels; working with the European institutions; representation of the professional interests of its members and promotion of the profession in the interest of a better functioning justice system.

Bailiffs (judicial officers)

The judicial officers' profession is regulated by the law of the individual Member State and these regulations differ from one Member State to another.

Members of this profession are represented at European level by the International Union of Judicial Officers (UIHJ). The purpose of UIHJ is to represent its members in international organisations and ensure collaboration with national professional bodies. It works to improve national procedural law and international treaties and makes every effort to promote ideas, projects and initiatives which help to move forward and elevate the independent status of judicial officers.

The European Chamber of Judicial Officers (whose French acronym is CEHJ) also represents judicial officers. A non-profit making association governed by Belgian law, the CEHJ aims to promote greater involvement of judicial officers in the concerted action of legal professionals in the European debate.

Lawyers

The lawyer’s role, whether retained by an individual, a corporation or the state, is as the client’s trusted adviser and representative, as a professional respected by third parties, and as an indispensable participant in the fair administration of justice. By embodying all these elements, the lawyer, who faithfully serves his or her own client’s interests and protects the client’s rights, also fulfils the functions of the lawyer in society - which are to forestall and prevent conflicts, to ensure that conflicts are resolved in accordance with recognised principles of civil, public or criminal law and with due account of rights and interests, to further the development of the law, and to defend liberty, justice and the rule of law.

In their activity, lawyers are governed by professional organisations or authorities within their Member State – the bars and law societies – which are responsible for the laying down of rules of professional conduct and the administration of discipline of lawyers.

European Union law does not regulate the conditions for exercising a legal profession. However, the 1998 Directive sets out the conditions in which a lawyer who has qualified in one Member State can exercise his or her profession on a permanent basis in another Member State.

At EU level, lawyers are represented by the Council of Bars and Law Societies of Europe (CCBE) - an international non-profit-making association founded in 1960. It acts as the liaison between the EU and Europe's national bars and law societies on all matters of mutual interest relating to the exercise of the profession of lawyer.

Notaries

Notaries are legal practitioners specialised and authorised to act in certain legal matters. By virtue of their tasks and responsibilities, notaries play an important role in the State legislature in the 22 Member States where the legal order is based on Latin civil law. Ireland is the single Common Law Jurisdiction within the European Union also has a notarial profession whose practice extends across a wide range of legal services and whose functions and authority are principally exercised in relation to legal acts and instruments to be used in overseas jurisdictions. They have a significant role in the international trade and commerce of their domestic jurisdiction.

Notaries tasks in particular are:

  • to draw up private agreements and to advise the parties while satisfying an obligation to treat each of them fairly. In drafting official documents, the notary is responsible for the legality of these documents and for the advice s/he gives. S/he has to inform the parties of the implications and consequences of the obligations they undertake,
  • to enforce the deeds s/he draws up. The deed can then be registered directly in the official records, or enforced if one of the parties does not meet its obligations, without the prior intervention of a judge,
  • to play the role of an arbitrator who, impartially, and under strict observance of the law, enables the parties to reach a mutually acceptable agreement.

Notaries are public officials – States delegate a portion of public power to allow them to fulfil a public service mission - exercising their functions within the framework of an independent profession.

Notaries are bound by professional confidentiality. The conditions of the notary’s nomination are similar to that of a magistrate and s/he is subject to the same independence, permanence of office, impartiality, conclusive power and enforceability of her/his actions in addition to the supervision of her/his activities by the Ministry of Justice.

There are approximately 35.000 notaries, throughout the 22 Member States of the European Union whose legal systems are based on Latin civil law.

In dealings with the European institutions, notaries in the Latin civil law jurisdictions of the European Union are represented by the Council of the Notariats of the European Union (CNUE) which was set up in 1993. The CNUE represents the Notariats of all EU Member States where the role of Latin Civil Law notary exists: Austria, Belgium, Bulgaria, Croatia, Czech Republic, Estonia, France, Germany, Greece, Hungary, Italy, Latvia, Lithuania, Luxembourg, Malta, the Netherlands, Poland, Portugal, Romania, Slovakia, Slovenia and Spain. Ireland has its own national representative body, however internationally, it is represented by the "UK and Ireland Notarial Forum".

Last update: 11/09/2023

This page is maintained by the European Commission. The information on this page does not necessarily reflect the official position of the European Commission. The Commission accepts no responsibility or liability whatsoever with regard to any information or data contained or referred to in this document. Please refer to the legal notice with regard to copyright rules for European pages.

Rodzaje zawodów prawniczych - Belgia

Poniżej przedstawiono w zarysie różne zawody prawnicze w Belgii.

Zawody prawnicze – wprowadzenie

Ta część zawiera informacje dotyczące zawodów prawniczych takich jak:

  • oskarżyciele publiczni/prokuratorzy,
  • sędziowie,
  • adwokaci,
  • notariusze oraz
  • komornicy sądowi.

Oskarżyciele publiczni/prokuratorzy

Organizacja

Jako oskarżyciele publiczni (ministère public/openbaar ministerie) występują funkcjonariusze wymiaru sprawiedliwości będący wykwalifikowanymi sędziami (magistrats/magistraten) skierowani do prokuratury (parquet/parket) lub do inspekcji pracy (auditorat). Pełnią oni obowiązki służbowe w okręgu sądu, w którym zostali ustanowieni.

Na szczeblu okręgu sądowego prokurator królewski (procureur du Roi/procureur des Konings) oraz jego pierwsi zastępcy i pozostali zastępcy występują w charakterze oskarżyciela publicznego przy sądzie pierwszej instancji (tribunal de première instance/rechtbank van eerste aanleg), w szczególności przed sądem dla nieletnich, który jest wydziałem sądu pierwszej instancji. Pełnią tę funkcję również w sądzie policyjnym (tribunal de police/politierechtbank) oraz sądzie gospodarczym w danym okręgu sądowym.

W sądach pracy pierwszej instancji (tribunaux du travail/arbeidsrechtbanken) funkcję tę pełni oskarżyciel przy sądzie pracy (auditeur du travail/arbeidsauditeur), którego wspomagają zastępcy oraz, jeżeli zajdzie taka potrzeba, pierwsi zastępcy. Występują również w charakterze oskarżyciela publicznego w sądzie poprawczym (tribunal correctionnel/correctionele rechtbank), który jest wydziałem sądu pierwszej instancji, lub w sądzie policyjnym w sprawach karnych wchodzących w zakres ich właściwości.

Na szczeblu sądów apelacyjnych (cour d’appel/hof van beroep) i sądów pracy drugiej instancji (cour du travail/arbeidshof) funkcję oskarżyciela publicznego pełni prokurator generalny (procureur-général/procureur-generaal), który kieruje pracą funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości w prokuraturze generalnej oraz generalnej inspekcji pracy i nadzoruje ich. W prokuraturze generalnej prokuratora generalnego wspomagają: pierwszy rzecznik generalny (premier avocat général/eerste advocaat-generaal), rzecznicy generalni (avocats généraux/advocaten-generaal) i zastępcy prokuratora generalnego (substituts du procureur général). W generalnej inspekcji pracy funkcję wspomagająca pełnią pierwszy rzecznik generalny, rzecznicy generalni i zastępcy generalni (substituts généraux/substituten-generaal).

W Sądzie Kasacyjnym funkcję oskarżyciela publicznego pełni prokurator generalny przy Sądzie Kasacyjnym, którego wspomagają pierwszy rzecznik generalny i rzecznicy generalni. Pomimo tej samej nazwy funkcja oskarżyciela publicznego w tym przypadku jest zupełnie odmienna. W związku z tym Sąd Kasacyjny nie orzeka co do istoty sprawy, ale weryfikuje zgodność z prawem i rzetelność dotychczasowego postępowania.

Oskarżyciel publiczny jest niezależny w prowadzeniu indywidualnych postępowań przygotowawczych i ściganiu, bez uszczerbku dla kompetencji właściwego ministra do wszczynania ścigania i wydawania wiążących wytycznych w odniesieniu do polityki kryminalnej, w tym w zakresie polityki dochodzenia i ścigania.

Rola i zadania

Oskarżyciel publiczny odpowiada za realizację szeregu zadań i obowiązków. Jego zadania i obowiązki obejmują prowadzenie i monitorowanie zarówno spraw karnych, jak i spraw cywilnych.

  • W sprawach karnych prokuratorzy zapewniają (w interesie publicznym) właściwy przebieg i rozstrzygnięcie postępowania karnego. Wykonują oni swoje czynności zarówno na etapie rozstrzygania sprawy co do jej istoty, jak i podczas poprzedzającego ją postępowania informacyjnego (procédure de l'information) i przygotowawczego (procédure de l'instruction) – w sądach śledczych (juridictions d'instruction): w izbie doradczej (chambre du conseil/raadkamer) i izbie oskarżeń (chambre des mises en accusation/kamer van inbeschuldigingstelling). Podczas rozprawy stoją na straży stosowania prawa karnego, czuwając jednocześnie, aby podjęto wszelkie konieczne czynności zmierzające do właściwego wykonania orzeczonych kar. W sądzie przysięgłych (cour d'assises/hof van assisen) funkcję oskarżyciela publicznego pełni prokurator generalny przy sądzie apelacyjnym, który jednak może delegować swoje zadania na innego członka prokuratury.
  • W sprawach cywilnych prokurator działa z urzędu w przypadkach przewidzianych w ustawie i w każdym przypadku, gdy wymaga tego porządek publiczny. W tych sprawach prokuratura wydaje opinię (pisemną lub ustną) dotyczącą danej sprawy. Prokurator ma obowiązek wydania opinii w sprawach dotyczących konkretnych zagadnień, wymienionych w art. 764 akapit pierwszy belgijskiego kodeksu postępowania sądowego (Code judiciaire/Gerechtelijk Wetboek). Może również wydawać opinie we wszystkich innych sprawach, w których uzna to za stosowne, o ile znajduje się to w jego właściwości. Sąd może również zwrócić się o wydanie takiej opinii (art. 764 ust. 2 kodeksu postępowania sądowego).

Poza głównymi zadaniami w ścisłym tego słowa znaczeniu prokurator jest również, w zakresie swojej właściwości, organem upoważnionym do odpowiedniego monitorowania i wykonywania orzeczeń i wytycznych dotyczących polityki kryminalnej.

Wytyczne polityki kryminalnej określa minister sprawiedliwości po konsultacjach z kolegium prokuratorów generalnych (złożonym z pięciu prokuratorów generalnych przy sądach apelacyjnych).

Kolegium, pod zwierzchnictwem ministra sprawiedliwości, podejmuje decyzje mające na celu zapewnienie wysokiego stopnia spójności w zakresie opracowywania i koordynacji polityki oraz właściwego funkcjonowania prokuratury w ujęciu ogólnym.

Właściwość kolegium obejmuje całe terytorium królestwa, a jego decyzje mają moc wiążącą dla prokuratorów generalnych przy sądach apelacyjnych i dla wszystkich członków prokuratury działających pod ich zwierzchnictwem i kierownictwem.

Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieprokuratury.

Sędziowie

Organizacja

Państwo belgijskie opiera się na zasadzie trójpodziału władzy na władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Sądownictwo jest niezależne.
Istnieje rozróżnienie na sędziów (la magistrature assise/de zittende magistratuur), do których zaliczają się sędziowie w sądach niższej instancji (juges/rechters) i radcy w sądach wyższej instancji (conseillers/raadsheren) oraz prokuratorów (la magistrature debout/de staande magistratuur) – zob. wyżej oskarżyciele publiczni/prokuratorzy.
Władzę sądowniczą sprawują sądy i trybunały, które rozstrzygają spory i kontrolują legalność aktów władzy wykonawczej.
Na ogół funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości, którzy zasiadają w sądach niższych instancji, nazywa się „sędziami” (juges), podczas gdy funkcjonariuszy zasiadających w sądach wyższej instancji nazywa się „radcami” (conseillers).
Rola sędziów polega na zastosowaniu odpowiednich przepisów prawnych do przedstawionego im stanu faktycznego w sprawach cywilnych, a także w sprawach dotyczących czynu przestępnego.
W niektórych sądach obok sędziów zawodowych zasiadają sędziowie niezawodowi. Sędziowie niezawodowi orzekają w następujących sądach:

  • sąd gospodarczy: sędziowie zawodowi i niezawodowi sędziowie-doradcy (juges consulaires/consulaire rechters)
  • sąd pracy: sędziowie zawodowi i niezawodowi ławnicy (juges sociaux/sociale rechters)
  • sąd penitencjarny: sędziowie zawodowi i niezawodowi asesorzy sądu penitencjarnego (assesseurs en application des peines/assessoren in strauitvoeringszaken)

Służby prokuratorskie pełnią w ramach systemu sądownictwa własną misję społeczną, która oprócz przestrzegania przepisów prawa karnego obejmuje również zadania o charakterze cywilnym, m.in. w dziedzinie prawa socjalnego, prawa dotyczącego małoletnich i prawa handlowego.

Zarządzanie i wsparcie

Link otworzy się w nowym oknieKolegium Sądów i Trybunałów

Sądy i trybunały są częścią systemu władzy sądowniczej. Przyczyniają się one, w ramach demokratycznego państwa prawa i w granicach uprawnień przyznanych im przez ustawodawcę, do rozwiązywania sporów lub zapobiegania im w sposób niezależny, bezstronny i profesjonalny, z poszanowaniem przepisów prawa i z wykorzystaniem dostępnych środków, tak aby osiągnąć jak najlepszą jakość.
Kolegium pomaga sądom w wykonywaniu ich głównego zadania:

  • wnosząc o odpowiednie zasoby w sposób przejrzysty, profesjonalny i uzasadniony i zapewniając ich optymalne wykorzystanie;
  • pełniąc funkcję rzecznika ds. zarządzania sądami i trybunałami wobec podmiotów zewnętrznych;
  • zapewniając wsparcie w zarządzaniu sądami i trybunałami

Link otworzy się w nowym oknieKolegium Prokuratorów

Kolegium Prokuratorów (Collège du ministère public/College van het openbaar ministerie) składa się, oprócz pięciu prokuratorów generalnych, z prokuratora federalnego, trzech członków Rady Prokuratorów Królewskich oraz jednego członka Rady Prokuratorów Inspekcji Pracy. Wspólnie zajmują się oni wszystkimi kwestiami związanymi z dobrym zarządzaniem służbami prokuratorskimi.
Przewodniczący Kolegium Prokuratorów Generalnych jest również przewodniczącym Kolegium Prokuratorów.
W pierwszej kolejności Kolegium Prokuratorów wspiera, w zakresie zarządzania, wykonywanie polityki karnej określonej przez Kolegium Prokuratorów Generalnych. W drugiej kolejności dąży do zapewnienia ogólnej jakości działań prokuratury, w szczególności w dziedzinie komunikacji, zarządzania wiedzą, komputeryzacji, pomiaru obciążenia pracą, procesów roboczych, statystyki i strategicznego zarządzania zasobami ludzkimi. Ponadto zapewnia organom sądowym – tj. prokuraturom generalnym, generalnym inspektoratom pracy, prokuraturom królewskim, inspektoratom pracy i prokuraturze federalnej – wsparcie w kwestiach zarządzania.
W celu realizacji tych zadań Kolegium Prokuratury stosuje wszelkie niezbędne środki i może wydawać wiążące zalecenia i wytyczne.
Jego posiedzenia odbywają się raz w tygodniu. Kolegium regularnie organizuje konsultacje z Ministrem Sprawiedliwości.

Opinie

Link otworzy się w nowym oknieRada Konsultacyjna Sądownictwa

Rada Konsultacyjna Sądownictwa (Conseil consultatif de la magistrature/Adviesraad van de magistratuur) jest przedstawicielem wymiaru sprawiedliwości w kontaktach z władzami we wszystkich sprawach związanych ze statusem, warunkami pracy i prawami sędziów.

Niezależne organy wymiaru sprawiedliwości i organy na szczeblu federalnym

Link otworzy się w nowym oknieNajwyższa Rada Wymiaru Sprawiedliwości
Kontrola i opinie

Najwyższa Rada Wymiaru Sprawiedliwości (Conseil supérieur de la Justice/Hoge Raad voor Justitie) wspomaga belgijski wymiar sprawiedliwości w lepszym funkcjonowaniu, odgrywając decydującą rolę w wyborze i mianowaniu sędziów, sprawując zewnętrzną kontrolę nad jego funkcjonowaniem, w szczególności poprzez prowadzenie audytów i dochodzeń w konkretnych sprawach oraz rozpatrywanie skarg, a także wydając opinie.
Rada ta organem niezależnym od parlamentu, rządu i sądownictwa.

Link otworzy się w nowym oknieInstytut Szkolenia Kadr Wymiaru Sprawiedliwości

Szkolenia

Instytut Szkolenia Kadr Wymiaru Sprawiedliwości (Institut de formation judiciaire/Instituut voor Gerechtelijke Opleiding) jest niezależnym organem federalnym odpowiedzialnym za opracowanie i wdrożenie kompleksowej polityki rozwoju i szkolenia sędziów i pracowników wymiaru sprawiedliwości w celu przyczynienia się do zapewnienia wymiaru sprawiedliwości wysokiej jakości.

Adwokaci

Rola i zadania

Adwokat jest osobą wykonującą zawód prawniczy oraz pełniącą określone funkcje w wymiarze sprawiedliwości. Podlega on zasadom etyki zawodowej, które gwarantują mu całkowitą niezależność. Ponadto jest zobowiązany do zachowania tajemnicy zawodowej.

Wykształcenie adwokata ma na celu umożliwienie mu podejmowania się spraw z różnych dziedzin prawa, które często są wzajemnie powiązane (prawa spółek, prawa administracyjnego, prawa budowlanego i planowania przestrzennego, prawa finansowego, prawa rodzinnego itp.). W miarę rozwoju kariery zawodowej adwokat może się wyspecjalizować w jednej lub kilku dziedzinach, w których nabył wiedzę specjalistyczną.

Rolą adwokata jest wspieranie klientów nie tylko przed sądami, ale również we wszystkich sytuacjach, w których mogą potrzebować wsparcia ze strony prawnika, rzecznika lub w sprawach wymagających sporządzenia pisma. Adwokat może być również osobą wspierającą psychicznie swoich klientów.

Ogólnie rzecz ujmując, adwokat występuje w potrójnej roli:

  • doradcy
  • rozjemcy
  • obrońcy.

Adwokat może wytaczać powództwa i bronić swoich klientów we wszystkich belgijskich sądach [w sądzie policyjnym, przed sędzią pokoju (justice de paix/vredegerecht), w sądzie pierwszej instancji, sądzie gospodarczym, sądzie pracy pierwszej instancji, sądzie apelacyjnym, sądzie pracy drugiej instancji, sądzie przysięgłych oraz Radzie Stanu], jak również w innych państwach Unii Europejskiej.

Może również uczestniczyć w postępowaniu arbitrażowym lub mediacyjnym, w ramach alternatywnych metod rozwiązywania sporów (ADR) lub na dowolnym zgromadzeniu lub posiedzeniu.

Adwokat podejmuje działania nie tylko w przypadku sporów. Dzięki poradom ze strony adwokata lub dzięki sporządzonym przez niego umowom można niejednokrotnie uniknąć postępowania sądowego.

Adwokat może również pomóc w przypadku najmu lub kupna nieruchomości, założenia spółki, niewypłacalności lub też zawierania umowy o pracę z nowym pracodawcą, w razie wypadku lub napaści, w przypadku wezwania do sądu lub w razie separacji itp.

Adwokat dla każdego:

Osobom o ograniczonych środkach prawo zapewnia możliwość skorzystania z pomocy prawnej (dawniej zwanej pro deo) lub wsparcia prawnego:

Pomoc prawna pozwala na korzystanie z całkowicie lub częściowo nieodpłatnych usług adwokata. Istnieją dwa warianty udzielania pomocy prawnej:

  • podstawowa pomoc prawna (aide juridique de première ligne/eerstelijnsbijstand), która jest dostępna dla wszystkich, bez progu dochodów. Chodzi o dyżury adwokackie, podczas których adwokaci pozostają do dyspozycji klientów, udzielając im krótkich porad w sprawach takich jak: pierwsza porada prawna, prośba o udzielenie informacji itp.
    Właściwymi organami odpowiedzialnymi za udzielanie podstawowej pomocy prawnej są komisje ds. pomocy prawnej (Commissions d’Aide Juridique/Commissies voor Juridische Bijstand).
  • kwalifikowana pomoc prawna (aide juridique de deuxième ligne/tweedelijnsbijstand), która jest dostępna jedynie w przypadku spełnienia pewnych warunków dotyczących dochodów lub też w zależności od zaistnienia określonych sytuacji. Pomoc ta, w zależności od sytuacji całkowicie lub częściowo nieodpłatna, pozwala na ustanowienie adwokata, który będzie bardziej szczegółowo doradzał klientowi w toku postępowania sądowego lub administracyjnego, a także który może wziąć udział w postępowaniu mediacyjnym.
    Właściwymi organami odpowiedzialnymi za udzielanie tego typu pomocy prawnej są biura ds. pomocy prawnej (Bureaux d’Aide Juridique/Bureaus voor Juridische Bijstand).

Pomoc w postaci zwolnienia od kosztów sądowych obejmuje całkowite lub częściowe zwolnienie z kosztów postępowania (opłaty sądowe, opłaty rejestracyjne, opłaty urzędników sądowych, opłaty za czynności notarialne, opinie biegłych itp.). W celu uzyskania takiej pomocy klient osobiście lub przez adwokata zwraca się do właściwego biura (bureau d’assistance judiciaire).

Właściwe organy

Wszyscy adwokaci należą do samorządu zawodowego adwokatów. Obecnie w Belgii istnieje 25 izb adwokackich.

Zrzeszenie Francuskojęzycznych i Niemieckojęzycznych Izb Adwokackich (Ordre des Barreaux Francophones et Germanophone; O.B.F.G.) jest organizacją, która zrzesza wszystkie izby wspólnoty francuskiej i niemieckojęzycznej Belgii (czyli 11 izb francuskojęzycznych i 1 izbę niemieckojęzyczną).

Zrzeszenie Izb Adwokackich Wspólnoty Flamandzkiej (Orde van Vlaamse Balies; O.V.B.) jest organizacją, która zrzesza wszystkie izby adwokackie wspólnoty flamandzkiej Belgii (13 izb).

W celu uzyskania informacji na temat zawodu adwokata można zapoznać się z następującymi stronami internetowymi:

Dostęp do tej bazy danych jest nieodpłatny.

Notariusze

Notariusze są funkcjonariuszami publicznymi powoływanymi przez króla, których rola polega w szczególności na uwierzytelnianiu czynności, które są dokonywane w ich obecności. Niektóre czynności (actes authentiques/authentieke akten) wymagają bowiem z mocy prawa udziału notariusza w celu potwierdzenia umowy zawartej przez strony (sporządzania dokumentów urzędowych). Z usług notariusza należy na przykład skorzystać w celu sprzedaży nieruchomości. Poza sporządzaniem dokumentów urzędowych notariusz świadczy też usługi związane ze sprawami spadkowymi, sporządzeniem umowy prywatnej, wydawaniem opinii itp.

Do kompetencji notariuszy należą głównie trzy ważne dziedziny:

  • prawo rzeczowe dotyczące nieruchomości (sprzedaż nieruchomości, kredyt itp.),
  • prawo rodzinne (małżeńska umowa majątkowa, spadki, rozwody itp.) oraz
  • prawo handlowe (zakładanie spółek itp.).

Istnieje również Krajowa Izba Notarialna (Chambre nationale des notaires/Nationale Kamer van Notarissen). Jej główne zadania to:

  • reprezentowanie belgijskich notariuszy wobec władz i instytucji w zakresie swoich kompetencji,
  • ustalanie zasad etyki zawodowej
  • kierowanie do izb notarialnych odpowiednich zaleceń dotyczących odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Na poziomie prowincji działają również izby notarialne, będące organami dyscyplinarnymi samorządu zawodowego, których nadrzędnym zadaniem jest czuwanie nad przestrzeganiem zasad etyki zawodowej i rozstrzyganie sporów natury zawodowej (na przykład rozpatrywanie skarg). Rozpatrywaniem skarg dotyczących notariuszy zajmuje się również Link otworzy się w nowym okniepaństwowa służba ds. mediacji (www.ombudsnotaire.be).

Ponadto notariusze są zrzeszeni w Królewskiej Federacji Belgijskiego Notariatu – Fednot (Fédération Royale du Notariat Belge/Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat). Fednot jest stowarzyszeniem zawodowym notariuszy, które wspiera kancelarie notarialne, wydając opinie prawne, udzielając porad i wydając zalecenia dotyczące zarządzania kancelariami, zapewniając rozwiązania informatyczne i szkolenia oraz publikując informacje kierowane do ogółu społeczeństwa. Fednot obejmuje sieć 1 150 kancelarii i 1 550 notariuszy oraz 8 000 osób współpracujących.

Więcej informacji można znaleźć na Link otworzy się w nowym okniestronie internetowej Królewskiej Federacji Belgijskiego Notariatu.

Inne zawody prawnicze

Komornicy sądowi

Komornik sądowy jest urzędnikiem wymiaru sprawiedliwości i funkcjonariuszem publicznym, który sprawuje swoją funkcję w ramach wykonywania wolnego zawodu. Oznacza to, że posiada dwojaką tożsamość zawodową: z jednej strony jest funkcjonariuszem administracji publicznej, z drugiej strony sprawuje swoją funkcję w sposób niezależny.

Komornik sądowy jest urzędnikiem wymiaru sprawiedliwości i funkcjonariuszem publicznym właśnie dlatego, że państwo powierzyło mu wykonywanie części władzy publicznej. Z tego powodu nie może odmówić podjęcia działania na odpowiednio złożony wniosek, chyba że zasady etyki zawodowej lub prawo na to nie zezwalają, jak w przypadku konfliktu interesów lub niezgodności wniosku z prawem. Komornik nie działa zatem nigdy z własnej inicjatywy, lecz zawsze na wniosek osoby, która powierzyła mu wykonanie czynności urzędowej. Podczas każdej czynności komornik musi realizować różne obowiązki prawne. Ponadto może on pobierać opłaty za wykonane czynności w celu częściowego lub całkowitego pokrycia poniesionych kosztów.

Jako osoba wykonująca wolny zawód komornik sądowy działa w sposób niezależny i bezstronny. Ponadto jego doświadczenie zawodowe ma służyć wszystkim członkom społeczeństwa. Oznacza to, że nie otrzymuje on wynagrodzenia, zwrotu kosztów, ani żadnego dodatku funkcyjnego od władz. Musi zatem sam ponosić wszystkie koszty.

Zakres działania komornika sądowego można podzielić na dwie główne kategorie: czynności zwane „pozasądowymi” (odzyskiwanie długu za zgodą dłużnika, protokół stanu faktycznego) i czynności „sądowe” (doręczenie, wykonanie orzeczeń). W trakcie tych czynności do jego obowiązków należy często udzielanie informacji na temat sposobu, w jaki można korzystać ze swoich praw, a także udzielanie odpowiedzi na pytania dotyczące uprawnień komornika. Komornik udziela tych informacji zarówno osobie, która korzysta z jego usług, jak i podmiotom, których dotyczą podejmowane przez niego czynności.

W każdym okręgu sądowym istnieje izba, w której skład wchodzą wszyscy komornicy sądowi z danego okręgu. Główne obowiązki izby polegają na zapewnianiu przestrzegania przez komorników sądowych z okręgu zasad odpowiedzialności dyscyplinarnej oraz przepisów ustawowych i wykonawczych, które ich dotyczą, jak również na rozstrzyganiu sporów, które mogą zaistnieć między komornikami.

Istnieje również Krajowa Izba Komorników Sądowych Belgii (Chambre nationale des huissiers de justice de Belgique/Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders van België), której główne zadania obejmują:

  • zapewnianie jednolitych zasad odpowiedzialności dyscyplinarnej i zasad etyki zawodowej komorników sądowych
  • obrona interesów jej członków oraz
  • reprezentowanie ich.

Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieKrajowej Izby Komorników Sądowych Belgii.

Inne

Sędziów i prokuratorów wspomaga personel administracyjny i merytoryczny: sekretarze, referendarze, asystenci prokuratorscy (juristes de parquet/parketjuristen), sekretarze prokuratury (secrétaires de parquet) oraz personel administracyjny.

W każdej rozprawie oprócz sędziego bierze również udział sekretarz (greffier/griffier). Sekretarz wspomaga pracę sędziego, na przykład przygotowując akta na rozprawę. W trakcie rozprawy sporządza protokół przebiegu rozprawy oraz pilnuje, by wszystkie sporządzone dokumenty zostały właściwie sporządzone. Innymi słowy, zapewnia wykonanie zadań administracyjnych i rachunkowych sekretariatu oraz je koordynuje. W każdym sądzie mieści się sekretariat (greffe), którym kieruje główny sekretarz (greffier en chef/hoofdgriffier). W sekretariacie sądu pracuje jeden lub kilku sekretarzy w zależności od wielkości sądu. Sekretarzy wspomagają z kolei pracownicy administracyjni.

Referendarze (référendaires/referendarissen) są prawnikami, którzy pomagają sędziom sporządzać wyroki w sądach. Współpracują przy sporządzaniu akt sądowych, pod nadzorem jednego lub kilku sędziów i zgodnie z ich instrukcjami. Analizują akta, zagadnienia prawne i przygotowują projekty wyroków w odniesieniu do kwestii prawnych.

Funkcjonariusze wymiaru sprawiedliwości mogą zwracać się do asystentów (juristes/juristen) o opracowanie aspektów prawnych sprawy. W prokuraturze nazywa się ich „asystentami prokuratorskimi” (juristes de parquet/parketjuristen). Asystenci prokuratorscy przeprowadzają w szczególności kwerendy prawne, zbierają i przechowują informacje, przygotowują wezwania do sądu, pod nadzorem i na podstawie instrukcji jednego lub kilku prokuratorów.

W każdej prokuraturze mieści się sekretariat prokuratury kierowany przez głównego sekretarza. Sekretarze w prokuraturze wspomagają prokuratorów, w szczególności w pracy w zakresie dokumentacji i kwerend oraz przygotowywaniu akt sprawy. Aktualizują dokumenty oraz rejestry prokuratury, dokonują archiwizacji itp. Liczba sekretarzy w prokuraturze zależy od jej wielkości. Sekretarzy w prokuraturze wspomagają z kolei pracownicy administracyjni.

W sekretariatach sądów i w sekretariatach prokuratury pracuje wielu pracowników administracyjnych. Personel administracyjny zapewnia obsługę administracyjną wpływających akt sądowych i wprowadzanie danych do rejestrów. Współpracownicy administracyjni zajmują się pocztą i rejestracją pism oraz zapewniają obsługę interesantów w sekretariacie sądu lub prokuratury.

Więcej informacji na temat tych zawodów można znaleźć w tym dokumencie PDF(378 Kb)fr.

Organizacje, które udzielają bezpłatnych porad prawnych

Każdy obywatel ma prawo do pierwszej bezpłatnej porady prawnej od prawnika. Chodzi o podstawową pomoc prawną:

  • informacje praktyczne,
  • informacje prawne,
  • pierwszą opinię prawną lub
  • odesłanie do specjalistycznej organizacji.

Nie chodzi tu o natychmiastowe uregulowanie sprawy, lecz o wstępne wskazówki. Dyżury prawne organizuje się w organach wymiaru sprawiedliwości, sądach pokoju, punktach porad prawnych (maisons de justice/justitiehuizen), niektórych administracjach wspólnotowych, większości publicznych ośrodków pomocy społecznej (centres publiques d'action sociale/openbare centra voor maatschappelijk welzijn, CPAS) i przy różnych stowarzyszeniach niekomercyjnych posiadających działy prawne.

Aby uzyskać więcej informacji, można zapoznać się z broszurą online: Link otworzy się w nowym okniePomoc prawna: lepszy dostęp do wymiaru sprawiedliwości.

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieFederalnej Służby Publicznej Wymiaru Sprawiedliwości (Ministerstwo Sprawiedliwości).

Ostatnia aktualizacja: 28/07/2022

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Strona w wybranej przez Ciebie wersji językowej jest obecnie tłumaczona przez nasze służby tłumaczeniowe.
Do tej pory przetłumaczono ją na następujące języki: bułgarskihiszpańskiczeskiduńskiniemieckiestońskigreckiangielskifrancuskichorwackiwłoskiłotewskilitewskiwęgierskimaltańskiniderlandzkiportugalskirumuńskisłowackifińskiszwedzki

Rodzaje zawodów prawniczych - Bułgaria

Na niniejszej stronie przedstawiono informacje na temat zawodów prawniczych w Bułgarii.

Zawody prawnicze: wprowadzenie

Zawody prawnicze: wprowadzenie

Główne zawody prawnicze w Bułgarii to: prokurator, śledczy, sędzia, adwokat, notariusz, komornik prywatny, komornik państwowy oraz sędzia rejestrowy. Kwestie związane z wykonywaniem tych zawodów reguluje konstytucja Republiki Bułgarii oraz ustawa o systemie sądownictwa.

Prokuratorzy

Organizacja

W skład służb prokuratorskich w Republice Bułgarii wchodzi Prokurator Generalny, Urząd Najwyższego Prokuratora Kasacyjnego, Urząd Najwyższego Prokuratora Administracyjnego, Krajowe Służby Ścigania, prokuratura apelacyjna, Urząd Wyspecjalizowanego Prokuratora Apelacyjnego, wojskowa prokuratura apelacyjna, prokuratura okręgowa, Urząd Prokuratora Wyspecjalizowanego, wojskowa prokuratura okręgowa oraz prokuratura rejonowa. W ramach prokuratury okręgowej funkcjonują okręgowe wydziały śledcze, przy czym tego rodzaju wydział ustanowiono również w Urzędzie Prokuratora Wyspecjalizowanego. W ramach prokuratury okręgowej utworzono wydziały ds. administracyjnych, a prokuratorzy pracujący w tych wydziałach biorą udział w postępowaniach administracyjnych.

Struktura prokuratury ma jednolity i scentralizowany charakter. Wszyscy prokuratorzy i śledczy podlegają Prokuratorowi Generalnemu. Każdy prokurator podlega odpowiedniemu prokuratorowi przełożonemu, przy czym wszyscy prokuratorzy i śledczy podlegają dyrektorowi administracyjnemu danej prokuratury. Prokuratorzy i śledczy wojskowi są niezależni od organów wojskowych w trakcie wykonywania swoich obowiązków.

Prokuratora Generalnego powołuje (i odwołuje) Prezydent Republiki Bułgarii na wniosek Link otworzy się w nowym oknieNajwyższej Rady Sądownictwa (Vissh Sadeben Savet) (VSS); kadencja Prokuratora Generalnego trwa siedem lat i nie może zostać przedłużona.

Prokuratorzy są powoływani, awansowani, przesuwani na niższe stanowiska służbowe, przenoszeni i odwoływani ze stanowiska decyzją Najwyższej Rady Sądownictwa.

Poniżej przedstawiono stanowiska w prokuraturze oraz wcześniejsze doświadczenie, jakim należy dysponować, aby móc je sprawować:

  • prokurator w Urzędzie Najwyższego Prokuratora Kasacyjnego i prokurator w Urzędzie Najwyższego Prokuratora Administracyjnego – co najmniej 12-letni staż w zawodzie prawniczym;
  • prokurator w prokuraturze apelacyjnej, prokurator w wojskowej prokuraturze apelacyjnej i prokurator w Urzędzie Wyspecjalizowanego Prokuratora Apelacyjnego – co najmniej dziesięcioletni staż w zawodzie prawniczym, a w przypadku prokuratora w Urzędzie Wyspecjalizowanego Prokuratora Apelacyjnego – co najmniej 12-letni staż w zawodzie, z czego ośmioletni staż w zawodzie prokuratora lub śledczego;
  • prokurator w prokuraturze okręgowej, prokurator w wojskowej prokuraturze okręgowej, prokurator w Urzędzie Prokuratora Wyspecjalizowanego – co najmniej ośmioletni staż w zawodzie prawniczym, a w przypadku prokuratora w Urzędzie Prokuratora Wyspecjalizowanego – co najmniej dziesięcioletni staż w zawodzie, z czego pięcioletni staż jako prokurator lub śledczy;
  • prokurator w prokuraturze rejonowej – co najmniej trzyletni staż w zawodzie prawniczym;
  • młodszy prokurator – doświadczenie nie jest wymagane.

Prokuratorzy są mianowani decyzją Najwyższej Rady Sądownictwa po ukończeniu pięciu lat pracy oraz uzyskaniu pozytywnego wyniku kompleksowej oceny pracy.

Rola i funkcje

Prokurator Generalny stoi na czele prokuratury i wydaje instrukcje i wytyczne dotyczące działań prokuratury; Prokurator Generalny powołuje – wraz z kierownikami ministerstw i instytucjami państwowymi – specjalistyczne jednostki międzyresortowe udzielające wsparcia w prowadzeniu śledztw pod kierunkiem prokuratora, którego sam wyznacza. Prokurator Generalny może kierować sprawy do Trybunału Konstytucyjnego.

Prokurator prowadzi śledztwo jako prokurator nadzorujący. Prokurator może wnosić sprzeciw i składać wnioski o uchylenie lub zmianę niezgodnych z prawem środków w terminie i zgodnie z warunkami określonymi w obowiązujących przepisach. Prokurator może zawiesić wykonanie środka do momentu rozpatrzenia sprzeciwu przez odpowiedni organ. Od postanowień i czynności prokuratora przysługuje możliwość wniesienia odwołania do organu prokuratury bezpośrednio nadrzędnego nad danym organem, chyba że postanowienia i czynności podlegają kontroli sądowej. Prokurator przełożony lub prokurator z urzędu prokuratora nadrzędnego może podejmować działania wchodzące w zakres kompetencji podlegających mu prokuratorów, a także zawieszać lub uchylać wydane przez nich pisemne postanowienia w przypadkach określonych przez przepisy prawa.

Prokuratorzy są niezależni w wykonywaniu spoczywających na nich obowiązków i podejmują stosowne czynności zgodnie z obowiązującymi przepisami. Prokuratorzy wydają postanowienia i zbierają dowody w danej sprawie zgodnie z przepisami prawa, zachowując neutralność polityczną i kierując się własnym sumieniem i wewnętrznym przekonaniem.

Dodatkowe informacje można uzyskać na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieProkuratury Republiki Bułgarii (Prokuraturata na Republika Balgariya).

Stowarzyszenie Prokuratorów Bułgarskich to dobrowolne, apolityczne stowarzyszenie urzędników (l.poj. magistrat), którzy pracują obecnie lub pracowali w przeszłości w krajowym systemie prokuratury. Celem stowarzyszenia jest zrzeszenie krajowych urzędników pracujących w prokuraturze oraz zapewnienie forum wymiany niezbędnych informacji i poglądów na tematy związane z pracą prokuratury, a także zapewnienie możliwości rozwoju sieci międzynarodowych kontaktów prokuratury i poszczególnych prokuratorów. Dodatkowe informacje można uzyskać na stronie internetowej stowarzyszenia: Link otworzy się w nowym oknieapb.prb.bg.

Śledczy

Ustawa o systemie sądownictwa przyznaje śledczym w Republice Bułgarii status zbliżony do statusu sędziów i prokuratorów.

Do organów dochodzeniowych zalicza się Krajowe Służby Ścigania, okręgowe wydziały śledcze w ramach prokuratury okręgowej oraz wydział śledczy w Urzędzie Prokuratora Wyspecjalizowanego. Wydział śledczy w urzędzie prokuratora Sofii posiada status okręgowego wydziału śledczego.

Krajowymi Służbami Ścigania kieruje Prokurator Generalny, bezpośrednio lub za pośrednictwem dyrektora, który pełni również funkcję zastępcy Prokuratora Generalnego przy prowadzeniu dochodzeń. Dyrektor Krajowych Służb Ścigania jest odpowiedzialny za administracyjną i organizacyjną stronę zarządzania śledczymi i personelem Krajowych Służb Ścigania oraz dostarcza wytyczne o charakterze metodycznym śledczym z okręgowych wydziałów śledczych w prokuraturach okręgowych.

Śledczy są zatrudniani w okręgowych wydziałach śledczych w ramach prokuratury okręgowej oraz w wydziale śledczym w Urzędzie Prokuratora Wyspecjalizowanego.

Śledczy zatrudnieni w okręgowych wydziałach śledczych w ramach prokuratury okręgowej oraz w wydziale śledczym w Urzędzie Prokuratora Wyspecjalizowanego prowadzą dochodzenia w sprawach powierzonych im przez dyrektora administracyjnego odpowiedniej prokuratury.

Organy dochodzeniowe prowadzą czynności związane z postępowaniem karnym pod kierownictwem i nadzorem prokuratora.

Postanowienia wydawane przez śledczych w trakcie dochodzenia są wiążące dla wszystkich organów państwowych, podmiotów prawnych i obywateli.

Sędziowie

Sędziowie w Bułgarii są powoływani, awansowani, przesuwani na niższe stanowiska służbowe, przenoszeni i odwoływani ze stanowiska decyzją Najwyższej Rady Sądownictwa.

Organizacja

Sędziowie dysponujący wymaganym doświadczeniem mogą zajmować następujące stanowiska:

  • sędzia w Najwyższym Sądzie Kasacyjnym i sędzia w Najwyższym Sądzie Administracyjnym – co najmniej 12-letni staż w zawodzie prawniczym;
  • sędzia w sądzie apelacyjnym, sędzia w wojskowym sądzie apelacyjnym, sędzia w Wyspecjalizowanym Sądzie Apelacyjnym w Sprawach Karnych – co najmniej dziesięcioletni staż w zawodzie prawniczym, a w przypadku sędziego w Wyspecjalizowanym Sądzie Apelacyjnym w Sprawach Karnych – co najmniej 12-letni staż w zawodzie, z czego ośmioletni staż w zawodzie sędziego orzekającego w sprawach karnych;
  • sędzia w sądzie okręgowym, sędzia w sądzie administracyjnym, sędzia w sądzie wojskowym, sędzia w Wyspecjalizowanym Sądzie Karnym – co najmniej ośmioletni staż w zawodzie, a w przypadku sędziego w Wyspecjalizowanym Sądzie Karnym – co najmniej dziesięcioletni staż w zawodzie, z czego pięcioletni staż w zawodzie sędziego orzekającego w sprawach karnych;
  • sędzia w sądzie rejonowym – co najmniej trzyletni staż w zawodzie;
  • młodszy sędzia – doświadczenie nie jest wymagane.

Sędziowie są mianowani decyzją Najwyższej Rady Sądownictwa po ukończeniu pięciu lat pracy oraz uzyskaniu pozytywnego wyniku kompleksowej oceny pracy.

Bułgarski Związek Sędziów (BZS) został utworzony w Sofii w dniu 28 marca 1997 r. przez 30 założycieli, w tym sędziów Najwyższego Sądu Kasacyjnego oraz sądów okręgowych i rejonowych z całego kraju.

Bułgarski Związek Sędziów jest kontynuatorem tradycji Związku Sędziów Bułgarskich, który został utworzony w 1919 r. i działał do 1945 r. jako nieoficjalna organizacja zawodowa zrzeszająca środowisko sędziowskie i dążąca do ochrony jego interesów zawodowych, na forum której omawiano problemy, z jakimi borykała się ta grupa zawodowa, i podejmowano próby ich rozwiązania.

Dodatkowe informacje można uzyskać na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieBułgarskiego Związku Sędziów (Sayuz na Sadiite v Balgariya).

Stowarzyszenie Sędziów Bułgarskich zostało utworzone w celu zapewnienia obywatelom prawa do uczciwego traktowania, przejrzystości prowadzonych postępowań i dostępu do wymiaru sprawiedliwości.

Funkcjonując w ramach systemu sądownictwa, stowarzyszenie stara się podejmować działania zgodnie z postanowieniami konstytucji i przepisami ustawowymi, stosując się jednocześnie do zasad etyki zawodowej. Dodatkowe informacje można uzyskać na stronie internetowej Stowarzyszenia Sędziów Bułgarskich – Link otworzy się w nowym okniehttps://judgesbg.org.

Rola i funkcje

Bułgarski Związek Sędziów sporządza akta spraw, w tym akta postępowań dyscyplinarnych prowadzonych przeciwko sędziom, występuje w roli mediatora między sędziami i innymi urzędnikami państwowymi, zapewnia wsparcie organom ustawodawczym w procesie legislacyjnym, prowadzi ewidencję i wydaje własny periodyk.

Asystenci sędziego i asystenci prokuratorscy

Asystenci sędziego są zatrudniani w sądach okręgowych i administracyjnych, sądach apelacyjnych, Najwyższym Sądzie Kasacyjnym i Najwyższym Sądzie Administracyjnym.

Asystenci prokuratorscy są zatrudnieni w prokuraturze okręgowej i apelacyjnej, Urzędzie Najwyższego Prokuratora Kasacyjnego i Urzędzie Najwyższego Prokuratora Administracyjnego.

Na stanowisko asystenta sędziego lub asystenta prokuratorskiego powoływane są osoby spełniające wymogi przewidziane dla kandydatów na stanowisko sędziego, prokuratora lub śledczego, które pomyślnie przeszły konkurs dla urzędników sądowych.

Asystentów sędziego powołuje dyrektor administracyjny danego sądu. Asystentów prokuratorskich powołuje Prokurator Generalny lub dyrektor administracyjny danej prokuratury.

Organizacja zawodu prawniczego: adwokaci

Adwokaci

W Bułgarii wykonywanie zawodu adwokata reguluje konstytucja. Adwokatami mogą zostać wyłącznie osoby, które złożyły odpowiednią przysięgę i zostały wpisane na listę adwokatów. Dla każdego okręgu sądowego sądu okręgowego ustanowiono jedną izbę adwokacką. Izby te podlegają Naczelnej Radzie Adwokackiej z siedzibą w Sofii. Status, prawa i obowiązki adwokatów reguluje bułgarska ustawa o adwokaturze.

Naczelna Rada Adwokacka jest podmiotem prawnym zrzeszającym przedstawicieli izb adwokackich: na 40 adwokatów przypada jeden delegat.

Naczelna Rada Adwokacka zwołuje i organizuje posiedzenia Walnego Zgromadzenia Bułgarskich Adwokatów, wykonuje jego decyzje oraz opracowuje sprawozdania i przedstawia je Walnemu Zgromadzeniu, jak również określa wpisowe i coroczne składki wnoszone przez adwokatów i zasilające jej budżet, wydaje zarządzenia zgodnie z ustawą o adwokaturze, orzeka w sprawie odwołań od niezgodnych z prawem decyzji walnych zgromadzeń izb adwokackich i odwołań dotyczących legalności wyborów rad adwokackich, orzeka w sprawie odwołań i protestów wobec decyzji rad adwokackich dotyczących przyjęcia adwokatów na asesurę i decyzji o odmowie wpisania na listę adwokatów, akceptuje i zatwierdza wydatki związane z działaniem Najwyższej Rady Kontroli oraz Najwyższego Trybunału Dyscyplinarnego.

Naczelna Rada Adwokacka prowadzi rejestr adwokatów, rejestr asesorów adwokackich i kancelarii prawnych oraz rejestr adwokatów zagranicznych uprawnionych do występowania jako obrońcy w sądach bułgarskich.

Prawnicza baza danych

Dodatkowe informacje można uzyskać na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieNaczelnej Izby Adwokackiej (Visshiya Advokatski Savet).

Notariusze

Organizacja

Notariusz to osoba, której państwo powierza sporządzanie przewidzianych prawem aktów notarialnych. Notariusz jest niezależny w wykonywaniu swoich obowiązków i odpowiada wyłącznie przed prawem. Minister Sprawiedliwości nadzoruje działalność wszystkich notariuszy w zakresie przestrzegania prawa i statutu Izby Notarialnej.

Status, prawa i obowiązki notariuszy reguluje bułgarska ustawa o notariuszach i notariacie.

Rola i funkcje

Link otworzy się w nowym oknieIzba Notarialna (Notarialnata Kamara) to organizacja zrzeszająca notariuszy w Republice Bułgarii, założona na mocy ustawy o notariuszach i notariacie. Wszyscy notariusze są zgodnie z prawem członkami Izby Notarialnej, która posiada osobowość prawną i ma swoją siedzibę w Sofii.

Organami zarządzającymi Izbą Notarialną są Walne Zgromadzenie, Rada Notarialna, Rada Nadzorcza i Komisja Dyscyplinarna. Prezes Rady Notarialnej pełni rolę przedstawiciela Izby Notarialnej.

Izba Notarialna organizuje i wspiera działalność notariuszy, chroni i promuje prestiż zawodu i utrzymuje stosunki z zagranicznymi organizacjami prowadzącymi podobne działania.

Dodatkowe informacje można uzyskać na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieIzby Notarialnej (Notarialnata Kamara).

Inne zawody prawnicze

Komornicy prywatni

Komornik prywatny to osoba, której państwo zleca egzekucję wierzytelności prywatnych oraz ściąganie wierzytelności publicznych. Komornik prywatny prowadzi działalność w obszarze objętym właściwością miejscową odpowiedniego sądu okręgowego.

Zadaniem Izby Komorników Prywatnych jest rozpowszechnianie zawodu komornika prywatnego i poprawa stosowania prawa w Bułgarii przy jednoczesnej ochronie interesu publicznego i wspieraniu członków izby.

Prawnicza baza danych

Link otworzy się w nowym oknieIzba Komorników Prywatnych (Kamara na Chastnie Sadebni Izpalnitelni) prowadzi rejestr komorników prywatnych.

Rejestr został upubliczniony i można uzyskać do niego dostęp za pośrednictwem strony internetowej izby. Prawo do zapoznania się z treścią rejestru i uzyskania z niego wyciągu przysługuje każdej osobie (ustawa o komornikach prywatnych).

Komornicy prywatni są zobowiązani do przedkładania Ministerstwu Sprawiedliwości półrocznych i rocznych sprawozdań z działalności, na podstawie których Minister Sprawiedliwości tworzy, utrzymuje i rozwija system informacyjny poświęcony egzekucji sądowej. Ministerstwo Sprawiedliwości pobiera opłatę za korzystanie z systemu informacyjnego zgodnie z wykazem opłat zatwierdzonym przez Radę Ministrów. Organom państwowym, samorządowym, organom administracji lokalnej oraz osobom wykonującym powierzone im funkcje publiczne przysługuje prawo nieodpłatnego dostępu do systemu informacyjnego.

Komornicy państwowi

Komornicy państwowi dokonują egzekucji wierzytelności prywatnych. W określonych przypadkach przewidzianych w prawie państwo może również powierzyć komornikom państwowym zadanie ściągnięcia wierzytelności publicznych.

Liczbę komorników państwowych określa Minister Sprawiedliwości.

W sądach rejonowych, w których nie ma komorników państwowych, ich funkcje pełni sędzia rejonowy powołany przez prezesa danego sądu, przy czym o fakcie tym powiadamia się Ministra Sprawiedliwości.

Minister Sprawiedliwości powołuje komorników państwowych na podstawie wyników konkursu. Minister Sprawiedliwości może ogłosić konkurs na wniosek prezesa sądu rejonowego.

Link otworzy się w nowym oknieStowarzyszenie Bułgarskich Komorników Państwowych (Asotsiatsiya na Darzhavnite Sadebni Izpalnitelni v Balgariya) to niezależne i dobrowolne stowarzyszenie zawodowe broniące interesów zawodowych, intelektualnych, kulturowych, społecznych i materialnych komorników państwowych w Bułgarii, które jednocześnie promuje ten zawód i przyczynia się do zwiększania jego prestiżu w oczach organów administracji państwowej i społeczeństwa.

Prawnicza baza danych

Z informacjami zawartymi w Link otworzy się w nowym oknierejestrze komorników państwowych (Registar na Darzhavnite Sadebni Izpalnitelni) można zapoznać się również na stronie internetowej Stowarzyszenia Komorników Państwowych.

Sędziowie rejestrowi

Sędziowie rejestrowi pełnią następujące funkcje w sądach rejonowych.

Wydają polecenie dokonania wpisu lub adnotacji lub usunięcia wpisu w rejestrze nieruchomości lub odmawiają podjęcia takich czynności oraz podejmują decyzje w sprawie wydania wypisów i zaświadczeń, a także wykonują czynności notarialne i inne czynności przewidziane w prawie. Sędziowie rejestrowi mogą podejmować czynności wyłącznie w swoim rejonie.

Liczbę sędziów rejestrowych wyznacza Minister Sprawiedliwości.

W sądach rejonowych, w których nie ma sędziów rejestrowych lub w których sędzia rejestrowy nie jest w stanie wykonywać powierzonych mu obowiązków, obowiązki sędziego rejestrowego pełni sędzia rejonowy, przy czym o fakcie tym powiadamia się Ministra Sprawiedliwości.

Minister Sprawiedliwości może powierzyć funkcje sędziego rejestrowego komornikowi państwowemu pracującemu w tym samym sądzie.

Minister Sprawiedliwości powołuje sędziów rejestrowych na podstawie wyników konkursu. Minister Sprawiedliwości może ogłosić konkurs na wniosek prezesa sądu rejonowego.

Stowarzyszenie Bułgarskich Sędziów Rejestrowych to niezależne i dobrowolne stowarzyszenie zawodowe broniące interesów zawodowych, intelektualnych, kulturowych, społecznych i materialnych sędziów rejestrowych w Bułgarii, które jednocześnie promuje ten zawód i przyczynia się do zwiększania jego prestiżu w oczach organów administracji państwowej i społeczeństwa. Dodatkowe informacje można uzyskać na stronie internetowej stowarzyszenia – Link otworzy się w nowym okniehttp://www.basv.free.bg.

Ostatnia aktualizacja: 20/07/2022

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Czechy

Na tej stronie przedstawiono w zarysie zawody prawnicze w Czechach.

Zawody prawnicze – wprowadzenie

Do zawodów prawniczych należą sędziowie (soudci), prokuratorzy (státní zástupci), adwokaci (advokáti), notariusze (notáři) i komornicy (exekutoři).

Prokuratorzy

Organizacja

Prokuratorzy są prawnikami – pracownikami prokuratury. Prokuratura to organ publiczny reprezentujący państwo. Występuje w obronie interesu społecznego w ściśle określonych sprawach. Prokuratorzy prowadzą sprawy objęte kompetencją prokuratury. Żadne inne organy ani osoby nie mogą naruszać obszaru ich działalności, zastępować ani reprezentować ich w wykonywaniu powinności służbowych.

Prokuratura posiada strukturę analogiczną do struktury sądownictwa (rejonowa, okręgowa i generalna). Naczelnym organem jest Prokuratura Generalna – urząd prokuratury na szczeblu centralnym, którego siedziba mieści się w Brnie. Odpowiada za nadzór nad czynnościami prokuratury. Prokuratora Generalnego powołuje i odwołuje rząd na wniosek Ministra Sprawiedliwości.

Stowarzyszenie zawodowe

Związek Zawodowy Prokuratorów Republiki Czeskiej (Link otworzy się w nowym oknieUnie státních zástupců České republiky) jest dobrowolnym stowarzyszeniem zawodowym mającym na celu pomoc prokuraturom w wykonywaniu ich zadań oraz krzewienie praworządności i niezależności od wszelkich wpływów w procesie decyzyjnym. Związek zawodowy uczestniczy również w szkoleniu zawodowym prokuratorów i aplikantów prokuratorskich oraz reprezentuje interesy prokuratorów.

Wykonywanie zawodu reguluje kodeks etyki zawodowej prokuratorów.

Lista prokuratorów, uporządkowana według przypisanego im urzędu, znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości: Link otworzy się w nowym oknieMinisterstwo Sprawiedliwości.

Rola i obowiązki prokuratury

Prokuratorzy są funkcjonariuszami publicznymi, którzy reprezentują państwo, chroniąc interes społeczny, w szczególności zajmując się ściganiem przestępstw i czuwając nad przestrzeganiem prawa w trakcie tymczasowego aresztowania, wykonywania kary pozbawienia wolności, leczenia przymusowego zarządzonego przez sąd, w zakładach poprawczych i zakładach zamkniętych oraz w związku z zapobieganiem przestępczości i udzielaniem pomocy ofiarom przestępstw.

Uprawnienia w postępowaniu karnym

Prokurator może podejmować czynności jako organ ścigania na każdym etapie postępowania karnego. Prokuratorowi przysługują określone uprawnienia procesowe oraz odpowiednio ciążą na nim obowiązki procesowe.

Działalność prokuratury reguluje ustawa nr 283/1993. Prokuratura odpowiada w szczególności za ściganie przestępstw. Ma też inne zadania przewidziane w kodeksie postępowania karnego. Czuwa również nad przestrzeganiem prawa w trakcie tymczasowego aresztowania, wykonywania kary pozbawienia wolności, leczenia przymusowego zarządzonego przez sąd, w ośrodkach detencyjnych, w zakładach poprawczych i zakładach zamkniętych oraz w innych przypadkach, w których ustawa dopuszcza ograniczenie wolności osobistej, uczestniczy w innych postępowaniach niż postępowanie karne oraz wykonuje inne zadania przewidziane ustawą szczególną.

Prokuratorzy pilnują przestrzegania prawa w postępowaniu przygotowawczym. Zgodnie z kodeksem postępowania karnego (ustawa nr 141/1961) określone czynności na tym etapie postępowania należą do wyłącznych kompetencji prokuratora.

Przed wszczęciem postępowania karnego prokurator musi powziąć wiadomość o okolicznościach faktycznych wskazujących na popełnienie przestępstwa (art. 158 ust. 2 kodeksu postępowania karnego).

Prokurator wnosi akt oskarżenia (ze wskazaniem kary, jakiej się domaga), rozpoczynający postępowanie przed właściwym sądem. Jeśli prokurator wniósł akt oskarżenia rozpoczynający postępowanie przed sądem, ma obowiązek uczestniczyć w rozprawie głównej, oraz wygłosić mowę końcową na zakończenie rozprawy.

Prokurator jest również uprawniony do zawierania ugody obrończej (dotyczącej dobrowolnego poddania się karze).

Jeżeli prokurator uzna, że zapadł niewłaściwy wyrok, może go zaskarżyć. Taki środek odwoławczy może być na korzyść lub na niekorzyść oskarżonego.

Możliwe jest również dalsze zaskarżenie wyroku przez Prokuratora Generalnego.

Prokurator może również wnieść o skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania na korzyść lub niekorzyść oskarżonego.

W postępowaniu przeciwko nieletniemu obecność prokuratora jest zawsze obowiązkowa, nie tylko podczas rozprawy głównej, lecz także podczas wszystkich jawnych posiedzeń (ustawa nr 218/2003 o postępowaniu przed sądem w sprawach przeciwko nieletnim).

Do wyłącznych kompetencji prokuratora należy również decydowanie o rozwiązaniach alternatywnych na etapie postępowania przygotowawczego.

Działania prokuratury w sprawach innych niż sprawy karne

Prokuratura może również zalecić wszczęcie postępowania cywilnego lub przystępować w zakresie dopuszczonym ustawą do postępowań cywilnych będących w toku.

Podstawą prawną uczestnictwa prokuratury w postępowaniu cywilnym jest art. 80 Konstytucji Republiki Czeskiej, który stanowi, że poza ściganiem przestępstw prokuratura może wykonywać inne zadania przewidziane w ustawie. Na mocy ustawy o prokuraturze prokuratura może działać poza postępowaniem karnym. Uprawnienie to zostało uściślone w kodeksie postępowania cywilnego, który stanowi, że prokuratura może przystępować do postępowań cywilnych będących w toku.

Poza możliwością uczestnictwa w postępowaniu cywilnym w charakterze strony, prokuratura może wnosić o wszczęcie postępowania przez Prokuratora Generalnego, m.in. w sprawach o zaprzeczenie ojcostwa na podstawie kodeksu rodzinnego.

Kwalifikacje i inne wymagania dotyczące prokuratorów

Prokuratorzy obejmują urząd w następstwie powołania. Prokuratorów powołuje na czas nieoznaczony Minister Sprawiedliwości, na wniosek Prokuratora Generalnego. Prokurator składa ślubowanie wobec Ministra Sprawiedliwości.

Aby zostać powołanym na urząd prokuratora kandydat musi posiadać obywatelstwo czeskie oraz:

  • mieć pełną zdolność do czynności prawnych,
  • być niekaranym,
  • mieć ukończone 25 lat w chwili mianowania,
  • posiadać tytuł magistra prawa czeskiego uniwersytetu,
  • zdać egzamin zawodowy,
  • posiadać cechy osobowości, które gwarantują należyte wykonywanie zawodu sędziego, oraz
  • przyjąć powołanie na prokuratora oraz przydział na stanowisko w prokuraturze.

Prokuratorów powołuje się na czas nieoznaczony, ale decyzją Ministra Sprawiedliwości mogą oni zostać zawieszeni w czynnościach służbowych. Stosunek służbowy prokuratora wygasa po ukończeniu przez niego 70 lat, w razie śmierci lub uznania za zmarłego, utraty lub ograniczenia praw cywilnych, odmowy złożenia ślubowania, utraty czeskiego obywatelstwa, przyjęcia funkcji, której nie można łączyć z funkcją prokuratora, uznania za winnego popełnienia przestępstwa, uznania za niezdolnego do pełnienia obowiązków służbowych lub niemożności pełnienia obowiązków służbowych ze względu na stan zdrowia. Stosunek służbowy prokuratora ulega rozwiązaniu również w przypadku dyscyplinarnego wydalenia lub rezygnacji ze służby prokuratorskiej.

Budżet prokuratury ustala Minister Sprawiedliwości. Status prokuratora reguluje ustawa nr 283/1993.

Funkcje niepodlegające łączeniu

Z wyjątkiem przypadków przewidzianych w ustawie prokurator nie może pełnić funkcji sędziego arbitrażowego lub mediatora przy rozwiązywaniu sporów prawnych, reprezentować stron w postępowaniu przed sądem ani występować w charakterze pełnomocnika powoda lub strony w postępowaniu sądowym lub administracyjnym. Poza służbą prokuratorską, zajmowaniem stanowiska prokuratora przełożonego lub zastępcy prokuratora przełożonego lub pełnieniem funkcji wynikających z czasowego oddelegowania do ministerstwa lub Akademii Sędziowskiej, prokurator nie może pełnić żadnej odpłatnej funkcji ani prowadzić żadnej działalności zarobkowej, z wyjątkiem zarządu własnym majątkiem oraz działalności naukowej, dydaktycznej, literackiej, dziennikarskiej lub artystycznej bądź służby w organach doradczych ministerstwa, rządu lub organach parlamentu.

Wynagrodzenie

Wysokość wynagrodzenia prokuratorów określa ustawa, a wypłacane jest ono ze skarbu państwa.

Odpowiedzialność zawodowa

Zgodnie z ustawą szczególną za wszelkie szkody, obrażenia ciała lub straty wynikające z bezprawnych decyzji lub błędów proceduralnych prokuratora odpowiada skarb państwa.

Prokuratorzy ponoszą również odpowiedzialność za przewinienia dyscyplinarne.

Sędziowie

Organizacja

Podstawowym przepisem regulującym status sędziów jest art. 82 ust. 1 Konstytucji Republiki Czeskiej, który stanowi, że w sprawowaniu swojego urzędu sędziowie są niezawiśli i nikt nie może podważać ich bezstronności. Dalsze unormowania znajdują się w ustawie nr 6/2002 o sądach i sędziach.

Powołanie i wykonywanie zawodu

Sędziów powołuje Prezydent Republiki Czeskiej spośród kandydatów spełniających wymogi. Sędzia obejmuje urząd po złożeniu ślubowania. Nie przewidziano jednak żadnego szczególnego uprawnienia do bycia powołanym na sędziego.

Przygotowanie do zawodu sędziego obejmuje odbycie trzyletniej aplikacji sędziowskiej w sądach. Po jej ukończeniu aplikanci przystępują do egzaminu sędziowskiego.

Sędziów powołuje się na czas nieoznaczony, przy czym Minister Sprawiedliwości może czasowo zwolnić sędziego z pełnienia służby. Stosunek służbowy sędziego wygasa z końcem roku, w którym sędzia ukończy 70 lat, w razie śmierci sędziego lub uznania go za zamarłego bądź niezdolnego do pełnienia służby lub zrzeczenia się urzędu przez sędziego.

Kwalifikacje i inne wymagania dotyczące sędziów

Aby zostać powołanym na sędziego należy:

  • posiadać obywatelstwo czeskie
  • mieć pełną zdolność do czynności prawnych,
  • być niekaranym,
  • mieć ukończone 30 lat,
  • posiadać tytuł magistra prawa czeskiego uniwersytetu,
  • zdać egzamin sędziowski,
  • mieć doświadczenie i cechy osobowości, które gwarantują należyte wykonywanie zawodu sędziego, oraz
  • przyjąć powołanie na sędziego oraz przydział na stanowisko sędziowskie w konkretnym sądzie.

Ławnicy są powoływani spośród społeczeństwa (pod warunkiem niekaralności). Składają oni ślubowanie przed prezesem sądu i sprawują swoją funkcję przez cztery lata.

Funkcje niepodlegające łączeniu

Oprócz pełnienia funkcji prezesa lub zastępcy prezesa sądu, sędziowie nie mogą prowadzić żadnej działalności zarobkowej, z wyjątkiem zarządu własnym majątkiem oraz działalności naukowej, dydaktycznej, literackiej, dziennikarskiej lub artystycznej bądź służby w organach doradczych ministerstwa, rządu lub organach parlamentu.

Wynagrodzenie

Wysokość wynagrodzenia sędziego określa ustawa.

Rola i obowiązki

Podstawowym prawem i obowiązkiem sędziego jest zachowanie niezawisłości w pełnieniu urzędu, podleganie wyłącznie prawu, dokonując jego wykładni zgodnie z najlepszą wiedzą oraz sumieniem. Sędziowie nie mogą ulegać wpływom wywieranym m.in. w interesie partii politycznych, przez opinię publiczną lub media. Zabronione jest podważanie lub naruszanie niezawisłości i bezstronności sędziów.

Sędziowie wydają orzeczenia w rozsądnym terminie i bez zbędnej zwłoki, oraz zapewniają stronom postępowania i ich pełnomocnikom możliwość dochodzenia swoich praw, ale nie mogą z nimi pertraktować na temat istoty sprawy lub kwestii proceduralnych, które mogą mieć wpływ na sprawę.

Nawet po przejściu w stan spoczynku sędzia nie może ujawnić informacji, które uzyskał w trakcie wykonywania swoich obowiązków. Z tajemnicy służbowej może zostać zwolniony jedynie w nadzwyczajnych okolicznościach.

Wykaz sędziów i sądów, w których sędziowie wykonują swoje obowiązki, można znaleźć na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości: Link otworzy się w nowym oknieMinisterstwo Sprawiedliwości.

Link otworzy się w nowym oknieZwiązek Sędziów (Soudcovská unie) nie reprezentuje wszystkich sędziów, ponieważ członkostwo w nim jest dobrowolne. Zgromadzenie Ogólne Związku Sędziów uchwaliło kodeks etyki sędziowskiej zawierający zasady etyczne, którymi kierują się sędziowie.

Kategorie i specjalizacje sędziów

Poza orzekaniem w sprawach sędziowie mogą również sprawować funkcje prezesów lub wiceprezesów sądów. Prezesów i wiceprezesów Sądu Najwyższego (Nejvyšší soud) i Najwyższego Sądu Administracyjnego (Nejvyšší správní soud) powołuje Prezydent Republiki Czeskiej, a prezesów i wiceprezesów sądów apelacyjnych, okręgowych i rejonowych powołuje Minister Sprawiedliwości. Do ich podstawowych zadań należy kierowanie sądami.

Sędzia może również zostać powołany na przewodniczącego kolegium Sądu Najwyższego lub Najwyższego Sądu Administracyjnego, bądź na przewodniczącego prezydium sądu.

Sądy rejonowe, okręgowe i apelacyjne dzielą się na wyspecjalizowane wydziały karne, cywilne i administracyjne, zajmujące się poszczególnymi rodzajami spraw.

Odpowiedzialność zawodowa sędziów

Za wszelkie szkody, obrażenia ciała lub straty wynikające z błędnych orzeczeń, postanowienia dotyczącego tymczasowego aresztowania, wyroku lub orzeczeniu środka zabezpieczającego, bądź też z nieprawidłowości proceduralnych odpowiada skarb państwa. Sędzia może zostać zobowiązany do zapłaty odszkodowania wyłącznie w razie uznania go za winnego popełnienia przewinienia dyscyplinarnego lub przestępstwa. Sędziowie odpowiadają za zachowanie profesjonalizmu podczas pełnienia czynności służbowych.

Inni pracownicy sądowi

Asystent sędziego / asystent prokuratora PDF(374 Kb)en

Aplikant PDF(422 Kb)en

Wyższy urzędnik sądowy / wyższy urzędnik prokuratury PDF(372 Kb)en

Notariusze

Organizacja

Zawód i czynności notariusza zostały uregulowane ustawą nr 358/1992 o notariacie i czynnościach notariuszy (kodeks notarialny).

Notariusze mają obowiązek przynależności do Izby Notarialnej (Notářská komora), która sprawuje pieczę nad wykonywaniem zawodu notariusza. Izba organizuje też szkolenia zawodowe oraz egzaminy dla aplikantów notarialnych. Wykaz notariuszy z podziałem na okręgi znajduje się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieIzby Notarialnej.

Powołanie i wykonywanie zawodu

Notariusza powołuje na wolne stanowisko Minister Sprawiedliwości na wniosek Izby Notarialnej, po przeprowadzeniu egzaminu konkursowego. Notariusz rozpoczyna działalność po wpisaniu do rejestru notariuszy prowadzonego przez Izbę Notarialną.

Aplikant notarialny przygotowuje się do zawodu poprzez pracę pod patronatem notariusza. Kolejnym etapem przygotowania do zawodu jest uzyskanie przez aplikanta statusu asesora notarialnego, po ukończeniu trzyletniej aplikacji i złożeniu egzaminu notarialnego.

Notariusz zostaje powołany na czas nieoznaczony, ale może zostać zawieszony w czynnościach. Notariusz przestaje wykonywać zawód po ukończeniu 70 lat, w razie śmierci lub uznania za zmarłego, odwołania, utraty obywatelstwa czeskiego, utraty praw cywilnych, odmowy złożenia ślubowania lub niemożności pełnienia obowiązków zawodowych ze względu na stan zdrowia.

Liczbę kancelarii notarialnych na obszarze właściwości każdego sądu rejonowego określa Minister Sprawiedliwości po uzyskaniu opinii Izby Notarialnej.

W wykonywaniu obowiązków zawodowych notariusze są niezależni. Podlegają wyłącznie ustawie. Praktyka notarialna nie podlega łączeniu z żadną inną formą zarobkowania (chyba że ustawa stanowi inaczej).

Kwalifikacje i inne wymagania dotyczące notariuszy

Aby zostać powołanym na notariusza należy:

  • posiadać obywatelstwo czeskie
  • mieć pełną zdolność do czynności prawnych,
  • być niekaranym,
  • posiadać wyższe wykształcenie;
  • ukończyć co najmniej pięcioletnią aplikację notarialną;
  • zdać egzamin notarialny.

Aby móc rozpocząć prowadzenie praktyki notarialnej, należy:

  • zostać powołanym na notariusza;
  • złożyć ślubowanie wobec Ministra Sprawiedliwości, jeżeli nie zostało złożone wcześniej;
  • uzyskać pieczęć urzędową notariusza;
  • zawrzeć ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej za szkody, obrażenia ciała lub straty wyrządzone przy wykonywaniu czynności.

Funkcje niepodlegające łączeniu

Notariusze nie mogą prowadzić żadnej innej działalności zarobkowej, z wyjątkiem zarządu własnym majątkiem. Mogą jednak prowadzić działalność naukową, publicystyczną, dydaktyczną, tłumaczeniową, artystyczną lub występować w charakterze biegłego za wynagrodzeniem.

Wynagrodzenie

Zgodnie z kodeksem notarialnym notariuszowi za jego pracę przysługuje wynagrodzenie, na które składa się głównie taksa notarialna, należność za poświęcony czas oraz zwrot kosztów. Wynagrodzenie pokrywa osoba zwracająca się o skorzystanie z usług notariusza. Notariusze mają prawo żądać zaliczki w rozsądnej wysokości na poczet taksy i kosztów. Szczegółowe unormowania dotyczące wynagrodzenia notariuszy zawarte są w odpowiednich aktach prawnych.

Rola i obowiązki notariuszy

Przy wykonywaniu czynności zawodowych notariusze są obowiązani przestrzegać przepisów powszechnie obowiązujących ustaw i innych aktów prawnych; przy udzielaniu porad prawnych są ponadto związani wytycznymi klienta. Notariusz może odmówić dokonania żądanej czynności tylko wówczas, gdy jest to sprzeczne z powszechnie obowiązującym prawem; kiedy sprawa dotyczy osoby będącej w bliskim stosunku z notariuszem; kiedy w tej samej sprawie udzielał już pomocy prawnej innej osobie posiadającej sprzeczne interesy; kiedy osoba zwracająca się o poradę prawną bezpodstawnie odmawia zapłaty zaliczki w rozsądnej wysokości. Notariusz ma prawo odstąpić od umowy z klientem lub osobą zwracającą się o poradę prawną, jeżeli dojdzie do utraty wzajemnego zaufania.

Notariusz ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji, które uzyskał w trakcie wykonywania czynności zawodowych i które mogą wpływać na uzasadniony interes klientów lub osób zwracających się o poradę prawną; z obowiązku zachowania tajemnicy może zwolnić notariusza wyłącznie osoba, której sprawa dotyczy.

Do usług prawnych i innych czynności notariusza należy:

  • działanie w charakterze zarządcy sądowego, tj. jako przedstawiciela sądu w sprawach spadkowych;
  • sporządzanie aktów notarialnych – urzędowych protokołów czynności prawnych; zgromadzeń ogólnych oraz posiedzeń osób prawnych, innych czynności i okoliczności
  • sporządzanie umów;
  • przyjmowanie na przechowanie;
  • sporządzanie aktów notarialnych opatrzonych klauzulą o poddaniu się egzekucji;
  • sporządzanie i przechowywanie testamentów;
  • sporządzanie umów przedmałżeńskich (które muszą być zawarte w formie aktu notarialnego), umów poręczenia i rejestracja poręczeń;
  • uwierzytelnianie dokumentów.

Notariusze wydają również wypisy z czeskiego rejestru nieruchomości itp.

Odpowiedzialność zawodowa notariuszy

Notariusze ponoszą odpowiedzialność wobec klientów, osób zwracających się o poradę prawną lub innych osób, których dotyczy sprawa, za wszelkie szkody, obrażenia ciała lub straty wyrządzone przy wykonywaniu czynności; notariusze ponoszą również odpowiedzialność wobec swoich pracowników za wszelkie szkody, obrażenia ciała lub straty poniesione w czasie pracy. Notariusz podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej z tego tytułu.

Notariusze podlegają również odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Nadzór państwowy nad wykonywaniem obowiązków przez notariuszy sprawuje Minister Sprawiedliwości, Izba Notarialna Republiki Czeskiej oraz poszczególne izby notarialne.

Stowarzyszenie zawodowe

Izby notarialne utworzone z mocy ustawy w okręgach sądów okręgowych oraz w okręgu sądu miejskiego w Pradze (Městský Soud V Praze) zrzeszają wszystkich notariuszy z danego okręgu. Izba notarialna posiada osobowość prawną, własne przychody i organy.

Izba Notarialna Republiki Czeskiej (Notářská komora ČR) jest ogólnokrajową samorządną organizacją zawodową zrzeszającą poszczególne izby notarialne. Posiada osobowość prawną, własne przychody i organy. Do jej zadań należy prowadzenie i zarządzanie zawartością centralnego rejestru testamentów, który jest niejawnym elektronicznym spisem testamentów, aktów wydziedziczenia oraz aktów je odwołujących oraz protokołów powołania i odwołania wykonawców testamentów. Izba Notarialna Republiki Czeskiej prowadzi również rejestr poręczeń.

Organizacja zawodów prawniczych: prawnicy

Adwokaci

Adwokaci muszą być członkami Czeskiej Izby Adwokackiej (Link otworzy się w nowym oknieČeská advokátní komora), ogólnokrajowej i samorządnej organizacji pozarządowej sprawującej pieczę nad wykonywaniem zawodu adwokata.

Świadczenie usług przez adwokatów reguluje ustawa nr 85/1996 Link otworzy się w nowym oknieo adwokaturze (zákon o advokacii).

Wymagania dotyczące adwokatów

Aby móc wykonywać zawód adwokata, należy uzyskać wpis na listę adwokatów prowadzoną przez Link otworzy się w nowym oknieCzeską Izbę Adwokacką. Aby uzyskać wpis na listę, należy złożyć pisemny wniosek oraz:

W Republice Czeskiej istnieje tylko jeden rodzaj adwokata, bez żadnego rozróżnienia. Specjalizacje w poszczególnych dziedzinach prawa adwokaci rozwijają w toku praktyki zawodowej.

Prawa i obowiązki adwokatów

Adwokat rozpoczyna praktykę po wpisaniu na listę adwokatów.

Kandydat na adwokata przygotowuje się do zawodu w drodze aplikacji odbywanej pod patronatem adwokata.

Wpisu na listę dokonuje się na czas nieoznaczony, ale prawo do wykonywania zawodu podlega zawieszeniu w przypadkach określonych ustawą lub na mocy decyzji czeskiej Izby Adwokackiej.

Prawo do wykonywania zawodu adwokata wygasa po usunięciu adwokata z listy z przyczyn określonych w ustawie, m.in. w razie śmierci, uznania za zmarłego, utraty lub ograniczenia praw cywilnych, dyscyplinarnego skreślenia z listy, ogłoszenia upadłości, bądź też na wniosek samego adwokata. Decyzję o skreśleniu adwokata z listy może również wydać czeska Izba Adwokacka.

Funkcje niepodlegające łączeniu

Zgodnie z ustawą adwokat wykonujący zawód nie może jednocześnie pozostawać zatrudniony ani zajmować innego podobnego stanowiska, z wyjątkiem zatrudnienia w charakterze wykładowcy szkoły wyższej, oraz nie może wykonywać żadnej funkcji niepodlegającej łączeniu z zawodem adwokata.

Wynagrodzenie

Co do zasady adwokaci pobierają opłaty za swoje usługi od klientów; adwokat może zażądać zaliczki w rozsądnej wysokości. Sposób ustalania wysokości opłat za usługi prawne świadczone przez adwokatów, zwrotu wydatków oraz wynagrodzenia za przeznaczony czas regulują powszechnie obowiązujące przepisy. Zazwyczaj wysokość opłaty za usługi prawne zostaje określona w umowie z klientem (opłata umowna). W razie nieokreślenia opłaty umownej wysokość opłaty określa się na podstawie stawek opłat pozaumownych adwokatów. W razie wyznaczenia adwokata do świadczenia pomocy prawnej z urzędu opłaty pokrywa skarb państwa.

Stowarzyszenie zawodowe

Samorządną organizacją zawodową adwokatów jest Czeska Izba Adwokacka z siedzibą w Pradze i oddziałem w Brnie. Izba posiada własne organy. Określa ona wiążące zasady wykonywania zawodu adwokata, które są ogłaszane w dzienniku urzędowym Czeskiej Izby Adwokackiej.

Należą do nich zasady etyki zawodowej oraz zasady konkurencji obowiązujące adwokatów w Republice Czeskiej.

Odpowiedzialność zawodowa

Adwokaci ponoszą odpowiedzialność wobec swoich klientów za wszelkie szkody, obrażenia ciała lub straty wyrządzone przez nich, ich pracowników lub przedstawicieli podczas wykonywania czynności zawodowych. Adwokaci podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej z tego tytułu.

Adwokaci podlegają również odpowiedzialności za przewinienia dyscyplinarne, w tym poważne lub powtarzające się naruszenia obowiązków zawodowych.

Prawnicze bazy danych

Listę adwokatów można znaleźć na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieCzeskiej Izby Adwokackiej. Na stronie można wyszukiwać adwokatów nie tylko według miejsca działalności, lecz również według dziedziny specjalizacji oraz znajomości języków obcych.

Czy dostęp do tej bazy danych jest bezpłatny?

Tak, dostęp do tej bazy danych jest bezpłatny.

Radcy prawni

W Republice Czeskiej istnieje tylko jeden rodzaj zawodu adwokata.

Inne zawody prawnicze

Komornicy

Komornik sądowy jest Link otworzy się w nowym oknieniezależnym zawodem Link otworzy się w nowym oknieprawniczym, do którego zadań należy przeprowadzanie Link otworzy się w nowym oknieegzekucji na podstawie Link otworzy się w nowym okniekodeksu postępowania egzekucyjnego. Wszyscy komornicy sądowi mają obowiązek przynależności do samorządnej Link otworzy się w nowym oknieIzby Komorniczej.

Zawód komornika reguluje ustawa nr 120/2001 o komornikach sądowych i egzekucji (kodeks postępowania egzekucyjnego).

Komorników powołuje Minister Sprawiedliwości.

Komornik w Republice Czeskiej jest funkcjonariuszem publicznym, a jego czynności poczytuje się za czynności sądu.

