Hoe breng ik een zaak voor de rechter?

1 Moet ik naar de rechter gaan of is er een alternatief?

Het kan aangewezen zijn alternatieve methoden voor geschillenbeslechting te gebruiken. Voor meer informatie hierover, klik hier.

2 Geldt er een termijn voor het aanhangig maken van een zaak bij de rechter?

De termijnen voor het instellen van een rechtsvordering verschillen van zaak tot zaak. De vraag welke termijnen gelden voor het instellen van een rechtsvordering, kan worden beantwoord door een juridisch adviseur of een burgeradviesbureau.

3 Moet ik in deze lidstaat naar de rechter gaan?

Zie "In welk land is de rechtbank bevoegd? - Frankrijk".

4 Zo ja, bij welke rechtbank moet ik mijn zaak aanhangig maken in deze lidstaat, gelet op mijn woonplaats en de woonplaats van de andere partij, dan wel op andere aspecten van mijn zaak?

Zie "In welk land is de rechtbank bevoegd? - Frankrijk".

5 Bij welke rechtbank moet ik mijn zaak aanhangig maken in deze lidstaat, gelet op de aard van mijn zaak en het bedrag van de vordering?

Zie "In welk land is de rechtbank bevoegd? - Frankrijk".

6 Kan ik mijn zaak zelf bij de rechtbank aanhangig maken of moet dat via een tussenpersoon, zoals een advocaat?

• Soms moet u zich vanaf het begin van de procedure in rechte laten bijstaan door een advocaat.

In de regel is het verplicht om zich voor een gecombineerde (regionale en districts)rechtbank (tribunal judiciaire) door een advocaat te laten vertegenwoordigen. Hier zijn echter uitzonderingen op, bijvoorbeeld bij commerciële huurovereenkomsten of zaken die vallen onder de rechter voor geschillen die gaan over woon-/huurbescherming of bescherming op het vlak van consumentenkrediet (juge des contentieux de la protection).

Voor een familierechter (juge aux affaires familiales) is het niet verplicht zich door een advocaat te laten vertegenwoordigen in zaken die betrekking hebben op de overdracht van het ouderlijk gezag, procedures na een echtscheiding, ouderlijk gezag, de vaststelling van bijdragen in de kosten van een huwelijk, en onderhoudsverplichtingen.

Voor een handelsrechtbank (tribunal de commerce), uitvoeringsrechter (juge de l’exécution), jeugdrechter (juge des enfants), rechtbank voor sociale zaken (tribunal des affaires sociales), arbeidsrechtbank (conseil des prud’hommes) of rechtbanken voor pachtzaken (tribunal paritaire des baux ruraux) is het niet verplicht zich door een advocaat met pleitbevoegdheid te laten vertegenwoordigen.

• In het Franse recht kan een geschil op twee manieren aanhangig worden gemaakt.

Als de procedure moet worden aangespannen door middel van een dagvaarding, mag die enkel door een gerechtsdeurwaarder worden afgegeven. Als de procedure daarentegen kan worden aangespannen door middel van een eenzijdig of gezamenlijk verzoekschrift, hoeft geen gebruik te worden gemaakt van de diensten van een gerechtsdeurwaarder.

Bij verzoeken om conservatoire maatregelen (référés) is het verplicht de rechtsvordering in te stellen door middel van een dagvaarding.

Bij echtscheiding wordt de vordering ingesteld door middel van een dagvaarding of een gezamenlijk verzoekschrift.

Een zaak wordt door een van de ouders, de voogd of de minderjarige zelf aan de rechter van een jeugdrechtbank voorgelegd door middel van een eenvoudig verzoekschrift.

Om een zaak aanhangig te maken bij een uitvoeringsrechter is een dagvaarding verplicht, behalve in zaken betreffende uitvoeringsprocedures in verband met uitzettingsbeslissingen.

Voor de handelsrechtbank heeft de betalingsbevelprocedure die alleen door middel van een verzoekschrift kan worden ingeleid, betrekking op schulden die voortvloeien uit een bankwissel (traite), een wisselbrief (lettre de change), een promesse (billet à ordre) of een document voor de overdracht van schuldvorderingen (bordereau de cession). In andere zaken moet de rechtsvordering door middel van een dagvaarding worden ingesteld.

Voor de arbeidsrechtbank moet de vordering worden ingesteld door middel van een al dan niet aangetekend verzonden verzoekschrift.

Aan een rechtbank voor pachtzaken kunnen zaken middels een verzoekschrift of gerechtsdeurwaardersexploot worden voorgelegd. De partijen kunnen zich ook tot de rechter wenden door middel van een gezamenlijk verzoekschrift, waarin zij hun vorderingen voorleggen aan de rechter. Dit verzoekschrift wordt bij de griffie van de rechtbank ingediend.

7 Tot wie moet ik mij richten om de zaak aanhangig te maken: tot de receptie of tot de griffie van de rechtbank, of een andere dienst?

