

Sib informazzjoni għal kull reġjun
Is-sorsi li ġejjin tad-dritt nazzjonali huma previsti fl-Artikoli 1, 3 u 4 tal-Kodiċi Ċivili Portugiż:
Dawn li ġejjin huma sorsi tad-dritt internazzjonali (l-Artikolu 8 tal-Kostituzzjoni Portugiża):
Liġijiet
Il-liġijiet huma sors immedjat tal-liġi domestika. L-Artikolu 1(2) tal-Kodiċi Ċivili Portugiż iqis id-dispożizzjonijiet ġenerali kollha stabbiliti mill-korpi kompetenti tal-Istat. L-Artikolu 112(1) tal-Kostituzzjoni Portugiża jgħid illi l-liġijiet, id-digrieti amministrattivi u d-digrieti leġiżlattivi reġjonali huma atti leġiżlattivi.
Konswetudni
Il-konswetudni tkun legalment ġustifikabbli bħala sors tal-liġi domestika meta jiġu osservati ż-żewġ kundizzjonijiet li ġejjin:
Ekwità
Il-qrati Portugiżi jistgħu isolvu kwistjoni f’konformità mal-prinċipju tal-ekwità f'waħda minn dawn iċ-ċirkostanzi biss:
Il-Konvenzjonijiet tal-Konferenza tal-Aja dwar id-Dritt Internazzjonali Privat
Il-Portugall marbut b’26 Konvenzjoni tal-Aja:
1. Il-Konvenzjoni dwar il-proċedura ċivili (L-Aja,1954)
Ara: hawnhekk
2. Il-Konvenzjoni dwar il-Liġi applikabbli għall-obbligi tal-manteniment lejn it-tfal (L-Aja, 1956)
Ara: hawnhekk
3. Il-Konvenzjoni dwar ir-Rikonoxximent u l-Eżekuzzjoni ta’ Deċiżjonijiet Relatati mal-Obbligi ta’ Manteniment lejn it-Tfal (L-Aja, 1958)
Ara: hawnhekk
4. Il-Konvenzjoni dwar il-Poteri tal-Awtoritajiet u l-Liġi Applikabbli fir-rigward tal-Protezzjoni tat-Tfal (L-Aja, 1961)
Ara: hawnhekk
5. Il-Konvenzjoni dwar il-Konflitti tal-Liġijiet Relatati mal-Forma tad-Dispożizzjonijiet Testamentarji (L-Aja, 1961)
Ara: hawnhekk
6. Il-Konvenzjoni li Tabolixxi r-Rekwiżit ta' Legalizzazzjoni għad-Dokumenti Pubbliċi Barranin (L-Aja, 1961)
Ara: hawnhekk
7. Il-Konvenzjoni dwar in-Notifika barra l-Pajjiż ta' Dokumenti Ġudizzjarji u Ekstraġudizzjarji fi Kwistjonijiet Ċivili jew Kummerċjali (L-Aja, 1965)
Ara: hawnhekk
8. Il-Konvenzjoni dwar ir-Rikonoxximent u l-Eżekuzzjoni ta' Sentenzi Barranin f'Materji Ċivili u Kummerċjali (L-Aja, 1971)
Ara: hawnhekk
9. Il-Protokoll Supplimentari għall-Konvenzjoni dwar ir-Rikonoxximent u l-Eżekuzzjoni ta' Sentenzi Barranin f'Materji Ċivili u Kummerċjali (L-Aja, 1971)
Ara: hawnhekk
10. Il-Konvenzjoni dwar ir-Rikonoxximent ta’ Divorzji u Separazzjonijiet Legali (L-Aja, 1970)
Ara: hawnhekk
11. Il-Konvenzjoni dwar il-Liġi Applikabbli għall-Inċidenti tat-Traffiku (L-Aja, 1971)
Ara: hawnhekk
12. Il-Konvenzjoni dwar il-Kumpilazzjoni ta' Xhieda Barra mill-Pajjiż f'Materji Ċivili jew Kummerċjali (L-Aja, 1970)
Ara: hawnhekk
13. Il-Konvenzjoni rigward l-Amministrazzjoni Internazzjonali tal-Beni tal-Persuni Deċeduti (L-Aja, 1973)
Ara: hawnhekk
14. Il-Konvenzjoni dwar il-Liġi Applikabbli għar-Responsabbiltà tal-Prodotti (L-Aja, 1973)