Aby zostać powołanym na komornika kandydat musi posiadać obywatelstwo czeskie oraz:

Powołanie i wykonywanie zawodu

Komornika powołuje na wolne stanowisko Minister Sprawiedliwości po przeprowadzeniu otwartego konkursu. Komornik składa ślubowanie. Po powołaniu komornik zostaje członkiem Izby Komorniczej. Przygotowanie do zawodu komornika obejmuje odbycie aplikacji komorniczej pod patronatem komornika. Kolejnym etapem przygotowania zawodowego jest uzyskanie statusu asesora komorniczego; od kandydata wymaga się ukończenia trzyletniej aplikacji oraz złożenia egzaminu komorniczego przed wpisem na listę komorników.

Komornika powołuje się na czas nieoznaczony, ale Minister Sprawiedliwości może zawiesić komornika w czynnościach. W trakcie zawieszenia komornik nie może wykonywać czynności komorniczych. Wyznacza się wówczas zastępstwo, podobnie jak w innych przypadkach niemożności wykonywania czynności (np. z powodu choroby lub urlopu).

Stosunek służbowy komornika wygasa w chwili utraty członkostwa w Izbie Komorniczej. Następuje to na skutek śmierci, uznania za zmarłego, odwołania, utraty obywatelstwa czeskiego, utraty lub ograniczenia praw cywilnych.

Funkcje niepodlegające łączeniu

Komornicy nie mogą prowadzić żadnej innej działalności zarobkowej, z wyjątkiem zarządu własnym majątkiem. Mogą jednak prowadzić działalność naukową, publicystyczną, dydaktyczną, tłumaczeniową, artystyczną lub występować w charakterze biegłego za wynagrodzeniem.

Wynagrodzenie

Komornicy prowadzą egzekucje oraz inne czynności za wynagrodzeniem, na które składa się głównie opłata komornicza, zwrot wydatków, wynagrodzenie za poświęcony czas oraz zwrot kosztów doręczania nakazów sądowych. Komornik i zainteresowana osoba mogą umownie określić wysokość opłaty komorniczej. W razie braku umowy wysokość opłaty ustala się na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów. Komornicy mają prawo żądać zaliczki w rozsądnej wysokości na poczet kosztów egzekucji.

Odpowiedzialność zawodowa

Komornicy ponoszą odpowiedzialność za wszelkie szkody, obrażenia ciała lub straty wyrządzone przez nich oraz ich pracowników podczas czynności egzekucyjnych. Komornicy podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej z tego tytułu.

Komornicy i asesorzy komorniczy podlegają również odpowiedzialności za przewinienia dyscyplinarne, w tym naruszenia obowiązków ustawowych bądź poważne lub powtarzające się uchybienia godności urzędu.

Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieIzby Komorniczej.

Organizacje świadczące usługi prawne pro bono (nieodpłatnie)

Liczne organizacje świadczą nieodpłatną pomoc prawną w różnych dziedzinach. Wśród nich można wymienić na przykład Link otworzy się w nowym oknieFrank Bold (specjalizującą się w pomocy prawnej w sprawach dotyczących środowiska), Link otworzy się w nowym oknieIuridicum remedium.

Czeska Izba Adwokacka udziela bezpłatnych porad prawnych w określonych sprawach.

Czeska Izba Komornicza udziela bezpłatnych porad prawnych dotyczących egzekucji.

Ostatnia aktualizacja: 10/01/2022

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Dania

W tej sekcji przedstawiono przegląd zawodów prawniczych w Danii.

Prokuratorzy

Organizacja

Duńska prokuratura (den danske anklagemyndighed) podlega Ministerstwu Sprawiedliwości. W skład prokuratury wchodzą Dyrektor Prokuratury (rigsadvokaten), prokuratorzy (statsadvokaterne) i komendanci policji (politidirektørerne).

Dyrektor Prokuratury występuje w postępowaniach karnych przed Sądem Najwyższym, a ponadto uczestniczy w rozprawach przed Sądem Dyscyplinarnym dla Kadr Wymiaru Sprawiedliwości (Den Særlige Klageret).

Dyrektor Prokuratury jest zwierzchnikiem pozostałych prokuratorów i nadzoruje ich pracę. Rozpoznaje on również zażalenia na postanowienia prokuratorów w pierwszej instancji.

Rola i obowiązki

Funkcje i organizację Link otworzy się w nowym oknieprokuratury określono w rozdziale 10 ustawy o wymiarze sprawiedliwości (retsplejeloven) (§§ 95–107).

Zadaniem prokuratury jest ściganie przestępstw we współpracy z policją zgodnie z przepisami ustawy o wymiarze sprawiedliwości. § 96 ust. 2 stanowi, że prokuratura ma obowiązek prowadzenia wszystkich postępowań w tempie podyktowanym charakterem sprawy. W ramach tego zadania prokuratura ma obowiązek zapewnić, by ścigani byli ci, którzy powinni podlegać karze, ale również by nie były ścigane osoby niewinne („zasada obiektywizmu”).

Sześciu prokuratorów regionalnych prowadzi postępowania karne – postępowania apelacyjne i postępowania z udziałem ławy przysięgłych – przed sądami wyższymi oraz nadzoruje prowadzenie spraw karnych przez komendantów policji. Prokuratorzy regionalni rozpoznają również zażalenia na postanowienia komendantów policji wydawane w toku postępowania przygotowawczego. Prokuratorzy prowadzą również sprawy o odszkodowanie w związku z postępowaniami karnymi oraz rozpoznają skargi na policję.

Prokurator ds. Poważnych Przestępstw Gospodarczych (Statsadvokaten for Særlig Økonomisk Kriminalitet) prowadzi postępowania w sprawie poważnych przestępstw gospodarczych na terenie całego kraju.

Prokurator ds. Szczególnych Międzynarodowych Spraw Karnych (Statsadvokaten for Særlige Internationale Straffesager) prowadzi postępowania w sprawie przestępstw międzynarodowych popełnionych zagranicą, w tym ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodni wojennych.

Komendanci policji występują w charakterze oskarżycieli przed sądami rejonowymi (w pierwszej instancji) i w związku z tym – oprócz kierowania policją – odpowiadają za postępowania przygotowawcze prowadzone w danym okręgu policyjnym oraz za czynności właściwej miejscowo jednostki prokuratury.

Sędziowie

Organizacja

Link otworzy się w nowym oknieRada ds. Powoływania Sędziów (Dommerudnævnelsesrådet) przedstawia Ministrowi Sprawiedliwości propozycje powołań na stanowiska sędziowskie z wyjątkiem stanowiska prezesa Sądu Najwyższego. W praktyce Minister Sprawiedliwości zawsze realizuje zalecenia Rady.

W postępowaniach dyscyplinarnych dotyczących sędziów i innych pracowników wymiaru sprawiedliwości duńskich sądów orzeka Link otworzy się w nowym oknieSąd Dyscyplinarny dla Kadr Wymiaru Sprawiedliwości (Den Særlige Klageret).

Link otworzy się w nowym oknieDuński Urząd Administracji Sądowej (Domstolsstyrelsen) sprawuje ogólny nadzór nad szkoleniem pracowników wymiaru sprawiedliwości w sądach.

Rola i obowiązki

Zasadniczo sędziowie zawodowi w Danii nie specjalizują się w konkretnej dziedzinie prawa. Mogą zajmować stanowiska stałe lub tymczasowe (konstitueret). Referendarze sądowi (retsassessorer) i sędziowie zastępcy (dommerfuldmægtige) zazwyczaj rozpoznają sprawy mniejszej wagi (np. sprawy wniesione przez komorników).

Ławnicy (lægdommere) uczestniczą, poza kilkoma istotnymi wyjątkami, we wszystkich postępowaniach karnych przed sądami pierwszej i drugiej instancji. W sprawach cywilnych rozpoznawanych przez sądy pierwszej i drugiej instancji można powołać biegłych asesorów (sagkyndige domsmænd). Ławników i biegłych asesorów powołuje się na okres czterech lat.

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji można znaleźć tutaj:

strona internetowa Link otworzy się w nowym oknieStowarzyszenia Sędziów Duńskich (Den Danske Dommerforening)

Strona główna portalu Link otworzy się w nowym oknieStowarzyszenia Sędziów Zastępców (Dommerfuldmægtigforeningen)

Informacje o Link otworzy się w nowym oknieurzędnikach sądowych PDF(361 Kb)en

Organizacja zawodów prawniczych: adwokaci (advokater)

Adwokaci

Adwokaci prowadzący prywatną praktykę

Wszyscy duńscy adwokaci są członkami założonego w 1919 r. Duńskiego Towarzystwa Palestry i Prawa (Advokatsamfundet).

Adwokaci wewnętrzni i aplikanci adwokaccy (advokatfuldmægtige)

Adwokaci i aplikanci adwokaccy są zrzeszeni w Stowarzyszeniu Adwokatów i Aplikantów Adwokackich (Foreningen af Advokater og Advokatfuldmægtige – FAAF) należącego do struktur Duńskiego Stowarzyszenia Prawników i Ekonomistów (Danmark Jurist- og Økonomforbund – Djøf). Djøf jest największym duńskim związkiem zawodowym i organizacją reprezentującą interesy studentów oraz pracowników zatrudnionych w takich sektorach jak prawo, administracja, sprawowanie rządów, badania naukowe, oświata, komunikacja, ekonomia oraz nauki polityczne i społeczne. Do tego związku zawodowego należy około 50 000 członków zatrudnionych w tych sektorach. FAAF ma około 1 500 członków, z czego około 900 to adwokaci prowadzący prywatną praktykę.

Prawnicy korporacyjni (virksomhedsjurister)

Prawnicy korporacyjni należą nie tylko do Duńskiego Towarzystwa Palestry i Prawa, ale mogą również zdecydować się na członkostwo w Stowarzyszeniu Duńskich Prawników Korporacyjnych (Danske Virksomhedsjurister – DVJ). Obecnie około dwóch trzecich członków DVJ dysponuje duńską licencją uprawniającą do prowadzenia praktyki prawniczej. Co do zasady DVJ reprezentuje interesy zawodowe prawników korporacyjnych. Celem stowarzyszenia jest również propagowanie uznania i zrozumienia pracy wykonywanej przez prawników korporacyjnych oraz ich rosnącego znaczenia dla społeczności biznesowej, organów publicznych, organizacji pozarządowych i ogółu społeczeństwa. DVJ jest członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Prawników Korporacyjnych (ECLA).

Różnica między adwokatami prowadzącymi prywatną praktykę a prawnikami korporacyjnymi

W Danii prawnicy korporacyjni dysponujący duńską licencją na wykonywanie zawodu podlegają dokładnie tym samym przepisom co adwokaci prowadzący prywatną praktykę. W ustawie o wymiarze sprawiedliwości nie wprowadzono rozróżnienia między tymi dwiema kategoriami prawników – obie te grupy należą do Duńskiego Towarzystwa Prawa i Palestry.

Zasadniczo oznacza to, że jeżeli chodzi o kodeks etyki zawodowej (advokatetiske regler), tajemnicę zawodową, poufność stosunków między prawnikiem a klientem itp., prawnicy korporacyjni mają taki sam status prawny jak inni adwokaci. W kodeksie etyki zawodowej wprowadzono jednak zmiany w celu objęcia jego zakresem prawników korporacyjnych z uwzględnieniem szczególnych warunków ich pracy.

Zasada poufności stosunków między klientem a prawnikiem, która ma zastosowanie do prawników korporacyjnych, wynika zatem z tych samych przepisów, które mają zastosowanie do adwokatów prowadzących prywatną praktykę. Sądy nie oceniły jeszcze, czy standard w przypadku prawników korporacyjnych jest taki sam jak w przypadku innych adwokatów, czy też jest on niższy.

Jedyny wyjątek od zasady równości statusu prawnego prawników korporacyjnych i innych adwokatów dotyczy tego, kogo prawnik korporacyjny może reprezentować w charakterze adwokata. Przewidzianą przepisami prawa możliwość działania w charakterze prawnika korporacyjnego uznaje się za dorozumiane odstępstwo od § 124 ustawy o wymiarze sprawiedliwości, w którym określono rodzaje przedsiębiorstw, na rzecz których może pracować adwokat.

W związku z tym prawnicy korporacyjni – o ile nie prowadzą również prywatnej praktyki – mogą posługiwać się tytułem „adwokata” wyłącznie wówczas, gdy reprezentują przedsiębiorstwo lub organizację, w których są zatrudnieni. Oznacza to, że jeżeli pracodawca zleca prawnikowi korporacyjnemu udzielenie porady prawnej klientowi lub wspólnikowi, prawnik korporacyjny nie może występować w charakterze „adwokata”, chyba że prowadzi również praktykę prywatną i udziela porady klientowi lub wspólnikowi w ramach tej praktyki.

Jeżeli prawnik korporacyjny nie prowadzi równolegle prywatnej praktyki i udziela porady prawnej klientowi lub wspólnikowi będącemu konsumentem w celach komercyjnych, do takiego prawnika korporacyjnego zastosowanie ma ustawa o poradach prawnych (lov om juridisk rådgivning), z jednym wyjątkiem: ustawa nie ma zastosowania do porad prawnych udzielanych przez związki zawodowe i organizacje pozarządowe. Wyjątek ten wynika z faktu, że takich porad nie udziela się w celach komercyjnych i zasadniczo uznaje się to za usługę wykraczającą poza ogólne usługi świadczone przez związek zawodowy na rzecz członków związku w ramach realizacji jego głównych zadań.

Porady prawne udzielane konsumentowi przez członka związku zawodowego, który to członek dysponuje licencją na prowadzenie praktyki, są zatem regulowane wyłącznie ogólnymi przepisami dotyczącymi czynów niedozwolonych lub czynów podobnych do czynu niedozwolonego oraz jedynie pośrednio w drodze kodeksu etyki zawodowej. Zgodnie z tym kodeksem (por. § 126 ust. 4 ustawy o wymiarze sprawiedliwości) adwokat nie może (gdy nie pełni obowiązków zawodowych) zachowywać się w sposób niegodny adwokata, gdy występuje w sprawach komercyjnych lub finansowych.

Ustawa o poradach prawnych

Od lipca 2006 r. porady prawne udzielane konsumentom w celach komercyjnych podlegają oddzielnej ustawie, która ma zastosowanie bez względu na wykształcenie osoby udzielającej porady. W ustawie wyraźnie wskazano, że nie ma ona zastosowania do porad prawnych udzielanych przez adwokatów prowadzących niezależną praktykę. Podobnie nie ma ona zastosowania do porad prawnych udzielanych przez związki zawodowe lub organizacje pozarządowe, gdyż nie uznaje się, aby takie porady były udzielane w celach komercyjnych (zob. powyżej). Ustawa nie obejmuje ponadto porad prawnych udzielanych przez przedsiębiorstwa finansowe, do których zastosowanie ma ustawa o działalności finansowej, ponieważ Minister Gospodarki i Przedsiębiorczości wydał zasady dotyczące dobrych praktyk w tym obszarze.

Jak już wskazano wcześniej, nie oznacza to jednak, że porady prawne udzielane przez osobę dysponującą licencją na prowadzenie praktyki nie są prawnie uregulowane. Jeżeli prawnik korporacyjny dysponujący licencją na prowadzenie praktyki udziela porady prawnej konsumentowi (tj. osobie innej niż jego pracodawca) i jednocześnie nie prowadzi prywatnej praktyki, usługa ta jest uregulowana ustawą o poradach prawnych, jeżeli uznane zostanie, że porady udzielono w celach komercyjnych.

Główne zasady określone w ustawie o poradach prawnych są następujące:

  • Doradca prawny jest zobowiązany postępować zgodnie z dobrymi praktykami przy udzielaniu porad prawnych. Oznacza to, że musi on wykonywać swoje obowiązki dokładnie, sumiennie i zgodnie z uzasadnionymi wymogami podyktowanymi dobrem klienta. Porady należy udzielać bez nieuzasadnionej zwłoki.
  • Umowy o udzielenie porady prawnej należy sporządzać na piśmie.
  • Doradca prawny nie musi mieć ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, ale zawarta umowa musi zawierać informacje dotyczące tej kwestii.
  • Doradca prawny ma obowiązek poinformować klienta o koszcie porady prawnej.
  • Doradca prawny nie może otrzymać środków finansowych, nad którymi sprawowany jest zarząd powierniczy.
  • Doradca prawny nie może podejmować się zadań, które leżą w jego interesie osobistym lub finansowym.
  • Doradca prawny ma obowiązek przestrzegać zasad dotyczących dobrych praktyk przy udzielaniu porad prawnych, wydanych przez Ministra Sprawiedliwości. Rzecznik Praw Konsumentów nadzoruje przestrzeganie prawa i zasad dotyczących dobrych praktyk przez doradców.

Prawnicze bazy danych

Informacje te znajdują się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieDuńskiego Towarzystwa Palestry i Prawa.

Strona internetowa zawiera informacje na temat zawodu adwokata w Danii oraz wykaz adwokatów prowadzących praktykę.

Inne zawody prawnicze

Organizacje zapewniające pomoc prawną

Instytucje zapewniające pomoc prawną są dostępne na terenie całej Danii. Aby uzyskać pomoc prawną, należy skontaktować się z Link otworzy się w nowym oknieDepartamentem Spraw Cywilnych (Civilstyrelsen), który wskaże najbliższą instytucję. Adres:

Civilstyrelsen (Departament Spraw Cywilnych)

Toldboden 2, 2. Sal. (piętro II)

8800 Viborg.

Tel.: +45 33 92 33 34

E-mail: Link otworzy się w nowym okniecivilstyrelsen@civilstyrelsen.dk

Ostatnia aktualizacja: 15/05/2023

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Niemcy

Na tej stronie przedstawiono informacje na temat zawodów prawniczych w Niemczech.

Prokurator (Staatsanwalt)

Rola i obowiązki

Prokuratura (Staatsanwaltschaft) jest niezależnym organem działającym w systemie sądownictwa karnego, o tej samej randze co sądy. Odpowiada ona za prowadzenie postępowania przygotowawczego i przedstawianie zarzutów, pełni funkcję oskarżyciela publicznego podczas rozprawy oraz odpowiada za wykonanie wyroku. Z wyjątkiem sytuacji, gdy przepisy stanowią inaczej, prokuratura odpowiada również za ściganie wykroczeń.

Prokuratura ma obowiązek podjąć odpowiednie czynności w przypadkach przestępstw podlegających ściganiu z oskarżenia publicznego, jeżeli zachodzą ku temu wystarczające przesłanki (legalizm ścigania). Oznacza to, że przed podjęciem decyzji o wszczęciu postępowania z oskarżenia publicznego prokuratura bada wszystkie okoliczności faktyczne, o których powzięła wiadomość, i dokonuje ich oceny pod kątem prawnym. Przy przeprowadzaniu tych czynności prokuratura zachowuje obiektywizm i bezstronność: bada zarówno okoliczności faktyczne obciążające podejrzanego, jak i okoliczności łagodzące. Jeżeli spełnione zostaną przesłanki określone w przepisach, prokuratura przedstawia zarzuty. W postępowaniu w sprawie o wykroczenie prokuratura może odstąpić od oskarżenia w przypadku niskiego stopnia zawinienia przy jednoczesnym braku interesu publicznego w ściganiu sprawcy. Pod pewnymi warunkami określonymi w przepisach wymaga się również zgody sądu właściwego do rozpoznania sprawy. Prokuratura może także zobowiązać sprawcę do spełnienia określonych warunków i do zastosowania się do określonych poleceń i – w przypadku wywiązania się przez sprawcę z tych obowiązków – umorzyć postępowanie.

W toku czynności dochodzeniowo-śledczych w postępowaniu karnym prokuratura może korzystać z pomocy innych osób, takich jak funkcjonariusze policji, inspektorzy skarbowi i funkcjonariusze celni. Osoby te mają obowiązek stosować się do poleceń prokuratury.

Wniesienie aktu oskarżenia jest w sprawach karnych warunkiem otwarcia przewodu sądowego. Poza kilkoma wyjątkami dotyczącymi wykroczeń akt oskarżenia zawsze wnosi prokuratura. Prokurator uczestniczy zazwyczaj w rozprawie sądowej, pełniąc funkcję oskarżyciela publicznego.

Prokuratura uczestniczy zarówno w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, jak i w postępowaniu przed sądem apelacyjnym (w przypadku wniesienia apelacji co do okoliczności faktycznych i prawnych).

Podczas rozprawy prokurator odczytuje akt oskarżenia. Ma on prawo przesłuchać oskarżonego i świadków oraz złożyć własne wnioski dowodowe. Pod koniec rozprawy prokurator wygłasza mowę końcową, w której poddaje ocenie okoliczności faktyczne i prawne oraz często wnosi do sądu o wymierzenie określonej kary oskarżonemu lub jego uniewinnienie.

Za zgodą prokuratury, sądu i oskarżonego sprawa może zostać zakończona na tym etapie postępowania – na przykład wówczas, gdy z przebiegu rozprawy wynika, że stopień zawinienia oskarżonego jest niski.

Jeżeli prokuratura stanowczo uważa, że należy przeprowadzić kontrolę wyroku sądu ze względu na okoliczności faktyczne lub prawne, może wnieść apelację – nawet na korzyść oskarżonego.

Organizacja

Biura prokuratury znajdują się przy każdym sądzie krajowym (Landgericht) oraz wyższym sądzie krajowym (Oberlandesgericht), a także przy Trybunale Federalnym (Bundesgerichtshof). Prokuratura ma strukturę hierarchiczną.

Z uwagi na federalny ustrój Niemiec rozróżnia się właściwość rządu federalnego i właściwość krajów związkowych (Länder).

Prokuratura w krajach związkowych (Staatsanwaltschaften der Länder)

Prokuratura w krajach związkowych jest właściwa do ścigania wszystkich tych przestępstw, które nie podlegają właściwości Federalnego Prokuratora Generalnego przy Trybunale Federalnym (Generalbundesanwalt beim Bundesgerichtshof). Federalny Prokurator Generalny przy Trybunale Federalnym oraz prokuratura na szczeblu kraju związkowego stanowią odrębne, niezależne od siebie struktury. Prokuratura na szczeblu federalnym i prokuratura na szczeblu kraju związkowego nie tworzą układu hierarchicznego. W wyjątkowych przypadkach Federalny Prokurator Generalny przy Trybunale Federalnym może jednak przekazać sprawy należące do jego właściwości prokuraturze na szczeblu kraju związkowego lub przejąć sprawy należące do właściwości tej prokuratury.

Każdy z 16 krajów związkowych ma własną prokuraturę. Organizację prokuratury opisano poniżej.

Każdy sąd krajowy (Landgericht) ma własne biuro prokuratury, które jest również właściwe dla sądów rejonowych (Amtsgerichte) znajdujących się w okręgu sądowym tego sądu krajowego.

Nadzór i kierownictwo nad pracą biur prokuratury sprawuje prokuratura generalna przy właściwym wyższym sądzie krajowym (Oberlandsgericht), która z kolei podlega ministrowi sprawiedliwości kraju związkowego, w którym ma ona siedzibę.

Prokuratura generalna (Generalstaatsanwaltschaft) odpowiada za środki zaskarżenia co do okoliczności prawnych w wyższych sądach krajowych. Jeśli takie postępowanie należy do właściwości Trybunału Federalnego, funkcję oskarżyciela publicznego pełni federalny prokurator generalny.

Aby uzyskać więcej informacji na temat funkcjonowania prokuratury, zob. sekcja „Link otworzy się w nowym oknieSądy i prokuratura” („Gerichte und Staatsanwaltschaften”) na stronie internetowej Federalnego Ministerstwa Sprawiedliwości i Ochrony Konsumentów. Wiele prokuratur ma również własne strony internetowe. Łącza do nich znajdują się na portalach wymiaru sprawiedliwości krajów związkowych.

Federalny Prokurator Generalny przy Trybunale Federalnym (Generalbundesanwalt beim Bundesgerichtshof)

W Republice Federalnej Niemiec wymiar sprawiedliwości należy co do zasady do właściwości krajów związkowych (zgodnie z art. 30, 92 i 96 ustawy zasadniczej). Biuro Federalnego Prokuratora Generalnego przy Trybunale Federalnym stanowi jedyną prokuraturę na szczeblu rządu federalnego. Określa się je również mianem „prokuratury federalnej” (Bundesanwaltschaft). Oprócz federalnego prokuratora generalnego pracują w nim inni prokuratorzy federalni, prokuratorzy naczelni, prokuratorzy i inni pracownicy. Federalny prokurator generalny stoi na czele prokuratury federalnej przy Trybunale Federalnym.

Federalny Prokurator Generalny przy Trybunale Federalnym wykonuje funkcję prokuratora we wszystkich sprawach o poważne przestępstwa przeciwko państwu, które skutkują znacznym naruszeniem bezpieczeństwa wewnętrznego Niemiec (w szczególności akty terrorystyczne) lub ich bezpieczeństwa zewnętrznego (zdrada stanu i szpiegostwo). Federalny Prokurator Generalny przy Trybunale Federalnym może przejąć odpowiedzialność za ściganie innych przestępstw przeciwko państwu na warunkach określonych w § 120 ust. 2 ustawy o ustroju sądów powszechnych (Gerichtsverfassungsgesetz, GVG). Uprawnienie to określa się mianem „prawa do przejęcia sprawy”. Federalny prokurator generalny odpowiada również za ściganie przestępstw ujętych w kodeksie karnym dotyczącym zbrodni prawa międzynarodowego (Völkerstrafgesetzbuch) oraz uczestniczy we wszystkich postępowaniach apelacyjnych i zażaleniowych w sprawach karnych przed Trybunałem Federalnym (Bundesgerichtshof).

Federalnego prokuratora generalnego nominuje Federalny Minister Sprawiedliwości i Ochrony Konsumentów, a mianuje Prezydent Federalny. Nominację zatwierdza Rada Federalna Niemiec (izba wyższa niemieckiego parlamentu). Federalny prokurator generalny podlega Federalnemu Ministrowi Sprawiedliwości i Ochrony Konsumentów. Ministrowi nie podlegają jednak prokuratorzy krajów związkowych ani nie może on wydawać im poleceń.

Sędzia (Richter)

Organizacja

Podstawową ustawą regulującą pracę sędziego w sądach federalnych i sądach krajów związkowych jest ustawa o zawodzie sędziego (Deutsches Richtergesetz, DRiG). Rozmaite przepisy zawarte są również w prawie poszczególnych krajów związkowych.

Ministerstwa sprawiedliwości krajów związkowych nadzorują pracę sędziów na szczeblu krajów związkowych. Nadzór nad sędziami sądów federalnych, z wyjątkiem sędziów Federalnego Trybunału Konstytucyjnego (Bundesverfassungsgericht), sprawuje odpowiednie ministerstwo federalne.

Rola i obowiązki

Sędziowie zawodowi i ławnicy

Sędziowie zawodowi (Berufsrichter) pełnią funkcję sędziów w sądach federalnych i krajowych. Na szczeblu kraju związkowego sędziowie sprawują swoją funkcję w różnych sądach krajów związkowych, np. w sądach rejonowych (Amtsgerichte), w sądach krajowych (Landgerichte), w wyższych sądach krajowych (Oberlandesgerichte). Większość sędziów to sędziowie sądów krajów związkowych.

Sędziowie szczebla federalnego (Bundesrichter) zasiadają w składach orzekających Federalnego Trybunału Konstytucyjnego (Bundesverfassungsgericht), Federalnego Trybunału Sprawiedliwości (Bundesgerichtshof), Federalnego Sądu Pracy (Bundesarbeitsgericht), Federalnego Sądu Skarbowego (Bundesfinanzhof), Federalnego Sądu ds. Socjalnych (Bundessozialgericht), Federalnego Sądu Administracyjnego (Bundesverwaltungsgerich) i Federalnego Sądu Patentowego (Bundespatentgericht).

W sprawach karnych sędziom zawodowym towarzyszą ławnicy (Laienrichter). Są oni powoływani przez odpowiednie organy, a za pełnienie tych obowiązków nie otrzymują wynagrodzenia. Teoretycznie do pełnienia funkcji ławnika obywatel może być powołany nawet bez swojej zgody, a z pełnienia obowiązku może się zwolnić jedynie w szczególnych okolicznościach. Ławnicy uczestniczą w rozprawach w sądach rejonowych oraz w rozprawach w sprawach karnych i dotyczących nieletnich w sądach krajowych.

Zasadniczo ławnikom przysługuje takie samo prawo głosu, jak sędziom zawodowym. Oznacza to, że ławnicy wespół z sędziami zawodowymi rozstrzygają o winie oskarżonego oraz decydują o treści wyroku.

Zgodnie z § 36 ustawy o ustroju sądów (Gerichtsverfassungsgesetz, GVG), wybór ławników przeprowadza się co 5 lat. Ławnikiem może zostać tylko obywatel niemiecki (§ 31 GVG), przy czym wyłączone są następujące osoby (§ 33 GVG):

  • osoby w wieku poniżej 25 lat lub powyżej 70 lat oraz osoby, które w dniu rozpoczęcia pełnienia funkcji miałyby powyżej 70 lat;
  • osoby niezamieszkałe w danym okręgu;
  • osoby niezdolne do pełnienia tej funkcji ze względów zdrowotnych;
  • osoby niezdolne do pełnienia tej funkcji ze względu na niewystarczającą znajomość języka niemieckiego,
  • osoby niewypłacalne.

Funkcji ławnika nie mogą pełnić następujące osoby:

  • osoby, którym sąd zakazał pełnienia funkcji publicznych lub które sąd skazał na karę pozbawienia wolności w wymiarze przekraczającym sześć miesięcy za umyślne przestępstwo, ani
  • osoby, wobec których toczy się postępowanie w sprawie o przestępstwo, które to postępowanie może się zakończyć orzeczeniem zakazu pełnienia funkcji publicznych (§ 32 GVG).

Ławnicy uprawnieni są do rekompensaty za utratę zarobków, wysokość której określona jest w ustawie o rekompensatach i wynagrodzeniach za czynności sądowe (Justizvergütungs- und -entschädigungsgesetz) (§ 55 GVG). Administracje krajów związkowych zapewniają ławnikom broszury informacyjne na temat ich obowiązków. Można je znaleźć również w internecie. Kraje związkowe oferują także szkolenia dla ławników.

Referendarz sądowy (Rechtspfleger)

Referendarze sądowi (Rechtspfleger) są urzędnikami niemieckiego wymiaru sprawiedliwości. Jako „drugi filar trzeciej władzy” wykonują oni przeważnie czynności w dziedzinie tzw. sądownictwa nieprocesowego (m.in. w sprawach z zakresu prawa spadkowego, opieki, w sprawach dotyczących rodziców i dzieci oraz przysposobienia, postępowaniach wieczystoksięgowych, sprawach dotyczących rejestru handlowego, rejestru spółdzielczego i rejestru spółek partnerskich, rejestracji stowarzyszeń, rejestru małżeńskich ustrojów majątkowych, rejestru statków itd.). Oprócz tego są odpowiedzialni za cały szereg innych czynności sądowych, np. w dziedzinie postępowania upominawczego, pomocy prawnej, postępowania egzekucyjnego, licytacji przymusowej i zarządu komisarycznego, niewypłacalności, ustalania kosztów, wykonywania wyroków skazujących, w postępowaniach przed Federalnym Sądem Patentowym (Bundespatentgericht) oraz w międzynarodowym obrocie prawnym.

W sądach rejonowych liczba referendarzy sądowych jest obecnie wyższa niż liczba sędziów. Obszary czynności referendarza sądowego reguluje ustawa o referendarzach sądowych (Rechtspflegergesetz, RPflG) Podobnie jak sędziowie, również referendarze sądowi są przy wykonywaniu swoich zadań i w podejmowaniu decyzji niezależni i związani tylko ustawą. Co do zasady istnieje możliwość odwołania się od ich orzeczeń zgodnie z ogólnie obowiązującymi przepisami prawa procesowego.

Bazy danych

Publicznie dostępne strony internetowe poświęcone zawodom prawniczym:

Informacje są również dostępne na stronach internetowych Link otworzy się w nowym oknieNiemieckiego Stowarzyszenia Sędziów (Deutscher Richterbund) oraz Link otworzy się w nowym oknieStowarzyszenia Niemieckich Referendarzy Sądowych (Bund Deutscher Rechtspfleger).

Adwokat (Rechtsanwalt)

W Niemczech jest około 166 000 adwokatów. Odbywają oni takie samo szkolenie prawnicze jak sędziowie i mogą doradzać swoim klientom oraz reprezentować ich w każdej sprawie natury prawnej. Mają oni prawo wykonywać swój zawód zarówno na sali rozpraw, jak i poza nią: w niemieckim systemie prawnym nie ma specjalnej kategorii adwokatów zajmującej się w szczególności występowaniem przed sądem. Co do zasady adwokaci są uprawnieni do reprezentowania swoich klientów przed każdym sądem w Niemczech; jedynym wyjątkiem jest sytuacja, gdy chcą reprezentować swoich klientów w sprawach cywilnych przed Trybunałem Federalnym, w którym obowiązują szczególne warunki dopuszczenia do udziału w postępowaniu. Przewidziano również wyjątek dotyczący adwokatów pozostających w stosunku pracy z podmiotem nieprowadzącym działalności prawniczej (Syndikusanwälte), którzy doradzają pracodawcy i reprezentują go w sprawach natury prawnej; tacy adwokaci nie są jednak uprawnieni do reprezentowania pracodawcy przed niektórymi sądami.

Adwokaci podlegają przepisom federalnej ustawy o adwokaturze (Bundesrechtsanwaltsordnung, BRAO). Adwokaci mają poza tym własne profesjonalne reguły postępowania, w szczególności Zawodowy Kodeks Postępowania Adwokatów (Berufsordnung der Rechtsanwälte, BORA) i Kodeks Postępowania Prawników-Specjalistów (Fachanwaltsordnung, FAO). Wynagrodzenie adwokatów w Niemczech określono w ustawie o wynagrodzeniu adwokatów (Rechtsanwaltsvergütungsgesetz, RVG).

Adwokaci mogą należeć do jednej z 27 regionalnych izb adwokackich Rechtsanwaltskammern) lub do izby adwokackiej Trybunału Federalnego. Izby te odpowiadają za przyjmowanie kandydatów w poczet adwokatów. Są one również m.in. odpowiedzialne za monitorowanie zgodności działań adwokatów z wymogami zawodowymi.

Bazy danych

Obszerne informacje dotyczące zawodu adwokata dostępne są na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieFederalnej Izby Adwokackiej (Bundesrechtsanwaltskammer, BRAK). Wiele różnych informacji o zawodzie adwokata (również w języku angielskim i francuskim) udostępnia ponadto największe niezależne stowarzyszenie niemieckich adwokatów – Link otworzy się w nowym oknieNiemieckie Stowarzyszenie Adwokatów (Deutscher Anwaltverein, DAV).

Na następujących stronach internetowych można uzyskać pomoc w znalezieniu adwokata: Link otworzy się w nowym oknieoficjalny federalny wykaz adwokatów w Niemczech (Bundesweites Amtliches Anwaltsverzeichnis) zawierający listę wszystkich adwokatów (w językach niemieckim i angielskim) oraz Link otworzy się w nowym oknieniemiecki adwokacki serwis informacyjny (Deutsche Anwaltauskunft).

Rzecznik patentowy (Patentanwalt)

W Niemczech jest około 3 500 praktykujących rzeczników patentowych. Rzecznicy patentowi mają przeważnie ukończone studia wyższe w zakresie nauk przyrodniczych lub technicznych, po których odbywają uzupełniającą praktykę prawniczą. Zakres ich działalności ograniczony jest do doradztwa i reprezentowania klientów w dziedzinie praw własności przemysłowej (w szczególności związanych z patentami, wzorami użytkowymi, znakami towarowymi i wzorami). Działalność ta dotyczy przede wszystkim procedur składania wniosków i monitorowania. Rzecznicy patentowi uprawnieni są do reprezentowania swoich klientów przed Niemieckim Urzędem ds. Patentów i Znaków Towarowych (Deutsches Patent- und Markenamt), Federalnym Trybunałem Patentowym (Bundespatentgericht) oraz, w specjalnych okolicznościach, przed Trybunałem Federalnym (Bundesgerichtshof). Przed sądami krajowymi i wyższymi sądami krajowymi mogą oni jednak jedynie przedstawiać opinie dotyczące spraw ich klientów i nie mogą sami dokonywać czynności procesowych.

Rzecznicy patentowi zrzeszeni są w Izbie Rzeczników Patentowych (Patentanwaltskammer) i obowiązują ich przepisy ustawy o rzecznikach patentowych (Patentanwaltsordnung, PAO).

Bazy danych

Strona internetowa Link otworzy się w nowym oknieIzby Rzeczników Patentowych zawiera informacje o zawodzie oraz Link otworzy się w nowym oknieoficjalny federalny wykaz rzeczników patentowych w Niemczech (Bundesweites Amtliches Patentanwaltsverzeichnis).

Notariusz (Notar)

W Niemczech zawód notariusza wykonuje obecnie blisko 7 000 osób, które zasadniczo odbyły takie samo szkolenie prawnicze jak sędziowie. Notariusze udzielają niezależnych, bezstronnych i obiektywnych porad i pomocy przy dokonywaniu ważnych czynności prawnych oraz w innych sprawach natury prawnej w taki sposób, aby uniknąć ewentualnych sporów. Ich najważniejszym zadaniem jest poświadczanie czynności prawnych.

Z uwagi na strukturę federacyjną państwa w Niemczech istnieją dwie kategorie notariuszy. W większości krajów związkowych pełnienie obowiązków notariusza jest dla nich głównym zajęciem zawodowym (Nurnotariat). W niektórych krajach związkowych obowiązki notariusza pełnione są jednocześnie z działalnością adwokacką (Anwaltsnotariat). Wszyscy notariusze są powoływani i nadzorowani przez swoje odpowiednie regionalne władze sądownicze (Landesjustizverwaltung).

Przepisy regulujące działalność zawodową notariusza zawarte są w federalnej ustawie o notariacie (Bundesnotarordnung, BNotO). Wynagrodzenie notariuszy w Niemczech określa ustawa o kosztach sądowych (Kostenordnung, KostO).

Notariusze należą do regionalnych izb notarialnych.

Bazy danych

Obszerne informacje dotyczące zawodu notariusza dostępne są na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieFederalnej Izby Notarialnej (Bundesnotarkammer). Strona ta zawiera również Link otworzy się w nowym okniewykaz notariuszy (Verzeichnis der Notare), który ułatwia znalezienie notariusza. Informacje na stronie podane są w językach niemieckim, angielskim, francuskim i hiszpańskim.

Inne zawody prawnicze

Zawody prawnicze zdefiniowane w Ustawie o świadczeniu usług prawnych (Rechtsdienstleistungsgesetz, RDG)

Ustawa ta umożliwia windykatorom, doradcom emerytalnym oraz prawnikom praktykom specjalizującym się w prawie obcym udzielanie pozasądowych porad prawnych. W niektórych przypadkach windykatorzy i doradcy emerytalni mogą reprezentować swoich klientów w sądzie. Warunkiem jest uzyskanie wpisu do rejestru (zgodę wydaje sąd na wniosek). Imiona i nazwiska wszystkich zarejestrowanych osób znajdują się w Link otworzy się w nowym okniewykazie usług prawniczych.

Osoby świadczące takie usługi nie mają obowiązku przynależności do izb ani stowarzyszeń zawodowych. Niektórzy windykatorzy i doradcy emerytalni należą do organizacji zawodowych, z których największe to: Niemieckie Stowarzyszenie Agencji Windykatorskich (Bundesverband Deutscher Inkassounternehmen), Niemieckie Stowarzyszenie Pomocy Prawnej/Usług Prawniczych (Bundesverband Deutscher Rechtsbeistände/Rechtsdienstleister) oraz Niemieckie Stowarzyszenie Doradców Emerytalnych (Bundesverband der Rentenberater).

Bazy danych

Na niemieckim portalu dotyczącym wymiaru sprawiedliwości dostępny jest wykaz usług prawniczych zawierający listę podmiotów świadczących usługi prawnicze wraz z informacją o sądach odpowiedzialnych za ich rejestrację. Dodatkowe obszerne informacje dostępne są na stronach internetowych następujących organizacji: Link otworzy się w nowym oknieNiemieckiego Stowarzyszenia Agencji WindykatorskichLink otworzy się w nowym oknieNiemieckiego Stowarzyszenia Pomocy Prawnej/Usług Prawniczych oraz Link otworzy się w nowym oknieNiemieckiego Stowarzyszenia Doradców Emerytalnych.

Organizacje świadczące nieodpłatne usługi prawnicze

W Niemczech świadczeniem nieodpłatnych porad prawnych (zgodnie z §§ 6 i 8 ustawy o usługach prawnych – Rechtsdienstleistungsgesetz) zajmują się liczne organizacje charytatywne. Do najważniejszych z nich zaliczają się:

Powiązane strony

Link otworzy się w nowym okniePortal dotyczący wymiaru sprawiedliwości rządu federalnego i krajów związkowych

Link otworzy się w nowym oknieInformacje na temat funkcjonowania sądów i prokuratury, Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości i Ochrony Konsumentów

Link otworzy się w nowym oknieFederalne Ministerstwo Sprawiedliwości i Ochrony Konsumentów

Link otworzy się w nowym oknieMinisterstwo Sprawiedliwości Hamburga

Link otworzy się w nowym oknieMinisterstwo Sprawiedliwości Berlina

Link otworzy się w nowym oknieMinisterstwo Sprawiedliwości Bawarii

Link otworzy się w nowym oknieNiemieckie Stowarzyszenie Sędziów

Link otworzy się w nowym oknieFederalna Izba Adwokacka

Link otworzy się w nowym oknieOficjalny federalny wykaz adwokatów w Niemczech

Link otworzy się w nowym oknieNiemieckie Stowarzyszenie Adwokatów

Link otworzy się w nowym oknieNiemiecki adwokacki serwis informacyjny

Link otworzy się w nowym oknieIzba Rzeczników Patentowych

Link otworzy się w nowym oknieWykaz notariuszy

Link otworzy się w nowym oknieFederalna Izba Notarialna

Link otworzy się w nowym oknieWykaz usług prawniczych

Link otworzy się w nowym oknieNiemieckie Stowarzyszenie Pracowniczej Opieki Społecznej

Link otworzy się w nowym oknieCaritas

Link otworzy się w nowym oknieDiakonie

Link otworzy się w nowym oknieŻydowskie Stowarzyszenie Opieki Społecznej

Link otworzy się w nowym oknieNiemiecki Czerwony Krzyż

Link otworzy się w nowym oknieBezwyznaniowe Stowarzyszenie Opieki Społecznej

Ostatnia aktualizacja: 10/01/2022

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Estonia

Na tej stronie przedstawiono w zarysie organizację zawodów prawniczych w Estonii.

Zawody prawnicze – wprowadzenie

Do zawodów prawniczych w Estonii należą:

  • prokuratorzy,
  • sędziowie,
  • ławnicy,
  • referendarze sądowi i asesorzy sądowi,
  • adwokaci,
  • notariusze,
  • komornicy oraz
  • syndycy masy upadłości.

Prokuratorzy

Organizacja

Link otworzy się w nowym oknieProkuratura jest urzędem państwowym podległym Ministerstwu Sprawiedliwości. Struktura prokuratury jest dwuszczeblowa tworzą ją Prokuratura Generalna (urząd zwierzchnika prokuratury) oraz cztery prokuratury okręgowe.

Właściwość Prokuratury Generalnej obejmuje całe terytorium Estonii, zaś właściwość prokuratur okręgowych pokrywa się z właściwością komend policji. Na czele prokuratury stoi Prokurator Generalny, który jest mianowany na okres pięciu lat przez rząd Estonii na wniosek Ministra Sprawiedliwości, po zaopiniowaniu przez komisję ds. prawnych parlamentu Estonii.

Corocznie podczas sesji wiosennej parlamentu Prokurator Generalny przedstawia parlamentarnej komisji konstytucyjnej sprawozdanie z realizacji ustawowych obowiązków prokuratury w poprzednim roku kalendarzowym.

Prokuratura okręgowa podlega naczelnemu prokuratorowi, który jest mianowany przez Ministra Sprawiedliwości na wniosek Prokuratora Generalnego również na okres pięciu lat.

W Estonii istnieje w sumie osiem rodzajów stanowisk prokuratorskich: Prokurator Generalny, naczelni prokuratorzy krajowi, prokuratorzy krajowi i asesorzy (prokuröri abi) Prokuratury Generalnej; naczelni prokuratorzy, starsi prokuratorzy, prokuratorzy ds. szczególnych, prokuratorzy okręgowi i asesorzy prokuratur okręgowych.

Zob. Link otworzy się w nowym oknieustawa o prokuraturze.

Rola i obowiązki

Zgodnie z ustawą o prokuraturze prokuratura:

  • uczestniczy w planowaniu nadzoru do celów zapobiegania przestępczości i jej wykrywania;
  • prowadzi postępowanie przygotowawcze w sprawach karnych, zapewniając jego zgodność z prawem i skuteczność;
  • pełni funkcję oskarżyciela publicznego przed sądem;
  • wypełnia pozostałe obowiązki określone w ustawie o prokuraturze.

Prokuratura pełni swoje obowiązki określone w ustawie o prokuraturze w sposób niezależny.

Prokurator, któremu przysługuje główna rola w postępowaniu karnym, udziela wskazówek organowi prowadzącemu dochodzenie w kwestii gromadzenia dowodów i podejmuje decyzje o przedstawieniu zarzutów na podstawie ustaleń dochodzenia.

Zgodnie z regulaminem prokuratury:
Prokuratura Generalna:

  • zapewnia zgodność z prawem i skuteczność postępowania przygotowawczego w sprawach karnych i pełni funkcję oskarżyciela publicznego przed sądami wszystkich instancji w przypadku przestępstw popełnionych przez urzędników, przestępstw gospodarczych, przestępstw związanych ze służbą wojskową, przestępstw przeciwko środowisku, przestępstw przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, przestępstw związanych z przestępczością zorganizowaną, przestępstw o charakterze transgranicznym i przestępstw, które wywołują żywe zainteresowanie społeczeństwa, jak również zbrodni przeciwko ludzkości i bezpieczeństwu międzynarodowemu, poważniejszych przestępstw przeciwko państwu, przestępstw popełnionych przez prokuratorów oraz innych przestępstw przydzielonych przez Prokuratora Generalnego;
  • analizuje i nadzoruje działania prokuratur okręgowych oraz zapewnia im doradztwo, a także analizuje i podsumowuje praktyki stosowane przez sędziów i prokuratury;
  • pełni obowiązki wynikające ze współpracy międzynarodowej, w tym z udziału w pracach Eurojustu;
  • uczestniczy w przygotowaniu ustaw, rozporządzeń i zarządzeń administracyjnych wydawanych przez rząd Republiki Estońskiej oraz rozporządzeń i zarządzeń Ministra Sprawiedliwości dotyczących działań prokuratury;
  • uczestniczy w sporządzaniu planów rozwoju prokuratury i jej funkcji;
  • organizuje działania prokuratury w zakresie public relations i informuje opinię publiczną o działaniach prokuratury;
  • organizuje pracę prokuratury w zakresie zasobów ludzkich i szkoleń, zajmuje się kwestiami związanymi z bezpieczeństwem i higieną pracy urzędników i pracowników oraz prowadzi ewidencję personelu;
  • organizuje zadania administracyjne komisji konkursowej konkursu na prokuratorów;
  • opracowuje projekt budżetu dla prokuratury i dopilnowuje, by zasoby budżetowe były wykorzystywane w sposób odpowiednio ukierunkowany;
  • organizuje zarządzanie majątkiem Skarbu Państwa znajdującym się w posiadaniu prokuratury;
  • pełni inne funkcje powierzone jej na mocy ustawy, decyzji parlamentu, dekretu Prezydenta Republiki, rozporządzenia lub zarządzenia rządu, rozporządzenia lub zarządzenia Ministra Sprawiedliwości.

Sędziowie

Organizacja

Sędzią może zostać wyłącznie obywatel estoński posiadający tytuł magistra prawa uznawany w kraju, równoważne wykształcenie w rozumieniu § 28 ust. 22 ustawy o edukacji w Republice Estońskiej lub równoważne wykształcenie uzyskane za granicą, który biegle posługuje się językiem estońskim, ma nieskazitelny charakter oraz predyspozycje i cechy osobowości potrzebne do wykonywania zawodu sędziego. Sędziowie są powoływani dożywotnio. Minister Sprawiedliwości nie może wydawać poleceń służbowych sędziom ani nie posiada nad nimi władzy dyscyplinarnej. Złożenie sędziego z urzędu może nastąpić wyłącznie na podstawie prawomocnego wyroku sądowego. Sędziowie mogą sprawować urząd do ukończenia 67 roku życia, z możliwością przedłużenia.

Do pełnienia urzędu sędziego nie może być powołany ten, kto:

  • został skazany za przestępstwo;
  • został złożony z urzędu sędziego, notariusza lub komornika;
  • został pozbawiony członkostwa w Estońskiej Izbie Adwokackiej;
  • został odwołany ze służby publicznej za przewinienie dyscyplinarne;
  • ogłosił upadłość;
  • został zwolniony z prowadzenia działalności zawodowej audytora, z wyjątkiem przypadków, gdy stało się to na wniosek samego audytora;
  • został pozbawiony uprawnień do wykonywania zawodu rzecznika patentowego, chyba że stało się to na wniosek samego rzecznika patentowego.
  • został pozbawiony uprawnień do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego na podstawie § 28 ust. 3 pkt 3 ustawy o tłumaczach przysięgłych.

Na stanowisko sędziego sądu rejonowego lub administracyjnego może być powołana każda osoba, która po uzyskaniu odpowiednich kwalifikacji zdobyła co najmniej pięcioletnie doświadczenie w dziedzinie prawa lub pracowała w charakterze asystenta prawnego lub referendarza sądowego przez co najmniej 3 lata i zdała egzamin sędziowski lub jest zwolniona z obowiązku zdawania tego egzaminu.

Na stanowisko sędziego sądu okręgowego może być powołany doświadczony i uznany prawnik, który zdał egzamin sędziowski. Egzaminu sędziowskiego nie musi składać ten, kto bezpośrednio przed powołaniem pracował na stanowisku sędziego.

Na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego można powoływać doświadczonych i uznanych prawników.

Sędziów powołuje się na podstawie otwartego konkursu.

Sędzia nie może być zatrudniony nigdzie poza stanowiskiem sędziowskim, z wyjątkiem działalności dydaktycznej lub naukowo-badawczej. Sędzia ma obowiązek powiadomienia prezesa sądu o każdym zatrudnieniu innym niż na stanowisku sędziowskim. Zabrania się podejmowania zatrudnienia na stanowisku innym niż stanowisko sędziowskie, jeżeli przeszkadza to w pełnieniu obowiązków urzędowych sędziego albo zagraża bezstronności przy sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości. Sędzia nie może być posłem do parlamentu (Riigikogu), członkiem rady gminy lub miasta, członkiem partii politycznej, założycielem, wspólnikiem zarządzającym ani członkiem zarządu lub rady nadzorczej spółki, dyrektorem oddziału spółki zagranicznej, syndykiem masy upadłości, członkiem komisji likwidacyjnej, zarządcą przymusowym nieruchomości ani arbitrem wybranym przez jedną ze stron w sporze.

Złożenie sędziego z urzędu może nastąpić wyłącznie na podstawie wyroku sądu. Wniesienie zarzutów w sprawie karnej wobec sędziego sądu pierwszej lub drugiej instancji podczas pełnienia przez niego urzędu możliwe jest wyłącznie na wniosek Sądu Najwyższego w pełnym składzie, za zgodą Prezydenta Republiki Estońskiej. Wniesienie zarzutów w sprawie karnej wobec sędziego Sądu Najwyższego podczas pełnienia przez niego urzędu możliwe jest wyłącznie na wniosek Kanclerza Sprawiedliwości, za zgodą estońskiego parlamentu wyrażoną większością głosów.

Wymagania dotyczące wykonywania zawodu sędziego, aplikacji sędziowskiej i obowiązków sędziego reguluje Link otworzy się w nowym oknieustawa o sądach.

Rola i obowiązki

Zawód sędziego jest uregulowany ustawowo. Kodeks etyki sędziowskiej został przyjęty przez wszystkich sędziów sądów Estonii (Zgromadzenie Ogólne Sędziów). Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej poświęconej Link otworzy się w nowym oknieestońskim sądom oraz na stronie Link otworzy się w nowym oknieSądu Najwyższego.

Rola sędziego polega na sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości zgodnie z konstytucją i aktami prawnymi, na podstawie których sędzia decyduje o sprawiedliwym rozstrzygnięciu sporu między stronami. Sędzia przyczynia się do rozwoju prawa poprzez wykładnię aktów prawnych i prowadzenie badań w zakresie prawa.

Sędzia wykonuje swoje urzędowe obowiązki w sposób bezstronny, nie angażując się osobiście i dbając o dobro sprawowanego urzędu nawet w sytuacjach wykraczających poza sferę czynności zawodowych. Sędzia jest obowiązany postępować w sposób nienaganny, zarówno w trakcie wykonywania swoich czynności zawodowych, jak i w innych sytuacjach, i nie wolno mu zachowywać się w sposób narażający na szwank dobre imię sądu. Sędziemu nie wolno ujawniać informacji uzyskanych w trakcie posiedzeń niejawnych lub w trakcie rozmów prowadzących do zawarcia ugody. Do zachowania poufności sędzia jest zobowiązany zawsze, nawet po przejściu na emeryturę. Sędzia jest obowiązany nadzorować sędziów pierwszej instancji z doświadczeniem krótszym niż 3 lata, osoby odbywające służbę przygotowawczą do pełnienia funkcji referendarza sądowego (kohtunikuabi) oraz praktykantów uniwersyteckich. Sędzia nie może w żadnej chwili mieć pod nadzorem więcej niż dwóch osób. Sędzia ma obowiązek regularnego doskonalenia swojej wiedzy i umiejętności, a także uczestniczenia w szkoleniach.

Gwarancje socjalne dla sędziów

Sędziom przysługuje ustawowy pakiet gwarancji socjalnych, w tym między innymi wynagrodzenie zasadnicze, dodatki do wynagrodzenia, sędziowskie świadczenia emerytalne, urlop i strój urzędowy.

Wynagrodzenia sędziów określono w Link otworzy się w nowym oknieustawie o wynagrodzeniu wyższych urzędników państwowych.

Podstawy określenia emerytury sędziego ustanowiono w Link otworzy się w nowym oknieustawie o sądach.

Do świadczeń emerytalnych sędziego zalicza się uposażenie przysługujące po przejściu w stan spoczynku, emeryturę ze składek, rentę inwalidzką i uposażenie rodzinne dla pozostających przy życiu członków rodziny sędziego. Świadczenie emerytalne sędziego nie jest wypłacane w czasie pełnienia służby. Jeżeli emerytowany sędzia jest zatrudniony gdzie indziej, pobiera on pełne świadczenie emerytalne sędziego niezależnie od innych zarobków. Świadczenia emerytalne nie są wypłacane osobom złożonym z urzędu za przewinienie dyscyplinarne lub skazanym za przestępstwo umyślne. Świadczenie emerytalne sędziego zostaje cofnięte w razie skazania go za przestępstwo przeciwko wymiarowi sprawiedliwości.

Sędziemu przysługuje urlop wypoczynkowy Sędziemu przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze 35 dni kalendarzowych i dodatkowo urlop w wymiarze do 7 dni kalendarzowych za staż pracy na stanowisku sędziego, z zastrzeżeniem warunków określonych w ustawie o sądach.

Ławnicy

Ławnicy uczestniczą w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości w sądach rejonowych wyłącznie w sprawach o najcięższe przestępstwa. Status, uprawnienia i obowiązki ławnika w zakresie sprawowania wymiaru sprawiedliwości są równe statusowi, uprawnieniom i obowiązkom sędziego. Ławników powołuje się maksymalnie na okres 4 lat spośród kandydatów, którzy muszą posiadać obywatelstwo estońskie i zdolność do czynności prawnych, być w wieku od 25 do 70 lat, zamieszkiwać na stałe w Estonii, biegle posługiwać się językiem estońskim (na poziomie minimum C1, zgodnie z ustawą o języku, lub równoważnym) oraz wykazywać cechy charakteru odpowiednie do wykonywania funkcji ławnika. Ławnik nie może zostać powołany na więcej niż dwie kolejne kadencje.

Na ławnika nie może być powołany ten, kto: został skazany za przestępstwo, ogłosił upadłość, jest niezdolny do pełnienia funkcji ławnika ze względu na stan zdrowia, posiada adres stałego zamieszkania (tj. adres figurujący w ewidencji ludności) na obszarze jednostki samorządu lokalnego, której organ zgłosił jego kandydaturę na ławnika, krócej niż przez jeden rok, pracuje w sądzie, prokuraturze lub Urzędzie Bezpieczeństwa Wewnętrznego, służy w siłach zbrojnych, jest adwokatem, notariuszem lub komornikiem, jest członkiem rządu Estonii, rady gminy lub miasta, jest Prezydentem Republiki Estońskiej lub posłem do estońskiego parlamentu. Oskarżony o przestępstwo nie może zostać powołany na ławnika w postępowaniu karnym.

Zasadniczo rola ławnika w wymiarze sprawiedliwości polega na reprezentowaniu poglądu zwykłego obywatela, co pozwala na uwzględnienie w postępowaniu wymiaru ludzkiego, a nie tylko prawnego. Wybór kandydatów na ławników należy do właściwych organów samorządu terytorialnego.

Referendarze sądowi i asesorzy sądowi

Referendarz sądowy (kohtunikuabi) jest urzędnikiem sądowym, który wykonuje obowiązki określone w ustawie. Referendarz sądowy jest bezstronny, ale musi przestrzegać instrukcji sędziego w zakresie przewidzianym ustawą. Referendarz sądowy jest uprawniony do dokonywania wpisów w rejestrach (np. w rejestrze nieruchomości czy rejestrze handlowym) oraz do wydawania zarządzeń dotyczących prowadzenia rejestrów, w tym do nakładania kar w drodze nakazu. Referendarze sądowi mogą prowadzić postępowanie przyspieszone o wydanie nakazu zapłaty. Ograniczenia w zakresie sprawowania urzędu sędziego dotyczą również referendarzy sądowych.

Na referendarza sądowego może zostać powołany ten, kto uzyskał tytuł magistra prawa uznawany w kraju, równoważne wykształcenie w rozumieniu § 28 ust. 22 ustawy o edukacji w Republice Estońskiej lub równoważne wykształcenie uzyskane za granicą, biegle posługuje się językiem estońskim (na poziomie minimum C1, zgodnie z ustawą o języku, lub równoważnym), ma nieskazitelny charakter i ukończył odpowiednią aplikację, aby zostać referendarzem sądowym, chyba że komisja selekcyjna zwolniła go z obowiązku odbycia takiej aplikacji. Na stanowisko referendarza sądowego może być też powołany każdy, kto zdał egzamin sędziowski.

Do pełnienia urzędu referendarza sądowego nie może być powołany ten, kto: został skazany za przestępstwo; został złożony z urzędu sędziego, notariusza lub komornika; został pozbawiony członkostwa w Estońskiej Izbie Adwokackiej; został odwołany ze służby publicznej za przewinienie dyscyplinarne; ogłosił upadłość; został zwolniony z prowadzenia działalności zawodowej audytora, z wyjątkiem przypadków, gdy stało się to na wniosek samego audytora; został pozbawiony uprawnień do wykonywania zawodu rzecznika patentowego, chyba że stało się to na wniosek samego rzecznika patentowego; został pozbawiony uprawnień do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego na podstawie § 28 ust. 3 pkt 3 ustawy o tłumaczach przysięgłych; został złożony z urzędu sędziego ze względu na niezdolność do pełnienia tego urzędu – w okresie trzech lat po powołaniu na stanowisko sędziego.

Referendarza sądowego powołuje się na podstawie otwartego konkursu.

Wymagania na stanowisko referendarza sądowego zostały określone w Link otworzy się w nowym oknieustawie o sądach.

Asesor sądowy (Kohtujurist) to urzędnik zatrudniony w sądzie, który uczestniczy – zarówno samodzielnie, jak i pod nadzorem sędziego – w przygotowywaniu i prowadzeniu postępowań przed sądem, w zakresie przewidzianym w ustawie w sprawie postępowania przed sądem. Asesor sądowy ma prawo dokonywać tych samych czynności i wydawać takie same orzeczenia jak referendarz lub inny urzędnik sądowy na podstawie ustawy w sprawie postępowania przed sądem. Asesor sądowy wykonuje czynności w sposób niezależny, ale musi przestrzegać instrukcji sędziego w zakresie przewidzianym ustawą.

Na asesorach sądowych spoczywają takie same wymogi, jakie mają zastosowanie do referendarzy sądowych. Wolne stanowiska dla asesorów sądowych obsadza się w drodze publicznego konkursu.

Do pełnienia urzędu asesora sądowego nie może być powołany ten, kto: został skazany za przestępstwo umyślne; został skazany za przestępstwo umyślne przeciwko państwu, niezależnie od tego, czy nastąpiło zatarcie skazania; został pozbawiony praw pełnienia urzędu asesora sądowego na mocy prawomocnego wyroku sądowego; jest najbliższym krewnym lub partnerem osoby bezpośrednio nadzorującej pracę asesora sądowego.

Oprócz Link otworzy się w nowym oknieasesorów sądowych Word(521 Kb)enLink otworzy się w nowym okniereferendarzy sądowych PDF(373 Kb)en do personelu sądu należą również Link otworzy się w nowym okniedyrektorzy sądów PDF(367 Kb)en oraz Link otworzy się w nowym okniesekretarze sądu PDF(364 Kb)en.

Adwokaci

Adwokaturę tworzą adwokaci i asystenci adwokatów.

Adwokaci należą do Estońskiej Izby Adwokackiej, a zawód adwokata reguluje ustawa o Estońskiej Izbie Adwokackiej. Do Estońskiej Izby Adwokackiej może należeć każda osoba, która spełnia wymogi określone w ustawie o Estońskiej Izbie Adwokackiej i która złożyła po aplikacji egzamin z wynikiem pozytywnym.

Estońska Izba Adwokacka jest samorządną organizacją zawodową ustanowioną w celu świadczenia usług prawnych zarówno w interesie prywatnym, jak i publicznym, oraz w celu ochrony uprawnień zawodowych adwokatów. Estońska Izba Adwokacka nadzoruje wykonywanie działalności zawodowej przez jej członków i przestrzeganie przez nich zasad etyki zawodowej. Estońska Izba Adwokacka organizuje również szkolenia zawodowe dla adwokatów; świadczy również państwową pomoc prawną. Estońska Izba Adwokacka świadczy pomoc prawną finansowana przez państwo za pośrednictwem swoich członków.

Estońska Izba Adwokacka działa poprzez swoje organy. Należą do nich zgromadzenie ogólne, zarząd, przewodniczący, komisja rewizyjna, sąd koleżeński oraz komisja oceny kwalifikacji zawodowych.

Do zakresu uprawnień adwokatów należy:

  • reprezentowanie i obrona klientów przed sądem i w postępowaniu przygotowawczym, a także w toku innego postępowania, zarówno w Estonii, jak i za granicą;
  • gromadzenie dowodów;
  • wybieranie – według własnego uznania – zgodnych z prawem środków i narzędzi świadczenia usług prawnych i korzystanie z nich;
  • uzyskiwanie od organów na szczeblu krajowym i lokalnym informacji potrzebnych do świadczenia usług prawnych, posiadanie dostępu do dokumentów oraz pozyskiwanie kopii i wyciągów z tych dokumentów, chyba że ustawa zabrania adwokatom dostępu do tych informacji i dokumentów;
  • przetwarzanie uzyskanych na podstawie umowy lub aktu prawnego danych osobowych dotyczących innych osób niż klienci, w tym specjalnych kategorii danych osobowych, bez zgody tych osób, o ile jest to konieczne do świadczenia usług prawnych;
  • weryfikowanie podpisów i kopii dokumentów przedłożonych sądowi i innym organom urzędowym w ramach usług prawnych świadczonych na rzecz klienta;
  • służenie jako osoba do kontaktu;
  • występowanie w charakterze arbitra lub rozjemcy w postępowaniu określonym w ustawie o postępowaniu pojednawczym;
  • występowanie w charakterze syndyka masy upadłości, pod warunkiem członkostwa w Izbie Komorników i Syndyków Masy Upadłości.

Z zastrzeżeniem ograniczeń ustawowych asystenci adwokatów mają te same uprawnienia co adwokaci.

Asystenci adwokatów nie mają uprawnień do pełnienia funkcji arbitrów lub rozjemców w postępowaniu określonym w ustawie o postępowaniu pojednawczym. Nie mogą oni reprezentować ani bronić klientów przed Sądem Najwyższym, chyba że ustawa stanowi inaczej. Asystenci adwokatów nie mogą też pełnić roli syndyków masy upadłości.

Asystent adwokata może świadczyć usługi prawne wyłącznie pod opieką swojego patrona, który musi być adwokatem.

Podczas świadczenia usług prawnych adwokat zachowuje niezależność i postępuje zgodnie z ustawą, innymi aktami prawnymi i decyzjami przyjętymi przez organy Estońskiej Izby Adwokackiej, wymogami etyki zawodowej adwokatów, dobrą praktyką i sumieniem.

Informacje ujawnione adwokatowi są poufne. Adwokat albo pracownik Izby Adwokackiej lub kancelarii prawnej zeznający w charakterze świadka nie może być przesłuchiwany ani nie może składać wyjaśnień w związku ze sprawami, o których dowiedział się w trakcie świadczenia usług prawnych.

Nośniki danych używane przez adwokata w trakcie świadczenia usług prawnych są nienaruszalne.

Wykonywanie przez adwokata obowiązków zawodowych w żadnym razie nie oznacza, że można go utożsamiać z klientem lub sprawą klienta.

Adwokat nie może zostać zatrzymany, przeszukany lub aresztowany w związku z wykonywaniem swoich czynności zawodowych, chyba że postanowi o tym sąd rejonowy. Prawo nie zezwala na przeszukanie kancelarii prawnej, w której pracuje adwokat, w związku z wykonywaniem przez niego czynności zawodowych.

Listę adwokatów i kancelarii prawnych oraz inne przydatne informacje można znaleźć na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieEstońskiej Izby Adwokackiej. Za pomocą wyszukiwarki „Znajdź prawnika” można znaleźć adwokatów w całej Unii Europejskiej.

Prawnicze bazy danych

Nie istnieją inne bazy danych niż te, które zostały wyszczególnione powyżej.

Doradcy prawni

W Estonii zawód doradcy prawnego nie jest uregulowany prawem.

Notariusze

Organizacja

Wszyscy notariusze w Estonii mają jednakowe kompetencje. Zawód notariusza reguluje Link otworzy się w nowym oknieustawa o notariacie. Ministerstwo Sprawiedliwości wraz z Izbą Notarialną odpowiadają za regulację zawodu oraz zarządzanie działalnością zawodową notariuszy. Izba Notarialna jest podmiotem prawa publicznego i należą do niej wszyscy notariusze powołani do pełnienia urzędu. Zadania Izby obejmują monitorowanie sumienności i prawidłowości wykonywania działalności zawodowej przez notariuszy, harmonizację działalności zawodowej notariuszy, organizację szkoleń zawodowych, organizację aplikacji notarialnej, prowadzenie i rozwój elektronicznego systemu informacyjnego na potrzeby notariuszy oraz pomoc Ministerstwu Sprawiedliwości w zakresie czynności nadzorczych. Na stronie Link otworzy się w nowym oknieIzby Notarialnej znajdują się informacje o notariuszach i obowiązkach związanych z wykonywaniem zawodu notariusza.

Rola i obowiązki

Notariusz sprawuje urząd publiczny. Jest on upoważniony przez państwo do poświadczania, na żądanie stron, faktów i zdarzeń mających znaczenie prawne oraz do wykonywania innych czynności notarialnych w celu zagwarantowania pewności prawa.

Notariusze wykonują swoje czynności w sposób bezstronny, wiarygodny i niezależny. Mają obowiązek ustalenia rzeczywistych intencji stron danej czynności i okoliczności wymaganych do jej prawidłowego dokonania oraz wyjaśnienia stronom możliwych sposobów dokonania czynności i jej następstw.

Na żądanie stron notariusze wykonują następujące czynności notarialne:

  • sporządzanie poświadczeń notarialnych (umów, pełnomocnictw, testamentów) i uwierzytelnianie notarialne (odpisów, podpisów, kopii itp.);
  • załatwianie spraw spadkowych;
  • wydawanie zaświadczeń o sporządzeniu aktów notarialnych, które podlegają wykonaniu w Estonii, na podstawie art. 60 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. L 351 z 20.12.2012, s. 1) lub załącznika II do tego rozporządzenia;
  • wydawanie zaświadczeń o mocy prawnej aktów notarialnych w Estonii na podstawie art. 59 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego (Dz.U. L 201 z 27.7.2012, s. 107) oraz załącznika II do tego rozporządzenia oraz wydawanie zaświadczeń o sporządzeniu aktów notarialnych, które podlegają wykonaniu w Estonii, na podstawie art. 60 ust. 2 i załącznika II.
  • wydawanie wyciągów dotyczących sporządzenia aktów notarialnych, które podlegają wykonaniu w Estonii, na podstawie art. 48 ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009 w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych (Dz.U. L 7 z 10.1.2009, s. 1) oraz załączników III i IV do tego rozporządzenia.
  • stwierdzanie nieważności pełnomocnictw zgodnie z ustawą o notariacie;
  • stwierdzanie ważności umów zawartych za pośrednictwem adwokata występującego w charakterze rozjemcy lub przed innym notariuszem;
  • wydawanie zaświadczeń (apostille);
  • na wniosek osób prawnych, składanie ich rocznych sprawozdań finansowych w sądzie rejestrowym;
  • poświadczanie zawarcia i rozwiązania związku małżeńskiego oraz przygotowywanie wpisów do akt stanu cywilnego na ten temat;
  • przyjmowanie na przechowanie środków pieniężnych, papierów wartościowych i dokumentów;
  • zapewnianie dostępu do danych wpisanych do rejestru prowadzonego przez Departament Rejestru Nieruchomości lub Departament Rejestracji lub do akt złożonych w tym rejestrze;
  • składanie zawiadomień i wniosków na żądanie organu administracji gospodarczej, przyjmowanie dokumentów i innych informacji od organów administracji gospodarczej i doręczanie aktów administracyjnych podmiotom gospodarczym;
  • wprowadzanie wpisów do rejestru na żądanie podmiotu gospodarczego.
  • dostarczanie informacji, na wniosek osoby prawnej lub powiernika, na temat uprawnionych właścicieli.

Z tytułu tych czynności klient ma obowiązek uiszczenia u notariusza ustawowo określonej opłaty notarialnej.

W ramach swojego urzędu notariusze mogą świadczyć następujące usługi:

  • udzielanie porad prawnych poza procedurą poświadczenia;
  • udzielanie porad w zakresie przepisów podatkowych i przepisów innego państwa, zarówno w ramach, jak i poza procedurą poświadczenia;
  • prowadzenie postępowania pojednawczego na podstawie ustawy o postępowaniu pojednawczym;
  • prowadzenie postępowania arbitrażowego na podstawie kodeksu postępowania cywilnego;
  • prowadzenie licytacji, głosowań, loterii i losowań, a także weryfikowanie ich wyników;
  • odbieranie przysięgi i uwierzytelnianie oświadczenia złożonego pod przysięgą;
  • przekazywanie wniosków i zawiadomień niezwiązanych z urzędowymi obowiązkami notariusza i wydawanie poświadczeń dotyczących przekazania lub niemożności przekazania takich wniosków i zawiadomień;
  • służenie jako osoba do kontaktu;
  • przyjmowanie na przechowanie środków pieniężnych – z wyjątkiem gotówki – papierów wartościowych, dokumentów i innych przedmiotów, jeżeli nie przewiduje tego akt notarialny ani nie jest to urzędowy obowiązek wynikający z aktu notarialnego;
  • odpowiadanie na żądanie przedstawienia wyjaśnień przedłożone przez podmiot gospodarczy.

Informacje na temat usług świadczonych przez notariuszy można znaleźć na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieIzby Notarialnej. Opłaty pobierane przez notariusza za usługi są uzgadniane między klientem a notariuszem przed wykonaniem czynności notarialnej.

Inne zawody prawnicze

Komornicy

W Estonii zawód komornika należy do wolnych zawodów prawniczych. Komornicy działają we własnym imieniu i ponoszą odpowiedzialność za podejmowane czynności. Komornik jest zobowiązany wykonywać swoje obowiązki w sposób bezstronny i rzetelny. Czynności urzędowe komornika reguluje Link otworzy się w nowym oknieustawa o zawodzie komornika.

W styczniu 2010 r. powołano Izbę Komorników i Syndyków Masy Upadłości (Kohtutäiturite ja Pankrotihaldurite Koda), która jest wspólną organizacją zrzeszającą zarówno komorników, jak i syndyków masy upadłości. Czynności komornicze, nadzór nad nimi, odpowiedzialność dyscyplinarną i działalność w zakresie tworzenia zrzeszeń zawodowych reguluje ustawa o zawodzie komornika. Rolą izby jest rozwijanie i popularyzacja wolnych zawodów prawniczych, w tym zapewnienie przestrzegania dobrych praktyk w zakresie sprawowania urzędu i wykonywania zawodu oraz jego monitorowanie, sporządzanie zaleceń w celu ujednolicenia praktyki zawodowej, organizowanie szkoleń, tworzenie systemów informatycznych itp. W izbie działa również sąd koleżeński. Dodatkowe informacje o działalności izby dostępne są na jej Link otworzy się w nowym okniestronie internetowej.

Do obowiązków komornika należy:

  1. prowadzenie postępowań egzekucyjnych zgodnie z kodeksem postępowania egzekucyjnego;
  2. doręczanie dokumentów zgodnie z kodeksami postępowania;
  3. dokonywanie spisu składników majątku i zarządzanie składnikami majątku zgodnie z prawem spadkowym;
  4. przeprowadzanie – w przypadkach przewidzianych w ustawie i zgodnie z procedurą przewidzianą w ustawie – licytacji komorniczych poza postępowaniem egzekucyjnym na wniosek sądu lub organu administracji;
  5. działanie w charakterze pośrednika w odniesieniu do świadczeń alimentacyjnych otrzymywanych z innego państwa, na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych;
  6. sporządzanie profili egzekucyjnych dłużników.

Opłaty komornicze z tytułu wykonywania powyższych czynności określa ustawa o zawodzie komornika.

Na żądanie klienta komornik może świadczyć następujące usługi niewchodzące w zakres jego czynności urzędowych:

  1. organizowanie licytacji rzeczy ruchomych i nieruchomości;
  2. doręczanie dokumentów;
  3. udzielanie porad prawnych i sporządzanie dokumentów, pod warunkiem posiadania przez komornika kwalifikacji wymaganych na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o sądach.
  4. świadczenie usługi ustalenia faktu prawnego poza postępowaniem sądowym;
  5. działanie jako rozjemca zgodnie z ustawą o postępowaniu pojednawczym;
  6. prowadzenie postępowania arbitrażowego na podstawie kodeksu postępowania cywilnego;

Komornicy mają prawo do odmowy świadczenia takich usług.

Warunki świadczenia usług przez komornika i procedura wypłacania wynagrodzenia powinny zostać uzgodnione z usługobiorcą na piśmie zanim rozpocznie się świadczenie tych usług. Warunki i wynagrodzenie powinny być zgodne z dobrą praktyką zawodową.

W toku świadczenia usług komornik nie może wykonywać uprawnień, które zostały mu przyznane w przepisach prawa na potrzeby wykonywania jego obowiązków urzędowych, ani uprawnień, które wynikają z pełnienia urzędu komornika.

Informacje o usługach świadczonych przez komorników można znaleźć na Link otworzy się w nowym okniestronie internetowej izby.

Państwowy nadzór nad urzędową działalnością komorników sprawuje Ministerstwo Sprawiedliwości oraz Izba Komorników i Syndyków Masy Upadłości.

Komornik ponosi odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy wykonywaniu swojej działalności, również wówczas, gdy szkoda została wyrządzona przez pracownika jego kancelarii. Jeżeli roszczenie odszkodowawcze z tytułu szkody poniesionej w wyniku czynności komornika nie może zostać zaspokojone ze środków komornika lub innej osoby odpowiedzialnej za szkodę lub jeżeli roszczenie to nie może zostać w pełni zaspokojone, za wyrządzoną szkodę odpowiedzialność ponosi Izba Komorników. Za szkodę poniesioną w następstwie czynności komornika ostateczną odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa. Zarówno izbie, jak i Skarbowi Państwa, przysługuje roszczenie regresowe (zwrotne) w stosunku do osoby odpowiedzialnej za wyrządzenie szkody; prawo regresu przysługuje również Skarbowi Państwa względem izby.

Syndycy masy upadłości

Syndyk masy upadłości jest wyznaczonym przez sąd urzędnikiem, przeprowadzającym w ramach przysługujących mu uprawnień transakcje i inne czynności związane z masą upadłości i reprezentującym dłużnika przed sądem w sporach dotyczących masy upadłości. Główną powinnością syndyka masy upadłości jest ochrona praw i interesów wszystkich wierzycieli i dłużnika oraz zapewnienie zgodnego z prawem, niezwłocznego i racjonalnego finansowo postępowania upadłościowego. Syndyk masy upadłości wykonuje swoje czynności osobiście. Funkcję syndyka masy upadłości mogą sprawować: osoby fizyczne wyznaczone na syndyków przez Izbę Komorników i Syndyków Masy Upadłości, adwokaci, biegli rewidenci i komornicy. Izba prowadzi wykaz syndyków masy upadłości. Wykaz zawiera dane wszystkich osób uprawnionych do sprawowania funkcji syndyka masy upadłości i jest ogólnie dostępny na stronie izby. Syndyk wpisany do wykazu jest zobowiązany zadbać o to, by dane te były prawidłowe.

Do głównych obowiązków syndyka masy upadłości należy:

  1. ustalenie wierzytelności, zarządzanie masą upadłości oraz uporządkowanie i zorganizowanie sprzedaży majątku, a także zaspokojenie roszczeń wierzycieli z majątku dłużnika;
  2. ustalenie przyczyn oraz daty powstania niewypłacalności dłużnika;
  3. w razie konieczności zawarcie układu dotyczącego kontynuacji działalności gospodarczej dłużnika;
  4. w razie konieczności przeprowadzenie likwidacji majątku dłużnika, o ile dłużnik jest osobą prawną;
  5. informowanie wierzycieli i dłużnika w przypadkach przewidzianych ustawą;
  6. sporządzanie sprawozdań z działalności i przekazywanie informacji o postępowaniu upadłościowym sądowi, urzędnikowi sprawującemu nadzór nad postępowaniem i komisji likwidacyjnej.

Nadzór administracyjny nad działalnością syndyków masy upadłości sprawuje Ministerstwo Sprawiedliwości w oparciu o otrzymane skargi lub inne dotyczące syndyków informacje uzasadniające podejrzenie, że syndyk mógł nie dopełnić swoich obowiązków. Nadzorując działalność syndyków, Ministerstwo Sprawiedliwości może weryfikować prawidłowość i legalność czynności zawodowych podejmowanych przez syndyka. Minister Sprawiedliwości może podejmować czynności dyscyplinarne wobec syndyka, który nie dopełnia obowiązków wynikających z przepisów określających czynności zawodowe syndyka masy upadłości. Minister Sprawiedliwości nie może podejmować czynności dyscyplinarnych wobec adwokatów działających w charakterze syndyka masy upadłości. Minister ma jednak prawo do wszczęcia postępowania przed sądem koleżeńskim Izby Adwokackiej.

Oprócz nadzoru administracyjnego, działalność syndyków masy upadłości podlega również nadzorowi komisji likwidacyjnej, walnego zgromadzenia wierzycieli, sądu i Izby Komorników i Syndyków Masy Upadłości w ramach ich zakresu kompetencji.

Powiązane strony

Link otworzy się w nowym oknieMinisterstwo Sprawiedliwości

Link otworzy się w nowym oknieEstońskie Stowarzyszenie Prawników – organizacja non-profit

Link otworzy się w nowym oknieBiuro Usług Prawnych – fundacja

Link otworzy się w nowym oknieEstońska Izba Adwokacka

Link otworzy się w nowym oknieProkuratura

Link otworzy się w nowym oknieIzba Notarialna

Link otworzy się w nowym oknieIzba Komorników i Syndyków Masy Upadłości

Ostatnia aktualizacja: 20/04/2023

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Irlandia

Na tej stronie przedstawiono przegląd zawodów prawniczych w Irlandii.

Zawody prawnicze – wprowadzenie

Zgodnie z art. 34 konstytucji oraz odpowiednimi ustawami: przede wszystkim ustawą o utworzeniu i ustroju sądów (Courts Establishment and Constitution Act) z 1961 r. oraz ustawą o sądach zawierającą przepisy uzupełniające (Courts Supplemental Provisions Act) z 1961 r., z późniejszymi zmianami, wymiar sprawiedliwości w państwie sprawują sędziowie. Sędziowie są powoływani spośród kandydatów wykonujących zawody prawnicze. Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są w pełni niezawiśli. Niezawisłość sędziowską zagwarantowano w konstytucji. Przedstawiciele zawodów prawniczych dzielą się na solicitors (którzy skupiają się na bezpośredniej obsłudze klienta) oraz barristers (specjalizujących się w postępowaniach przed sądem).

