Γονική μέριμνα - επιμέλεια των παιδιών και δικαίωμα επικοινωνίας

Σουηδία
Περιεχόμενο που παρέχεται από
European Judicial Network
Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο (για αστικές και εμπορικές υποθέσεις)

1 Τι σημαίνει πρακτικά η έννοια «γονική μέριμνα»; Ποια τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του έχοντος τη γονική μέριμνα;

Ο όρος «γονική μέριμνα» καλύπτει, μεταξύ άλλων, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που σχετίζονται με τη φροντίδα του προσώπου και τη διοίκηση της περιουσίας του παιδιού και περιλαμβάνει ζητήματα που αφορούν την επιμέλεια του παιδιού, τον τόπο διαμονής του, την επικοινωνία με το παιδί και την επιτροπεία.

Ο όρος «επιμέλεια» αναφέρεται στη νομική ευθύνη για το πρόσωπο του παιδιού. Το πρόσωπο που έχει την επιμέλεια έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με τα προσωπικά θέματα που αφορούν το παιδί, όπως για παράδειγμα τον τόπο διαμονής του παιδιού και την επιλογή του σχολείου στο οποίο αυτό θα φοιτήσει. Το πρόσωπο που έχει την επιμέλεια είναι υπεύθυνο να μεριμνά για την κάλυψη των αναγκών του παιδιού όσον αφορά τη φροντίδα, την ασφάλεια και την καλή ανατροφή του. Το πρόσωπο που έχει την επιμέλεια είναι επίσης υπεύθυνο να φροντίζει για την παροχή στο παιδί της επιτήρησης που χρειάζεται σε συνάρτηση με την ηλικία του, την ανάπτυξή του και τα άλλα δεδομένα της ζωής του και, συγχρόνως, να μεριμνά για την παροχή στο παιδί ικανοποιητικής στήριξης και εκπαίδευσης. Όσο μεγαλώνει και αναπτύσσεται το παιδί, το πρόσωπο που έχει την επιμέλειά του οφείλει να λαμβάνει ολοένα και περισσότερο υπόψη τη γνώμη και τις επιθυμίες του παιδιού.

2 Γενικώς, ποιος έχει τη γονική μέριμνα ενός τέκνου;

Συνήθως, ο νόμιμος κηδεμόνας του παιδιού είναι ο ένας ή και οι δύο γονείς του παιδιού. Εάν οι γονείς του παιδιού είναι παντρεμένοι μεταξύ τους κατά τον χρόνο της γέννησής του, διαθέτουν αυτομάτως την από κοινού επιμέλεια. Σε περίπτωση που ο γάμος των γονέων τελεστεί σε μεταγενέστερο χρόνο, οι γονείς αποκτούν αυτοδικαίως την από κοινού επιμέλεια του παιδιού με τον γάμο. Εάν οι γονείς του παιδιού δεν είναι παντρεμένοι μεταξύ τους κατά τον χρόνο γέννησής του, η επιμέλεια του παιδιού ανήκει στη μητέρα. Ωστόσο, οι γονείς μπορούν εύκολα να αναλάβουν από κοινού την επιμέλεια μέσω επίσημης καταχώρισης. Ο γονέας που δεν έχει την επιμέλεια μπορεί επίσης να προσφύγει στο δικαστήριο προκειμένου να του ανατεθεί η από κοινού ή αποκλειστική επιμέλεια του παιδιού.

3 Εάν οι γονείς δεν είναι σε θέση ή δεν επιθυμούν να ασκούν τη γονική μέριμνα, μπορεί να την ασκεί κάποιος άλλος;

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η επιμέλεια του παιδιού μπορεί να μεταβιβαστεί από έναν ή και τους δύο γονείς σε ειδικά διορισμένο επίτροπο. Αυτό μπορεί να συμβεί εάν ο γονέας υποπέσει σε κατάχρηση ή αμελή συμπεριφορά ή δεν εκπληρώνει άλλως τις υποχρεώσεις του/της όσον αφορά τη φροντίδα του παιδιού κατά τρόπο που θέτει σε μόνιμο κίνδυνο την υγεία και την ανάπτυξή του. Η μεταβίβαση της επιμέλειας μπορεί επίσης να κριθεί σκόπιμη σε περίπτωση μόνιμης αφαίρεσης της άσκησης της επιμέλειας του παιδιού από έναν ή αμφότερους τους γονείς.

