Opłaty sądowe – europejski nakaz zapłaty

Wprowadzenie

Kwestię opłat w postępowaniu cywilnym reguluje ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. j. Dz. U. z 2014 r., 1025). Co do zasady opłacie podlega każdy pozew, a zatem i ten składany w ramach postępowania uregulowanego przez rozporządzenie (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiające postepowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty (dalej: ENZ). W prawie polskim istnieje możliwość złożenia wniosku o zwolnienie od takich kosztów w trybie przepisów przywołanej wyżej ustawy (Tytuł IV – zwolnienie od kosztów sądowych).

Jakie opłaty są pobierane?

W odniesieniu do ENZ zastosowanie ma opłata stała zależna od wartości przedmiotu sporu i opłata stosunkowa przy wartości przedmiotu sporu ponad 20 000 zł.

Ile mam zapłacić?

Od pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty opłata ustalana jest w zależności od wartości przedmiotu sporu i w zależności od dochodzonej kwoty wynosi:

1. do 500 złotych - w kwocie 30 złotych;
2. ponad 500 złotych do 1500 złotych - w kwocie 100 złotych;
3. ponad 1500 złotych do 4000 złotych - w kwocie 200 złotych;
4. ponad 4000 złotych do 7500 złotych - w kwocie 400 złotych;
5. ponad 7500 złotych do 10 000 złotych - w kwocie 500 złotych;
6. ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych - w kwocie 750 złotych;
7. ponad 15 000 złotych do 20 000 złotych - w kwocie 1000 złotych.

W sprawach o prawa majątkowe przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia ponad 20 000 złotych pobiera się od pisma opłatę stosunkową wynoszącą 5% tej wartości, nie więcej jednak niż 200 000 złotych.

Od wniosku o uchylenie europejskiego nakazu zapłaty pobiera się połowę opłaty.

Co się stanie, jeśli nie zapłacę w terminie?

Stosownie do treści art. 126² § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz.269 z późń. zm.) – k. p. c., sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie została uiszczona należna opłata. Zatem opłatę należy uiścić w momencie wnoszenia do sądu pisma (pozwu), któremu ono podlega lub złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.

Procesowe skutki nieopłacenia pisma regulują m. in. art. 130 oraz 130² k.p.c.

Zgodnie z art. 130 k. p. c. – jeżeli pismo procesowe (w tym pozew) nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek nieuiszczenia należnej opłaty, przewodniczący (sędzia) wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do opłacenia go w terminie tygodniowym. Jeżeli pismo wniosła osoba zamieszkała za granicą, która nie ma w Polsce przedstawiciela, przewodniczący (sędzia) wyznacza termin do uiszczenia opłaty, który nie może być krótszy niż miesiąc. Po bezskutecznym upływie ww. terminu pismo jest zwracane stronie. Natomiast pismo opłacone w zakreślonym terminie wywołuje skutki od daty jego wniesienia.

W świetle art. 130² k. p. c. – pismo wnoszone przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego, które nie zostało należycie opłacone, jest zwracane bez wezwania o uiszczenie opłaty, jeżeli podlega opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu. Jednak, gdy w terminie tygodniowym od daty doręczenia zarządzenia o zwrocie pismo zostanie należycie opłacone, to wywołuje ono skutki procesowe od pierwotnej daty wniesienia.

Jak wnieść opłatę sądową?

Sposób uiszczenia opłat sądowych w sprawach cywilnych reguluje rozporządzenie ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI z dnia 21 marca 2016 r. w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2023.923 t.j.) stanowiące akt wykonawczy do przywołanej wyżej ustawy o kosztach sądowych.

Opłaty sądowe w sprawach cywilnych uiszcza się w formie bezgotówkowej na rachunek bieżący właściwego sądu (informację o takim rachunku można uzyskać bezpośrednio w sądzie lub na jego stronie internetowej ewentualnie na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości), bezpośrednio w kasie sądu lub w formie znaków opłaty sądowej, które można nabyć w kasie sądu.

Co zrobić po jej wniesieniu?

Po uiszczeniu opłat i ewentualnym uzupełnieniu braków sąd wyda europejski nakaz zapłaty.