1. Sędziowie

Rada doradcza ds. powoływania na stanowiska sędziowskie (Judicial Appointments Advisory Board – JAAB) informuje rząd o tym, czy określone osoby wyznaczone na stanowiska sędziowskie nadają się do pełnienia swoich funkcji. Radę tę utworzono na mocy ustawy o sądach i urzędnikach sądowych (Court and Court Officers Act) z 1995 r. W skład rady wchodzi pierwszy prezes Sądu Najwyższego (Chief Justice), prezesi Wysokiego Trybunału (High Court), sądu okręgowego (Circuit Court) i sądu rejonowego (District Court), Rzecznik Generalny (Attorney General), wyznaczeni przedstawiciele Rady Palestry (Bar Council) i Towarzystwa Prawniczego (Law Society) oraz trzy osoby powołane przez Ministra Sprawiedliwości i Reformy Prawa. Sędziów powołuje prezydent po zasięgnięciu opinii rządu. Sędziowie są niezawiśli i podlegają wyłącznie konstytucji i ustawom. Zgodnie z konstytucją liczbę sędziów ustala się w drodze okresowo uchwalanych ustaw.

W skład Sądu Najwyższego (Supreme Court) wchodzą pierwszy prezes Sądu Najwyższego, który stoi na czele tego Sądu, oraz siedmiu zwykłych sędziów określanych mianem „sędziów Sądu Najwyższego”. Prezes Wysokiego Trybunału jest również z urzędu członkiem Sądu Najwyższego. W skład Wysokiego Trybunału wchodzą prezes Wysokiego Trybunału, który odpowiada za ogólną organizację pracy tego sądu, i sędziowie określani mianem „sędziów Wysokiego Trybunału”. Pierwszy prezes Sądu Najwyższego i prezes sądu okręgowego są również z urzędu członkami Wysokiego Trybunału. Wysoki Trybunał składa się z prezesa i 35 sędziów. W skład sądu okręgowego wchodzą prezes sądu okręgowego i 37 zwykłych sędziów określanych mianem „sędziów sądu okręgowego”. Prezes sądu rejonowego jest również z urzędu członkiem sądu okręgowego. W skład sądu rejonowego wchodzą prezes sądu rejonowego i 63 innych sędziów określanych mianem „sędziów sądu rejonowego”. Wysokość wynagrodzenia sędziów ustala się w drodze okresowo uchwalanych ustaw.

Sędziów powołuje się spośród przedstawicieli zawodów prawniczych, tj. wykwalifikowanych prawników solicitors lub barristers dysponujących odpowiednim doświadczeniem zawodowym (innym niż praca naukowa). Zgodnie z sekcją 29 ust. 2 ustawy o sądach (przepisy uzupełniające) [Courts (Supplemental Provisions) Act] z 1961 r. na stanowisko sędziego sądu rejonowego może zostać powołany praktykujący barrister lub solicitor mający co najmniej dziesięcioletnie doświadczenie zawodowe. Zgodnie z art. 30 ustawy o sądach i urzędnikach sądowych (Courts and Courts Officers Act) z 1995 r. na stanowisko sędziego sądu okręgowego może zostać powołany barrister lub solicitor mający co najmniej dziesięcioletnie doświadczenie zawodowe. Zgodnie z ustawą o sądach i urzędnikach sądowych (Courts and Courts Officers Act) z 2002 r. na stanowisko sędziego Wysokiego Trybunału, Sądu Apelacyjnego (Court of Appeal) i Sądu Najwyższego może zostać powołany barrister lub solicitor mający co najmniej dwunastoletnie doświadczenie zawodowe. Jak wspomniano wcześniej, sędziowie są niezawiśli i podlegają wyłącznie konstytucji i ustawom. Przy obejmowaniu urzędu składają przysięgę o następującej treści, zgodnie z art. 34 ust. 5 pkt 1 konstytucji:

„W obecności Boga Wszechmocnego ja, ..., uroczyście i szczerze składam przysięgę i oświadczam, iż będę należycie, wiernie oraz zgodnie z moją wiedzą i uprawnieniami sprawował funkcję Prezesa Sądu (lub inną funkcję) bez obawy lub stronniczości, przychylności lub niechęci względem każdego człowieka oraz będę przestrzegał Konstytucji i ustaw. Niech Bóg mnie poprowadzi i wspomaga”.

Zgodnie z konstytucją sędziów Wysokiego Trybunału i Sądu Najwyższego można złożyć z urzędu wyłącznie wówczas, gdy udowodni się im zachowanie godzące w powagę urzędu lub brak kompetencji, a obie izby irlandzkiego parlamentu Oireachtas przyjmą w tej sprawie odpowiednie uchwały W ustawie o sądownictwie (Courts of Justice Act) z 1924 r. i w ustawie o sądownictwie (sąd rejonowy) [Courts of Justice (District Court) Act] z 1946 r. przewidziano zbliżone przepisy mające zastosowanie do sędziów sądów okręgowych i rejonowych.

2. Rzecznik Generalny (Attorney General) i Dyrektor ds. Oskarżenia Publicznego (Director of Public Prosecutions)

Zgodnie z art. 30 konstytucji Rzecznik Generalny jest „doradcą Rządu w kwestiach prawa i opinii prawnych”. Powołuje go prezydent na podstawie nominacji Taoiseach (irlandzkie określenie premiera). Rzecznik Generalny ma obowiązek złożyć urząd po dymisji Taoiseach. Co do zasady Rzecznik Generalny jest praktykującym prawnikiem (barrister) i starszym obrońcą (senior counsel). Choć nie ustanowiono wymogu zobowiązującego Rzecznika Generalnego do zaprzestania prywatnej praktyki na czas piastowania urzędu, w ostatnich latach można było zaobserwować taką tendencję.

Jako doradca rządu w kwestiach prawnych Rzecznik Generalny analizuje wszystkie projekty ustaw, które rząd zamierza przedłożyć dwóm Oireachtas (izbom parlamentu) w celu ich uchwalenia. Rzecznik Generalny doradza również rządowi w sprawach międzynarodowych takich jak ratyfikacja umów międzynarodowych. Inną funkcją Rzecznika Generalnego jest reprezentowanie społeczeństwa w sprawach dotyczących wykonywania praw publicznych. Rzecznik Generalny pełni tę funkcję, wszczynając postępowania sądowe lub wnosząc wobec nich sprzeciw. Mimo że Rzecznika Generalnego powołuje Taoiseach, jest on niezależny od rządu. W rozumieniu konstytucji Rzecznik Generalny zawsze występuje w roli głównego pozwanego w sprawach, w których kwestionuje się zgodność ustawodawstwa z konstytucją.

Przed 1976 r. wszystkie poważne przestępstwa były ścigane z oskarżenia Rzecznika Generalnego. Konstytucja stanowi, że funkcję tę może pełnić również inna osoba upoważniona z mocy prawa do działania w tym celu. Na mocy sekcji 2 ustawy o ściganiu przestępstw (Prosecution of Offences Act) z 1974 r., która weszła w życie w 1976 r., utworzono zatem instytucję Dyrektora ds. Oskarżenia Publicznego – celem było powołanie niepowiązanego politycznie urzędnika odpowiedzialnego za pełnienie tych funkcji. Choć Dyrektora powołuje rząd, jest on urzędnikiem służby cywilnej, a zatem – w odróżnieniu od Rzecznika Generalnego – nie składa urzędu w przypadku dymisji rządu. Zapewnia to ciągłość ścigania przestępstw. Ustawa z 1974 r. gwarantuje również Dyrektorowi ds. Oskarżenia Publicznego niezależność w wykonywaniu powierzonych mu obowiązków. Dyrektor może zostać odwołany ze stanowiska przez rząd, ale wyłącznie po opublikowaniu sprawozdania dotyczącego jego stanu zdrowia lub postępowania przez komisję składającą się z pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, sędziego Wysokiego Trybunału i Rzecznika Generalnego.

Link otworzy się w nowym oknieDyrektor ds. Oskarżenia Publicznego (DPP) decyduje zatem, czy dana osoba powinna zostać oskarżona o popełnienie poważnego przestępstwa i jaki zarzut należy jej przedstawić. Choć wszystkie przestępstwa są ścigane w z oskarżenia DPP, większość mniej poważnych przestępstw może być ścigana przez Gardaí (irlandzką policję) bez konieczności kierowania akt sprawy do DPP. W takich przypadkach DPP ma prawo doradzać Gardaí w kwestii sposobu prowadzenia postępowania. Mimo że DPP przejął obowiązki Rzecznika Generalnego w zakresie ścigania przestępstw, Rzecznik Generalny zachował swoje uprawnienia w sprawach o charakterze międzynarodowym, takich jak postępowania ekstradycyjne.

3. Pracownicy Służby Sądowniczej (Courts Service)

Służba Sądownicza zatrudnia sekretarzy sądowych (court registrars) i urzędników sądowych (court clerks).

Urzędnicy sądowi odpowiadają za ogólne funkcjonowanie administracji sądów. Główną funkcją sekretarza sądowego jest wspomaganie sędziego w trakcie posiedzeń sądu i dbanie o skuteczne zarządzanie działalnością administracyjną niezbędną do sprawnego działania sądów.

Służba Sądownicza jest niezależnym organem mającym osobowość prawną, który został utworzony w listopadzie 1999 r. przez rząd na mocy ustawy o Służbie Sądowniczej (Courts Service Act) z 1998 r. Służba Sądownicza podlega Ministrowi Sprawiedliwości i Równości oraz – za pośrednictwem Ministra – rządowi.

Służbie Sądowniczej powierzono pięć zadań:

  • zarządzanie sądami;
  • zapewnianie wsparcia sędziom;
  • udzielanie obywatelom informacji na temat systemu sądownictwa;
  • udostępnianie budynków sądowych, zarządzanie nimi i ich utrzymywanie w odpowiednim stanie;
  • zapewnianie udogodnień osobom korzystającym z sądów.

4. Urzędnik służby cywilnej (sheriff)

W każdym hrabstwie w Irlandii działa urzędnik służby cywilnej (sheriff) odpowiedzialny m.in. za przejmowanie i sprzedawanie składników majątku w celu spłaty zadłużenia na podstawie orzeczenia sądu. Urzędników tych powołuje się na podstawie ustawy o urzędnikach sądowych (Court Officers Act) z 1945 r., przy czym w sekcji 12 ust. 5 tej ustawy wprowadzono wymóg, zgodnie z którym funkcję tę mogą pełnić wyłącznie prawnicy (barristers lub solicitors) mający pięcioletnie doświadczenie zawodowe lub osoby, które pełniły funkcję kierownika biura bądź głównego asystenta tego urzędnika lub jego zastępcy. Zgodnie z sekcją 12 ust. 6 lit. g) wspomnianej ustawy warunki zatrudnienia poszczególnych urzędników służby cywilnej, będące przedmiotem wcześniejszych sekcji tej ustawy, określa okresowo Minister Finansów, po zasięgnięciu opinii Ministra Sprawiedliwości i Równości.

5. Prawnicy (solicitors)

Link otworzy się w nowym oknieTowarzystwo Prawnicze Irlandii (Law Society of Ireland) sprawuje nadzór nad kształceniem studentów, którzy chcą zdobyć kwalifikacje niezbędne do wykonywania zawodu solicitor, i dysponuje uprawnieniami do nakładania kar dyscyplinarnych na wykwalifikowanych prawników (solicitors). Aby zdobyć wymagane kwalifikacje, kandydaci muszą złożyć egzaminy końcowe (Final Examinations, FE-1) organizowane dwa razy do roku, zazwyczaj wiosną i jesienią. Egzamin FE-1 składa się z ośmiu części: prawo spółek, prawo konstytucyjne, prawo zobowiązań, prawo karne, system prawa equity, prawo Unii Europejskiej, prawo nieruchomości i prawo deliktów. Kandydaci muszą następnie znaleźć odpowiedniego (praktykującego) prawnika (solicitor), który będzie pełnił funkcję ich patrona, aby móc rozpocząć pierwszą część kursu przygotowującego do wykonywania zawodu (Professional Practice Course I, PPC I). Kurs PPC I trwa od września do marca i obejmuje następujące zagadnienia: stosowane prawo gruntowe, prawo testamentowe i podatkowe, prawo spółek, kurs wprowadzający, prawo procesowe (cywilne i karne) i wykonywanie zawodu prawniczego w Irlandii (LPI). W trakcie kursu uczestnicy przyswajają różne umiejętności, m.in. zastępstwo procesowe w sprawach cywilnych i prowadzenie obrony w sprawach karnych, przesłuchiwanie i udzielanie porad, przeprowadzanie analiz prawnych, prawnicze umiejętności oratorskie, sporządzanie pism prawniczych, prowadzenie negocjacji i rozwój zawodowy. Po upływie 14 dni od złożenia egzaminu kończącego kurs PPC I kandydaci rozpoczynają praktyki zawodowe. Aby kandydat mógł rozpocząć kurs PPC II, Komisja ds. Kształcenia (Education Committee) musi oficjalnie potwierdzić, że pomyślnie złożył on egzamin kończący kurs PPC I. Po 11 miesiącach odbywania praktyk zawodowych (które trwają łącznie 24 miesiące) kandydat wraca na uczelnię prawniczą w celu rozpoczęcia kursu PPC II. Obejmuje on przedmioty takie jak prowadzenie praktyki zawodowej, etyka zawodowa i zarządzanie (obowiązkowe), a także szereg przedmiotów fakultatywnych podzielonych na trzy kategorie: kwestie biznesowe, praktyka i procedury oraz klienci indywidualni. Kurs ten rozpoczyna się zazwyczaj w kwietniu każdego roku i trwa 11 tygodni, uwzględniając egzaminy. Po pomyślnym ukończeniu kursu PPC II kandydaci wracają do kancelarii patrona, aby ukończyć pozostałą część praktyk zawodowych – dziesięć miesięcy, jeżeli aplikantowi nie zaliczono okresu praktyk poprzedzających ukończenie kursu PPC I, lub sześć miesięcy w przypadku zaliczenia tego okresu.

Aplikant może wystąpić o wpisanie go na listę solicitors, jeżeli:

  • pomyślnie złożył wszystkie egzaminy;
  • pomyślnie ukończył praktyki zawodowe oraz
  • jego patron potwierdził, że jest on odpowiednią osobą do wykonywania tego zawodu.

Po wpisaniu danej osoby na listę solicitors może ona wystąpić o wydanie jej zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu (practising certificate).

Towarzystwo Prawnicze jest uprawnione do nakładania kar dyscyplinarnych na każdego wykwalifikowanego prawnika (solicitor). Zgodnie z ustawami o wykonywaniu zawodu solicitor (Solicitors Acts) z lat 1954–1994 sąd dyscyplinarny Towarzystwa Prawniczego jest uprawniony do badania zasadności zarzutów dotyczących niewłaściwego postępowania, takich jak zarzut sprzeniewierzenia środków publicznych. Po potwierdzeniu zasadności zarzutów sąd dyscyplinarny może samodzielnie ukarać danego prawnika (kara może obejmować nakaz zapłaty odszkodowania na rzecz poszkodowanego w wysokości nieprzekraczającej 15 000 euro) lub przekazać swoje ustalenia i zalecenia prezesowi Wysokiego Trybunału, który podejmie ostateczną decyzję w kwestii charakteru kary, jaką należy nałożyć na prawnika. Prezes jest uprawniony do zawieszenia prawa prawnika do wykonywania zawodu, a także do przywrócenia mu tego prawa. Jeżeli sąd dyscyplinarny stwierdzi, że solicitor pobierał zbyt wysokie honorarium od swoich klientów, nakazuje mu zwrócenie klientom nienależnie uzyskanych od nich środków.

Rozporządzenie nr 732 z 2003 r., zarządzenia Wspólnot Europejskich z 2003 r. (przyznawanie uprawnień do wykonywania zawodów prawniczych) [Statutory Instrument 732 of 2003, the European Communities (Lawyers’ Establishment) Regulations 2003] stanowi, że prawnicy z państw członkowskich zainteresowani prowadzeniem działalności zawodowej jako barrister lub solicitor są zobowiązani wystąpić do Rady Palestry lub Towarzystwa Prawniczego z wnioskiem o wpisanie ich do odpowiedniego rejestru. Po rozpoznaniu i uwzględnieniu wniosku wydaje się zaświadczenie o wpisie do rejestru. Środek zaskarżenia od decyzji odmownej w tym przedmiocie wydanej przez Radę Palestry lub Towarzystwo Prawnicze rozpoznaje Wysoki Trybunał.

6. Prawnicy (barristers)

Honorowe Stowarzyszenie Korporacji Zawodowych (Honorable Society of King’s Inns) organizuje podyplomowe szkolenia prawnicze prowadzące do przyznania tytułu barrister-at-law osobom zainteresowanym wstąpieniem do palestry (the Bar) . Stowarzyszenie King’s Inns to samorząd zawodowy działający pod nadzorem seniorów (benchers) Honorowego Stowarzyszenia Korporacji Zawodowych będących pracownikami wymiaru sprawiedliwości i prawnikami (barristers) z wieloletnim doświadczeniem zawodowym. Aby zapisać się na kurs prowadzący do uzyskania tytułu barrister-at-law, należy legitymować się dyplomem ukończenia studiów prawniczych prowadzonych przez King’s Inns (Diploma in Legal Studies) lub być absolwentem wydziału prawa, a następnie pomyślnie złożyć egzamin wstępny. Studia prowadzące do uzyskania Diploma in Legal Studies trwają dwa lata (w niepełnym wymiarze), natomiast kurs prowadzący do uzyskania tytułu barrister-at-law jest organizowany jako kurs trwający rok (w pełnym wymiarze) lub kurs modułowy trwający dwa lata. Po pomyślnym ukończeniu kursu absolwenci są powoływani do palestry w Sądzie Najwyższym przez pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Po uroczystości wpisują się oni na listę członków palestry. Zanim jednak mogą rozpocząć pracę zarobkową w zawodzie, muszą spełnić dodatkowe wymogi.

Aby móc prowadzić praktykę, prawnicy (barristers) muszą być członkami Biblioteki Prawniczej (Law Library). Biblioteka Prawnicza jest miejscem, w którym można pracować. Po uiszczeniu opłaty rocznej zapewnia ona także dostęp do tekstów i materiałów prawnych. Przed zapisaniem się do Biblioteki Prawniczej barrister musi wybrać swojego patrona – prawnika (barrister) o uznanej pozycji z co najmniej pięcioletnim doświadczeniem. Barrister, który niedawno uzyskał uprawnienia, pracuje pod nadzorem patrona na ogół przez jeden rok – w tym czasie określa się go mianem aplikanta (devil). Patron wprowadza aplikanta w arkana praktyki zawodowej i z reguły oczekuje od niego pomocy przy sporządzaniu pism procesowych i przeprowadzaniu analiz prawnych oraz występowania przed sądem w jego imieniu.

Link otworzy się w nowym oknieNaczelna Rada Palestry Irlandii (General Council of the Bar of Ireland), której działalność nie została uregulowana w ustawie, sprawuje nadzór nad wykonywaniem zawodu przez prawników (barristers). Rada, wybierana corocznie przez członków palestry, wydaje kodeks postępowania zawodowego palestry, zmieniany w miarę potrzeby przez członków palestry. W kodeksie określa się wymagania w stosunku do prawników wykonujących ten zawód.

Dochodzenia w sprawie zarzutów o naruszenie kodeksu postępowania prowadzi Komisja ds. Praktyki Zawodowej Naczelnej Rady Palestry, w której skład wchodzą również osoby nienależące do palestry. Komisja ma prawo nakładać grzywny i wystosowywać upomnienia, a także zawieszać w prawach lub skreślać z listy członków Biblioteki Prawniczej. Decyzję Komisji można zaskarżyć do Rady Odwoławczej (Appeals Board), w skład której wchodzi sędzia sądu okręgowego i ławnik.

Do niedawna panowała tradycja, że barrister otrzymywał polecenia od prawnika (solicitor), a bezpośrednie kontakty z prawnikami (barristers) były zabronione. Praktyka ta została przeanalizowana przez Komisję Sprawiedliwego Handlu (Fair Trade Commission), która w sprawozdaniu z 1990 r. uznała całkowity zakaz bezpośredniego kontaktu z prawnikami (barristers) za restrykcyjną praktykę i zaleciła wykreślenie tego zakazu z kodeksu postępowania. Komisja przyznała przy tym, że w niektórych przypadkach stałe zaangażowanie prawnika (solicitor) jest pożądane. Komisja zarekomendowała uchylenie wszelkich przepisów ustawowych lub innego rodzaju przepisów zobowiązujących prawnika (solicitor) do fizycznego stawiennictwa w sądzie w celu instruowania członka palestry (barrister). Choć zaleceń tych nie wdrożono w całości, w kodeksie postępowania wprowadzono szereg zmian służących zapewnieniu możliwości nawiązania bezpośredniego kontaktu z członkiem palestry (barrister) za pośrednictwem określonych uznanych organizacji zawodowych.

Członkowie palestry (barristers) dzielą się na młodszych obrońców (junior counsel) i starszych obrońców (senior counsel). Zwyczajowo członkowie palestry praktykują przez szereg lat jako młodsi obrońcy przed podjęciem decyzji o tym, czy chcą zostać starszymi obrońcami. Taki awans nie następuje automatycznie – niektórzy młodsi obrońcy nigdy nie decydują się wystąpić z wnioskiem o przyznanie im statusu starszych obrońców. Co do zasady większość z nich rozważa możliwość zostania starszym obrońcą po 15 latach praktyki zawodowej. Ci, którzy wyrażają wolę uzyskania tytułu starszego obrońcy, występują ze stosownym wnioskiem do Rzecznika Generalnego, ale samego powołania na to stanowisko dokonuje rząd na podstawie rekomendacji Rzecznika Generalnego, który zasięga również w tym względzie opinii pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, prezesa Wysokiego Trybunału i przewodniczącego Rady Palestry.

Ogólnie rzecz biorąc, młodsi obrońcy sporządzają projekty pism procesowych i prowadzą niektóre sprawy sądowe, zazwyczaj – choć nie zawsze – przed sądami niższej instancji. Do obowiązków starszego obrońcy należy analizowanie projektów pism procesowych sporządzonych przez młodszych obrońców oraz prowadzenie trudniejszych spraw przed Wysokim Trybunałem i Sądem Najwyższym.

7. Sekretarze sądowi (county registrars)

Link otworzy się w nowym oknieSekretarze sądowi to wykwalifikowani prawnicy (solicitors) powoływani przez rząd. Wykonują oni funkcje quasi-sądowe w sądzie okręgowym i są odpowiedzialni za zarządzanie sekretariatami sądu okręgowego.

Urzędnicy rejestrowi hrabstwa pełnią również funkcję urzędników służby cywilnej hrabstwa (county sheriffs) (z wyjątkiem Dublina i Corku).

8. Notariusze

Notariusze są powoływani na posiedzeniu jawnym przez pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Do podstawowych funkcji notariusza należą:

  • uwierzytelnianie dokumentów;
  • poświadczanie i weryfikowanie autentyczności podpisów na dokumentach;
  • sporządzanie protestów notarialnych dotyczących dokumentów handlowych takich jak weksle i skrypty dłużne oraz dokumentów na gruncie prawa morskiego;
  • odbieranie przyrzeczeń, oświadczeń oraz – z wyjątkiem postępowań przed sądami irlandzkimi – oświadczeń z mocą przysięgi.

Kandydat na notariusza musi złożyć podanie, w którym podaje miejsce zamieszkania i zawód wnioskodawcy, liczbę notariuszy w danym okręgu i liczbę ludności tego okręgu wraz z wyjaśnieniem, dlaczego powołanie nowego notariusza jest konieczne lub w jaki sposób doszło do powstania wakatu na stanowisku notariusza. Na potwierdzenie złożonego podania wnioskodawca składa oświadczenie z mocą przysięgi, podczas którego okazuje zaświadczenie potwierdzające odpowiedniość wnioskodawcy do wykonywania zawodu notariusza, na ogół opatrzone podpisem sześciu miejscowych prawników (solicitors) oraz sześciu liderów lokalnej społeczności przedsiębiorców. Podanie składa się do pierwszego prezesa Sądu Najwyższego w postaci formalnego wniosku (notice of motion). Sekretariat Sądu Najwyższego doręcza ten wniosek sekretarzowi Rady Notarialnej Irlandii (Registrar of the Faculty of Notaries Public in Ireland), sekretarzowi Towarzystwa Prawniczego oraz wszystkim notariuszom prowadzącym praktykę w hrabstwie wnioskodawcy i w sąsiednich hrabstwach.

Powszechnie stosowaną praktyką jest powoływanie notariuszy wyłącznie spośród prawników (solicitors). Jeżeli z wnioskiem o powołanie na stanowisko notariusza wystąpi osoba niebędąca prawnikiem (solicitor), Towarzystwo Prawnicze wnosi o to, aby wnioskodawca zobowiązał się wobec pierwszego prezesa Sądu Najwyższego do nieangażowania się w sprawy wiążące się z przeniesieniem własności ani w prace zwykle wykonywane przez prawnika (solicitor). Każda osoba składająca podanie o powołanie na stanowisko notariusza musi najpierw pomyślnie złożyć egzamin organizowany przez Radę Notarialną Irlandii.

Uwaga:

zapytania dotyczące aktualnej wysokości wynagrodzenia Rzecznika Generalnego, Dyrektora ds. Oskarżenia Publicznego, urzędników sądowych i urzędników służby cywilnej można przesyłać:

  • Link otworzy się w nowym okniepocztą elektroniczną lub
  • pocztą tradycyjną na adres:
    Human Resources
    Department of Finance
    Merrion Street
    Dublin 2

Prawnicy (barristers) prowadzą działalność na własny rachunek i ich zarobki są bardzo zróżnicowane.

Prawnicy (solicitors) mogą prowadzić działalność na własny rachunek (prowadzić własne kancelarie) lub mogą być pracownikami kancelarii. Ich dochody także znacznie się różnią.

Notariusze pobierają opłatę za każdy poświadczony notarialnie dokument. Choć brak jest przepisów regulujących wysokość tej opłaty, notariusze zasadniczo ustalają jej kwotę na podstawie czasu potrzebnego do poświadczenia dokumentu, kosztów podróży oraz kwoty, jaką zwykle pobierają profesjonalni notariusze za tego rodzaju usługę.

Ostatnia aktualizacja: 18/01/2024

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Grecja

Poniżej przedstawiono przegląd zawodów prawniczych w Grecji.

Prokuratorzy

Organizacja

Prokuratury (εισαγγελίες) zaliczają się do władzy sądowniczej i uczestniczą w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości. Prokuratorzy są niezależni służbowo i osobiście.

Przy każdym sądzie, z wyjątkiem rejonowych sądów karnych (πταισματοδικεία), działa biuro prokuratury, która ma charakter niezależnego organu sądowniczego. Jej zadania obejmują przede wszystkim przygotowanie postępowania karnego. Do podstawowych zadań prokuratora należy wszczynanie postępowania karnego, nadzorowanie czynności w zakresie ścigania przestępstw i wnoszenie środków odwoławczych.

W Grecji prokuratorzy nie specjalizują się w konkretnych dziedzinach prawa.

Ogólne warunki sprawowania urzędu prokuratora określa Ministerstwo Sprawiedliwości.

Nie istnieje odrębna strona internetowa poświęcona prokuraturze. Informacje na temat zasad sprawowania urzędu prokuratora można uzyskać w Ministerstwie Sprawiedliwości.

Rola i najważniejsze obowiązki

Do zadań prokuratora należy:

  1. prowadzenie postępowania przygotowawczego;
  2. wszczynanie postępowania sądowego;
  3. przesłuchiwanie osób uczestniczących w sprawie;
  4. nadzorowanie czynności organów ścigania w zakresie zapobiegania przestępstwom i ich ścigania;
  5. składanie wniosków do rad sądowych i sądów;
  6. wnoszenie środków odwoławczych;
  7. nadzór nad zakładami karnymi oraz podejmowanie innych czynności określonych w przepisach prawa.

W ustawie powierzono nadzór nad czynnościami prokuratorów sędziom Sądu Najwyższego oraz prokuratorom wyższym rangą.

Sędziowie

Organizacja

Wymiar sprawiedliwości sprawują sądy, w których zasiadają sędziowie zwyczajni (τακτικοί δικαστές). Sędziowie są niezawiśli służbowo i osobiście.

Sędziowie (δικαστές) wykonują swoje obowiązki wyłącznie na podstawie konstytucji i przepisów prawa, nie są też zobowiązani do przestrzegania jakichkolwiek przepisów, które są niezgodne z konstytucją.

W przepisach prawa powierzono nadzór nad czynnościami sędziów zwyczajnych sędziom wyższym rangą oraz prokuratorowi generalnemu i jego zastępcy (aντεισαγγελείς) przy Sądzie Najwyższym (Άρειος Πάγος).

Ogólne warunki sprawowania urzędu sędziego określa Ministerstwo Sprawiedliwości.

Nie istnieje odrębna strona internetowa poświęcona sędziom. Informacje na temat zasad sprawowania urzędu sędziego można uzyskać w Ministerstwie Sprawiedliwości.

Organizacja zawodów prawniczych: adwokaci

Adwokaci

W Grecji adwokaci (δικηγόροι) zaliczają się do urzędników służby cywilnej, ale nie pobierają z tego tytułu wynagrodzenia. Adwokaci nie muszą specjalizować się w konkretnych dziedzinach prawa.

Ogólne warunki wykonywania zawodu adwokata określa Ministerstwo Sprawiedliwości.

W Grecji działają 63 izby adwokackie (δικηγορικοί σύλλογοι) – po jednej przy każdym z sądów pierwszej instancji (πρωτοδικείο).

Nadzór nad izbami adwokackimi w całym kraju sprawuje Ministerstwo Sprawiedliwości.

Prawnicze bazy danych

Informacje na ten temat można znaleźć na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieizb adwokackich, ale dostęp do tej strony jest zastrzeżony dla członków poszczególnych izb.

Radcy prawni

Prawnicy w Grecji mogą również wykonywać zawód radcy prawnego (νομικοί σύμβουλοι).

Prawnicze bazy danych

Informacje na ten temat można znaleźć na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieizb adwokackich, ale dostęp do tej strony jest zastrzeżony dla członków poszczególnych izb.

Notariusze

Notariusze (συμβολαιογράφοι) zaliczają się do urzędników służby cywilnej, ale nie pobierają z tego tytułu wynagrodzenia. Do ich głównych zadań należy przygotowywanie i przechowywanie dokumentów służących jako dowód dokonania czynności prawnej lub złożenia oświadczenia w przypadkach, w których jest to wymagane przepisami prawa lub gdy strony chcą takie dokumenty uwierzytelnić.

W Grecji notariusze nie specjalizują się w konkretnych dziedzinach prawa.

Dekretem prezydenckim przy każdym rejonowym sądzie cywilnym (ειρηνοδικείο) powołana została przynajmniej jedna kancelaria notarialna.

Warunki wykonywania zawodu notariusza ustala Ministerstwo Sprawiedliwości.

W Grecji działa dziewięć izb notarialnych (συμβολαιογραφικοί σύλλογοι), prowadzących działalność w miejscowościach, w których znajdują się siedziby sądów apelacyjnych (εφετεία).

Nadzór nad izbami notarialnymi sprawuje Ministerstwo Sprawiedliwości.

Informacje dotyczące notariuszy można znaleźć na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieIzby Notarialnej dla Aten, Pireusu, Regionu Morza Egejskiego i Dodekanezu (Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείων Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου) oraz na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieEuropejskiego Spisu Notariuszy, prowadzonej pod egidą Link otworzy się w nowym oknieRady Notariatów Unii Europejskiej (CNUE).

Pozostałe zawody prawnicze

Komornicy

Komornicy (δικαστικοί επιμελητές) zaliczają się do urzędników służby cywilnej, ale nie pobierają z tego tytułu wynagrodzenia.

Do ich zadań należy:

  1. doręczanie dokumentów sądowych i pozasądowych;
  2. wykonywanie tytułów egzekucyjnych, o których mowa w art. 904 ust. 2 kodeksu postępowania cywilnego, tj. (a) prawomocnych orzeczeń sądowych oraz orzeczeń wydanych i opatrzonych przez grecki sąd tymczasową klauzulą wykonalności, (b) wyroków sądów polubownych, (c) postanowień greckich sądów zawierających ugodę lub ustalających wysokość kosztów sądowych, (d) dokumentów poświadczonych notarialnie (e) nakazów zapłaty wydanych przez greckie sądy oraz nakazów eksmisji, (f) orzeczeń wydanych za granicą i objętych stwierdzeniem wykonalności oraz (g) nakazów oraz innych orzeczeń, których zostały zgodnie z prawem uznane za wykonalne;
  3. podejmowanie innych czynności określonych w przepisach prawa.

Ogólne warunki wykonywania zawodu komornika określa Ministerstwo Sprawiedliwości.

W Grecji działa osiem Link otworzy się w nowym oknieizb komorniczych (σύλλογοι δικαστικών επιμελητών).

Urzędnicy sądowi

Ogólne warunki zatrudnienia pracowników greckich sądów określa Ministerstwo Sprawiedliwości.

Link otworzy się w nowym oknieKomornicy PDF(377 Kb)el

Link otworzy się w nowym oknieUrzędnicy sądowi PDF(376 Kb)el

Powiązane strony

Link otworzy się w nowym oknieStrona internetowa izb adwokackich

Link otworzy się w nowym oknieMinisterstwo Sprawiedliwości

Link otworzy się w nowym oknieIzby Notarialne dla Aten, Pireusu, Regionu Morza Egejskiego i Dodekanezu

Link otworzy się w nowym oknieIzba Notarialna Sądu Apelacyjnego w Salonikach

Link otworzy się w nowym oknieIzba Notarialna Sądu Apelacyjnego w Tracji

Link otworzy się w nowym oknieGrecka Federacja Komorników

Ostatnia aktualizacja: 24/04/2023

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Hiszpania

W Hiszpanii zawody prawnicze to takie zawody, które może wykonywać jedynie osoba posiadająca specjalne przygotowanie prawnicze, ponieważ dotyczą one obszaru stosowania prawa.

Sędziowie i sędziowie wyższych trybunałów

Prokuratorzy

Urzędnicy sądowi

Adwokaci

Doradcy prawni

Notariusze

Urzędnicy rejestrowi

Pełnomocnicy

Doradcy ds. prawa pracy i zabezpieczenia społecznego

Zawody prawnicze – wstęp

W Hiszpanii zawody prawnicze to takie zawody, które może wykonywać jedynie osoba posiadająca specjalne przygotowanie prawnicze, ponieważ dotyczą one obszaru stosowania prawa.

Podstawowymi przedstawicielami zawodów prawniczych w Hiszpanii są prokuratorzy (fiscales), sędziowie (jueces) i sędziowie wyższych trybunałów (magistrados), adwokaci (abogados), notariusze (notarios), urzędnicy sądowi (letrados de la administración de justicia), urzędnicy rejestrowi ds. rejestrów nieruchomości i rejestrów gospodarczych oraz pełnomocnicy (procuradores).

Sędziowie i sędziowie wyższych trybunałów

Organizacja

Sprawiedliwość pochodzi od narodu, a wymiar sprawiedliwości w imieniu króla sprawują sędziowie i sędziowie wyższych trybunałów, którzy tworzą władzę sądowniczą. Sprawiedliwość mogą wymierzać jedynie sędziowie, co oznacza, że tylko oni mogą wydawać orzeczenia oraz zapewniać ich wykonanie.

Sędziowie są niezależni od pozostałych wymiarów władzy w państwie, obowiązuje ich jedynie konstytucja i prawo.

Dostęp do zawodu sędziego uzyskuje się wedle osiągnięć i zdolności. Proces selekcji jest obiektywny i przejrzysty, przez co gwarantuje równe szanse dla wszystkich obywateli, którzy spełnią kryteria i mają odpowiednie umiejętności, kompetencje i kwalifikacje zawodowe niezbędne do wykonywania zawodu sędziego.

W ustawie organicznej o władzy sądowniczej wyróżnia się trzy kategorie sędziów:

  • sędzia Sądu Najwyższego (magistrado del Tribunal Supremo),
  • sędzia wyższego trybunału (magistrado),
  • sędzia (juez).

Największa liczba kandydatów ubiega się o stanowisko sędziego. Zgodnie z ustawą organiczną o władzy sądowniczej, aby zostać sędzią należy zdać egzamin konkursowy dla absolwentów prawa oraz ukończyć kurs w szkole prawniczej (Escuela Judicial).

Mniejsza liczba kandydatów rozpoczyna karierę w wymiarze sprawiedliwości, stając się sędzią wyższego trybunału i sędzią Sądu Najwyższego.

Natomiast sędziów Sądu Najwyższego powołuje Rada Generalna Sądownictwa (Consejo General del Poder Judicial) spośród sędziów wyższych trybunałów o co najmniej piętnastoletnim stażu, obejmującym 10 lat pracy jako sędzia wyższego trybunału. Jedną piątą sędziów Sądu Najwyższego powołuje się spośród prawników mających uznane kompetencje i co najmniej piętnastoletnie doświadczenie.

Funkcje i zadania

Sądy i trybunały rozpatrują sprawy jedynie w przypadkach, w których na podstawie ustawy organicznej lub innej ustawy przyznano im właściwość.

Więcej informacji na temat poszczególnych pionów sądownictwa można znaleźć w części „Sądy w Hiszpanii”.

Sędziowie i sędziowie wyższych trybunałów sprawują władzę sądowniczą w sposób niezależny od innych organów wymiaru sprawiedliwości wykonujących funkcje sądownicze lub zarządcze.

Sędziowie i sędziowie wyższych trybunałów ponoszą zarówno odpowiedzialność karną, jak i cywilną, w sposób określony w przepisach prawa, a także odpowiedzialność dyscyplinarną zgodnie z ustawą organiczną o władzy sądowniczej.

Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieRady Generalnej Sądownictwa.

Prokuratorzy

Organizacja

Prokuratura (Ministerio Fiscal) jest organem o znaczeniu konstytucyjnym, posiadającym osobowość prawną, korzystającym z autonomii funkcjonalnej w wymiarze sprawiedliwości. Prokuratura wypełnia swoje zadania poprzez własną strukturę, zgodnie z zasadami jedności działania i hierarchii, w każdym wypadku przestrzegając zasad legalności i bezstronności.

Prokurator Generalny (Fiscal General del Estado) kieruje prokuraturą i reprezentuje ją na całym terytorium Hiszpanii. Wydaje niezbędne polecenia i instrukcje dotyczące prac prokuratury i jej wewnętrznego funkcjonowania, a także odpowiada za jej ogólne zarządzanie i nadzór.

Prokuratorzy są urzędnikami służby cywilnej wybranymi w drodze egzaminu konkursowego, do którego mogą przystąpić osoby posiadające dyplom ukończenia studiów prawniczych lub stopień doktora prawa. Pod względem organizacyjnym podlegają oni Krajowej Prokuraturze Generalnej (Fiscalía General del Estado) i odpowiednim prokuraturom wspólnot autonomicznych.

Funkcje i zadania

Artykuł 124 hiszpańskiej konstytucji z 1978 r. stanowi, że „zadaniem prokuratury, bez uszczerbku dla funkcji powierzonych innym organom, jest wspieranie działania wymiaru sprawiedliwości w obronie praworządności, praw obywateli i interesu publicznego chronionego prawem, z urzędu lub na wniosek zainteresowanych stron, jak również czuwanie nad niezawisłością sądów oraz zabieganie w sądach o zadośćuczynienie interesowi publicznemu”.

Do jej zadań należą:

  • czuwanie nad tym, by funkcje sądownicze wykonywane były sprawnie, zgodnie z prawem, w przewidzianych przez prawo terminach, poprzez podejmowanie niezbędnych działań, udział w postępowaniach odwoławczych oraz stosowanie innych środków;
  • uczestnictwo w postępowaniu karnym poprzez dbanie o to, aby organy sądowe stosowały odpowiednie środki zabezpieczające i przeprowadzały czynności wyjaśniające mające na celu ustalenie faktów;
  • uczestnictwo w określonych w przepisach prawa postępowaniach cywilnych, które dotyczą interesu publicznego lub interesu małoletnich, osób niepełnosprawnych lub osób znajdujących się w trudnej sytuacji, do momentu zapewnienia im zastępstwa procesowego na normalnych zasadach;
  • wykonywanie przewidzianych w przepisach prawa zadań z zakresu odpowiedzialności karnej nieletnich, w najlepszym interesie nieletniego.

Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieProkuratury.

Urzędnicy sądowi

Organizacja

Urzędnicy sądowi są członkami wyższego korpusu urzędników systemu wymiaru sprawiedliwości. Są oni urzędnikami służby cywilnej podlegającymi Ministerstwu Sprawiedliwości, pełniącymi swoją funkcję w sposób niezależny.

Urzędnicy sądowi muszą posiadać dyplom ukończenia studiów prawniczych, a po zdaniu egzaminu konkursowego odbyć aplikację w Centrum Studiów Prawniczych (Centro de Estudios Judiciales). Przyjęcie na aplikację również wymaga zdania egzaminu konkursowego.

Urzędnicy sądowi tworzą strukturę hierarchiczną podlegającą Ministerstwu Sprawiedliwości i sekretarzom sądowym (Secretarios de Gobierno) każdego z wyższych trybunałów. Są oni zobowiązani do przestrzegania tych samych zasad dotyczących rozłączności stanowisk i zakazów, co sędziowie.

Funkcje i zadania

Do funkcji urzędników sądowych należy zapewnienie wykonania wszystkich wchodzących w zakres ich uprawnień postanowień sędziów i sądów. Muszą bezwzględnie przestrzegać zasad legalności i bezstronności, autonomii oraz niezależności w wykonywaniu zadań z zakresu poświadczania dokumentów sądowych, a także spójności działań i hierarchii w sprawowaniu wszystkich innych funkcji.

Urzędnicy sądowi odpowiadają za prowadzenie dokumentacji i archiwizację. Prowadzą dokumentację wyroków i postanowień sądu i odpowiadają za wszczęcie i prawidłowy przebieg postępowania sądowego, a także nadzorują pracowników sądu. Do ich zadań należy również współpraca z innymi organami, w tym organami administracji publicznej, oraz sporządzanie sądowych danych statystycznych.

Więcej informacji o pracownikach sądowych w Hiszpanii znajduję się pod poniższymi linkami:

Organizacja zawodów prawniczych

Adwokaci

Adwokaci są niezależnymi przedstawicielami wolnego zawodu, świadczącymi usługi na rzecz społeczeństwa. Nie są urzędnikami służby cywilnej i prowadzą praktykę na zasadach wolnej i uczciwej konkurencji (art. 1 statutu ogólnego hiszpańskiej adwokatury — Estatuto General de la Abogacía Española).

Rolą adwokatów jest przede wszystkim kierowanie postępowaniem stron i ich obrona we wszelkiego rodzaju postępowaniach sądowych, udzielanie porad prawnych oraz reprezentowanie swoich klientów, jeżeli zadanie to nie zostało prawnie zastrzeżone dla przedstawicieli innego zawodu.

Osoba chcąca prowadzić praktykę adwokacką musi:

  • posiadać obywatelstwo Hiszpanii bądź jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub jednego z państw sygnatariuszy Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym z 2 maja 1992 r.;
  • być osobą pełnoletnią, wobec której nie został orzeczony zakaz wykonywania zawodu adwokata z jakiegokolwiek powodu;
  • posiadać kwalifikacje adwokackie lub hiszpański dyplom ukończenia studiów prawniczych (w przypadkach nieuregulowanych ustawą 30/2006 z dnia 30 października 2006 r. w sprawie dopuszczenia do wykonywania zawodu adwokata lub pełnomocnika oraz powiązanymi z nią przepisami wykonawczymi) bądź równoważny dyplom uzyskany za granicą, który został oficjalnie uznany zgodnie z obowiązującymi przepisami;
  • być członkiem izby adwokackiej (Colegio de Abogados) w okręgu, w którym znajduje się jedyne lub główne miejsce wykonywania działalności, co umożliwia prowadzenie praktyki w dowolnym miejscu w Hiszpanii.

Za świadczone usługi adwokaci pobierają honoraria w postaci ustalonej opłaty, stawek godzinowych lub płatności okresowych. Kwota honorarium może być uzgodniona w dowolny sposób pomiędzy klientem i adwokatem, o ile nie narusza to kodeksu etyki zawodowej bądź zasad uczciwej konkurencji.

Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieRady Generalnej Adwokatury w Hiszpanii.

Prawne bazy danych

Czy dostęp do prawnych baz danych jest bezpłatny?

Tak, dostęp do prawnych baz danych jest bezpłatny.

Doradcy prawni

Zob. sekcja poświęcona adwokatom.

Notariusze

Organizacja, rola i zadania

Notariusze odgrywają dwie nierozerwalne role: są urzędnikami publicznymi oraz prawnikami praktykami, których główna funkcja publiczna polega na poświadczaniu prywatnych instrumentów prawnych i innych dokumentów pozasądowych; sporządzają oni takie dokumenty zgodnie z wolą stron i przepisami prawa, które muszą sprawdzać i interpretować, informując jednocześnie strony o ich skutkach.

Rola notariusza jako urzędnika publicznego oznacza, że autoryzowane lub poświadczone przez niego dokumenty (akty notarialne – escrituras publicas; umowy handlowe – pólizas mercantiles; lub poświadczone kopie – testimonios) mają konkretne sądowe lub pozasądowe skutki w zależności od rodzaju dokumentu.

Wszystkie aspekty funkcji notariuszy w Hiszpanii są ściśle regulowane (powołanie przez Ministra Sprawiedliwości; dopuszczenie w drodze egzaminów konkursowych; ograniczona liczba miejsc; wynagrodzenie w formie honorariów ustalonych przez rząd; emerytury; środki dyscyplinarne). Podstawą awansów są staż i konkursy dla notariuszy organizowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Jedynie absolwenci i doktoranci wydziałów prawa mogą brać udział w konkursach na dopuszczenie do zawodu notariusza.

Notariusze zrzeszają się w izbach notarialnych (Colegios Notariales), przy czym w każdej wspólnocie autonomicznej jest jedna izba; działalność izb notarialnych jest natomiast koordynowana przez Radę Generalną Notariuszy (Consejo General del Notariado), której państwo nadało określone uprawnienia nadzorcze.

Notariusze podlegają bezpośredniemu zwierzchnictwu Ministerstwa Sprawiedliwości poprzez Dyrekcję Generalną ds. Rejestrów i Notariuszy (Dirección General de los Registros y del Notariado), która odpowiada za kontrolowanie i monitorowanie działalności notariuszy.

Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Rady Generalnej Notariuszy (www.notariado.org).

Inne zawody prawnicze

Urzędnicy rejestrowi

Rejestry nieruchomości, rejestry gospodarcze i rejestry ruchomości są publicznymi spisami określonych praw, instrumentów i aktów prawnych o skutkach materialnych erga omnes, w przypadku których dopuszcza się domniemanie legalności, prawidłowości, kompletności i dokładności. Oznacza to, że nie są konieczne żadne inne gwarancje (akty własności, gwarancje itp.), aby udowodnić posiadanie określonych praw; jest to zatem bezpieczny i oszczędny system, w ramach którego wnoszona jest tylko jednorazowa opłata rejestracyjna i powstaje natychmiastowy i trwały skutek.

Urzędnicy rejestrowi ds. rejestrów nieruchomości, rejestrów gospodarczych i rejestrów ruchomości są urzędnikami państwowymi odpowiadającymi za prowadzanie powyższych rejestrów w Hiszpanii. Są oni zarówno urzędnikami publicznymi, jak również prawnikami praktykami: działając na własną odpowiedzialność, pełnią określone funkcje publiczne przypisane prawem, w szczególności przepisami w zakresie hipotek, działalności gospodarczej i administracji; w ramach swoich kompetencji urzędników publicznych wynikających z ustawy o hipotekach (Ley Hipotecaria) realizują swoje uprawnienia nadane im na mocy prawa administracyjnego.

Rząd reguluje wszystkie kwestie związane z dopuszczeniem do tego zawodu, liczbą miejsc, wynagrodzeniem, środkami dyscyplinarnymi i emeryturami. Aby zostać urzędnikiem rejestrowym, absolwent lub doktorant wydziału prawa musi wziąć udział w konkursie państwowym.

Wynagrodzenie tych urzędników ma formę honorariów, które ustala państwo.

Urzędnicy rejestrowi ds. rejestrów nieruchomości, rejestrów gospodarczych i rejestrów ruchomości są zrzeszeni w Krajowej Izbie Urzędników Rejestrowych w Hiszpanii (Colegio Nacional de Registradores de España), której państwo nadało określone uprawnienia nadzorcze.

Podlegają bezpośredniemu zwierzchnictwu Ministerstwa Sprawiedliwości poprzez Dyrekcję Generalną ds. Rejestrów i Notariuszy (Dirección General de los Registros y del Notariado), która odpowiada za kontrolowanie i monitorowanie odpowiednich rejestrów.

Do ich zadań należą: klasyfikowanie dokumentów przedłożonych na potrzeby dokonania wpisów w podlegających im rejestrach; udzielanie obywatelom porad w sprawach związanych z rejestrami oraz publiczne udostępnianie informacji w nich zawartych; w razie potrzeby sprawdzanie, czy osoby wnioskujące o dostęp do informacji posiadają interes prawny, oraz zapewnianie odpowiedniej ochrony danych wrażliwych.

Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieKrajowej Izby Urzędników Rejestrowych w Hiszpanii.

Pełnomocnicy

Pełnomocnicy (procuradores) bronią praw i interesów stron przed sądem na podstawie udzielonego im w tym celu pełnomocnictwa, dbają o odpowiednie uwierzytelnienie informacji przekazywanych sobie wzajemnie przez sąd i strony oraz realizują wszelkie inne przewidziane prawem obowiązki.

Aby wykonywać zawód pełnomocnika, należy mieć kwalifikacje pełnomocnika lub pełnomocnika sądowego (w tym drugim przypadku zgodnie z ustawą 34/2006 z dnia 30 października 2006 r. w sprawie dopuszczenia do wykonywania zawodu adwokata lub pełnomocnika), zarejestrować się w Izbie Pełnomocników (Colegio de Procuradores), zapewnić odpowiednie zabezpieczenie i złożyć przysięgę lub przyrzeczenie.

Nadzór nad pełnomocnikami sprawuje Izba Pełnomocników, a jej zarząd dba o to, aby członkowie izby należycie wypełniali swoje obowiązki.

Wynagrodzenie pełnomocników ma formę honorariów ustalonych przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieRady Generalnej Pełnomocników w Hiszpanii.

Doradcy ds. prawa pracy i zabezpieczenia społecznego

Doradcy ds. prawa pracy i zabezpieczenia społecznego (graduados sociales) są specjalistami mogącymi występować w postępowaniach sądowych dotyczących stosunków pracy i zabezpieczenia społecznego.

Mogą uczestniczyć w postępowaniach przed sądami niższego i wyższego szczebla oraz mogą wnosić środki zaskarżenia. W przypadku wnoszenia środków zaskarżenia do Sądu Najwyższego konieczny jest jednak udział adwokata.

W Hiszpanii działalność w tej dziedzinie prowadzi ponad 25 000 doradców, którzy udzielają wsparcia zarówno podmiotom gospodarczym, jak i pracownikom.

Powiązane strony

Link otworzy się w nowym oknieMINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI W HISZPANII

Link otworzy się w nowym oknieRADA GENERALNA SĄDOWNICTWA W HISZPANII

Link otworzy się w nowym okniePROKURATURA W HISZPANII

Link otworzy się w nowym oknieKRAJOWA IZBA URZĘDNIKÓW SĄDOWYCH W HISZPANII

Link otworzy się w nowym oknieRADA GENERALNA ADWOKATURY W HISZPANII

Link otworzy się w nowym oknieRADA GENERALNA PEŁNOMOCNIKÓW W HISZPANII

Link otworzy się w nowym oknieRADA GENERALNA NOTARIUSZY W HISZPANII

Link otworzy się w nowym oknieKRAJOWA IZBA URZĘDNIKÓW REJESTROWYCH W HISZPANII

Link otworzy się w nowym oknieRADA GENERALNA IZB DORADCÓW W HISZPANII

Ostatnia aktualizacja: 26/02/2024

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Uwaga: niedawno wprowadzono na tej stronie zmiany w oryginalnej wersji językowej francuski. Strona w wybranej przez Ciebie wersji językowej jest obecnie tłumaczona przez nasze służby tłumaczeniowe.

Rodzaje zawodów prawniczych - Francja

W tej części przedstawiono w skrócie informacje na temat poszczególnych zawodów prawniczych.

Zawody prawnicze – wprowadzenie

Sędziowie

Organizacja

We Francji wśród funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości (magistrats professionnels) można wyróżnić magistrats du siège oraz magistrats du parquet. Sędziowie są często określani jako magistrats du siège, podczas gdy prokuratura (ministère public) jest reprezentowana przez prokuratorów (magistrats du parquet).

Ci pierwsi rozstrzygają spory, podczas gdy ci drudzy reprezentują interes publiczny i egzekwują stosowanie prawa. Status funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości (magistrats) jest regulowany rozporządzeniem nr 58-1270 z dnia 22 grudnia 1958 r. zmieniającym ustawę organiczną o statusie urzędników sądowych. Zgodnie z art. 1 tego rozporządzenia funkcjonariusze wymiaru sprawiedliwości mogą na różnych etapach kariery zawodowej piastować stanowisko sędziego lub prokuratora. Jest to zgodne z zasadą jednolitości korpusu sądowego, którą potwierdziła Rada Konstytucyjna, w szczególności w orzeczeniu w dnia 11 sierpnia 1993 r. Funkcjonariusze wymiaru sprawiedliwości są przedstawicielami władzy sądowniczej (autorité judiciaire), która stoi na straży wolności osobistych zgodnie z art. 66 konstytucji. Istnieją jednak pewne różnice w ich statusie: sędziowie (magistrats du siège) nie podlegają władzy zwierzchniej wyższego organu i jest im przyznana gwarancja nieusuwalności, tzn. nie mogą zostać skierowani na nowe stanowisko bez ich zgody. Różny jest również tryb ich powoływania: sędziowie powoływani są za zgodą Najwyższej Rady Sądownictwa (Conseil supérieur de la magistrature) lub na jej wniosek w przypadku sędziów Sądu Kasacyjnego, pierwszych prezesów sądów apelacyjnych i prezesów sądów; Najwyższa Rada Sądownictwa ma również uprawnienia dyscyplinarne wobec wszystkich sędziów. Z drugiej strony nominacja na stanowiska prokuratorskie następuje po zasięgnięciu opinii Najwyższej Rady Sądownictwa, natomiast minister sprawiedliwości odpowiada za przedstawianie kandydatur i ma uprawnienia dyscyplinarne.

Większość urzędników sądowych jest zatrudniana w drodze konkursu. Aby przystąpić do „pierwszego konkursu”, otwartego dla studentów, kandydaci muszą posiadać dyplom potwierdzający odbycie czteroletniego toku studiów po maturze (poziom master). Kandydaci, którzy pomyślnie przeszli konkurs, zostają aplikantami sądowymi (auditeurs de justice) i są jako tacy kształceni przez krajową szkołę urzędników sądowych (école nationale de la magistrature – ENM). Istnieją również przypadki bezpośredniego przyjmowania do korpusu urzędników sądowych. Po zakończeniu edukacji w ENM aplikanci sądowi na mocy dekretu są kierowani do pracy w sądzie lub prokuraturze.

Osoby stojące na czele sądów pierwszej instancji (prezes i prokurator lub pierwszy prezes i prokurator generalny, w zależności od sądu) oprócz swoich zadań związanych z wymiarem sprawiedliwości pełnią również funkcje administracyjne (np. przydzielają sprawy).

Na dzień 1 stycznia 2018 r. zatrudnionych było 8 412 urzędników sądowych, z czego 7 881 w sądach lub prokuraturze.

Najwyższa Rada Sądownictwa (Conseil supérieur de la magistrature)

Przepisy odnoszące się do Najwyższej Rady Sądownictwa (CSM) znajdują się w art. 65 francuskiej konstytucji. Ustawą konstytucyjną z dnia 23 lipca 2008 r. zmieniono skład rady i jej uprawnienia dotyczące nominacji oraz przewidziano możliwość zwrócenia się do niej w razie zajścia takiej potrzeby przez osoby, które dochodzą swoich praw przed sądem. Prezydent Republiki Francuskiej nie jest już członkiem CSM.

Składowi właściwemu dla sędziów (magistrats du siège) przewodniczy pierwszy prezes Sądu Kasacyjnego. Skład obejmuje ponadto pięciu sędziów, jednego prokuratora, jednego członka Rady Stanu (Conseil d’État) wyznaczonego przez tę ostatnią, jednego adwokata oraz sześć wykwalifikowanych osób, które nie reprezentują ani władzy ustawodawczej, ani sądownictwa powszechnego, ani sądownictwa administracyjnego. Prezydent Republiki Francuskiej, przewodniczący Zgromadzenia Narodowego (Assemblée nationale) i przewodniczący Senatu wyznaczają po dwie wykwalifikowane osoby.

Składowi właściwemu dla prokuratorów przewodniczy prokurator generalny (procureur général) przy Sądzie Kasacyjnym. Skład ten obejmuje ponadto pięciu prokuratorów i jednego sędziego, a także członka Rady Stanu, jednego adwokata oraz sześć wykwalifikowanych osób, o których mowa powyżej.

Skład Najwyższej Rady Sądownictwa właściwy dla sędziów przedstawia propozycje nominacji na sędziów Sądu Kasacyjnego, na pierwszych prezesów sądów apelacyjnych (cours d’appel) i prezesów sądów wielkiej instancji (tribunaux de grande instance) Pozostali sędziowie są powoływani za zgodą tego składu rady.

Ten skład rady orzeka też jako sąd dyscyplinarny dla sędziów. W takim przypadku w radzie zasiada też sędzia należący do składu właściwego dla prokuratorów.

Skład Najwyższej Rady Sądownictwa właściwy dla prokuratorów wydaje opinie na temat nominacji prokuratorskich. Ten skład rady opiniuje również kary dyscyplinarne wobec prokuratorów. W takim przypadku w radzie zasiada, poza członkami określonymi w art. 65 zdanie trzecie, prokurator należący do składu właściwego dla sędziów.

Prokuratura (ministère public)

Organizacja

Prokuratura jest reprezentowana przez prokuratorów (magistrats du parquet), którzy są odpowiedzialni za czuwanie nad interesami społeczeństwa, które reprezentują, egzekwując stosowanie prawa.

Z wyjątkiem Prokuratury Generalnej przy Sądzie Kasacyjnym, która zajmuje odrębną pozycję, prokuratura stanowi we Francji hierarchiczną piramidę pod zwierzchnictwem ministra sprawiedliwości noszącego miano „strażnika pieczęci” (Garde des Sceaux). Zgodnie z art. 30 kodeksu postępowania karnego minister sprawiedliwości realizuje politykę wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych określoną przez rząd. Czuwa on nad jej spójnym stosowaniem na terytorium Republiki Francuskiej. W tym celu przekazuje prokuratorom ogólne instrukcje dotyczące tej polityki.

Przy każdym sądzie wielkiej instancji (tribunal de grande instanceprokurator Republiki (procureur de la République) kieruje prokuraturą składającą się z kilku prokuratorów, którzy są mu hierarchicznie podlegli. Organizuje on pracę prokuratury, rozdzielając zadania i stanowiska między prokuratorów pomocniczych (procureurs adjoints), wiceprokuratorów (vice-procureurs) i zastępców (substituts). Sam prokurator Republiki działa pod kontrolą i zwierzchnictwem prokuratora generalnego (procureur général).

Poza tą hierarchiczną strukturą prokuratura jest niepodzielna: zastępca nie potrzebuje upoważnienia od swojego zwierzchnika, aby móc podjąć działania, i każda z jego czynności jest wiążąca dla całej prokuratury.

Rola i zadania

Prokuratura jest właściwa głównie w sprawach karnych. Kieruje dochodzeniami lub śledztwami i dokonuje wszystkich czynności niezbędnych w trakcie ścigania przestępstw lub zleca takie czynności. Decyduje ona również o dalszym biegu spraw karnych zgodnie z zasadą celowości ścigania, np. o wszczęciu postępowania przygotowawczego (ouverture d’une information judiciaire), skierowaniu sprawy do sądu (renvoi devant une juridiction de jugement) lub umorzeniu (classement sans suite). Prokurator zabiera obowiązkowo głos w trakcie rozprawy, prezentując dowolne uwagi ustne (dotyczące okoliczności faktycznych, osoby oskarżonego i kary), które uznaje za odpowiednie z punktu widzenia prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Prokuratura jest ponadto odpowiedzialna za wykonywanie kar.

Odpowiada również za ochronę nieletnich znajdujących się w niebezpieczeństwie i przysługuje jej pewien zakres właściwości rzeczowej w sprawach cywilnych dotyczących na przykład stanu cywilnego osób (m.in. zmiana stanu cywilnego osoby), spraw administracyjnych (np. w zakresie punktów sprzedaży alkoholu, czasopism, akwizycji) i handlowych (na przykład w zakresie pozwów zbiorowych).

Rola i zadania sędziów zostały szczegółowo opisane na stronie dotyczącej sądów powszechnych.

Sędziowie niezawodowi

Tymczasowo powołani sędziowie niezawodowi

Aby wymiar sprawiedliwości stał się bliższy obywatelom, przedstawiciel społeczeństwa obywatelskiego może zostać zatrudniony jako tymczasowo powołany sędzia niezawodowy (magistrat exerçant à titre temporaire), który zapewnia tymczasowe wsparcie systemowi wymiaru sprawiedliwości zgodnie z art. 41–10 i nast. rozporządzenia (ordonnance) nr 58-1270 z dnia 22 grudnia 1958 r. zmieniającego ustawę organiczną (loi organique) o statusie urzędników sądowych, z późniejszymi zmianami.

Szczególną cechą tego stanowiska jest to, że tymczasowo powołani sędziowie niezawodowi mogą przez pewien okres wykonywać obowiązki sędziego sądu instancji, sądu policyjnego lub sędziego w sprawach rozpoznawanych przed skład trzyosobowy sądów wielkiej instancji, prowadząc jednocześnie działalność zawodową, która jest zgodna z ich obowiązkami sądowymi.

Niedawny wzrost liczby tymczasowo powołanych sędziów niezawodowych jest bezpośrednio związany z likwidacją sądów grodzkich (juges de proximité) – pierwotnie ustanowionych ustawą z dnia 9 września 2002 r. – zgodnie z art. 15 ustawy nr 2016-1547 z dnia 18 listopada 2016 r. o modernizacji systemu wymiaru sprawiedliwości na miarę XXI w. oraz z dekretem nr 2017-683 z dnia 28 kwietnia 2017 r.

Na mocy ustawy organicznej nr 2016-1090 z dnia 8 sierpnia 2016 r., która weszła w życie w dniu 1 lipca 2017 r., połączono funkcje sędziego sądu grodzkiego i tymczasowo powołanego sędziego niezawodowego.

Nabór na tymczasowo powołanych sędziów niezawodowych odbywa się regularnie na podstawie dokumentacji zgłoszeniowej (a nie w drodze konkursu).

Warunki, które należy spełnić, aby móc ubiegać się o funkcję tymczasowo powołanego sędziego niezawodowego

Obywatelstwo francuskie, wiek 35–75 lat, korzystanie z pełni praw obywatelskich, nieposzlakowany charakter, uregulowany stosunek do służby publicznej, warunki fizyczne niezbędne do wykonywania obowiązków, z uwzględnieniem wszelkich możliwych usprawnień dla osób z niepełnosprawnościami.

Kandydaci muszą również spełnić jeden z następujących warunków:

  • posiadanie dyplomu potwierdzającego ukończenie co najmniej czteroletnich studiów po uzyskaniu świadectwa maturalnego (lub równoważnych kwalifikacji) oraz co najmniej siedmioletniego doświadczenia zawodowego, które kwalifikuje do wykonywania obowiązków sądowych
  • pełnienie funkcji kierowniczej* w sekretariacie sądu oraz udokumentowany siedmioletni staż pracy w charakterze urzędnika sądowego
  • status urzędnika służby cywilnej kategorii A w Ministerstwie Sprawiedliwości** oraz udokumentowany co najmniej siedmioletni staż pracy w tych charakterze
  • wykonywanie (obecnie lub w przeszłości) regulowanego lub chronionego zawodu prawniczego lub sądowego oraz udokumentowana co najmniej pięcioletnia praktyka zawodowa.

Status tymczasowo powołanych sędziów niezawodowych

Skład Najwyższej Rady Sądownictwa właściwy dla sędziów wydaje opinię o kandydatach przedstawionych przez ministra sprawiedliwości.

Sędziowie niezawodowi powołani tymczasowo na mocy dekretu Prezydenta Republiki podlegają przepisom regulującym pracę sędziów zawodowych.

Sędziowie niezawodowi są powoływani na okres pięciu lat z możliwości jednorazowego odnowienia kadencji i nie mogą wykonywać swoich obowiązków po ukończeniu 75. roku życia.

Mogą prowadzić działalność zawodową równolegle z obowiązkami sądowymi, pod warunkiem że nie figuruje ona w wykazie działalności niepołączalnych zawartym we wzorze dokumentacji zgłoszeniowej.

Obowiązki tymczasowo powołanych sędziów niezawodowych

Tymczasowo powołani sędziowie niezawodowi mają następujące obowiązki:

  • W sądach wielkiej instancji rozpoznają sprawy cywilne i karne jako członkowie trzyosobowego składu sędziowskiego. W sprawach karnych mogą zatwierdzać ugody zawierane przez prokuratora (composition pénale) przy zachowaniu limitu obciążenia jedną trzecią pracy sądu. Zasiadają również w sądach policyjnych, w których rozpoznają ograniczoną liczbę rodzajów spraw, w tym wykroczenia pierwszych czterech klas w przypadku wykroczeń drogowych oraz piątej klasy w przypadku grzywny ryczałtowej (amende forfaitaire), a także wydają wyroki nakazowe w przypadku tych wykroczeń.
  • W sądzie instancji rozpoznają sprawy cywilne przy zachowaniu limitu obciążenia jedną trzecią pracy sądu instancji, do którego są przydzieleni.

Szkolenie tymczasowo powołanych sędziów niezawodowych

Tymczasowo powołani sędziowie niezawodowi przechodzą dziesięciodniowe szkolenie teoretyczne w krajowej szkole urzędników sądowych (ENM).

Decyzją Najwyższej Rady Sądownictwa sędziowie ci odbywają albo okres próbny w sądzie trwający od 40 do 80 dni w ciągu sześciu miesięcy, albo szkolenie w sądzie trwające 40 dni, które wyjątkowo może zostać skrócone w zależności od doświadczenia zawodowego kandydata.

Wynagrodzenie tymczasowo powołanych sędziów niezawodowych

Tymczasowo powołani sędziowie niezawodowi otrzymują wynagrodzenie za pracę według liczby zrealizowanych dyżurów.

Stawka jednostkowa za dyżur wynosi 106,28 euro brutto (w odniesieniu do wartości punktu wskaźnikowego dla wynagrodzeń w sektorze publicznym na dzień 1 lutego 2017 r.), przy czym liczba dyżurów w roku nie może przekroczyć 300.

Tymczasowo powołani sędziowie niezawodowi nie otrzymują zwrotu kosztów dojazdu z miejsca zamieszkania do sądu, do którego są przydzieleni.

Sędziowie sądów pracy

Powołane do istnienia w 1806 r. sądy pracy są sądami pierwszej instancji wyspecjalizowanymi w rozstrzyganiu sporów indywidualnych między pracownikami lub stażystami a pracodawcami dotyczących umów o pracę. Sędziowie sądów pracy (conseillers prud’hommes) reprezentują branże przemysłową i handlową.

System sądów pracy opiera się na założeniu, że stosunki pracy – ze swojej natury specyficzne i złożone – wymagają zbadania przez sędziego mającego doświadczenie w tym zakresie czy to jako pracownik, czy pracodawca.

W związku z tym skład sądów pracy musi obejmować taką samą liczbę przedstawicieli pracowników i pracodawców (składy łączone). Sędziowie są podzieleni na dwa kolegia (pracowników i pracodawców) i pięć wydziałów szczególnych (przemysłu, handlu, rolnictwa, innej działalności i kadry kierowniczej).

We Francji metropolitalnej i terytoriach zamorskich w 210 sądach pracy jest zatrudnionych 14 512 sędziów; sądy te rozpoznają około 142 500 spraw rocznie.

Podstawowym zadaniem tych sądów jest pojednanie stron, a w razie jego braku – rozstrzygnięcie powstałych między nimi sporów.

Tryb powoływania sędziów

Od 1979 r. sędziowie sądów pracy byli wybierani co pięć lat przez kolegia sędziowskie w powszechnych wyborach bezpośrednich. Z uwagi na malejącą frekwencję wyborczą, a co za tym idzie – malejącą legitymację systemu sądownictwa pracy, zbadano nowe metody powoływania sędziów.

W rezultacie na mocy rozporządzenia (ordonnance) nr 2016-388 z 31 marca 2016 r., w którym potwierdzono szczególny charakter instytucji sądów pracy, sędziowie nie są już wybierani w drodze głosowania bezpośredniego, ale są powoływani na wniosek związków zawodowych i organizacji pracodawców, po obliczeniu ich reprezentatywności zgodnie z procedurą wprowadzoną na potrzeby pomiaru reprezentatywności związków zawodowych i organizacji pracodawców.

Obecnie ogólna tura powołań sędziów sądów pracy odbywa się co cztery lata. Powołanie następuje na mocy wspólnego zarządzenia (arrêté) ministrów sprawiedliwości i pracy. Stanowiska sędziowskie, które zwolnią się w trakcie kadencji, są ogłaszane w ramach dodatkowych tur powołań i obsadzane zgodnie z taką samą procedurą, jak podczas tury ogólnej.

Szkolenie

Ustawa nr 2015-990 z dnia 6 sierpnia 2015 r. o wzroście, aktywności i równych szansach gospodarczych miała na celu podniesienie statusu zawodowego sędziów sądów pracy, w szczególności poprzez wprowadzenie obowiązkowego szkolenia wstępnego i doskonalenia zawodowego.

Sędziowie sądów pracy przechodzą zatem obowiązkowe szkolenie wstępne przed podjęciem obowiązków sędziowskich, a następnie – szkolenie w ramach doskonalenia zawodowego.

Szkolenie wstępne jest jednakowe dla sędziów reprezentujących pracodawców i sędziów reprezentujących pracowników. Szkolenie to jest organizowane i prowadzone przez krajową szkołę urzędników sądowych (ENM) i obejmuje kilka modułów teoretycznych i praktycznych, które są realizowane w ciągu pięciu dni. Uznaje się, że sędzia sądu pracy, który nie odbył szkolenia wstępnego w terminie 15 miesięcy od pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po powołaniu, zrezygnował z tej funkcji.

W trakcie czteroletniej kadencji sędziowie sądów pracy odbywają również sześciotygodniowe szkolenie w ramach doskonalenia zawodowego. Za organizację tego szkolenia odpowiada Ministerstwo Pracy.

Etyka zawodowa

Sędziowie sądów pracy składają ślubowanie. Podlegają zasadom etyki obowiązującym sędziów, takim jak: niezawisłość, bezstronność, godność i uczciwość oraz postępują tak, aby wykluczyć wszelkie uzasadnione wątpliwości w tym zakresie. Mają również obowiązek zachowania tajemnicy narady sędziowskiej.

Dekretem nr 2016-1948 z dnia 28 grudnia 2016 r. w sprawie etyki zawodowej i procedur dyscyplinarnych dla sędziów sądów pracy, przyjętym na podstawie ustawy nr 2015-990 z dnia 6 sierpnia 2015 r. o wzroście, aktywności i równych szansach gospodarczych, wprowadzono do kodeksu pracy nowy artykuł R.1431-3-1, w którym Najwyższej Radzie Sędziów Sądów Pracy (Conseil supérieur de la prud'homie) powierzono zadanie opracowania kodeksu etyki sędziów sądów pracy, który należy opublikować.

Najwyższa Rada Sędziów Sądów Pracy zatwierdziła kodeks etyki w dniu 26 stycznia 2018 r.

Status

Czynni zawodowo sędziowie sądów pracy mają status pracowników chronionych, co oznacza, że nie można ich zwolnić bez uprzedniej zgody inspekcji pracy, oraz prawo do nieobecności w czasie pracy.

Nieobecności takie wliczają się do ich faktycznego czasu pracy i jako takie są opłacane przez pracodawcę oraz objęte ubezpieczeniem społecznym. Czas poświęcony na pełnienie obowiązków w sądzie pracy w godzinach pracy nie powoduje utraty wynagrodzenia ani świadczeń. Pracodawca otrzymuje zwrot kosztów wynagrodzenia od Skarbu Państwa.

Zasiadający w sądzie przedstawiciele pracodawców i pracownicy nienależący do opisanej wyżej kategorii (osoby poszukujące pracy, emeryci i renciści, sędziowie zasiadający w sądzie poza godzinami pracy) otrzymują wynagrodzenie za zrealizowane dyżury według stawki określanej w drodze dekretu.

Przewidziano również możliwość zwrotu kosztów podróży.

Sędziowie sądu gospodarczego

We Francji metropolitalnej funkcjonują 134 sądy gospodarcze pierwszej instancji (tribunaux de commerce), z wyłączeniem departamentu Alzacji-Mozeli (w którym sprawy gospodarcze rozpoznaje wydział sądu wielkiej instancji na mocy wyjątku przewidzianego w prawie lokalnym), natomiast w terytoriach zamorskich funkcjonuje dziewięć mieszanych sądów gospodarczych.

Sądy gospodarcze rozpoznają spory między przedsiębiorcami lub między przedsiębiorcami a instytucjami kredytowymi, a także spory dotyczące transakcji handlowych.

Sędziami tych sądów, zwanymi również sędziami-doradcami (juges consulaires), są przedsiębiorcy lub członkowie kadry kierowniczej przedsiębiorstw. Sędziowie posiadają zatem doświadczenie zawodowe w biznesie.

Obecnie zatrudnionych jest ponad 3 400 sędziów sądów gospodarczych.

Są oni wybierani przez innych sędziów w corocznych wyborach dwustopniowych.

Pierwsza kadencja trwa dwa lata. Po jej upływie sędziowie mogą zostać ponownie wybrani na czteroletnią kadencję do tego samego lub innego sądu gospodarczego, przy czym liczba kolejnych kadencji jest ograniczona do czterech, z wyjątkiem ustępującego z urzędu prezesa, który może zostać wybrany na piątą kadencję wyłącznie jako członek składu sędziowskiego.

Sędziowie sądu gospodarczego składają ślubowanie i obowiązuje i ich taki sam kodeks etyki jak sędziów zawodowych.

Swoje obowiązki wykonują jako wolontariusze, dlatego, aby pełnić tę funkcję, muszą być dyspozycyjni i gotowi do osobistego zaangażowania, w szczególności poprzez udział w niezbędnych szkoleniach wstępnych i doskonaleniu zawodowym.

Ustawą nr 2016-1547 z dnia 18 listopada 2016 r. o modernizacji systemu wymiaru sprawiedliwości na miarę XXI w. gruntownie zreformowano status sędziów sądu gospodarczego. Zmieniono w szczególności przepisy dotyczące obowiązującego ich kodeksu etyki i procedur dyscyplinarnych, a także podniesiono ich status zawodowy dzięki wprowadzeniu obowiązkowego szkolenia wstępnego oraz doskonalenia zawodowego prowadzonego przez krajową szkołę urzędników sądowych.

Sędziowie sądów ds. zabezpieczenia społecznego

Sędziowie sądów ds. zabezpieczenia społecznego (assesseurs des tribunaux des affaires de la sécurité sociale) są powoływani na trzy lata przez pierwszego prezesa sądu apelacyjnego w drodze wpisu na listę prowadzoną przez dyrektora regionalnego ds. młodzieży, sportu i spójności społecznej, na wniosek najbardziej reprezentatywnych organizacji handlowych i zawodowych.

Ustawą z dnia 18 listopada 2016 r. o modernizacji systemu wymiaru sprawiedliwości na miarę XXI w. zawieszono działalność sądów ds. zabezpieczenia społecznego i od dnia 1 stycznia 2019 r. rozpoznawane przez nich sprawy przekazano specjalnie wyznaczonym sądom wielkiej instancji, w których orzekać będą również ławnicy.

Sędziowie sądów ds. sporów o niezdolność do pracy

Sędziowie tych sądów (assesseurs des tribunaux du contentieux de l’incapacité) są wyznaczani na okres trzech lat przez pierwszego prezesa sądu apelacyjnego właściwego dla siedziby danego sądu ds. sporów o niezdolność do pracy, z listy sporządzanej przez dyrektora regionalnego ds. młodzieży, sportu i spójności społecznej na wniosek najbardziej reprezentatywnych organizacji handlowych i zawodowych.

Ustawą z dnia 18 listopada 2016 r. o modernizacji systemu wymiaru sprawiedliwości na miarę XXI w. rozwiązano sądy ds. sporów o niezdolność do pracy i od dnia 1 stycznia 2019 r. rozpoznawane przez nie sprawy przekazano specjalnie wyznaczonym sądom wielkiej instancji, w których również orzekać będą sędziowie niezawodowi (assesseurs).

Sędziowie w składach orzekających ds. zabezpieczenia społecznego w sądach wielkiej instancji

Od dnia 1 stycznia 2019 r. zasiadają oni w składach orzekających sądów wielkiej instancji specjalnie wyznaczonych do rozpoznawania sporów z zakresu zabezpieczenia społecznego i pomocy społecznej.

Są powoływani na okres trzech lat przez pierwszego prezesa sądu apelacyjnego po uzyskaniu opinii prezesa sądu wielkiej instancji, z list sporządzonych dla konkretnego sądu przez prefekta na wniosek najbardziej reprezentatywnych organizacji handlowych i zawodowych.

Od kandydatów wymaga się obywatelstwa francuskiego, ukończonych 23 lat oraz spełnienia warunków wymaganych do wykonywania funkcji ławnika. Nie mogą być skazani za przestępstwo przewidziane w kodeksie rolnictwa i rybołówstwa morskiego ani kodeksie zabezpieczenia społecznego oraz nie mogą zasiadać w radzie organizacji zabezpieczenia społecznego ani towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych. Ich obowiązki można łączyć z obowiązkami sędziów sądów pracy.

Sędziowie sądów ds. nieletnich

Sędziowie sądów ds. nieletnich (assesseurs des tribunaux pour enfants) są powoływani na okres czterech lat przez ministra sprawiedliwości z listy kandydatów przedstawionych przez pierwszego prezesa właściwego sądu apelacyjnego.

Kandydaci muszą mieć obywatelstwo francuskie, ukończony 30. rok życia oraz muszą wykazywać szczególne zainteresowanie, w dowolnym charakterze, zagadnieniami dotyczącymi nieletnich.

Sędziowie sądów parytetowych ds. dzierżaw rolnych

Sędziowie sądów parytetowych ds. dzierżaw rolnych (assesseurs des tribunaux paritaires des baux ruraux) są wyznaczani na okres sześciu lat przez pierwszego prezesa sądu apelacyjnego po uzyskaniu opinii prezesa sądu wielkiej instancji, z list sporządzonych dla konkretnego sądu przez prefekta na wniosek najbardziej reprezentatywnych organizacji zawodowych lub organizacji właścicieli gruntów.

Skład sędziowski obejmuje wydzierżawiających i dzierżawców i w stosownych przypadkach jest podzielony na dwie sekcje wspólnego sądu – jedna składa się z wydzierżawiających i dzierżawców na podstawie umowy dzierżawy, a druga składa się z wydzierżawiających i dzierżawców na podstawie umowy dzierżawy za udział w zbiorach (bail à métayage).

Kandydaci muszą mieć obywatelstwo francuskie, ukończone 26 lat, korzystać z pełni praw publicznych, obywatelskich lub zawodowych oraz od co najmniej pięciu lat być wydzierżawiającymi lub dzierżawcami na podstawie umowy dzierżawy lub dzierżawy za udział w zbiorach.

Sekretarze sądowi

Sekretarze sądowi (greffiers) zajmują się postępowaniami od strony technicznej. Wspomagają sędziów w sporządzaniu pism sądowych i są odpowiedzialni za uwierzytelnianie czynności sędziowskich w przypadkach przewidzianych w przepisach prawa.

Sekretarze współpracują z sędziami, pomagając im w przygotowywaniu i porządkowaniu akt oraz prowadzeniu analiz prawnych. Zgodnie z wytycznymi sędziów sporządzają projekty orzeczeń i pism sądowych. W ramach świadczenia usług polegających na udzielaniu informacji i pomocy obywatelom sekretarze mogą być odpowiedzialni za udzielanie interesantom informacji, wskazówek lub pomocy w dopełnianiu formalności lub przeprowadzaniu procedur sądowych. Do zadań sekretarzy może należeć również prowadzenie szkoleń zawodowych.