4 Σε περίπτωση διαζυγίου ή διακοπής της έγγαμης συμβίωσης, με ποιον τρόπο γίνεται η ρύθμιση της άσκησης της γονικής μέριμνας;

Σε περίπτωση διαζυγίου, η επιμέλεια εξακολουθεί να ασκείται από κοινού από τους δύο γονείς χωρίς να απαιτείται η έκδοση σχετικής δικαστικής απόφασης όσον αφορά το διαζύγιο. Αν ένας από τους γονείς επιθυμεί να επέλθει μεταβολή στο καθεστώς επιμέλειας του παιδιού, πρέπει να υποβάλει αίτηση για άρση της από κοινού άσκησης της επιμέλειας.

Αν ένας από τους γονείς επιθυμεί να επέλθει μεταβολή στο καθεστώς επιμέλειας του παιδιού, το θέμα μπορεί να ρυθμιστεί από δικαστήριο. Οι γονείς του παιδιού πρέπει να έχουν συμμετάσχει σε ενημερωτική συνέντευξη με την υπηρεσία κοινωνικής πρόνοιας (socialnämd) πριν από την κίνηση οποιασδήποτε δικαστικής διαδικασίας που αφορά την επιμέλεια, τη διαμονή και το δικαίωμα επικοινωνίας (βλ. επίσης ενότητα 6 κατωτέρω).

Αν οι γονείς είναι σύμφωνοι για τη μεταβολή, μπορούν να ρυθμίσουν το θέμα με μεταξύ τους συμφωνία, χωρίς παρέμβαση δικαστηρίου. Η εν λόγω συμφωνία, για να είναι έγκυρη, πρέπει να εγκριθεί από την υπηρεσία κοινωνικής πρόνοιας. Το ίδιο ισχύει για ζητήματα που αφορούν με ποιον από τους γονείς θα διαμένει το παιδί και τον τρόπο ρύθμισης της επικοινωνίας του άλλου γονέα με το παιδί.

5 Εάν οι γονείς συνάψουν συμφωνία σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας, ποια τυπική διαδικασία πρέπει να ακολουθηθεί προκειμένου η εν λόγω συμφωνία να είναι νομικά δεσμευτική;

Η συμφωνία πρέπει να είναι έγγραφη και να την έχουν υπογράψει και οι δύο γονείς. Επιπλέον, πρέπει να εγκριθεί από την υπηρεσία κοινωνικής πρόνοιας του δήμου στο δημοτολόγιο του οποίου είναι εγγεγραμμένο το παιδί.

6 Εάν οι γονείς δεν είναι σε θέση να καταλήξουν σε συμφωνία για το θέμα της γονικής μέριμνας, ποιοι εναλλακτικοί τρόποι επίλυσης της διαφοράς προβλέπονται, εκτός από την προσφυγή στη δικαιοσύνη;

Ο δήμος υποχρεούται να παρέχει στους γονείς, μέσω της υπηρεσίας κοινωνικής πρόνοιας, τη δυνατότητα χρήσης επαγγελματικών υπηρεσιών διαμεσολάβησης, ούτως ώστε να καταλήγουν σε συμφωνία για τα ζητήματα που αφορούν την επιμέλεια και διαμονή του παιδιού και την επικοινωνία μαζί του. Η προσφυγή σε διαμεσολάβηση είναι προαιρετική. Ως εκ τούτου, πρέπει και οι δύο γονείς να τη ζητήσουν από κοινού. Εάν οι γονείς καταλήξουν σε συμφωνία για τα ζητήματα που αφορούν την επιμέλεια και διαμονή του παιδιού και την επικοινωνία μαζί του, μπορούν να συνάψουν συμφωνία η οποία, εφόσον εγκριθεί από την υπηρεσία κοινωνικής πρόνοιας, θα έχει ισχύ δικαστικής απόφασης.