Ara: hawnhekk
15. Il-Konvenzjoni dwar ir-Rikonoxximent u l-Eżekuzzjoni ta’ Deċiżjonijiet Relatati mal-Obbligi ta’ Manteniment (L-Aja, 1973)
Ara: hawnhekk
16. Il-Konvenzjoni dwar il-Liġi Applikabbli għall-Obbligi tal-Manteniment (L-Aja, 1973)
Ara: hawnhekk
17. Il-Konvenzjoni dwar il-Liġi Applikabbli għas-Sistemi li Jirregolaw il-Beni tal-Miżżewġin (L-Aja, 1978)
Ara: hawnhekk
18. Il-Konvenzjoni dwar iċ-Ċelebrazzjoni u l-Għarfien tal-Validità taż-Żwiġijiet (L-Aja, 1978)
Ara: hawnhekk
19. Il-Konvenzjoni dwar il-Liġi Applikabbli għall-Kuntratti Intermedjarji u għar-Rappreżentazzjoni (L-Aja, 1978)
Ara: hawnhekk
20. Il-Konvenzjoni dwar l-Aspetti Ċivili tal-Ħtif Internazzjonali ta’ Minuri (L-Aja, 1980)
Ara: hawnhekk
21. Il-Konvenzjoni dwar il-Protezzjoni tal-Ulied u l-Kooperazzjoni f'Adozzjonijiet bejn Pajjiż u ieħor, (L-Aja, 1993)
Ara: hawnhekk
22. Il-Konvenzjoni fuq il-Ġuriżdizzjoni, il-Liġi Applikabbli, Rikonoxximent, Infurzar u Kooperazzjoni dwar ir-Responsabbiltà tal-Ġenituri u Miżuri għall-Protezzjoni tat-Tfal, (L-Aja, 1996)
Ara: hawnhekk
23. Il-Konvenzjoni dwar il-Protezzjoni Internazzjonali tal-Adulti (L-Aja, 2000)
Ara: hawnhekk
24. Il-Konvenzjoni dwar Ftehimiet dwar l-Għażla tal-Forum (L-Aja, 2005)
Ara: hawnhekk
25. Il-Konvenzjoni dwar l-Irkupru Internazzjonali tal-Manteniment għat-Tfal u Forom oħra ta' Manteniment tal-Familja (L-Aja, 2007)
Ara: hawnhekk
26. Il-Protokoll dwar il-Liġi Applikabbli għall-Obbligi tal-Manteniment (L-Aja, 2007)
Ara: hawnhekk
Konvenzjonijiet tal-Kummissjoni Internazzjonali dwar l-Istat Ċivili (ICCS)
Il-Portugall marbut b’10 Konvenzjonijiet tal-ICCS
Dawn il-konvenzjonijiet jinsabu hawnhekk
1. Il-Konvenzjoni dwar il-ħruġ ta’ ċerti estratti mir-rekords tal-istat ċivili għall-użu barra mill-pajjiż (Pariġi, 27 ta’ Settembru 1956). Approvata: Il-Liġi Nru 33/81, ippubblikata fil-Gazzetta Uffiċjali Portugiża, Sensiela I, Nru 196 tas-27.8.1981
Ara: hawnhekk
2. Il-Konvenzjoni dwar il-ħruġ mingħajr ħlas u eżenzjoni mil-legalizzazzjoni ta’ kopji ta’ atti tal-istat ċivili (Il-Lussemburgu, 26 ta’ Settembru 1957). Approvata: Il-Liġi Nru 22/81, ippubblikata fil-Gazzetta Uffiċjali Portugiża, Sensiela I, Nru 189 tad-19.8.1981
Ara: hawnhekk
3. Il-Konvenzjoni dwar l-iskambju internazzjonali ta’ informazzjoni relatata mal-istat ċivili (Istanbul, 4 ta’ Settembru 1958). Approvata: Id-Digriet Amministrattiv Nru 39/80, ippubblikat fil-Gazzetta Uffiċjali Portugiża, Sensiela I, Nru 145 tas-26.6.1980
Ara: hawnhekk
4. Il-Konvenzjoni dwar bidliet fil-kunjomijiet u l-ismijiet (Istanbul, 4 ta’ Settembru 1958). Approvata: Ir-Riżoluzzjoni tal-Assemblea tar-Repubblika Nru 5/84, ippubblikata fil-Gazzetta Uffiċjali Portugiża, Sensiela I, Nru 40 tas-16.2.1984
Ara: hawnhekk