Sekretarz wykonuje swoje zadania w różnych wydziałach sądów. W zależności od wielkości i struktury sądu sekretarz może pełnić obowiązki kierownika lub zastępcy kierownika sekretariatu lub kierownika wydziału.

Główny sekretarz PDF(378 Kb)en

Sekretarz PDF(375 Kb)en

Na dzień 1 stycznia 2018 r. departament ds. zasobów ludzkich w sekretariatach sądów w Ministerstwie Sprawiedliwości zarządzał 10 931 pracownikami, z czego 9 368 było przydzielonych do sądów.

Adwokaci

Adwokaci (avocats) są przedstawicielami personelu pomocniczego wymiaru sprawiedliwości (auxiliaires de justice), a zawód adwokata zalicza się do zawodów wolnych i niezależnych. Status adwokatów jest określony głównie w ustawie nr 71-1130 z 31 grudnia 1971 r. wprowadzającej reformę pewnych zawodów sędziowskich i sądowych i dekretu nr 91-1197 z 27 listopada 1991 r. o organizacji zawodu adwokata. Na mocy ustawy nr 90-1259 z dnia 31 grudnia 1990 r. zmieniającej ustawę z 1971 r. i przepisów wykonawczych do tej ustawy wprowadzono nowy zawód adwokata w drodze połączenia uprzednich zawodów adwokata i radcy prawnego (conseils juridiques). Z kolei ustawą z dnia 25 stycznia 2011 r. w sprawie reformy zastępstwa procesowego przed sądami apelacyjnymi połączono funkcje adwokata i pełnomocnika procesowego przed sądem apelacyjnym (avoué près les cours d’appel).

W codziennej działalności adwokaci pełnią dwie role: po pierwsze wspierają i reprezentują klientów w sądzie (rola sądowa), a po drugie – udzielają porad prawnych i sporządzają akty prawne (rola prawna).

Zgodnie z przepisami art. 4 zdanie pierwsze ustawy z dnia 31 grudnia 1971 r. adwokaci uzyskali niemal całkowitą wyłączność w zakresie świadczenia pomocy stronom i reprezentowania stron, zastępstwa procesowego i obrony w sądach i instytucjach sądowych lub dyscyplinarnych, bez względu na ich charakter.

Nie istnieje samorząd adwokacki na szczeblu ogólnokrajowym, ponieważ adwokaci chcą zachować właściwą reprezentację wszystkich izb adwokackich. Adwokaci są zgrupowani w 16 izbach adwokackich (barreaux), metropolitalnych i zamorskich, ustanowionych przy sądach wielkiej instancji. Każdej izbie przewodniczy dziekan (bâtonnier), a zarządza nią rada adwokacka (conseil de l’ordre). Zadaniem tej ostatniej jest rozwiązywanie wszelkich kwestii odnoszących się do wykonywania zawodu adwokata, nadzór nad wykonywaniem obowiązków przez adwokatów oraz ochrona ich praw.

Krajowa Rada Adwokacka (Conseil National des Barreaux – CNB) ustanowiona ustawą z dnia 31 grudnia 1990 r. (art. 15) jest instytucją użyteczności publicznej posiadającą osobowość prawną. Rada reprezentuje przedstawicieli zawodu adwokata przed organami publicznymi oraz czuwa nad harmonizacją i ujednolicaniem zasad i praktyk zawodu.

Krajowa Rada Adwokacka posiada stronę internetową, na której bezpłatnie udostępnia się informacje na temat organizacji zawodu, aktualne kwestie, którego go dotyczą oraz doroczny wykaz wszystkich adwokatów należących do francuskich izb adwokackich. Większość większych izb adwokackich posiada własne strony internetowe z wolnym i bezpłatnym dostępem. Ich adresy znajdują się w wykazie izb adwokackich dostępnym na stronie rady.

Krajowa Rada Adwokacka wydaje krajowe zasady etyki w drodze decyzji regulacyjnych publikowanych we francuskim dzienniku urzędowym i mających bezpośrednie zastosowanie do adwokatów.

Adwokaci ustanowieni przy Radzie Stanu i Sądzie Kasacyjnym stanowią odrębny zawód: są to urzędnicy ministerialni (officiers ministériels) powoływani na stanowiska zarządzeniem ministra sprawiedliwości, którzy jako jedyni mogą być zastępcami procesowymi w sądach najwyższych, gdy zastępstwo to jest obowiązkowe. Ich status wynika głównie z rozporządzenia z dnia 10 września 1817 r., które ustanawia samorząd adwokacki przy Radzie Stanu i Sądzie Kasacyjnym, z dekretu nr 91-1125 z dnia 28 października 1991 r. w sprawie warunków dostępu do tego zawodu, jak również z dekretu nr 2002-76 z dnia 11 stycznia 2002 r. dotyczącego dyscypliny zawodowej.

Adwokaci przy Radzie Stanu i Sądzie Kasacyjnym tworzą odrębny samorząd zawodowy, na którego czele stoi prezes wspomagany przez radę złożoną z 11 członków. Rada pełni funkcję sądu dyscyplinarnego i zapewnia reprezentację zawodu.

Szczegółowe informacje znajdują się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym okniesamorządu adwokatów przy Radzie Stanu i Sądzie Kasacyjnym.

Czy istnieje powiązana baza danych?

Istnieje baza danych prowadzona przez Krajową Radę Adwokacką w oparciu o wykaz adwokatów wpisanych na listy każdego z samorządów adwokatów ustanowionych we Francji.

Czy dostęp do tych informacji jest bezpłatny?

Dostęp do bazy danych znajdującej się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieKrajowej Rady Adwokackiej jest bezpłatny.

Notariusze

Organizacja

Notariusze są urzędnikami publicznymi i ministerialnymi, mianowanymi zarządzeniem ministra sprawiedliwości. Zawód notariusza zalicza się jednak do wolnych zawodów. Status notariuszy wynika głównie z ustawy z dnia 25 ventôse (czerwca) roku XI (według francuskiego kalendarza republikańskiego), rozporządzenia (ordonnance) nr 45-2590 z dnia 2 listopada 1945 r.; dekretu nr 45-0117 z dnia 19 grudnia 1945 r. w sprawie organizacji notariatu; dekretu nr 73-609 z dnia 5 lipca 1973 r. w sprawie kształcenia zawodowego na notariuszy i warunków dostępu do notariatu oraz dekretu nr 78-262 z dnia 8 marca 1978 r. w sprawie stawek taksy notarialnej.

Notariusze są zrzeszeni w izbach notarialnych na poziomie departamentów i w radach regionalnych (l. poj. conseil régional), które odpowiadają za kontrolę i zachowanie dyscypliny wśród notariuszy w ich okręgu. Organem reprezentującym przedstawicieli zawodu na poziomie krajowym, przed organami publicznymi, jest Najwyższa Rada Notarialna (Conseil supérieur du notariat).

Poza zadaniem reprezentowania zawodu przed organami publicznymi Najwyższa Rada Notarialna jest odpowiedzialna za zapobieganie konfliktom zawodowym między notariuszami niepodlegającymi tej samej radzie regionalnej oraz ich łagodzenie. Link otworzy się w nowym oknieNajwyższa Rada Notarialna prowadzi bezpłatną stronę internetową, na której znajduje się charakterystyka zawodu, oraz wykaz notariuszy i izb departamentalnych oraz regionalnych.

Rola i zadania

Notariusze są uprawnieni do sporządzania aktów notarialnych, obdarzonych przymiotem wykonalności bez konieczności występowania o wydanie orzeczenia sądowego.

Prowadzą oni również działalność doradczą na rzecz osób prywatnych i przedsiębiorstw, wiążącą się lub nie ze sporządzaniem aktów notarialnych, a także mogą brać dodatkowo udział w zarządzaniu masą majątkową i negocjacjach dotyczących nieruchomości.

Inne zawody prawnicze

Komornicy sądowi

Komornicy sądowi (huissiers de justice) są urzędnikami publicznymi powołanymi do pełnienia swoich zadań zarządzeniem ministra sprawiedliwości. Zawód komornika zalicza się jednak do wolnych zawodów. Ich status wynika w szczególności z ustawy z dnia 27 grudnia 1923 r., rozporządzenia nr 45-2592 z dnia 2 listopada 1945 r., dekretu nr 56-222 z dnia 29 lutego 1956 r. i dekretu nr 75-770 z dnia 14 sierpnia 1975 r.

Wyłącznie oni są uprawnieni do doręczania dokumentów procesowych i wykonywania orzeczeń sądowych, oraz innych aktów opatrzonych klauzulą wykonalności i tytułów egzekucyjnych. Komornicy sądowi mogą ponadto sporządzać protokoły na zlecenie sądów lub na wniosek osób fizycznych. Mają oni również możliwość prowadzenia dodatkowej działalności w charakterze mediatora, zarządcy nieruchomości lub agenta ubezpieczeniowego po poinformowaniu izby regionalnej, której podlegają, jak również prokuratora generalnego (procureur général) przy sądzie apelacyjnym w okręgu, w którym znajduje się ich kancelaria.

Za czynności w sprawach cywilnych i gospodarczych wykonywane w ramach ich urzędu komornicy sądowi pobierają opłaty objęte stawkami, o których mowa w dekrecie nr 96-1080 z dnia 12 grudnia 1996 r.

Zawód ten jest reprezentowany przez izby departamentalne i regionalne w każdym okręgu sądu apelacyjnego. Ponadto izba krajowa reprezentuje wszystkich członków zawodu przed organami publicznymi i rozstrzyga spory między izbami oraz komornikami sądowymi niepodlegającymi tym samym izbom regionalnym. Link otworzy się w nowym oknieKrajowa Izba Komorników Sądowych prowadzi bezpłatną stronę internetową, na której znajduje się charakterystyka zawodu oraz wykaz osób go wykonujących.

Rozporządzeniem (ordonnance) z dnia 2 czerwca 2016 r. wprowadzono nowy zawód komisarza sądowego (commissaire de justice), który od dnia 1 lipca 2022 r. zastąpi zawody komornika i licytatora sądowego (commissaire-priseur judiciaire).

W rozporządzeniu określono status komisarzy sądowych i przewidziano stopniowe wdrażanie nowego zawodu poprzez ustanowienie systemu przejściowego do dnia 1 lipca 2022 r. Ponieważ zawody komornika i licytatora sądowego są częściowo podobne i wzajemnie się uzupełniają, postanowiono zracjonalizować dotychczasową organizację tych zawodów i połączyć je w jeden zawód komisarza sądowego.

Przepisy regulujące wykonywanie tego zawodu będą mieć w pełni zastosowanie od dnia 1 lipca 2022 r. Z dniem 1 lipca 2026 r. nowy zawód zastąpi całkowicie wcześniej istniejące zawody: komornicy i licytatorzy sądowi, którzy nie odbyli specjalnego szkolenia, aby uzyskać uprawnienia do wykonywania zawodu komisarza sądowego, przestaną wykonywać swój zawód. Z dniem 1 stycznia 2019 r. Krajowa Izba Komisarzy Sądowych (Chambre nationale des commissaires de justice) zastąpi, odpowiednio, Krajową Izbę Komorników i Krajową Izbę Licytatorów Sądowych, co ma na celu stopniowe zbliżenie, a następnie połączenie obu zawodów.

Inni przedstawiciele sądowego personelu pomocniczego wymiaru sprawiedliwości

W sądzie gospodarczym zatrudnieni są sekretarze sądu gospodarczego (greffiers de tribunaux de commerce), którzy są urzędnikami publicznymi i ministerialnymi. Ich podstawowe zadania polegają na wspieraniu członków sądu gospodarczego w trakcie rozprawy oraz prezesa tego sądu we wszystkich właściwych im zadaniach administracyjnych. Kierują oni pracami sekretariatu i zapewniają prowadzenie rejestru handlowego i spółek (registre du commerce et des sociétés – RCS), repertoriów i dokumentów sądowych. Wydają kopie uwierzytelnione i odpisy, strzegą pieczęci i środków pieniężnych złożonych w sekretariacie, sporządzają pewne akty (actes du greffe) i dopełniają formalności w zakresie swoich kompetencji.

Zawód sekretarza sądu gospodarczego jest regulowany art. L.741-1 i nast., aż do R.741-1 kodeksu handlowego.

Reprezentację zawodu przed organami publicznymi zapewnia Krajowa Rada Sekretarzy Sądów Gospodarczych (Conseil national des greffiers des tribunaux de commerce – CNGTC). Jest to instytucja użyteczności publicznej (établissement d’utilité publique) posiadająca osobowość prawną, odpowiedzialna za obronę zbiorowych interesów tego zawodu. Organizuje ona wstępne i ustawiczne kształcenie sekretarzy i personelu sekretariatu oraz egzaminy zawodowe, a także dba o organizację staży i prowadzi ich monitorowanie. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieKrajowej Rady Sekretarzy Sądów Gospodarczych.

Sekretarze sądów gospodarczych PDF(366 Kb)en

Sekretarze sądów gospodarczych zatrudnieni na podstawie umowy o pracę PDF(366 Kb)en

Radcy prawni/prawnicy w przedsiębiorstwach

Zawód radcy prawnego (conseil juridique) został połączony z zawodem adwokata ustawą nr 90-1259 z dnia 31 grudnia 1990 r.

Prawnicy (juristespracujący w przedsiębiorstwach nie podlegają szczególnym regulacjom zawodowym.

Ostatnia aktualizacja: 10/01/2022

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Chorwacja

Pracownicy organów sądowych

Za pracowników organów sądowych uznaje się urzędników sądowych, urzędników służby cywilnej i członków personelu pomocniczego.

Sędziowie (suci; l. poj. sudac)

Sędziowie są urzędnikami sądowymi zajmującymi stanowiska stałe. Na stanowisko sędziego może być powołany obywatel chorwacki.

Osoba, która ukończyła Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury (Državna škola za pravosudne dužnosnike) lub która pracuje już w charakterze urzędnika sądowego (pravosudni dúžnosnīk), może zostać powołana na stanowisko sędziego w sądzie rejonowym (općinski sud), sądzie gospodarczym (trgovački sud) lub sądzie administracyjnym (upravni sud).

Osoba, która pracowała w charakterze urzędnika sądowego przez co najmniej 10 lat, może zostać powołana na stanowisko sędziego sądu okręgowego (županijski sud).

Osoba, która pracowała w charakterze urzędnika sądowego (pravosudni dúžnosnīk) przez co najmniej 12 lat, może zostać powołana na stanowisko sędziego Apelacyjnego Sądu ds. Wykroczeń Republiki Chorwacji (Visoki prekršajni sud Republike Hrvatske), Apelacyjnego Sądu Gospodarczego Republiki Chorwacji (Visoki trgovački sud Republike Hrvatske) oraz Apelacyjnego Sądu Administracyjnego Republiki Chorwacji (Visoki upravni sud Republike Hrvatske).

Aby zostać powołanym na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego Republiki Chorwacji (Vrhovni sud Republike Hrvatske), należy przez co najmniej 15 lat wykonywać obowiązki urzędnika sądowego, adwokata, notariusza lub profesora na wydziale prawa (stosowne doświadczenie zawodowe obejmuje okres po złożeniu państwowego egzaminu kończącego aplikację) lub być prawnikiem o dużej renomie, który złożył państwowy egzamin kończący aplikację, ma co najmniej 20-letni staż pracy i dowiódł swych umiejętności w danym obszarze prawa poprzez swoją działalność zawodową i akademicką.

Link otworzy się w nowym oknieUstawa o sądach (Zakon o sudovima)
Link otworzy się w nowym oknieUstawa o Państwowej Radzie Sądownictwa (Zakon o državnom sudbenom vijeću)
Link otworzy się w nowym oknieUstawa o uposażeniu sędziów i innych urzędników sądowych (Zakon o plaćama sudaca i drugih pravosudnih dužnosnika)

Personel sądu

Decyzje dotyczące liczby urzędników służby cywilnej pracujących w organach sądowych oraz członków personelu pomocniczego wykonujących specjalistyczne zadania administracyjne i techniczne podejmuje Minister Sprawiedliwości.

Kwestie związane z zatrudnianiem i szkoleniem urzędników służby cywilnej i członków personelu pomocniczego w sądach, procedurą, metodyką i programem przeprowadzania specjalistycznych egzaminów państwowych, uposażeniem tych pracowników i innymi prawami, obowiązkami i zadaniami związanymi ze stosunkiem pracy oraz ich odpowiedzialnością za wykroczenia w związku z pełnieniem obowiązków służbowych regulują przepisy dotyczące urzędników służby cywilnej i członków personelu pomocniczego oraz przepisy ogólne z zakresu prawa pracy.

Powołanie danej osoby na wolne stanowisko w sądzie musi być zatwierdzone przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Przy rekrutacji urzędników służby cywilnej pracujących w organach sądowych i członków personelu pomocniczego część stanowisk należy przeznaczyć dla przedstawicieli mniejszości narodowych.

Przepisy określające wymogi związane z poziomem wykształcenia urzędników służby cywilnej pracujących w organach sądowych i członków personelu pomocniczego przyjmuje Minister Sprawiedliwości.

Doradcy sądowi (sudski savjetnici; l. poj. sudski savjetnik), starsi doradcy sądowi (viši sudski savjetnici; l. poj. viši sudski savjetnik) i wyspecjalizowani starsi doradcy sądowi (viši sudski savjetnici – specijalisti; l. poj. viši sudski savjetnik – specijalist)

Na stanowisko doradcy sądowego może zostać powołana osoba, która uzyskała dyplom ukończenia jednolitych magisterskich studiów uniwersyteckich na kierunku prawo lub dyplom ukończenia studiów pierwszego i drugiego stopnia na kierunku prawo i która zdała państwowy egzamin kończący aplikację.

Na stanowisko starszego doradcy sądowego lub doradcy sądowego w Sądzie Najwyższym Republiki Chorwacji może zostać powołana osoba, która uzyskała dyplom ukończenia jednolitych magisterskich studiów uniwersyteckich na kierunku prawo lub dyplom ukończenia studiów pierwszego i drugiego stopnia na kierunku prawo, która zdała państwowy egzamin kończący aplikację i która pracowała w charakterze doradcy sądowego lub doradcy prokuratora bądź urzędnika sądowego, adwokata lub notariusza przez co najmniej dwa lata albo która po zdaniu państwowego egzaminu kończącego aplikację wykonywała inny zawód prawniczy przez co najmniej pięć lat.

Na stanowisko wyspecjalizowanego starszego doradcy sądowego może zostać powołana osoba, która uzyskała dyplom ukończenia jednolitych magisterskich studiów uniwersyteckich na kierunku prawo lub dyplom ukończenia studiów pierwszego i drugiego stopnia na kierunku prawo, która zdała państwowy egzamin kończący aplikację i która pracowała w charakterze doradcy sądowego lub doradcy prokuratora bądź urzędnika sądowego, adwokata lub notariusza przez co najmniej cztery lata albo która po zdaniu państwowego egzaminu kończącego aplikację wykonywała inny zawód prawniczy przez co najmniej osiem lat.

Na stanowisko starszego doradcy sądowego w Sądzie Najwyższym Republiki Chorwacji może zostać powołana osoba, która uzyskała dyplom ukończenia jednolitych magisterskich studiów uniwersyteckich na kierunku prawo lub dyplom ukończenia studiów pierwszego i drugiego stopnia na kierunku prawo, która zdała państwowy egzamin kończący aplikację i która pracowała w charakterze doradcy sądowego lub doradcy prokuratora bądź urzędnika sądowego, adwokata lub notariusza przez co najmniej cztery lata albo która po zdaniu państwowego egzaminu kończącego aplikację wykonywała inny zawód prawniczy przez co najmniej osiem lat.

Na stanowisko wyspecjalizowanego starszego doradcy sądowego w Sądzie Najwyższym Republiki Chorwacji może zostać powołana osoba, która uzyskała dyplom ukończenia jednolitych magisterskich studiów uniwersyteckich na kierunku prawo lub dyplom ukończenia studiów pierwszego i drugiego stopnia na kierunku prawo, która zdała państwowy egzamin kończący aplikację i która pracowała w charakterze doradcy sądowego lub doradcy prokuratora bądź urzędnika sądowego, adwokata lub notariusza przez co najmniej sześć lat albo która po zdaniu państwowego egzaminu kończącego aplikację wykonywała inny zawód prawniczy przez co najmniej dziesięć lat.

Uprawnienia doradców sądowych i starszych doradców sądowych

Doradcy sądowi, starsi doradcy sądowi i wyspecjalizowani starsi doradcy sądowi biorą udział w rozprawach i są uprawnieni do samodzielnego prowadzenia określonych postępowań sądowych, oceniania dowodów i ustalania stanu faktycznego. Po zakończeniu postępowania przedkładają oni sędziemu projekt orzeczenia, na podstawie którego sędzia wydaje orzeczenie, po czym publikują przyjęte orzeczenie po uzyskaniu zgody sędziego.

Na podstawie obowiązującej ustawy o sądach doradcy sądowi, starsi doradcy sądowi i wyspecjalizowani starsi doradcy sądowi są uprawnieni do prowadzenia postępowań i przedstawiania projektów orzeczeń:

  1. w postępowaniu cywilnym w sporach dotyczących roszczeń majątkowych lub odszkodowawczych, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza 100 000,00 kun i w sporach gospodarczych, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza 500 000,00 kun;
  2. w sporach z zakresu prawa pracy wynikających z układów zbiorowych pracy;
  3. w sporach administracyjnych, które dotyczą kwestii prawnej stanowiącej podstawę prawną wydania decyzji w oparciu o wyrok końcowy w postępowaniu zwykłym, bądź dotyczących czynności lub zaniechania organu publicznego i w sporach administracyjnych, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza 100 000,00 kun;
  4. w postępowaniu egzekucyjnym;
  5. w postępowaniu spadkowym;
  6. w postępowaniu dotyczącym wpisu do rejestru nieruchomości;
  7. w postępowaniu dotyczącym wykroczeń;
  8. w postępowaniu nieprocesowym, z wyjątkiem postępowania dotyczącego pozbawienia zdolności operacyjnej, rozwiązania zrzeszenia współwłaścicieli, wyznaczania granic i w postępowaniu na podstawie ustawy Prawo rodzinne (Obiteljski zakon),
  9. w postępowaniu rejestrowym;
  10. w uproszczonym postępowaniu upadłościowym;
  11. w postępowaniu dotyczącym kosztów postępowania sądowego.

Doradcy sądowi, starsi doradcy sądowi i wyspecjalizowani starsi doradcy sądowi są uprawnieni do dokonywania czynności i podejmowania decyzji w określonych postępowaniach, jeżeli tak stanowią przepisy szczególne.

W postępowaniu drugoinstancyjnym i postępowaniu wszczętym na podstawie nadzwyczajnych środków zaskarżenia doradcy sądowi, starsi doradcy sądowi i wyspecjalizowani starsi doradcy sądowi przedstawiają przebieg kolejnych etapów postępowania i sporządzają projekty orzeczeń.

Asesorzy (sudački vježbenici; l. poj. sudački vježbenik)

Co roku Minister Sprawiedliwości – po uwzględnieniu dostępnych krajowych środków budżetowych – wyznacza liczbę stanowisk dla asesorów.

Warunki zatrudniania asesorów w sądach, sposób oraz okres ich zatrudnienia, rozwiązania dotyczące zatrudnienia oraz szkolenia są uregulowane odrębną ustawą.

Biegli (stručni suradnici; l. poj. stručni suradnik)

Sądy mogą również zatrudniać osoby, które ukończyły odpowiednie studia zawodowe (licencjackie lub magisterskie) i mają wymagane doświadczenie w zakresie pedagogiki rewalidacyjnej, socjologii, edukacji, ekonomii, księgowości i finansów lub w innej odpowiedniej dziedzinie.

Biegli i asystenci biegłych (stručni pomoćnici; l. poj. stručni pomoćnik) wspomagają biegłych w pracy, która wymaga wiedzy eksperckiej.

Ławnicy (suci porotnici; l. poj. sudac porotnik)

Ławnicy to obywatele chorwaccy uczestniczący w rozprawach organizowanych w ramach określonych postępowań, którzy nie są zawodowymi sędziami. Jako członkowie składu orzekającego decydują oni jednak na równi z sędziami o kwestiach wymagających wydania orzeczenia w postępowaniu karnym.

Aby zostać powołanym w charakterze ławnika, należy być pełnoletnim obywatelem chorwackim, który ze względu na swoje przymioty może objąć to stanowisko.

Ławnicy są powoływani na okres czteroletni i mogą zostać powołani ponownie przed końcem upływającej kadencji.

Ławnicy w sądach rejonowych i okręgowych są powoływani przez radę okręgową (županijska skupština) lub – w przypadku Zagrzebia – przez Radę miasta Zagrzebia (Gradska skupština Grada Zagreba) po przedstawieniu propozycji przez rady miejskie, związki zawodowe, stowarzyszenia pracodawców i Izbę Gospodarczą.

Przed powołaniem ławników konieczne jest uzyskanie opinii prezesa danego sądu na temat zaproponowanych kandydatów.

Dyrektor administracji sądowej (ravnatelj sudske uprave)

W sądzie, w którym pracuje więcej niż 15 sędziów, zatrudnia się dyrektora administracji sądowej.

Dyrektor administracji sądowej wspiera prezesa sądu przy wykonywaniu obowiązków związanych z zarządzaniem sądem, w szczególności poprzez:

  • wykonywanie zadań związanych z planowaniem wykorzystania zasobów ludzkich sądu i zarządzaniem tymi zasobami;
  • organizowanie pracy urzędników służby cywilnej pracujących w organach sądowych i członków personelu pomocniczego oraz sprawowanie nadzoru nad rezultatami ich pracy;
  • monitorowanie i planowanie szkoleń dla urzędników służby cywilnej pracujących w organach sądowych i członków personelu pomocniczego;
  • utrzymanie budynku sądu, pomieszczeń i sprzętu w odpowiednim stanie oraz dokonywanie inwestycji;
  • organizowanie i koordynowanie sporządzania rocznego planu zamówień zgodnie z prawem i potrzebami sądu;
  • organizowanie postępowań z zakresu zamówień publicznych;
  • monitorowanie działalności finansowej i operacyjnej sądu oraz wykonywanie zadań administracyjnych i pomocniczych zadań technicznych;
  • zarządzanie środkami budżetowymi i własnymi sądu oraz monitorowanie ich wykorzystania;
  • branie udziału w przygotowywaniu i wdrażaniu projektów administracji sądowej oraz nadzorowanie ich wdrażania;
  • zapewnienie przygotowania danych statystycznych sądu właściwie i na czas;
  • współpraca z organami lokalnymi i regionalnymi w zakresie zakupu sprzętu i zapewnienia środków na określone działania sądu;
  • wykonywanie zadań, które są przypisane dyrektorowi przez prezesa sądu.

Dyrektor administracji sądowej przy wykonywaniu obowiązków służbowych podlega prezesowi sądu.

Na stanowisko dyrektora administracji sądowej może zostać powołana osoba, która uzyskała dyplom ukończenia jednolitych magisterskich studiów uniwersyteckich na kierunku prawo lub dyplom ukończenia studiów pierwszego i drugiego stopnia na kierunku prawo bądź dyplom ukończenia jednolitych magisterskich studiów uniwersyteckich na kierunku ekonomia lub dyplom ukończenia szkoły zawodowej specjalizującej się w dziedzinie ekonomii i która ma co najmniej pięcioletnie doświadczenie w pracy na podobnym stanowisku.

Rzecznik sądu (glasnogovornik suda)

Sądy zatrudniają rzeczników.
Rzecznikiem sądu jest sędzia, doradca sądowy lub osoba wskazana przez prezesa sądu w rocznym planie pracy.

Prezes sądu okręgowego może powołać sędziego z tego sądu na stanowisko rzecznika na potrzeby tego sądu i sądów rejonowych mających siedzibę w tym okręgu sądowym. Można powołać zastępcę rzecznika.

Rzecznik sądowy publikuje informacje na temat pracy sądu zgodnie z ustawą o sądach, regulaminem postępowania sądowego (Sudski poslovnik oraz ustawą o prawie do informacji (Zakon o pravu na pristup informacijama).

Prokuratorzy (državni odvjetnici; l. poj. državni odvjetnik)

Na stanowisko Prokuratora Generalnego Republiki Chorwacji (Glavni državni odvjetnik Republike Hrvatske) może zostać powołana osoba, która spełnia ogólne i szczegółowe warunki wymagane do pełnienia funkcji zastępcy Prokuratora Generalnego Republiki Chorwacji (zamjenik Glavnog državnog odvjetnika Republike Hrvatske).

Prokuratorów okręgowych (županijski državni odvjetnici) powołuje się spośród prokuratorów, zastępców Prokuratora Generalnego, zastępców w wyspecjalizowanym biurze prokuratury oraz zastępców prokuratorów okręgowych, którzy pełnili funkcję zastępcy prokuratora okręgowego przez co najmniej dwa lata.

Rada Prokuratorów (Državnoodvjetničko vijeće) powołuje prokuratorów okręgowych na czteroletnią kadencję na podstawie wniosku Prokuratora Generalnego Republiki Chorwacji, po wydaniu opinii przez Kolegium Prokuratury Generalnej Republiki Chorwacji (Kolegij Državnog odvjetništva Republike Hrvatske).

Prokuratorów rejonowych (općinski državni odvjetnici) powołuje się spośród prokuratorów i zastępców prokuratorów.

Rada Prokuratorów powołuje prokuratorów rejonowych na czteroletnią kadencję na podstawie wniosku Prokuratora Generalnego Republiki Chorwacji, po wydaniu opinii przez kolegium prokuratury okręgowej i prokuratora okręgowego.

Zastępcy prokuratorów (zamjenici državnog odvjetnika)

Tryb, warunki i procedura powoływania zastępców prokuratorów służą zapewnieniu, aby osoby piastujące to stanowisko dysponowały wiedzą fachową i niezależnością oraz cieszyły się poważaniem niezbędnymi do pełnienia funkcji prokuratora.

Na zastępcę prokuratora może zostać powołany obywatel chorwacki, który pomyślnie złożył państwowy egzamin kończący aplikację i który spełnia warunki przewidziane w ustawie o Radzie Prokuratorów (Zakon o državnoodvjetničkom vijeću).

Na zastępcę prokuratora rejonowego może zostać powołana osoba, która ukończyła Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury.

Na zastępcę prokuratora okręgowego może zostać powołana osoba, która zajmowała stanowisko w organie wymiaru sprawiedliwości przez co najmniej 10 lat.

Na stanowisko zastępcy Prokuratora Generalnego Republiki Chorwacji może zostać powołana osoba, która przez co najmniej 15 lat zajmowała stanowisko w organie wymiaru sprawiedliwości lub pracowała przez ten okres jako adwokat, notariusz lub profesor na wydziale prawa, który pomyślnie złożył egzamin kończący aplikację (w tym ostatnim przypadku stosowne doświadczenie zawodowe obejmuje okres po złożeniu państwowego egzaminu kończącego aplikację), lub jest prawnikiem o dużej renomie, który złożył państwowy egzamin kończący aplikacją, ma co najmniej 20-letni staż pracy i dowiódł swych umiejętności w danym obszarze prawa poprzez swoją działalność zawodową i akademicką.

Aby zostać powołanym na stanowisko zastępcy prokuratora w biurze prokuratury wyższego szczebla, kandydat musi spełniać warunki przewidziane w ustawie i zostać uznanym przynajmniej za osobę »skutecznie wywiązującą się z powierzonych jej obowiązków« w ramach ostatniej oceny.

W biurze prokuratury powołuje się co najmniej jednego zastępcę prokuratora, którego działalność ma stały charakter.

Prokuratorzy i zastępcy prokuratorów są obowiązani zachowywać się w taki sposób, aby nie stracić reputacji, nie narazić powagi urzędu prokuratora na szwank ani nie dopuścić do powstania jakichkolwiek wątpliwości co do ich bezstronności lub autonomii i niezależności prokuratury.

Przy pełnieniu funkcji reprezentacyjnych oraz w relacjach z organami państwowymi i podmiotami prawnymi prokuratorzy i zastępcy prokuratorów są obowiązani przestrzegać zasad legalności, profesjonalizmu i bezstronności, a także dotrzymywać terminów na przeprowadzenie określonego postępowania oraz przestrzegać zasad pierwszeństwa przy rozpoznawaniu spraw.

Prokuratorzy i zastępcy prokuratorów biorący udział w postępowaniach przed sądem lub organem administracji są obowiązani zapewnić poszanowanie powagi sądu lub odpowiedniego organu, a także dbać o zachowanie powagi własnego urzędu oraz biura prokuratury.

Prokuratorzy i zastępcy prokuratorów są obowiązani zachowywać poufność wszelkich danych i innego rodzaju informacji na temat życia prywatnego i rodzinnego stron i innych osób, które to informacje uzyskali przy pełnieniu powierzonych im obowiązków i które nie są uznawane za tajemnicę zawodową zgodnie z przepisami prawa, a także zapewnić poufność wszystkich danych, które nie są ogólnodostępne.

Prokuratorzy i zastępcy prokuratorów nie mogą należeć do żadnej partii politycznej ani nie mogą angażować się w działalność polityczną.

Prokurator Generalny Republiki Chorwacji, zastępcy Prokuratora Generalnego Republiki Chorwacji, prokuratorzy ani zastępcy prokuratorów nie mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności w związku z jakąkolwiek opinią prawną wyrażoną w przydzielonej im sprawie, chyba że wyrażenie takiej opinii wiązało się z naruszeniem prawa i stanowiło przestępstwo.

Doradcy prokuratora (državnoodvjetnički savjetnici)

Doradcy prokuratora, starsi doradcy prokuratora (viši državnoodvjetnički savjetnici) i wyspecjalizowani starsi doradcy prokuratora (viši državnoodvjetnički savjetnici – specijalisti) udzielają prokuratorowi i jego zastępcy wsparcia w wykonywanej przez nich pracy, sporządzają projekty orzeczeń, wpisują sprawozdania, pisma i oświadczenia osób do protokołu oraz wykonują inne specjalistyczne zadania przewidziane w przepisach ustawodawczych i wykonawczych samodzielnie lub pod nadzorem, zgodnie z instrukcjami prokuratora lub jego zastępcy.

Doradcy prokuratora w wydziałach karnych biur prokuratury mogą stawiać zarzuty w postępowaniu dotyczącym przestępstw zagrożonych karą grzywny lub pozbawienia wolności do lat pięciu.

Doradcy prokuratora w wydziałach cywilnych i administracyjnych biur prokuratury mogą występować przed sądami i organami administracji oraz innymi organami na podstawie szczególnego pełnomocnictwa udzielonego przez właściwego prokuratora na następujących warunkach:

  • jeżeli chodzi o biura prokuratury rejonowej, w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza 100 000,00 kun,
  • jeżeli chodzi o biura prokuratury okręgowej, w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza 500 000,00 kun.

Urząd ds. Przeciwdziałania Korupcji i Przestępczości Zorganizowanej (Ured za suzbijanje korupcije i organiziranog kriminaliteta) – USKOK

Urząd ds. Przeciwdziałania Korupcji i Przestępczości Zorganizowanej to wyspecjalizowane biuro prokuratury zajmujące się zwalczaniem korupcji i przestępczości zorganizowanej, którego zakres właściwości obejmuje terytorium całej Chorwacji.

Ured za suzbijanje korupcije i organiziranog kriminaliteta
Gajeva 30a
10 000 Zagreb

tel.: +385 4591 874
faks: +385 1 4591 878

e-mail: Link otworzy się w nowym oknietajnistvo@uskok.dorh.hr
Link otworzy się w nowym oknieUstawa o Urzędzie ds. Przeciwdziałania Korupcji i Przestępczości Zorganizowanej (Zakon o Uredu za suzbijanje korupcije i organiziranog kriminaliteta)

Dyrektor Urzędu ds. Przeciwdziałania Korupcji i Przestępczości Zorganizowanej (USKOK)

Pracami USKOK zarządza dyrektor, którego powołuje Prokurator Generalny, po wydaniu opinii przez ministra właściwego do spraw sprawiedliwości i Kolegium Prokuratury Generalnej Republiki Chorwacji. Dyrektora powołuje się na czteroletnią kadencję, która może zostać przedłużona.

Adwokatura – autonomiczna i niezależna służba

Wykonywanie zawodu adwokata polega na niezależnym i autonomicznym świadczeniu pomocy prawnej osobom fizycznym i prawnym, tak aby mogły one wykonywać swoje prawa i chronić swoje interesy prawne.

Adwokaci (odvjetnici; l. poj. odvjetnik)

Adwokaci mogą świadczyć każdego rodzaju pomoc prawną.

W szczególności mogą oni udzielać porad prawnych, sporządzać dokumenty (umowy, testamenty, oświadczenia itp.) oraz formułować pozwy, skargi, wnioski, nadzwyczajne środki zaskarżenia oraz inne pisma procesowe, a także reprezentować swoich klientów.

Adwokaci mogą prowadzić praktykę samodzielnie lub w kancelarii prawnej, przy czym są obowiązani wystrzegać się prowadzenia działalności, której nie da się pogodzić z powagą i niezależnością tego zawodu prawniczego.

Adwokaci są obowiązani zachować poufność wszystkich informacji przekazanych im przez klientów oraz wszelkiej wiedzy zdobytej w inny sposób w trakcie reprezentowania klientów. Obowiązek zachowania poufności takich informacji spoczywa również na wszystkich innych osobach, które pracują lub pracowały w danej kancelarii prawnej.

Adwokat jest uprawniony do otrzymania honorarium z tytułu świadczenia usług prawnych oraz do zwrotu wszelkich kosztów poniesionych w związku z wykonywaną pracą zgodnie ze stawkami opłat ustalonymi przez Chorwacką Izbę Adwokacką (Hrvatska odvjetnička komora) i zatwierdzonymi przez Ministra Sprawiedliwości.

Wysokość honorarium adwokata występującego w charakterze obrońcy z urzędu określa Ministerstwo Sprawiedliwości.

W postępowaniu przed sądem okręgowym (županijski sud) oskarżonego może reprezentować wyłącznie adwokat, co oznacza że tylko adwokat mający co najmniej ośmioletnie doświadczenie w wykonywaniu pracy adwokata lub urzędnika w organie wymiaru sprawiedliwości może pełnić funkcję obrońcy z urzędu lub obrońcy, którego honorarium pokrywa Skarb Państwa, w postępowaniu karnym dotyczącym przestępstwa zagrożonego długoterminową karą pozbawienia wolności.

Adwokaci są obowiązani wystawić klientom fakturę za wyświadczoną usługę. W przypadku odwołania lub wypowiedzenia pełnomocnictwa adwokat wystawia fakturę w terminie 30 dni od dnia takiego odwołania lub wypowiedzenia.

Adwokaci muszą przystąpić do Chorwackiej Izby Adwokackiej, która jest autonomicznym i niezależnym podmiotem posiadającym osobowość prawną. Chorwacka Izba Adwokacka reprezentuje wszystkich przedstawicieli tego zawodu prawniczego w Republice Chorwackiej.

Prawo do wykonywania zawodu adwokata w Republice Chorwacji można uzyskać w drodze wpisu na listę adwokatów.

Hrvatska odvjetnička komora
Koturaška 53/II
10 000 Zagreb

tel.: +385 6165 200
faks: +385 1 6170 686

Link otworzy się w nowym okniehok-cba@hok-cba.hr
Link otworzy się w nowym okniehttp://www.hok-cba.hr/
Link otworzy się w nowym oknieUstawa o adwokaturze (Zakon o odvjetništvu)

Notariat

Notariusze (javni bilježnici; l. poj. javni bilježnik)

Notariusze to osoby wykonujące zawód zaufania publicznego powoływane przez Ministra Sprawiedliwości w następstwie konkursu przeprowadzonego przez Chorwacką Izbę Notarialną (Hrvatska javnobilježnička komora).

Notariusze są wykwalifikowanymi prawnikami, którzy pomyślnie złożyli państwowy egzamin kończący aplikację oraz państwowy egzamin notarialny, mają niezbędne doświadczenie, świadczą usługę publiczną w samodzielny i niezależny sposób oraz pełnią funkcję bezstronnych ekspertów, którym klienci powierzają dokonanie określonych czynności.

Notariusze są uprawnieni do:

  • sporządzania i wydawania aktów notarialnych będących dokumentami urzędowymi potwierdzającymi dokonanie określonych czynności prawnych oraz oświadczeniami, na podstawie których stronom przysługują określone prawa;
  • sporządzania i wydawania protokołów notarialnych dotyczących czynności prawnych, których notariusz dokonał lub przy dokonywaniu których był obecny;
  • sporządzania i wydawania poświadczeń notarialnych dotyczących okoliczności faktycznych, których byli świadkami;
  • przyjmowania dokumentów, gotówki, papierów wartościowych i kosztowności na przechowanie w celu ich wydania innym osobom lub właściwym organom (depozyt notarialny);
  • uwierzytelniania (poświadczania) dokumentów prywatnych;
  • dokonywania czynności i podejmowania decyzji w charakterze zarządcy sądowego (sudski povjerenik) w postępowaniu spadkowym;
  • przeprowadzania postępowania egzekucyjnego na podstawie dokumentu urzędowego;
  • reprezentują klientów w postępowaniach przed sądami i innymi podmiotami publicznymi, ale wyłącznie w kwestiach, które są bezpośrednio powiązane z jednym z wydanych przez nich dokumentów.

Fakt, że strony nie mogą zmienić sądu właściwego do przeprowadzenia postępowania spadkowego, oznacza brak możliwość wyznaczenia konkretnego notariusza na zarządcę sądowego w postępowaniu spadkowym.

Notariusz reprezentujący stronę przed sądem lub innym podmiotem publicznym ma takie same uprawnienia i obowiązki jak adwokat.

Notariusze nie mogą odmówić dokonania czynności urzędowych bez uzasadnionej przyczyny i są obowiązani zachować poufność wszelkich informacji uzyskanych w trakcie wykonywania swoich obowiązków.

Notariusze są uprawnieni do otrzymania honorarium oraz do zwrotu kosztów poniesionych w związku z dokonywaniem czynności urzędowych wchodzących w zakres ich kompetencji zgodnie z rozporządzeniem w sprawie tymczasowych opłat notarialnych (Pravilnik o privremenoj javnobilježničkoj tarifi), rozporządzeniem w sprawie honorariów notariuszy występujących w charakterze zarządcy sądowego w postępowaniu spadkowym i zwrotu ponoszonych przez nich kosztów (Pravilnik o visini nagrade i naknade troškova javnog bilježnika kao povjerenika suda u ostavinskom postupku) oraz rozporządzeniem w sprawie honorariów notariuszy i zwrotu kosztów ponoszonych przez nich w toku postępowania egzekucyjnego (Pravilnik o nagradama i naknadi troškova javnih bilježnika u ovršnom postupku).

Osoby wykonujące zawód notariusza w Republice Chorwacji muszą być członkami Chorwackiej Izby Notarialnej.

Nadzór nad działalnością notariuszy sprawują Chorwacka Izba Notarialna i Ministerstwo Sprawiedliwości w obszarach podlegających ich właściwości.

Nadzór nad działalnością notariusza występującego w charakterze zarządcy sądowego w postępowaniu spadkowym sprawuje sąd, który go powołał.

Hrvatska javnobilježnička komora
Koturaška 34/II
10 000 Zagreb

tel.: +385 4556 566
faks: +385 1 4551 544

e-mail: Link otworzy się w nowym okniehjk@hjk.hr
Link otworzy się w nowym okniehttp://www.hjk.hr/Uredi
Link otworzy się w nowym oknieustawa o notariacie (Zakon o javnom bilježništvu)
Link otworzy się w nowym oknieustawa o opłatach notarialnych (Zakon o javnobilježničkim pristojbama)

Akademia Sądowa

Akademia Sądowa to niezależna instytucja publiczna świadcząca usługi kształcenia i szkolenia wstępnego kandydatów w zakresie autonomicznego, odpowiedzialnego i niezawisłego wykonywania obowiązków sędziego; usługi kształcenia zawodowego aplikantów, doradców w organach wymiaru sprawiedliwości oraz innych członków personelu sądowego oraz usługi w zakresie doskonalenia zawodowego urzędników sądowych. Na czele Akademii stoi jej dyrektor. Działalnością Akademii zarządza Komitet Sterujący, w skład którego wchodzi dziewięciu członków. Kadrę dydaktyczną Akademii tworzą wykwalifikowane osoby będące sędziami, prokuratorami, zastępcami prokuratora, wykładowcami akademickimi oraz, w stosownych przypadkach, przedstawicielami innych zawodów.

Akademia aktywnie wspiera współpracę międzynarodową i bierze udział w realizacji projektów Unii Europejskiej w charakterze beneficjenta lub uczestnika. Celem tych projektów jest wzmocnienie pozycji Akademii jako instytucji oraz zapewnienie grupom docelowym możliwości rozwoju zawodowego.

Link otworzy się w nowym oknieUstawa o Akademii Sądowej (Zakon o Pravosudnoj akademiji)

Państwowa Rada Sądownictwa (Državno sudbeno vijeće)

Państwowa Rada Sądownictwa jest autonomicznym i niezależnym podmiotem, który zapewnia autonomię i niezależność wymiaru sprawiedliwości w Republice Chorwacji. Podejmuje ona samodzielnie, zgodnie z konstytucją i przepisami prawa, decyzje dotyczące powołania, awansu, przeniesienia, odwołania ze stanowiska i odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów i prezesów sądów, z wyjątkiem prezesa Sądu Najwyższego Republiki Chorwacji. Państwowa Rada Sądownictwa liczy 11 członków, z których siedmiu jest sędziami, dwóch jest profesorami prawa na uniwersytecie, a dwóch – członkami parlamentu, przy czym jeden z nich musi być przedstawicielem opozycji.

Link otworzy się w nowym oknieZakon o državnom sudbenom vijeću (ustawa o Państwowej Radzie Sądownictwa)

Rada Prokuratorów (Državnoodvjetničko vijeće)

Rada Prokuratorów to autonomiczny i niezależny podmiot stojący na straży autonomii i niezależności prokuratorów w Republice Chorwacji.

Rada jest odpowiedzialna za powoływanie i odwoływanie zastępców prokuratora oraz prokuratorów okręgowych i rejonowych, przeprowadzanie postępowań dyscyplinarnych i orzekanie o odpowiedzialności dyscyplinarnej zastępców prokuratora, przenoszenie zastępców prokuratora, zarządzanie oświadczeniami majątkowymi prokuratorów i zastępców prokuratora oraz weryfikowanie ich prawidłowości, a także wykonywanie innych obowiązków powierzonych jej zgodnie z przepisami prawa.

Rada Prokuratorów liczy 11 członków, z których siedmiu jest zastępcami prokuratora, dwóch jest profesorami prawa, a dwóch – posłami, przy czym jeden z nich musi być przedstawicielem opozycji.

Członków Rady Prokuratorów powołuje się na czteroletnią kadencję – żaden z członków Rady nie może zasiadać w niej przez dwie kadencje z rzędu.

Link otworzy się w nowym oknieUstawa o Radzie Prokuratorów (Zakon o Državnoodvjetničkom vijeću)

Trybunał Konstytucyjny Republiki Chorwacji (Ustavni sud Republike Hrvatske)

Kwestie związane z ustanowieniem, organizacją i właściwością Trybunału Konstytucyjnego regulują przepisy konstytucji Republiki Chorwacji (Ustava Republike Hrvatske) oraz ustawy konstytucyjnej o Trybunale Konstytucyjnym Republiki Chorwacji (Ustavni zakon o Ustavnom sudu Republike Hrvatske). 
W skład Trybunału Konstytucyjnego Republiki Chorwacji wchodzi 13 sędziów powoływanych przez parlament Chorwacji większością dwóch trzecich łącznej liczby posłów spośród wybitnych specjalistów w dziedzinie prawa, w szczególności sędziów, prokuratorów, adwokatów i profesorów prawa w trybie określonym w ustawie konstytucyjnej i zgodnie z procedurą przewidzianą w tej ustawie. Kadencja sędziego Trybunału Konstytucyjnego trwa osiem lat i w wyjątkowych przypadkach może zostać przedłużona o maksymalnie sześć miesięcy, jeżeli wygaśnie przed powołaniem nowego sędziego lub przed objęciem przez niego stanowiska. Procedurę zbierania zgłoszeń od potencjalnych sędziów Trybunału Konstytucyjnego i proponowania kandydatów do powołania przez parlament Chorwacji prowadzi Komisja Parlamentarna ds. Konstytucyjnych. Trybunał Konstytucyjny Republiki Chorwacji wybiera prezesa Trybunału na czteroletnią kadencję. 
W ustawie konstytucyjnej o Trybunale Konstytucyjnym Republiki Chorwacji określono warunki i procedurę powoływania sędziów Trybunału Konstytucyjnego oraz zakończenia ich kadencji. Ustanowiono w niej również warunki i terminy wszczęcia postępowania w przedmiocie kontroli zgodności ustawy z konstytucją oraz zgodności innych przepisów z konstytucją i ustawami, określono procedurę wydawania orzeczeń Trybunału i skutki prawne tych orzeczeń, a także uregulowano kwestie związane z ochroną praw człowieka i podstawowych wolności zagwarantowanych w konstytucji oraz inne kwestie istotne z punktu widzenia obowiązków i prac Trybunału Konstytucyjnego. 
Trybunał Konstytucyjny stoi na straży przestrzegania i stosowania konstytucji Republiki Chorwacji i podejmuje działania na podstawie przepisów konstytucji oraz ustawy konstytucyjnej o Trybunale Konstytucyjnym Republiki Chorwacji. 
Trybunał Konstytucyjny jest całkowicie niezależny od organów państwowych i samodzielnie decyduje o sposobie wykorzystania środków przeznaczonych na jego działalność w budżecie krajowym zgodnie ze swoim budżetem rocznym i przepisami ustawy, aby zapewnić możliwość dalszego wywiązywania się z powierzonych mu obowiązków. Kwestie związane z wewnętrzną organizacją Trybunału Konstytucyjnego uregulowano w regulaminie Trybunału Konstytucyjnego Republiki Chorwacji. Prace Trybunału Konstytucyjnego są jawne, a jego sędziom – podobnie jak posłom do parlamentu Chorwacji – przysługuje immunitet.

Ustavni sud Republike Hrvatske
Trg Svetoga Marka 4
10000 Zagreb

tel.: +385 1 640 02 50
faks: +385 1 455 10 55

e-mail: Link otworzy się w nowym oknieUstavni_sud@usud.hr
Link otworzy się w nowym okniehttps://www.usud.hr/

Ostatnia aktualizacja: 11/01/2022

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Włochy

Na tej stronie przedstawiono przegląd zawodów prawniczych we Włoszech.

Zawody prawnicze – wstęp

Główne zawody prawnicze we Włoszech to: funkcjonariusze wymiaru sprawiedliwości (magistrati), które to pojęcie obejmuje zarówno sędziów (giudici) jak i prokuratorów (pubblici ministeri), oraz adwokaci i notariusze.

Sędziowie i prokuratorzy

Konstytucja określa sposób sprawowania władzy sądowniczej przez sędziów i prokuratorów.

Sędziowie (giudici)

Sędziowie sprawują wymiar sprawiedliwości w imieniu narodu. Sędziowie podlegają wyłącznie przepisom prawa (art. 101 konstytucji).

System sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez sędziów został określony w przepisach regulujących funkcjonowanie systemu sądownictwa.

Nie są powoływane żadne sądy „nadzwyczajne” ani „szczególne”, dopuszcza się jednak możliwość tworzenia wydziałów sądów wyspecjalizowanych w określonych dziedzinach. Przepisy prawa określają, w jaki sposób i w jakim momencie obywatele mogą bezpośrednio uczestniczyć w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości.

Dostęp do zawodu sędziego można uzyskać w drodze konkursu publicznego. Istnieje też jednak możliwość mianowania sędziów honorowych, którzy mogą wykonywać czynności wchodzące w zakres kompetencji sędziów zwyczajnych.

Autonomia i niezawisłość

Władza sądownicza ma charakter autonomiczny i jest niezawisła od władzy ustawodawczej i wykonawczej (art. 104 konstytucji).

Niezawisłości tej strzeże Najwyższa Rada Sądownictwa (Consiglio Superiore della Magistratura), będąca organem samorządu zawodowego. Do jej zadań należy podejmowanie decyzji w sprawie mianowania sędziów, przydziału zadań, przenoszenia na inne stanowisko, awansów oraz stosowania środków dyscyplinarnych (art. 105 konstytucji).

Jedyne różnice występujące pomiędzy sędziami dotyczą charakteru wykonywanych przez nich czynności.

Sędziowie są mianowani dożywotnio. O usunięciu sędziego ze stanowiska lub jego zawieszeniu decyduje wyłącznie Najwyższa Rada Sądownictwa, na podstawie przepisów regulujących funkcjonowanie sądownictwa, z zachowaniem przewidzianych w nich gwarancji, lub za zgodą sędziego, którego sprawa dotyczy.

Prokuratorzy

Organizacja

Konstytucja przewiduje również zasadę niezależności i autonomii prokuratury (art. 107).

Art. 112 ustanawia zasadę ścigania przestępstw z urzędu. Zgodnie z tą zasadą po otrzymaniu zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa właściwy prokurator musi przeprowadzić czynności dochodzeniowo-śledcze i przedstawić ich wynik sędziemu do rozpatrzenia, wraz z odpowiednimi wnioskami. Obowiązek wszczęcia postępowania karnego sprzyja zagwarantowaniu niezależności prokuratury w ramach realizowanych przez nią zadań, a także zapewnia realizację zasady równości wobec prawa.

Biura prokuratury działają przy Sądzie Kasacyjnym, sądach apelacyjnych, sądach zwyczajnych oraz sądach ds. nieletnich.

Rola i obowiązki

Prokurator uczestniczy we wszystkich postępowaniach karnych i występuje w nich w imieniu państwa. Prokuratorzy uczestniczą w postępowaniach cywilnych, ilekroć jest to wymagane przez przepisy prawa (m.in. w niektórych sprawach z zakresu prawa rodzinnego, w sprawach z udziałem osób pozbawionych zdolności do czynności prawnych, itp.).

Pracownicy kancelarii i sekretariatów

Kancelarie i sekretariaty sądów i prokuratury zatrudniają pracowników administracyjnych różnych kategorii (kierownicy, urzędnicy, pracownicy sekretariatu, księgowi, zastępcy itp.) rekrutowanych w drodze publicznych egzaminów konkursowych i zatwierdzonych jako urzędnicy publiczni podlegający narodowemu układowi zbiorowemu pracy dla pracowników ministerstw.
Personel ten jest zatrudniany przez Departament Organizacji Sądownictwa, Personelu i Służb (Dipartimento dell’organizzazione giudiziaria, del personale e dei servizi) w Ministerstwie Sprawiedliwości i wykonuje zadania administracyjne związane z zarządzaniem rejestrami i aktami oraz wspiera sądy i prokuratury we wszystkich rodzajach postępowań.
Za jego szkolenie odpowiada Dyrekcja Generalna ds. Personelu i Szkoleń (Direzione Generale del Personale e della Formazione) w Ministerstwie Sprawiedliwości.

Organizacja zawodów prawniczych: adwokaci i notariusze

Adwokaci

Adwokat to przedstawiciel wolnego zawodu, którego zadaniem jest reprezentowanie klientów i świadczenie im pomocy. Do których zaliczać się mogą osoby fizyczne, przedsiębiorstwa lub organy administracji publicznej, w związku z postępowaniem przed sądem cywilnym, karnym lub administracyjnym.

Adwokat podejmuje się obrony klienta na podstawie umowy o zastępstwo procesowe oraz w zamian za wypłatę wynagrodzenia.

Przy każdym sądzie istnieje rada, złożona z lokalnych adwokatów (consiglio dell'ordine).

Na szczeblu krajowym działa Krajowa Rada Adwokacka (Consiglio Nazionale Forense).

Ustawa nr 247 z dnia 31 grudnia 2012 r. wprowadziła nowe przepisy dotyczące praktyki adwokackiej.

Notariusze

Notariusz to Link otworzy się w nowym oknieprzedstawiciel wolnego zawodu wykonujący Link otworzy się w nowym okniezawód zaufania publicznego. Zadaniem notariusza jest uwierzytelnianie dokumentów podpisanych w jego obecności.

Zawód notariusza został uregulowany ustawą nr 89 z dnia 16 lutego 1913 r. w sprawie zasad wykonywania zawodu notariusza oraz prowadzeniaksiąg notarialnych.

Krajowym organem zrzeszającym notariuszy jest Krajowa Rada Notarialna (Consiglio Nazionale del Notariato).

Ostatnia aktualizacja: 18/01/2022

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Cypr

Zawody prawnicze – wprowadzenie

Inne zawody powiązane

Na Cyprze nie występują żadne zawody powiązane, takie jak zawód notariusza. Całość zagadnień związanych z czynnościami prawnymi stanowi materię prawa, w związku z czym do praktykowania zawodu są dopuszczani, na mocy odpowiednich przepisów, wyłącznie członkowie Cypryjskiej Izby Adwokackiej (Pankýprios Dikigorikós Sýllogos). Oczywiście emerytowani adwokaci mogą nadal pracować w charakterze wewnętrznych konsultantów prawnych w kancelariach prawnych i innych organizacjach.

Jedynym zawodem, który można uznać za powiązany, jest zawód asystenta prawnego (dikigorikoí ypálliloi), uregulowany odrębnymi przepisami. Od osoby pragnącej wykonywać zawód asystenta prawnego wymaga się średniego wykształcenia, przepracowania co najmniej 6 kolejnych miesięcy w kancelarii prawnej, posiadania nieskazitelnego charakteru oraz złożenia odpowiedniego podania do sekretarza (Protokollitís) sądu rejonowego (Eparchiakó Dikastírio) właściwego miejscowo dla siedziby kancelarii prawnej zatrudniającej kandydata.

Prokuratorzy (Dimósioi Katígoroi)

Organizacja

Informacje ogólne

Prokurator Generalny Republiki Cypryjskiej (Genikós Eisangeléas) pełni funkcję radcy prawnego państwa, a ponadto jest zwierzchnikiem Biura Prawnego (Nomikí Ypiresía) i przełożonym prokuratury (Ypéfthynos tis Ypiresías Diacheírisis Poinikón Ypothéseon).

Pracownikami Biura Prawnego kierowanego przez Prokuratora Generalnego są adwokaci, m.in. specjalizujący się w prawie karnym i zajmujący się sprawami zawisłymi przed sądami assize (Kakourgiodikeía). Prokurator Generalny jest powiadamiany o wszystkich sprawach i wydaje do nich odpowiednie wytyczne.

Oprócz członków Biura Prawnego w charakterze prokuratorów działają również funkcjonariusze cypryjskiej policji (Astynomikí Dýnami Kýprou) posiadający tytuły naukowe w zakresie nauk prawnych oraz kwalifikacje do wykonywania zawodu adwokata. Choć są oni funkcjonariuszami policji, to w zakresie czynności prokuratorskich odpowiadają przed Prokuratorem Generalnym. W związku z pracą tych osób Prokurator Generalny ma takie same uprawnienia, jakie przysługują mu wobec urzędników Biura Prawnego.

W nadzwyczajnych przypadkach Prokurator Generalny może wydać polecenie zajęcia się konkretną sprawą wybitnym praktykującym adwokatom.

Rola i obowiązki prokuratorów

Funkcję oskarżyciela publicznego (Katigoroúsa Archí) w sprawach karnych rozpoznawanych przez sądy rejonowe sprawują adwokaci (prawnicy) zatrudnieni w policyjnych wydziałach śledczych. Nie wyklucza to jednak możliwości powierzenia tej funkcji w konkretnej sprawie urzędnikowi Biura Prawnego. Oskarżeniem publicznym przed sądami assize kierują adwokaci Biura Prawnego. Bez względu na to, kto kieruje oskarżeniem publicznym, osoba taka podlega zwierzchnictwu Prokuratora Generalnego, który może interweniować w dowolnej chwili, a w niektórych przypadkach zawiesić postępowanie karne.

Biurem Prawnym kieruje Prokurator Generalny wspomagany przez Zastępcę Prokuratora Generalnego (Voithós Genikós Eisangeléas), adwokatów Republiki (Eisangeleís tis Dimokratías), starszych radców Republiki (Anóteroi Dikigóroi tis Dimokratías) i radców Republiki (Dikigóroi tis Dimokratías). Jeden z adwokatów Republiki kieruje Wydziałem Karnym (Poinikó Tmíma) i w tej funkcji również odpowiada przed Prokuratorem Generalnym.

Rozprawy opierają się na zasadzie kontradyktoryjności. Na początku oskarżyciel przedstawia zgromadzone przez siebie dowody. Następnie odbywają się przesłuchania świadków wezwanych przez oskarżyciela. Świadków przesłuchują obie strony; dopuszcza się ponowne przesłuchanie świadka. Po przesłuchaniu wszystkich świadków wezwanych przez oskarżyciela publicznego sąd orzeka w kwestii przesłanki fumus boni iuris po stronie oskarżenia. Jeśli taka przesłanka występuje, oskarżonego wzywa się do przeprowadzenia obrony. Sąd poucza go o prawie do powołania własnych świadków oraz złożenia wyjaśnień pod przysięgą. Jeżeli oskarżony skorzysta z tego prawa, jego świadkowie oraz on sam są przesłuchiwani przez oskarżyciela publicznego. W innym przypadku oskarżony może złożyć wyjaśnienia bez składania przysięgi, z ławy oskarżonych, bez przesłuchania przez oskarżenie.

Na zakończenie rozprawy sąd ogłasza wyrok. Jeśli zapada wyrok uniewinniający, to uniewinniony oskarżony zostaje zwolniony. Jeśli zaś zapada wyrok skazujący, obrona może wnieść o złagodzenie kary. Po zakończeniu postępowania sąd ogłasza rozstrzygnięcie co do kary.

Sędziowie

Organizacja

Struktura sądów na Cyprze jest nieskomplikowana.

Sąd Najwyższy (Anótato Dikastírio)

Sąd Najwyższy utworzono na mocy ustawy o wymiarze sprawiedliwości (przepisy różne) z 1964 r. [O perí Aponomís tis Dikaiosínis (Poikílai Diatáxeis) Nómos tou 1964] (ustawa nr 33/1964), po ustąpieniu z urzędu prezesów Sądu Najwyższego i Najwyższego Trybunału Konstytucyjnego (Anótato Syntagmatikó Dikastírio), co w istocie doprowadziło do rozwiązania obu tych sądów, jako że przedstawiciele społeczności tureckiej w różnych organach władz państwowych odmówili objęcia swoich urzędów oraz wyrażenia zgody na konieczne decyzje.

Sędziów Sądu Najwyższego powołuje Prezydent Republiki Cypryjskiej. W skład Sądu Najwyższego wchodzi obecnie 13 sędziów, spośród których jeden pełni funkcję prezesa. Na sędziego Sądu Najwyższego można powołać osobę o nieskazitelnym charakterze, która w godny uznania sposób wykonywała zawód prawniczy przez co najmniej 12 lat.

Sądy assize (Kakourgiodikeía)

Sąd assize jest sądem pierwszej instancji w Republice Cypryjskiej rozpoznającym sprawy karne o najcięższe przestępstwa. W jego skład wchodzi trzech sędziów [prezes (Próedros), naczelny sędzia sądu rejonowego (Anóteros Eparchiakós Dikastís) i sędzia sądu rejonowego (Eparchiakós Dikastís)]. Sędziów sądu assize powołuje Sąd Najwyższy na dwuletnią kadencję spośród odpowiednio prezesów sądów rejonowych, naczelnych sędziów sądów rejonowych i sędziów sądów rejonowych.

Sądy rejonowe (Eparchiaká Dikastíria)

W każdym dystrykcie Republiki Cypryjskiej funkcjonuje sąd rejonowy będący sądem powszechnym, rozpoznającym wszystkie sprawy niezastrzeżone dla Sądu Najwyższego oraz sądów szczególnych, o których mowa poniżej. W sądzie rejonowym zasiadają: prezes sądu rejonowego, naczelni sędziowie sądu rejonowego i sędziowie sądu rejonowego. O powoływaniu, przenoszeniu i awansowaniu sędziów sądów rejonowych decyduje Sąd Najwyższy.

Sądy rodzinne (Oikogeneiaká Dikastíria)

W skład sądów rodzinnych utworzonych na mocy ustawy o sądach rodzinnych (O perí Oikogeneiakón Dikastiríon Nómos) (ustawa nr 23/90) wchodzi trzech sędziów (prezes i dwóch ławników). Wszyscy oni mają wykształcenie prawnicze, a przed powołaniem na ten urząd z powodzeniem uprawiali zawody prawnicze.

Trybunał ds. kontroli najmu (Dikastírio Elénchou Enoikiáseon)

W tym sądzie szczególnym zasiada trzech sędziów: prezes i dwóch ławników. Prezes tego sądu musi być prawnikiem, który z powodzeniem praktykował prawo przez co najmniej tyle lat, ile jest wymaganych do zasiadania w składzie orzekającym sądu rejonowego.

Sąd ds. sporów pracowniczych (Dikastírio Ergatikón Diaforón)

Tak samo jak w przypadku trybunału ds. kontroli najmu, w sądzie ds. sporów pracowniczych zasiada trzech członków (prezes i dwóch ławników). Prezes tego sądu musi być prawnikiem, który praktykował prawo przez co najmniej 5 lat przed powołaniem do składu orzekającego tego sądu.

Sąd wojskowy (Stratiotikó Poinikó Dikastírio)

Ostatnim sądem szczególnym jest sąd wojskowy, któremu przewodniczy szanowany prawnik dysponujący w chwili powołania kwalifikacjami wymaganymi do zasiadania w składzie orzekającym sądu rejonowego. Prezesem sądu wojskowego musi być oddelegowany oficer wojska co najmniej w stopniu pułkownika. Ławnicy sądu wojskowego muszą być zawodowymi żołnierzami.

Katalog (Evretírio)

Na stronie internetowej Sądu Najwyższego znajduje się katalog zawierający wybrane podstawowe informacje o sądach na Cyprze.

Role i obowiązki

Sąd Najwyższy (Anótato Dikastírio)

Sąd Najwyższy jest sądem apelacyjnym rozpoznającym środki odwoławcze od wyroków wszystkich sądów niższej instancji w Republice Cypryjskiej, a także sądem pierwszej instancji w różnych sprawach między innymi z dziedziny prawa administracyjnego i prawa morskiego. Wydaje również polecenia rewizji sprawy, nakazy sądowe i inne zarządzenia oraz nadzoruje pracę wszystkich innych sądów w Republice Cypryjskiej, dbając o ich sprawne działanie, a także sprawuje kontrolę dyscyplinarną nad pracownikami wymiaru sprawiedliwości.

Sądy assize (Kakourgiodikeía)

Z wyjątkiem niektórych bardzo poważnych przestępstw, każdy sąd assize jest właściwy do orzekania w pierwszej instancji we wszystkich sprawach o przestępstwa podlegające karze na mocy kodeksu karnego (Poinikós Kódikas) lub innych przepisów prawa, popełnione na terytorium Republiki Cypryjskiej lub stref suwerennych, z udziałem Cypryjczyków jako sprawców albo pokrzywdzonych, lub o przestępstwa popełnione w dowolnym innym państwie w trakcie pełnienia przez oskarżonego służby na rzecz Republiki Cypryjskiej, lub na statku albo w samolocie w Republice Cypryjskiej, bądź w innych miejscach i okolicznościach przewidzianych przez prawo.

Sądy rejonowe (Eparchiaká Dikastíria)

Jednoosobowy skład orzekający sądu rejonowego w osobie prezesa rozpoznaje w pierwszej instancji wszystkie sprawy należące do jego właściwości miejscowej.

Każdy naczelny sędzia sądu rejonowego jest właściwy do rozpoznawania spraw (z kilkoma wyjątkami), w których kwota roszczenia lub wartość przedmiotu sporu nie przekracza 500 000,00 euro, natomiast sędzia sądu rejonowego jest właściwy do rozpoznawania spraw (z kilkoma wyjątkami), w których kwota roszczenia lub wartość przedmiotu sporu nie przekracza 100 000,00 euro.

Właściwość sądu rejonowego w sprawach karnych rozciąga się na wszystkie przestępstwa popełnione w danym okręgu sądowym, zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 5 lat, karą grzywny w wysokości do 50 000,00 euro albo obiema tymi karami łącznie, oraz w których sąd może orzec wypłatę odszkodowania w wysokości do 6 000,00 euro na rzecz pokrzywdzonego.

Od wszystkich wyroków wydanych przez sądy rejonowe, zarówno w sprawach cywilnych, jak i karnych, można się bez ograniczeń odwoływać do Sądu Najwyższego.

Sądy szczególne

Właściwość sądów rodzinnych obejmuje niemal wszystkie rodzaje sporów małżeńskich. Właściwość trybunału ds. kontroli najmu ogranicza się do sporów dotyczących budynków podlegających kontroli najmu. Właściwość trybunału ds. sporów pracowniczych obejmuje wyłącznie stosunki między pracodawcą a pracownikiem, zwłaszcza w sprawach o bezpodstawne zwolnienie. Sąd wojskowy jest właściwy do rozpoznawania spraw karnych z udziałem funkcjonariuszy Gwardii Narodowej (Ethnikí Frourá) lub spraw o naruszenie regulaminu Gwardii Narodowej.

Wszystkie wyroki wydane przez powyższe sądy można zaskarżyć do Sądu Najwyższego.

Organizacja zawodów prawniczych: Adwokaci (Dikigóroi)

W Republice Cypryjskiej funkcjonuje ustandaryzowany system świadczenia usług prawnych. Każdy, kto świadczy takie usługi, jest określany mianem adwokata, bez względu na kraj, w którym studiował, oraz stopień naukowy uzyskany w toku wyższych studiów prawniczych.

W internecie prowadzony jest katalog adwokatów, do którego nieodpłatny dostęp mają adwokaci i sędziowie, natomiast dostęp dla ogółu społeczeństwa podlega opłacie abonenckiej.

Prawnicze bazy danych

Nie ma żadnej oficjalnej strony internetowej, na której publikowano by orzeczenia. Niektóre wybrane orzeczenia publikuje się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieSądu Najwyższego.

Działa wiele prywatnych stron internetowych, które nieodpłatnie albo za opłatą oferują dostęp do orzecznictwa. Serwis internetowy Link otworzy się w nowym oknieleginetcy zawiera bazę ustawodawstwa, orzecznictwa i wykonawczych aktów administracyjnych. Nieodpłatny dostęp do serwisu przysługuje adwokatom, sędziom i pracownikom resortów rządowych. Od wszystkich pozostałych osób pobiera się opłatę abonencką. Strona internetowa Link otworzy się w nowym okniecylaw zawiera wyroki sądów. Dostęp do niej jest nieodpłatny.

Adwokaci/radcy prawni (Nomikoí Sýmvouloi)

Jak wspomniano powyżej, na Cyprze funkcjonuje ustandaryzowany system wykonywania zawodu przez adwokatów/radców prawnych.

Notariusze (Symvolaiográfoi)

Na Cyprze nie występuje zawód notariusza. Czynności zazwyczaj powierzane notariuszom na Cyprze wykonują adwokaci.

Inne zawody prawnicze

W Republice Cypryjskiej z zawodami prawniczymi są powiązane następujące zawody:

Sekretarze (Protokollités)

Sekretarzy powołuje Sąd Najwyższy. Są to urzędnicy sądowi – zazwyczaj adwokaci z solidnym przygotowaniem prawniczym. Sekretarze mają określone obowiązki, które przewidziano w odpowiedniej ustawie. Najwyższy rangą sekretarz jest zwierzchnikiem personelu sądowego, nad którym sprawuje ogólny nadzór. Sekretarza może również powołać Sąd Najwyższy.

Komornicy (Epidótes)

Wyróżnia się dwa rodzaje komorników: komornicy prywatni, których czynności ograniczają się do doręczeń różnych pism sądowych, oraz komornicy sądowi zatrudnieni na etacie przez sąd, którzy zajmują się głównie egzekucją wyroków sądu.

Asystenci prawni (Dikigorikoí Ypálliloi)

Tytuł asystenta prawnego (dikigorikós ypállilos) uzyskuje się po przepracowaniu sześciu miesięcy w kancelarii prawnej i złożeniu podania do sekretarza sądu rejonowego właściwego miejscowo dla siedziby kancelarii prawnej zatrudniającej kandydata.

Powiązane strony

Link otworzy się w nowym oknieProkuratura Generalna

Link otworzy się w nowym oknieSąd Najwyższy

Ostatnia aktualizacja: 11/03/2024

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Uwaga: niedawno wprowadzono na tej stronie zmiany w oryginalnej wersji językowej łotewski. Strona w wybranej przez Ciebie wersji językowej jest obecnie tłumaczona przez nasze służby tłumaczeniowe.
Do tej pory przetłumaczono ją na następujące języki: francuski

Rodzaje zawodów prawniczych - Łotwa

Na tej stronie przedstawiono przegląd różnych zawodów prawniczych na Łotwie.

Prokuratorzy

Organizacja

Link otworzy się w nowym oknieProkuratura Republiki Łotewskiej (Prokuratūra) to jednolity, scentralizowany organ wymiaru sprawiedliwości, zorganizowany na trzech szczeblach. Na jej czele stoi Prokurator Generalny (ģenerālprokurors). Zadaniem prokuratury jest reagowanie na naruszenia prawa i zapewnienie, aby sprawy dotyczące takich naruszeń były rozpoznawane zgodnie z procedurą przewidzianą w przepisach prawa. Struktura hierarchiczna prokuratury przedstawia się następująco:

  1. Urząd Prokuratora Generalnego (Ģenerālprokuratūra);
  2. urzędy prokuratury okręgowej (tiesu apgabalu prokuratūras);
  3. urzędy prokuratury rejonowej/miejskiej (rajonu vai republikas pilsētu prokuratūras);
  4. wyspecjalizowane jednostki prokuratury (specializētās prokuratūras).

W stosownych przypadkach Prokurator Generalny może utworzyć jednostkę prokuratury wyspecjalizowaną w określonej dziedzinie, mającą taki sam status jak prokuratura rejonowa lub okręgowa. Obecnie na Łotwie funkcjonuje pięć wyspecjalizowanych jednostek prokuratury:

  1. wyspecjalizowana jednostka ds. przestępczości zorganizowanej i podobnych rodzajów przestępczości,
  2. wyspecjalizowana jednostka ds. zagadnień wielosektorowych,
  3. jednostka ds. transportu drogowego w Rydze,
  4. jednostka ds. ścigania przestępstw finansowych i gospodarczych,
  5. jednostka ds. ścigania przestępstw z zakresu nielegalnego obrotu narkotykami.

Urząd Prokuratora Generalnego może również nadzorować pracę organów publicznych, które nie pełnią funkcji prokuratorskich, ale w granicach swoich kompetencji pomagają w wykonywaniu pewnych zadań w postępowaniu karnym. Za tworzenie, reorganizację i likwidację tych organów odpowiada Prokurator Generalny. Decyduje on również o ich strukturze i obsadzie kadrowej w ramach środków przyznanych z budżetu państwa. Dotychczas utworzono tylko jeden taki organ, a mianowicie Link otworzy się w nowym oknieSłużbę ds. Zwalczania Prania Pieniędzy.

Jednostki prokuratury stanowią część wymiaru sprawiedliwości. Oznacza to, że działają niezależnie od władzy ustawodawczej i wykonawczej. Chociaż Saeima (łotewski parlament), Rada Ministrów i Prezydent mogą wydać prokuraturze polecenie zbadania okoliczności faktycznych dotyczących naruszeń prawa i zwracać się o wyjaśnienia do Urzędu Prokuratura Generalnego, nie mogą jednak ingerować w czynności prokuratury służące wyjaśnieniu istotnego naruszenia prawa mającego znaczenie dla interesu państwa.

Prokuratorzy mogą zgłaszać zastrzeżenia do aktów prawnych przyjętych przez Radę Ministrów i organy publiczne, jeżeli naruszają one prawo. Prokurator Generalny oraz kierownicy wydziałów Urzędu Prokuratora Generalnego mogą uczestniczyć w posiedzeniach Rady Ministrów w celu przedstawienia swojej opinii na temat zagadnień przewidzianych w porządku obrad.

Rola i obowiązki

Zadania prokuratury w postępowaniu przygotowawczym określono w art. 2 Link otworzy się w nowym oknieustawy o prokuraturze.

Prokuratura:

  1. nadzoruje czynności operacyjne organów ścigania i innych podmiotów;
  2. organizuje i prowadzi postępowanie przygotowawcze oraz kieruje nim, a także udziela organom ścigania instrukcji dotyczących sposobu prowadzenia dochodzeń/śledztw w sprawach karnych;
  3. wszczyna i prowadzi postępowanie karne;
  4. chroni prawa i prawnie uzasadnione interesy jednostek i państwa;
  5. w przypadkach określonych w przepisach prawa wnosi do sądu pismo wszczynające postępowanie lub wniosek o wszczęcie postępowania.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 Link otworzy się w nowym okniekodeksu postępowania karnego do zadań prokuratora w postępowaniu karnym należy nadzór nad postępowaniem przygotowawczym, prowadzenie postępowania przygotowawczego, wnoszenie i popieranie oskarżeń, podtrzymywanie oskarżenia w imieniu państwa itd.

Prokuratorzy nadzorujący­ (uzraugošais prokurors)

Prokurator nadzorujący nadzoruje przebieg śledztwa/dochodzenia w konkretnej sprawie karnej i może:

  1. uchylać postanowienia kierującego postępowaniem (procesa virzītāji) lub członków grupy dochodzeniowo-śledczej;
  2. zwrócić się do bezpośredniego zwierzchnika śledczego o zmianę kierującego postępowaniem lub zmianę obsady grupy dochodzeniowo-śledczej, jeżeli osoby te nie wykonują poleceń lub dopuszczają się naruszeń proceduralnych zagrażających przebiegowi postępowania karnego;
  3. rozpatrywać skargi na czynności lub postanowienia kierujących postępowaniem bądź na czynności lub decyzje członków grupy dochodzeniowo-śledczej, na bezpośredniego przełożonego śledczego lub na osobę wykonującą czynności związane z postępowaniem;
  4. podejmować decyzje o wszczęciu postępowania karnego lub przekazaniu sprawy innemu organowi dochodzeniowemu/śledczemu;
  5. dokonać czynności procesowych osobiście, uprzednio powiadamiając o tym kierującego postępowaniem.

Kierujący postępowaniem (procesa virzītājs)

Prokurator nadzorujący (lub inny prokurator, na polecenie prokuratora przełożonego) może zostać kierującym postępowaniem (procesa virzītājs). Oznacza to przejęcie prowadzenia postępowania karnego oraz podejmowanie decyzji o wniesieniu oskarżenia. W wyjątkowych okolicznościach Prokurator Generalny, Wydział Prawa Karnego Urzędu Prokuratora Generalnego lub naczelny prokurator przy sądzie okręgowym może wyznaczyć prokuratora do kierowania postępowaniem na etapie dochodzenia/śledztwa.

Prokurator działający w charakterze kierującego postępowaniem może:

  1. zawrzeć układ z oskarżonym dotyczący przyznania się do winy;
  2. zadecydować o przekazaniu sprawy karnej do sądu;
  3. przekazać sprawę do sądu do rozpoznania w postępowaniu szczególnym;
  4. umorzyć postępowanie karne, jeżeli przemawiają za tym uzasadnione przesłanki prawne.

Kierujący postępowaniem może podjąć dowolną decyzję proceduralną i dokonać dowolnej czynności procesowej lub powierzyć dokonanie danych czynności członkowi grupy dochodzeniowo-śledczej lub osobie wykonującej czynności związane z postępowaniem.

Prokurator przełożony (amatā augstāks prokurors)

Zgodnie z procedurą przewidzianą w przepisach prawa prokurator przełożony kontroluje pełnienie przez prokuratorów powierzonych im funkcji; rozpoznaje on także skargi i zażalenia dotyczące postanowień i czynności prokuratora nadzorującego postępowanie/kierującego postępowaniem. Może to na przykład dotyczyć propozycji prokuratora nadrzędnego, by zmienić bezpośredniego przełożonego śledczego lub organ dochodzeniowy/śledczy, a także zbadania, czy postanowienie o umorzeniu jest zasadne i zgodne z prawem.

Prokurator przełożony może:

  1. uchylać postanowienia śledczego, członka grupy dochodzeniowo-śledczej lub prokuratora niższego rangą;
  2. powoływać lub zastępować prokuratora nadzorującego, prokuratora lub kierującego postępowaniem, jeżeli nie zagwarantowano prawidłowego przebiegu czynności z zakresu nadzoru lub ścigania, bądź przejąć osobistą odpowiedzialność za te zadania;
  3. powołać grupę dochodzeniowo-śledczą, jeżeli z uwagi na nakład pracy zachodzi ryzyko, że postępowanie karne nie zostanie zakończone w rozsądnym czasie;
  4. zwrócić się z wnioskiem o powołanie innego bezpośredniego przełożonego jako śledczego lub przekazać prowadzenie postępowania przygotowawczego innemu organowi dochodzeniowemu/śledczemu.

Prokurator może zostać włączony w skład grupy dochodzeniowo-śledczej na polecenie prokuratora przełożonego lub wykonać czynność lub czynności związane z postępowaniem na wniosek kierującego postępowaniem.