Κατά γενικό κανόνα, από την 1 Μαρτίου 2022 οι γονείς του παιδιού πρέπει πρώτα να έχουν συμμετάσχει σε ενημερωτικές συναντήσεις με τον δήμο προτού καταστεί δυνατή η προσφυγή ενώπιον δικαστηρίου. Αυτό σημαίνει ότι οι γονείς πρέπει πρώτα να απευθυνθούν στον δήμο για να προσπαθήσουν να επιλύσουν τη διαφορά με τη βοήθεια της δημοτικής υπηρεσίας κοινωνικής πρόνοιας (συχνά μια υπηρεσία γνωστή ως τμήμα οικογενειακού δικαίου). Η υπηρεσία κοινωνικής πρόνοιας του δήμου στον οποίο είναι εγγεγραμμένο το παιδί είναι αρμόδια για τη διασφάλιση της διεξαγωγής των εν λόγω συναντήσεων. Κατά τις ενημερωτικές συναντήσεις, οι γονείς λαμβάνουν σχετικές πληροφορίες με στόχο την εξεύρεση της βέλτιστης λύσης για το παιδί σε θέματα επιμέλειας, διαμονής και επικοινωνίας. Στους γονείς προσφέρεται, ως σημείο εκκίνησης, διαμεσολάβηση και, ανάλογα με τις ανάγκες, τους προσφέρεται η δυνατότητα να λάβουν στήριξη και συνδρομή με άλλες μορφές ή κατευθύνονται προς την εν λόγω στήριξη και συνδρομή. Μετά τη συνάντηση, εκδίδεται έκθεση η οποία χρησιμοποιείται εάν οι γονείς δεν έχουν ακόμη συμφωνήσει και επιλέξουν να προσφύγουν στο δικαστήριο. Εάν, μετά την ενημερωτική συνάντηση, οι γονείς προσφύγουν στη δικαιοσύνη, το δικαστήριο μπορεί να τους παραπέμψει σε διαμεσολάβηση ενώπιον της υπηρεσίας κοινωνικής πρόνοιας, σε περίπτωση που η εν λόγω διαδικασία δεν έχει προηγηθεί και το δικαστήριο κρίνει ότι συντρέχουν οι περιστάσεις για την επίτευξη συναινετικής λύσης. Εάν οι γονείς έχουν ήδη προσφύγει σε διαμεσολάβηση, αλλά δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία, το δικαστήριο μπορεί να ορίσει διαμεσολαβητή. Το δικαστήριο έχει τη γενική υποχρέωση να επιδιώκει την επίτευξη συναινετικών λύσεων σε υποθέσεις που αφορούν ζητήματα επιμέλειας, διαμονής και επικοινωνίας.

7 Εάν οι γονείς προσφύγουν στη δικαιοσύνη, ποια ζητήματα που αφορούν το τέκνο μπορεί να ρυθμίσει ο δικαστής;

Το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει σχετικά με την απονομή (αποκλειστικής ή από κοινού) επιμέλειας, τον τόπο διαμονής του παιδιού (ποιος από τους γονείς θα πρέπει να ζει με το παιδί ή αν το παιδί θα πρέπει να ζει εναλλάξ με τους δύο γονείς) και το δικαίωμα επικοινωνίας (το δικαίωμα επικοινωνίας του παιδιού με τον γονέα με τον οποίο δεν ζει).

8 Εάν το δικαστήριο αναθέσει την επιμέλεια του τέκνου αποκλειστικά σε έναν γονέα, αυτό σημαίνει ότι ο εν λόγω γονέας μπορεί να αποφασίζει για οτιδήποτε αφορά το τέκνο χωρίς προηγουμένως να συμβουλεύεται τον άλλο γονέα;

Οι γονείς που έχουν την αποκλειστική επιμέλεια του παιδιού έχουν το δικαίωμα να αποφασίζουν οι ίδιοι για τα προσωπικά ζητήματα που αφορούν το παιδί. Το πρόσωπο που έχει την επιμέλεια δεν χρειάζεται να συμβουλεύεται τον άλλο γονέα ή να λαμβάνει την έγκρισή του αναφορικά με τα εν λόγω ζητήματα. Ωστόσο, το παιδί έχει δικαίωμα επικοινωνίας με τον άλλο γονέα, και το πρόσωπο που έχει την επιμέλεια υποχρεούται να διασφαλίζει αυτό το δικαίωμα. Το πρόσωπο που έχει την επιμέλεια υποχρεούται επίσης να παρέχει στον άλλο γονέα πληροφορίες για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας με το παιδί.

