Dostęp do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska

Bezczynność i przewlekłość organu administracji

Strony mogą wnieść ponaglenie, jeżeli organ:

• nie wyda decyzji w terminie lub nie zawiadomi stron o przyczynach zwłoki (bezczynność organu);
• prowadzi postępowanie dłużej niż jest to niezbędne (przewlekłość postępowania).

Ponaglenie strony postępowania wnoszą za pośrednictwem organu, który prowadzi postępowanie, do organu wyższej instancji; a jeżeli nie ma organu wyższej instancji, mogą wnieść ponaglenie do tego samego organu.

Organ który rozpatruje ponaglenie wydaje postanowienie, w którym wskazuje, czy organ rozpatrujący sprawę dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania, stwierdzając jednocześnie, czy miało ono miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

W przypadku stwierdzenia bezczynności lub przewlekłości organ:

• zobowiązuje organ rozpatrujący sprawę do załatwienia sprawy, wyznaczając termin do jej załatwienia, jeżeli postępowanie jest niezakończone,
• zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych bezczynności lub przewlekłości, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających bezczynności lub przewlekłości w przyszłości.

W przypadku bezskuteczności ponaglenia, strona może wnieść skargę do sądu administracyjnego.

Sąd administracyjny, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania:

• zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania czynności;
• zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa;
• stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania.

Sąd administracyjny stwierdza także, czy bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

Sąd administracyjny może orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny.

Przepisy które mają zastosowanie:

• art. 37 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2023 r. poz. 775 i 803).
• art. 3 § 2 pkt 8 i art. 149 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 i 1705) – powszechnie używany skrót: Ppsa.

Sankcje nakładane na administrację publiczną za niezapewnienie skutecznego dostępu do wymiaru sprawiedliwości

Nie istnieje procedura nakładania takich sankcji.

Sankcje w przypadkach, gdy administracja nie stosuje się do wyroku

Możliwość zastosowania takich sankcji zależy od treści i charakteru orzeczenia.

W przypadku, gdy sąd stwierdzi bezczynność organu lub nadmierną przewlekłość postępowania, może nałożyć na organ administracyjny karę pieniężną do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku poprzednim. Ponadto, sąd może przyznać skarżącemu od organu sumę pieniężną do wysokości połowy tej kwoty (art. 154 Ppsa).

W niektórych przypadkach sąd w wyroku może zobowiązać organ do wydania w określonym terminie decyzji, wskazując przy tym sposób załatwienia sprawy. W takim przypadku właściwy organ zawiadamia sąd o wydaniu decyzji w terminie siedmiu dni od dnia jej wydania. Jeżeli sąd nie zostanie powiadomiony, może orzec o nałożeniu na organ grzywny w wysokości do dziesięciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku poprzednim. Ponadto, sąd może przyznać skarżącemu od organu sumę pieniężną do wysokości połowy wyżej wymienionej kwoty (art. 145a Ppsa).