Sędziowie

Organizacja

Konstytucyjną podstawę regulującą ustrój sądownictwa stanowią art. 82–86 Link otworzy się w nowym okniekonstytucji Republiki Łotewskiej (Latvijas konstitūcija), zgodnie z którymi wymiar sprawiedliwości sprawują wyłącznie sądy. Sędziowie są niezawiśli i podlegają wyłącznie ustawie. Ustrój sądownictwa reguluje Link otworzy się w nowym oknieustawa o władzy sądowniczej. Zgodnie z łotewskim ustawodawstwem sędziowie są urzędnikami służby cywilnej.

Organy publiczne, organizacje społeczne i polityczne oraz inne osoby prawne i fizyczne mają obowiązek poszanowania i przestrzegania niezależności sądów oraz immunitetu sędziowskiego. Nikt nie ma prawa zwracać się do sędziego o przedstawienie informacji lub wyjaśnień dotyczących rozstrzygnięć zapadłych w konkretnej sprawie ani ingerować w wymiar sprawiedliwości w jakimkolwiek celu. Podczas sprawowania wymiaru sprawiedliwości sędziów chroni immunitet sędziowski. Urzędu sędziego nie można łączyć z przynależnością do jakiejkolwiek partii politycznej ani innej organizacji politycznej.

Rola i obowiązki

Zadaniem sędziów jest sprawowanie wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych, administracyjnych i karnych zgodnie z ustawą.

W sprawach cywilnych sędziowie rozstrzygają spory dotyczące ochrony praw (na gruncie prawa cywilnego, prawa pracy, prawa rodzinnego itp.) oraz prawnie uzasadnionych interesów osób fizycznych i prawnych.

W sprawach karnych sędziowie wysłuchują zarzutów przedstawionych oskarżonym i orzekają w kwestii ich zasadności. Mogą uniewinnić oskarżonych lub skazać osoby uznane za winne popełnienia przestępstwa na określoną karę.

W sprawach administracyjnych sędziowie sprawują kontrolę sądową legalności aktów organów władzy wykonawczej (aktów administracyjnych wydanych przez te organy lub konkretnych dokonanych przez nie czynności) oraz rozstrzygają spory wynikające z wszelkich stosunków uregulowanych w prawie publicznym. Sędziowie przedstawiają również wyjaśnienia co do praw i obowiązków prawnych osób fizycznych wynikających z prawa publicznego. W sprawach dotyczących wykroczeń administracyjnych sędziowie rozpoznają sprawy dotyczące popełnienia wykroczeń administracyjnych.

Do powinności sędziów należy wykonywanie ogółu obowiązków sędziów i obowiązków przypisanych sądom – przewidzianych w prawie procesowym.

Prawnicze bazy danych

Obecnie funkcjonuje specjalny portal dotyczący systemu sądownictwa, tj. Link otworzy się w nowym oknieportal łotewskich sądów krajowych, aktualnie dostępny wyłącznie w języku łotewskim. Można tam znaleźć szczegółowe informacje o systemie sądownictwa na Łotwie, wykaz łotewskich sądów i sędziów, statystyki sądowe, zarys procedur stosowanych w poszczególnych rodzajach postępowań sądowych, opis ich podstawowych cech i różnic między nimi oraz informacje o sposobie wszczęcia postępowania przed organami sądowymi.

Link otworzy się w nowym okniePortal e-usług łotewskich sądów zapewnia z kolei dostęp do zanonimizowanych orzeczeń sądowych, orzecznictwa, wokandy oraz innych informacji. Wprowadzając w zakładce „Tiesvedības gaita” (status sprawy) sygnaturę akt lub oznaczenie wezwania do stawiennictwa, można uzyskać informacje o aktualnym statusie sprawy, jak również o tym, który sąd i w której instancji rozpoznaje daną sprawę, o terminie zbliżających się rozpraw, zapadłych orzeczeniach, wniesionych środkach zaskarżenia i wyniku postępowania sądowego.

Na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieBiura ds. Organizacji Sądów publikuje się również sprawozdania z pracy sądów.

Na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieMinisterstwa Sprawiedliwości Republiki Łotewskiej publikuje się także informacje na temat bieżących kwestii politycznych związanych z sądownictwem. Portal jest dostępny również w języku angielskim.

Informacje w formie elektronicznej o Sądzie Najwyższym i jego działalności znajdują się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieSądu Najwyższego (Augstākā tiesa). Portal jest dostępny również w języku angielskim.

Adwokaci

Organizacja

Adwokaci to osoby prowadzące niezależną praktykę prawniczą, które udzielają pomocy prawnej, bronią prawnie uzasadnionych interesów osób fizycznych i reprezentują je w sądzie oraz w postępowaniu przygotowawczym, udzielają porad prawnych, sporządzają pisma procesowe oraz wykonują inne czynności prawne.

Adwokaci są funkcjonariuszami wymiaru sprawiedliwości, którzy występują przed dowolnym sądem lub organem prowadzącym postępowanie przygotowawcze w Republice Łotewskiej oraz zostali wybrani i umocowani przez strony sporu, pozwanych/oskarżonych lub inne zainteresowane strony (klientów); w niektórych sprawach przewidzianych w przepisach prawa może im zostać powierzone pełnienie pewnych zadań z urzędu przez prezesa sądu, kierującego organem prowadzącym postępowanie przygotowawcze lub Łotewską Radę Adwokatów Przysięgłych. Adwokaci świadczą również inne rodzaje pomocy prawnej zgodnie z procedurą przewidzianą w przepisach prawaLink otworzy się w nowym okniehttp://www.likumi.lv/doc.php?id=59283.

Zawód adwokata na Łotwie mogą wykonywać następujące osoby:

  1. obywatele Łotwy;
  2. obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, którzy uzyskali uprawnienia adwokackie w dowolnym państwie członkowskim Unii Europejskiej (adwokaci z państw członkowskich UE);
  3. adwokaci zagraniczni (inni niż adwokaci z państw członkowskich UE), którzy mogą wykonywać zawód adwokata na Łotwie zgodnie z wiążącymi Łotwę umowami międzynarodowymi w sprawie pomocy prawnej.

Wszyscy adwokaci przysięgli praktykujący na Łotwie wykonują wolny zawód i są członkami Łotewskiej Izby Adwokatów Przysięgłych (Latvijas Zvērinātu advokātu kolēģija) – niezależnego krajowego samorządu zawodowego adwokatów przysięgłych. Organami Łotewskiej Izby Adwokatów Przysięgłych są: Zgromadzenie Ogólne Adwokatów Przysięgłych (advokātu kopsapulce), Łotewska Rada Adwokatów Przysięgłych (Latvijas Zvērinātu advokātu padome), Komisja Rewizyjna (revīzijas komisija) i Komisja Dyscyplinarna (disciplinārlietu komisija).

Prawnicze bazy danych

Informacje o działalności Łotewskiej Izby Adwokatów Przysięgłych oraz Łotewskiej Rady Adwokatów Przysięgłych, o ustawach i rozporządzeniach, adwokatach i sądach, w których praktykują (wraz z danymi kontaktowymi) oraz szczegółowe informacje na temat innych kwestii dotyczących zawodu adwokata na Łotwie można znaleźć na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieŁotewskiej Izby Adwokatów Przysięgłych.

Notariusze

Organizacja

Sprawy notarialne objęte nadzorem organów wymiaru sprawiedliwości powierza się notariuszom przysięgłym zgodnie z procedurą ustanowioną w Link otworzy się w nowym oknieustawie o notariacie. Notariusze przysięgli są funkcjonariuszami wymiaru sprawiedliwości; działają przy sądach okręgowych i wykonują obowiązki określone w ustawie. Podczas wykonywania powierzonych obowiązków notariusze przysięgli są traktowani na równi z urzędnikami państwowymi. Przy wykonywaniu czynności zawodowych notariusze przysięgli są finansowo niezależni; stawki ich wynagrodzenia określa Link otworzy się w nowym oknieRada Ministrów.

Zgodnie z Link otworzy się w nowym oknieustawą o notariacie notariusze przysięgli są uprawnieni do:

  1. sporządzania aktów notarialnych;
  2. sporządzania poświadczeń notarialnych;
  3. sprawowania pieczy nad środkami pieniężnymi, papierami wartościowymi i dokumentami;
  4. sprawowania pieczy nad rzeczą będącą przedmiotem zobowiązania;
  5. prowadzenia spraw spadkowych;
  6. sporządzania projektów podziału majątku w przypadkach określonych w przepisach prawa;
  7. prowadzenia postępowania rozwodowego (jeżeli oboje małżonkowie wyrazili na to zgodę w formie pisemnej i przy braku nierozstrzygniętych sporów);
  8. wykonywania innych czynności przewidzianych w przepisach prawa.

Zgodnie z Link otworzy się w nowym oknieustawą o notariacie notariusze przysięgli mogą również:

  1. dopilnowywać wpisywania praw oraz zabezpieczeń praw do księgi wieczystej oraz dopilnowywać wpisywania praw, zabezpieczeń praw i innych danych szczegółowych do Państwowego Rejestru Nieruchomości i do rejestrów prowadzonych przez Rejestr Przedsiębiorstw;
  2. uzyskiwać od instytucji publicznych, samorządowych i prywatnych oraz od urzędników i osób fizycznych upoważnienia, zaświadczenia i inne dokumenty potrzebne do zawarcia lub uwierzytelnienia aktów wymagających poświadczenia notarialnego;
  3. sporządzać akty, umowy i inne dokumenty związane z działalnością notariusza przysięgłego, a także sporządzać odpisy i tłumaczenia;
  4. świadczyć innego rodzaju pomoc prawną;
  5. prowadzić mediację jako certyfikowany mediator zgodnie z przepisami i procedurami określonymi w Link otworzy się w nowym oknieustawie o mediacji.

Wszyscy łotewscy notariusze przysięgli są członkami Łotewskiej Izby Notariuszy Przysięgłych (Latvijas Zvērinātu notāru kolēģija) – niezależnego zrzeszenia zawodowego notariuszy przysięgłych. Link otworzy się w nowym oknieŁotewska Rada Notariuszy Przysięgłych (Latvijas Zvērinātu notāru padome) jest organem, który reprezentuje i nadzoruje notariuszy przysięgłych, oraz organem zarządczym i wykonawczym Łotewskiej Izby Notariuszy Przysięgłych. Wykonuje ona zadania określone w Link otworzy się w nowym oknieart. 230 ustawy o notariacie.

Prawnicze bazy danych

Informacje o działalności i liczbie notariuszy przysięgłych, lokalizacji ich kancelarii oraz inne informacje o łotewskim notariacie znajdują się na oficjalnej stronie internetowej Link otworzy się w nowym okniełotewskiego notariatu.

Przysięgli komornicy sądowi

Organizacja

Przysięgli komornicy sądowi (Zvērināti tiesu izpildītāji) są funkcjonariuszami wymiaru sprawiedliwości. Działają przy sądach okręgowych. Wykonują orzeczenia sądu i decyzje innych organów oraz dokonują czynności przewidzianych w przepisach prawa.

Przysięgli komornicy sądowi wykonują wolny zawód, ale podczas wykonywania swoich obowiązków zawodowych są traktowani na równi z urzędnikami państwowymi. Podczas wykonywania swoich obowiązków przysięgli komornicy sądowi są niezależni i podlegają wyłącznie ustawie. Żądania i zarządzenia komorników przysięgłych wystosowywane w toku czynności zawodowych są wiążące dla wszystkich stron na terytorium całego kraju.

Przysięgli komornicy sądowi wykonują swoje czynności w okręgu sądu okręgowego, do którego są przypisani. Liczbę przysięgłych komorników sądowych, ich stanowiska, rewiry oraz granice tych rewirów ustala Rada Ministrów.

Wykonując swoje obowiązki, przysięgli komornicy sądowi stosują Link otworzy się w nowym okniekodeks postępowania cywilnego oraz inne akty prawne, a także wykorzystują metodykę zatwierdzoną przez Łotewską Radę Przysięgłych Komorników Sądowych – organ reprezentujący i nadzorujący przysięgłych komorników sądowych na Łotwie – oraz zalecenia wynikające z orzecznictwa.

Prawnicze bazy danych

Informacje o lokalizacji kancelarii komorniczych, przepisach regulujących zawód przysięgłego komornika sądowego oraz o działalności Łotewskiej Rady Przysięgłych Komorników Sądowych można znaleźć na Link otworzy się w nowym okniestronie internetowej Łotewskiej Rady Przysięgłych Komorników Sądowych. Aktualnie portal jest dostępny wyłącznie w języku łotewskim.

Organizacje świadczące nieodpłatne usługi prawne

Na Łotwie nie prowadzi się spisu takich organizacji.

Linki

Link otworzy się w nowym oknieProkuratura

Link otworzy się w nowym oknieSłużba ds. Zwalczania Prania Pieniędzy

Link otworzy się w nowym okniePortal łotewskich sądów krajowych

Link otworzy się w nowym oknieBiuro ds. Organizacji Sądów

Link otworzy się w nowym oknieŁotewska Rada Adwokatów Przysięgłych

Link otworzy się w nowym oknieŁotewski notariat

Link otworzy się w nowym oknieStrona internetowa Łotewskiej Rady Przysięgłych Komorników Sądowych

Link otworzy się w nowym oknieMinisterstwo Sprawiedliwości Republiki Łotewskiej

Ostatnia aktualizacja: 31/05/2023

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Litwa

Na niniejszej stronie przedstawiono przegląd zawodów prawniczych na Litwie.

Zawody prawnicze – wprowadzenie

Do zawodów prawniczych na Litwie należą:

  • prokuratorzy (prokurorai);
  • sędziowie (teisėjai);
  • adwokaci (advokatai);
  • notariusze (notarai);
  • komornicy (antstoliai).

Prokuratorzy

Organizacja

Na Litwie istnieje 56 terenowych jednostek prokuratury, w tym:

  • 51 rejonowych;
  • 5 okręgowych.

Jednostki terenowe prokuratury (teritorinės prokuratūros) podlegają Link otworzy się w nowym oknieProkuraturze Generalnej (Generalinė prokuratūra). Prokurator generalny jest powoływany na siedmioletnią kadencję przez Prezydenta Republiki Litewskiej (Lietuvos Respublikos Prezidentas), za zgodą Sejmu (Seimas).

Prokurator generalny odpowiada przed Sejmem oraz prezydentem. Wyróżnia się następujące rodzaje stanowisk prokuratorskich:

  • prokurator generalny (generalinis prokuroras);
  • prokuratorzy przełożeni (okręgowi lub rejonowi) (vyriausieji (apylinkių arba apygardų) prokurorai);
  • pozostali prokuratorzy.

Między prokuraturą a Ministerstwem Sprawiedliwości nie ma stosunku podległości, wspólnej właściwości czy jakiegokolwiek innego szczególnego związku.

Rola i obowiązki

Funkcje prokuratury są następujące:

  • organizacja postępowania przygotowawczego i kierowanie nim;
  • stawianie zarzutów w imieniu państwa w sprawach karnych;
  • ochrona interesu publicznego;
  • zagwarantowanie sprawiedliwości;
  • wsparcie sądownictwa w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości.

Prokuratorzy uczestniczą we wszystkich sprawach karnych, jak również w sprawach cywilnych lub administracyjnych, jeśli podyktowane jest to treścią roszczenia.

Sędziowie

Organizacja

Na Litwie nie ma rozróżnienia rodzajów stanowisk sędziowskich; wszyscy sędziowie są sędziami zawodowymi (profesionalūs teisėjai).

Ogólne zasady sądownictwa zostały zawarte w konstytucji oraz w ustawie Sejmu o ustroju sądów. Sądy są niezawisłe. Organami samorządowymi sądownictwa są:

  • zgromadzenie ogólne sędziów (Visuotinis teisėjų susirinkimas);
  • rada sądownictwa (Teisėjų taryba);
  • sąd honorowy (Teisėjų garbės teismas).

Działalność sądów wspiera Link otworzy się w nowym okniekrajowa administracja sądowa (Nacionalinė teismų administracija).

Organizacja zawodów prawniczych: prawnicy

Adwokaci

Na Litwie występują adwokaci (advokatai) i aplikanci adwokaccy (advokatų padėjėjai). Aplikanci adwokaccy mogą reprezentować klientów w postępowaniu cywilnym oraz bronić ich w postępowaniu karnym, za zgodą adwokata patrona oraz w granicach dopuszczalnych prawem.

Nie ma rozróżnienia rodzajów adwokatów i aplikantów adwokackich. Adwokaci mogą swobodnie wybrać dziedzinę prawa, w której chcą się specjalizować (specjalizacja adwokacka).

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieLitewskiej Izby Adwokackiej (Lietuvos advokatūra).

Czy dostęp do bazy danych jest bezpłatny?

Tak, dostęp do bazy danych Litewskiej Izby Adwokackiej jest bezpłatny.

Radcy prawni

Na Litwie nie istnieje zawód radcy prawnego.

Notariusze

Organizacja

Na Litwie występuje tylko jedna kategoria notariuszy (notarai). Liczbę notariuszy, kancelarii notarialnych oraz obszary ich działalności ustala minister sprawiedliwości (Teisingumo ministerija). Notariuszy powołuje i odwołuje minister.

Notariusze podlegają Izbie Notarialnej (Notarų rūmai). Każdego roku izba notarialna składa ministrowi sprawiedliwości szczegółowe roczne sprawozdanie ze swojej działalności, zawierające plany i wytyczne co do działań notariuszy w nadchodzącym roku.

Akty regulujące zawód notariusza zatwierdza minister sprawiedliwości, uwzględniając opinię prezydium Izby Notarialnej (Notarų rūmų prezidiumas).

Jeśli minister sprawiedliwości uzna, że uchwała lub decyzja Izby Notarialnej jest niezgodna z prawem Republiki Litewskiej, może zwrócić się do sądu okręgowego w Wilnie (Vilniaus apygardos teismas) o uchylenie takiej uchwały lub decyzji.

Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknielitewskiej Izby Notarialnej.

Rola i obowiązki

Podstawowe obowiązki Izby Notarialnej są następujące:

  1. Koordynowanie działalności notariuszy.
  2. Zajmowanie się sprawami awansu zawodowego notariuszy.
  3. Ochrona i reprezentowanie interesów notariuszy w instytucjach rządowych i organach administracji.
  4. Przygotowywanie projektów aktów regulacyjnych dotyczących notariatu oraz ich przedkładanie ministrowi sprawiedliwości.
  5. Dbałość o jednolitość praktyki notarialnej.
  6. Nadzór nad wykonywaniem powinności zawodowych przez notariuszy oraz zgodność z normami etyki zawodowej.
  7. Dbałość o zachowanie i stosowanie instrumentów powstałych w trakcie praktyki zawodu notariusza;
  8. Zapewnienie aplikacji notarialnej.
  9. Wykonywanie innych zadań przewidzianych w statucie Izby Notarialnej (Notarų rūmų statutas).

Inne zawody prawnicze

Komornicy

Na Litwie występuje tylko jedna kategoria komorników (antstoliai).

Informacje o zawodzie komornika znajdują się na Link otworzy się w nowym okniestronie internetowej o zawodzie komornika oraz na stronie Link otworzy się w nowym oknieIzby Komorniczej (Antstolių rūmai).

Ostatnia aktualizacja: 07/04/2023

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Luksemburg

W tej części przedstawiono w skrócie informacje na temat poszczególnych zawodów prawniczych.

Zawody prawnicze – wprowadzenie

Ta część zawiera informacje na temat zawodów prawniczych (opis, warunki dostępu do zawodu itp.).

Zarys systemu sądownictwa

W Luksemburgu sądy dzielą się na dwa typy: sądy powszechne i sądy administracyjne. Organizacja ta opiera się na kryterium charakteru sprawy.

Sądownictwo powszechne (l’ordre judiciaire) obejmuje trzy sądy pokoju (Justices de Paix), dwa sądy okręgowe (Tribunaux d'arrondissement), Sąd Najwyższy obejmujący Sąd Apelacyjny (Cour d'appel) oraz Sąd Kasacyjny (Cour de cassation). Sądy te co do zasady są właściwe w sprawach cywilnych, gospodarczych, karnych oraz z zakresu prawa pracy. Korpus sądownictwa powszechnego stanowią zarówno sędziowie (magistrats du siège), jak i prokuratorzy lub ich zastępcy (magistrature debout).

Sądownictwo administracyjne obejmuje jeden Sąd Administracyjny (Tribunal administratif) i jeden Trybunał Administracyjny (Cour administrative). Sądy te rozpoznają sprawy o charakterze administracyjnym i podatkowym (impôts directs).

Trybunał Konstytucyjny (Cour constitutionnelle) składa się z sędziów i prokuratorów będących członkami korpusu sądownictwa powszechnego oraz administracyjnego. Przeprowadza on kontrolę zgodności ustaw z konstytucją, która jest najważniejszą normą prawną w państwie.

Sędziowie i prokuratorzy

Istnieją dwie drogi umożliwiające dostęp do zawodu sędziego i prokuratora.

Rekrutacja w drodze konkursu

Rekrutacja przyszłych sędziów i prokuratorów, czyli asesorów sądowych i asesorów prokuratorskich (attachés de justice), odbywa się w drodze konkursu. Aby przystąpić do konkursu, należy spełnić następujące warunki:

  1. posiadać obywatelstwo luksemburskie;
  2. korzystać z pełni praw obywatelskich i politycznych oraz cieszyć się nieposzlakowaną opinią;
  3. posiadać luksemburski dyplom ukończenia studiów prawniczych odpowiadający uznanemu dyplomowi studiów magisterskich lub dyplom ukończenia studiów prawniczych za granicą odpowiadający uznanemu dyplomowi studiów magisterskich nostryfikowany przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego w zakresie jego kompetencji wynikających ze znowelizowanej ustawy z dnia 18 czerwca 1969 r. w sprawie szkolnictwa wyższego i nostryfikacji zagranicznych tytułów i stopni naukowych uzyskanych na uczelniach;
  4. posiadać wystarczającą znajomość języka luksemburskiego, francuskiego i niemieckiego;
  5. odbyć staż sądowy lub notarialny przez okres co najmniej dwunastu miesięcy;
  6. być zdolnym do wykonywania zawodu pod względem fizycznym i psychicznym; warunki te podlegają weryfikacji na podstawie badań lekarskich i psychologicznych.

Konkurs organizuje komisja odpowiedzialna za rekrutację i szkolenie asesorów sądowych i prokuratorskich, złożona wyłącznie z sędziów i prokuratorów, dalej zwana „komisją”. Konkurs składa się z trzech zadań pisemnych, które dotyczą prawa cywilnego i postępowania cywilnego, prawa karnego i postępowania karnego, a także prawa administracyjnego i postępowania administracyjnego. Zadania te polegają zasadniczo na sporządzeniu projektu wyroku lub postanowienia. Aby pomyślnie zdać konkurs, kandydat musi uzyskać łącznie co najmniej trzy piąte punktów za wszystkie zadania oraz co najmniej połowę możliwych punktów za każde zadanie. Na podstawie ostatecznych ocen komisja sporządza ranking kandydatów. Rekrutacja odbywa się według kolejności w rankingu.

Rekrutacja na podstawie przedłożonych dokumentów

W tym przypadku chodzi o dodatkowy sposób prowadzenia rekrutacji, z którego korzysta się w przypadku niewyłonienia w drodze konkursu odpowiedniej liczby asesorów sądowych i asesorów prokuratorskich określanej corocznie przez Ministra Sprawiedliwości.

Aby móc przedstawić swoją kandydaturę, należy:

  1. spełnić określone wymogi przewidziane na potrzeby przystąpienia do konkursu, a także w szczególności wymogi, o których mowa w podpunktach 1–4 oraz w podpunkcie 6;
  2. posiadać dyplom ukończenia stażu sądowego;
  3. wykonywać zawód adwokata łącznie od co najmniej pięciu lat.

Komisja zaprasza kandydatów na indywidualne rozmowy. W rozmowach uczestniczy specjalista z zakresu psychologii, który wydaje opinię z uzasadnieniem dotyczącą każdego kandydata. Do kryteriów wyboru kandydata należą wyniki egzaminów końcowych uzyskane po zakończeniu dodatkowego kursu prawa luksemburskiego oraz egzaminu końcowego po odbyciu stażu sądowego, doświadczenie zawodowe, ewentualne dodatkowe kwalifikacje, a także ewentualny dorobek naukowy. Wyboru kandydatów dokonuje komisja.

Konstytucja gwarantuje sędziom niezawisłość i niezależność od władzy politycznej. Są oni zatem nieusuwalni. Sędzia może zostać usunięty lub zawieszony w wykonywaniu swoich czynności tylko na podstawie wyroku. Sędziego można przenieść wyłącznie w drodze nowej nominacji i za jego zgodą. Jednakże w przypadku poważnych problemów zdrowotnych lub nagannego zachowania może on zostać zawieszony, odwołany bądź przeniesiony na zasadach określonych w ustawie.

Funkcji sędziego i prokuratora nie można łączyć z funkcją członka rządu, mandatem posła, urzędem burmistrza, funkcją radnego, jakimkolwiek zatrudnieniem w instytucji publicznej lub prywatnej, funkcją notariusza, komornika, służbą wojskową i stanem duchownym, jak również z zawodem adwokata. Sędziowie i prokuratorzy są bezstronni i mają obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej. Ich wynagrodzenie jest określone w ustawie.

Więcej informacji można znaleźć na Link otworzy się w nowym okniestronie internetowej poświęconej zawodom sędziego i prokuratora w portalu Ministerstwa Sprawiedliwości.

Adwokaci

Wykonywanie zawodu adwokata (avocat) określa znowelizowana ustawa z dnia 10 sierpnia 1991 r. o zawodzie adwokata.

Zawód adwokata jest zawodem wolnym i niezależnym. Zawód adwokata można wykonywać indywidualnie. Adwokaci mogą także zrzeszać się w podmioty o osobowości prawnej. Tylko adwokaci są uprawnieni do świadczenia pomocy prawnej lub reprezentowania stron, wszczynania postępowania w ich imieniu oraz występowania przed wszelkimi sądami, otrzymywania w toku sprawy pism sądowych i dokumentów w celu przedłożenia ich sądowi, sporządzania i podpisywania niezbędnych pism procesowych oraz prowadzenia sprawy aż do wydania wyroku.

Jedynie adwokaci mogą udzielać porad prawnych w sposób zorganizowany i za wynagrodzeniem, a także sporządzać dokumenty prywatne. Adwokaci reprezentują swoich klientów lub udzielają im porad prawnych również przed sądami międzynarodowymi, takimi jak Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz Europejski Trybunał Praw Człowieka. Są oni zobowiązani do przestrzegania tajemnicy zawodowej – obowiązek ten ma charakter zasady porządku publicznego, a jego naruszenie podlega sankcji karnej.

Aby móc wykonywać zawód adwokata w Luksemburgu, należy uzyskać wpis na listę adwokatów Wielkiego Księstwa Luksemburga. Ta sama reguła dotyczy adwokatów europejskich zamierzających wykonywać w Luksemburgu swój zawód, do czego uprawnia ich tytuł zawodowy uzyskany w państwie pochodzenia.

Lista adwokatów (ordre des avocats) jest podzielona na sześć Link otworzy się w nowym oknieczęści:

Lista I: adwokaci uprawnieni do występowania przed sądami wyższej instancji (avocat à la Cour);

Lista II: adwokaci

Lista III: adwokaci honorowi (avocats honoraires);

Lista IV: adwokaci z Unii Europejskiej wykonujący zawód na podstawie tytułu zawodowego uzyskanego w państwie pochodzenia;

Lista V: osoby prawne zrzeszające adwokatów działające w charakterze adwokatów uprawnionych do występowania przed sądami wyższej instancji;

Lista VI: pozostałe osoby prawne zrzeszające adwokatów.

Aby uzyskać wpis na listę adwokatów w Luksemburgu, należy spełnić następujące wymogi:

  • cieszyć się nieposzlakowaną opinią;
  • wykazać, że zostały spełnione warunki przyjęcia na staż sądowy lub że złożony został odpowiedni egzamin przewidziany dla adwokatów z innych państw członkowskich Unii Europejskiej na mocy zmienionej ustawy z dnia 10 sierpnia 1991 r., która w odniesieniu do zawodu adwokata określa ogólny system uznawania dyplomów studiów wyższych kierunkowych trwających nie krócej niż trzy lata, lub wykazać, że zostały spełnione warunki wymagane do dokonania wpisu na listę adwokatów wykonujących zawód w Wielkim Księstwie Luksemburga na podstawie tytułu zawodowego uzyskanego w państwie pochodzenia, stosownie do przepisów zmienionej ustawy z dnia 13 listopada 2002 r., dokonującej transpozycji do prawa luksemburskiego dyrektywy 98/5/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r. mającej na celu ułatwienie stałego wykonywania zawodu prawnika w państwie członkowskim innym niż państwo uzyskania kwalifikacji zawodowych; a także wykazać, że włada się językiem ustawodawstwa oraz językami administracyjnymi i sądowymi w rozumieniu ustawy z dnia 24 lutego 1984 r. o systemie języków;
  • posiadać obywatelstwo luksemburskie lub być obywatelem jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej;
  • władać językiem ustawodawstwa oraz językami administracyjnymi i sądowymi w rozumieniu ustawy z dnia 24 lutego 1984 r. o systemie języków, bez uszczerbku dla przepisów art. 31 ust. 1 znowelizowanej ustawy z dnia 10 sierpnia 1991 r. W przypadku języka luksemburskiego i niemieckiego należy osiągnąć poziom B2 europejskiego systemu opisu kształcenia językowego w zakresie słuchania i poziom B1 w zakresie mówienia, a w przypadku języka niemieckiego poziom B2 w zakresie czytania. W przypadku języka francuskiego wymagany jest poziom B2 europejskiego systemu opisu zarówno w zakresie rozumienia, jak i pisania oraz mówienia.
    W drodze odstępstwa od poprzedniego akapitu adwokaci europejscy, o których mowa w art. 10 dyrektywy 98/5/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r. mającej na celu ułatwienie stałego wykonywania zawodu prawnika w państwie członkowskim innym niż państwo uzyskania kwalifikacji zawodowych, w chwili wpisu na listę I muszą władać językiem ustawodawstwa w rozumieniu ustawy z dnia 24 lutego 1984 r. o systemie języków w zakresie, w jakim ich działalność zawodowa jest ograniczona do czynności, które nie wymagają znajomości pozostałych języków określonych w tej ustawie. Wymagany poziom znajomości języka odpowiada poziomowi wskazanemu w poprzednim akapicie.

Kilka wyjaśnień dotyczących wymogów językowych:

Adwokaci indywidualni wpisani na listę muszą władać językiem ustawodawstwa w rozumieniu ustawy z dnia 24 lutego 1984 r. o systemie języków, a także wszystkimi pozostałymi językami koniecznymi do wykonywania zawodu, bez uszczerbku dla informacji podanych powyżej.

Adwokaci wpisani na listę II także muszą władać językami administracyjnymi i sądowymi Wielkiego Księstwa Luksemburga niezbędnymi do wypełniania obowiązków wynikających ze stażu sądowego.

Adwokat, który przyjmie sprawę, musi posiadać niezbędne kwalifikacje zawodowe i kompetencje językowe pod rygorem sankcji dyscyplinarnych.

Rada Adwokacka, po zasięgnięciu opinii ministra sprawiedliwości oraz po stwierdzeniu istnienia wzajemności w państwie niebędącym członkiem Unii Europejskiej, którego obywatelem jest kandydat do zawodu adwokata, może zwolnić go od wymogu posiadania obywatelstwa. Te same zasady odnoszą się do kandydatów o statusie uchodźcy politycznego mających prawo do azylu w Wielkim Księstwie Luksemburga.

Do posługiwania się tytułem avocat à la Cour uprawnieni są wyłącznie adwokaci wpisani na listę I. Aby zostać wpisanym na tę listę, należy:

  • odbyć dwuletni staż sądowy i zdać egzamin po jego ukończeniu jako adwokat wpisany na listę II; albo
  • zdać egzamin przewidziany dla adwokatów z innych państw członkowskich Unii Europejskiej na mocy znowelizowanej ustawy z dnia 10 sierpnia 1991 r., która w odniesieniu do zawodu adwokata określa ogólny system uznawania dyplomów studiów wyższych kierunkowych trwających nie krócej niż trzy lata; albo
  • wykazać, że kandydat jako adwokat europejski, który otrzymał prawo wykonywania zawodu na podstawie tytułu zawodowego uzyskanego w państwie pochodzenia, stale wykonywał zawód w Luksemburgu przez okres co najmniej trzech lat, zajmując się prawem luksemburskim, w tym prawem Unii Europejskiej, lub że jest on objęty art. 9 ust. 2 zmienionej ustawy dnia 13 listopada 2002 r. dokonującej transpozycji do prawa luksemburskiego dyrektywy 98/5/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r. mającej na celu ułatwienie stałego wykonywania zawodu prawnika w państwie członkowskim innym niż państwo uzyskania kwalifikacji zawodowych.

Wyłącznie adwokaci uprawnieni do występowania przed sądami wyższej instancji mogą dokonywać czynności, dla których ustawa i rozporządzenia ustanawiają przymus adwokacki (to znaczy reprezentować strony przed Trybunałem Konstytucyjnym, sądami administracyjnymi, Sądem Najwyższym oraz sądami okręgowymi orzekającymi w sprawach cywilnych), podejmować w imieniu stron decyzje procesowe, otrzymywać przeznaczone dla stron pisma procesowe i dokumenty w celu przedłożenia ich sądowi, podpisywać pisma procesowe oraz prowadzić sprawę aż do uzyskania wyroku.

Adwokaci wpisani na listę II oraz adwokaci europejscy, którzy uzyskali prawo wykonywania zawodu na podstawie tytułu zawodowego uzyskanego w państwie pochodzenia wpisani na listę IV, mogą dokonywać tych czynności tylko wówczas, gdy towarzyszy im adwokat uprawniony do występowania przed sądami wyższej instancji, wpisany na listę I. Ponieważ nie ma ograniczeń w reprezentowaniu stron przed sądami, przed którymi nie występuje przymus adwokacki, adwokaci wpisani na listy II i IV mogą tam reprezentować strony bez asysty adwokata uprawnionego do występowania przed sądami wyższej instancji.

Dostęp do kształcenia adwokackiego, o którym mowa w rozporządzeniu Wielkiego Księcia z dnia 10 czerwca 2009 r. w sprawie organizacji stażu sądowego i regulującego dostęp do zawodu notariusza, polega na odbyciu stażu zawodowego obejmującego cykl szkoleń dodatkowych z zakresu prawa luksemburskiego oraz, po jego zakończeniu, stażu praktycznego.

Po uzyskaniu świadectwa ukończenia szkolenia dodatkowego z zakresu prawa luksemburskiego stażyści zostają wpisani na listę II jednej z izb adwokackich Luksemburga.

Staż sądowy rozpoczyna się nauką wykonywania zawodu adwokata. Studia uniwersyteckie umożliwiają stażyście zdobycie pogłębionej znajomości prawa, a cykl szkoleń dodatkowych z zakresu prawa luksemburskiego uzupełnia tę wiedzę poprzez naukę o specyficznych regulacjach prawa luksemburskiego. W okresie odbywania stażu sądowego szczególny nacisk kładzie się na naukę wykonywania zawodu adwokata, zarówno poprzez wykonywanie czynności adwokata pod opieką patrona stażu, jak i w wyniku uczestniczenia w szkoleniach, których przedmiotem jest właśnie nauka wykonywania zawodu.

Staż praktyczny trwa co najmniej dwa lata i kończy się egzaminem. Po uzyskaniu pozytywnego wyniku kandydat uzyskuje tytuł avocat à la Cour i zostaje wpisany na listę I.

Na usprawiedliwiony okolicznościami i uzasadniony wniosek komisja pilotażowa (Comité de pilotage) może zezwolić stażyście na odbycie stażu w kancelarii adwokackiej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej; okres ten nie może być krótszy niż trzy miesiące i nie może przekraczać sześciu miesięcy. Po uzyskaniu właściwego zezwolenia czas ten jest wliczany do okresu stażu sądowego.

Adwokaci są zrzeszeni w izbie, która jest korporacją niezależną od władz publicznych oraz sądownictwa i prokuratury. Istnieje Izba Adwokacka w Luksemburgu oraz Izba Adwokacka w Diekirch. Każda z nich ma osobowość prawną. W skład każdej izby adwokackiej wchodzą: zgromadzenie, rada, dziekan oraz, dla całego samorządu zawodowego, Rada Dyscyplinarna i Rada Administracyjna.

Więcej informacji można znaleźć na Link otworzy się w nowym okniestronie internetowej poświęconej zawodowi adwokata w portalu Ministerstwa Sprawiedliwości.

Notariusze

Liczba notariuszy jest określana rozporządzeniem wielkoksiążęcym na podstawie art. 13 znowelizowanej ustawy z dnia 9 grudnia 1976 r. w sprawie organizacji notariatu. Obecnie liczba notariuszy w całym kraju wynosi 36.

Notariusze są funkcjonariuszami publicznymi powołanymi do sporządzania wszelkiego rodzaju aktów i umów, którym strony zamierzają nadać charakter dokumentu autentycznego, w związku z czynnościami władz publicznych, oraz opatrywania ich datą pewną, przechowywania w depozycie, a także wydawania odpisów i tytułów egzekucyjnych.

Notariusze nie mogą ani samodzielnie, pośrednio lub bezpośrednio, ani poprzez podstawioną osobę: prowadzić działalności gospodarczej; być członkiem zarządu, komplementariuszem, syndykiem lub likwidatorem spółki prawa handlowego bądź zakładu przemysłowego albo handlowego; zasiadać w zarządzie lub radzie nadzorczej spółek, przedsiębiorstw lub oddziałów, których przedmiotem działalności jest kupno, sprzedaż, podział lub budowa nieruchomości, albo też być w jakikolwiek sposób powiązanym z tymi podmiotami; mieć z wymienionymi wyżej spółkami, przedsiębiorstwami lub oddziałami stałe relacje, które mogłyby stanowić przeszkodę w swobodnym wyborze notariusza przez strony; dokonywać w sposób regularny operacji bankowych, dyskontowania lub działalności maklerskiej albo inwestować na giełdzie, z wyjątkiem operacji dyskontowych prowadzonych w związku z dokonywaniem czynności urzędowych; przyjmować depozytów pieniężnych, z wyjątkiem depozytów, które byłyby ustanawiane w celu dokonania czynności urzędowych lub w związku z nimi bądź w związku z likwidacją spadku; wykonywać czynności urzędowych w jakiejkolwiek sprawie, w której mieliby interes; posługiwać się innymi osobami w celu dokonania czynności, których nie mogą dokonać bezpośrednio; korzystać na jakiejkolwiek podstawie z usług agentów biznesowych lub agentów nieruchomości.

Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego akty notarialne mają moc dokumentu urzędowego; są one tytułami egzekucyjnymi, jeżeli zostanie im nadana klauzula wykonalności. Przy sporządzaniu aktów notarialnych notariusze są zobowiązani do posługiwania się językiem francuskim lub niemieckim w zależności od wyboru dokonanego przez strony.

Notariusze wykonują czynności na obszarze całego kraju. Poprzez wykonywanie swoich funkcji biorą oni udział w sprawowaniu władzy publicznej.

Izba Notarialna (Chambre des Notaires) składa się z siedmiu członków wybranych spośród notariuszy z całego kraju przez Zgromadzenie Ogólne Notariuszy (assemblée générale des notaires).

Poza prerogatywami przyznanymi Izbie Notarialnej na mocy ustaw i rozporządzeń ma ona w szczególności następujące kompetencje:

  • utrzymywanie dyscypliny wśród notariuszy i sprawowanie władzy dyscyplinarnej poprzez radę dyscyplinarną; zapobieganie sporom lub sprawowanie funkcji rozjemczej w przypadku wszelkich sporów między notariuszami, a w sytuacji, gdy nie uda się uzyskać zgody, wyrażanie swojego stanowiska w drodze opinii;
  • sprawowanie funkcji rozjemczej w odniesieniu do wszelkich sporów między notariuszami a osobami trzecimi;
  • wyrażanie swojego stanowiska w przypadkach trudności związanych z honorariami, wynagrodzeniami, poborami, kosztami i wydatkami notariuszy, jak również we wszystkich sprawach z tego zakresu wytoczonych przed sąd cywilny;
  • przyjmowanie do depozytu oryginałów aktów notarialnych; kontrolowanie ksiąg rachunkowych prowadzonych przez notariuszy;
  • reprezentowanie notariuszy Wielkiego Księstwa w sprawach dotyczących obrony praw i interesów samorządu zawodowego.

W skład Rady Dyscyplinarnej wchodzą: prezes Sądu Okręgowego w Luksemburgu lub sędzia, który go zastępuje – jako przewodniczący, oraz czterech członków Izby Notarialnej wyznaczonych według kryterium stażu zawodowego notariusza.

Rada Dyscyplinarna sprawuje władzę dyscyplinarną nad ogółem notariuszy w przypadku: naruszenia przepisów ustawowych i wykonawczych dotyczących wykonywania zawodu; uchybień i zaniedbań zawodowych; działań nietaktownych i uwłaczających godności, honorowi i etyce zawodu notariusza. Uprawnienie to jest niezależne od postępowania sądowego, które może zostać wszczęte z powodu tych samych czynów. Decyzje Rady Dyscyplinarnej podlegają zaskarżeniu w drodze środka zaskarżenia wniesionego zarówno przez obwinionego notariusza, jak i przez prokuratora generalnego. Środki zaskarżenia wnosi się do Izby Cywilnej Sądu Najwyższego. Orzeczenie wydane przez ten sąd jest ostateczne.

Aby uzyskać prawo do wykonywania zawodu notariusza, należy:

  • posiadać obywatelstwo luksemburskie lub być obywatelem jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej;
  • korzystać z pełni praw obywatelskich i politycznych;
  • mieć ukończone 25 lat i uzyskać dyplom kandydata na notariusza stosownie do wymogów ustawodawstwa luksemburskiego (system aktualnie obowiązujący) albo Link otworzy się w nowym oknieświadectwo ukończenia stażu wymagane do wykonywania zawodu notariusza (system poprzednio obowiązujący);
  • władać językiem ustawodawstwa oraz językami administracyjnymi i sądowymi w rozumieniu ustawy z dnia 24 lutego 1984 r. o systemie języków.

Więcej informacji można znaleźć na Link otworzy się w nowym okniestronie internetowej poświęconej zawodowi notariusza w portalu Ministerstwa Sprawiedliwości.

Inne zawody prawnicze

Komornicy sądowi (huissiers de justice)

Komornik sądowy jest urzędnikiem ministerialnym mającym wyłączną kompetencję do:

  • doręczania dokumentów i pism procesowych oraz dokonywania doręczeń przewidzianych w przepisach ustaw i rozporządzeń, jeżeli sposób zawiadamiania nie został określony w ustawie;
  • prowadzenia postępowania egzekucyjnego w celu wykonania orzeczeń sądowych oraz innych tytułów wykonawczych.

Komornik sądowy może prowadzić postępowanie zmierzające do:

  • uzyskania zapłaty wszelkich wierzytelności w drodze dobrowolnego uregulowania długu lub w wyniku postępowania sądowego. Prerogatywa ta obejmuje uprawnienie do podpisywania w imieniu wierzycieli wniosków zmierzających do uzyskania nakazu zapłaty lub zajęcia świadczeń okresowych;
  • dokonywania szacunkowej wyceny i publicznej sprzedaży ruchomości, wartości majątkowych oraz zbiorów, przy zastosowaniu odpowiednich ustaw i rozporządzeń.

Może on zostać wyznaczony przez sąd do sporządzenia:

  • stwierdzeń stanu faktycznego, jednak bez wyrażania w jakikolwiek sposób opinii co do skutków faktycznych lub prawnych, które mogą z tego stanu wynikać;
  • stwierdzeń o takim samym charakterze na wniosek osób trzecich; zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku powstaje domniemanie prawdziwości stwierdzonego stanu faktycznego, chyba że zostanie przeprowadzony dowód przeciwny.

Stawki opłat za czynności komorników sądowych ustalane są rozporządzeniem wielkoksiążęcym.

Izba Komornicza (Chambre des huissiers de justice) reprezentuje przedstawicieli tego zawodu na szczeblu krajowym. Izbą zarządza Rada składająca się z trzech członków, tj. przewodniczącego, sekretarza i skarbnika. Przewodniczący reprezentuje Izbę Komorniczą w postępowaniach sądowych i pozasądowych.

Więcej informacji można znaleźć na Link otworzy się w nowym okniestronie internetowej poświęconej zawodowi komornika w portalu Ministerstwa Sprawiedliwości.

Sekretarze

Główny sekretarz kieruje pracą sekretariatu i zarządza jego personelem. Do zadań administracyjnych głównego sekretarza należy w szczególności doręczanie dokumentów adwokatom i osobom fizycznym (chodzi np. o zaświadczenie potwierdzające rozwód w celu ich wykorzystania za granicą), wydawanie odpisów z akt sprawy, przyjmowanie składanych testamentów holograficznych, przyjmowanie przyrzeczenia od sekretarzy, przygotowywanie zgromadzeń ogólnych, prowadzenie statystyk i nadzór nad archiwami. Główny sekretarz przyjmuje również skargi dotyczące braku bezstronności sędziego.

Zadaniem sekretarzy jest wspieranie sędziego w wykonywaniu przez niego czynności, tzn. podczas rozpraw, wysłuchania stron, czynności wyjaśniających, wizji lokalnych, autopsji, sporządzania spisów majątku w postępowaniu upadłościowym, redagowania orzeczeń oraz wysłuchania osób znajdujących się pod opieką lub kuratelą. Sędzia nie może wykonywać czynności urzędowych bez udziału sekretarza.

Zadania sekretarzy zostały wskazane w art. 78 i następnych znowelizowanej ustawy z dnia 7 marca 1980 r. o organizacji wymiaru sprawiedliwości.

Dostęp do zawodu reguluje znowelizowana ustawa z 16 kwietnia 1979 r. ustanawiająca Link otworzy się w nowym oknieregulamin ogólny urzędników służby cywilnej.

Powiązane strony

Link otworzy się w nowym oknieMinisterstwo Sprawiedliwości

Ostatnia aktualizacja: 20/04/2023

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Węgry

Na niniejszej stronie przedstawiono przegląd zawodów prawniczych na Węgrzech.

Zawody prawnicze – wstęp
Prokuratorzy
Sędziowie
Prawnicy
Notariusze
Inne zawody prawnicze

Zawody prawnicze – wstęp

W niniejszej części przedstawiono zestawienie informacji na temat zawodów prawniczych na Węgrzech: prokuratorów, sędziów, adwokatów, notariuszy i komorników.

Na Węgrzech przedstawiciele tych zawodów (adwokaci, notariusze, komornicy) działają niezależnie, ale w ramach samorządu zawodowego, w systemie zrzeszeń zawodowych (izb). Członkostwo w takim zrzeszeniu (izbie) jest warunkiem prowadzenia działalności; izby mają prawo sprawować kontrolę zawodową nad swoimi członkami, co ma na celu zagwarantowanie odpowiedniego poziomu usług.

Prokuratorzy (ügyészek)

Organizacja

Przepisy węgierskiej konstytucji stanowią, że prokuratura (Ügyészség) wykonuje swoje ustawowe uprawnienia w zakresie prowadzenia śledztw i dochodzeń, wnosi oskarżenie do sądu oraz odpowiada za weryfikację legalności środków karnych.

Prokuratura w sposób przewidziany ustawą pomaga zapewniać przestrzeganie prawa oraz stoi na straży praworządności w przypadkach naruszania prawa w trybie nim przewidzianym.

Prokuratura (Ügyészség) to instytucja scentralizowana, na której czele stoi Prokurator Generalny (legfőbb ügyész). Odpowiada on przed parlamentem. Prokurator Generalny powołuje i odwołuje prokuratorów.

Prokuratorzy są początkowo powoływani na trzy lata, następnie na czas nieokreślony.

Działalność prokuratury jest uregulowana ustawowo.

Rola i obowiązki

Funkcje, obowiązki i status prawny prokuratorów reguluje prawo. Prokuratura to organ o jednolitej strukturze, a wszyscy prokuratorzy mają taki sam status prawny.

Prokuratura (ügyészség):

  • prowadzi czynności dochodzeniowo-śledcze określone w kodeksie postępowania karnego;
  • sprawdza, czy czynności dochodzeniowo-śledcze są prowadzone zgodnie z właściwymi przepisami prawa;
  • wykonuje inne uprawnienia w zakresie czynności dochodzeniowo-śledczych;
  • przygotowuje, wnosi i popiera oskarżenie w procesie karnym, korzysta z prawa do wniesienia środka odwoławczego określonego w ustawie;
  • sprawdza, czy wykonanie kary przebiega zgodnie z właściwymi przepisami prawa;
  • uczestniczy w innych postępowaniach cywilnych, administracyjnych, w zakresie prawa pracy i prawa handlowego: prokurator uczestniczy również w postępowaniu uregulowanym w kodeksie postępowania cywilnego (polgári perrendtartás), jeśli posiadacz praw jest z jakiegokolwiek powodu niezdolny do ich obrony;
  • w ramach generalnej kontroli legalności (általános törvényességi felügyelet) pilnuje przestrzegania prawa;
  • podejmuje wymagane środki ochrony dzieci w przypadkach przestępstw przeciwko małoletnim;
  • wykonuje zadania wynikające ze zobowiązań międzynarodowych, zwłaszcza w sferze pomocy prawnej;
  • wykonuje zadania związane z Eurojustem;
  • przyczynia się do przestrzegania prawa przez wszystkie organizacje społeczne, organy administracji rządowej oraz obywateli; stoi na straży praworządności, gdy dochodzi do naruszenia prawa.

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji znajduje się na stronie Link otworzy się w nowym okniewęgierskiej prokuratury (Magyar Köztársaság Ügyészsége).

Sędziowie

Organizacja

Zgodnie z konstytucją sędziowie są niezawiśli; podejmują decyzje na podstawie przepisów prawa oraz zgodnie z własnym przekonaniem i nie mogą być poddawani wpływom ani naciskom przy wydawaniu wyroków.

Sędziów na stanowisko powołuje Prezydent Republiki Węgierskiej.

Każda osoba ubiegająca się o powołanie na stanowisko sędziowskie musi spełniać następujące kryteria:

  • posiadać obywatelstwo węgierskie;
  • nie figurować w rejestrze karnym;
  • posiadać czynne prawo wyborcze;
  • posiadać wyższe wykształcenie prawnicze;
  • złożyć odpowiedni egzamin zawodowy;
  • złożyć wymagane prawem oświadczenie o stanie majątkowym; oraz
  • posiadać przynajmniej roczne doświadczenie w charakterze urzędnika sądowego (bírósági titkár) lub prokuratorskiego (ügyészségi titkár), sędziego Trybunału Konstytucyjnego, sędziego sądu wojskowego, prokuratora, notariusza, adwokata lub radcy prawnego bądź na stanowisku w organie administracji rządowej (központi közigazgatási szerv), które można pełnić jedynie po złożeniu egzaminu dla kandydatów do zawodów prawniczych.

Ławnicy

Zgodnie z konstytucją również ławnicy (nem hivatásos bíró/ülnök) mogą uczestniczyć w postępowaniu sądowym.

Kandydaci nie mogą figurować w rejestrze karnym, muszą posiadać czynne prawo wyborcze, obywatelstwo węgierskie oraz ukończone 30 lat. Oprócz powyższych wymogów ławnicy wojskowi (katonai ülnök) muszą zawodowo służyć w węgierskich siłach zbrojnych (Magyar Honvédség) lub organach ścigania.

Ławników wybiera się na czteroletnią kadencję.

W postępowaniu karnym, w sprawach o przestępstwa zagrożone karą pozbawienia wolności w wymiarze co najmniej ośmiu lat sądy pierwszej instancji orzekają w składzie jednego sędziego zawodowego (hivatásos bíró) i dwóch ławników. Sąd rejonowy (megyei bíróság) rozpatrujący sprawę w pierwszej instancji może orzekać w składzie jednego sędziego zawodowego i dwóch ławników.

W postępowaniu cywilnym, w przypadkach określonych w ustawie sąd może orzekać w składzie jednego sędziego zawodowego i dwóch ławników.

Urzędnicy sądowi, sekretarze sądowi

Absolwenci wydziałów prawa są zatrudniani w sądach w charakterze urzędników sądowych lub sekretarzy sądowych, aby zdobyć wiedzę i doświadczenie przydatne w przyszłej pracy w charakterze sędziego. Mogą oni wykonywać zadania sędziowskie wyłącznie w postępowaniach i na warunkach przewidzianych prawem.

Arkusze informacyjne dotyczące personelu sądu znajdują się pod następującymi linkami:

  1. urzędnicy służby cywilnej(287 KB)
  2. urzędnicy sądowi(289 KB)
  3. sekretarze sądowi(286 KB)
  4. pracownicy fizyczni(280 KB)

Adwokaci i rady prawni

Adwokaci (ügyvéd)

Wykonując swój zawód, adwokaci (ügyvéd) ułatwiają swoim klientom dochodzenie praw oraz wypełnianie obowiązków. Adwokaci (ügyvéd) mogą występować jako pełnomocnicy prawni swoich klientów we wszystkich sprawach i przed wszystkimi organami. W sprawowaniu swych funkcji adwokaci są niezależni, co oznacza, że nie mogą ulegać naciskom ani podejmować zobowiązań, które mogłyby zagrozić ich niezależności.

Odpłatne czynności, które mogą być wykonywane jedynie przez adwokatów obejmują:

  • reprezentowanie i obrona w sprawach karnych;
  • porady prawne;
  • sporządzanie i redagowanie dokumentów prawnych;
  • przechowywanie w depozycie pieniędzy oraz kosztowności w związku z powyższymi czynnościami.

Ze względu na wymogi współczesnego życia gospodarczego adwokaci mogą wykonywać także zadania związane z doradztwem podatkowym, pośrednictwem na rynku nieruchomości oraz mediacją pozasądową (peren kívüli közvetítés), przy czym zadania te mogą wykonywać również przedstawiciele innych zawodów.

Czynności adwokackie może wykonywać każda osoba, która została przyjęta do adwokatury (kamara) i złożyła ślubowanie adwokackie (ügyvédi eskü).

Kryteria wpisu na listę adwokatów to:

  • obywatelstwo państwa członkowskiego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Európai Gazdasági Térség);
  • niekaralność;
  • dyplom ukończenia studiów wyższych i złożenie wymaganego na Węgrzech egzaminu dla kandydatów do zawodów prawniczych (jogi szakvizsga);
  • posiadanie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej oraz dysponowanie odpowiednim pomieszczeniem na kancelarię.

Adwokaci z państw członkowskich Unii Europejskiej mogą wykonywać czynności adwokackie na Węgrzech w trzech podstawowych formach: jako wykonawcy usług doraźnych, jako wykonawcy usług świadczonych na stałe oraz jako członkowie adwokatury. Wykonawcy usług doraźnych są zobowiązani do zgłoszenia swoich usług w izbie adwokackiej (ügyvédi kamara) właściwej ze względu na miejsce wykonywania usług, a osoby pragnące świadczyć usługi adwokackie na stałe muszą zarejestrować się we właściwej izbie adwokackiej.

Zarejestrowani adwokaci z Unii Europejskiej (európai közösségi ügyvéd) mogą złożyć wniosek o przyjęcie w poczet adwokatury, jeżeli spełniają wymagania określone przepisami prawa. Są to: prowadzenie praktyki adwokackiej przez okres wymagany na podstawie przepisów prawa; potwierdzenie znajomości prawa węgierskiego (jak również prawa Unii Europejskiej) oraz potwierdzenie znajomości języka węgierskiego w stopniu wystarczającym do wykonywania czynności adwokackich itp.

Adwokat z Unii Europejskiej, który został przyjęty do adwokatury, ma prawo posługiwać się tytułem zawodowym adwokata (ügyvédi cím) i podlega tym samym przepisom, co adwokaci węgierscy.

Adwokaci mają obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej co do wszystkich faktów i danych, o których dowiedzieli się w związku z wykonywaniem zawodu.

Zgodnie z ogólną zasadą wynagrodzenie adwokata zależy od swobodnie ukształtowanej umowy między adwokatem a zlecającym czynności klientem. Honoraria adwokatów są regulowane przepisami jedynie wówczas, gdy występują oni w postępowaniu sądowym jako obrońcy z urzędu (kirendelt védő).

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieWęgierskiej Izby Adwokackiej (Magyar Ügyvédi Kamara).

Radcy prawni (jogtanácsos)

Podstawowe zadanie radców prawnych polega na ułatwianiu działania instytucji, w której są zatrudnieni. Radcy prawni występują w charakterze pełnomocników zatrudniających ich instytucji, udzielają porad prawnych oraz informacji, przygotowują wnioski, umowy i inne dokumenty oraz uczestniczą w organizowaniu pracy o charakterze prawnym. Zgodnie z ogólną zasadą, radcy prawni – w przeciwieństwie do adwokatów – wykonują swoje obowiązki, których zakres nie jest tak szeroki jak w przypadku adwokatów, na podstawie umowy o pracę. Wynagrodzenie radców prawnych podlega przepisom dotyczącym zatrudnienia.

Radcą prawnym może zostać każda osoba wpisana na listę prowadzoną przez sąd okręgowy lub w Budapeszcie – Fővárosi Bíróság. Kandydaci do zawodu muszą:

  • posiadać obywatelstwo jednego z państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
  • nie figurować w rejestrze karnym;
  • posiadać wyższe wykształcenie;
  • złożyć egzamin radcowski; oraz
  • zostać wpisani do rejestru.

W niektórych przypadkach minister właściwy ds. sprawiedliwości może zwolnić osobę ubiegającą się o wpis z warunku dotyczącego obywatelstwa.

Notariusze (közjegyző)

Działając w granicach określonych ustawą, notariusz (közjegyző) wykonuje urzędowe funkcje administracyjne w ramach państwowego systemu sądownictwa.

Celem czynności notarialnych jest niedopuszczanie do powstawania sporów prawnych. Notariusze mają prawo wykonywać czynności notarialne jedynie wówczas, gdy zostali przyjęci do izby notarialnej (Közjegyzői Kamara). Prawo przewiduje, że notariusze są powoływani przez ministra właściwego ds. sprawiedliwości na czas nieokreślony, z wyznaczoną siedzibą kancelarii.

Notariusze mają obowiązek wykupić ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej oraz utrzymywać je przez okres wykonywania czynności zawodowych.

Zakres czynności wykonywanych wyłącznie przez notariuszy obejmuje rejestrowanie czynności prawnych, oświadczeń jednostronnych i faktów w formie aktów publicznych (közokirat). Jednym z tradycyjnych zadań notariuszy jest prowadzenie spraw spadkowych oraz innych postępowań nieprocesowych. Inne ważne zadanie wykonywane przez notariuszy to prowadzenie rejestru zastawów oraz przechowywanie w depozycie pieniędzy, kosztowności i papierów wartościowych na podstawie upoważnienia otrzymanego od stron, celem przekazania ich stronie uprawnionej.

Za wykonywane we własnej kancelarii czynności, które można uznać za czynności o przeciętnej długości i stopniu trudności merytorycznej i wiążące się z przeciętną odpowiedzialnością, notariusze mają prawo pobierać ustawowo określone opłaty. W wyjątkowych przypadkach (np. dotyczących spraw szczególnie trudnych merytorycznie) wynagrodzenie notariusza może odbiegać od zwykle pobieranej sumy. Jeżeli można określić wartość przedmiotu czynności notarialnej, taksę notarialną należy określić na podstawie tej wartości. Jeżeli wartości przedmiotu czynności notarialnej nie można określić, taksa notarialna winna zostać określona na podstawie czasu poświęconego na wykonanie czynności. Cena za poświadczone notarialnie kopie dokumentów jest z góry ustalona.

Jako że podstawowym wymogiem wobec sędziów, prokuratorów, urzędników sądowych, komorników i notariuszy jest posiadanie obywatelstwa węgierskiego, obywatele innych państw nie mogą być powoływani na te urzędy na Węgrzech.

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieWęgierskiej Izby Notarialnej (Magyar Országos Közjegyzői Kamara).

Inne zawody prawnicze

Komornicy

Czynności egzekucyjne wykonują komornicyniezależni komornicy sądowi – (önálló bírósági végrehajtó) i komornicy sądowi (megyei bírósági végrehajtó)).

Zgodnie z ogólną zasadą roszczenia zasądzone w orzeczeniach sądowych (bírósági határozat) wydawanych w sprawach cywilnych są egzekwowane przez niezależnych komorników sądowych. Niezależni komornicy sądowi są powoływani przez ministra właściwego ds. sprawiedliwości do wykonywania zadań w wyznaczonym sądzie rejonowym (járásbíróság) w danym zakresie właściwości.

Niezależni komornicy sądowi nie są zatrudniani przez państwo; ich dochody są wypłacane przez klientów w ramach wynagrodzenia za wykonaną pracę.

Zakres ich czynności jest następujący:

  • egzekucja odbywa się na podstawie tytułu egzekucyjnego (végrehajtási lap) wydanego przez sąd;
  • egzekucja odbywa się na podstawie dokumentu opatrzonego klauzulą wykonalności (végrehajtási záradék) nadaną przez sąd;
  • egzekucja odbywa się na podstawie postanowienia o zajęciu lub zabezpieczeniu, cesji (végrehajtást elrendelő, letiltó, átutalási végzés), a ponadto orzeczenia bezpośrednio uznawanego przez sąd (közvetlen bírósági felhívás).

Komornicy sądów okręgowych działają przy sądach okręgowych oraz w sądzie dla miasta stołecznego w Budapeszcie. Są powoływani przez prezesa sądu okręgowego na czas nieokreślony i do określonego sądu okręgowego. Prezes sądu okręgowego ogłasza konkurs na stanowisko komornika sądu okręgowego. Komornik sądu okręgowego należy do personelu sądu – jest zatrudniony przez sąd okręgowy – i otrzymującym świadczenia na podstawie stosunku pracy.

Komornicy sądów okręgowych odpowiadają za egzekucję „roszczeń sądowych” (jeśli roszczenie przysługuje państwu). Roszczenia sądowe to koszty postępowania cywilnego lub karnego pokryte przez państwo. Zadania komorników obejmują odzyskiwanie kosztów postępowania karnego, przepadek mienia oraz inne kary o charakterze pieniężnym. Świadczenia alimentacyjne zasądzone przez sąd są kwalifikowane jako roszczenia sądowe, a ich egzekucja również wchodzi w zakres obowiązków komorników sądowych. Ponadto komornicy sądów okręgowych odpowiadają za egzekucję roszczeń przysługujących sądowi, Krajowej Radzie Sądownictwa, biuru Krajowej Rady Sądownictwa, Ministerstwu Sprawiedliwości, instytutowi biegłych sądowych oraz państwu.

Zakres właściwości komorników zbiega się z zakresem właściwości sądów.

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieWęgierskiej Izby Komorniczej (Magyar Bírósági Végrehajtói Kamara).

Organizacje świadczące nieodpłatne usługi prawne

Na uniwersytetach działają kliniki prawa. Taką działalność prowadzi również szereg węgierskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Powiązane linki

Link otworzy się w nowym oknieStrona internetowa Węgierskiej Izby Notarialnej (A Magyar Országos Közjegyzői Kamara honlapja)

Link otworzy się w nowym oknieStrona internetowa Węgierskiej Izby Komorniczej (A Magyar Bírósági Végrehajtói Kamara honlapja)

Link otworzy się w nowym oknieStrona internetowa węgierskiej prokuratury (A Magyar Köztársaság Ügyészségének honlapja)

Link otworzy się w nowym oknieStrona internetowa Węgierskiej Izby Adwokackiej (A Magyar Ügyvédi Kamara honlapja)

Ostatnia aktualizacja: 15/02/2017

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Malta

Na tej stronie przedstawiono informacje na temat zawodów prawniczych na Malcie.

Zawody prawnicze – wprowadzenie

Do zawodów prawniczych na Malcie należą zawody: adwokata, notariusza i reprezentanta prawnego (legal procurator).

  • Adwokaci są uprawnieni do występowania przed każdym sądem.
  • Notariusze są uznawani za urzędników państwowych. Sporządzają oni i wydają akty notarialne.
  • Reprezentanci prawni mogą występować przed sądami niższej instancji, a w praktyce większość ich pracy polega na podejmowaniu działań w związku z czynnościami prawnymi w sekretariacie sądu. Czynności te są związane bądź ze sprawami sądowymi, bądź z innymi roszczeniami.

Zawody prawnicze na Malcie są zorganizowane w jednolity system, a oskarżycieli publicznych powołuje się spośród praktykujących adwokatów.

Prokuratorzy

Organizacja

Prokuratorowi Generalnemu (Attorney General) nadano uprawnienia na mocy art. 91 konstytucji. Biuro Prokuratora Generalnego jest organem rządowym na mocy rozporządzenia o Prokuratorze Generalnym, rozdział 90 Zbioru praw Malty, oraz pełni rolę obrońcy po stronie Republiki Malty.

Na mocy przepisów konstytucji Malty Prokuratorowi Generalnemu przysługuje gwarancja nieusuwalności z urzędu. Prokurator Generalny dokonuje niezależnego osądu zagadnień związanych ze ściganiem przestępstw oraz wykonuje funkcje związane z postępowaniem karnym przewidziane w kodeksie karnym.

W sprawowaniu funkcji Prokuratora Generalnego wspomagają zastępca (Deputy Attorney General) oraz inni prawnicy.

Rola i obowiązki

Prokurator Generalny pełni funkcję głównego oskarżyciela publicznego przed sądami karnymi. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie ścigania przestępstw (przepisy przejściowe) z 2020 r. (obwieszczenie nr 378 z 2020 r.), które weszło w życie 1 października 2020 r., Prokurator Generalny ma uprawnienia do decydowania o wniesieniu i popieraniu oskarżenia przed Sądem Pokoju (Court of Magistrates) działającym jako Trybunał Śledczy (Court of Inquiry) w odniesieniu do przestępstw kwalifikujących się jako poważne, w tym:

  1. aktów terrorystycznych, finansowania terroryzmu i przestępstw pomocniczych przewidzianych w księdze pierwszej część II tytuł IX podtytuł IV sekcja A kodeksu karnego;
  2. nadużywania władzy przez urzędników w celu uzyskania korzyści finansowych lub innych, wymuszenia, łapownictwa, wpływania na ławę przysięgłych i korupcji, płatnej protekcji i przestępstw skarbowych przewidzianych w księdze pierwszej część II tytuł III podtytuł IV kodeksu karnego;
  3. przestępstw prania pieniędzy przewidzianych w art. 3 ustawy o zapobieganiu praniu pieniędzy, z wyjątkiem sytuacji, w których przestępstwa te są ścigane łącznie z przestępstwami przewidzianymi w rozporządzeniu w sprawie leków niebezpiecznych lub rozporządzeniu w sprawie zawodów medycznych i pokrewnych;
  4. w sprawach dotyczących nadużyć finansowych i sprzeniewierzenia środków publicznych, w których poniesione straty finansowe wynoszą przynajmniej pięćdziesiąt tysięcy (50 000) euro;
  5. usiłowania popełnienia, zmowy w celu popełnienia lub współsprawstwa powyższych przestępstw.

Wykonując uprawnienia do wszczynania, prowadzenia lub umarzania postępowania karnego nadane ustawą, Prokurator Generalny nie podlega kierownictwu ani kontroli żadnej innej osoby ani żadnego innego organu, chyba że w odpowiedniej ustawie przewidziano:

  1. kontrolę sądową decyzji o odmowie ścigania lub wszelkiej innej decyzji z powodu jej niezgodności z prawem lub bezzasadności lub
  2. kontrolę sądową, której na podstawie kryteriów określonych w prawie poddaje się decyzję Prokuratora Generalnego o wszczęciu postępowania karnego przed sądem karnym wyższej instancji, jeżeli dane przestępstwo jest zagrożone surowszą karą w sądzie wyższej instancji niż w sądzie niższej instancji.

Adwokat Generalny

Organizacja

Urząd Adwokata Generalnego (State Advocate) ustanowiono 18 grudnia 2019 r. jako odrębny podmiot prawny wykonujący określone funkcje i obowiązki wcześniej należące do Biura Prokuratora Generalnego. Zgodnie z art. 91A konstytucji Adwokat Generalny pełni funkcje konstytucyjne. Biuro Adwokata Generalnego stanowi agencję rządową zgodnie z ustawą o Adwokacie Generalnym, rozdział 603 Zbioru praw Malty.

Zgodnie z konstytucją Malty Adwokatowi Generalnemu przysługuje taka sama gwarancja nieusuwalności jak Prokuratorowi Generalnemu, a wykonując swoje obowiązki, Adwokat Generalny jest zobowiązany kierować się własnym osądem i nie podlega kierownictwu ani kontroli żadnej innej osoby ani żadnego innego organu.

W sprawowaniu funkcji Adwokata Generalnego wspomagają zastępca (Deputy State Advocate) oraz inni prawnicy.

Rola i obowiązki

Adwokat Generalny pełni funkcję głównego doradcy prawnego rządu, a prawnicy z jego biura reprezentują rząd przed sądami cywilnymi i konstytucyjnymi.

Biuro Adwokata Generalnego reprezentuje Republikę Malty przed sądami międzynarodowymi, w tym przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, a prawnicy z jego biura reprezentują rząd na posiedzeniach międzynarodowych dotyczących współpracy prawnej i sądowej.

Biuro to asystuje ponadto przy sporządzaniu aktów prawnych i ratyfikacji przepisów przez parlament.

Sędziowie

Organizacja

Sędziów i sędziów pokoju powołuje Prezydent, opierając się na rekomendacji Komisji ds. Powoływania Sędziów ustanowionej na mocy art. 96A konstytucji. Prezesa Trybunału Konstytucyjnego (Chief Justice) powoduje Prezydent w drodze uchwały Izby Reprezentantów przegłosowanej większością co najmniej dwóch trzecich głosów jej członków.

Wszyscy sędziowie i sędziowie pokoju są niezależni od organów władzy wykonawczej i przysługuje im gwarancja nieusuwalności z urzędu. Osoby ubiegające się o stanowisko sędziego pokoju muszą prowadzić praktykę adwokacką na Malcie co najmniej przez siedem lat, a ubiegający się o powołanie na stanowisko sędziowskie – co najmniej przez dwanaście lat. Nakładanie środków dyscyplinarnych na sędziów, które nie mogą skutkować usunięciem z urzędu pracownika wymiaru sprawiedliwości, stanowi prerogatywę Komisji ds. Wymiaru Sprawiedliwości. Decyzje w tym przedmiocie można zaskarżyć do Trybunału Konstytucyjnego. W wykonywaniu powierzonych funkcji Komisji przysługują wszystkie uprawnienia sądów cywilnych. Jeżeli Komisja stwierdza, że postępowanie wyjaśniające może doprowadzić do usunięcia sędziego z urzędu, wówczas zaleca Prezydentowi usunięcie takiego sędziego z urzędu ze względu na udowodnione niedopełnienie obowiązków służbowych lub udowodnioną niezdolność do sprawowania urzędu. Sędzia może zaskarżyć takie zalecenie do Trybunału Konstytucyjnego.

Organizacja zawodów prawniczych: Adwokaci

Adwokaci (Barristers/Lawyers)

Rola i obowiązki

Adwokaci to przedstawiciele zawodów prawniczych uprawnieni do udzielania porad i konsultacji prawnych oraz reprezentowania klientów przed sądami, trybunałami lub innymi organami prawnymi.

Aby zostać adwokatem na Malcie, należy uzyskać nominację (warrant) wydaną przez Prezydenta oraz opatrzoną maltańską pieczęcią urzędową. Osoby, które otrzymały taką nominację, składają przed rozpoczęciem wykonywania czynności zawodowych przysięgę lojalności oraz ślubowanie. Ceremonia zaprzysiężenia odbywa się podczas otwartego posiedzenia Sądu Apelacyjnego.

Organizacja

Maltańska Izba Adwokacka (Malta Chamber of Advocates) reprezentuje adwokatów będących członkami maltańskiej palestry. Jest to organizacja dobrowolna, apolityczna i pozarządowa, finansowana ze składek członków oraz środków uzyskiwanych z organizowanych przez nią działań. Stanowi ona prawnie uznany organ doradczy i przedstawicielski dla adwokatów w sprawach związanych z organizacją i funkcjonowaniem wymiaru sprawiedliwości.

Na Malcie funkcjonuje tylko jeden rodzaj adwokatów, a terminy „lawyer” i „advocate” są używane zamiennie. Warunki wykonywania zawodu ustala Komisja ds. Wymiaru Sprawiedliwości (Commission for the Administration of Justice) złożona z Prezydenta Malty, prezesa Trybunału Konstytucyjnego (Chief Justice), dwóch sędziów, dwóch sędziów pokoju, prezesa Izby Adwokackiej oraz dwóch przedstawicieli innych zawodów prawniczych. Wszystkie skargi dotyczące działalności adwokatów rozpoznaje komisja złożona z pięciu adwokatów, która następnie formułuje zalecenia dla Komisji ds. Wymiaru Sprawiedliwości dotyczące podjęcia czynności dyscyplinarnych. Trzech z tych pięciu adwokatów powołuje Izba Adwokacka, co daje Izbie skuteczne uprawnienia regulacyjne w odniesieniu do wykonywania zawodu.

Izba Adwokacka prowadzi informacyjną stronę internetową poświęconą zawodowi adwokata, która zawiera również bazę adresową. Baza jest podzielona na dwie części: część ogólnodostępna zawiera dane wszystkich adwokatów będących członkami Izby Adwokackiej, natomiast część dostępna tylko dla członków zawiera dane wszystkich adwokatów znanych Izbie Adwokackiej.

W ostatnich latach Izba zorganizowała wiele konferencji i seminariów akademickich, jak również cykl comiesięcznych wykładów promujących kulturę ustawicznego rozwoju zawodowego wszystkich adwokatów.

Prawnicze bazy danych

Na rządowej stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknielawyersregister.gov.mt zamieszczono urzędowy wykaz adwokatów zawierający imiona i nazwiska oraz inne szczegółowe informacje na temat adwokatów, którzy uzyskali nominację i którzy wyrazili zgodę na publikację swoich danych zawodowych w tym rejestrze. Rejestr ten jest ogólnodostępny.

Notariusze

Rola i obowiązki

Notariusze to funkcjonariusze publiczni, upoważnieni do przyjmowania oświadczeń woli składanych w stosunkach między żyjącymi oraz na wypadek śmierci oraz do ich uwierzytelniania. W związku z powierzonym im zakresem obowiązków i zadań są oni również upoważnieni do przechowywania takich dokumentów i wydawania ich odpisów. W rozdziale 55 Zbioru Praw Malty (ustawa o zawodzie notariusza i archiwach notarialnych – Notarial Profession and Notarial Archives Act) określono pozostałe uprawnienia i funkcje pełnione przez notariusza.

Przed rozpoczęciem praktyki notariusze składają przed Sądem Apelacyjnym przysięgę lojalności oraz przysięgę przed objęciem urzędu.

Nadzór nad wszystkimi notariuszami, prowadzonymi przez nich archiwami oraz rejestrem publicznym sprawuje sąd szczególny zwany Sądem ds. Kontroli Aktów Notarialnych (Court of Revision of Notarial Acts). Sąd ten składa się z członków powołanych przez ministra właściwego do spraw notariatu spośród sędziów zwyczajnych i sędziów pokoju w stanie spoczynku oraz spośród adwokatów i notariuszy.

Sąd ten może, o ile uzna to za stosowne, przeprowadzić niezapowiedzianą kontrolę archiwów, rejestru publicznego lub kancelarii każdego notariusza.

W styczniu każdego roku w maltańskim dzienniku urzędowym (Malta Government Gazette) publikowana jest lista wszystkich praktykujących notariuszy na Malcie.

Organizacja

Rada Notarialna to ogólny organ nadzorujący działalność notariatu. Rada jest uprawniona do prowadzenia, z urzędu albo na podstawie otrzymanej skargi, postępowania wyjaśniającego dotyczącego działalności notariusza, któremu zarzuca się obrazę godności zawodu notariusza. Rada może również rozpatrywać stawiane notariuszom zarzuty o zaniedbanie lub nadużycie uprawnień w toku wykonywania czynności zawodowych lub w związku z działalnością zawodową, chyba że takie uprawnienie zostało ustawowo powierzone innemu organowi zgodnie z art. 85 i 94 rozdziału 55 ustawy o zawodzie notariusza i archiwach notarialnych opublikowanej w Zbiorze Praw Malty lub zgodnie z innymi przepisami prawa.

Prawnicze bazy danych

Link otworzy się w nowym oknieOficjalna strona internetowa Rady Notarialnej na Malcie zawiera informacje na temat Rady Notarialnej, ogólne informacje przeznaczone zarówno dla szerokiego kręgu odbiorców, jak i dla notariuszy, jak również bazę adresową notariuszy, którzy prowadzą swoją praktykę na Malcie. Baza danych jest publicznie dostępna, a korzystanie z niej jest nieodpłatne.

Inne zawody prawnicze

Reprezentanci prawni

Osoba fizyczna, która zamierza wykonywać zawód reprezentanta prawnego na Malcie, musi uzyskać nominację (warrant) wydaną przez Prezydenta oraz opatrzoną pieczęcią urzędową. Osoby, które otrzymały taką nominację, składają przed rozpoczęciem wykonywania czynności zawodowych przysięgę lojalności oraz ślubowanie. Ceremonia zaprzysiężenia odbywa się podczas otwartego posiedzenia Sądu Apelacyjnego.

Podstawowym zadaniem reprezentantów prawnych jest pomoc w postępowaniu sądowym adwokatom, którzy ich zatrudniają. Reprezentanci prawni składają pisma procesowe w sekretariacie sądu w imieniu klientów oraz wykonują inne czynności związane z przygotowaniem pozwów przez adwokatów.

Reprezentanci prawni są uprawnieni do występowania w sądach pokoju oraz szczególnych trybunałach i radach. Mogą również udzielać porad.

Komisja ds. Wymiaru Sprawiedliwości (Commission for the Administration of Justice) to organ odpowiedzialny za regulację tego zawodu na Malcie.

Agencja Służb Sądowych

Link otworzy się w nowym oknieAgencja Służb Sądowych jest odpowiedzialna za administrowanie sądami powszechnymi na Malcie. Agencja odpowiada za rejestry oraz urzędników je prowadzących, sporządzanie i doręczanie dokumentów sądowych, wykonywanie tytułów egzekucyjnych, m.in. wyroków i nakazów sądowych przez komorników sądowych (Court-appointed marshals) i innych urzędników, licytacje, rozprawy z udziałem ławy przysięgłych i inne sądowe postępowania karne.

Zastępca sekretarza sądowego PDF(489 Kb)mt

Asystent sędziego PDF(382 Kb)mt

Urzędnik sekretariatu sądu PDF(390 Kb)mt

Powiązane strony

Link otworzy się w nowym oknieMaltańska Izba Adwokacka

Link otworzy się w nowym oknieOficjalna strona internetowa Rady Notarialnej Malty

Ostatnia aktualizacja: 16/05/2023

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Uwaga: niedawno wprowadzono na tej stronie zmiany w oryginalnej wersji językowej niderlandzki. Strona w wybranej przez Ciebie wersji językowej jest obecnie tłumaczona przez nasze służby tłumaczeniowe.

Rodzaje zawodów prawniczych - Niderlandy

Na tej stronie przedstawiono przegląd zawodów prawniczych w Niderlandach.

Prokuratorzy

Organizacja

Służby prokuratorskie (Openbaar Ministerie, OM) to jednostka na szczeblu krajowym, której biura mieszczą się we wszystkich regionach Niderlandów. Istnieje również krajowe biuro prokuratury (Het Landelijk Parket), które koncentruje się na zwalczaniu (międzynarodowej) przestępczości zorganizowanej oraz wyspecjalizowane biuro prokuratury (Functioneel Parket) zajmujące się zwalczaniem przestępczości i oszustw finansowych oraz przestępczości w dziedzinie ochrony środowiska.

Obecnie funkcjonuje 10 rejonowych biur prokuratury, w ramach których prokuratorzy, wspomagani przez ekspertów administracyjnych i prawnych, prowadzą kilkaset tysięcy spraw rocznie. Jeżeli złożono odwołanie, sprawa zostanie przekazana do jednego z czterech biur prokuratury okręgowej (ressortsparketten). Przedstawicielem służb prokuratorskich w biurze prokuratury okręgowej jest rzecznik generalny (advocaat-generaal). Biurami zarządzają najwyżsi rangą prokuratorzy i rzecznicy generalni. Na poziomie krajowym służbami prokuratorskimi zarządza Rada Prokuratorów Generalnych (College van Procureurs-generaal) w Hadze. Odpowiedzialność polityczną za służby prokuratorskie ponosi Minister Sprawiedliwości. Wraz z radą prokuratorów generalnych podejmuje on decyzje dotyczące priorytetów dotyczących dochodzenia i ścigania.

Rola i obowiązki

Każda osoba podejrzewana o popełnienie przestępstwa będzie miała do czynienia ze służbami prokuratorskimi. Są one jedynym podmiotem w Niderlandach, który może postawić podejrzanego przed sądem. W przypadku gdy doszło do popełnienia przestępstwa, służby prokuratorskie mają za zadanie zadbać o wszczęcie postępowania przygotowawczego i postawienie zarzutów.