5. Il-Konvenzjoni li testendi l-kompetenza tal-awtoritajiet bis-setgħa li jirċievu dikjarazzjonijiet li jirrikonoxxu t-tfal imwielda barra ż-żwieġ (Ruma, 14 ta’ Settembru 1961). Approvata: Ir-Riżoluzzjoni tal-Assemblea tar-Repubblika Nru 6/84, ippubblikata fil-Gazzetta Uffiċjali Portugiża, Sensiela I, Nru 50 tat-28.2.1984
Ara: hawnhekk
6. Il-Konvenzjoni Internazzjonali dwar il-ħruġ ta’ estratti multilingwi mill-atti tal-istat ċivili (Vjenna, 8 ta’ Settembru 1976). Approvata: Id-Digriet tal-Gvern Nru 34/83, ippubblikat fil-Gazzetta Uffiċjali Portugiża, Sensiela I, Nru 109 tat-12.5.1983
Ara: hawnhekk
7. Il-Konvenzjoni Internazzjonali dwar il-ħruġ ta’ estratti multilingwi mill-atti tal-istat ċivili (Vjenna, 8 ta’ Settembru 1976). Approvata: Id-Digriet tal-Gvern Nru 34/83, ippubblikat fil-Gazzetta Uffiċjali Portugiża, Sensiela I, Nru 109 tat-12.5.1983
Ara: hawnhekk
8. Il-Konvenzjoni dwar l-eżenzjoni mil-legalizzazzjoni ta’ ċerti atti u dokumenti (Pariġi, 15 ta’ Settembru 1977). Approvata:
Id-Digriet Amministrattiv Nru 135/82, ippubblikat fil-Gazzetta Uffiċjali Portugiża, Sensiela I, Nru 292 tal-20.12.1982
Ara: hawnhekk
9. Il-Konvenzjoni dwar il-liġi applikabbli għall-kunjomijiet u l-ismijiet, (Munich, il-5 ta' Settembru 1980). Approvata: Ir-Riżoluzzjoni tal-Assemblea tar-Repubblika Nru 8/84, ippubblikata fil-Gazzetta Uffiċjali Portugiża, Sensiela I, Nru 54 tat-3.3.1984
Ara: hawnhekk
10. Il-Konvenzjoni dwar il-ħruġ ta’ ċertifikat ta’ kapaċità għaż-żwieġ (Munich, 5 ta’ Ottubru 1980). Approvata: Id-Digriet tal-Gvern Nru 40/84, ippubblikat fil-Gazzetta Uffiċjali Portugiża, Sensiela I, Nru 170 tal-24.7.1984
Ara: hawnhekk
Konvenzjonijiet multilaterali rilevanti oħrajn li jorbtu lill-Portugall:
Il-Konvenzjoni ta' Pariġi għall-Protezzjoni tal-Proprjetà Industrijali (Stokkolma, 1967)
Il-Konvenzjoni tan-NU tal-1951 Konvenzjoni dwar l-Istatus tar-Rifuġjati u l-Protokoll tagħha tal-1967
Il-protokoll: hawnhekk
Il-Konvenzjoni li tipprovdi Liġi Uniformi għal Kambjali u Noti Promissorji u l-Konvenzjoni għas-Soluzzjoni ta’ Ċerti Kunflitti ta’ Liġijiet b’rabta mal-Kambjali u n-Noti Promissorji (Ġinevra, 1930)
Ara: hawnhekk
Il-Konvenzjoni li tipprovdi Liġi Uniformi għaċ-Ċekkijiet u l-Konvenzjoni għas-Soluzzjoni ta’ Ċerti Kunflitti tal-Liġijiet b’rabta maċ-Ċekkijiet (Ġinevra, 1931)
Ara: hawnhekk
Il-Konvenzjoni ta’ Washington tal-1973 li tipprovdi Liġi Uniformi dwar il-Forma ta' Testment Internazzjonali, li l-Portugall huwa parti fiha, bl-adeżjoni approvata skont id-Digriet Amministrattiv Nru 252/75
Ara: hawnhekk
Il-Konvenzjoni dwar ir-Rikonoxximent u l-Eżekuzzjoni ta’ Deċiżjonijiet ta’ Arbitraġġ Barranin (New York, 1958)
Ara: hawnhekk