9 Εάν το δικαστήριο αποφασίσει ότι οι γονείς ασκούν από κοινού την επιμέλεια του τέκνου, τι σημαίνει αυτό πρακτικά;

Η κοινή επιμέλεια σημαίνει ότι οι γονείς αποφασίζουν από κοινού σχετικά με τα προσωπικά θέματα που αφορούν το παιδί. Η βασική παραδοχή είναι ότι οι γονείς πρέπει να είναι σύμφωνοι για όλα τα θέματα που αφορούν το παιδί. Ωστόσο, αν προκύψει διαφωνία για το θέμα της επικοινωνίας με το παιδί ή τον τόπο διαμονής του, το ζήτημα ρυθμίζεται από δικαστήριο (βλέπε παραπάνω).

10 Ποιο είναι το αρμόδιο δικαστήριο (ή άλλη αρχή) στο οποίο κατατίθεται η αγωγή για την άσκηση της γονικής μέριμνας; Ποιες είναι οι τυπικές διαδικασίες και ποια έγγραφα πρέπει να συνοδεύουν το αίτημα;

Για ζητήματα που σχετίζονται με την επιμέλεια και τη διαμονή του παιδιού ή την επικοινωνία μ’ αυτό, η αγωγή υποβάλλεται στο πρωτοδικείο (tingsrätt) του τόπου διαμονής του παιδιού. Αν δεν υπάρχει αρμόδιο πρωτοδικείο, αρμόδιο είναι το πρωτοδικείο της Στοκχόλμης (Stockholms tingsrätt). Τα θέματα που σχετίζονται με την επιμέλεια και τη διαμονή του παιδιού και την επικοινωνία μ’ αυτό μπορούν επίσης να εξεταστούν στο πλαίσιο της διαδικασίας έκδοσης διαζυγίου.

Η αίτηση έκδοσης κλήτευσης πρέπει να υποβάλλεται εγγράφως και να υπογράφεται από τον αιτούντα ή τον εκπρόσωπό του. Η αίτηση πρέπει να περιλαμβάνει πληροφοριακά στοιχεία για τους διαδίκους, συγκεκριμένο αίτημα (δηλαδή το ζήτημα επί του οποίου καλείται να αποφανθεί το δικαστήριο), στοιχεία που να θεμελιώνουν το αίτημα, πληροφορίες για τα προσκομιζόμενα αποδεικτικά στοιχεία, διευκρίνιση του τι αποδεικνύει το κάθε αποδεικτικό στοιχείο, καθώς και στοιχεία για τις περιστάσεις που θεμελιώνουν την αρμοδιότητα του δικαστηρίου. Τα γραπτά αποδεικτικά στοιχεία που προσκομίζονται πρέπει να υποβάλλονται μαζί με την αίτηση.

11 Ποια διαδικασία ακολουθείται στην περίπτωση αυτή; Υπάρχει διαδικασία κατεπείγοντος;

Οι διατάξεις για ζητήματα που σχετίζονται με την επιμέλεια και τη διαμονή του παιδιού και την επικοινωνία μ’ αυτό έχουν αναγκαστική ισχύ.

Γενικά, τα ζητήματα που σχετίζονται με την επιμέλεια και τη διαμονή του παιδιού και την επικοινωνία μ’ αυτό πρέπει να εξετάζονται ταχέως. Το δικαστήριο μπορεί να εκδώσει προσωρινή απόφαση σχετικά με την επιμέλεια, τη διαμονή ή την επικοινωνία. Η προσωρινή απόφαση μπορεί, για παράδειγμα, να αφορά τον καθορισμό του τόπου διαμονής του παιδιού ενόσω εκκρεμεί η διαφορά και ισχύει για το χρονικό διάστημα μέχρις ότου το επίδικο ζήτημα ρυθμιστεί με απόφαση η οποία έχει καταστεί τελεσίδικη.