W tym celu służby prokuratorskie współpracują z policją i innymi służbami dochodzeniowymi. Postępowania przygotowawcze nadzoruje prokurator. Openbaar Ministerie nadzoruje również właściwe wykonywanie orzeczeń sądowych; grzywny muszą być bowiem zapłacone, kara pozbawienia wolności – odbyta, a prace społeczne – wykonane. Służby prokuratorskie i sędziowie stanowią część systemu sądownictwa. Mimo że w języku niderlandzkim Openbaar Ministerie dosłownie znaczy „ministerstwo publiczne”, nie jest to więc ministerstwo w zwykłym sensie tego słowa.

Sędziowie

Organizacja

Każda osoba pragnąca wykonywać zawód sędziego musi posiadać kilka lat doświadczenia zawodowego. Więcej informacji o wymogach można znaleźć Link otworzy się w nowym oknietutaj. Doświadczenie zawodowe można uzyskać odbywając wewnętrzne kursy szkoleniowe organizowane przez aparat sądownictwa lub zdobyć je w innych obszarach wymiaru sprawiedliwości. Potrzebne szkolenia organizowane są przez wymiar sprawiedliwości.

Sędziów powołuje monarcha, na wniosek Ministra Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości. Na urząd sędziego mogą być powołani jedynie obywatele niderlandzcy. Ponadto kandydaci muszą mieć ukończone wyższe studia prawnicze na niderlandzkim uniwersytecie.

Poszczególne osoby wyznacza się do sprawowania stanowisk w wymiarze sprawiedliwości na podstawie rekomendacji krajowej komisji selekcyjnej złożonej z członków różnych sądów, prokuratury i osób fizycznych aktywnie działających na forum społecznym.

Sędziego powołuje się do pełnienia funkcji w konkretnym sądzie. Jest to możliwe pod warunkiem, że dany sąd sam wyznaczył przyszłego sędziego. Dzięki tym warunkom system powoływania sędziów zachowuje najwyższy możliwy poziom obiektywizmu.

Sędzia jest urzędnikiem państwowym, któremu przysługuje specjalny status. Sędzia powołany do pełnienia funkcji w sądzie nie może przyjąć innego stanowiska. Sędziowie mogą pełnić urząd do ukończenia 70. roku życia. Do tego czasu wbrew ich woli może ich odwołać z urzędu tylko sąd najwyższej instancji w kraju, czyli Sąd Najwyższy Niderlandów (Hoge Raad der Nederlanden), na wniosek prokuratora generalnego (procureur-general) tego sądu.

Rola i obowiązki

Zadaniem sędziego jest wydawanie bezstronnych orzeczeń w sporach prawnych — także w sprawach, których stroną jest administracja rządowa. W celu zagwarantowania bezstronności wobec organów państwowych stosuje się specjalny system wyboru i powoływania sędziów, Dlatego status prawny sędziego różni się od statusu innych urzędników państwowych.

Konstytucja Niderlandów nakazuje sędziom wydawanie orzeczeń w sporach i zawiera postanowienia dotyczące statusu prawnego członków systemu wymiaru sprawiedliwości.

Sędziowie mogą rozstrzygać sprawy według własnego uznania na podstawie obowiązującego prawa. W szerokim zakresie regulują oni również praktyczny przebieg postępowania, na przykład czas trwania jego poszczególnych etapów.

Postępowanie sędziów regulują także przepisy ustawowe. Celem tych przepisów jest zapewnienie bezstronnego wykonywania obowiązków przez sędziów. Jeśli strona postępowania ma wątpliwości co do bezstronności sędziego w prowadzonym postępowaniu, przepisy prawa umożliwiają wystąpienie o wyłączenie sędziego rozpoznającego daną sprawę. Zdarza się, iż jedna ze stron postępowania sądowego nie jest zadowolona ze sposobu wypełniania obowiązków przez sędziego. W takim przypadku oddziela się kwestię orzeczenia wydanego przez sąd od kwestii zachowania konkretnego sędziego.

  1. Jeśli problem dotyczy samego orzeczenia, strona skarżąca ma zazwyczaj możliwość wniesienia odwołania.
  2. Skargę na zachowanie sędziego można złożyć do prezesa sądu, w którym dany sędzia sprawuje urząd. W każdym sądzie istnieje procedura składania skarg, która określa zasady ich rozpatrywania.

Sędziowie powinni mieć doświadczenie w co najmniej dwóch dziedzinach. Zazwyczaj rozpoznają oni sprawę w jednej dziedzinie, a następnie w drugiej, na zmianę. Zasada ta ma na celu uniknięcie nadmiernego koncentrowania się sędziów przez długi czas na jednym obszarze specjalizacji.

Sędziowie pracują w sądach okręgowych (rechtbanken), które obejmują co najmniej cztery wydziały: cywilny, karny, administracyjny i rejonowy. Sędziów pracujących w tym ostatnim nazywa się kantonrechter; pozostałych natomiast rechter. Sędziów pracujących w sądach apelacyjnych (gerechtshoven) oraz w Sądzie Najwyższym nazywa się raadsheer.

Składy orzekające przedstawiają się następująco:

  • Sędziowie w wydziałach rejonowych rozpoznają sprawy w składzie jednoosobowym.
  • Sędziowie sądów okręgowych zazwyczaj rozpoznają sprawy w składzie jednoosobowym, lecz w niektórych przypadkach wymagany jest skład trzech sędziów.
  • Sędziowie w sądach apelacyjnych rozpoznają sprawy w składzie trzech sędziów, chyba że sprawa może zostać rozpoznana przez sąd w składzie jednoosobowym. Kwestie te regulują przepisy ustawy o ustroju sądów (Wet op de rechterlijke organisatie).
  • W Sądzie Najwyższym każdą sprawę rozpoznaje się w składzie pięcioosobowym.

Za regulację zawodu sędziego odpowiada Rada Sądownictwa (Raad voor de rechtspraak).

Prawnicza baza danych

Więcej informacji można znaleźć na publicznie dostępnej ogólnej stronie internetowej niderlandzkiego Link otworzy się w nowym okniesądownictwa.

Organizacja zawodów prawniczych

Adwokaci

Organizacją zawodową prawa publicznego dla wszystkich adwokatów w Niderlandach jest Link otworzy się w nowym oknieNiderlandzka Izba Adwokacka (Nederlandse Orde van Advocaten). Określona ustawowo podstawowa działalność Izby Adwokackiej polega na nadzorowaniu jakości usług świadczonych przez adwokatów, między innymi w drodze:

  • realizacji szerokiego programu szkoleń zawodowych dla adwokatów;
  • opracowywania regulaminów i innych przepisów wiążących adwokatów;
  • prowadzenia postępowań dyscyplinarnych;
  • zapewniania informacji i usług na rzecz członków oraz
  • wydawania zaleceń dla instytucji państwowych dotyczących planów z różnych dziedzin polityki i projektów ustaw.

Zgodnie z ustawą o adwokaturze (Advocatenwet) wszyscy adwokaci muszą być członkami Niderlandzkiej Izby Adwokackiej. Obecnie zarejestrowanych w niej jest ponad 18 000 adwokatów.

Doradcy prawni

Nie istnieje centralna instytucja regulująca ten zawód.

Notariusze

Organizacja

Link otworzy się w nowym oknieKrólewskie Stowarzyszenie Notariuszy (Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie) broni interesów Link otworzy się w nowym oknienotariuszy w Niderlandach i zapewnia im warunki do właściwego wykonywania zawodu.

Rola i obowiązki

Dla skuteczności niektórych umów i transakcji handlowych prawo wymaga formy aktu notarialnego. Najważniejsze z nich to:

  1. przeniesienie własności nieruchomości w Niderlandach;
  2. powstanie lub wygaśnięcie hipoteki;
  3. utworzenie publicznej lub prywatnej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (NV lub BV) lub zmiana umowy spółki;
  4. utworzenie fundacji lub stowarzyszenia (w tym spółdzielni) lub zmiana ich statutu;
  5. sporządzanie, zmiana i wykonanie testamentów;
  6. zawieranie lub zmiana małżeńskich umów majątkowych (zwykle umów przedmałżeńskich) oraz umów krajowych spółek osobowych;
  7. przeniesienie własności zarejestrowanych udziałów oraz
  8. dokonanie darowizny w formie aktu notarialnego.

Ze względów praktycznych notariusz często przeprowadza inne rodzaje transakcji prawnych i może sporządzać inne umowy. Należą do nich m.in. umowy spółek osobowych (handlowych, cywilnych, komandytowych), umowy między konkubentami oraz uzgodnienia chroniące prywatne spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przed stronami trzecimi.

Inne zawody prawnicze

Działalność Link otworzy się w nowym oknieKrólewskiej Organizacji Zawodowej Urzędników Sądowych (Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders, KBvG) reguluje ustawa o urzędnikach sądowych (Gerechtsdeurwaarderswet). Ustawa nakłada na KBvG, do której mają obowiązek należeć wszyscy urzędnicy sądowi, zadanie krzewienia dobrych praktyk zawodowych.

Urzędnicy sądowi odpowiadają za przyjmowanie i przekazywanie dokumentów zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1393/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącym doręczania w państwach członkowskich dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych i handlowych. Dokumenty do doręczenia na terytorium Niderlandów należy przesyłać bezpośrednio do urzędnika sądowego. Wnioski o doręczenie należy składać w języku niderlandzkim lub angielskim. Wniosków nie można przesyłać do niderlandzkiego organu centralnego – Królewskiej Organizacji Zawodowej Urzędników Sądowych w Niderlandach. O pomoc ze strony tej organizacji można wnioskować wyłącznie w nadzwyczajnych wypadkach, o których mowa w art. 3 lit. c) wyżej wymienionego rozporządzenia UE.

Usługi prawne pro bono

O podstawową poradę prawną można zwrócić się do jednego z punktów pomocy prawnej (Het Juridisch Loket). Można tam uzyskać wyjaśnienia w sprawach natury prawnej, informacje i porady. Jest to miejsce pierwszego kontaktu w zakresie pomocy prawnej.

Jeżeli zajdzie potrzeba, interesant jest kierowany do prawnika świadczącego usługi odpłatnie lub mediatora, który udziela specjalistycznej porady prawnej.

Wszystkie usługi informacyjne w punktach pomocy prawnej są świadczone nieodpłatnie, na miejscu lub w ramach konsultacji. Punkty pomocy prawnej zajmują się problematyką z zakresu prawa cywilnego, administracyjnego, karnego oraz imigracyjnego.

W kraju działają 44 takie punkty, rozmieszczone na terenie całych Niderlandów, zatem każdy obywatel niderlandzki ma łatwy dostęp do usług prawnych.

Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Link otworzy się w nowym okniepunktów pomocy prawnej.

Powiązane strony

Link otworzy się w nowym oknieSłużby prokuratorskie

Link otworzy się w nowym oknieSądownictwo niderlandzkie i Sąd Najwyższy Niderlandów

Link otworzy się w nowym oknieNiderlandzka Izba Adwokacka

Link otworzy się w nowym oknieKrólewskie Stowarzyszenie Notariuszy

Link otworzy się w nowym oknieKrólewska Organizacja Zawodowa Urzędników Sądowych w Niderlandach

Link otworzy się w nowym okniePunkty pomocy prawnej

Ostatnia aktualizacja: 11/01/2022

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Austria

Na tej stronie przedstawiono przegląd zawodów prawniczych w Austrii.

Zawody prawnicze – wstęp

Obecnie (dane na 2023 r.) około 1 850 sędziów zawodowych orzeka w sądach powszechnych, tj. w sprawach cywilnych, karnych oraz z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych (przedstawiona liczba obejmuje osoby czynne zawodowo wykonujące obowiązki w pełnym wymiarze czasu pracy, w tym w Sądzie Najwyższym). Około 700 referendarzy sądowych odpowiada za sprawowanie znacznej części wymiaru sprawiedliwości. Ponadto około 600 sędziów zawodowych orzeka w sądach administracyjnych.

Ponadto w rozpoznawaniu określonych spraw uczestniczą niezawodowi członkowie składów orzekających, którzy pełnią swoje funkcje społecznie. Należą do nich ławnicy lub członkowie ławy przysięgłych w sprawach karnych oraz asesorzy dysponujący specjalistyczną wiedzą pracujący przy sprawach gospodarczych oraz sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, a także niektórych postępowaniach administracyjnych.

W Austrii zawód prokuratora wykonuje 480 osób (dane na 2023 r. – przedstawiona liczba obejmuje osoby czynne zawodowo wykonujące obowiązki w pełnym wymiarze czasu pracy, w tym w Prokuraturze Generalnej, ale nie osoby oddelegowane do pracy w organie centralnym).

W systemie penitencjarnym zatrudnionych jest łącznie 3 799 osób (dane na dzień 1 września 2019 r. – przedstawiona liczba obejmuje osoby czynne zawodowo wykonujące obowiązki w pełnym wymiarze czasu pracy, uwzględniając członków Dyrekcji ds. Więziennictwa), w tym 3 214 strażników więziennych (uwzględniając funkcjonariuszy pracujących w służbie szkoleniowej).

1. Sędziowie

Szkolenie i powoływanie sędziów

Osoba, która ma być powołana na stanowisko sędziego sądu powszechnego, musi dysponować co najmniej czteroletnim stażem w wykonywaniu zawodu prawniczego oraz zdać egzamin sędziowski po uprzednim ukończeniu studiów prawniczych.

Część tego doświadczenia zawodowego zdobywa się podczas co najmniej siedmiomiesięcznego stażu w sądzie (staż sądowy, dawniej zwany „rokiem sądowym”), do którego uprawnieni są absolwenci i który musi odbyć również każdy, kto chce zostać adwokatem lub notariuszem. Pozostałą część obowiązkowej praktyki zawodowej odbywa się zazwyczaj w ramach specjalnego przygotowania do zawodu sędziego – jako aplikant sędziowski uczestniczący w szkoleniu kadr wymiaru sprawiedliwości, ale można ją odbyć także poprzez inną prawniczą działalność zawodową, na przykład pracując jako aplikant adwokacki.

Każdego roku na aplikację sędziowską przyjmowanych jest około 100 aplikantów. Aplikacja sędziowska (w tym staż w sądzie) trwa co do zasady 4 lata i odbywa się w sądach rejonowych (Bezirksgerichte), sądach krajowych (Landesgerichte), prokuraturach, zakładach karnych, ośrodkach ochrony ofiar przestępstw i pomocy dla takich ofiar, w kancelarii adwokackiej lub notarialnej lub w Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (Finanzprokuratur). Część aplikacji może również odbyć się w wyższym sądzie krajowym (Oberlandesgericht), w Sądzie Najwyższym, w Federalnym Ministerstwie Sprawiedliwości, w Dyrekcji ds. Więziennictwa, w ośrodkach służby kuratorskiej, w stowarzyszeniach zarządców powierniczych, w urzędach ds. dzieci i młodzieży (Jugendamt), w biurze rzecznika ds. ochrony prawnej lub w sektorze finansowym (na przykład w odpowiednich przedsiębiorstwach). Aplikacja sędziowska kończy się egzaminem sędziowskim. W przypadku osób, które po zdobyciu doświadczenia zawodowego w wykonywaniu innych zawodów prawniczych zmieniają swoją ścieżkę zawodową, czas trwania aplikacji jest odpowiednio krótszy. Osoba, która zdała już egzamin adwokacki lub notarialny, musi podejść wyłącznie do egzaminu uzupełniającego, a nie do egzaminu sędziowskiego.

Po złożeniu egzaminu sędziowskiego z wynikiem pozytywnym należy zgłosić swoją kandydaturę na wolne stanowisko sędziego lub prokuratora.

W sądach administracyjnych nie przewidziano aplikacji sędziowskiej, ale sędziowie sądu administracyjnego muszą dysponować co najmniej pięcioletnim doświadczeniem zawodowym (na przykład zdobytym podczas pracy w organie administracji). Sędziowie ci nie przystępują do egzaminu sędziowskiego.

Sędziowie sądów powszechnych mogą przechodzić do sądów administracyjnych. Po 5 latach pracy w sądach administracyjnych sędziowie orzekający w tych sądach również mogą zostać powołani na sędziów sądów powszechnych.

Sędziów i prokuratorów co do zasady powołuje Federalny Minister Sprawiedliwości. Prawo powoływania jest zastrzeżone dla Prezydenta Federalnego wyłącznie w przypadku powołań do sprawowania określonych funkcji. Sędziów krajowego sądu administracyjnego powołuje natomiast rząd odpowiedniego kraju związkowego. Na urząd sędziego lub prokuratora powołany może zostać wyłącznie obywatel austriacki.

Status sędziów

Sędziowie powoływani do orzekania w federalnych sądach powszechnych i administracyjnych są federalnymi urzędnikami służby cywilnej. Poza konstytucją federalną (Bundes-Verfassungsgesetz) podstawowym źródłem prawa regulującym kwestie szkolenia i statusu zawodowego sędziów jest ustawa o zawodzie sędziego i prokuratora (Richter- und Staatsanwaltschaftsdienstgesetz). Ustawa zawiera wiele przepisów (między innymi przepisy dotyczące kwestii dyscyplinarnych i opisy stosunku służbowego) regulujących poszczególne kwestie zarówno w odniesieniu do sędziów, jak i prokuratorów.

Sędziowie powołani do orzekania w krajowych sądach administracyjnych (Landesverwaltungsgerichte) są urzędnikami służby cywilnej danego kraju związkowego. Ich status zawodowy jest uregulowany w konstytucji federalnej i przepisach szczególnych obowiązujących na szczeblu poszczególnych krajów związkowych.

Wszyscy sędziowie zawodowi są powoływani na czas nieoznaczony i przechodzą na emeryturę z końcem miesiąca, w którym osiągną wiek 65 lat.

Zgodnie z art. 87 i 88 konstytucji federalnej sędziowie działają jako niezawiśli przedstawiciele państwa w zakresie wykładni prawa i rozstrzygania spraw. Wspomniana niezawisłość sędziowska wyraża się jako niepodleganie jakimkolwiek instrukcjom (niezawisłość w ujęciu przedmiotowym), jak również jako brak możliwości złożenia sędziego z urzędu lub przeniesienia go na inne stanowisko (niezawisłość w ujęciu personalnym). Sędziowie są związani jedynie prawem i podejmują decyzje wyłącznie na podstawie własnych przekonań co do prawa. Nie są także związani wcześniejszymi orzeczeniami innych sądów zapadłymi w podobnych sprawach (precedensami).

Poza przejściem w stan spoczynku po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego sędzia może zostać złożony z urzędu, przeniesiony na inne stanowisko lub przeniesiony w stan spoczynku wbrew jego woli – wyłącznie w okolicznościach oraz w trybie przewidzianym ustawą, na mocy prawomocnego orzeczenia sądu (art. 88 konstytucji federalnej).

Sędziowie korzystają ze specjalnego statusu konstytucyjnego wyłącznie przy sprawowaniu funkcji sędziowskich (przy wykonywaniu wszelkich powierzonych im przez prawo czynności z zakresu sprawowania wymiaru sprawiedliwości i przy przydzielaniu spraw), a nie przy czynnościach z zakresu administracji sądowej, które to czynności sędziowie również wykonują. Wyjątek stanowią sprawy z zakresu administracji sądowej rozstrzygane w izbach lub komisjach (na przykład przydział spraw, wnioski dotyczące powołań na stanowiska). W innych sytuacjach sędziowie są związani instrukcjami swoich przełożonych. Sposób przydzielania spraw sądowych służy zapewnieniu poszanowania zagwarantowanego na mocy konstytucji prawa do bycia wysłuchanym przez sędziego.

Rola i obowiązki

Zadaniem sędziów jest orzekanie w sprawach karnych i cywilnych. W sprawach z zakresu prawa administracyjnego i konstytucyjnego sprawują oni funkcję kontrolną wobec administracji oraz występują jako strażnicy konstytucji.

Odpowiedzialność wobec prawa

Sąd dyscyplinarny: sędziowie, którzy dopuszczą się zawinionego naruszenia obowiązków służbowych i etycznych, odpowiadają przed sądem dyscyplinarnym. W przypadku sędziów sądów powszechnych sąd dyscyplinarny tworzy się przy wyższym sądzie krajowym lub przy Sądzie Najwyższym. W jego składzie orzekającym zasiadają wyłącznie sędziowie. Sąd dyscyplinarny jest również właściwy w sprawach dotyczących niedopełnienia obowiązków służbowych przez prokuratorów. Te same przepisy dyscyplinarne – z kilkoma wyjątkami – mają zastosowanie do sędziów orzekających w federalnych sądach administracyjnych. Natomiast sędziowie krajowych sądów administracyjnych podlegają przepisom dyscyplinarnym ustanowionym w przepisach danego kraju związkowego.

Sąd karny: sędziowie (i prokuratorzy), którzy dopuszczą się przewinienia służbowego wyczerpującego znamiona przestępstwa, odpowiadają przed sądem karnym (np. w przypadku nadużycia władzy publicznej).

Sąd cywilny: osoby, które poniosły szkodę na skutek bezprawnego i zawinionego działania sędziego (lub prokuratora) mogą dochodzić odszkodowania wyłącznie od państwa. W takiej sytuacji państwu przysługuje roszczenie regresowe wobec sędziego (lub prokuratora) w przypadku ich umyślnego działania lub rażącego niedbalstwa.

2. Prokuratorzy

Struktura organizacyjna

Ogólnie rzecz biorąc, struktura hierarchiczna prokuratury pokrywa się z organizacją sądów.

Przy każdym z 16 sądów pierwszej instancji właściwych do orzekania w sprawach karnych działa biuro prokuratury. Ponadto funkcjonuje Biuro Prokuratury ds. Zwalczania Przestępczości Gospodarczej i Korupcji (Wirtschafts- und Korruptionsstaatsanwaltschaft) właściwe dla całego terytorium Austrii. Przy każdym wyższym sądzie krajowym działa biuro prokuratury naczelnej, a przy Sądzie Najwyższym – Prokuratura Generalna. Biura prokuratury naczelnej oraz Prokuratura Generalna podlegają bezpośrednio Federalnemu Ministrowi Sprawiedliwości.

Szkolenie i powoływanie prokuratorów

Szkolenia prokuratorów odpowiadają szkoleniom zawodowych sędziów orzekających w sądach powszechnych.

Na urząd prokuratora powołane mogą zostać wyłącznie osoby, które spełniają również warunki powołania na urząd sędziego.

Aby obsadzić wolne stanowisko prokuratorskie, podobnie jak stanowiska sędziowskie, wymagane jest publiczne ogłoszenie o wakacie. Do powoływania na urząd prokuratora uprawniony jest Prezydent Federacji, ale – podobnie jak w odniesieniu do sędziów – w przypadku większości stałych stanowisk prokuratorskich Prezydent powierza to zadanie Federalnemu Ministrowi Sprawiedliwości.

Status prokuratorów

Biura prokuratury są odrębnymi, ale nie niezawisłymi, organami wymiaru sprawiedliwości. Mają hierarchiczną strukturę i są związane instrukcjami biur prokuratury naczelnej, a ostatecznie Federalnego Ministra Sprawiedliwości.

Kompetencje do wydawania instrukcji regulują precyzyjnie przepisy ustawowe. Instrukcje biura prokuratury naczelnej lub Federalnego Ministra Sprawiedliwości wydawane są wyłącznie w formie pisemnej. Muszą być opatrzone uzasadnieniem. Ponadto w aktach sprawy karnej należy odnotować treść otrzymanych instrukcji. Przed wydaniem instrukcji Federalny Minister Sprawiedliwości jest obowiązany zasięgnąć opinii Rady ds. Instrukcji (Weisungsrat). Federalny Minister Sprawiedliwości ponosi odpowiedzialność ministerialną; odpowiada przed parlamentem i ma obowiązek przekazywać mu stosowne informacje.

Pracownicy poszczególnych biur prokuratury wykonują instrukcje wydane przez dyrektora biura. Jeżeli jednak dany pracownik prokuratury uzna otrzymaną instrukcję za sprzeczną z prawem, może żądać przekazania mu tej instrukcji w formie pisemnej, a nawet zwrócić się o odsunięcie od danej sprawy karnej.

Rola i obowiązki

Biura prokuratury to szczególne, odrębne od sądów organy. Ich rola polega na ochronie interesu publicznego przy wymiarze sprawiedliwości w sprawach karnych. Obejmuje to prowadzenie postępowań przygotowawczych. Prokuratorzy są również odpowiedzialni za wniesienie aktu oskarżenia i postawienie oskarżonym zarzutów w toku postępowania karnego. Stąd też prokuratorów nazywa się oskarżycielami publicznymi (Anklagebehörde).

Prokuratorzy odpowiadają za stawianie zarzutów i wnoszenie oskarżenia, zarówno przed sądem krajowym, jak i sądami rejonowymi w obszarze właściwości miejscowej sądu krajowego. Z reguły prokuratorzy rejonowi wnoszą oskarżenie przed sądami rejonowymi. Są to funkcjonariusze dysponujący specjalistyczną wiedzą, choć nie wymaga się od nich ukończenia studiów wyższych.

Szczególną pozycję zajmuje Biuro Prokuratury ds. Zwalczania Przestępczości Gospodarczej i Korupcji działające na obszarze całego kraju, które jest organem właściwym przede wszystkim w sprawach dotyczących przypadków nadużycia władzy przez urzędników służby cywilnej oraz w sprawach dotyczących przestępstw gospodarczych o wartości przedmiotu czynu przekraczającej 5 000 000 euro. Biuro jest również organem właściwym w sprawach dotyczących przestępstw finansowych o wartości przedmiotu sprawy przekraczającej 5 000 000 euro, niektórych sprawach dotyczących kwalifikowanych przestępstw nadużycia świadczeń z zabezpieczenia społecznego, kwalifikowanych przestępstw dotyczących nadużyć związanych z upadłością (kridaträchtiges Verhalten) oraz, między innymi, przestępstw, o których mowa w ustawie o spółkach akcyjnych lub w ustawie o spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, popełnionych w odpowiednio dużych przedsiębiorstwach (o kapitale zakładowym co najmniej 5 000 000 euro lub zatrudniających ponad 2 000 pracowników).

Biura prokuratury naczelnej to jednostki nadrzędne wobec biur prokuratury. Działają przy wyższych sądach krajowych Wiedniu, Grazu, Linzu i Innsbrucku. Poza stawianiem zarzutów oskarżonym przed wyższymi sądami krajowymi prokuratorzy naczelni sprawują również nadzór nad wszystkimi biurami prokuratury na swoim obszarze właściwości miejscowej i podlegają bezpośrednio Federalnemu Ministrowi Sprawiedliwości.

Prokuratura Generalna działająca przy Sądzie Najwyższym zajmuje szczególną pozycję. Prokuratura Generalna podlega bezpośrednio Federalnemu Ministrowi Sprawiedliwości i nie jest uprawniona do wydawania jakichkolwiek instrukcji biurom prokuratury ani biurom prokuratury naczelnej. Prokuratura Generalna nie wnosi również aktów oskarżenia. Jej zadaniem jest natomiast wspieranie Sądu Najwyższego. Prokuratura Generalna została wyposażona w szczególności w uprawnienie do wnoszenia skarg o stwierdzenie niezgodności orzeczeń z prawem w sprawach karnych, w których stronom nie przysługuje możliwość (dalszego) zaskarżenia orzeczenia, aby zapewnić przestrzeganie prawa w postępowaniu karnym. Prokuratura Generalna pełni zatem ważną funkcję: służy zapewnieniu jednolitości prawa, jak również pewności prawa w sprawach karnych.

Odpowiedzialność wobec prawa

Kwestie związane z odpowiedzialnością dyscyplinarną, karną i cywilną prokuratorów uregulowano w taki sam sposób, jak kwestie związane z odpowiedzialnością sędziów sądów powszechnych.

3. Referendarze sądowi

Struktura organizacyjna

W Austrii urząd referendarza sądowego (Diplomrechtspfleger*innen) to podstawowy filar systemu sądowego. Obecnie ponad 700 referendarzy sądowych wydaje ponad 80% wszystkich orzeczeń w sprawach cywilnych w pierwszej instancji.

Szkolenie referendarzy sądowych

Na aplikację referendarską przyjmuje się wyłącznie osoby, które zdały egzamin kończący edukację na poziomie średnim (Matura) lub egzamin kończący edukację na poziomie szkoły zawodowej (Berufsreifeprüfung). Aplikacja referendarska trwa 3 lata i obejmuje pracę w sądzie, w tym sporządzanie pism sądowych w odpowiedniej dziedzinie specjalizacji, odbywanie szkoleń ogólnych i szkoleń specjalizacyjnych oraz składanie odpowiednich egzaminów. Po pomyślnym złożeniu egzaminu referendarskiego kandydat na referendarza sądowego otrzymuje dyplom wydany przez Federalnego Ministra Sprawiedliwości, pod warunkiem że spełnia pozostałe wymogi wyszczególnione w § 3 ustawy o referendarzach sądowych (Rechtspflegergesetz). Na dyplomie należy wskazać dziedzinę specjalizacji referendarza. Po otrzymaniu dyplomu kandydat na referendarza sądowego jest uprawniony do zajmowania się sprawami sądowymi z dziedziny jego specjalizacji na terytorium federalnym, a zatem może wykonywać zawód referendarza sądowego.

Następnie prezes wyższego sądu krajowego określa sąd, w którym dany urzędnik sądowy zostanie zatrudniony na stanowisku referendarza sądowego, oraz okres, na który obejmie to stanowisko (w stosownych przypadkach). Kierownictwo (prezes lub dyrektor) sądu określonego w opisany powyżej sposób przydziela referendarza sądowego do wydziału, którym kieruje sędzia, lub – w stosownych przypadkach – do kilku wydziałów.

Status referendarzy sądowych

Referendarz to urzędnik sądowy o specjalnym przygotowaniu zawodowym, któremu na podstawie art. 87a austriackiej konstytucji federalnej oraz ustawy o referendarzach (Rechtspflegergesetz) można powierzyć rozpoznawanie określonych spraw cywilnych w pierwszej instancji. W tej roli referendarze sądowi są związani wyłącznie instrukcjami sędziego odpowiedzialnego za sprawę według systemu przydziału spraw sądowych. Sędziowie mogą w dowolnej chwili zastrzec sobie prawo do samodzielnego rozpoznania sprawy lub przejąć sprawę od referendarza. Na postanowienia wydawane przez referendarzy sądowych przysługuje zażalenie, podobnie jak ma to miejsce w przypadku postanowień wydawanych przez sędziów.

W praktyce referendarze sądowi wykonują większość powierzonych im obowiązków niezależnie. Instrukcje sędziego nie należą to typowych sytuacji i są wydawane niezwykle rzadko.

Rola i obowiązki

Referendarze sądowi prowadzą sprawy w następujących dziedzinach:

  • sprawy cywilne, sprawy o egzekucję i dotyczące niewypłacalności (sprawy o uregulowanie długu),
  • sprawy w postępowaniu nieprocesowym,
  • sprawy z zakresu rejestru gruntów i rejestru statków,
  • sprawy z zakresu rejestru spółek.

Każda z tych dziedzin wymaga specjalistycznego przygotowania. Referendarzy sądowych powołuje się w danej dziedzinie specjalizacji.

Podział obowiązków między sędziami a referendarzami sądowymi

Zakres działalności referendarza sądowego nie obejmuje całości prac i orzeczeń w danej dziedzinie specjalizacji. Rodzaje spraw wchodzące w zakres działalności referendarza sądowego zostały wyszczególnione w austriackiej ustawie o referendarzach sądowych, a zakresy obowiązków różnią się zależnie od dziedzin specjalizacji.

W ustawie o referendarzach sądowych określono obszary działalności odpowiadające dziedzinom specjalizacji, w których referendarzom powierza się określone obowiązki (na przykład obszar działalności dotyczący postępowań w związku z niewypłacalnością oznacza odpowiedzialność za prowadzenie postępowań upadłościowych przed sądami rejonowymi). Niektóre obowiązki pozostają oczywiście zastrzeżone dla sędziów.
Ponadto każdy obszar działalności obejmuje między innymi wykonywanie nakazów zapłaty w postępowaniu nakazowym, potwierdzanie mocy wiążącej i wykonalności orzeczeń sądu w danym obszarze działalności, rozpatrywanie wniosków o przyznanie pomocy prawnej w postępowaniu przed referendarzem sądowym oraz wykonywanie czynności urzędowych na podstawie wniosku o udzielenie pomocy sądowej złożonego przez sąd lub organ krajowy.

4. Adwokaci

Informacje ogólne

Adwokaci są odpowiednio wykwalifikowani i uprawnieni do reprezentowania stron we wszystkich postępowaniach sądowych i pozasądowych dotyczących kwestii publicznych i prywatnych przed wszystkimi sądami i organami publicznymi Austrii.

Osoby zainteresowane wykonywaniem zawodu adwokata w Austrii nie muszą ubiegać się o żadne urzędowe powołanie; wykonywanie zawodu adwokata podlega jednak niżej określonym wymaganiom.

Podstawę prawną wykonywania zawodu adwokata stanowią kodeks zawodu adwokata (Rechtsanwaltsordnung – RAO, RGBI nr 96/1896), regulamin dyscyplinarny adwokatów i aplikantów adwokackich (Disziplinarstatut für Rechtsanwälte und Rechtsanwaltsanwärter – DSt, BGBI nr 474/1990), federalna ustawa o opłatach adwokackich (Bundesgesetz über den Rechtsanwaltstarif – RATG, BGBI nr 189/1969), ustawa o egzaminie adwokackim (Rechtsanwaltsprüfungsgesetz – RAPG, BGBI nr 556/1985) oraz ustawa federalna o swobodzie świadczenia usług i prowadzenia działalności przez prawników europejskich oraz świadczenia usług prawnych przez prawników prowadzących działalność międzynarodową w Austrii (Bundesgesetz über den freien Dienstleistungsverkehr und die Niederlassung von europäischen Rechtsanwältinnen und Rechtsanwälten sowie die Erbringung von Rechtsdienstleistungen durch international tätige Rechtsanwältinnen und Rechtsanwälte in Österreich – EIRAG), BGBl. I nr 27/2000.

Wymagania dotyczące wykonywania zawodu

Osoby zainteresowane wykonywaniem zawodu adwokata muszą uzyskać dyplom ukończenia studiów w zakresie prawa austriackiego i wykazać, że wykonywały zawód prawniczy przez co najmniej ostatnich 5 lat, przepracowały co najmniej 7 miesięcy w sądzie lub biurze prokuratury oraz 3 lata w austriackiej kancelarii adwokackiej w charakterze aplikanta adwokackiego.

Egzamin adwokacki, którego zdanie stanowi warunek dopuszczenia do wykonywania zawodu adwokata, można złożyć po odbyciu trzyletniej praktyki zawodowej, w ramach której aplikant jest obowiązany przepracować co najmniej 7 miesięcy w sądzie i co najmniej 2 lata w kancelarii adwokackiej. Przed przystąpieniem do egzaminu aplikanci są również obowiązani odbyć obowiązkowe szkolenia dla aplikantów adwokackich organizowane przez izbę adwokacką.

Osoby, które spełnią wymienione wymagania, mogą zostać wpisane na listę adwokatów prowadzoną przez izbę adwokacką właściwą miejscowo dla okręgu sądowego, w którym będą wykonywać zawód.

W określonych okolicznościach adwokaci zagraniczni będący obywatelami państwa członkowskiego Unii Europejskiej, innego państwa-strony Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Szwajcarii mogą również:

  • czasowo wykonywać zawód adwokata w Austrii,
  • po złożeniu egzaminu sprawdzającego kompetencje ubiegać się o wpis na listę adwokatów prowadzoną przez właściwą izbę adwokacką lub
  • prowadzić praktykę w Austrii bez składania uprzedniego egzaminu sprawdzającego kompetencje, posługując się tytułem zawodowym używanym w kraju pochodzenia, a po 3 latach skutecznego i stałego wykonywania zawodu w Austrii zostać w pełni włączonym do austriackiej palestry.

W określonych okolicznościach członek izby adwokackiej działającej w państwie będącym członkiem GATS może również tymczasowo dokonywać ściśle oznaczonych czynności adwokackich w Austrii.

Odpowiedzialność wobec prawa

Adwokat, który dopuści się naruszenia obowiązków zawodowych lub swoim postępowaniem uchybi godności zawodu, odpowiada przed radą dyscyplinarną, której członków wybiera właściwa miejscowo izba adwokacka. Rada dyscyplinarna może nakładać kary dyscyplinarne, ze skreśleniem danej osoby z listy adwokatów włącznie. W drugiej instancji decyzje w kwestii kar dyscyplinarnych wydaje Sąd Najwyższy zorganizowany w formie czteroosobowych wydziałów, w skład których wchodzi po dwóch sędziów Sądu Najwyższego oraz po dwóch adwokatów.

Ponadto adwokaci podlegają oczywiście odpowiedzialności karnej oraz cywilnej.

Izba adwokacka, Federalna Austriacka Izba Adwokacka

Izbę adwokacką (Rechtsanwaltskammer) tworzą wszyscy adwokaci w danym kraju związkowym wpisani na listę prowadzoną w tym kraju związkowym. Izby adwokackie są podmiotami publicznoprawnymi, autonomicznymi i samorządnymi.

Na szczeblu federalnym interesy austriackich adwokatów reprezentuje zasadniczo Federalna Austriacka Izba Adwokacka (Österreichischer Rechtsanwaltskammertag). W skład tej izby wchodzą austriackie izby adwokackie, natomiast jej organ przedstawicielski składa się z delegatów wyznaczonych przez izby adwokackie (Link otworzy się w nowym okniehttp://www.rechtsanwaelte.at/).

5. Notariusze

Informacje ogólne

Notariusz, jako niezależna i bezstronna instytucja prewencji jurysdykcyjnej, służy obywatelom chcącym zgodnie z prawem uregulować swoje stosunki prywatnoprawne.

Podstawowym obowiązkiem notariusza jest uczestnictwo w czynnościach prawnych oraz udzielanie pomocy prawnej obywatelom. Notariusze sporządzają akty notarialne z zakresu prawa publicznego, przechowują składniki majątku powierzone im przez osoby trzecie, sporządzają akty notarialne z zakresu prawa prywatnego oraz reprezentują strony, w szczególności w postępowaniu nieprocesowym. Notariusze dokonują ponadto czynności z polecenia sądu w postępowaniu nieprocesowym. W szczególności notariusze prowadzą postępowania spadkowe, pełniąc rolę zarządców sądowych.

Do obowiązków notariusza należy dopilnowanie, aby majątek osoby zmarłej został zabezpieczony oraz przekazany uprawnionym spadkobiercom. Ponieważ czynności te wymagają szczególnej znajomości prawa spadkowego oraz postępowania nieprocesowego, obywatele często zwracają się do notariuszy o pomoc w sporządzaniu testamentów, a także ogólnie o udzielenie porad i reprezentowanie ich w sprawach spadkowych.

Notariusze sprawują urząd publiczny, lecz nie są urzędnikami służby cywilnej. Ponoszą oni ryzyko gospodarcze związane z prowadzeniem kancelarii, nie prowadzą jednak działalności gospodarczej. Ich status jest podobny do statusu osób wykonujących wolne zawody, ale przy pełnieniu funkcji zarządców sądowych uznaje się ich za urzędników sądowych. Wykonywanie zawodu notariusza stanowi główną działalność prowadzoną przez daną osobę, której nie można łączyć z wykonywaniem zawodu adwokata.

O zmianie liczby kancelarii notarialnych oraz ich siedzib decyduje Federalny Minister Sprawiedliwości w drodze rozporządzenia. W Austrii działalność prowadzi obecnie 536 notariuszy (stan na kwiecień 2023 r.).

Podstawę prawną wykonywania zawodu notariusza stanowią austriacki kodeks notarialny (Notariatsordnung, RGBI nr 75/1871), ustawa o aktach notarialnych (Notariatsaktsgesetz, RGBI nr 76/1871), ustawa o opłatach notarialnych (Notariatstarifgesetz, BGBI nr 576/1973), ustawa o egzaminach notarialnych (Notariatsprüfungsgesetz, BGBI nr 522/1987), ustawa o zarządcach sądowych (Gerichtskommissärsgesetz, BGBI nr 343/1970) oraz ustawa o wynagrodzeniu notariuszy pełniących funkcję zarządców sądowych (Gerichtskommissionstarifgesetz, BGBI nr 108/1971).

Szkolenie

Osoby, które ukończyły wyższe studia prawnicze (w zakresie prawa austriackiego) i chcą wykonywać zawód notariusza, muszą zatrudnić się w kancelarii notarialnej i wystąpić o wpisanie ich na listę aplikantów notarialnych.

Wpis na listę aplikantów notarialnych prowadzoną przez właściwą izbę notarialną może uzyskać osoba, która odbyła siedmiomiesięczną praktykę sądową jako prawnik w sądzie lub prokuraturze oraz w chwili pierwszego wpisu na listę aplikantów nie ukończyła 35 lat.

Aby zostać dopuszczonym do egzaminu notarialnego, aplikant notarialny musi odbyć obowiązkowe szkolenia przewidziane przez izbę notarialną.

Egzamin notarialny składa się z dwóch części.

  • Aplikant notarialny może przystąpić do pierwszej części egzaminu po odbyciu 18 miesięcy aplikacji. Pierwszą część egzaminu musi jednak zaliczyć najpóźniej do końca 5. roku aplikacji – w przeciwnym razie zostanie skreślony z listy aplikantów notarialnych.
  • Do drugiej części egzaminu można przystąpić nie wcześniej niż po upływie kolejnego roku wykonywania w praktyce czynności w charakterze aplikanta notarialnego. Drugą część egzaminu notarialnego należy zaliczyć najpóźniej do końca 10. roku aplikacji – w przeciwnym razie aplikant zostanie skreślony z listy aplikantów notarialnych.

Powołanie

Do obsadzenia zwolnionych lub nowo utworzonych stanowisk notarialnych wymagane jest publiczne ogłoszenie o wolnych stanowiskach. Ustawa (§ 6 austriackiego kodeksu notarialnego) stanowi między innymi, że kandydatem na stanowisko notarialne może być osoba, która:

  • posiada obywatelstwo państwa członkowskiego UE, EOG lub Szwajcarii;
  • ukończyła studia wyższe w zakresie prawa austriackiego;
  • zdała egzamin notarialny oraz
  • jest w stanie wykazać, że przez 7 lat wykonywała zawód prawniczy, z czego przez co najmniej 3 lata po złożeniu egzaminu notarialnego była zatrudniona w charakterze asesora notarialnego.

Spełnienie podstawowych kryteriów nie oznacza jednak nabycia prawa do powołania na stanowisko notariusza. W toku procedury rekrutacyjnej właściwa miejscowo izba notarialna ocenia kandydatów i tworzy ich ranking. Następnie tak samo postępuje wydział kadr właściwego sądu krajowego oraz wydział kadr wyższego sądu krajowego. Decydujące znaczenie przy powołaniu ma długość okresu faktycznego zatrudnienia. Izba notarialna oraz wydziały kadr obu sądów przedstawiają krótką listę trzech kandydatur Federalnemu Ministrowi Sprawiedliwości. Choć takie krótkie listy nie są wiążące dla Federalnego Ministra Sprawiedliwości, w praktyce powołuje on wyłącznie kandydatów na nich figurujących.

Notariusz może wykonywać zawód do 31 stycznia roku kalendarzowego, w którym kończy 70 lat. Przeniesienie notariusza z urzędu na inne stanowisko nie jest dopuszczalne.

Nadzór nad działalnością notariuszy; odpowiedzialność wobec prawa

Ze względu na obowiązki w zakresie sporządzania aktów notarialnych oraz wykonywania czynności zarządców sądowych notariusze podlegają szczególnemu nadzorowi. Nadzór nad działalnością notariuszy należy do odpowiedzialności Federalnego Ministra Sprawiedliwości, administracji sądowej oraz bezpośrednio izb notarialnych.

W odniesieniu do notariuszy stosuje się szczególne przepisy dyscyplinarne. Sprawy o przewinienia dyscyplinarne rozpoznaje w pierwszej instancji wyższy sąd krajowy, a w drugiej instancji Sąd Najwyższy – w takiej sytuacji obydwa te sądy pełnią funkcję sądów dyscyplinarnych dla notariuszy. W składach orzekających, które rozpoznają sprawy dyscyplinarne, każdorazowo zasiadają również notariusze. Sądy dyscyplinarne wymierzają kary dyscyplinarne, z pozbawieniem prawa wykonywania zawodu włącznie. Kary za wykroczenia o charakterze czysto administracyjnym wymierza izba notarialna.

Obok odpowiedzialności dyscyplinarnej notariusze ponoszą naturalnie odpowiedzialność karną i cywilną.

W zakresie, w jakim notariusz wykonuje czynności zarządcy sądowego, jest uważany za urzędnika służby cywilnej w rozumieniu prawa karnego, a zatem odpowiada za tzw. przestępstwa urzędnicze, w szczególności nadużycie władzy. Odpowiedzialność cywilna notariusza została uregulowana inaczej. W zakresie, w jakim notariusz wykonuje czynności zarządcy sądowego, podlega tym samym przepisom dotyczącym odpowiedzialności co sędziowie i prokuratorzy. Strony nie mogą zatem występować z roszczeniami bezpośrednio przeciwko notariuszom – zamiast tego mogą dochodzić odszkodowania od państwa. W takiej sytuacji państwu przysługuje roszczenie regresowe wobec notariusza w przypadku jego umyślnego działania lub rażącego niedbalstwa. Poza zakresem czynności zarządcy sądowego notariusze ponoszą bezpośrednią odpowiedzialność cywilną wobec stron.

Kolegia notariuszy, Federalna Austriacka Izba Notarialna

Notariusze prowadzący kancelarie w poszczególnych krajach związkowych lub aplikanci notarialni wpisani na listę w tych krajach związkowych są zrzeszeni w kolegiach notariuszy. Kraje związkowe Wiedeń, Dolna Austria i Burgenland mają wspólne kolegium, podobnie jak Tyrol i Voralberg.

Kolegium odpowiada za zachowanie powagi i godności zawodu oraz reprezentuje interesy tej grupy zawodowej.

Każde kolegium notariuszy musi wybrać skład izby notarialnej spośród swoich członków. W izbie notarialnej zasiadają: przewodniczący będący notariuszem, sześciu notariuszy (12 w Wiedniu) i trzech aplikantów notarialnych (sześciu w Wiedniu).

Izby notarialne działające w krajach związkowych tworzą Link otworzy się w nowym oknieAustriacką Izbę Notarialną (Österreichische Notariatskammer)(www.notar.at). Jej zadanie polega na reprezentowaniu notariuszy oraz na ochronie ich uprawnień i interesów w sprawach dotyczących austriackiego notariatu lub w sprawach, których zakres wykracza poza pojedynczą izbę notarialną.

Powiązane strony

Link otworzy się w nowym oknieZawody prawnicze – Austria

Ostatnia aktualizacja: 26/10/2023

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Polska

W niniejszej części przedstawiono przegląd zawodów prawniczych w Polsce.

Prosecutors (prokuratorzy)

Organizacja

Poniższa struktura organizacyjna obejmuje prokuraturę oraz inne właściwe służby w oparciu o ustawę z dnia 9 października 2009 r.

Prokuraturę w Polsce tworzą:

  • Prokurator Generalny;
  • prokuratorzy powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury i prokuratorzy wojskowi podlegli Prokuratorowi Generalnemu;
  • prokuratorzy Instytutu Pamięci Narodowej oraz Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Prokurator Generalny jest naczelnym organem prokuratury powoływanym przez prezydenta Polski z grupy kandydatów wskazanych przez Krajową Radę Sądownictwa i Krajową Radę Prokuratorów. Prokurator Generalny przedstawia premierowi roczne sprawozdania z działalności prokuratury. Prokuratorzy powszechni i wojskowi powoływani są przez Prokuratora Generalnego z listy kandydatów wskazanych przez Krajową Radę Prokuratorów.

Powszechne jednostki organizacyjne prokuratury funkcjonują na czterech poziomach:

  • Prokuratura Generalna;
  • prokuratura apelacyjna;
  • prokuratura okręgowa;
  • prokuratura rejonowa.

Wojskowe jednostki organizacyjne prokuratury funkcjonują na trzech poziomach:

  • Naczelna Prokuratura Wojskowa;
  • wojskowe prokuratury okręgowe;
  • wojskowe prokuratury garnizonowe.

Prokuratorzy publiczni Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji ds. Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu działają w następujących jednostkach organizacyjnych:

  • Główna Komisja ds. Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu;
  • wydziały Głównej Komisji ds. Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu;
  • Biuro Lustracyjne;
  • wydziały Biura Lustracyjnego.

W ramach polskiego systemu prawnego rozróżnia się oskarżycieli publicznych (prokuratorów) powoływanych przez Prokuratora Generalnego oraz oskarżycieli prywatnych uczestniczących w postępowaniach karnych, którzy, zgodnie z zasadami postępowania karnego, mogą wspierać oskarżyciela publicznego (biorą wówczas udział w postępowaniu jako oskarżyciele posiłkowi).

Prawo polskie przewiduje funkcjonowanie różnych organów samorządu zawodowego. Należą do nich Rada Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym, zebrania prokuratorów i zgromadzenia prokuratorów przy prokuratorach apelacyjnych. Organy te mają jednak ściśle wewnętrzny i organizacyjny charakter, nie posiadają stron internetowych ani nie świadczą e-usług.

Dalsze informacje na temat polskiej prokuratury dostępne są na stronie internetowej Link otworzy się w nowym okniepolskiego Prokuratora Generalnego.

Rola i obowiązki prokuratury:

Do głównych zadań prokuratury państwowej należy zapewnienie przestrzegania prawa oraz nadzór nad postępowaniami karnymi.

Prokuratorzy wykonują swoje zadania w szczególności poprzez:

  • prowadzenie lub nadzorowanie postępowania przygotowawczego w sprawach karnych;
  • sprawowanie funkcji oskarżyciela publicznego przed sądami;
  • wytaczanie powództw w sprawach karnych i cywilnych oraz składanie wniosków i udział w postępowaniu sądowym w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych, jeżeli tego wymaga ochrona praworządności, interesu społecznego, własności lub praw obywateli;
  • podejmowanie środków przewidzianych prawem, zmierzających do prawidłowego i jednolitego stosowania prawa;
  • prowadzenie badań w zakresie problematyki przestępczości oraz jej zwalczania i zapobiegania;
  • gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie w systemach informatycznych danych pochodzących z prowadzonych lub nadzorowanych na podstawie ustawy postępowań;
  • współdziałanie z organami państwowymi w zapobieganiu przestępczości i innym naruszeniom prawa;
  • współpraca i udział w postępowaniach koordynowanych przez organy międzynarodowe w dziedzinie ścigania i zapobiegania przestępczości.

Prawa i obowiązki prokuratorów:

Prokurator obowiązany jest postępować w ramach obowiązujących przepisów, zgodnie z zasadą bezstronności i równego traktowania wszystkich obywateli. Prokurator, niezależnie od hierarchicznej organizacji prokuratury, jest niezależny podczas wykonywania obowiązków służbowych. Prokurator nie może angażować się w politykę ani podejmować dodatkowego zatrudnienia oraz obowiązany jest do stałego podnoszenia swoich kwalifikacji.

Oskarżyciel publiczny zajmuje się przede wszystkim sprawami karnymi. W niektórych przypadkach uczestniczy on również w sprawach cywilnych dotyczących w szczególności ustalenia ojcostwa, pozbawienia władzy rodzicielskiej, orzeczenia o braku zdolności do czynności prawnych, oraz w sprawach z zakresu prawa administracyjnego dotyczących nieruchomości i prawa budowlanego. W każdej prokuraturze okręgowej działa oskarżyciel publiczny specjalizujący się we współpracy międzynarodowej w sprawach karnych.

Sądy powszechne

Organizacja

Sądami powszechnymi w Polsce są:

  • sądy rejonowe,
  • sądy okręgowe,
  • sądy apelacyjne.

Sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości (w zakresie nienależącym do sądów administracyjnych, sądów wojskowych oraz Sądu Najwyższego) oraz wykonują inne zadania z zakresu ochrony prawnej, powierzone w drodze ustaw. Nadzór nad działalnościa sądów w zakresie orzekania sprawuje Sąd Najwyższy, w trybie określonym ustawami.

Sąd rejonowy właściwy jest dla jednej lub większej liczby gmin (w uzasadnionych przypadkach w jednej gminie może funkcjonować więcej niż jeden sąd rejonowy np. w dużych miastach).

Sądem odwoławczym dla sądu rejonowego, a także sądem pierwszej instancji w szczególnych sprawach jest sąd okręgowy. Jest on właściwy dla minimum 2 sądów rejonowych - jest to tzw. okręg sądowy.

Sąd apelacyjny jest natomiast sądem odwoławczym dla sądu okręgowego, jeżeli sprawa w nim rozpoznawana była w pierwszej instancji. Sąd apelacyjny jest właściwy dla minimum 2 sądów okręgowych - jest to tzw. obszar apelacji.

Sądem kieruje Prezes Sądu. Jest on powoływany na okresowe kadencje (w sądzie rejonowym na 4 lata, a w sądach okręgowych i apelacyjnych na 6 lat).

Zawody prawnicze w sądach

W Polsce sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości (w zakresie nienależącym do sądów administracyjnych, sądów wojskowych oraz Sądu Najwyższego) oraz wykonują inne zadania z zakresu ochrony prawnej, powierzone w drodze ustaw. Do wykonywania zadań z zakresu wymiaru sprawiedliwości upoważnieni są wyłącznie sędziowie. Natomiast zadania z zakresu ochrony prawnej, inne niż wymiar sprawiedliwości, wykonują referendarze sądowi i starsi referendarze sądowi (mogą także wykonywać je sędziowie, jeżeli ich wykonywanie przez referendarzy nie jest możliwe).

Sędziowie

W ramach polskiego systemu prawnego można wyróżnić sędziów zawodowych i ławników.

Sędziowie wykonują zadania z zakresu wymiaru sprawiedliwości. Powoływani są przez Prezydenta Rzeczypospolitej, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, na czas nieoznaczony.

Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom.

Na straży niezależności sądów i i niezawisłości sędziów stoi Link otworzy się w nowym oknieKrajowa Rada Sądownictwa, któraj est organem konstytucyjnym.

Gwarancjami niezawisłości sędziów są zapisane w Konstytucji immunitet sędziowski oraz nieusuwalność z zajmowanego stanowiska.

Za przewinienia służbowe sędziowie odpowiadają dyscyplinarnie. Sądami dyscyplinarnymi w sprawach dyscyplinarnych sędziów są: w pierwszej instancji - sądy apelacyjne, w drugiej instancji - Sąd Najwyższy.

Ławnicy

Udział ławników w sprawowaniu wymiaru sprwiedliwości wynika z Konstytucji RP. Ławnicy w zakresie orzekania są niezawiśli i - jak sędziowie zawodowi - podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom. Przy rozstrzyganiu spraw ławnicy mają równe prawa z sędziami. W odróżnieniu od sędziów, ławnik nie może jednak przewodniczyć na rozprawie i naradzie, jak również (w zasadzie) wykonywać czynności poza rozprawą.

Zasadą - obowiązującą zarówno w postępowaniu cywilnym, jak i karnym - jest rozpoznawanie spraw w składzie jednoosobowym, a zatem bez udziału ławników. Obie ustawy procesowe określają jednak kategorie spraw, które z uwagi na społeczną doniosłość rozpoznawane są z udziałem ławników.

Ławników wybierają rady gmin, które działają w obszarze właściwości danych sądów. Ich kadencja trwa cztery lata.

Referendarze sądowi

Referendarze sądowi zatrudniani są w sądach rejonowych i okręgowych do wykonywania określonych w ustawach czynności należących do sądów w zakresie ochrony prawnej. Stosunek pracy z referendarzami nawiązuje się na podstawie mianowania, z dniem określonym w akcie mianowania. Referendarzy mianuje i nawiązuje z nimi stosunek pracy prezes sądu apelacyjnego.

W postępowaniu cywilnym referendarz sądowy w zakresie powierzonych mu czynności ma kompetencje sądu, chyba że ustawa stanowi inaczej. Natomiast w postępowaniu karnym, wykroczeniowym i karnoskarbowym powierzono mu wydawanie poleceń, a w wypadkach wskazanych w ustawie także postanowień i zarządzeń.

Referendarz sądowy jest więc urzędnikiem sądowym wyposażonym w prawo wykonywania czynności z zakresu ochrony prwnej, który działając w zakresie swoich kompetencji, wykonuje czynności sądów. W zakresie wykonywanych obowiązków referendarze są niezależni co do treści wydawanych orzeczeń i zarządzeń określonych w ustawach. Niezależność ta zakłada organizacyjne i funkcjonalne oddzielenie jego orzeczniczej działalności od innych organów, tak aby zapewnić mu samodzielność w wykonywaniu czynności określonych w ustawach.

Link otworzy się w nowym oknieFiszka informacyjna na temat zawodu referendarza sądowego.PDF(341 KB)pl

Asystenci sędziego

Asystenci sędziego wykonują w sądzie czynności zmierzające do przygotowania spraw sądowych do rozpoznania oraz czynności związane z zapewnieniem właściwego toku wewnętrznego urzędowania sądu (związane z wymiarem sprawiedliwości oraz innymi zadaniami z zakresu ochrony prawnej). Nabór kandydatów następuje w drodze konkursu.

Link otworzy się w nowym oknieFiszka informacyjna na temat zawodu asystenta sędziego.PDF(341 KB)pl

Urzędnicy sądowi

Urzędnicy sądowi zatrudniani są we wszystkich sądach powszechnych i wykonują zadania związane z obsługą sądów, niezastrzeżone dla innych grup zawodowych np. protokołują podczas rozpraw, wykonują zarządzenia sędziów, prowadzą sekretariaty w sądach. Ich prawa i obowiązki, a także zasady zatrudniania określa ustawa o pracownikach sądów i prokuratur. Nabór kandydatów nasępuje w drodze konkursu.

Link otworzy się w nowym oknieFiszka informacyjna na temat zawodu urzędnika sądowego.PDF(347 KB)pl

Organizacja zawodów prawniczych

Adwokaci

Adwokaci w Polsce świadczą usługi prawne mające na celu ochronę praw i wolności obywatelskich. Służą oni pomocą prawną i przygotowują opinie prawne. Gwarantują oni także reprezentację stron w sprawach karnych, cywilnych, z zakresu prawa rodzinnego oraz w sprawach z udziałem nieletnich, z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, a także postępowaniach przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.

Należy podkreślić, że w Polsce nie istnieje wskazana odgórnie specjalizacja zawodowa - prawnicy indywidualnie wybierają swoją dziedzinę działalności zawodowej. Ze względu jednak na to, że w przypadku sporów z udziałem osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji materialnej prawo polskie gwarantuje udział adwokata z urzędu, adwokat musi być w stanie świadczyć usługi prawne w sprawach związanych z rozmaitymi dziedzinami prawa.

Istnieją 24 okręgowe rady adwokackie oraz Naczelna Rada Adwokacka działająca na szczeblu krajowym. Te organy samorządu zawodowego są odpowiedzialne za reprezentację i ochronę praw zawodowych adwokatów, rozwijanie ich umiejętności zawodowych, zapewnianie szkoleń dla aplikantów, ustanawianie i propagowanie zasad etyki zawodowej oraz zapewnianie ich przestrzegania.

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieNaczelnej Rady Adwokackiej.

Radcowie prawni

Radcowie prawni zapewniają obsługę prawną spółek, innych przedsiębiorstw, jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych. Służą oni pomocą prawną i przygotowują opinie prawne. W odróżnieniu od adwokatów, mogą oni pozostawać w stosunku pracy z innymi podmiotami. Od dnia 1 lipca 2015 r. zrównane zostały uprawnienia procesowe adwokatów i radców prawnych - radcowie prawni mogą występować w roli obrońcy w postępowaniu karnym, o ile nie pozostają w stosunku pracy z innymi podmiotami. Mogą także występować w sprawach o wykroczenia oraz podejmować się obrony w postępowaniach dyscyplinarnych.

Samorząd zawodowy radców prawnych składa się z 19 okręgowych izb radców prawnych i Krajowej Izby Radców Prawnych działającej na szczeblu krajowym. Te organy samorządu zawodowego są odpowiedzialne za reprezentację i ochronę praw zawodowych radców prawnych, rozwijanie ich umiejętności zawodowych, zapewnianie szkoleń dla aplikantów, ustanawianie i propagowanie zasad etyki zawodowej oraz zapewnienie ich przestrzegania.

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieKrajowej Izby Radców Prawnych.

Notariusze

Organizacja

Notariusza powołuje i wyznacza siedzibę jego kancelarii Minister Sprawiedliwości na wniosek osoby zainteresowanej, po zasięgnięciu opinii rady właściwej izby notarialnej. Minister Sprawiedliwości jest również uprawniony do odwoływania notariuszy.

Minister Sprawiedliwości prowadzi rejestr kancelarii notarialnych a także określa maksymalne stawki taksy notarialnej za czynności notarialne.

Notariusze tworzą samorząd notarialny, który obejmuje 11 izb notarialnych oraz Krajową Radę Notarialną.

Rola i obowiązki

Notariusz jest powołany do dokonywania czynności, którym strony są obowiązane (np. w przypadku przeniesienia własności nieruchomości) lub pragną nadać formę notarialną.

Zawód notariusza jest zawodem zaufania publicznego. Obowiązkiem notariusza, jako działającej w imieniu państwa osoby zaufania publicznego, jest zagwarantowanie bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami.

Notariusz dokonuje następujących czynności notarialnych: sporządza akty notarialne, akty poświadczenia dziedziczenia oraz poświadczenia, doręcza oświadczenia, spisuje protokoły, sporządza protesty weksli i czeków, przyjmuje na przechowanie pieniądze, papiery wartościowe, dokumenty, dane na informatycznym nośniku danych, sporządza wpisy, odpisy, wyciągi dokumentów, na żądanie stron sporządza projekty aktów, oświadczeń i innych dokumentów, a także sporządza inne czynności wynikające z odrębnych przepisów.

Czynności notarialne dokonane przez notariusza zgodnie z prawem, mają charakter dokumentu urzędowego.

Notariusze prowadzą działalność w indywidualnych kancelariach notarialnych. Notariusz może prowadzić tylko jedną kancelarię, natomiast kilku notariuszy może prowadzić jedną kancelarię na zasadach spółki cywilnej lub partnerskiej. W takim wypadku jednak każdy z notariuszy dokonuje czynności notarialnych we własnym imieniu i ponosi odpowiedzialność za czynności przez siebie dokonane.

Prawnicze bazy danych

Dalsze informacje znajdują się na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieKrajowej Rady Notarialnej (niedostępna w j. angielskim).

Inne zawody prawnicze

Polski system prawa przewiduje następujące zawody prawnicze: komornicy sądowi.

Komornicy sądowi

Komornicy sądowi w polskim systemie prawnym są pomocniczymi organami wymiaru sprawiedliwości. Posiadają oni również status funkcjonariusza publicznego, bowiem tylko taki status dostatecznie legitymizuje ich działania, które wkraczają głęboko w sferę praw i wolności obywatelskich. Do takich zaś działań przede wszystkim zaliczyć należy stosowanie środków przymusu, niezbędnych do wykonania orzeczenia sądowego i realizacji konstytucyjnego prawa do sądu.

Do kompetencji komorników sądowych należy wykonywanie czynności egzekucyjnych w sprawach cywilnych.

Komorników sądowych powołuje Minister Sprawiedliwości, spośród kandydatów, którzy muszą spełniać szczegółowo określone w ustawie o komornikach sądowych wymagania, do których zaliczyć należy m.in. posiadanie wyższego wykształcenia prawniczego, ukończenie aplikacji komorniczej i złożenie z wynikiem pozytywnym egzaminu komorniczego oraz minimum 2 letni staż pracy na stanowisku asesora komorniczego.

Nadzór nad komornikami sądowymi sprawuje Minister Sprawiedliwości wraz z przezesami sądów, przy któreych działają komornicy oraz samorządem komorniczym - Krajową Radą Komorniczą i radami izb komorniczych.

Zob. także informacje na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieMinisterstwa Sprawiedliwości i Link otworzy się w nowym oknieKrajowej Rady Komorniczej.

Organizacje świadczące usługi bezpłatne

W Polsce istnieje wiele organizacji świadczących bezpłatne usługi prawne. Należą do nich:

  • działająca przy Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej „Niebieska Linia”, mająca na celu zwalczanie przemocy w rodzinie; więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieNiebieskiej Linii; z Niebieską Linią można także skontaktować się pod numerem: +48 22 668 70 00;
  • bezpłatną pomoc prawną świadczą także Kliniki Prawa w których działają studenci należących do organizacji funkcjonujących na wydziałach prawa we wszystkich większych uniwersytetach w Polsce.
Ostatnia aktualizacja: 05/03/2024

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Portugalia

Na tej stronie przedstawiono w zarysie zawody prawnicze w Portugalii.

Sędziowie sądów powszechnych i sędziowie sądów administracyjnych i podatkowych

Zgodnie z portugalską konstytucją sędziowie sprawują urząd w suwerennych organach, jakimi są sądy.

Odpowiadają wyłącznie wobec prawa i sprawują wymiar sprawiedliwość w imieniu obywateli.

Sprawowanie urzędu sędziego sądów powszechnych reguluje konstytucja i statut sędziów sądów powszechnych (Estatuto dos Magistrados Judiciais). W zależności od tego, jakie miejsce w hierarchii sądów powszechnych zajmuje dany sąd, sędziowie należą do jednej z trzech następujących kategorii:

  • sędziowie Sądu Najwyższego (Supremo Tribunal de Justiça), którym przysługuje tytuł conselheiros;
  • sędziowie sądów apelacyjnych (Tribunais das Relações), którym przysługuje tytuł desembargadores;
  • sędziowie sądów pierwszej instancji, którym przysługuje tytuł juízes de direito.

Sprawowanie urzędu sędziego sądu administracyjnego i podatkowego reguluje konstytucja i statut sądów administracyjnych i podatkowych (Estatuto dos Tribunais Administrativos e Fiscais) oraz, w zakresie nieujętym w tym statucie, statut sędziów sądów powszechnych. W zależności od tego, jakie miejsce w hierarchii zajmuje dany sąd, sędziowie sądów administracyjnych i podatkowych należą do jednej z trzech następujących kategorii:

  • sędziowie Najwyższego Sądu Administracyjnego (Supremo Tribunal Administrativo), którym przysługuje tytuł conselheiros;
  • sędziowie centralnych sądów administracyjnych, którym przysługuje tytuł desembargadores;
  • sędziowie okręgowych sądów administracyjnych i podatkowych, którym przysługuje tytuł juízes de direito.

Warunkiem dostępu do zawodu sędziego jest udział w trzyetapowym procesie, na który składają się: otwarty konkurs, szkolenie teoretyczne i praktyczne w Centrum Studiów Sądowniczych (Centro de Estudos Judiciários) oraz aplikacja sędziowska. Osoby, które pomyślnie ukończą wszystkie trzy etapy, są powoływane na stanowisko juízes de direito.

Sędziowie uczestniczą w doskonaleniu zawodowym przez cały okres sprawowania urzędu.

Wysoka Rada Sądownictwa (Conselho Superior da Magistratura) przeprowadza okresowe kontrole w sądach pierwszej instancji, a Wysoka Rada Sądów Administracyjnych i Podatkowych (Conselho Superior dos Tribunais Administrativos e fiscais) – w sądach administracyjnych i podatkowych. Ich wynikiem jest ocena jakości pracy sędziego według następujących kategorii: „bardzo dobra”, „dobra z wyróżnieniem”, „dobra”, „dostateczna” i „niedostateczna”. Ocena „niedostateczna” oznacza, że dany sędzia zostanie zawieszony w czynnościach służbowych i objęty postępowaniem mającym na celu ustalenie jego zdolności do sprawowania urzędu.

Za powoływanie sędziów, powierzanie im zadań, ich przenoszenie i awansowanie oraz podejmowanie względem nich czynności dyscyplinarnych odpowiadają Wysoka Rada Sądownictwa i Wysoka Rada Sądów Administracyjnych i Podatkowych.

Aby zapewnić niezawisłość i bezstronność sędziów, konstytucja przewiduje, że: praktykujący sędziowie nie mogą podejmować innej działalności publicznej bądź prywatnej, z wyjątkiem nieodpłatnej pracy dydaktycznej lub prowadzenia badań naukowych w dziedzinie prawa; przeniesienie, zawieszenie, przeniesienie w stan spoczynku lub odwołanie sędziego może się odbyć tylko w przypadkach określonych przepisami; sędziowie nie mogą być pociągani do odpowiedzialności za wydane przez nich orzeczenia, chyba że dopuszczają to przepisy prawa.

Więcej informacji można znaleźć na stronie: Link otworzy się w nowym okniehttps://www.csm.org.pt/ oraz Link otworzy się w nowym okniehttps://www.cstaf.pt/.

Prokuratorzy

Do powinności prokuratorów należy reprezentowanie państwa, ściganie przestępstw oraz obrona demokratycznych rządów prawa i interesów prawnych. Prokuratorzy posiadają własny statut i dysponują niezależnością przewidzianą przepisami prawa.

Warunkiem dostępu do zawodu prokuratora jest udział w otwartym konkursie, na który składa się egzamin z wiedzy, ocena życiorysu oraz test psychologiczny. Konkurs odbywa się w Centrum Studiów Sądowniczych (Centro de Estudos Judiciários).

Kandydaci, którzy z powodzeniem przechodzą to postępowanie, zostają aplikantami (auditores de justiça). Po ukończeniu szkolenia teoretycznego i praktycznego w Centrum Studiów Sądowniczych zostają asesorami – zastępcami prokuratorów.

Ścieżka zawodowa prokuratora składa się z pięciu szczebli, wymienionych w porządku hierarchicznym od góry:

  • Prokurator Generalny (Procurador-Geral da República);
  • Wiceprokurator Generalny (Vice-Procurador-Geral da República);
  • Zastępca Prokuratora Generalnego (Procurador-Geral Adjunto);
  • Prokurator okręgowy (Procurador da República);
  • Zastępca prokuratora okręgowego (Procurador da República Adjunto).

Prokuratura Generalna (Procuradoria-Geral da República) jest najwyższym organem służby prokuratorskiej, a jej zwierzchnikiem jest Prokurator Generalny. W jej skład wchodzą również Wysoka Rada Prokuratury (Conselho Superior do Ministério Público), Rada Doradcza (Conselho Consultivo), oficjalni doradcy prawni (Auditores Jurídicos) oraz służby pomocnicze.

Wysoka Rada Prokuratury odpowiada za powoływanie na stanowiska prokuratorskie, powierzanie zadań prokuratorom, ich przenoszenie i awansowanie, a także podejmowanie czynności dyscyplinarnych względem prokuratorów.

Więcej informacji można znaleźć na stronie Link otworzy się w nowym okniehttp://www.ministeriopublico.pt/.

Adwokaci (Advogados)

Adwokaci to osoby wykonujące zawód prawniczy, które po zarejestrowaniu przez Izbę Adwokacką reprezentują swoich klientów oraz udzielają porad prawnych polegających na interpretacji i stosowaniu przepisów prawnych na zlecenie osoby trzeciej.

Do wykonywania zawodu adwokata w Portugalii wymagany jest wpis na listę Izby Adwokackiej (Ordem dos Advogados).

Dostęp do zawodu jest uwarunkowany:

  • posiadaniem wyższego wykształcenia prawniczego uzyskanego w Portugalii lub dyplomu potwierdzającego ukończenie studiów prawniczych w innym kraju, o ile za równorzędne krajowym kwalifikacjom uznawane są tytuł zawodowy lub kwalifikacje zdobyte za granicą;
  • ukończeniem aplikacji trwającej 18 miesięcy, obejmującej dwa etapy szkolenia: etap wstępny, trwający sześć miesięcy, oraz uzupełniający etap aplikacji, trwający 12 miesięcy;
  • złożeniem z wynikiem pozytywnym pisemnego i ustnego egzaminu adwokackiego.

Cudzoziemcy, którzy uzyskali wykształcenie prawnicze w Portugalii, mogą zarejestrować się w portugalskiej Izbie Adwokackiej na takich samych warunkach, jak obywatele portugalscy, pod warunkiem, że ich państwo pochodzenia zapewnia takie same prawa obywatelom portugalskim.

Adwokaci z innych państw członkowskich UE, którzy chcą osiedlić się na stałe w Portugalii z zamiarem praktykowania prawa w Portugali na podstawie tytułu zawodowego uzyskanego w kraju pochodzenia, dokonują wpisu na listę w Izbie Adwokackiej. W takich przypadkach mogą świadczyć usługi reprezentacji przed sądem wyłącznie pod kierunkiem adwokata wpisanego na listę w Izbie Adwokackiej. Jeżeli natomiast chcą praktykować prawo, korzystając z tych samych praw i podlegając tym samym obowiązkom, co adwokaci portugalscy, muszą dokonać wpisu w Izbie Adwokackiej oraz złożyć stosowny egzamin pisemny i ustny w języku portugalskim.

Izba Adwokacka jest publicznym zrzeszeniem reprezentującym osoby wykonujące zawód adwokata na podstawie statutu Izby. Izba zapewnia dostęp do prawa, reguluje wykonywanie zawodu oraz podejmuje czynności dyscyplinarne wobec adwokatów i aplikantów (jako jedyny uprawniony do tego organ), jak również dba o rolę społeczną, godność i prestiż zawodu adwokata oraz propaguje dostęp do wiedzy i stosowanie prawa.

Więcej informacji można znaleźć na stronie Link otworzy się w nowym okniehttps://portal.oa.pt/.

Radcy prawni (Consultores jurídicos)

W portugalskim systemie prawa nie występuje rozróżnienie między adwokatami a radcami prawnymi.

Doradcy prawni (Solicitadores)

Solicitadores to niezależni specjaliści świadczący na rzecz klientów porady prawne i usługi reprezentacji przed sądem w granicach przewidzianych ustawą o ich działalności oraz przepisami procesowymi. Mogą oni reprezentować strony przed sądem w sprawach niewymagających zastępstwa procesowego przez adwokata (advogado).

Solicitadores mogą również świadczyć usługi reprezentacji prawnej na rzecz obywateli lub przedsiębiorstw poza sądem, m.in. przed organami administracji podatkowej, w kancelariach notarialnych, w urzędach rejestrowych oraz przed organami administracji publicznej.

Aby wykonywać ten zawód, należy:

  • mieć wyższe wykształcenie prawnicze, urzędowo uznawane, bez konieczności przynależności do Izby Adwokackiej, bądź wyższe wykształcenia, urzędowo uznawane, uprawniające do wykonywania zawodu solicitador. Cudzoziemcy z innych państw członkowskich UE muszą posiadać wykształcenie i kwalifikacje zawodowe, które są zgodnie z prawem wymagane do wykonywania zawodu w ich kraju pochodzenia;
  • ukończyć aplikację trwającą od 12 do 18 miesięcy;
  • uzyskać odpowiednie referencje od patrona aplikacji i ośrodków prowadzących aplikację oraz złożyć z wynikiem pozytywnym krajowy egzamin na zasadach określonych w ustawie.

Osoby wykonujące ten zawód z innego państwa członkowskiego UE lub z Europejskiego Obszaru Gospodarczego są zarejestrowane w Kolegium Doradców Prawnych (Colégio dos Solicitadores) zgodnie z ustawą nr 9/2009 z dnia 4 marca 2009 r., z późniejszymi zmianami.

Samorządem zawodowym reprezentującym tę grupę jest Izba Doradców Prawnych i Komorników (Ordem dos Solicitadores e dos Agentes de Execução, OSAE). Do jej zadań należy między innymi władztwo dyscyplinarne nad członkami oraz opiniowanie ustawodawstwa odnoszącego się do kompetencji Izby.

Więcej informacji można znaleźć na stronie Link otworzy się w nowym okniehttp://www.osae.pt/.

Komornicy (Agentes de execução)

Komornicy wykonują powierzone im na szczeblu krajowym uprawnienia w zakresie egzekucji cywilnej. Są niezależnymi i bezstronnymi profesjonalistami, którzy nie reprezentują stron, lecz odpowiadają za wykonywanie czynności egzekucyjnych, takich jak zajęcie, doręczanie dokumentów, zawiadomień i ogłoszeń oraz sprzedaż zajętego mienia. W niektórych przypadkach ich czynności mogą być wykonywane przez urzędników sądowych.

Komorników powołuje strona wnioskująca o egzekucję lub sąd.

Warunkiem wykonywania zawodu komornika jest ukończenie wyższych studiów komorniczych lub prawniczych. Komornikami mogą być osoby, które:

  • są obywatelami portugalskimi;
  • nie podlegają żadnym ograniczeniom określonym w statucie Izby Doradców Prawnych i Komorników lub Izby Adwokackiej;
  • nie figurowały w ciągu ostatnich dziesięciu lat w publicznym rejestrze dłużników;
  • pomyślnie ukończyły aplikację komorniczą;
  • złożyły z pozytywnym wynikiem egzamin asesorski po pełnieniu funkcji komornika przez trzy lata i zostały pozytywnie zaopiniowane przez Radę Asesorów (Comissão para o Acompanhamento dos Auxiliares de Justiça, CAAJ);
  • uzyskają wpis na listę komorników w terminie do trzech lat od ukończenia aplikacji z pozytywnym wynikiem;
  • dysponują minimalną infrastrukturą i zasobami informatycznymi określonymi w rozporządzeniu zatwierdzonym przez walne zgromadzenie.

Organami regulującymi zawód są Izba Doradców Prawnych i Komorników oraz Kolegium Komorników (Colégio de Especialidade dos Agentes de Execução).

Organem nadzorującym pracę komorników i podejmującym wobec nich czynności dyscyplinarne jest Rada Komornicza, która zachowuje niezależność od Izby Doradców Prawnych i Komorników.

Więcej informacji można znaleźć na stronach Link otworzy się w nowym okniehttp://www.osae.pt/Link otworzy się w nowym okniehttps://caaj.justica.gov.pt/.

Notariusze

Notariusze to prawnicy wykonujący w ramach swoich uprawnień zawodowych określone czynności w sprawach prawnych. Odgrywają oni istotną rolę w obrocie gospodarczym, zarówno krajowym, jak i międzynarodowym.

W zakresie swoich uprawnień notariusze:

  • sporządzają umowy dla osób prywatnych i doradzają stronom, zachowując przy tym bezstronność; sporządzają dokumenty urzędowe, ponosząc odpowiedzialność za ich zgodność z prawem i za udzieloną poradę; pouczają strony o skutkach zobowiązań, które strony wyrażają wolę podjąć (jest to jeden z obowiązków notariuszy);
  • dokonują czynności prawnych uzgodnionych w ich obecności. Czynność może zostać bezpośrednio wpisana do rejestru urzędowego lub, w przypadku niedopełnienia obowiązków przez jedną ze stron, wyegzekwowana bez interwencji sądu;
  • działają jako mediatorzy, w sposób bezstronny i w pełni zgodny z prawem, w celu umożliwienia stronom wypracowania obopólnego porozumienia;
  • sporządzają dokumenty i warunki postępowania o sporządzenie spisu inwentarza, z wyjątkiem spraw, które nie podlegają rozstrzygnięciu w tym postępowaniu w związku z charakterem bądź złożonością okoliczności prawnych lub faktycznych sprawy; takie sprawy są kierowane do rozpoznania przez sąd okręgowy (tribunal de comarca) właściwy ze względu na miejsce siedziby kancelarii notarialnej, w której toczy się postępowanie (ustawa nr 23/2013 z dnia 5 marca 2013 r. określająca ramy prawne postępowania o sporządzenie spisu inwentarza, która nadaje notariuszom powyższe uprawnienie w ramach systemu wspólnych kompetencji).

Reforma zawodu notariusza i wynikająca z niej prywatyzacja sektora oznaczają, że notariusze występują w podwójnej roli: są funkcjonariuszami publicznymi a jednocześnie osobami wykonującymi wolny zawód, a zatem nie należą do korpusu służby cywilnej.

Jako funkcjonariusze publiczni notariusze podlegają Ministerstwu Sprawiedliwości, które ma uprawnienia regulacyjne i jest władne podejmować czynności dyscyplinarne wobec notariuszy. W związku z liberalizacją zawodu, od 2006 roku nad prawidłowością wykonywania czynności notarialnych czuwa Izba Notarialna wraz z Ministerstwem Sprawiedliwości. Oba podmioty dbają o to, by notariusze przestrzegali kodeksu etyki notarialnej oraz działali w trosce o realizację interesu publicznego, przy czym swoboda wykonywania zawodu nie pozbawia Ministerstwa uprawnień do podjęcia określonych czynności, które to uprawnienia, ze względu na charakter zawodu, przysługują mu z mocy prawa.

Więcej informacji można znaleźć na stronie Link otworzy się w nowym okniehttp://www.notarios.pt/OrdemNotarios/pt.