Il-Konvenzjoni ta’ Lugano II Konvenzjoni dwar il-ġuriżdizzjoni u r-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta' sentenzi f'materji ċivili u kummerċjali (id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2009/430/KE tas-27 ta’ Novembru 2008)
Ara: hawnhekk
Deċiżjoni: hawnhekk
Il-Konvenzjoni tal-1980 konvenzjoni li tirrigwarda t-Trasport Internazzjonali bil-Ferrovija, kif emendata mill-Protokoll ta’ Vilnius tal-1999
Ara: hawnhekk
Il-Konvenzjoni Ewropea dwar Informazzjoni dwar id-Dritt Barrani, iffirmata Londra fl-1970
Ara: hawnhekk
Il-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika – il-Konvenzjoni ta' Istanbul tal-2011
Ara: hawnhekk
Il-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-Irkupru tal-Manteniment barra l-Pajjiż – il-Konvenzjoni ta’ New York tal-1956
Ara: hawnhekk
Ara: hawnhekk
Ara: hawnhekk
Ara: hawnhekk
Ara: hawnhekk
Ara: hawnhekk
Ara: hawnhekk
Ara: hawnhekk
Meta regola dwar il-konflitt ta' liġijiet tirreferi għal liġi barranija, dan ifisser biss l-applikazzjoni tal-liġi domestika f’dak l-Istat; ma jfissirx illi l-Qrati ta’ dak l-Istat għandhom ġuriżdizzjoni. L-unika eċċezzjoni għal dan huwa jekk tmur kontra xi regola speċifika (l-Artikolu 16 tal-Kodiċi Ċivili Portugiż).
L-applikazzjoni tal-liġi barranija hija limitata għar-regoli tal-ordinament ġuridiku barrani li huwa parti mir-reġim li jirregola l-qasam tal-liġi kopert mir-regola dwar il-konflitt ta' liġijiet (pereżempju suċċessjonijiet, familja, obbligazzjonijiet, drittijiet in rem) (l-Artikolu 15 tal-Kodiċi Ċivili Portugiż).
Fil-Portugall, il-Qorti mhix soġġetta għat-talbiet tal-partijiet fir-rigward ta’ investigazzjoni, interpretazzjoni u applikazzjoni tar-regoli tal-liġi (l-Artikoli 5(3) tal-Kodiċi ta' Proċedura Ċivili Portugiż). Minn dan il-prinċipju ġenerali isegwi illi l-Qorti nazzjonali tapplika r-regola dwar il-konflitt ta' liġijiet ex officio.
Fil-Portugall, hemm tliet regoli ewlenin f’dak li għandu x’jaqsam mar-rinviju:
Rinviju għal-liġi ta’ Stat ieħor
Fil-Portugall, il-Qorti tista’ tuża l-liġi ta’ Stat ieħor.
Jista’ jsir rinviju għal-liġi ta’ Stat ieħor meta r-regola Portugiża dwar il-konflitt tal-liġijiet tirreferi għal-liġi ta’ Stat ieħor u dak l-Istat jitqies kompetenti biex jittratta l-kawża (l-Artikolu 17(1) tal-Kodiċi Ċivili Portugiż).
Ir-rinviju jieqaf meta:
Madankollu, dejjem ikun hemm rinviju jekk jiġu ssodisfati ż-żewġ kundizzjonijiet li ġejjin b’mod kumulattiv:
Rinviju għal-liġi Portugiża
Ikun hemm rinviju għal-liġi Portugiża meta r-regola dwar il-konflitt ta' liġijiet Portugiża tirreferi għal-liġi ta’ Stat ieħor li huwa stess ikollu regola dwar il-konflitt ta' liġijiet li terġa’ tirreferi l-każ għal-liġi Portugiża. F’dan il-każ tapplika l-liġi Portugiża (l-Artikolu 18(1) tal-Kodiċi Ċivili Portugiż).