Παρότι δεν υπάρχει ειδική τυπική διαδικασία για την επίσπευση της εκδίκασης υποθέσεων που αφορούν την επιμέλεια, τη διαμονή και την επικοινωνία, εκτιμάται κατά περίπτωση ο επείγων χαρακτήρας της κάθε υπόθεσης.

12 Μπορώ να τύχω νομικής συνδρομής για την κάλυψη των εξόδων της διαδικασίας;

Στις υποθέσεις που αφορούν την επιμέλεια και τη διαμονή του παιδιού και την επικοινωνία μ’ αυτό, ο βασικός κανόνας είναι ότι κάθε διάδικος φέρει τα δικαστικά του έξοδα.

Η παροχή νομικής συνδρομής είναι δυνατή αν πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις.

13 Είναι δυνατή η άσκηση ένδικου μέσου κατά απόφασης για τη γονική μέριμνα;

Κατά απόφασης ή διαταγής του πρωτοδικείου σχετικά με την επιμέλεια και τη διαμονή του παιδιού ή την επικοινωνία μ’ αυτό είναι δυνατή η άσκηση έφεσης ενώπιον του εφετείου (hovrätt). Ωστόσο, για να εξετάσει το εφετείο την έφεση, απαιτείται αρχικά άδεια άσκηση έφεσης.

Η απόφαση ή διαταγή του εφετείου μπορεί να προσβληθεί ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου (Högsta domstolen). Για να επιληφθεί της υπόθεσης το Ανώτατο Δικαστήριο, απαιτείται άδεια άσκησης αναίρεσης.

14 Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να απαιτηθεί προσφυγή σε δικαστήριο ή άλλη αρχή για την εκτέλεση απόφασης σχετικής με τη γονική μέριμνα. Ποια διαδικασία εφαρμόζεται στις περιπτώσεις αυτές;

Είναι δυνατή η εκτέλεση αποφάσεων, διατάξεων ή συμφωνιών σχετικά με την επιμέλεια και διαμονή του παιδιού ή την επικοινωνία μ’ αυτό. Η εκτέλεση ζητείται ενώπιον του πρωτοδικείου του τόπου διαμονής του παιδιού. Αν δεν υπάρχει αρμόδιο δικαστήριο, το ζήτημα της εκτέλεσης εξετάζεται από το πρωτοδικείο της Στοκχόλμης.

Το πρωτοδικείο μπορεί να εκδώσει απόφαση για τη λήψη διαφόρων μέτρων. Καταρχάς, το δικαστήριο επιδιώκει συνήθως την οικειοθελή παράδοση του παιδιού. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, το δικαστήριο μπορεί τελικά να εκδώσει απόφαση για την επιβολή προστίμου υπό όρους ή την απόδοση του παιδιού. Η επιβολή προστίμου υπό όρους σημαίνει ότι το πρόσωπο που φροντίζει το παιδί απειλείται με την καταβολή σημαντικού χρηματικού ποσού, σε περίπτωση που δεν παραδώσει το παιδί. Η απόφαση για την απόδοση παιδιού δεν αποτελεί ιδιαίτερα σύνηθες μέτρο και εκδίδεται μόνο αν δεν είναι η δυνατή η επίλυση της διαφοράς με άλλον τρόπο και προκειμένου να αποτραπεί η πρόκληση σοβαρής βλάβης στο παιδί. Η εν λόγω απόφαση συνεπάγεται την απόδοση του παιδιού στο πρόσωπο που έχει την επιμέλειά του με τη συνδρομή των αστυνομικών αρχών.

15 Τι πρέπει να πράξω για να επιτύχω την αναγνώριση και εκτέλεση σε αυτό το κράτος μέλος απόφασης γονικής μέριμνας που εκδόθηκε από δικαστήριο άλλου κράτους μέλους;

Σε ορισμένες περιπτώσεις, εφαρμόζεται ο κανονισμός Βρυξέλλες II. Στην περίπτωση αποφάσεων στις οποίες εφαρμόζεται ο κανονισμός, αφετηρία αποτελεί η αναγνώριση της απόφασης και, κατά περίπτωση, η εκτελεστότητά της χωρίς ειδική διαδικασία.