Urzędnicy rejestrowi (Conservadores)

Urzędnicy rejestrowi są funkcjonariuszami publicznymi zajmujący się rejestrowaniem i ujawnianiem informacji o czynnościach i zdarzeniach prawnych związanych z nieruchomościami lub majątkiem ruchomym podlegającymi rejestracji, działalnością gospodarczą i stanem cywilnym. Zasadniczo ich rola polega na sprawdzaniu zgodności powyższych czynności i zdarzeń oraz powiązanych dokumentów z prawem, a także dbanie o to, by prawa ujawnione w dokumentach rejestrowych były należycie określone i wpisane do rejestrów określonych ustawą; urzędnicy rejestrowi odpowiadają również za ujawnianie tych informacji i decydują, czy dokonać wpisu określonej czynności prawnej lub zdarzenia prawnego.

Ze względu na obszary tematyczne, którymi się zajmują, urzędników rejestrowych dzieli się na poniższe kategorie:

  • Urzędnicy rejestru stanu cywilnego (conservadores do registo civil), których obowiązki obejmują określanie i ujawnianie informacji na temat czynności i zdarzeń prawnych zachodzących w życiu osób fizycznych. Do ich kompetencji należy rejestracja takich czynności lub zdarzeń jak narodziny, małżeństwo, zgon, przysposobienie, uznanie i ustalenie macierzyństwa/ojcostwa; organizacja postępowania w sprawach o rozwód lub separację za porozumieniem stron; oraz wydawanie zaświadczeń i odpisów z dokumentów rejestrowych.
  • Urzędnicy rejestru nieruchomości (conservadores do registo predial), którzy zajmują się ujawnianiem informacji o statusie prawnym nieruchomości w celu zapewnienia pewności prawnej obrotu nieruchomościami.
  • Urzędnicy rejestru pojazdów (conservadores do registo de veículos), których obowiązkiem jest ujawnianie praw do rzeczy ruchomych podlegających rejestracji (pojazdów silnikowych, statków i samolotów) i informacji o stanie prawnym pojazdów silnikowych i przyczep w celu zapewnienia pewności prawnej transakcji.
  • Urzędnicy rejestru działalności gospodarczej (conservadores do registo comercial), którzy ujawniają informacje o statusie osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, spółek cywilnych mających formę handlową, przedsiębiorstw jednoosobowych z ograniczoną odpowiedzialnością i innych podmiotów podlegających rejestracji w rejestrze działalności gospodarczej w celu zapewnienia pewności prawnej transakcji.

Warunkiem dostępu do zawodu jest wyższe wykształcenie prawnicze uzyskane na portugalskim uniwersytecie lub równoważne wyższe wykształcenie. Kandydaci muszą również złożyć egzamin weryfikujący kwalifikacje i ukończyć sześciomiesięczny uniwersytecki kurs dotyczący tematyki prawnej i związanej z prowadzeniem rejestrów, której przyswojenie jest niezbędne urzędnikom rejestrowym. Następnie kandydaci odbywają roczny staż, po którym przystępują do otwartego konkursu. Na każdym etapie powyższej procedury kandydaci są oceniani i w razie niepowodzenia mogą zostać odrzuceni. Ostatnim etapem naboru jest otwarty konkurs organizowany przez Instytut Rejestrów i Notariatu (Instituto dos Registos e do Notariado).

Instytut Rejestrów i Notariatu (Instituto dos Registos e do Notariado) odpowiada za kierowanie pracą urzędów rejestrowych, jej koordynację, wsparcie, ocenę i nadzorowanie.

Więcej informacji można znaleźć na stronie Link otworzy się w nowym okniehttps://irn.justica.gov.pt/.

Urzędnicy sądowi (Oficiais de Justiça)

Urzędnicy sądowi są funkcjonariuszami wymiaru sprawiedliwości, którzy pomagają w obsłudze postępowań sądowych lub prokuratorskich. Kategoria urzędników sądowych obejmuje również techników informatyków oraz pracowników administracyjnych, technicznych i pomocniczych, a także pracowników gospodarczych.

Dostęp do zawodu urzędnika sądowego można uzyskać, zaczynając od pracy na najniższych rangą stanowiskach referenta (escrivão auxiliar) w ramach służb sądowych lub referenta sądowego (técnico de justiça auxiliar) w ramach służb prokuratorskich. Urzędnikiem sądowym mogą zostać osoby, które ukończyły szkolenie zawodowe oraz przeszły postępowanie dopuszczające do wykonywania zawodu.

Urzędnicy sądowi są zobowiązani przestrzegać specjalnego statutu (Estatuto dos Funcionários de Justiça), określonego dekretem z mocą ustawy nr 343/1999 z dnia 26 sierpnia 1999 r., z późniejszymi zmianami. Odgrywają oni istotną rolę w ramach międzynarodowej współpracy sądowej, zwłaszcza w zakresie wdrażania unijnych dyrektyw i rozporządzeń.

Dyrekcja Generalna ds. Wymiaru Sprawiedliwości (Direção-Geral da Administração da Justiça) jest departamentem Ministerstwa Sprawiedliwości odpowiedzialnym za rekrutację urzędników sądowych, kierowanie oraz zarządzanie ich korpusem.

Rada Urzędników Sądowych (Conselho dos Oficiais de Justiça) jest organem odpowiedzialnym za ocenę kwalifikacji zawodowych urzędników sądowych oraz sprawowanie władztwa dyscyplinarnego nad nimi.

Więcej informacji można znaleźć na stronie Link otworzy się w nowym okniehttps://dgaj.justica.gov.pt/.

Mediatorzy (Mediadores)

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2(b) ustawy 29/2013 z dnia 19 kwietnia 2013 r. mediator jest „(...) bezstronną i niezależną osobą trzecią, która nie jest uprawniona do narzucania stronom mediacji sposobu rozwiązania sporu, lecz pomaga im wypracować ostateczne porozumienie w jego przedmiocie”. Ustawa chroni ponadto status mediatorów pracujących w Portugalii oraz określa zasady dotyczące wpisu mediatorów do wykazów prowadzonych w ramach publicznych służb mediacji; odbywa się to w drodze naboru, który reguluje zarządzenie (portaria) nr 282/2010 z dnia 25 maja 2010 r.

Mediatorzy wykonują bardzo ważną pracę, pomagając stronom w wypracowaniu porozumienia, a to z kolei przyczynia się do utrzymania, a w niektórych przypadkach przywrócenia, prawidłowego funkcjonowania zasad współżycia społecznego. W Portugalii działają wyspecjalizowani mediatorzy zajmujący się sprawami z zakresu prawa rodzinnego, pracy i karnego. W Portugalii nie ma organizacji pozarządowych zajmujących się mediacją, lecz istnieją prywatne stowarzyszenia świadczące usługi mediacyjne i prowadzące szkolenia dla mediatorów.

Nie obowiązuje ogólnokrajowy kodeks etyczny mediatora. Wspomniana ustawa o mediacji zawiera jednak rozdział określający prawa i obowiązki mediatorów, którzy są ponadto zobowiązani do przestrzegania Europejskiego kodeksu postępowania dla mediatorów, wchodzącego w zakres ich szkolenia.

Działalność mediatorów jest nadzorowana w ramach publicznej służby mediacji, która jest podzielona na trzy części, obejmujące prawo cywilne, pracy i karne. Każdą częścią publicznej służby mediacji zarządza organ administracji publicznej wskazany w statucie organu.

W Portugalii mediatorzy nie są szkoleni przez organ administracji publicznej, lecz przez podmioty prywatne certyfikowane, zgodnie z zarządzeniem nr 345/2013 z dnia 27 listopada 2013 r., przez Dyrekcję Generalną ds. Polityki Wymiaru Sprawiedliwości (Direção Geral da Política de Justiça, DGPJ), która kładzie szczególny nacisk na zapewnienie odpowiedniej jakości świadczonych usług.

Publicznymi służbami mediacji zarządza DGPJ poprzez swoje Biuro ds. Alternatywnego Rozstrzygania Sporów (GRAL). Chociaż biuro nie udziela informacji, jak znaleźć mediatora, prowadzi wykazy mediatorów. Wpis do wykazu można uzyskać po przejściu odpowiedniego postępowania, którego zasady określa zarządzenie nr 282/2010 z dnia 25 maja 2010 r.

Więcej informacji można znaleźć na stronie Link otworzy się w nowym okniehttp://www.dgpj.mj.pt/.

Syndycy masy upadłości (Administradores Judiciais)

Syndycy masy upadłości odpowiadają za nadzorowanie i koordynowanie czynności składających się na specjalny proces naprawczy (processo especial de revitalização); ich zadaniem jest również zarządzanie masą upadłościową i jej likwidacja oraz wykonywanie wszystkich obowiązków przewidzianych statutem syndyka masy upadłości i przepisami prawa. W zależności od zakresu zadań, które mają zostać wykonane w toku postępowania, powoływany jest syndyk masy upadłości, zarządca masą upadłości lub powiernik.

Rolę syndyka masy upadłości określa ustawa nr 22/2013 z dnia 26 lutego 2013 r.

Osoba, która chce wykonywać zawód syndyka masy upadłości:

  1. musi mieć stosowne wykształcenie wyższe oraz odpowiednie doświadczenie zawodowe;
  2. musi odbyć sześciomiesięczne szkolenie dla syndyków masy upadłości;
  3. musi złożyć z wynikiem pozytywnym egzamin oceniający wiedzę uzyskaną podczas szkolenia;
  4. nie może znajdować się w sytuacji uniemożliwiającej jej wykonywanie czynności syndyka ze względu na konflikt interesów;
  5. musi być zdolna do wykonywania zawodu.

Za postępowanie dopuszczające do wykonywania zawodu syndyka masy upadłości i nadzorowanie pracy syndyków odpowiada Rada Asesorów (Comissão para o Acompanhamento dos Auxiliares da Justiça).

Więcej informacji można znaleźć na stronie Link otworzy się w nowym okniehttps://caaj.justica.gov.pt/.

Rzecznik do spraw własności przemysłowej (Agente Oficial da Propriedade Industrial)

Rzecznicy do spraw własności przemysłowej to osoby specjalizujące się w sprawach własności przemysłowej, do których mogą się zwracać podmioty gospodarcze i osoby fizyczne, które chcą zadbać o lepszą ochronę swoich praw i interesów w tej dziedzinie.

Rzecznicy do spraw własności przemysłowej są upoważnieni przez Krajowy Instytut Własności Przemysłowej (Instituto Nacional da Propriedade Industrial) do dokonywania czynności związanych z własnością przemysłową w imieniu swoich klientów bez konieczności okazywania pełnomocnictwa.

Dostęp do zawodu rzecznika do spraw własności przemysłowej w Portugalii jest uregulowany dekretem z mocą ustawy nr 15/95 z dnia 24 stycznia 1995 r. (z późniejszymi zmianami) oraz zarządzeniem nr 239/2013 z dnia 25 lipca 2013 r.

Więcej informacji można znaleźć na stronie Link otworzy się w nowym okniehttps://inpi.justica.gov.pt/.

Organizacje świadczące nieodpłatne usługi prawne

Ministerstwo Sprawiedliwości we współpracy z Izbą Adwokacką oraz władzami lokalnymi zapewniają funkcjonowanie na terenie całego kraju biur porad prawnych (Gabinetes de Consulta Jurídica), w których obywatele mogą uzyskać nieodpłatną poradę prawną od prawników. Wykaz tych biur wraz z danymi kontaktowymi można znaleźć m.in. na Link otworzy się w nowym okniestronie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Wymiaru Sprawiedliwości.

Ostatnia aktualizacja: 29/01/2024

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Rumunia

Na tej stronie przedstawiono przegląd zawodów prawniczych w Rumunii.

Zawody prawnicze – wprowadzenie

W Rumunii wyróżnia się następujące zawody prawnicze:

Prokuratorzy

Organizacja

Rumuńska służba prokuratorska obejmuje:

  • prokuratury przy sądach apelacyjnych, sądach okręgowych, sądach rodzinnych i do spraw nieletnich oraz sądach rejonowych;
  • prokuratury przy sądach wojskowych.
  1. Najwyższym organem jest prokuratura przy Wysokim Trybunale Kasacyjnym i Sprawiedliwości, w tym jej struktury wyspecjalizowane: Krajowa Dyrekcja Antykorupcyjna (DNA) oraz Dyrekcja ds. Ścigania Przestępczości Zorganizowanej i Terroryzmu (Direcția de Investigarea a Infracțiunilor de Criminalitate Organizată și Terorism – DIICOT).
  2. Pierwszy szczebel: prokuratury przy sądach rejonowych (176 jednostek)
  3. Drugi szczebel: prokuratury przy sądach okręgowych (42 jednostki) oraz prokuratura przy Sądzie Rodzinnym i Nieletnich (1 jednostka)
  4. Trzeci szczebel: prokuratury przy sądach apelacyjnych (15 jednostek).

Link otworzy się w nowym oknieNajwyższa Rada Sądownictwa (Consiliul Superior al Magistraturii – CSM) jest organem centralnym w systemie sądownictwa, odpowiadającym za regulację zawodu prokuratora. Przygotowaniem do zawodu oraz doskonaleniem zawodowym sędziów i prokuratorów zajmuje się Link otworzy się w nowym oknieKrajowy Instytut Sądownictwa i Prokuratury (Institutul Național al Magistraturii – INM), który jest instytucją publiczną posiadającą osobowość prawną i działającą pod nadzorem Najwyższej Rady Sądownictwa.Służba prokuratorska wykonuje swoje zadania poprzez prokuratorów będących pracownikami prokuratur. Biura prokuratury działają przy wszystkich sądach, z wyjątkiem sądów dyscyplinarnych.

Postępowanie karne prowadzone przez prokuratury przy sądach apelacyjnych, sądach okręgowych oraz sądach rodzinnych i do spraw nieletnich.

Hierarchia instytucjonalna prokuratury przedstawia się następująco:

  1. Najwyższym organem jest prokuratura przy Wysokim Trybunale Kasacyjnym i Sprawiedliwości (Prokuratura Generalna), na której czele stoi Prokurator Generalny Rumunii (Procurorul General al României). Organ ten koordynuje działalność prokuratur przy 15 sądach apelacyjnych.
  2. Prokuratury przy sądach apelacyjnych koordynują czynności prokuratur przy 43 sądach okręgowych (w tym prokuratury przy sądzie rodzinnym i do spraw nieletnich). Każdą prokuraturą apelacyjną kieruje prokurator naczelny prokuratury apelacyjnej (procuror general).
  3. Prokuratury przy sądach okręgowych koordynują czynności prokuratur przy 176 sądach rejonowych – każdą z tych prokuratur okręgowych kieruje prokurator naczelny prokuratury okręgowej (prim-procuror).
  4. Prokuratury przy 176 sądach rejonowych, kierowane przez prokuratorów naczelnych prokuratur rejonowych, znajdują się na pierwszym (najniższym) szczeblu w hierarchii.

W prokuraturze przy Wysokim Trybunale Kasacyjnym i Sprawiedliwości funkcjonują dwie osobne struktury wyspecjalizowane. Są to:

  • Krajowa Dyrekcja Antykorupcyjna (Direcția Națională Anticorupție – DNA) odpowiedzialna za ściganie przestępstw o charakterze korupcyjnym i wnoszenie oskarżeń przeciwko ich sprawcom. Na czele dyrekcji stoi prokurator naczelny (procuror șef).
  • Dyrekcja ds. Ścigania Przestępczości Zorganizowanej i Terroryzmu odpowiedzialna za ściganie przestępczości zorganizowanej i terroryzmu oraz wnoszenie oskarżeń przeciwko sprawcom takich przestępstw. Na czele dyrekcji stoi prokurator naczelny, który podlega Prokuratorowi Generalnemu Rumunii.

Postępowanie karne w prokuraturach przy sądach wojskowych

Postępowaniem karnym dotyczącym przestępstw popełnionych przez członków personelu wojskowego zajmują się prokuratury wojskowe, które mają status prawny jednostek wojskowych. Prokuratury wojskowe działają przy wojskowych sądach okręgowych, Wojskowym Sądzie Terytorialnym w Bukareszcie (Tribunal Militar Teritorial București) oraz przy Wojskowym Sądzie Apelacyjnym w Bukareszcie (Curtea Militară de Apel București).

Hierarchia funkcjonalna prokuratorów

Prokuratorzy działają zgodnie z zasadami legalności, bezstronności i kontroli hierarchicznej.

Podejmują czynności na podstawie przepisów prawa, zapewniając poszanowanie i ochronę ludzkiej godności oraz praw osób fizycznych.

Prokuratorzy zatrudnieni w każdej jednostce prokuratury odpowiadają przed prokuratorem, będącym zwierzchnikiem tej jednostki, który z kolei odpowiada przed prokuratorem będącym zwierzchnikiem jednostki prokuratury wyższego szczebla.

Prokurator Generalny kierujący prokuraturą przy Wysokim Trybunale Kasacyjnym i Sprawiedliwości, prokurator naczelny Krajowej Dyrekcji Antykorupcyjnej oraz prokurator naczelny prokuratury przy sądzie apelacyjnym sprawują kontrolę nad podległymi im prokuratorami w sposób bezpośredni lub poprzez wyznaczonych prokuratorów.

Rola i obowiązki

W Rumunii występują dwie kategorie prokuratorów:

  1. prokuratorzy cywilni, odpowiedzialni za ściganie i stawianie w stan oskarżenia sprawców przestępstw, będących osobami cywilnymi;
  2. prokuratorzy wojskowi, odpowiedzialni za ściganie i stawianie w stan oskarżenia głównie sprawców przestępstw, będących członkami personelu wojskowego.

Wyróżnia się następujące stanowiska prokuratorskie:

  • Prokurator Generalny Rumunii (zwierzchnik prokuratury przy Wysokim Trybunale Kasacyjnym i Sprawiedliwości);
  • prokurator naczelny (zwierzchnik Krajowej Dyrekcji Antykorupcyjnej i Dyrekcji ds. Ścigania Przestępczości Zorganizowanej i Terroryzmu);
  • prokuratorzy naczelni prokuratur apelacyjnych (zwierzchnicy prokuratur przy sądach apelacyjnych);
  • prokuratorzy naczelni prokuratur okręgowych i rejonowych (zwierzchnicy prokuratur przy sądach okręgowych i rejonowych);
  • naczelnicy wydziałów (zwierzchnicy wewnętrznych wydziałów prokuratur);
  • kierownicy działów (zwierzchnicy wewnętrznych działów prokuratur);
  • kierownicy sekretariatów (zwierzchnicy wewnętrznych sekretariatów prokuratur);
  • prokuratorzy.

Minister Sprawiedliwości może, w razie potrzeby, z urzędu lub na wniosek Najwyższej Rady Sądownictwa, sprawować nadzór nad prokuratorami za pośrednictwem prokuratorów nominowanych przez Prokuratora Generalnego Rumunii, Prokuratora Naczelnego Krajowej Dyrekcji Antykorupcyjnej lub samodzielnie, w celu skontrolowania następujących kwestii:

  • wydajności administracyjnej prokuratorów;
  • wyników pracy prokuratorów i liczby zakończonych spraw; oraz
  • jakości urzędowych stosunków prokuratorów z obywatelami oraz innymi stronami uczestniczącymi w czynnościach prowadzonych przez prokuratury.

Kontrolą nie są objęte czynności podejmowane przez prokuratorów w toku postępowania karnego ani związane z nimi decyzje.

Minister Sprawiedliwości może zażądać od Prokuratora Generalnego Rumunii lub, w stosownych przypadkach, od prokuratora naczelnego Krajowej Dyrekcji Antykorupcyjnej sprawozdania z działalności jednostek prokuratury. Może on również wydawać instrukcje w sprawie środków, które należy zastosować w celu skutecznego zwalczania przestępczości.

Prokuratura przy Wysokim Trybunale Kasacyjnym i Sprawiedliwości składa roczne sprawozdanie ze swojej działalności Najwyższej Radzie Sądownictwa oraz Ministrowi Sprawiedliwości, który przedstawia wnioski z jego treści w swoim sprawozdaniu przed rumuńskim parlamentem.

Sędziowie

Organizacja

Najwyższa Rada Sądownictwa (Consiliul Superior al Magistraturii – CSM) jest organem centralnym w systemie sądownictwa odpowiadającym za regulację zawodu sędziego. Przygotowaniem do zawodu oraz doskonaleniem zawodowym sędziów i prokuratorów zajmuje się Link otworzy się w nowym oknieKrajowy Instytut Sądownictwa i Prokuratury (Institutul Național al Magistraturii – INM), który jest instytucją publiczną posiadającą osobowość prawną i działającą pod nadzorem Najwyższej Rady Sądownictwa.

Rola i obowiązki

W Rumunii sędziowie specjalizują się w następujących rodzajach spraw:

  • sprawy cywilne i sprawy z zakresu egzekucji cywilnej;
  • sprawy karne i karne wykonawcze;
  • sprawy handlowe (sędzia komisarz);
  • sprawy z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego;
  • sprawy administracyjne i podatkowe/finansowe;
  • sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych;
  • sprawy z zakresu prawa konstytucyjnego;
  • sprawy z zakresu prawa wojskowego.

Organizacja zawodów prawniczych: Adwokaci

Adwokaci

Organem centralnym odpowiadającym za regulację zawodu adwokata jest Link otworzy się w nowym oknieKrajowe Stowarzyszenie Rumuńskich Izb Adwokackich (Uniunea Națională a Barourilor din România – UNBR), które jest instytucją publiczną posiadającą osobowość prawną i zrzeszającą wszystkie izby adwokackie w Rumunii. Stoi ono na straży możliwości korzystania z prawa do obrony, kwalifikacji zawodowych i etyki zawodowej oraz godności i honoru członków unii. Należą do niego wszystkie izby adwokackie w Rumunii.

Prawnicze bazy danych

Informacje o adwokatach w Rumunii dostępne są na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieKrajowego Stowarzyszenia Rumuńskich Izb Adwokackich.

Czy dostęp do bazy danych jest bezpłatny?

Tak.

Radcy prawni

Zgodnie z przepisami radcy prawni mogą zrzeszać się na poziomie okręgów, według sektora lub obszaru działania, odpowiednio do swoich zainteresowań zawodowych lub, w stosownych przypadkach, tworzyć stowarzyszenia krajowe podlegające przepisom ustawy o stowarzyszeniach i fundacjach. Jednym z samorządów zawodowych utworzonych na mocy ustawy jest Link otworzy się w nowym oknieZwiązek Rumuńskich Radców Prawych (Ordinul Consilierilor Juridici din România – OCJR). Związek ten zrzesza izby radców prawnych ze wszystkich okręgów. Radcy prawni mogą również tworzyć inne samorządy zawodowe. Lista radców prawnych w podziale na okręgi jest dostępna na stronach internetowych członków Związku Rumuńskich Radców Prawych. (linki są dostępne na stronie internetowej OCJR)

Notariusze

Organizacja

Na mocy przepisów prawa rumuńskie Ministerstwo Sprawiedliwości powierzyło świadczenie usług notarialnych Link otworzy się w nowym oknieKrajowej Unii Notariatu (Uniunea Națională a Notarilor Publici – UNNP).Krajowa Unia Notariatu, jako organizacja zawodowa reprezentująca notariuszy, odpowiada za organizację zawodu notariusza i ochronę interesów swoich członków oraz dba o dobre imię zawodu. Członkami Unii są wszyscy notariusze. Są oni zrzeszeni w 15 izbach notarialnych działających przy sądach apelacyjnych.

Rola i obowiązki

W Rumunii notariusze świadczą usługi prawne w zakresie:

  • sporządzania dokumentów wymaganych w przypadku dziedziczenia ustawowego i testamentowego;
  • zawierania umów (sprzedaży, zamiany, alimentacyjnych, darowizny, ustanawiania hipoteki, zastawu, najmu rzeczy ruchomych i nieruchomości) oraz dokonywania innych czynności prawnych (ustanawiania poręczeń wymaganych przez instytucje wobec ich zarządców);
  • sporządzania dokumentów założycielskich spółek, stowarzyszeń i fundacji;
  • uwierzytelniania dokumentów;
  • poświadczania podpisów i ich wzorów oraz pieczęci;
  • innych czynności notarialnych przewidzianych przepisami prawa.

Inne zawody prawnicze

Komornicy

Krajowa Unia Komorników Rumuńskich (Uniunea Națională a Executorilor Judecătorești din România – UNEJ) jest organizacją zawodową, która posiada osobowość prawną i zrzesza wszystkich komorników. Dba ona o dobre imię zawodu komornika. Jej zasadniczą misją jest reprezentowanie swoich członków i ochrona ich zawodowych interesów. Komornicy zrzeszeni są w 15 izbach działających przy właściwych sądach apelacyjnych.

Lista komorników dostępna jest na stronie Link otworzy się w nowym oknieKrajowej Unii Komorników Rumuńskich.

Urzędnicy sądowi

Link otworzy się w nowym oknieNajwyższa Rada Sądownictwa (Consiliul Superior al Magistraturii) jest organem centralnym w systemie sądownictwa, odpowiadającym za regulację zawodu urzędnika sądowego.

Krajowa Szkoła Administracji Sądowej (Școala Națională de Grefieri, SNG), która jest instytucją publiczną posiadającą osobowość prawną i działającą pod nadzorem Najwyższej Rady Sądownictwa, odpowiada za przygotowanie do zawodu oraz doskonalenie zawodowe urzędników sądowych.

Rumuński system sądownictwa wspomagają różne grupy urzędników sądowych:

  • sekretarze sądowi;
  • specjaliści ds. statystyki;
  • specjaliści ds. analiz prawnych;
  • specjaliści ds. informatyki;
  • archiwiści;
  • urzędnicy rejestrowi.

Więcej na temat tego zawodu prawniczego można się dowiedzieć z tego dokumentu PDF(354 Kb)ro.

Referendarze sądowi

Zasiadają oni w składzie orzekającym w pierwszej instancji w sprawach dotyczących sporów z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.

Uczestniczą w obradach z głosem doradczym i podpisują wyroki. W treści wyroku umieszcza się ich opinie i uzasadnienie w razie zgłoszenia zdania odrębnego. Jeżeli w skład panelu wchodzą referendarze sądowi, przewodniczący może powierzyć jednemu z nich sporządzenie wyroku.

Referendarze sądowi są powoływani przez Ministra Sprawiedliwości na wniosek Rady Społeczno-Gospodarczej (Consiliului Economic și Social) na okres 5 lat. Warunkiem powołania jest wcześniejsze wykonywanie zawodu prawniczego przez co najmniej taki okres oraz spełnienie wszystkich warunków przewidzianych w ustawie.

W trakcie wykonywania swojej funkcji referendarze sądowi mają zagwarantowaną stabilność zatrudnienia i podlegają wyłącznie ustawie. Składają przysięgę przewidzianą w ustawie dla sędziów. Obowiązują ich także te same przepisy dotyczące obowiązków, zakazów, braku możliwości łączenia stanowisk, naruszeń, sankcji dyscyplinarnych i powodów odwołania ze stanowiska, które mają zastosowanie do sędziów i prokuratorów.

Łączną liczbę stanowisk asystentów sądowych i ich przydział do sądów, w zależności od nakładu pracy, określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości.

Warunki, procedurę wyboru i procedurę powoływania kandydatów na stanowiska referendarzy sądowych przez Ministra Sprawiedliwości na wniosek Rady Społeczno-Gospodarczej, a także warunki ich oddelegowania i przeniesienia określa się w decyzji rządu.

Asystenci sędziego

W skład Wysokiego Trybunału Kasacyjnego i Sprawiedliwości wchodzi zespół asystentów sędziego, którzy biorą udział w rozprawach.

Ich obowiązki obejmują:

  • zapewnienie odpowiedniego wypełniania zadań przez sekretarzy sądowych i archiwistów, aby umożliwić sprawny przebieg rozpraw, kierowanie pracą sekretarzy sądowych;
  • przygotowywanie określonych sprawozdań w toku postępowania (dotyczących dopuszczalności zaskarżenia co do zasady oraz skargi kasacyjnej);
  • rejestrowanie, w odniesieniu do każdej sprawy, wniosków ustnych zgłoszonych do protokołu przez strony i prokuraturę oraz środków zarządzonych przez sąd;
  • sporządzanie protokołów, z wyjątkiem protokołów rozprawy;
  • udział w obradach z głosem doradczym;
  • redagowanie wyroków zgodnie z przydziałem przewodniczącego składu orzekającego, przestrzeganie określonych w przepisach terminów itp.

Więcej informacji o pracy asystentów sędziego można znaleźć w tym dokumencie PDF(126 Kb)ro.

Ostatnia aktualizacja: 10/01/2022

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Słowenia

Na tej stronie przedstawiono przegląd zawodów prawniczych w Słowenii.

Organizacja zawodów prawniczych

Zawody prawnicze

W Republice Słowenii osoba z wyższym wykształceniem prawniczym lub osoba, która ukończyła studia prawnicze pierwszego i drugiego stopnia według systemu bolońskiego, może wykonywać szereg zawodów związanych z wymiarem sprawiedliwości, w tym zawód sędziego, prokuratora, radcy Prokuratorii, adwokata i notariusza.

Prokuratorzy (tožilci)

Organizacja

Zgodnie z art. 135 konstytucji prokuratorzy (državni tožilciprzygotowują i przedstawiają zarzuty w sprawach karnych. Ponadto prokuratorom przysługują inne uprawnienia przewidziane w ustawie. Zakres ich uprawnień oraz organizację regulują przede wszystkim ustawa o prokuraturze (Zakon o državnem tožilstvu) oraz ustawa o postępowaniu karnym (Zakon o kazenskem postopku).

W Słowenii istnieje 11 biur prokuratury okręgowej (okrožno državno tožilstvo) – w miastach Celje, Koper, Kranj, Krško, Lublana, Maribor, Murska Sobota, Nova Gorica, Novo Mesto, Ptuj, Slovenj Gradec, Wyspecjalizowana Prokuratura Krajowa (Specializirano državno tožilstvo) działająca na szczeblu krajowym oraz Link otworzy się w nowym oknieBiuro Prokuratora Generalnego Republiki Słowenii (Vrhovno državno tožilstvo Republike Slovenije) w Lublanie.

Wyspecjalizowana Prokuratura Krajowa jest odpowiedzialna za ściganie przestępstw w obszarze zorganizowanej przestępczości tradycyjnej i gospodarczej, terroryzmu, korupcji i innych rodzajów przestępstw, których wykrywanie i ściganie wymaga udziału specjalnie zorganizowanych i wyszkolonych prokuratorów. W ramach tej prokuratury, jako niezależna jednostka organizacyjna, działa również specjalny wydział do spraw dochodzeń i ścigania urzędników posiadających szczególne uprawnienia (Odelek za preiskovanje in pregon uradnih oseb s posebnimi pooblastili, tj. wydział ds. szczególnych dochodzeń, zwany posebni oddelek). Prokuratorzy tego wydziału ds. szczególnych dochodzeń są odpowiedzialni za ściganie przestępstw popełnianych przez funkcjonariuszy policji, urzędników różnych agencji spraw wewnętrznych posiadających uprawnienia do ścigania, funkcjonariuszy żandarmerii wojskowej, funkcjonariuszy wywiadu i służb bezpieczeństwa Ministerstwa Obrony oraz funkcjonariuszy Słoweńskiej Agencji Wywiadu i Bezpieczeństwa. Udzielają oni również wsparcia funkcjonariuszom policji zatrudnionym w ramach wspomnianego wydziału.

Biuro Prokuratora Generalnego Republiki Słowenii to najwyższa w hierarchii jednostka prokuratury w kraju, w ramach której działają:

  • prokuratorzy generalni (vrhovni državni tožilci) i apelacyjni (višji državni tožilci);
  • prokuratorzy zatrudnieni na czas określony lub w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Prokuratorzy apelacyjni reprezentują strony wnoszące środki odwoławcze w postępowaniach odwoławczych w sądach apelacyjnych (višja sodišča) w Słowenii. W Sądzie Najwyższym Republiki Słowenii (Vrhovno sodišče Republike Slovenije) – w postępowaniach, w których wniesiono nadzwyczajny środek zaskarżenia z zakresu prawa karnego oraz z zakresu prawa cywilnego i administracyjnego – strony są reprezentowane przez prokuratorów generalnych.

Prokuratura Generalna Republiki Słowenii jest zorganizowana w następujący sposób:

  • trzy wydziały – Wydział Prawa Karnego (kazenski oddelek), Wydział Spraw Cywilnych i Administracyjnych (civilno-upravni oddelek) oraz Wydział Szkoleń i Nadzoru Eksperckiego (oddelek za izobraževanje in strokovni nadzor) – oraz
  • Centrum Informacji Eksperckiej (Strokovno informacijski center), do którego zadań należy z jednej strony udzielanie pomocy eksperckiej w zakresie opodatkowania, finansów, rachunkowości i innych dziedzin, a z drugiej strony dbałość o rozwój i jednolitość usług przetwarzania informacji oraz zarządzanie nimi na potrzeby działalności prokuratury.

Rola i obowiązki

Najważniejszym zadaniem i obowiązkiem prokuratora jest ściganie przestępstw. W tym kontekście jest on odpowiedzialny za:

  • podejmowanie wszystkich koniecznych kroków w celu wykrycia działalności przestępczej i ścigania sprawców oraz wspieranie czynności policji w toku postępowania przygotowawczego, w których policja działa w sposób organizacyjnie niezależny od prokuratora;
  • składanie wniosków o przeprowadzenie dochodzenia;
  • przygotowywanie i wnoszenie aktu oskarżenia do odpowiedniego sądu;
  • oraz składanie apelacji od nieprawomocnych orzeczeń sądu oraz nadzwyczajnych środków zaskarżenia od prawomocnych orzeczeń sądu (apelacje od orzeczeń sądu pierwszej instancji w sprawach karnych wnosi prokurator, który wniósł akt oskarżenia w sądzie pierwszej instancji, natomiast nadzwyczajne środki zaskarżenia wnoszą prokuratorzy generalni).

Stosowne przepisy prawa karnego dają prokuratorom w określonych okolicznościach – w przypadku różnych form popełnienia przestępstwa – możliwość wyboru alternatywnych sposobów rozstrzygnięcia sprawy zamiast postępowania karnego. Obejmują one po pierwsze możliwość zawarcia ugody i warunkowe zawieszenie postępowania, w przypadku gdy podejrzany jest skłonny postępować zgodnie z decyzją prokuratora i wykonać określone przez niego czynności. Jeżeli ugoda lub warunkowe umorzenie postępowania jest właściwym rozwiązaniem, prokurator może odstąpić od wniesienia aktu oskarżenia, w następstwie czego sprawa nie będzie rozstrzygana w sądzie. Prokurator może również złożyć do sądu wniosek o skazanie bez rozprawy – w tym przypadku sąd nakłada na oskarżonego zaproponowaną określoną karę lub środek karny.

Prokuratura Generalna wykonuje ponadto zadania wykraczające poza zasadniczy zakres prawa karnego. Prokuratorzy generalni z jednego z trzech wydziałów Biura Prokuratora Generalnego – czyli Wydziału Spraw Cywilnych i Administracyjnych – mogą wnieść skargę kasacyjną (zahteva za varstvo zakonitosti) od orzeczenia sądu apelacyjnego w przypadku postępowań procesowych, nieprocesowych i innych postępowań sądowych w sprawach cywilnych. Warunkiem koniecznym do wniesienia tego nadzwyczajnego środka zaskarżenia jest ochrona interesu publicznego, o istnieniu którego decyduje Prokurator Generalny. Strony postępowania nie mogą zatem wnosić skarg kasacyjnych.

Sędziowie (sodniki)

Organizacja

Sędziowie zawodowi i ławnicy

Status sędziego regulują art. 125–134 słoweńskiej konstytucji i ustawa o służbie sędziowskiej (Zakon o sodniški službi). Sędziowie są urzędnikami wybieranymi przez Zgromadzenie Narodowe (Državni zbor) na wniosek Rady Sądownictwa (Sodni svet). Sędzia powoływany jest na urząd dożywotnio, a ograniczenia wiekowe i warunki wyboru są określone w przepisach prawa.

Aby zostać wybranym na stanowisko sędziego, kandydat musi spełniać następujące warunki:

  1. posiadać obywatelstwo słoweńskie i biegle posługiwać się językiem słoweńskim;
  2. posiadać zdolność do czynności prawnych i odznaczać się dobrym ogólnym stanem zdrowia;
  3. mieć ukończone 30 lat;
  4. uzyskać tytuł zawodowy magistra prawa potwierdzony dyplomem ukończenia studiów wyższych w Słowenii lub tytuł zawodowy bachelor of lawmaster of law lub uzyskać porównywalne kwalifikacje w zakresie prawa za granicą, co jest poświadczone zagranicznym świadectwem potwierdzającym kwalifikacje, do którego załączono opinię dotyczącą kwalifikacji lub decyzję uznającą kwalifikacje do celów zawodowych, lub poświadczone dokumentem potwierdzającym nostryfikację (odločba o nostryfikacji);
  5. zdać państwowy egzamin prawniczy;
  6. nie być skazanym za popełnienie przestępstwa umyślnego;
  7. być osobą, wobec której nie skierowano ostatecznego aktu oskarżenia (pravnomočna obtožnica) lub zarzutów (obtožni predlog) w postępowaniu o popełnienie przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego.

Po zakończeniu pełnienia urzędu sędziowie orzekający w postępowaniach przygotowawczych i głównych, w których wydane orzeczenia naruszały prawa człowieka i podstawowe wolności, nie spełniają już kryteriów powołania na stanowisko sędziego.

Sędziowie są urzędnikami państwowymi, a w wykonywaniu swoich obowiązków podlegają przepisom konstytucji i ustaw. Urzędu sędziego nie można łączyć z pełnieniem innych funkcji w organach państwowych, w organach administracji lokalnej i w organach partii politycznych, a także z innymi funkcjami i rodzajami działalności określonymi w ustawie. W modelu kształcenia sędziów nie przewidziano specjalizacji. Główną dziedzinę prawa, którą zajmuje się sędzia, określa się w ramach wewnętrznej organizacji danego sądu obejmującej, do celów rozstrzygania poszczególnych rodzajów sporów, różne wydziały, do których przydziela się sędziów zgodnie z rocznym planem pracy. Rada Sądownictwa Republiki Słowenii podejmuje decyzje w sprawie awansu sędziego na wyższe stanowisko i przeniesienia go do wyższej grupy zaszeregowania. Rada Sądownictwa kieruje także do Zgromadzenia Narodowego wnioski o odwołanie sędziego z urzędu, jeśli w związku z wykonywaniem obowiązków narusza on przepisy konstytucji, dopuszcza się poważnego naruszenia innych przepisów prawa lub też umyślnie popełnia przestępstwo poprzez nadużycie urzędu sędziego. Etapy rozwoju zawodowego sędziów są uregulowane w przepisach dotyczących systemu organizacji słoweńskich sądów. Sędziowie dzielą się na: sędziów sądów rejonowych (okrajni sodniki), sędziów sądów okręgowych (okrožni sodniki), sędziów sądów apelacyjnych (višji sodniki) i sędziów Sądu Najwyższego (vrhovni sodniki).

Sędziowie są zrzeszeni w Słoweńskim Stowarzyszeniu Sędziów, które należy do Międzynarodowego Stowarzyszenia Sędziów. Przynależność do stowarzyszenia jest dobrowolna.

W pracy organów sądownictwa obok sędziów zawodowych (poklicni sodniki) mogą uczestniczyć obywatele występujący w charakterze ławników (sodniki porotniki). O ile prawo nie stanowi inaczej, w sytuacji gdy przepisy przewidują, że postępowanie należy przeprowadzić przed składem sędziowskim, w składzie orzekającym zasiada jeden sędzia zawodowy – pełniący funkcję przewodniczącego – oraz dwóch ławników. O ile prawo nie stanowi inaczej, w sytuacji gdy przepisy przewidują, że postępowanie należy przeprowadzić przed pięcioosobowym składem sędziowskim, w składzie orzekającym zasiada dwóch sędziów zawodowych – w tym jeden pełniący funkcję przewodniczącego – oraz trzech ławników w charakterze członków składu orzekającego. Na ławnika może zostać powołany każdy obywatel Republiki Słoweńskiej, który ukończył co najmniej 30 lat, nie był skazany prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego, jest nieskazitelnego charakteru, odznacza się dobrym ogólnym stanem zdrowia na potrzeby pełnienia urzędu i biegle posługuje się językiem słoweńskim. Kadencja ławnika trwa osiem lat i może zostać odnowiona. Prezes każdego sądu apelacyjnego powołuje i odwołuje ławników sądów rejonowych znajdujących się w okręgu podlegającym właściwości sądu apelacyjnego.

Rada Sądownictwa Republiki Słowenii

Link otworzy się w nowym oknieRada Sądownictwa Republiki Słowenii (Sodni svet) jest organem centralnym odpowiedzialnym za regulację zawodu sędziego.

Rada Sądownictwa składa się z 11 członków.

Zgromadzenie Narodowe – na wniosek Prezydenta Republiki Słoweńskiej – wybiera pięciu członków Rady Sądownictwa spośród profesorów prawa, prokuratorów i adwokatów; sześciu członków jest wybieranych spośród kandydatur zgłoszonych przez sędziów pełniących urząd sędziowski w pełnym wymiarze czasu pracy. Członkowie Rady Sądownictwa wybierają spośród siebie przewodniczącego.

Funkcje Rady Sądownictwa są następujące:

Rada Sądownictwa pełni następujące funkcje na mocy przepisów regulujących funkcjonowanie sądów i służby sędziowskiej:

1. w odniesieniu do wyboru, powoływania i odwoływania sędziów oraz prezesów i wiceprezesów sądów:

  • wydawanie wstępnej opinii w ramach procedury powoływania prezesa Sądu Najwyższego,
  • przedstawianie Zgromadzeniu Narodowemu kandydatów na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego,
  • powoływanie i odwoływanie prezesów i wiceprezesów sądów, z wyjątkiem prezesa Sądu Najwyższego,
  • wybór kandydatów na nieobsadzone stanowiska sędziowskie,
  • przedstawianie Zgromadzeniu Narodowemu kandydatów na stanowisko sędziego,
  • powoływanie sędziów na nieobsadzone stanowiska sędziowskie,
  • wydawanie uzasadnionej opinii w ramach procedury odwołania prezesa Sądu Najwyższego,
  • powiadomienie Zgromadzenia Narodowego o prawomocnym wyroku skazującym sędziego,
  • kierowanie do Zgromadzenia Narodowego wniosków dotyczących odwołania sędziego,
  • wydawanie deklaratoryjnych decyzji w przedmiocie zakończenia pełnienia urzędu sędziego lub służby sędziowskiej;

2. w odniesieniu do innych kwestii kadrowych dotyczących sędziów przy podejmowaniu decyzji w sprawie:

  • niepołączalności stanowiska sędziego z innymi funkcjami,
  • awansu na wyższe stanowisko sędziowskie,
  • przyspieszonego przeniesienia do wyższej grupy zaszeregowania, awansu na stanowisko sędziego wyższej rangi (svetnik) lub na wyższe stanowisko sędziowskie,
  • nadzwyczajnych awansów na wyższe stanowiska sędziowskie,
  • potwierdzenia, że sędzia jest niezdolny do pełnienia służby sędziowskiej,
  • wniosku o usunięcie naruszenia popełnionego przez sędziego, który uważa, że jego niezawisłość została w jakikolwiek sposób naruszona,
  • odwołań od decyzji o przeniesieniu lub powołaniu na stanowisko sędziego, powierzeniu określonej funkcji w systemie sądownictwa lub powołaniu na stanowisko sędziego wyższej rangi oraz przeciwko decyzji o zaszeregowaniu do danej grupy zaszeregowania,
  • przenoszenia sędziów,
  • powołania sędziego do Sądu Konstytucyjnego Republiki Słowenii, Sądu Najwyższego, sądu apelacyjnego, wyspecjalizowanego wydziału sądu okręgowego, specjalnej służby w Radzie Sądownictwa, ośrodku szkolenia kadr wymiaru sprawiedliwości lub, w przypadku bardziej wymagającej pracy technicznej, ministerstwie,
  • zwolnienia ze służby sędziowskiej,
  • przyznawania stypendiów sędziowskich;

3. w odniesieniu do postępowań dyscyplinarnych:

  • powoływanie organów dyscyplinarnych,
  • kierowanie wniosków o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przeciwko sędziemu,
  • wykonanie kary dyscyplinarnej wobec sędziego, jeżeli z mocy przepisów regulujących służbę sędziowską nałożono na niego karę dyscyplinarną w postaci zawieszenia awansu, obniżenia wynagrodzenia lub przeniesienia do innego sądu,
  • podejmowanie decyzji w sprawie tymczasowego usunięcia ze służby sędziowskiej prezesa Sądu Najwyższego,
  • rozpoznawanie zażalenia na postanowienie prezesa Sądu Najwyższego nakazujące tymczasowe usunięcie sędziego ze służby sędziowskiej;

4 inne zadania:

  • przyjmowanie kryteriów wyboru kandydatów na stanowiska sędziowskie po uzyskaniu opinii ministra oraz kryteriów jakości odnoszących się do wyników pracy sędziów do celów oceny sprawowanej przez nich służby;
  • przyjmowanie kodeksu postępowania sądowego;
  • powoływanie członków Komisji ds. Etyki Zawodowej (Komisija za etiko in integriteto);
  • przyjmowanie wytycznych dotyczących procedury wyboru członków rad pracowniczych i przeprowadzanie wyborów,
  • zatwierdzanie polityki wykrywania ryzyka i zarządzania nim oraz narażenia sądów na korupcję oraz monitorowanie wdrażania tej polityki;
  • wydawanie wstępnej opinii dotyczącej schematu organizacyjnego jednostek sądowych
  • wydawanie wstępnej opinii w ramach procedury określania liczby stanowisk sędziowskich w poszczególnych sądach,
  • wydawanie opinii w sprawie rocznego sprawozdania Sądu Najwyższego dotyczącego skuteczności i efektywności sądów oraz w sprawie proponowanego planu finansowego dla sądów,
  • wydawanie opinii dla Zgromadzenia Narodowego i ministerstwa w sprawie przepisów regulujących funkcjonowanie sądów i służby sędziowskiej,
  • składanie wniosków o wszczęcie procedury kontroli konstytucyjności i legalności przepisów, jeżeli naruszają one status konstytucyjny lub prawa konstytucyjne sędziów,
  • składanie uzasadnionych wniosków o kontrolę czynności podjętych w danej sprawie,
  • wydawanie opinii w sprawie nakazów zatrzymania lub wszczęcia postępowania karnego.

Jeżeli przepisy prawa lub regulamin wewnętrzny nie stanowią inaczej, Rada Sądownictwa podejmuje uchwały w głosowaniu jawnym większością głosów wszystkich członków.

Rada Sądownictwa podejmuje uchwały większością dwóch trzecich głosów wszystkich członków w przypadku:

  • wniosków dotyczących wyboru na stanowisko sędziego,
  • powoływania i awansowania sędziów,
  • powoływania i odwołania prezesów i wiceprezesów sądów,
  • zaszeregowania do danej grupy,
  • odwołania od decyzji o przeniesieniu lub powołaniu na stanowisko sędziego, powierzeniu określonej funkcji w systemie sądownictwa lub powołaniu na stanowisko sędziego wyższej rangi,
  • odwołania od decyzji o zaszeregowaniu do danej grupy,
  • wniosków o odwołanie sędziów,
  • potwierdzenia, że sędzia jest niezdolny do pełnienia służby sędziowskiej,
  • przyjęcia kryteriów wyboru kandydatów na stanowiska sędziowskie,
  • przyjęcia kryteriów jakości odnoszących się do wyników pracy sędziów
  • oraz innych zadań, jeżeli zostały przewidziane w przepisach prawa.

Zgodnie z regulaminem wewnętrznym Rada Sądownictwa może podejmować uchwały w innych sprawach i wówczas stanowi większością dwóch trzecich głosów wszystkich członków.

Adwokaci (odvetniki)

Zgodnie z art. 137 konstytucji Republiki Słowenii adwokatura (odvetništvo) to samodzielna, niezależna służba wchodząca w skład wymiaru sprawiedliwości, której funkcjonowanie zostało uregulowane ustawowo. Ustawa o zawodzie adwokata (Zakon o odvetništvu) stanowi, że wykonywanie obowiązków przez adwokata polega na udzielaniu porad prawnych, reprezentowaniu i obronie stron przed sądem i innymi organami państwowymi, sporządzaniu dokumentów i reprezentowaniu stron w stosunkach prawnych. Jedynie adwokat może reprezentować stronę przed sądem za wynagrodzeniem; w określonych przypadkach adwokata może zastępować aplikant.

Adwokatem może być każdy, kto spełnia następujące warunki:

  1. jest obywatelem Słowenii;
  2. posiada zdolność do czynności prawnych;
  3. uzyskał jeden z niżej wymienionych tytułów zawodowych w Słowenii lub równoważne kwalifikacje za granicą uznane na mocy ustawy o uznawaniu i ocenie wykształcenia:
    • tytuł zawodowy magistra prawa potwierdzony dyplomem ukończenia studiów wyższych;
    • tytuł zawodowy bachelor of law i master of law;
    • tytuł zawodowy master of law uzyskany po ukończeniu studiów drugiego stopnia zgodnie z programem bolońskim;
  4. zdał państwowy egzamin prawniczy;
  5. posiada czteroletnie doświadczenie zawodowe jako prawnik z wyższym wykształceniem prawniczym, w tym co najmniej przez rok po zdaniu państwowego egzaminu prawniczego wykonywał pracę pod nadzorem adwokata lub w kancelarii adwokackiej, sądzie, prokuraturze, Prokuratorii lub kancelarii notarialnej na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy;
  6. biegle posługuje się językiem słoweńskim;
  7. gwarantuje należyte wykonywanie zawodu adwokata;
  8. posiada niezbędne wyposażenie i lokal do prowadzenia praktyki adwokackiej;
  9. zdał egzamin ze znajomości ustawy o zawodzie adwokata, urzędowego cennika opłat za czynności adwokata i kodeksu postępowania adwokata w Słoweńskiej Izbie Adwokackiej (Odvetniška zbornica Slovenije).

postępowaniu karnym wyłącznie adwokat może występować jako obrońca oskarżonego.

sprawach cywilnych przed sądem rejonowym stronę może reprezentować dowolna osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, natomiast do reprezentowania strony przed sądem okręgowym, sądem apelacyjnym lub Sądem Najwyższym może być upoważniony wyłącznie adwokat lub inna osoba, która złożyła państwowy egzamin adwokacki. W postępowaniu wynikającym ze złożenia nadzwyczajnego środka zaskarżenia istnieje przymus adwokacki (nie dotyczy to przypadku, w którym sama osoba będąca stroną lub jej ustawowy przedstawiciel złożyli państwowy egzamin prawniczy).

Zastępstwo procesowe jest obowiązkowe we wszystkich postępowaniach sądowych prowadzonych na podstawie ustawy o zdrowiu psychicznym (Zakon o duševnem zdravju).

Zagraniczny adwokat, który uzyskał prawo wykonywania zawodu adwokata w państwie pochodzenia, jest w Republice Słowenii – na warunkach określonych w ustawie o zawodzie adwokata – uprawniony do:

  • świadczenia określonych usług adwokackich, które wiążą się z występowaniem w charakterze adwokata;
  • prowadzenia praktyki adwokackiej i posługiwania się tytułem zawodowym uzyskanym w państwie pochodzenia;
  • prowadzenia praktyki adwokackiej i posługiwania się tytułem zawodowym adwokata (odvetnik).

Państwem pochodzenia adwokata jest państwo, w którym jest on uprawniony do prowadzenia praktyki adwokackiej i posługiwania się tytułem zawodowym uzyskanym na podstawie przepisów tego państwa.

Zgodnie ze wspomnianą ustawą adwokatem z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej jest adwokat, który posiada prawo wykonywania zawodu adwokata w dowolnym państwie członkowskim Unii Europejskiej i posługiwania się tytułem zawodowym uzyskanym zgodnie z przepisami tego państwa. Adwokat z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej wpisywany jest na listę adwokatów zagranicznych, którzy mogą prowadzić praktykę adwokacką w Republice Słowenii, posługując się tytułem zawodowym adwokata, z uwzględnieniem wszystkich praw i obowiązków mających zastosowanie wobec praktykujących adwokatów, pod warunkiem że spełnia on przewidziane w ustawie warunki i zda egzamin ze znajomości prawa krajowego Republiki Słowenii. Więcej informacji na temat egzaminu i procedury związanej z jego złożeniem znajduje się w rozporządzeniu w sprawie egzaminu dla adwokatów zagranicznych (Uredba o preizkusnem izpitu za odvetnike iz drugih držav).

Adwokat może reklamować swoje usługi jedynie po spełnieniu określonych warunków, ponieważ ustawa zezwala jedynie na niektóre rodzaje reklamy usług adwokackich. Może on prowadzić praktykę indywidualną lub pracować w kancelarii adwokackiej. Organizacją skupiającą adwokatów, posiadającą własny regulamin i statut, jest Słoweńska Izba Adwokacka (Odvetniška zbornica Slovenije). Prawo do wykonywania zawodu adwokata nabywa się poprzez wpis na listę prowadzoną przez Słoweńską Izbę Adwokacką. Adwokaci, którzy osiągną określony stopień lub specjalizację w ramach kształcenia zawodowego, mogą pod pewnymi warunkami zwrócić się do Słoweńskiej Izby Adwokackiej o uznanie ich statusu adwokata-specjalisty. Opłaty za usługi adwokatów reguluje oficjalny cennik usług adwokackich przyjmowany przez Słoweńską Izbę Adwokacką po zatwierdzeniu przez Ministra Sprawiedliwości.

Prawnicze bazy danych

Link otworzy się w nowym okniePodstawowe przepisy dotyczące adwokatów są dostępne w języku angielskim na stronach internetowych Izby Adwokackiej.

Na stronach internetowych Izby Adwokackiej znajduje się Link otworzy się w nowym okniewyszukiwarka (w języku słoweńskim i angielskim), za pomocą której można wyszukać adwokatów według:

  • imienia i nazwiska;
  • regionu;
  • znajomości języków obcych; oraz
  • dziedzin specjalizacji.

Notariusze (notarji)

Organizacja

Artykuł 137 akapit drugi konstytucji Republiki Słowenii stanowi, że notariusze pełnią urząd publiczny regulowany ustawą. Ustawa o notariacie (Zakon o notariatu) stanowi, że: notariusze, jako osoby zaufania publicznego, sporządzają dokumenty publiczne dotyczące czynności prawnych, oświadczeń woli lub faktów, z których wynikają określone prawa; przechowują w depozycie dokumenty, środki pieniężne i papiery wartościowe celem ich przekazania osobom trzecim lub organom państwowym; na polecenie sądów wykonują zadania, które mogą być im powierzone zgodnie z przepisami prawa.

Aby zostać powołanym na urząd notariusza, kandydat musi spełniać następujące warunki:

  1. posiadać obywatelstwo Republiki Słowenii, innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub posiadać obywatelstwo Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju;
  2. posiadać zdolność do czynności prawnych i odznaczać się dobrym ogólnym stanem zdrowia;
  3. uzyskać tytuł zawodowy magistra prawa potwierdzony dyplomem ukończenia studiów wyższych w Słowenii lub tytuł zawodowy bachelor of lawmaster of law lub uzyskać porównywalne kwalifikacje w zakresie prawa za granicą, co jest poświadczone zagranicznym świadectwem potwierdzającym kwalifikacje, do którego załączono opinię dotyczącą kwalifikacji lub decyzję uznającą kwalifikacje do celów zawodowych, lub poświadczone dokumentem potwierdzającym nostryfikację (odločba o nostryfikacji);
  4. zdać państwowy egzamin prawniczy;
  5. posiadać pięcioletnie doświadczenie praktyczne jako osoba wykonująca zawód prawniczy, na które składa się co najmniej rok pracy pod nadzorem notariusza i rok pracy w sądzie lub pod nadzorem adwokata albo radcy Prokuratorii;
  6. gwarantować należyte wykonywanie zawodu notariusza;
  7. biegle posługiwać się językiem słoweńskim;
  8. posiadać odpowiednie wyposażenie i lokal do prowadzenia praktyki notarialnej;
  9. mieć nie więcej niż 64 lata.

Z zastrzeżeniem pkt 1 poprzedniego akapitu obywatele państwa, które nie jest państwem członkowskim Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwem członkowskim Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, mogą zostać notariuszami zgodnie z zasadami wzajemności prawnej i faktycznej.

Obowiązków notariusza nie można łączyć z obowiązkami adwokata ani ze sprawowaniem urzędu lub funkcji, z tytułu których przysługuje wynagrodzenie.

Notariusz nie może wykonywać czynności sprzecznych z powagą urzędu, narażających na szwank uczciwość wymaganą do wykonywania obowiązków notariusza lub takich, które mogą podważyć zaufanie do bezstronności notariusza lub wiarygodności sporządzanych przez niego dokumentów.

Notariusza powołuje na wolne stanowisko minister właściwy do spraw sprawiedliwości. Przed powołaniem notariusza minister właściwy do spraw sprawiedliwości zasięga opinii Izby Notarialnej Słowenii (Notarska zbornica Slovenije) w sprawie przedstawionych kandydatur. Liczba notariuszy jest ograniczona i ustalana na podstawie kryteriów określonych przez Ministra Sprawiedliwości. W przypadku postępowania niezgodnego z przepisami notariusz zostanie odwołany przez Ministra Sprawiedliwości. Główną organizacją skupiającą notariuszy jest Izba Notarialna.

Notariusze mają prawny obowiązek członkostwa w Link otworzy się w nowym oknieIzbie Notarialnej Słowenii.

Rola i obowiązki

Służba publiczna notariuszy polega przede wszystkim na sporządzaniu dokumentów publicznych i prywatnych, co jest bardzo istotne dla bezpieczeństwa obrotu prawnego.

Do dokumentów publicznych sporządzanych przez notariuszy należą akty notarialne i protokoły notarialne. Notariusz może wprawdzie sporządzić dowolną wiążącą strony umowę w formie pisemnej, jednak dla ważności określonych rodzajów umów i uchwał spółek publicznych i spółek z ograniczoną odpowiedzialnością na gruncie prawa słoweńskiego wymagana jest forma aktu notarialnego. Notariusz sporządza także testamenty. Ponadto czasami wymaga się poświadczenia przez notariusza kopii dokumentów i podpisów, aby potwierdzić ich ważność do celów dowodowych przed sądem. Na przechowanie u notariusza można oddać dokumenty i papiery wartościowe.

Prawnicze bazy danych

Na stronie internetowej Izby Notarialnej dostępny jest Link otworzy się w nowym okniewykaz wszystkich notariuszy w Słowenii wraz z informacjami kontaktowymi oraz podstawową wyszukiwarką.

Izba Notarialna prowadzi trzy rejestry, które są dostępne na jej stronie:

Inne zawody prawnicze

Asystenci sądowi (Sodniški pomočnik) PDF(372 Kb)en

Radcy Prokuratorii (državni odvetniki)

Rolę radcy Prokuratorii określono w nowej ustawie o radcach Prokuratorii, która weszła w życie 20 listopada 2017 r. i przyniosła gruntowną zmianę instytucji radcy Prokuratorii.

Prokuratoria realizuje zadania w zakresie ochrony własności państwowej oraz innych praw i interesów państwa poprzez zastępstwo procesowe przed sądami i organami administracyjnymi Republiki Słowenii, przed zagranicznymi sądami i organami arbitrażowymi oraz międzynarodowymi sądami i organami arbitrażowymi; realizuje również zadania w zakresie doradztwa prawnego, polubownego rozstrzygania sporów na etapie postępowania przedsądowego oraz inne zadania określone w tej ustawie lub w innych przepisach prawa.

Zadania nałożone na Prokuratorię wykonują: prezes i zastępca prezesa Prokuratorii z urzędu oraz radcy Prokuratorii wyżsi rangą, radcy Prokuratorii i aplikanci radcowscy, którzy obecnie mają status urzędników służby cywilnej. Aby zapobiegać powołaniom politycznym, w procedurze wyboru prezesa Prokuratorii oraz radców Prokuratorii wyższych rangą przewidziano uzyskanie opinii komisji niezależnych ekspertów, której zadaniem jest ocena odpowiedniości kandydatów.

Prezesa Prokuratorii powołuje rząd Republiki Słowenii na uzasadniony wniosek ministra sprawiedliwości po uzyskaniu opinii komisji, której powierzono zadanie oceny odpowiedniości kandydatów. Zastępcę prezesa Prokuratorii powołuje rząd Republiki Słowenii na wniosek prezesa Prokuratorii za zgodą ministra sprawiedliwości, przy czym wyboru dokonuje się spośród radców Prokuratorii wyższych rangą. Zarówno prezes Prokuratorii, jak i jego zastępca są wybierani na sześcioletnią kadencję z możliwością odnowienia. Pełnienie funkcji radcy Prokuratorii wyższego rangą, radcy Prokuratorii lub aplikanta radcowskiego wymaga nawiązania stosunku pracy, w ramach którego, oprócz szczególnych warunków określonych w ustawie o radcach Prokuratorii, należy również spełnić warunki określone w przepisach regulujących system służby cywilnej.

Radca Prokuratorii jest niezależny w wykonywaniu swoich obowiązków w zakresie zastępstwa procesowego.

Powiązane strony

Link otworzy się w nowym oknieInformacje o zawodach prawniczych na stronie internetowej Biura Prokuratora Generalnego Republiki Słowenii

Link otworzy się w nowym oknieInformacje o zawodach prawniczych

Link otworzy się w nowym oknieInformacje o zawodach prawniczych na stronie internetowej słoweńskiego wymiaru sprawiedliwości

Link otworzy się w nowym oknieInformacje o zawodach prawniczych na stronie internetowej Słoweńskiej Izby Adwokackiej

Link otworzy się w nowym oknieInformacje o zawodach prawniczych na stronie internetowej Izby Notarialnej Słowenii

Link otworzy się w nowym oknieInformacje o zawodach prawniczych na stronie internetowej Prokuratorii

Ostatnia aktualizacja: 07/01/2022

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Słowacja

Na tej stronie przedstawiono informacje na temat zawodów prawniczych w Słowacji.

Zawody prawnicze – wprowadzenie

Prokuratorzy

Organizacja

Link otworzy się w nowym oknieProkuratura Republiki Słowackiej jest niezależnym organem państwowym znajdującym się pod zwierzchnictwem Prokuratora Generalnego. W ramach swoich kompetencji prokuratura broni praw i ustawowo zagwarantowanych interesów osób fizycznych, osób prawnych i państwa.

Dla prokuratury Republiki Słowackiej przewidziano osobny rozdział w budżecie państwa.

Status i rolę prokuratury oraz Prokuratora Generalnego reguluje konstytucja Republiki Słowackiej (art. 149) oraz ustawa nr 153/2001 o prokuraturze, która reguluje m.in. uprawnienia Prokuratora Generalnego i innych prokuratorów. Ustawa ta reguluje także organizację prokuratury oraz sposób, w jaki jest ona zarządzana. Status, prawa i obowiązki prokuratorów są określone w ustawie nr 154/2001 o prokuratorach i aplikantach prokuratorskich.

Struktura hierarchiczna

Ponieważ Link otworzy się w nowym oknieprokuratura jest organem chroniącym prawo, wymaga ona hierarchicznej organizacji. Zapewnia to jednolite stosowanie ustaw i innych powszechnie obowiązujących aktów normatywnych, jak również jednolitą realizację polityki karnej.

W ramach prokuratury nie określono hierarchii prokuratorów, przy czym wszyscy prokuratorzy podlegają zwierzchnictwu Prokuratora Generalnego.

Kompetencje

Do kompetencji prokuratury należy:

  • ściganie podejrzanych o popełnienie przestępstwa oraz nadzorowanie przestrzegania prawa zarówno przed wszczęciem postępowania karnego zgodnie z odpowiednimi przepisami, jak i w toku postępowania przygotowawczego;
  • dbanie o to, aby osoby, które zostały pozbawione wolności lub których wolność została ograniczona na podstawie orzeczenia sądu lub postanowienia innego właściwego organu państwowego, odbywały nałożoną na nie karę w miejscu i w warunkach zgodnych z obowiązującym prawem;
  • wykonywanie uprawnień procesowych;
  • reprezentowanie państwa w postępowaniu sądowym w przypadkach przewidzianych w obowiązujących przepisach;
  • nadzorowanie, w granicach przewidzianych ustawą, przestrzegania prawa przez wszystkie organy administracji publicznej;
  • korzystanie z przysługujących jej uprawnień w dziedzinie współpracy międzynarodowej w zakresie określonym w odpowiednich aktach prawnych, w traktatach międzynarodowych ogłoszonych w trybie przewidzianym w obowiązujących przepisach oraz w prawnie wiążących aktach UE;
  • udział w przygotowywaniu i stosowaniu środków mających na celu zapobieganie naruszaniu przepisów ustaw i innych powszechnie obowiązujących aktów normatywnych;
  • pomoc w eliminowaniu przyczyn i warunków sprzyjających działalności przestępczej, jak również zapobieganie przestępczości i jej zwalczanie;
  • pomoc w przygotowywaniu aktów normatywnych (udział w procesie legislacyjnym);
  • wykonywanie innych zadań przewidzianych w odrębnej ustawie lub umowie międzynarodowej ogłoszonej w sposób przewidziany prawem.

Obowiązki

Prokurator Generalny oraz poszczególni prokuratorzy wykonują wszystkie obowiązki leżące w zakresie kompetencji prokuratury, przy czym podczas wykonywania uprawnień i obowiązków stosują wszystkie dostępne środki ustawowe. Do ich obowiązków należy:

  • stosowanie (zgodnie z najlepszą wiedzą i w najlepszej wierze) konstytucji Republiki Słowackiej, ustaw konstytucyjnych i innych ustaw, umów międzynarodowych ogłoszonych w sposób przewidziany prawem oraz innych powszechnie obowiązujących aktów normatywnych;
  • poszanowanie i ochrona godności ludzkiej oraz podstawowych praw człowieka i podstawowych wolności, jak również unikanie jakiejkolwiek formy dyskryminacji;
  • ochrona interesu publicznego;
  • działanie z inicjatywą, uczciwie, bezstronnie i bez zbędnej zwłoki.

Hierarchia

Strukturę organizacyjną prokuratury Republiki Słowackiej tworzą następujące organy:

Prokuratura Generalna – najwyższy organ, który zajmuje najwyższą pozycję w hierarchii systemu prokuratury. W skład Prokuratury Generalnej wchodzą:

  • Biuro Prokuratury Wyspecjalizowanej ustanowione w celu wykrywania i ścigania korupcji i przestępczości zorganizowanej;
  • biura prokuratury okręgowej (8) będące jednostką zwierzchnią wobec biur prokuratury rejonowej we własnym okręgu oraz
  • biura prokuratury rejonowej (55).

Siedziba główna Prokuratury Generalnej mieści się w Bratysławie.

Siedziba główna i obszary właściwości miejscowej podległych jej jednostek terenowych prokuratury pokrywają się z siedzibami głównymi i obszarami właściwości miejscowej odpowiednich sądów. Siedziby główne i obszary właściwości miejscowej nie pokrywają się jednak z podziałem administracyjnym państwa.

Prokuratorzy wykonują swoje obowiązki w ramach stosunku służbowego, który powstaje z chwilą ich powołania. Prokurator Generalny powołuje daną osobę na stanowisko prokuratora na czas nieokreślony. Warunkiem objęcia stanowiska jest złożenie pełnego ślubowania.

Kwalifikacje

Na stanowisko prokuratora można powołać wyłącznie obywatela Słowacji, który spełnia następujące warunki:

  • w dniu powołania na stanowisko ma ukończone 25 lat;
  • ma dyplom ukończenia studiów magisterskich na wydziale prawa uniwersytetu działającego w Republice Słowackiej lub uznawane zaświadczenie wydane przez uniwersytet zagraniczny potwierdzające uzyskanie dyplomu ukończenia studiów magisterskich w dziedzinie prawa; jeżeli prokurator uzyskał najpierw dyplom ukończenia studiów licencjackich, a następnie dyplom ukończenia studiów magisterskich, obydwa te dyplomy muszą być dyplomami ukończenia studiów prawniczych;
  • ma pełną zdolność do czynności prawnych, a stan jego zdrowia nie uniemożliwia mu wykonywania obowiązków prokuratora;
  • nie figuruje w rejestrze karnym i ma cechy osobowości gwarantujące prawidłowe sprawowanie powierzanych funkcji;
  • biegle zna język słowacki;
  • ma stałe miejsce zamieszkania na terytorium Republiki Słowackiej;
  • nie jest członkiem żadnej partii ani organizacji politycznej;
  • złożył egzamin prokuratorski;
  • pomyślnie przeszedł procedurę naboru, chyba że obowiązujące przepisy stanowią inaczej;
  • udzielił pisemnej zgody na powołanie na stanowisko prokuratora we wskazanym biurze prokuratury.

Do egzaminu prokuratorskiego może przystąpić wyłącznie aplikant prokuratorski. Nabór na aplikację prokuratorską odbywa się na podstawie egzaminu wstępnego.

Zgodnie z ustawą egzamin zawodowy sędziowski, adwokacki i notarialny uznaje się za równoważne egzaminowi prokuratorskiemu.

Awans zawodowy na stanowisko głównego prokuratora lub na wyższe stanowisko jest możliwy wyłącznie w wyniku procedury naboru i po przeprowadzeniu konsultacji z Radą Prokuratorów.

Tymczasowe oddelegowanie prokuratora do wykonywania zadań w innym biurze prokuratury wymaga jego zgody. W przypadku braku takiej zgody prokuratorzy mogą zostać tymczasowo oddelegowani do wykonywania zadań w innym biurze prokuratury na okres nieprzekraczający 60 dni roboczych w danym roku kalendarzowym, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania danego biura prokuratury.

Prokurator może zostać przeniesiony do innego biura prokuratury wyłącznie za swoją zgodą, na swój wniosek lub w wyniku zastosowania nałożonego na niego środka dyscyplinarnego.

Prokurator Generalny może zawiesić prokuratora w sprawowaniu funkcji, jeżeli zostanie on oskarżony o popełnienie przestępstwa umyślnego lub przestępstwa będącego wynikiem niedbalstwa w toku wykonywania obowiązków prokuratorskich lub jeżeli toczy się przeciwko niemu postępowanie dyscyplinarne, które może skutkować odsunięciem go od wykonywania obowiązków prokuratora.

Stosunek służbowy prokuratora wygasa wyłącznie z przyczyn określonych w ustawie.

Rola i obowiązki

Prokurator nadzoruje przestrzeganie prawa zarówno przed wszczęciem postępowania karnego, jak i w toku postępowania przygotowawczego. W ramach uprawnień nadzorczych prokurator może:

  • wydawać wiążące polecenia funkcjonariuszom policji przed wszczęciem postępowania karnego i w toku śledztwa lub dochodzenia, jak również wyznaczać terminy w sprawie. Każde polecenie powinno być włączone do odpowiednich akt sprawy;
  • po wszczęciu postępowania żądać akt, dokumentów, materiałów i sprawozdań o stanie policyjnych czynności dochodzeniowo-śledczych celem ustalenia, czy policja wszczęła postępowanie na czas i czy jej czynności są prawidłowe;
  • brać udział w czynnościach wykonywanych przez policję, wykonywać poszczególne czynności dochodzeniowo-śledcze lub prowadzić całe śledztwo bądź dochodzenie i wydawać postanowienia w każdej sprawie. Czynności te prokurator wykonuje zgodnie z ustawą. Na postanowienia prokuratorów lub funkcjonariuszy policji można składać zażalenia;
  • ponownie skierować sprawę do policji wraz z poleceniem uzupełnienia śledztwa lub dochodzenia oraz wyznaczać terminy dokonania tych czynności. O ponownym skierowaniu sprawy do policji prokurator powiadamia zarówno oskarżonego, jak i pokrzywdzonego;
  • uchylać bezprawne lub bezzasadne postanowienia policji i zastępować je własnymi postanowieniami. Prokurator może postanowić o umorzeniu postępowania karnego lub przekazaniu sprawy do innego organu w terminie 30 dni od momentu wpływu sprawy. Jeżeli prokurator zastąpi postanowienie policji własnym postanowieniem w innym trybie niż na podstawie zażalenia złożonego przez uprawnioną stronę, dopuszcza się możliwość wniesienia zażalenia na postanowienie prokuratora i policji. Prokurator może również wydawać wiążące polecenia wszczęcia śledztwa lub dochodzenia;
  • odebrać sprawę określonemu funkcjonariuszowi policji i przekazać ją innemu funkcjonariuszowi policji (innym funkcjonariuszom policji);
  • podejmować działania służące zagwarantowaniu, aby śledztwo lub dochodzenie dotyczące przestępstwa popełnionego przez członka zbrojnych sił bezpieczeństwa zostało przeprowadzone przez oficera śledczego policji. Przed podjęciem tego rodzaju działań prokuratorzy zasięgają opinii kierownika Biura Służby Dochodzeniowo-Śledczej. Prokuratorzy mogą podejmować podobne działania w śledztwach lub dochodzeniach dotyczących przestępstw popełnionych przez funkcjonariuszy celnych.

Wyłącznie prokurator jest uprawniony do:

  • wniesienia aktu oskarżenia;
  • zawarcia ugody z oskarżonym co do winy i kary oraz przedłożenia jej sądowi do zatwierdzenia;
  • zawieszenia postępowania karnego;
  • umorzenia lub warunkowego umorzenia postępowania karnego;
  • zatwierdzenia ugody lub ugody przedprocesowej i umorzenia postępowania karnego;
  • wydania postanowienia o zajęciu mienia oskarżonego i określenia przedmiotów niepodlegających zajęciu lub unieważnienia zajęcia;
  • zabezpieczenia roszczeń pokrzywdzonego, uchylenia lub częściowego uchylenia zabezpieczenia lub wyłączenia z zabezpieczenia określonego przedmiotu;
  • zarządzenia ekshumacji zwłok;
  • skierowania wniosku o wszczęcie ścigania lub tymczasowe aresztowanie osoby w sprawie wymagającej zgody Rady Narodowej Republiki Słowackiej, Rady Sądownictwa Republiki Słowackiej, Trybunału Konstytucyjnego lub Parlamentu Europejskiego;
  • skierowania wniosku do sądu o tymczasowe aresztowanie oskarżonego lub przedłużenie tymczasowego aresztowania;
  • wystąpienia o ekstradycję oskarżonego;
  • przeprowadzenia postępowania przygotowawczego na potrzeby ekstradycji, o ile ustawa nie stanowi inaczej;
  • na podstawie wniosku właściwego zagranicznego organu – skierowania do sądu wniosku o tymczasowe zajęcie mienia osoby fizycznej, przeciwko której toczy się postępowanie karne za granicą, lub części tego mienia znajdującej się na terytorium Republiki Słowackiej.

W ramach uprawnienia nadzorczego mającego na celu zagwarantowanie przestrzegania prawa w placówkach, w których osadzono osoby pozbawione wolności lub osoby, których wolność została ograniczona, prokuratorzy dopilnowują, aby do osadzenia w takich placówkach dochodziło wyłącznie na podstawie orzeczenia sądu lub postanowienia innego właściwego organu państwowego oraz aby w placówkach tych przestrzegano odpowiednich ustaw oraz innych powszechnie obowiązujących aktów prawnych.

W postępowaniu cywilnym prokurator jest uprawniony do:

  1. wystąpienia o wszczęcie postępowania cywilnego w celu
  • zastosowania środka poprawczego wobec nieletniego w wieku od 12 do 14 lat, jeżeli popełnił on przestępstwo zagrożone w kodeksie karnym karą dożywotniego pozbawienia wolności;
  • stwierdzenia bezprawności strajku lub lokautu;
  • stwierdzenia nieważności zbycia mienia państwowego na podstawie ustawy o ustalaniu pochodzenia środków finansowych w przypadku prywatyzacji, ustawy o warunkach przeniesienia własności państwowej na inne osoby lub ustawy o zarządzaniu mieniem państwowym;
  • zbadania legalności decyzji organu administracji publicznej w sprawach, w których nie uwzględniono sprzeciwu prokuratora;
  • uchylenia bezprawnej uchwały przyjętej przez gminę, jeżeli gmina nie uchyliła tej uchwały po wniesieniu sprzeciwu przez prokuratora;
  1. przystępowania do wszystkich cywilnych postępowań nieprocesowych z wyjątkiem postępowań rozwodowych. Jeżeli postępowanie rozwodowe jest połączone z postępowaniem mającym na celu ustalenie stosunków małżonków z ich małoletnimi dziećmi po orzeczeniu rozwodu, prokurator ma prawo do przystąpienia do tej części postępowania.
  2. W cywilnym postępowaniu procesowym prokurator może:
    1. wytoczyć powództwo w sprawach, w których Skarb Państwa dochodzi zwrotu majątku uzyskanego w wyniku bezpodstawnego wzbogacenia, w sprawach o ustalenie prawa własności, w sprawach, w których doszło do naruszenia przepisów powszechnie obowiązującego aktu prawnego, lub w przypadkach przewidzianych w ustawie szczególnej;
    2. przystąpić do wszczętego postępowania w sprawach, w których jedną ze stron postępowania jest Skarb Państwa, osoba prawna utworzona przez państwo, przedsiębiorstwo państwowe, osoba prawna, w której państwo dysponuje udziałami własnościowymi, organ na szczeblu gminy lub organ jednostki terytorialnej wyższego szczebla, lub w sprawach dotyczących odpowiedzialności za szkody wyrządzone w wyniku wykonywania władzy publicznej.

W ramach nadzorowania zgodności czynności dokonywanych przez organy administracji publicznej z ustawami i innymi powszechnie obowiązującymi aktami normatywnymi prokurator jest uprawniony do badania legalności:

  • powszechnie obowiązujących aktów normatywnych wydawanych przez organy administracji publicznej;
  • wewnętrznych regulacji administracyjnych wydawanych przez organy administracji publicznej w celu zapewnienia wykonywania zadań w dziedzinie administracji publicznej;
  • decyzji w zakresie administracji publicznej wydawanych w indywidualnych sprawach;
  • działań organów administracji publicznej przy wydawaniu regulacji oraz decyzji w zakresie administracji publicznej.

Sędziowie

Organizacja

Pracownicy sądowi

  1. Główny urzędnik – asystent PDF(382 Kb)sk
  2. Sekretarz sądu PDF(295 Kb)sk
  3. Starszy urzędnik sądowy PDF(460 Kb)sk
  4. Asystent sędziego Sądu Najwyższego PDF(291 Kb)sk

Adwokaci

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji znajduje się na Link otworzy się w nowym okniestronie internetowej słowackiej Izby Adwokackiej.

Radcy prawni

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji znajduje się na Link otworzy się w nowym okniestronie internetowej słowackiego Ośrodka Pomocy Prawnej.

Notariusze

Notariusze w Republice Słowackiej muszą mieć wyższe wykształcenie prawnicze.

Do obowiązków notariusza należy sprawowanie prewencji jurysdykcyjnej (zapobieganie sporom o prawo) i wystawianie uwierzytelnionych dokumentów urzędowych.

Nadzór nad działalnością notariuszy sprawuje Ministerstwo Sprawiedliwości.

Notariusze mają obowiązek członkostwa w Izbie Notarialnej Republiki Słowackiej.

Prawnicze bazy danych

Link otworzy się w nowym oknieStrona internetowa Izby Notarialnej obsługuje intranet dostępny wyłącznie dla notariuszy. Dostęp jest bezpłatny, ale ilość informacji na stronie jest ograniczona.

Baza danych zawiera następujące informacje:

  • rejestry publiczne;
  • wykaz notariuszy (dane kontaktowe, znajomość języków obcych, godziny urzędowania);
  • akty prawne.
Ostatnia aktualizacja: 16/05/2023

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Finlandia

Na niniejszej stronie przedstawiono przegląd zawodów prawniczych w Finlandii.

Zawody prawnicze – wprowadzenie

W Finlandii wyróżnia się następujące zawody prawnicze: sędziowie, prokuratorzy, prawnicy udzielający pomocy prawnej z urzędu, adwokaci, licencjonowani radcy prawni, notariusze i komornicy.

Prokuratorzy

Organizacja

Prokuratura Krajowa zatrudnia około 550 osób, w tym około 400 prokuratorów. Personel prokuratury liczy ponadto około 150 pracowników na różnych stanowiskach pomocniczych i specjalistycznych.

Prokuratura Krajowa składa się z Prokuratury Generalnej pełniącej rolę centralnej jednostki administracyjnej oraz pięciu okręgów prokuratorskich: Finlandia Południowa, Finlandia Zachodnia, Finlandia Północna, Finlandia Wschodnia i Wyspy Alandzkie. Na terenie całego kraju znajduje się 34 placówek prokuratury.

Na czele Prokuratury Krajowej stoi Prokurator Generalny będący najwyższym rangą prokuratorem w kraju.

Prokuratura Generalna zajmuje się administracją centralną i nadzorowaniem Prokuratury Krajowej i jej ogólnej działalności oraz kierowaniem nią. Rzeczywiste czynności prokuratorskie wykonują okręgi prokuratorskie.

W strukturze administracyjnej Prokuratura Krajowa podlega Ministerstwu Sprawiedliwości.