Alle verzoeken om informatie moeten worden gericht aan de receptie van elke rechtbank. Daarnaast wordt in de meeste rechtbanken, rechtshuizen (maisons de justice et du droit) en gemeentehuizen/stadhuizen (mairies) gratis juridisch advies aangeboden.

Om een rechtsvordering in te stellen, moet men zich tot de griffie wenden.

8 In welke taal kan ik mijn eis indienen? Kan het mondeling of moet het schriftelijk? Kan het per fax of e-mail?

Frans is de enige aanvaarde taal. Een tolk mag een partij bijstaan tijdens de zittingen, maar een rechter is niet verplicht een beroep te doen op een tolk als hij de taal van de betrokken partij beheerst.

Vorderingen worden schriftelijk ingesteld.

De huidige regelgeving staat niet toe dat een zaak per fax of e-mail bij een burgerlijke rechtbank aanhangig wordt gemaakt.

Sinds begin 2021 kan een zaak wel on line aanhangig worden gemaakt op het portaal voor rechtzoekenden (Portail du justiciable). Dit betreft het optreden als civiele partij na ontvangst van een “bericht aan het slachtoffer” (avis à victime) van de rechtbank, verzoekschriften aan de voogdijrechter (juge des tutelles) betreffende het beheer van maatregelen ter bescherming van meerderjarigen en het bij een familierechter aanhangig maken van een zaak door middel van een verzoekschrift in procedures zonder verplichte vertegenwoordiging door een advocaat.

9 Zijn er speciale formulieren voor de aanhangig making van zaken en zo niet, hoe moet ik mijn zaak aanhangig maken? Zijn er elementen die een dossier zeker moet bevatten?

Er zijn CERFA-fomulieren (Centre d’enregistrement et de révision des formulaires administratifs, centrum voor registratie en herziening van administratieve formulieren) om zaken middels verzoekschriften aanhangig te maken bij rechtbanken. Het dossier moet informatie bevatten over de eiser en de tegenpartij alsmede alle documenten die betrekking hebben op het onderwerp van de zaak. Deze documenten moeten naargelang van de zaak worden ingediend bij de griffie wanneer de vordering wordt ingesteld of bij de rechter op het moment van de zitting.

10 Moet ik gerechtelijke kosten betalen? Zo ja, wanneer? Moet ik direct bij het indienen van mijn eis de kosten voor een advocaat betalen?

De toegang tot de rechtspraak in eerste aanleg is kosteloos. Bij het instellen van een rechtsvordering zijn in de regel geen kosten aan de staat verschuldigd. Een uitzondering hierop zijn rechtsvorderingen die worden ingesteld bij handelsrechtbanken, waar vaste gerechtskosten worden aangerekend.

De kosten vertegenwoordigen de kosten die door het voeren van de procedure ontstaan. Het gaat hierbij onder meer om getuigenvergoedingen, de vergoeding van deskundigen en de kosten van gerechtsdeurwaarders en advocaten naast hun honorarium. Sommige kosten moeten aan het begin of in de loop van de procedure worden betaald. Aan het eind van de procedure zal de rechter de kosten doorgaans ten laste leggen van de verliezende partij, tenzij die partij rechtsbijstand ontvangt.

De honoraria van advocaten zijn onderworpen aan een honorariumovereenkomst met hun cliënt. Advocaten kunnen een voorschot verlangen, dat wil zeggen een bedrag dat vóór of tijdens de opdracht als voorschot door de cliënt wordt betaald.

11 Kan ik rechtsbijstand aanvragen?

Ja, als de middelen van een persoon die om rechtsbijstand verzoekt niet hoger zijn dan een bepaald plafond, komt die persoon in aanmerking voor rechtsbijstand (dit plafond, dat jaarlijks wordt herzien, bedroeg in 2020 1 043 EUR voor volledige rechtsbijstand en 1 564 EUR voor gedeeltelijke rechtsbijstand). De plafonds kunnen worden gewijzigd naargelang van de gezinssituatie van de eiser (zie “Rechtsbijstand – Frankrijk”).

12 Wanneer is mijn zaak officieel aanhangig gemaakt? Ontvang ik een bevestiging van de autoriteiten dat mijn zaak correct aanhangig is gemaakt?

De rechtsvordering wordt ingesteld:

• door indiening van een afschrift van de dagvaarding bij de griffie van de rechtbank;
• door indiening of inschrijving van het verzoekschrift bij de griffie van de rechtbank.

De eisers ontvangen geen bevestiging van de geldigheid van hun rechtsvordering.

13 Ontvang ik gedetailleerde informatie over de tijdsplanning van diverse zittingen (zoals het tijdstip waarop ik in de rechtszaal mag verschijnen)?

De griffie kan informatie verstrekken over de voortgang van de procedure en kan de vastgestelde datum van de zitting meedelen.

Links

Website van het ministerie van Justitie