Σε άλλες περιπτώσεις, για τις χώρες που έχουν υπογράψει την ευρωπαϊκή σύμβαση του 1980 και τη σύμβαση της Χάγης του 1996, εφαρμόζονται οι εν λόγω συμβάσεις. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή σύμβαση του 1980, οι αιτήσεις εκτέλεσης υποβάλλονται στο πρωτοδικείο του τόπου διαμονής του παιδιού. Σύμφωνα με τη σύμβαση της Χάγης του 1996, οι αιτήσεις εκτέλεσης υποβάλλονται στο πρωτοδικείο.

Για αποφάσεις που κηρύσσονται ή έχουν κηρυχθεί εκτελεστές στη Σουηδία, μπορεί να υποβληθεί αίτηση εκτέλεσης (βλ. ενότητα 15).

16 Σε ποιο δικαστήριο αυτού του κράτους μέλους πρέπει να προσφύγω κατά της αναγνώρισης και εκτέλεσης απόφασης γονικής μέριμνας που εκδόθηκε από δικαστήριο άλλου κράτους μέλους; Ποια διαδικασία ακολουθείται σε αυτή την περίπτωση;

Σε ορισμένες περιπτώσεις, εφαρμόζεται ο κανονισμός Βρυξέλλες II. Στην περίπτωση αποφάσεων στις οποίες εφαρμόζεται ο κανονισμός, αφετηρία αποτελεί η αναγνώριση της απόφασης και, κατά περίπτωση, η εκτελεστότητά της χωρίς ειδική διαδικασία. Υπάρχει, ωστόσο, η δυνατότητα να υποβληθεί στη Σουηδία αίτηση για τη μη αναγνώριση ή τη μη εκτέλεση εντός της χώρας απόφασης που έχει εκδοθεί στο εξωτερικό. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα να ζητηθεί να κηρυχθεί ότι δεν συντρέχουν λόγοι άρνησης της αναγνώρισης απόφασης που εκδόθηκε στην αλλοδαπή. Η αίτηση υποβάλλεται στο πρωτοδικείο.

Η απόφαση του πρωτοδικείου επί ζητήματος άρνησης αναγνώρισης ή εκτέλεσης βάσει του κανονισμού Βρυξέλλες ΙΙ μπορεί να προσβληθεί ενώπιον του εφετείου, η απόφαση του οποίου μπορεί με τη σειρά της να προσβληθεί ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου.

Αν συντρέχει περίπτωση, είναι επίσης δυνατή η άσκηση προσφυγής περί του μη εφαρμόσιμου ή μη εκτελεστού της απόφασης.

17 Ποιο είναι το εφαρμοστέο δίκαιο στις διαδικασίες γονικής μέριμνας όταν το παιδί ή οι γονείς δεν διαμένουν σε αυτό το κράτος μέλος ή έχουν διαφορετικές ιθαγένειες;

Καταρχήν, είναι εφαρμοστέο το δίκαιο του κράτους στο οποίο το παιδί έχει τη συνήθη διαμονή του.

 

Αυτή η ιστοσελίδα είναι μέρος του ιστότοπου Η Ευρώπη σου.

Θα μας βοηθούσαν πολύ τα σχόλιά σας σχετικά με τη χρησιμότητα των παρεχόμενων πληροφοριών.

Your-Europe

Τελευταία επικαιροποίηση: 31/03/2023

Την έκδοση αυτής της σελίδας στην εθνική γλώσσα διαχειρίζεται ο αντίστοιχος αρμόδιος επαφής του ΕΔΔ. Οι μεταφράσεις έχουν γίνει από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι τυχόν αλλαγές που επιφέρει η αρμόδια εθνική αρχή στο πρωτότυπο ενδέχεται να μην έχουν περιληφθεί ακόμα στις μεταφράσεις. Η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο δεν αναλαμβάνουν καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Βλ. την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου για τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας που ισχύουν στο κράτος μέλος που είναι αρμόδιο για την παρούσα σελίδα.