Madankollu, f’materji marbuta mal-istatus personali, ir-rinviju għal-liġi Portugiża huwa permess biss jekk jiġi ssodisfat addizzjonalment ir-rekwiżit li ġej:
Il-każijiet meat r-rinviju ma jkunx permess
L-ebda wieħed mit-tipi ta’ rinviju msemmija hawn qabel mhuma permessi fil-każijiet li ġejjin:
Il-fattur ta' konnessjoni huwa ċirkostanza fattwali jew legali, magħżul mir-regoli dwar il-konflitt tal-liġijiet, li jservi bħala bażi biex tiġi speċifikata l-liġi applikabbli. Skont il-każ, dan jista’ jkun, pereżempju, in-nazzjonalità jew il-post fejn saret it-tranżazzjoni, fejn ġie kkreat xogħol intellettwali, fejn ġie rreġistrat intitolament, fejn qiegħdin l-assi jew fejn tgħix il-parti interessata.
Is-sistema ġuridika Portugiża tqiegħed mill-inqas żewġ limitazzjonijiet fuq il-bdil tal-fattur ta' konnessjoni:
Jekk il-fattur ta' konnessjoni li fuqu tiddependi d-determinazzjoni tal-liġi applikabbli ma jkunx jista’ jiġi determinat bl-ebda mod, tintuża l-liġi li tapplika fil-każ l-ieħor (l-Artikolu 23 tal-Kodiċi Ċivili Portugiż).
Il-ksur tal-politika pubblika
Id-dispożizzjonijiet tal-liġi barranija speċifikati mir-regola dwar il-konflitt ta' liġijiet ma japplikawx jekk jiksru l-prinċipji fundamentali tal-politika pubblika internazzjonali tal-Istat Portugiż (l-Artikolu 22(1) tal-Kodiċi Ċivili Portugiż). F’dan il-każ, japplikaw dispożizzjonijiet ta’ liġi barranija li titqies aktar xierqa, jew, bħala alternattiva, japplikaw ir-regoli tal-liġi domestika Portugiża (l-Artikolu 22(2) tal-Kodiċi Ċivili Portugiż).
Konvenzjonijiet Internazzjonali u l-Leġiżlazzjoni tal-UE
Meta l-konvenzjonijiet internazzjonali li huma vinkolanti fuq l-Istat Portugiż jew fuq il-leġiżlazzjoni tal-UE jipprovdu regoli dwar il-liġi applikabbli li huma differenti minn dawk provduti mir-regoli nazzjonali ta’ konflitt tal-liġijiet, dawk ir-regoli nazzjonali ma japplikawx.
Kull min iqajjem il-liġi barranija għandu l-oneru tal-prova tal-eżistenza u tal-kontenut tagħha. Madankollu, l-Qorti trid tfittex li tikseb għarfien dwar il-liġi barranija ex officio. Il-liġi barranija hija interpretata fi ħdan is-sistema li fiha tappartjeni u skont ir-regoli ta’ interpretazzjoni stabbiliti hemmhekk (l-Artikolu 23(1) tal-Kodiċi Ċivili Portugiż).
Sabiex tinkiseb informazzjoni dwar liġi barranija dwar materji ċivili u kummerċjali, tista’ ssir referenza liż-żewġ konvenzjonijiet li tagħhom huwa parti l-Portugall:
Jekk ma jkunx possibbli illi wieħed jivverifika l-kontenut tal-liġi barranija, tintuża l-liġi li kieku tapplika (l-Artikolu 23(2) tal-Kodiċi Ċivili Portugiż).
Ir-reġim previst fil-leġiżlazzjoni tal-UE
Fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea (minbarra d-Danimarka), il-liġi applikabbli għall-obbligazzjonijiet kuntrattwali tiġi determinata skont ir-Regolament (KE) Nru 593/2008 tas-17 ta’ Ġunju 2008 (Ruma I) li tieħu preċedenza fuq ir-regoli nazzjonali ta’ konflitt tal-liġijiet indikati hawn taħt sa fejn jipprovdu mod ieħor.