Zadania

Niezależna Prokuratura Krajowa jest organem państwowym stanowiącym część systemu sądownictwa. Zadaniem Prokuratury Krajowej jest pociąganie do odpowiedzialności karnej, którą definiuje się jako powinność poniesienia kary za popełnienie przestępstwa w rozumieniu przepisów. Prokuratorzy są niezależnymi organami wymiaru sprawiedliwości, którym przysługuje autonomia w podejmowaniu decyzji w sprawie ścigania.

W postępowaniu karnym prokurator pełni najbardziej znaczącą rolę wśród organów publicznych, która rozciąga się od etapu postępowania przygotowawczego do etapu postępowania sądowego. Prokurator może również nakładać kary grzywny na sprawców wykroczeń.

Zadania prokuratora obejmują przede wszystkim prowadzenie śledztwa oraz udział w postępowaniu sądowym. Na etapie śledztwa prokurator decyduje, w których sprawach wniesie akt oskarżenia na podstawie przedstawionych zarzutów. Podczas rozprawy zadaniem prokuratora jest udowodnienie, że oskarżony jest winny zarzucanych mu czynów.

Prokurator odpowiada również za zapewnienie, aby zakres postępowania przygotowawczego był wystarczający. W przypadku bardziej skomplikowanych spraw karnych prokurator zaznajamia się ze szczegółami sprawy już na początku postępowania przygotowawczego oraz – na wniosek śledczego kierującego postępowaniem – może umorzyć postępowanie przygotowawcze przed wniesieniem aktu oskarżenia.

Na etapie postępowania przygotowawczego prokurator pełni szczególnie istotną rolę, gdy podejrzanym o popełnienie przestępstwa jest funkcjonariusz policji. W takim przypadku prokurator kieruje również postępowaniem przygotowawczym.

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieProkuratury Krajowej.

Sędziowie

Organizacja

W Finlandii większość wyroków wydają sędziowie zawodowi. W sądach rejonowych zasiadają również ławnicy. Sędziowie są niezawiśli. Zasiadają oni w Sądzie Najwyższym, sądach apelacyjnych i rejonowych, Najwyższym Sądzie Administracyjnym oraz sądach administracyjnych, jak również w Sądzie Ubezpieczeń, Sądzie Pracy i Sądzie Gospodarczym. Sędziowie są urzędnikami państwowymi i są nieusuwalni. Sędziego nie można zawiesić w pełnieniu urzędu bez wyroku sądu. Sędziego nie można ponadto przenieść na inne stanowisko bez jego zgody.

Rozdział 12 ustawy o urzędnikach służby cywilnej zawiera przepisy szczególne dotyczące sędziów jako urzędników służby cywilnej. Zgodnie z tą ustawą przepisy regulujące urlopy, nagany, zatrudnienie na czas określony i usunięcie z urzędu innych urzędników służby cywilnej nie mają zastosowania do sędziów. Według przepisów ustawy o urzędnikach służby cywilnej sędziowie przechodzą w stan spoczynku po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego (dla sędziów wynosi on 68 lat) lub w razie trwałej niezdolności do sprawowania urzędu.

Zadania

Sędziowie

Warunkiem ubiegania się o urząd sędziego jest posiadanie wyższego wykształcenia prawniczego oraz ukończenie rocznego stażu sędziowskiego w sądzie pierwszej instancji. Najczęstszą drogą do zawodu sędziego jest praca na stanowisku referendarza (starszego sekretarza) w sądzie apelacyjnym, po czym następuje powołanie na urząd sędziego w sądzie rejonowym lub apelacyjnym. W przyszłości kandydaci na urząd sędziego będą odbywać specjalne szkolenie. Sąd apelacyjny informuje o wakatach, a rada ds. powołań na urząd sędziego ocenia kwalifikacje kandydatów. Sędziów powołuje Prezydent Republiki Finlandii.

Ławnicy

W sądach rejonowych zasiadają ławnicy, którzy uczestniczą w orzekaniu w niektórych sprawach. Ławnicy orzekają głównie w sprawach karnych, lecz również w sprawach cywilnych oraz sporach dotyczących najmu/dzierżawy. W składzie orzekającym sądu rejonowego zasiada jeden sędzia zawodowy – przewodniczący składu – oraz trzech ławników. Każdemu ławnikowi przysługuje prawo głosu podczas narady, a w razie konieczności rozstrzygnięcie zapada w głosowaniu – o werdykcie decyduje opinia większości. W przypadku uzyskania równej liczby głosów w sprawie karnej przyjmuje się stanowisko najkorzystniejsze dla oskarżonego. W sprawie cywilnej rozstrzygający głos należy do przewodniczącego składu.

Ławników powołują rady gminy na czteroletnią kadencję. Każda gmina musi wyznaczyć przynajmniej dwóch ławników. W dużych gminach ławników jest o wiele więcej. Ławnicy powinni jak najwierniej reprezentować strukturę społeczną gminy pod względem wieku, płci, języka i zawodu.

Ławnik musi mieć fińskie obywatelstwo. Na ławnika nie można wyznaczyć osoby w wieku poniżej 25 lat ani osoby w wieku powyżej 63 lat. Ławnikami nie mogą być osoby pełniące oficjalne funkcje w sądach lub zakładach karnych, prokuratorzy, adwokaci ani funkcjonariusze policji. Przed objęciem funkcji ławnik składa przysięgę sędziowską lub uroczyste oświadczenie.

Zakłada się, że każdy ławnik ma uczestniczyć w rozprawie w przybliżeniu raz w miesiącu lub 12 razy w roku. Sąd rejonowy wypłaca ławnikom wynagrodzenie za udział w rozprawie oraz zwraca im utracony z tego tytułu dochód.

Prawnicy udzielający pomocy prawnej z urzędu (julkiset oikeusavustajat)

Organizacja

Prawnicy udzielający pomocy prawnej z urzędu to osoby z wykształceniem prawniczym lub adwokaci zatrudnieni przez państwowe biura pomocy prawnej. Są to urzędnicy państwowi powołani przez Ministra Sprawiedliwości. Biurami pomocy prawnej zarządza Ministerstwo Sprawiedliwości.

Warunki ubiegania się o stanowisko prawnika udzielającego pomocy prawnej z urzędu obejmują posiadanie tytułu magistra prawa (oikeustieteen kandidaatti lub oikeustieteen maisteri) oraz odpowiedniego doświadczenia w prowadzeniu praktyki adwokackiej lub orzekaniu w sprawach sądowych. Wielu prawników udzielających pomocy prawnej z urzędu ma także honorowy tytuł varatuomari (magister prawa z ukończonym stażem sądowym).

Prawnicy udzielający pomocy prawnej z urzędu są angażowani do występowania przed sądami. W ramach swojej działalności mają oni obowiązek przestrzegać zasad etyki zawodowej adwokatów. W tym zakresie podlegają władzy dyscyplinarnej fińskiej Izby Adwokackiej. Ponad połowa prawników udzielających pomocy prawnej z urzędu w Finlandii zrzeszona jest w Izbie Adwokackiej. Prawnicy udzielający pomocy prawnej z urzędu są niezależni w wykonywaniu powierzonych im zadań.

Adwokaci (asianajajat)

Wyłącznie członkowie fińskiej Izby Adwokackiej mogą używać tytułu zawodowego „asianajaja”, (w języku szwedzkim) lub „advokat”. O członkostwo w fińskiej Izbie Adwokackiej mogą ubiegać się osoby, które:

  • mają tytuł magistra prawa uprawniający do objęcia stanowiska w systemie wymiaru sprawiedliwości,
  • cechują się uczciwością,
  • mają kilkuletnie doświadczenie w wykonywaniu zawodu prawniczego i w pełnieniu innych funkcji związanych z wymiarem sprawiedliwości,
  • złożyły specjalny egzamin z podstaw zawodu prawniczego i etyki zawodowej,
  • są niezależne i nie ulegają wpływom ze strony rządu i innych kręgów, z wyjątkiem klienta,
  • mają inne wymagane kwalifikacje.

Obowiązki adwokata i nadzór nad praktyką adwokacką

Adwokaci zasadniczo ponoszą taką samą odpowiedzialność karną lub deliktową jak inni obywatele. Każdy adwokat jest jednak zobowiązany do posiadania ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe z dowolnej przyczyny z wyjątkiem celowego działania lub rażącego niedbalstwa. Izba Adwokacka utworzyła fundusz odszkodowawczy na pokrycie szkód wynikających z czynów zabronionych popełnionych przez adwokatów.

Adwokat ponosi ponadto odpowiedzialność zawodową. Zarząd Izby Adwokackiej ma obowiązek zapewnić, by adwokaci wykonywali swoje zadania z poszanowaniem etyki zawodowej. W razie naruszenia etyki zawodowej Izba Adwokacka wszczyna postępowanie dyscyplinarne, którego pierwszym etapem jest zwykle wystosowanie nagany lub ostrzeżenia na piśmie. O decyzjach Izby Adwokackiej informowany jest Kanclerz Sprawiedliwości (oikeuskansleri). Może on zaskarżyć decyzje Izby do Sądu Apelacyjnego w Helsinkach.

Fińska Izba Adwokacka jest organizacją prawa publicznego uregulowaną przepisami ustawy o adwokaturze z 1958 r. Wcześniej istniało zarejestrowane stowarzyszenie o tej samej nazwie. Członkami obu tych organizacji są i zawsze byli wyłącznie adwokaci.

Izba Adwokacka zrzesza około 1 850 członków posiadających tytuł adwokata (w języku fińskim: asianajaja; w języku szwedzkim: advokat). Kancelarie prawne zatrudniają około 600 asystentów prawników (avustavaa lakimiestä). Około 120 adwokatów pracuje w charakterze prawników udzielających pomocy prawnej z urzędu. Biura pomocy prawnej zatrudniają również ponad 100 prawników udzielających pomocy prawnej z urzędu niezrzeszonych w Izbie Adwokackiej.

Adwokat dyscyplinarnie pozbawiony członkostwa w Izbie Adwokackiej może nadal wykonywać zawód, posługując się innym tytułem zawodowym. W takim przypadku nie wykonuje on jednak zadań adwokata i pozostaje poza nadzorem Izby Adwokackiej.

Adwokatem może zostać obywatel Finlandii lub innego państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, który ukończył 25. rok życia, cechuje się uczciwością oraz wykazuje inne cechy i prowadzi styl życia, które świadczą o tym, że nadaje się do wykonywania zawodu adwokata. Kandydat musi również spełniać wymogi dotyczące wykształcenia przewidziane w Finlandii dla stanowiska w systemie wymiaru sprawiedliwości, a także mieć umiejętności wymagane do prowadzenia praktyki adwokackiej oraz doświadczenie zawodowe w tej dziedzinie. Kandydatami mogą być ponadto wyłącznie osoby, które nie ogłosiły upadłości i które mają pełną zdolność do czynności prawnych.

Zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami, które weszły w życie w Finlandii, w poczet adwokatów można przyjąć osobę, która nie spełnia fińskich wymogów dotyczących wykształcenia lub nie zdobyła wymaganego w Finlandii doświadczenia zawodowego, ale która ma kwalifikacje zawodowe do wykonywania zawodu adwokata w jednym z państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego. W takich przypadkach, składając egzamin przed Izbą Adwokacką, kandydat musi wykazać się wystarczającą znajomością fińskiego prawa i fińskiej praktyki prawnej.

Osoba, która ma kwalifikacje zawodowe do wykonywania zawodu adwokata w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej, może zostać przyjęta w poczet adwokatów bez egzaminu. Kandydata można przyjąć w poczet adwokatów bez egzaminu, jeżeli od co najmniej trzech lat jest on wpisany do prowadzonego przez Izbę Adwokacką rejestru adwokatów posługujących się tytułem zawodowym uzyskanym w macierzystym państwie członkowskim i mających kwalifikacje niezbędne do prowadzenia praktyki adwokackiej w innym państwie członkowskim (rejestr UE). Oprócz tego osoba taka zobowiązana jest udowodnić, że co najmniej przez ten okres regularnie wykonywała zawód adwokata w Finlandii.

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie internetowej Link otworzy się w nowym okniefińskiej Izby Adwokackiej.

Licencjonowani radcy prawni (luvan saanut oikeudenkäyntiasiamies)

Licencjonowanym radcą prawnym jest prawnik, który uzyskał licencję radcy prawnego wydaną przez Radę Radców Prawnych. Występując przed sądem w charakterze pełnomocnika lub obrońcy, licencjonowani radcy prawni są zobowiązani przestrzegać zasad etyki zawodowej odpowiadających przepisom kodeksu postępowania. W tym zakresie przedstawiciele tego zawodu prawniczego podlegają nadzorowi Rady Nadzorczej Fińskiej Izby Adwokackiej, Rady Radców Prawnych i Kanclerza Sprawiedliwości.

Prawnicze bazy danych

Dodatkowe informacje dotyczące wykazu radców prawnych można znaleźć na stronie internetowej Link otworzy się w nowym okniefińskiego Ministerstwa Sprawiedliwości.

Notariusze (julkiset notaarit)

Zadania notariusza w Finlandii są uregulowane w ustawie. Notariusze są zatrudniani w miejscowych urzędach stanu cywilnego oraz urzędach dystryktów lokalnych. Wymogiem kwalifikującym do objęcia urzędu notariusza jest tytuł magistra prawa (oikeustieteen kandidaatti lub oikeustieteen maisteri).

Mimo wielu podobieństw obowiązki notariuszy w Finlandii różnią się znacznie od obowiązków notariuszy w pozostałych krajach Europy oraz w Stanach Zjednoczonych. Notariusze w Finlandii zawsze są urzędnikami państwowymi. Nie zatrudnia się ich jednak na cały etat; większość urzędników wykonujących zadania notariuszy to urzędnicy rejestrowi w miejscowych urzędach stanu cywilnego. W Finlandii obowiązuje zasada swobody umów cywilnoprawnych, więc ważność umowy nie zależy od jej poświadczenia przez notariusza. W Finlandii jedynym rodzajem umów cywilnoprawnych wymagających poświadczenia notarialnego są umowy związane z przeniesieniem własności nieruchomości.

Do obowiązków notariuszy należy poświadczanie m.in. podpisów, odpisów świadectw i życiorysów. Notariusze mogą także poświadczać dokumenty za pomocą apostille, czyli poświadczenia, że osoba składająca podpis na danym dokumencie zajmuje stanowisko wskazane w tym dokumencie oraz jest upoważniona do jego wystawienia.

Inne zawody prawnicze

Organy egzekucyjne

Fiński Krajowy Urząd ds. Egzekucji to agencja działająca przy Ministerstwie Sprawiedliwości, która w sposób niezależny wykonuje ustawowe obowiązki egzekucyjne. Egzekucja stanowi część systemu wymiaru sprawiedliwości i opiera się na przepisach prawa. Zadania z zakresu egzekucji obejmują odzyskiwanie wierzytelności, eksmisje i środki zabezpieczające. Organy egzekucyjne działają w sposób bezstronny, uwzględniając prawa zarówno wierzyciela, jak i dłużnika. Sieć 64 biur Krajowego Urzędu ds. Egzekucji obejmuje cały obszar Finlandii.

Komornik to ogólny termin oznaczający urzędników państwowych wykonujących zadania z zakresu egzekucji. Komornikowi przysługują niezależne uprawnienia egzekucyjne.

Zgodnie z prawem komornikami są:

  • inspektorzy ds. egzekucji wchodzący w skład zwykłej służby egzekucyjnej;
  • starsi inspektorzy ds. egzekucji wchodzący w skład nadzwyczajnej i specjalnej służby egzekucyjnej;
  • komornicy podlegają starszym funkcjonariuszom ds. egzekucji oraz
  • głównym funkcjonariuszom ds. egzekucji;
  • na Wyspach Alandzkich ich odpowiednikami są starszy inspektor ds. egzekucji oraz starszy inspektor ds. egzekucji właściwy dla regionu;
  • zgodnie z prawem komornikami są także dyrektor generalny fińskiego Krajowego Urzędu ds. Egzekucji oraz jego zastępca.

Pracownikom Krajowego Urzędu ds. Egzekucji przysługują także inne tytuły, takie jak doradca ds. ekonomicznych, specjalista, komornik ds. administracyjnych oraz starszy komornik ds. administracyjnych.

Większość egzekucji prowadzi krajowa zwykła służba egzekucyjna przy użyciu elektronicznych środków odzyskiwania należności, w związku z czym bezpośredni kontakt z dłużnikiem nie jest wymagany.

Pięć regionalnych jednostek nadzwyczajnej służby egzekucyjnej na obszarach swojej właściwości odpowiada na przykład za sprzedaż zajętego majątku oraz inne, bardziej wymagające zadania z zakresu egzekucji.

Krajowa specjalna służba egzekucyjna wykonuje wiele czasochłonnych zadań z zakresu egzekucji wymagających podjęcia czynności o charakterze dochodzeniowym, a także współpracuje z innymi organami oraz uczestniczy w zwalczaniu szarej strefy i przestępstw gospodarczych.

Centralny organ zarządzający Krajowego Urzędu ds. Egzekucji odpowiada za nadzór administracyjny i kontrolę nad służbą egzekucyjną oraz jej rozwój. Centralny organ zarządzający odpowiada także za wyniki oraz skuteczność działania całego Urzędu.

Centralny organ zarządzający Urzędu nie wykonuje indywidualnych zadań z zakresu egzekucji; wszystkie jednostki służby egzekucyjnej działają w sposób niezależny. Poszczególne sprawy z zakresu egzekucji zawsze podlegają właściwości komornika prowadzącego daną sprawę, a centralny organ zarządzający nie może np. zmienić decyzji podejmowanych w tych sprawach.

Dodatkowe informacje są dostępne na stronie internetowej Link otworzy się w nowym oknieFińskiego Krajowego Urzędu ds. Egzekucji.

Ostatnia aktualizacja: 21/09/2023

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Szwecja

W niniejszej części przedstawiono przegląd zawodów prawniczych w Szwecji.

Prokuratorzy
Sędziowie
Adwokaci
Notariusze
Inne zawody prawnicze

Zawody prawnicze – wstęp

Prokuratorzy

Organizacja

W skład służb prokuratorskich wchodzą: Link otworzy się w nowym oknieszwedzka prokuratura (Åklagarmyndigheten) oraz Link otworzy się w nowym oknieBiuro ds. Przestępstw Gospodarczych (Ekobrottsmyndigheten). Oba organy bezpośrednio podlegają rządowi (Ministerstwu Sprawiedliwości). Na czele prokuratury stoi Prokurator Generalny (Riksåklagare), zaś na czele Biura ds. Przestępstw Gospodarczych – Dyrektor Generalny. Prokurator Generalny jest najwyższym rangą prokuratorem w kraju, odpowiada za służby prokuratorskie oraz sprawuje nad nimi zwierzchnictwo.

Prokurator Generalny odpowiada za zmiany ram prawnych i funkcjonowanie Link otworzy się w nowym oknieSądu Najwyższego oraz sprawuje funkcje administracyjne. Prokuratorzy wyższego szczebla (överåklagare) odpowiadają za poszczególne obszary działań służb prokuratorskich. Prokuratorów (åklagare) mianuje Prokurator Generalny. Prokuratura dzieli się na rejony, w których pracują prokuratorzy rejonowi (kammaråklagare). Niektórzy prokuratorzy rejonowi specjalizują się w określonych dziedzinach. Istnieją 32 prokuratury rejonowe, a także trzy prokuratury międzynarodowe i cztery prokuratury krajowe, które zajmują się ściśle określonymi rodzajami spraw. Na czele każdej prokuratury rejonowej stoi prokurator naczelny (chefsåklagare).

Wszyscy prokuratorzy w prokuraturze są całkowicie niezależni w podejmowaniu decyzji, co oznacza, że starsi prokuratorzy nie mogą wpływać na decyzje podejmowane przez podległych im prokuratorów w prowadzonych przez nich sprawach. Aby zostać prokuratorem, należy mieć obywatelstwo szwedzkie. Wymogiem zatrudnienia w charakterze prokuratora jest uzyskanie szwedzkiego dyplomu magistra prawa (juristexamen), odbycie praktycznego szkolenia prawniczego oraz przepracowanie dwóch lat jako urzędnik sądowy (notarie) w sądzie rejonowym (tingsrätt) lub sądzie administracyjnym (länsrätt). W pewnych okolicznościach szkolenie prawnicze w innym państwie skandynawskim może być uznane za równoważne z dyplomem magistra prawa. Przyszli prokuratorzy muszą najpierw odbyć dziewięciomiesięczną aplikację prokuratorską, w trakcie której pracują pod kierunkiem opiekuna. Następnie prokurator odbywa dwuletni staż prokuratorski, po ukończeniu którego zostaje mianowany prokuratorem rejonowym.

Istnieją trzy ośrodki ds. rozwoju prokuratury z siedzibą w Sztokholmie, Göteborgu i Malmö, którymi kieruje prokurator wyższego szczebla. Ich zadaniem jest prowadzenie prac metodologicznych nad poszczególnymi obszarami prawa karnego oraz przyczynianie się do zmian prawnych w tych obszarach, a także gromadzenie wiedzy w dziedzinach, którymi się zajmują. Ośrodki te prowadzą również czynności kontrolne: na przykład wszystkie zażalenia na postanowienia prokuratorów są rozpatrywane przez ośrodki ds. rozwoju.

Zadania i obowiązki

Prokurator ma trzy podstawowe zadania:

  • prowadzenie dochodzeń w sprawach karnych;
  • ustalanie, czy należy postawić zarzuty;
  • występowanie w sądzie.

Prokurator sprawuje nadzór nad postępowaniem przygotowawczym w sprawach o przestępstwa inne niż wykroczenia, o popełnienie których podejrzewana jest określona osoba. Prokurator może też prowadzić postępowanie przygotowawcze w innych sprawach, jeśli zachodzą konkretne przesłanki. Jako osoba nadzorująca postępowanie przygotowawcze prokurator odpowiada za optymalne przeprowadzenie tego postępowania. W przypadku lżejszych przestępstw postępowanie przygotowawcze jest w całości prowadzone przez funkcjonariuszy policji.

W toku postępowania przygotowawczego prokuratora wspomaga policja. Prokurator sprawuje stały nadzór nad postępowaniem przygotowawczym i decyduje o tym, jakie środki dochodzeniowe zastosować i jakie postanowienia wydać. Po zakończeniu postępowania przygotowawczego prokurator decyduje o ewentualnym wniesieniu oskarżenia (dotyczy to również postępowania przygotowawczego prowadzonego przez policję).

Innym istotnym aspektem pracy prokuratora jest przygotowywanie spraw i występowanie w sądzie. Wydając postanowienie o przedstawieniu zarzutów i nadając przestępstwu określoną kwalifikację prawną, prokurator nakreśla ramy postępowania karnego w sądzie. Większość prokuratorów spędza w sądzie co najmniej jeden lub dwa dni w tygodniu.

Prokurator Generalny jest jedynym prokuratorem uprawnionym do wszczęcia i prowadzenia postępowania przed Sądem Najwyższym. Prokurator Generalny może jednak wskazać w Biurze Prokuratora Generalnego zastępcę prokuratora lub innego prokuratora w celu reprezentowania go przed Sądem Najwyższym.

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji na temat prokuratorów można uzyskać na powszechnie dostępnej Link otworzy się w nowym okniestronie internetowej prokuratury.

Sędziowie

Organizacja

Sędziów mianowanych (ordinarie domare) powołuje rząd na zalecenie niezależnego państwowego organu doradczego – Rady ds. Kandydatur Sędziowskich (Domarnämnden). Co do zasady sędziego można złożyć z urzędu tylko w okolicznościach przewidzianych w szwedzkiej ustawie o rządzie (regeringsformen).

Aby zostać sędzią, należy mieć obywatelstwo szwedzkie. Aby zostać powołanym na urząd sędziego, należy uzyskać szwedzki dyplom magistra prawa. W pewnych okolicznościach szkolenie prawnicze w innym państwie skandynawskim może być uznane za równoważne z dyplomem magistra prawa. Większość sędziów mianowanych pracuje w charakterze sędziów sądów rejonowych lub sądów administracyjnych bądź też sędziów sądów apelacyjnych lub apelacyjnych sądów administracyjnych. Przewodniczącego sądu apelacyjnego lub apelacyjnego sądu administracyjnego określa się mianem prezesa (president), zaś przewodniczącego sądu rejonowego lub administracyjnego mianem naczelnika (lagman). Sędziowie Sądu Najwyższego lub Naczelnego Sądu Administracyjnego zwani są „justitieråd”.

Wielu sędziów mianowanych przechodzi tradycyjną ścieżkę kariery, która obejmuje przepracowanie dwóch lat na stanowisku urzędnika sądowego w sądzie rejonowymPDF(329 Kb)sv lub administracyjnymPDF(281 Kb)sv , a następnie na stanowisku referenta (fiskal) w sądzie apelacyjnym (hovrättsfiskal) lub apelacyjnym sądzie administracyjnym (kammarrättsfiskal). Po przepracowaniu w tym sądzie co najmniej jednego roku, aplikant sędziowski musi przepracować co najmniej dwa lata na stanowisku referenta w sądzie rejonowym lub sądzie administracyjnym. Następnie przez co najmniej rok musi być zatrudniony na stanowisku asesora (tilförordnad assessor) sądu apelacyjnego lub apelacyjnego sądu administracyjnego. Po pomyślnym przejściu i ukończeniu tego okresu, aplikant sędziowski zostaje mianowany na stanowisko asesora sądu apelacyjnego lub administracyjnego sądu apelacyjnego. Referenci i asesorzy sędziowscy są sędziami niemianowanymi, którzy mogą zasiadać w sądach. W sądach zatrudnieni są też liczni prawnicy przygotowujący postępowanie pod względem formalnym (beredningsjurister)PDF(280 Kb)sv oraz sprawozdawcy (föredragande)PDF(281 Kb)sv.

W sądach rejonowych, sądach apelacyjnych, sądach administracyjnych i administracyjnych sądach apelacyjnych zatrudnieni są też ławnicy (nämndemän). Ławnicy są mianowani na okres czterech lat przez:

  • radę gminy (kommunfullmäktige) w gminach leżących w obrębie właściwości miejscowej sądu rejonowego;
  • radę regionu (landsting) w regionach (län) leżących w obrębie właściwości sądu administracyjnego, administracyjnego sądu apelacyjnego lub sądu apelacyjnego.
    Podczas głosowań w czasie wyrokowania każdy ławnik dysponuje jednym głosem.

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji na temat sędziów i ławników można uzyskać na Link otworzy się w nowym okniestronie internetowej szwedzkich sądów. Informacje dotyczące sędziów znajduję się również na Link otworzy się w nowym okniestronie internetowej Szwedzkiego Stowarzyszenia Sędziów.

Organizacja zawodów prawniczych: Prawnicy praktycy

Adwokaci

Na podstawie prawa szwedzkiego jedynie członkowie Link otworzy się w nowym oknieSzwedzkiej Izby Adwokackiej (Sveriges Advokatsamfund) są uprawnieni do posługiwania się tytułem advokat (advokat). Aby zostać członkiem Izby, należy:

  • zamieszkiwać w Szwecji lub w innym państwie UE, EOG bądź Szwajcarii;
  • zdać egzaminy uprawniające daną osobę do wykonywania zawodu sędziego – w Szwecji dyplom magistra prawa (juris kandidatexamen);
  • posiadać trzyletnie odpowiednie doświadczenie zawodowe i wykonywać ten zawód w chwili ubiegania się o członkostwo w Izbie;
  • ukończyć aplikację adwokacką prowadzoną przez Izbę, a następnie złożyć egzamin adwokacki;
  • posiadać nieskazitelny charakter i inne predyspozycje umożliwiające pracę w charakterze adwokata;
  • odrębnym zasadom podlegają osoby ubiegające się o członkostwo w Izbie pochodzące z innych państw UE, EOG lub Szwajcarii, które spełniają kryteria wpisania na listę adwokatów w swoich państwach pochodzenia;
  • decyzję o przyjęciu w poczet członków podejmuje Rada Izby Adwokackiej;
  • Szwedzka Izba Adwokacka powstała w 1887 r. z inicjatywy prywatnej i uzyskała oficjalny status w 1948 r. wraz z wejściem w życie obecnego kodeksu postępowania sądowego. Izba zrzesza obecnie ponad 4 700 członków;
  • Izba działa na podstawie kodeksu postępowania sądowego i swojego statutu, który podlega zatwierdzeniu przez rząd. Izba, która jest podmiotem prawa prywatnego, ma następujące cele:
  • utrzymywanie wysokich standardów etycznych i zawodowych związanych z wykonywaniem tego zawodu;
  • monitorowanie zmian w prawie i wydawanie opinii w tym zakresie;
  • zapewnianie ochrony ogólnych interesów zawodowych swoich członków oraz wspieranie harmonijnej współpracy między nimi.
    Izba wykonuje też pewne zadania publiczne. Kodeks postępowania sądowego nakłada na Izbę pewne zadania administracyjne, co pozwala jej funkcjonować w charakterze organu władzy publicznej, przede wszystkim w kwestiach dyscyplinarnych.
    Kierownictwo Izby dokłada starań, aby w razie potrzeby zapewnić obywatelom dostęp do fachowej pomocy prawnej. Zgodnie z kodeksem postępowania sądowego członkowie Izby mają obowiązek przestrzegać zasad etyki zawodowej. Członkowie podlegają też kompetencjom kontrolnym i nadzorczym Izby i Ministra Sprawiedliwości. Adwokaci podlegają nadzorowi Komisji Dyscyplinarnej Izby Adwokackiej. Jeżeli Komisja Dyscyplinarna uzna, że jakiś adwokat dopuścił się naruszenia zasad etyki zawodowej Izby, może ona nałożyć na tego członka Izby sankcje dyscyplinarne.

Prawnicze bazy danych

Więcej informacji można uzyskać na Link otworzy się w nowym okniestronie internetowej Szwedzkiej Izby Adwokackiej.

Pełnomocnicy / radcy prawni

W postępowaniu sądowym pełnomocnik nie musi być adwokatem; wystarczy, że sąd uzna, iż dana osoba nadaje się do pełnienia tej funkcji. Co do zasady na obrońców z urzędu wyznacza się jednak wyłącznie adwokatów.

Notariusze

Organizacja

W Szwecji notariusz (notarius publicus, zob. poniżej) jest jedynym zawodem prawniczym, w ramach którego wykonuje się funkcje notarialne.

Notariusze są powoływani przez Link otworzy się w nowym oknieadministracyjne rady regionów (länsstyrelsen). Notariusz musi posiadać wykształcenie prawnicze, znać język szwedzki oraz spełniać inne kryteria.

Zadania i obowiązki

Prawnicze bazy danych

Nie istnieje publiczny rejestr ani strona internetowa tego zawodu.

Więcej informacji na temat notariuszy można jednak znaleźć na stronach internetowych niektórych rad regionów.

Zadaniem notariusza jest wspomaganie społeczeństwa w różnych kwestiach, takich jak:

  • sprawdzanie wiarygodności podpisów, odpisów, tłumaczeń i innych informacji dotyczących treści danych dokumentów;
  • w określonych sprawach występowanie w sądzie w charakterze świadka;
  • sprawowanie nadzoru nad przebiegiem losowań;
  • uczestniczenie w innych kontrolach i badaniach, a następnie sporządzanie sprawozdań z ich przebiegu;
  • odbieranie oświadczeń dotyczących okoliczności natury prawnej lub gospodarczej, a następnie doręczanie ich osobom trzecim;
  • potwierdzanie, że dany organ lub osoba trzecia są upoważnione do dokonywania określonych czynności;
  • wydawanie zaświadczeń na podstawie Konwencji haskiej z dnia 5 października 1961 r. znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych (tzw. apostille).

Prawnicze bazy danych

Nie istnieje publiczny rejestr ani strona internetowa tego zawodu.

Więcej informacji na temat notariuszy można jednak znaleźć na stronach internetowych niektórych rad regionów.

Inne zawody prawnicze

Link otworzy się w nowym oknieSzwedzka Służba Komornicza (Kronofogdemyndigheten) odpowiada m.in. za wykonywanie czynności egzekucyjnych. Służba zatrudnia komorników (kronofogde), którzy odpowiadają za to, by egzekucja odbywała się zgodnie z prawem. W Szwecji istnieje możliwość odbycia szkolenia, by zostać komornikiem. Aby zostać zakwalifikowanym na szkolenie, należy być obywatelem Szwecji, uzyskać dyplom magistra prawa lub porównywalne kwalifikacje oraz być wykwalifikowanym urzędnikiem sądowym (notarie). Istnieje również możliwość zwolnienia z wymogu posiadania kwalifikacji urzędnika sądowego w drodze odbycia wewnętrznego szkolenia (w szczegółowo określonym okresie) lub w drodze procedury absolutorium.

Ostatnia aktualizacja: 09/11/2020

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Rodzaje zawodów prawniczych - Anglia i Walia

Na niniejszej stronie przedstawiono przegląd niektórych podstawowych zawodów prawniczych na obszarze Anglii i Walii w Zjednoczonym Królestwie. Zawiera ona informacje o sędziach, prokuratorach i innych zawodach prawniczych.

Wymiar sprawiedliwości

W systemie sądownictwa Anglii i Walii sędziowie o różnym statusie zawodowym – pracujący zarówno w pełnym jak i niepełnym wymiarze godzin – zasiadają w angielskich i walijskich sądach oraz trybunałach. Informacje o wymiarze sprawiedliwości w Anglii i Walii można znaleźć na stronie poświęconej Link otworzy się w nowym okniewymiarowi sprawiedliwości w Anglii i Walii.

 

 

 

 

Sędziowie pracujący w pełnym wymiarze godzin

  • Lord Chief Justice jest zwierzchnikiem wymiaru sprawiedliwości w Anglii i Walii oraz prezesem sądów w Anglii i Walii. Lord Chief Justice pełni tę pierwszą funkcję począwszy od 3 kwietnia 2006 r., kiedy to przekazano mu kompetencje lorda kanclerza na podstawie ustawy o reformie konstytucyjnej z 2005 r. (Constitutional Reform Act 2005). Jest on zwierzchnikiem wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych.
  • Przewodniczący wydziałów – czterech wyższych rangą sędziów przewodniczących poszczególnych wydziałów: Master of the Rolls (trzeci rangą sędzia Anglii i Walii) - przewodniczący Wydziału Cywilnego; przewodniczący Wydziału ‎Ławy Królewskiej (President of the Queen’s Bench Division); przewodniczący Wydziału Rodzinnego (President of the Family Division) i przewodniczący Wydziału Kanclerskiego Wysokiego Trybunału (Chancellor of the High Court (Chancery)). Więcej informacji można znaleźć na stronie poświęconej Link otworzy się w nowym okniewymiarowi sprawiedliwości w Anglii i Walii.
  • Sędziowe Sądu Apelacyjnego (Lords Justices of Appeal) zasiadają w Sądzie Apelacyjnym (Court of Appeal) rozpatrującym zarówno sprawy karne, jak i cywilne.
  • Sędziowie Wysokiego Trybunału (High Court Judgesi) zasiadają w Wysokim Trybunale (High Court) rozpatrującym najbardziej skomplikowane sprawy cywilne. Rozpatrują oni również najpoważniejsze i najbardziej kontrowersyjne sprawy karne w Sądzie Koronnym (Crown Court), np. sprawy o zabójstwo.
  • Sędziowie okręgowi (Circuit Judges) zwykle rozpatrują sprawy karne, cywilne i rodzinne.
  • Sędziowie rejonowi (District Judges) rozpatrują sprawy cywilne. Większa część ich pracy odbywa się na posiedzeniach niejawnych (tzn. niedostępnych dla publiczności). Są oni uprawnieni do rozpatrywania w sądzie hrabstwa (county court) wszelkich spraw, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza określonej kwoty (wysokość tej kwoty jest co jakiś czas zmieniana). Sprawy, w których wartość przedmiotu sporu przekracza tę kwotę, rozpatruje zwykle sędzia okręgowy. Sędziowie rejonowi wydają orzeczenia kończące postępowanie w ponad 80 % wszystkich spraw cywilnych w Anglii i Walii.
  • Zasiadają oni w sądach pokoju (magistrates courts) i rozpatrują te same typy spraw, co sędziowie pokoju (magistrates) - zob. poniżej. Uczestniczą oni jednak przede wszystkim w rozstrzyganiu spraw bardziej skomplikowanych i wymagających dłuższego rozpatrywania.
  • High Court Masters i Registrars to sędziowie proceduralni, którzy zajmują się większością czynności kancelaryjnych w sprawach cywilnych w Wydziale Kanclerskim (Chancery) i Wydziale Ławy Królewskiej (Queen’s Bench) Wysokiego Trybunału.

Sędziowie pracujący w niepełnym wymiarze godzin

Sędziowie pracujący w niepełnym wymiarze godzin powoływani są zwykle na okres wynoszący co najmniej pięć lat, z zachowaniem stosownych górnych limitów wiekowych. Do tej kategorii sędziów należą przede wszystkim:

  • zastępcy sędziów Wysokiego Trybunału (Deputy High Court Judges), którzy zasiadają w jednym lub większej liczbie wydziałów Wysokiego Trybunału;
  • recorders, których zakres odpowiedzialności jest podobny do zakresu odpowiedzialności sędziów okręgowych, jednak zwykle zajmują się oni mniej skomplikowanymi sprawami lub sprawami mniejszej wagi rozstrzyganymi przez sąd;
  • zastępcy sędziów rejonowych (Deputy District Judges), zasiadają w sądach hrabstw oraz w oddziałach rejonowych Wysokiego Trybunału. Zajmują się najmniej skomplikowanymi sprawami podlegającymi właściwości sędziów rejonowych;
  • zastępcy sędziów rejonowych zajmują się podobnymi sprawami, co ich odpowiednicy pracujący w pełnym wymiarze godzin w sądach pokoju (Magistrates Courts);
  • zastępcy High Court Masters i Registrars zajmują się podobnymi sprawami, co ich koledzy pracujący w pełnym wymiarze godzin w Wysokim Trybunale.

Sędziowie trybunałów

Trybunały rozpatrują rocznie niemal 800 000 spraw dotyczących bardzo różnorodnych zagadnień, do których należą m.in. spory podatkowe, emerytalne czy imigracyjne.

Trybunały zwykle orzekają w składach orzekających, z udziałem sędziego bądź przewodniczącego mającego przygotowanie prawnicze, przy wsparciu osób z zewnątrz dysponujących wiedzą z konkretnych dziedzin. Nie ma ławy przysięgłych, a sędzia trybunału nie dysponuje uprawnieniami do orzeczenia wobec strony przegrywającej kary pozbawienia wolności. Ich głównym zadaniem jest pomyślne rozstrzygnięcie sporu, a w niektórych sprawach podjęcie decyzji o poziomie odszkodowania lub zadośćuczynienia na rzecz strony wygrywającej spór.

Sędziowie pokoju (magistrates)

Sędziowie pokoju (magistrates, justices of the peace, JPs) rozpatrują około 95 % spraw karnych w Anglii i Walii. Ponad 30 000 sędziów pokoju wykonuje swoje obowiązki lokalnie i zwykle sprawuje urząd przez pół dnia co najmniej 26 razy w roku. Nie muszą oni posiadać kwalifikacji prawniczych i nie pobierają wynagrodzenia.

Skład orzekający to zwykle trzech sędziów pokoju, przy czym jeden z nich jest przeszkolony do sprawowania funkcji przewodniczącego, który ułatwia składowi orzekającemu wykonywanie jego funkcji i przemawia w jego imieniu. Skład orzekający korzysta ze wsparcia sekretarza posiadającego kwalifikacje prawnicze, który służy radą w kwestiach materialnoprawnych i proceduralnych.

Sędziowie pokoju zajmują się sprawami karnymi stosunkowo mniejszej wagi. Należą do nich drobne kradzieże, zniszczenie mienia, zakłócanie porządku publicznego czy wykroczenia w ruchu drogowym. Zajmują się oni także szeregiem kwestii dotyczących rodziny i dzieci oraz wnioskami o wydanie zezwoleń.

Prokuratorzy

Organizacja

Link otworzy się w nowym oknieProkuratura (Crown Prosecution Service, CPS) to niezależny urząd odpowiedzialny za wnoszenie oskarżenia w sprawach karnych po przeprowadzeniu czynności dochodzeniowo-śledczych przez policję w Anglii i Walii. Prokuraturę nadzoruje prokurator generalny (attorney general), który odpowiada za działanie tego urzędu przed Parlamentem. Anglia i Walia są podzielone na 42 okręgi prokuratorskie, a każdy z nich podlega prokuratorowi naczelnemu (chief crown prosecutor). Ponadto istnieją cztery wyspecjalizowane wydziały krajowe, zajmujące się przestępczością zorganizowaną, szczególnymi rodzajami przestępstw, zwalczaniem terroryzmu oraz przestępczością gospodarczą. Serwis telefoniczny CPS Direct udziela funkcjonariuszom policji w Anglii i Walii porad poza godzinami urzędowymi oraz przekazuje decyzje.

Zwierzchnikiem Prokuratury jest dyrektor (Director of Public Prosecutions, DPP), który podejmuje decyzje w najbardziej zawiłych i kontrowersyjnych sprawach oraz doradza policji w sprawach karnych. Sprawuje on ogólny nadzór nad stawianymi zarzutami i wnoszeniem aktów oskarżenia przez CPS i podlega prokuratorowi generalnemu.

W prokuraturze są zatrudnieni prokuratorzy i prokuratorzy pomocniczy (associate prosecutors), jak również personel urzędu prokuratorskiego i personel administracyjny. Stanowiska prokuratorów publicznych piastują doświadczeni prawnicy mający uprawnienia do występowania przed sądami zwani barristers lub inni zastępcy prawni, odpowiedzialni za wnoszenie oskarżenia w sprawach karnych w imieniu Korony. Prokuratorzy pomocniczy zajmują się ograniczonym zakresem spraw i przekazują je do sądów pokoju.

Rola i obowiązki

Personel prokuratury:

  • doradza policji i bada dowody w sprawach mogących wymagać wniesienia oskarżenia;
  • decyduje o stawianych zarzutach (z wyjątkiem spraw mniejszej wagi), jeżeli zapadła decyzja o postawieniu podejrzanego w stan oskarżenia;
  • przygotowuje sprawy i przedstawia je przed sądem.

Prokuratorzy (crown prosecutors) są uważani za urzędników służby cywilnej i rekrutowani w drodze otwartego konkursu. Kandydat na prokuratora musi:

  • być prawnikiem zwanym solicitor dopuszczonym do wykonywania zawodu w Anglii i Walii, posiadającym w pełni aktualne uprawnienia do prowadzenia praktyki; bądź
  • być prawnikiem mającym uprawnienia do występowania przed sądami zwanym barrister, członkiem organizacji zawodowej zrzeszającej tych prawników (English Bar), z ukończoną aplikacją;
  • być obywatelem Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Prawnicy, którzy uzyskali tytuł zawodowy poza Anglią i Walią, muszą przed objęciem stanowiska zdać specjalny egzamin (lawyer transfer test).

Organizacja zawodów prawniczych: zastępcy prawni

Prawnicy zwani barristers lub advocates

Link otworzy się w nowym oknieBar Council reguluje działalność wszystkich prawników zwanych barristers w Anglii i Walii. Rada została utworzona, aby jak najlepiej zabezpieczać interesy zawodu, opracowywać i wdrażać najważniejsze inicjatywy polityczne oraz utrzymywać standardy, prestiż i niezależność palestry. Na mocy ustawy o usługach prawnych z 2007 r. (Legal Services Act 2007) zadanie regulacji działalności tego zawodu powierzono niezależnej i posiadającej odrębną strukturę Radzie ds. Standardów (Bar Standard Board). Prawnicy zwani barristers to indywidualni, wyspecjalizowani doradcy prawni oraz obrońcy sądowi. Zasadniczo prowadzą działalność na własny rachunek i pracują zespołowo w biurach zwanych chambers (izby), nazywani są wtedy tenants. Są szkoleni przede wszystkim do pełnienia funkcji obrońcy; innymi słowy uczy się ich reprezentować klientów w sądach wyższej instancji. Ich zadania obejmują też doradzanie klientom, badanie spraw, a także pogłębianie swojej wiedzy w wybranej dziedzinie specjalizacji. Około 10 % praktykujących barristers nosi tytuł Queen’s Counsel (doradcy królowej, QC) – zajmują się oni najważniejszymi i najbardziej skomplikowanymi sprawami.

Prawnicy zwani solicitors

Zadaniem prawników należących do tej grupy jest udzielanie klientom (osobom fizycznym, przedsiębiorstwom, organizacjom wolontariackim, organizacjom dobroczynnym itd.) fachowych porad prawnych oraz reprezentowanie ich, także przed sądami. Zakres ich obowiązków jest niezwykle zróżnicowany. Większość z nich prowadzi prywatną praktykę, zakładając spółki oferujące usługi klientom. Mogą oni prowadzić praktykę ogólną, obejmującą wiele dziedzin prawa, lub specjalizować się w określonej dziedzinie. Niektórzy z nich są zatrudnieni jako prawnicy w instytucjach rządowych, samorządowych, prokuraturze, sądach pokoju, organizacjach handlowych lub przemysłowych bądź innych podmiotach. Mogą oni wybrać najbardziej odpowiednie dla siebie środowisko pracy.

Co do zasady prawnicy zwani solicitors udzielają swoim klientom porad prawnych. Jeżeli konieczne jest zapewnienie klientowi zastępstwa procesowego przed sądem wyższej instancji w Anglii i Walii, solicitor zwykle zleca prowadzenie sprawy przed sądem prawnikowi zwanemu barrister. Udział tego ostatniego nie jest zawsze wymagany, gdyż odpowiednio wykwalifikowany solicitor ma prawo występowania (a więc reprezentowania klientów) przed sądami wyższej instancji.

Zrzeszenie zwane Link otworzy się w nowym oknieLaw Society reprezentuje interesy zawodowe prawników zwanych solicitors w Anglii i Walii. Zakres obowiązków tego zrzeszenia obejmuje negocjowanie z zawodowymi organami regulacyjnymi, rządem i innymi instytucjami oraz prowadzenie w nich działalności lobbingowej, jak również organizowanie szkoleń i doradztwo. Celem tego zrzeszenia jest świadczenie pomocy prawnikom zwanym solicitors, ich ochrona oraz propagowanie ich działalności w całej Anglii i Walii.

Link otworzy się w nowym oknieSolicitors Regulation Authority zajmuje się wszystkimi sprawami regulacyjnymi i dyscyplinarnymi oraz określaniem, nadzorowaniem i egzekwowaniem standardów zawodowych prawników zwanych solicitors w Anglii i Walii. Organ ten – zwany dawniej Law Society Regulation Board – działa wyłącznie w interesie publicznym.

Link otworzy się w nowym oknieUrząd ds. Zażaleń na Osoby Wykonujące Zawody Prawnicze (Office for Legal Complaints) zajmuje się sprawami zgłoszonymi przez obywateli, którzy zamierzają wnieść zażalenie na prawnika zwanego solicitor. Dawniej zwany Służbą ds. Zażaleń na Osoby Wykonujące Zawody Prawnicze (Legal Complaints Service), organ ten w sposób niezależny i bezstronny podejmuje działania mające na celu szybkie i skuteczne rozwiązanie problemów.

Notariusze

Notariusze to trzeci i zarazem najstarszy zawód prawniczy w Anglii i Walii. Notariusze mogą prowadzić praktykę zawodową, a uprawnienia w tym względzie nadaje im Link otworzy się w nowym oknieFaculty Office (po raz pierwszy dokonał tego arcybiskup Canterbury w 1279 r.). Organem regulacyjnym tego zawodu jest Sąd Arcybiskupi (Court of Faculties). Działalność notariusza tworzy pomost pomiędzy prawem stanowionym i common law.

Wszyscy notariusze posiadają wykształcenie prawnicze i choć większość z nich może również występować w charakterze solicitora, aby zostać dopuszczonym do zawodu notariusza, należy złożyć odrębne i niezależne egzaminy. Aby zyskać kwalifikacje do wykonywania zawodu, wszyscy notariusze muszą ukończyć takie samo szkolenie przygotowujące: oznacza to konieczność ukończenia Link otworzy się w nowym okniekursu prowadzenia praktyki notarialnej oferowanego przez University College London. Po uzyskaniu uprawnień zawodowych notariusze mogą prowadzić praktykę w dowolnym miejscu na obszarze Anglii i Walii i wszyscy mają te same kompetencje. Oprócz przygotowywania i wydawania aktów notarialnych i dokumentów notarialnie poświadczonych, notariusze mogą też udzielać porad dotyczących sporządzania testamentów, spraw spadkowych, zarządu nieruchomościami oraz przenoszenia tytułu własności do nieruchomości.

Czynności notarialne są uznawane na całym świecie od wieków, co umożliwia obywatelom swobodne przemieszczanie się, a przedsiębiorcom swobodny obrót. W ten sposób notariusze usprawniają handel oraz ułatwiają życie obywatelom, umożliwiając im wykonywanie codziennych czynności oraz swobodne prowadzenie działalności gospodarczej po rozsądnych kosztach i bez zbędnych opóźnień.

Notariusz posiada pieczęć urzędową, a akty notarialne w Anglii i Walii mają moc dowodową. Akty notarialne są sporządzane w formie prywatnej i publicznej; akty publiczne są także zwane urzędowymi aktami notarialnymi (notarial acts in authentic form). Akty notarialne opatrzone podpisem i pieczęcią notariusza są uznawane we wszystkich krajach świata za dokumenty wystawione przez właściwego urzędnika ds. prawnych.

Działalność notariuszy podlega podobnym regulacjom zawodowym jak działalność prawników zwanych solicitors. Notariusze muszą corocznie odnawiać swoje uprawnienia do prowadzenia praktyki oraz posiadać ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzonej działalności (indemnity insurance) oraz ubezpieczenie od ryzyka sprzeniewierzenia (fidelity insurance). Odnowienie uprawnień jest możliwe pod warunkiem przestrzegania wymaganych przepisów. Mianowanie na notariusza ma charakter osobisty. Link otworzy się w nowym oknieNotaries Society jest organizacją reprezentującą około 800 notariuszy. Link otworzy się w nowym oknieSociety of Scrivener Notaries, dawna londyńska gildia zrzeszająca pisarzy sądowych, reprezentuje około 30 notariuszy – mianowanych przez Link otworzy się w nowym oknieScriveners Company – którzy prowadzą praktykę głównie w centralnym Londynie.

Rzecznicy patentowi i rzecznicy ds. znaków towarowych

Rzecznicy patentowi i rzecznicy ds. znaków towarowych są specjalistycznymi doradcami w dziedzinie własności intelektualnej. Udzielają klientom porad prawnych w tej dziedzinie, w szczególności na temat patentów, znaków towarowych, wzorów i praw autorskich. Reprezentują również swoich klientów w sądach szczególnych ds. własności intelektualnej (niektórzy nabywają szersze uprawnienia po uzyskaniu dodatkowych uprawnień procesowych i są wówczas określani mianem litigators). Większość rzeczników patentowych i rzeczników ds. znaków towarowych prowadzi prywatną praktykę. Wielu z nich pracuje w wyspecjalizowanych kancelariach, ale niektórzy są partnerami w spółkach z prawnikami zwanymi solicitors. Dodatkowo znaczna cześć osób wykonujących ten zawód pracuje w sektorze przemysłowym. Rzecznicy patentowi i rzecznicy ds. znaków towarowych mający uprawnienia procesowe mogą reprezentować swoich klientów w sądzie w sprawach dotyczących własności intelektualnej, tak jak prawnicy zwani solicitors, co obejmuje kierowanie spraw do prawnika zwanego barrister, który poprowadzi sprawę w sądzie. Link otworzy się w nowym oknieAkredytowany Instytut Rzeczników Patentowych (Chartered Institute of Patent Attorneys) reprezentuje rzeczników patentowych w całym Zjednoczonym Królestwie. Jego zadania obejmują udział w pracach nad legislacją dotyczącą własności intelektualnej we współpracy z administracją rządową, zapewnianie kształcenia i szkoleń dla rzeczników patentowych oraz stażystów i kontakty z organami regulacyjnymi rzeczników. Zadaniem instytutu jest promowanie prawa własności intelektualnej i zawodów związanych z tą dziedziną prawa. Link otworzy się w nowym oknieInstytut Rzeczników ds. Znaków Towarowych (Institute of Trade Mark Attorneys, ITMA) reprezentuje rzeczników ds. znaków towarowych i ich środowisko na terytorium Zjednoczonego Królestwa. Zadania instytutu polegają na negocjowaniu z administracją rządową, niezależnym organem nadzoru (Komisją ds. Nadzoru Własności Intelektualnej) i innymi odpowiednimi organizacjami, oraz lobbing w tych podmiotach. Instytut zapewnia odpowiednie kształcenie, szkolenie i doradztwo osobom wykonującym zawód rzecznika ds. znaków towarowych i jest odpowiedzialny za propagowanie tego zawodu i praw własności intelektualnej. Link otworzy się w nowym oknieKomisja ds. Nadzoru Własności Intelektualnej (Intellectual Property Regulation Board – IPReg) zajmuje się wszystkimi sprawami dotyczącymi nadzoru i sprawami dyscyplinarnymi oraz ustala, monitoruje i egzekwuje standardy dotyczące rzeczników patentowych i rzeczników ds. znaków towarowych na terytorium Zjednoczonego Królestwa. Działa w interesie publicznym i prowadzi ustawowe rejestry rzeczników patentowych i rzeczników ds. znaków towarowych, tak jednostek, jak i organizacji.

Inne zawody prawnicze

Oprócz urzędników w sądach pokoju, od sekretarzy i pozostałego personelu większości sądów w Anglii i Walii nie wymaga się przygotowania prawniczego. Są to urzędnicy służby cywilnej zajmujący się kwestiami administracyjnymi i wspierający sędziów. Nie mogą oni udzielać porad prawnych. Jako urzędnicy służby cywilnej, wszyscy członkowie personelu sądów są zatrudnieni przez Link otworzy się w nowym oknieSłużbę ds. Sądów i Trybunałów Jej Królewskiej Mości (Her Majesty's Courts and Tribunals Service).

Więcej informacji na temat różnych kategorii personelu sądowego można znaleźć tutajPDF(456 Kb)PL.

Rola sekretarzy sądowych w sądach pokoju jest inna. Niezawodowi sędziowie nie muszą mieć przygotowania prawniczego i polegają na radach sekretarzy posiadających wykształcenie prawnicze, którzy dzielą się na: justices’ clerks (sekretarzy sędziów) oraz legal advisers/court clerks(doradców prawnych/sekretarzy sądu).

  • Sekretarze sędziów są głównymi doradcami prawnymi sędziów pokoju. Są to prawnicy (barristers lub solicitors) posiadający co najmniej pięcioletnie odpowiednie doświadczenie. Doradzają oni sędziom pokoju w kwestiach prawnych i proceduralnych, zarówno w sądzie, jak i poza nim. Są również odpowiedzialni za szkolenie doradców prawnych i zarządzanie nimi, jakość świadczonych usług prawnych oraz udzielanie spójnych porad prawnych w całym podległym im okręgu.

  • Doradcy prawni zasiadają w sądzie i doradzają sędziom pokoju w kwestiach materialnoprawnych, proceduralnych i dotyczących praktyki prawnej. Oni także posiadają przygotowanie prawnicze (zwykle funkcję tę sprawują solicitors lub barristers).

Nakazy (writs) wydane przez Wysoki Trybunał są obecnie egzekwowane przez komorników przy Wysokim Trybunale (High Court enforcement officers), mianowanych i przydzielanych do rewirów komorniczych przez lorda kanclerza lub jego przedstawiciela. Odpowiadają oni za egzekwowanie nakazów sądowych – prowadzą egzekucję środków pieniężnych należnych na mocy orzeczenia Wysokiego Trybunału lub przekazanego do niego orzeczenia sądu hrabstwa (county court). Mogą dokonywać zajęcia i sprzedaży składników majątku w celu zaspokojenia należności. Mogą również dokonywać przejęcia i zwrotu mienia oraz nadzorować ten proces.

Komornicy przy sądach hrabstw (county court bailiffs) to urzędnicy służby cywilnej zatrudniani przez Służbę ds. Sądów i Trybunałów Jej Królewskiej Mości, zajmujący się egzekucją wyroków lub nakazów wydanych i zarejestrowanych w sądach hrabstw. Są to urzędnicy służby cywilnej wykonujący tytuły egzekucyjne, przejmujący posiadanie nieruchomości oraz odzyskujący mienie objęte nakazem zwrotu mienia. Normy regulujące pracę komorników prowadzących egzekucję nakazów zawarte są w art. 85–111 ustawy o sądach hrabstw z 1984 r. (County Courts Act 1984). Procedury egzekucyjne zostały ustanowione przepisami postępowania cywilnego. Ponadto komornicy przy sądach hrabstw wykonują inne czynności, w tym osobiste doręczanie dokumentów oraz nakazów pozbawienia wolności. Przepisy dotyczące nakazu pozbawienia wolności zawarte są w art. 118–122 ustawy o sądach hrabstw.

Licencjonowani komornicy to podmioty prywatne, które uzyskały odpowiednią licencję na podstawie przepisów o zastawie na zabezpieczenie czynszu (distress for rent rules) i zostali upoważnieni do prowadzenia czynności przez sędziego okręgowego (circuit judge) przy sądzie hrabstwa. Zastaw na zabezpieczenie czynszu odnosi się do zajęcia rzeczy najemcy przez wynajmującego na zabezpieczenie zaległego czynszu bez udziału sądu. Na mocy szeregu innych ustaw licencjonowani komornicy mogą również egzekwować spłatę innych określonych rodzajów wierzytelności, takich jak zaległy podatek lokalny czy podatek od nieruchomości komercyjnych.

Powiązane strony

Link otworzy się w nowym oknieProkuratura,
Link otworzy się w nowym oknieFaculty Office,
Link otworzy się w nowym oknieNotaries Society,
Link otworzy się w nowym oknieWymiar Sprawiedliwości w Anglii i Walii,
Link otworzy się w nowym oknieLaw Society,
Link otworzy się w nowym oknieSolicitors Regulation Authority,
Link otworzy się w nowym oknieUrząd ds. Zażaleń na Osoby Wykonujące Zawody Prawnicze,
Link otworzy się w nowym oknieKomisja ds. Usług Prawnych,
Link otworzy się w nowym oknieAkredytowany Instytut Rzeczników Patentowych;
Link otworzy się w nowym oknieInstytut Rzeczników ds. Znaków Towarowych,
Link otworzy się w nowym oknieKomisja ds. Nadzoru Własności Intelektualnej,
Link otworzy się w nowym oknieSłużba ds. Sądów i Trybunałów Jej Królewskiej Mości.

Ostatnia aktualizacja: 16/06/2017

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Strona w wybranej przez Ciebie wersji językowej jest obecnie tłumaczona przez nasze służby tłumaczeniowe.
Do tej pory przetłumaczono ją na następujące języki: angielski

Rodzaje zawodów prawniczych - Irlandia Północna

Na niniejszej stronie przedstawiono w zarysie zawody prawnicze w okręgu Irlandii Północnej w Zjednoczonym Królestwie.

Zawody prawnicze – wprowadzenie

Osoby wykonujące zawody prawnicze w Irlandii Północnej to:

  • sędziowie;
  • prokuratorzy;
  • prawnicy zwani barristers;
  • prawnicy zwani solicitors.

 

 

 

Organizacja zawodu prawniczego: Sędziowie

Sądownictwo Irlandii Północnej obejmuje następujące stanowiska:

  • Lord Chief Justice – zwierzchnik sądownictwa;
  • sędziowie Sądu Apelacyjnego (Lords Justices of Appeal);
  • sędziowie Wysokiego Trybunału (High Court Judges);
  • sędziowie Sądu Najwyższego (Masters of the Supreme Court);
  • sędziowie sądów hrabstw (County Court Judges);
  • sędziowie rejonowi (sąd hrabstwa);
  • sędziowie rejonowi (sąd pokoju);
  • ławnicy (Lay Magistrates);
  • kornerzy (Coroners).

Organizacja zawodu prawniczego: Prokuratorzy

Organizacja

Prokuratura Irlandii Północnej (Public Prosecution Service for Northern Ireland, PPS) to główny organ ścigania w Irlandii Północnej. Oprócz podejmowania decyzji o wszczęciu ścigania w sprawach objętych dochodzeniem policyjnym w Irlandii Północnej, prokuratura rozpoznaje również sprawy, w których dochodzenie prowadzą inne ustawowe organy, na przykład Królewski Urząd Podatków i Ceł (HM Revenue and Customs).

Na czele prokuratury stoi Dyrektor Urzędu Prokuratury Irlandii Północnej (Director of Public Prosecutions for Northern Ireland). Istnieje również stanowisko Zastępcy Dyrektora Urzędu Prokuratury Irlandii Północnej. Zastępca Dyrektora dysponuje wszystkimi uprawnieniami swojego zwierzchnika, ale jest zobowiązany wykonywać je pod jego kierownictwem i nadzorem. Na oba te stanowiska powołuje Prokurator Generalny Irlandii Północnej.

Prokuratura Irlandii Północnej stanowi pozaministerialny organ administracji rządowej. Zgodnie z ustawą o wymiarze sprawiedliwości (Irlandia Północna) z 2002 r. dyrektor prokuratury wykonuje swoje obowiązki niezależnie od jakiejkolwiek innej osoby. Ustawa z 2002 r. stanowi, że Dyrektor Urzędu Prokuratury Irlandii Północnej i Prokurator Generalny konsultują się okresowo we wszelkich sprawach, za które Prokurator Generalny odpowiada przed Zgromadzeniem Irlandii Północnej. Obecnie pewna ilość zagadnień dotyczących prokuratury jest zastrzeżona dla Parlamentu Zjednoczonego Królestwa. Rzecznik Generalny Irlandii Północnej (Advocate General for Northern Ireland) pełni pewne obowiązki w tym zakresie.

Rola i obowiązki

Główną rolą prokuratury jest podejmowanie decyzji o wszczęciu ścigania wobec osób popełniających przestępstwa oraz postawienie stosownych zarzutów.

Prokuratura odpowiada również za wnoszenie oskarżenia przed sądem. Prokurator przedstawia dowody w sądzie w imieniu Korony. Prokuratorzy wzywają do stawienia się oraz przesłuchują świadków oskarżenia oraz przesłuchują świadków obrony. Na końcu rozprawy prokuratorzy przedstawiają sądowi podsumowanie dowodów w imieniu Korony.

Organizacja zawodu prawniczego: Prawnicy

Prawnicy zwani barristers lub advocates

W Irlandii Północnej prawnicy zwani barristers dzielą się na starszych doradców (senior counsel, posługujących się również tytułem Queen’s Counsel) oraz młodszych doradców (junior counsel). Izba Adwokacka (bar) to organizacja zawodowa adwokatów specializujących się w określonych dziedzinach prawa i dysponujących doświadczeniem w prowadzeniu sporów sądowych, z usług których obywatele mogą skorzystać za pośrednictwem prawników zwanych solicitors, oraz, w ograniczonych okolicznościach, bezpośrednio.

Link otworzy się w nowym oknieIzba Adwokacka Irlandii Północnej to organizacja zawodowa niezależnych prawników zwanych barristers, mająca siedzibę w Bar Library w Belfaście. Do dnia 1 września 2012 r. na listę wpisanych było prawie 600 prawników (barristers) prowadzących prywatną praktykę.

Prawnicy zwani solicitors (doradcy prawni)

Towarzystwo Prawnicze (Link otworzy się w nowym oknieLaw Society) w Irlandii Północnej jest organem regulacyjnym, określającym standardy w zakresie kształcenia prawników zwanych solicitors, prowadzenia przez nich rozliczeń oraz podejmującym decyzje w kwestiach dyscyplinarnych oraz związanych z etyką zawodową. Rolą tego organu jest utrzymanie niezależności, norm etycznych, kompetencji zawodowych oraz jakości usług oferowanych ogółowi społeczeństwa. Prawnicy zwani solicitors mogą specjalizować się w danej dziedzinie prawa lub zdecydować się na świadczenie ogólnych usług prawniczych.

Notariusze

W Irlandii Północnej wszyscy prawnicy zwani solicitors są uprawnieni do poświadczania dokumentów. Oznacza to, że mogą poświadczać dokumenty urzędowe (inne niż dokumenty przygotowane przez nich samych lub stronę przeciwną w sprawie).

Ponadto niektórzy prawnicy zwani solicitors są również notariuszami, co oznacza, że mogą poświadczać dokumenty wykorzystywane za granicą. Informacje dotyczące notariuszy można znaleźć na stronie Link otworzy się w nowym oknieTowarzystwa Prawniczego Irlandii Północnej.

Rzecznicy patentowi i rzecznicy ds. znaków towarowych

Rzecznicy patentowi i rzecznicy ds. znaków towarowych są wyspecjalizowanymi doradcami z zakresu własności intelektualnej Udzielają klientom porad prawnych w tej dziedzinie, w szczególności na temat patentów, znaków towarowych, wzorów i praw autorskich. Reprezentują również swoich klientów w sądach szczególnych ds. własności intelektualnej (niektórzy nabywają szersze uprawnienia po uzyskaniu dodatkowych uprawnień procesowych i są wówczas określani mianem litigators).

Większość rzeczników patentowych i rzeczników ds. znaków towarowych prowadzi prywatną praktykę. Wielu z nich pracuje w wyspecjalizowanych kancelariach, ale niektórzy są partnerami w spółkach, do których należą też prawnicy zwani solicitors. Dodatkowo znaczna cześć osób wykonujących ten zawód pracuje w sektorze przemysłowym.

Rzecznicy patentowi i rzecznicy ds. znaków towarowych mający uprawnienia procesowe (litigators) mogą reprezentować swoich klientów w sądzie, tak jak prawnicy mający uprawnienia do wykonywania zawodu solicitor, w sprawach dotyczących własności intelektualnej, w tym korzystać z usług prawnika (barrister), który poprowadzi sprawę w sądzie.

Link otworzy się w nowym oknieAkredytowany Instytut Rzeczników Patentowych (Chartered Institute of Patent Attorneys) reprezentuje rzeczników patentowych w całym Zjednoczonym Królestwie. Jego zadania obejmują udział, wraz z administracją rządową, w pracach nad legislacją dotyczącą własności intelektualnej, zapewnianie kształcenia i szkoleń dla rzeczników patentowych i stażystów oraz kontakty z organami regulacyjnymi rzeczników. Zadaniem instytutu jest upowszechnianie prawa własności intelektualnej i zawodów związanych z tą dziedziną prawa.

Link otworzy się w nowym oknieInstytut Rzeczników ds. Znaków Towarowych (Institute of Trade Mark Attorneys, ITMA) reprezentuje rzeczników ds. znaków towarowych i ich środowisko na terytorium Zjednoczonego Królestwa. Zadania instytutu polegają na negocjowaniu z administracją rządową, jego niezależnym organem nadzoru (Komisją ds. Nadzoru Własności Intelektualnej) i innymi odpowiednimi organizacjami, oraz lobbing w tych podmiotach. Zapewnia on odpowiednie kształcenie, szkolenie i doradztwo osobom wykonującym zawód rzecznika ds. znaków towarowych i jest odpowiedzialny za promowanie tego zawodu i prawa własności intelektualnej.

Link otworzy się w nowym oknieKomisja ds. Nadzoru Własności Intelektualnej (Intellectual Property Regulation Board – IPReg) zajmuje się wszystkimi sprawami dotyczącymi nadzoru i sprawami dyscyplinarnymi oraz ustala, monitoruje i egzekwuje standardy dotyczące rzeczników patentowych i rzeczników ds. znaków towarowych na terytorium Zjednoczonego Królestwa. Działa w interesie publicznym i prowadzi ustawowe rejestry rzeczników patentowych i rzeczników ds. znaków towarowych, tak jednostek, jak i organizacji.

Inne zawody prawnicze

Urzędnicy sądowi

Urzędnicy sądowi oraz pozostały personel sądów Irlandii Północnej to urzędnicy służby cywilnej, którzy nie posiadają wykształcenia prawniczego, zajmujący się sprawami administracyjnymi.

Urzędnicy sądowi odpowiedzialni są za przekazanie na czas dokumentów niezbędnych sędziemu do rozstrzygania w sprawie; załączenie protokołów wyroków i postanowień sądu do akt sprawy oraz zapewnianie wszelkiego innego wsparcia administracyjnego, którego mogą potrzebować sędziowie. Chociaż personel sądowy może udzielać porad w zakresie procedur sądowych, nie może udzielać porad prawnych, ani zalecać stronom podjęcia określonych działań. Personel sądowy należy do służby cywilnej i zatrudniony jest przez Link otworzy się w nowym oknieSłużbę ds. Sądów i Trybunałów Irlandii Północnej, jednostkę w ramach Ministerstwa Sprawiedliwości Irlandii Północnej.

Funkcjonariusze organów wykonujących orzeczenia sądowe (Enforcement officers)

Funkcjonariusze organów wykonujących orzeczenia sądowe to urzędnicy służby cywilnej zatrudnieni przez Służbę ds. Sądów i Trybunałów Irlandii Północnej. W ramach działalności Urzędu ds. Wykonywania Orzeczeń Sądowych (Enforcement of Judgments Office) zajmują się oni wykonywaniem orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych. Urząd odpowiada za wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych wydanych przez sądy pokoju i sądy hrabstw (w tym sądy ds. drobnych roszczeń), jak również orzeczeń Wysokiego Trybunału. Przepisy dotyczące wykonywania orzeczeń sądowych zawarto w rozporządzeniu dotyczącym wykonywania orzeczeń sądowych (Irlandia Północna) z 1981 r. oraz ustawie dotyczącej wykonywania orzeczeń sądowych (Irlandia Północna) z 1981, ze zmianami.

Powiązane strony

Link otworzy się w nowym oknieProkuratura

Link otworzy się w nowym oknieIzba Adwokacka Irlandii Północnej

Link otworzy się w nowym oknieTowarzystwo Prawnicze

Link otworzy się w nowym oknieSłużba ds. Sądów i Trybunałów Irlandii Północnej

Ostatnia aktualizacja: 03/10/2018

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.

Uwaga: niedawno wprowadzono na tej stronie zmiany w oryginalnej wersji językowej angielski. Strona w wybranej przez Ciebie wersji językowej jest obecnie tłumaczona przez nasze służby tłumaczeniowe.

Rodzaje zawodów prawniczych - Szkocja

Na niniejszej stronie przedstawiono przegląd podstawowych zawodów prawniczych w okręgu jurysdykcyjnym Szkocji w Zjednoczonym Królestwie. Zawiera ona informacje o sędziach, prokuratorach i prawnikach.

Sędziowie

W Szkocji nie ma odrębnego zawodu sędziego. Funkcję sędziego mogą sprawować wyłącznie doświadczeni prawnicy (solicitors) oraz adwokaci (advocates). W okręgu jurysdykcyjnym Szkocji wyróżnia się następujące stanowiska sędziowskie:

  • przewodniczący Najwyższego Sądu Cywilnego w Szkocji (Lord President of the Court of Session);
  • Lord Justice Clerk (drugi w hierarchii sędzia w Szkocji);
  • główni sędziowie (Sheriff Principals) stojący na czele sześciu okręgów (sheriffdoms);
  • sędziowie zasiadający w Court of Session używający tytułu Senator of the College of Justice;
  • sędziowie zasiadający w High Court of Justiciary używający tytułu Lord Commissioner of Justiciary;
  • sędziowie (Sheriffs);
  • sędziowie zatrudnieni na niepełny etat (part-time sheriffs), którzy wspomagają sędziów pełnoetatowych (permanent sheriffs);
  • sędziowie pokoju (Justices of the Peace) – osoby bez przygotowania prawniczego orzekające w składach jednoosobowych lub trzyosobowych, z udziałem urzędnika posiadającego kwalifikacje prawnicze lub doradcy prawnego (legal assessor) w sądach pokoju.

Prokuratorzy

Organizacja

W Szkocji za ściganie przestępstw odpowiada Link otworzy się w nowym oknieUrząd Korony i Biuro Prokuratury (Crown Office and Procurator Fiscal Service). Na czele urzędu stoi Lord Advocate, wchodzący w skład szkockiego rządu. Jego zastępcą jest Solicitor General.

Instytucja ta jako jedyna jest odpowiedzialna za ściganie przestępstw, wyjaśnianie przypadków nagłych lub podejrzanych zgonów oraz rozpatrywanie skarg na czynności policji.

Artykuł 48 ustawy o Szkocji z 1998 r. (Scotland Act 1998) stanowi, że Lord Advocate (działający w charakterze zwierzchnika struktur ścigania i wyjaśniania okoliczności zgonów w Szkocji) podejmuje każdą decyzję niezależnie i samodzielnie.

Jedynie wykwalifikowani adwokaci lub inni prawnicy mogą zostać prokuratorami.

Rola i obowiązki

W przypadku popełnienia przestępstwa policja (lub inna wyspecjalizowana jednostka dochodzeniowa, jak np. Urząd Podatkowy i Celny JKM – HM Revenue and Customs) podejmuje wstępne czynności dochodzeniowe i zdaje sprawozdanie miejscowemu prokuratorowi (Procurator Fiscal). Prokurator zapoznaje się ze sprawozdaniem i – w interesie publicznym – decyduje o wszczęciu lub odmowie wszczęcia postępowania. Podejmując decyzję, prokurator rozpatruje, czy zgromadzony został wystarczający materiał dowodowy, a jeśli tak, to jakie czynności będą właściwe: wniesienie oskarżenia, zastosowanie środka bezpośredniego (np. grzywny skarbowej) czy też niepodejmowanie żadnych czynności. W sprawach rozstrzyganych przed ławą przysięgłych – przed wniesieniem oskarżenia – prokurator przesłuchuje świadków, zleca i weryfikuje opinie biegłych oraz gromadzi inne dowody. Następnie składa sprawozdanie zespołowi oskarżycieli prokuratury koronnej (Crown Counsel), który podejmuje decyzję dotyczącą wniesienia oskarżenia.

Organizacja zawodów prawniczych: prawnicy

Adwokaci (advocates – barristers)

Adwokaci (advocates) są członkami szkockiej izby adwokackiej (Scottish Bar). Są oni uprawnieni do występowania przed wszystkimi sądami w Szkocji, lecz ich praca w przeważającej mierze polega na występowaniu przed sądami wyższej instancji (Court of Session i High Court of Justiciary) i wydawaniu specjalistycznych opinii w sprawach prawnych. Starsi stażem adwokaci posługują się tytułem Queen's Counsel. Wszyscy adwokaci są członkami Link otworzy się w nowym oknieKolegium Adwokatów (Faculty of Advocates).

Solicitors (doradcy prawni)

Prawnicy zwani solicitors to najliczniejszy zawód prawniczy. Udzielają oni porad we wszystkich sprawach prawnych i reprezentują klientów przed sądem. Wszyscy prawnicy (solicitors) są członkami Link otworzy się w nowym oknieSzkockiego Towarzystwa Prawniczego, które dba o interesy przedstawicieli tej grupy zawodowej oraz ogółu społeczeństwa w kontekście korzystania z ich usług.

Do Szkockiego Towarzystwa Prawniczego należą również niektórzy tzw. solicitor-advocates. Podobnie jak adwokaci (zobacz wyżej) są oni uprawnieni do występowania przed Court of Session oraz High Court of Justiciary.

Notariusze

Notariusze (Notaries Public) to prawnicy (solicitors), którzy zajmują się protokołowaniem niektórych transakcji oraz poświadczaniem dokumentów prawnych o szczególnym charakterze. Nie jest to jednak osobny, pełnoprawny zawód prawniczy.

Rzecznicy patentowi i rzecznicy ds. znaków towarowych

Rzecznicy patentowi i rzecznicy ds. znaków towarowych są wyspecjalizowanymi doradcami z zakresu własności intelektualnej Udzielają oni klientom porad prawnych w tej dziedzinie, w szczególności na temat rejestracji i ochrony patentów, znaków towarowych i wzorów, jak również innych aspektów własności intelektualnej, w tym ochrony praw autorskich. W odróżnieniu od bardziej ogólnego prawa cywilnego i karnego, materialne prawo własności intelektualnej stosuje się na całym terytorium Zjednoczonego Królestwa. Dochodzenie praw własności intelektualnej w Szkocji wymaga zazwyczaj wszczęcia postępowania w Court of Session, ponieważ sąd ten ma wyłączną kompetencję w zakresie patentów i większości innych zarejestrowanych praw z zakresu własności intelektualnej (w szczególności wspólnotowego znaku towarowego i wzoru wspólnotowego). W sądzie tym obowiązują szczególne zasady dotyczące obsługi spraw z zakresu własności intelektualnej, przy czym wyznaczono również określoną liczbę sędziów zajmujących się sprawami z zakresu własności intelektualnej. Rzecznicy patentowi i rzecznicy ds. znaków towarowych mogą reprezentować swoich klientów w sądzie ds. patentów (Patents County Court) oraz w Patents Court of the High Court w Anglii i Walii w sprawach, w których złożono środek zaskarżenia od decyzji Urzędu ds. Własności Intelektualnej Zjednoczonego Królestwa (UK Intellectual Property Office). Rzecznicy patentowi mający uprawnienia do występowania przed sądem mogą również występować w High Court w Londynie, ale nie są obecnie uprawnieni do reprezentowania klientów w sprawach dotyczących własności intelektualnej w sądach szkockich. Zatem obecnie w Szkocji postępowania sądowe z zakresu własności intelektualnej są prowadzone przez wyspecjalizowanych prawników często współpracujących z rzecznikami patentowymi i rzecznikami ds. znaków towarowych.

Większość rzeczników patentowych i rzeczników ds. znaków towarowych w Szkocji pracuje w wyspecjalizowanych kancelariach, prowadząc prywatną praktykę, ale niektórzy pracują w sektorze przemysłowym.

Link otworzy się w nowym oknieAkredytowany Instytut Rzeczników Patentowych (Chartered Institute of Patent Attorneys) reprezentuje rzeczników patentowych w całym Zjednoczonym Królestwie. Jego zadania obejmują udział, wraz z administracją rządową, w pracach nad legislacją dotyczącą własności intelektualnej, zapewnianie kształcenia i szkoleń dla rzeczników patentowych i stażystów oraz kontakty z organami regulacyjnymi rzeczników. Zadaniem instytutu jest upowszechnianie prawa własności intelektualnej i zawodów związanych z tą dziedziną prawa.

Link otworzy się w nowym oknieInstytut Rzeczników ds. Znaków Towarowych (Institute of Trade Mark Attorneys) reprezentuje rzeczników ds. znaków towarowych i zawód rzecznika ds. znaków towarowych na terytorium Zjednoczonego Królestwa. Zadania instytutu polegają na negocjowaniu z administracją rządową, niezależnym organem nadzoru (Komisją ds. Nadzoru Własności Intelektualnej) i innymi odpowiednimi organizacjami, oraz lobbing w tych podmiotach. Instytut zapewnia odpowiednie kształcenie, szkolenie i doradztwo osobom wykonującym zawód rzecznika ds. znaków towarowych i jest odpowiedzialny za propagowanie tego zawodu i praw własności intelektualnej.

Link otworzy się w nowym oknieKomisja ds. Nadzoru Własności Intelektualnej zajmuje się wszystkimi sprawami dotyczącymi nadzoru i sprawami dyscyplinarnymi oraz ustala, monitoruje i egzekwuje standardy dotyczące rzeczników patentowych i rzeczników ds. znaków towarowych na terytorium Zjednoczonego Królestwa. Działa w interesie publicznym i prowadzi ustawowe rejestry rzeczników patentowych i rzeczników ds. znaków towarowych, zarówno jeżeli prowadzą oni działalność jako osoby fizyczne, jak i w ramach innych podmiotów.

Inne zawody prawnicze

Urzędnicy (sheriff officers) oraz posłańcy sądowi (messengers-at-arms) to urzędnicy sądowi zajmujący się doręczaniem dokumentów i wykonywaniem orzeczeń sądów w Szkocji. Zarówno posłańcy sądowi, jak i urzędnicy (sheriff officers), są zatrudniani przez prywatne podmioty i pobierają opłaty ustalone w aktach prawa pochodnego.

Na mocy art. 60 szkockiej ustawy o upadłości i należytej staranności z 2007 r. – Bankruptcy and Diligence (Scotland) Act 2007 – urzędy messenger-at-arms i sheriff officer zostaną zniesione. Zastąpi je nowy urząd judicial officer (urzędnika sądowego). Urzędnicy sądowi będą powoływani przez przewodniczącego Najwyższego Sądu Cywilnego w Szkocji (Lord President of the Court of Session) na podstawie nominacji nowej Szkockiej Komisji ds. Egzekucji Cywilnej (Scottish Civil Enforcement Commission).

Powiązane strony

Link otworzy się w nowym oknieUrząd Korony i Biuro Prokuratury, Link otworzy się w nowym oknieKolegium Adwokatów, Link otworzy się w nowym oknieSzkockie Towarzystwo Prawnicze, Link otworzy się w nowym oknieSzkockie Stowarzyszenie Ośrodków Prawa, Link otworzy się w nowym oknieAkredytowany Instytut Rzeczników Patentowych, Link otworzy się w nowym oknieInstytut Rzeczników ds. Znaków Towarowych, Link otworzy się w nowym oknieKomisja ds. Nadzoru Własności Intelektualnej

Ostatnia aktualizacja: 10/11/2014

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.