Id-Danimarka hija l-uniku Stat Membru tal-UE li għaliha ma japplikax ir-Regolament (KE) Nru 593/2008 tas-17 ta’ Ġunju 2008. Id-Danimarka tkompli tkun koperta mill-Konvenzjoni ta’ Ruma tal-1980 dwar il-liġi applikabbli għal obbligi kuntrattwali. Fid-Danimarka, il-liġi applikabbli għall-obbligi kuntrattwali tiġi determinata skont il-Konvenzjoni ta’ Ruma tal-1980, li tieħu preċedenza fuq ir-regoli nazzjonali ta’ konflitt tal-liġijiet indikati hawn taħt, sa fejn jipprovdu mod ieħor.
Ir-reġim previst mir-regoli nazzjonali dwar il-konflitt ta' liġijiet
Kwistjonijiet marbuta mal-konferma, l-interpretazzjoni u t-tlestija ta’ dikjarazzjoni ta’ intenzjoni u ta’ nuqqas ta’ testment jew difetti f’testment huma regolati:
Il-valur ta’ mġiba bħala dikjarazzjoni ta’ intenzjoni jiġi ddeterminat:
Il-valur ta’ skiet bħala dikjarazzjoni ta’ intenzjoni jiġi ddeterminat:
Il-forma tad-dikjarazzjoni ta’ intenzjoni hija regolata:
NB:
L-alternattivi 2) u3) huma ammissibbli biss jekk il-liġi li tirregola s-sostanza tat-tranżazzjoni ma tipprovdix illi d-dikjarazzjoni tkun nulla jew mhux eżegwibbli f’każ ta’ inadempjenza ma’ ċerta forma anke jekk it-tranżazzjoni tkun saret barra l-pajjiż.
Il-liġi applikabbli għar-rappreżentazzjoni legali hija:
Il-liġi applikabbli għar-rappreżentazzjoni ta’ persuni ġuridiċi mill-korpi statutorji tagħhom hija:
Ir-rappreżentazzjoni volontarja hija regolata kif ġej:
Il-perjodi ta’ preskrizzjoni huma regolati:
L-obbligi ġejjin minn tranżazzjonijiet legali u s-sostanza tat-tranżazzjoni huma regolati:
I. mil-liġi li għażlu l-partijiet kontraenti jew dik li kellhom f’moħħhom (l-Artikolu 41(1) tal-Kodiċi Ċivili Portugiż), sakemm tkun issodisfata waħda mill-kundizzjonijiet li ġejjin:
II. Jekk il-partijiet ma jagħżlux il-liġi, il-liġi applikabbli tkun kif ġej:
III. F’każ ta’ kuntratt fejn il-partijiet ma jkunux għażlu l-liġi u ma jkollhomx residenza abitwali komuni, trid issir distinzjoni bejn iż-żewġ sitwazzjonijiet:
Il-liġi applikabbli għall-ġestjoni tan-negozju hija:
Il-liġi applikabbli għall-arrikkiment indebitu hija:
Ir-reġim previst fil-leġiżlazzjoni tal-UE
Fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea (minbarra d-Danimarka), il-liġi applikabbli għall-obbligazzjonijiet mhux kuntrattwali tiġi determinata skont ir-Regolament (KE) Nru 864/2007 tal-11 ta’ Lulju 2007 (Ruma II), li tieħu preċedenza fuq ir-regoli nazzjonali ta’ konflitt tal-liġijiet indikati hawn taħt sa fejn jipprovdu mod ieħor.
Madankollu, fir-relazzjonijiet bejn il-Portugall u l-Istati li huma partijiet tal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1971 Konvenzjoni dwar il-Liġi Applikabbli għall-Inċidenti tat-Traffiku, il-liġi applikabbli f’każijiet bħal dawn tiġi ddeterminata f’konformità ma’ din il-konvenzjoni, li tieħu preċedenza fuq il-liġijiet dwar il-kunflitt ta’ regoli relatati magħha stabbiliti fir-Regolament Ruma II (l-Artikolu 28 tar-Regolament Ruma II).
Ir-reġim previst mir-regoli nazzjonali dwar il-konflitt ta' liġijiet
I. Il-liġi applikabbli għar-responsabbiltà ekstrakuntrattwali ibbażata fuq att illegali jew fuq riskju hija kif ġejja:
II. Jekk l-awtur ma jinsabx responsabbli skont il-liġi tal-post fejn saret l-attività dannuża jew, f’każ ta’ omissjoni, il-liġi tal-post fejn kellha taġixxi l-persuna, il-liġi applikabbli hija l-liġi tal-Istat fejn seħħ l-effett dannuż, jekk jiġu sodisfatti ż-żewġ rekwiżiti kumulattivament:
III. Ir-regoli msemmija hawn qabel fil-punti I u II ma japplikawx f’dawn iċ-ċirkostanzi:
Il-kunċett tal-liġi dwar l-istatus personali
Il-liġi tal-istatus personali tal-individwi tirregola:
Il-liġi tal-istatus personali tal-persuni ġuridiċi tirregola:
It-trasferiment u l-fużjoni tal-persuni ġuridiċi:
Persuni ġuridiċi internazzjonali:
Il-liġi applikabbli għat-twaqqif ta’ relazzjoni bejn il-ġenitur u l-wild hija kif ġejja:
Ir-relazzjonijiet bejn il-ġenituri u t-tfal hija regolata:
Il-liġi applikabbli għall-adozzjoni, ir-relazzjoni bejn min jadotta u l-adottat, u r-relazzjoni bejn l-adottat u l-familja bijoloġika tiegħu hija kif ġej:
Is-sitwazzjonijiet fejn l-adozzjoni mhux permessa:
Is-sitwazzjonijiet li fihom huma meħtieġ il-kunsens għall-adozzjoni jew fil-każ tar-relazzjoni bejn il-ġenitur u l-wild:
Il-liġi dwar l-istatus personali ta’ kull wieħed mill-għarajjes tapplika:
Il-liġi applikabbli għat-tipi ta’ żwieġ hija kif ġejja:
Il-liġi applikabbli għar-relazzjonijiet bejn il-konjuġi u għat-tibdil fir-reġim tal-proprjetà matrimonjali hija kif ġejja:
Ma hemmx regoli dwar il-konflitt tal-liġijiet nazzjonali li jipprovdu speċifikament għall-koppji mhux miżżewġa/koabitanti u unjonijiet ċivili.
Skont il-liġi domestika, il-koabitazzjoni hija regolata mil-Liġi Nru 7/2001 tal-11 ta’ Mejju 2001 (Protezzjoni tas-Sħubijiet Domestiċi), emendata l-aħħar mil-Liġi Nru 71/2018 tal-31 ta’ Diċembru 2018.
Il-liġi Portugiża tiddefinixxi l-koabitazzjoni bħala l-qagħda legali ta’ koppja li, minkejja l-ġeneru tagħha, ilhom jgħixu flimkien daqslikieku kienu miżżewġin għal aktar minn sentejn (l-Artikolu 1(2) tal-Liġi dwar il-Protezzjoni tas-Sħubijiet Domestiċi).
Fin-nuqqas ta’ regoli dwar il-konflitt tal-liġijiet li jipprovdu speċifikament għall-koabitazzjoni, jistgħu jiġu applikati b’analoġija r-regoli dwar il-konflitt tal-liġijiet relatati mar-relazzjonijiet bejn il-konjuġi u l-bidliet fir-reġim tal-proprjetà matrimonjali. Madankollu, din l-interpretazzjoni hija soġġetta għal bidliet fil-ġurisprudenza nazzjonali.
Ir-reġim previst fil-leġiżlazzjoni tal-UE
Fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea li pparteċipaw f’dan il-mekkaniżmu ta’ kooperazzjoni iktar mill-qrib, il-liġi applikabbli għad-divorzju u s-separazzjoni ġudizzjarja tiġi ddeterminata skont ir-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 1259/2010, li tieħu preċedenza fuq ir-regoli nazzjonali ta’ konflitt tal-liġijiet indikati hawn taħt sa fejn jipprovdu mod ieħor.
Ir-reġim previst mir-regoli nazzjonali dwar il-konflitt ta' liġijiet
Il-liġi applikabbli għad-divorzju u separazzjoni legali tal-persuni u l-assi hija:
Bdil fil-liġi applikabbli għaż-żwieġ:
Ir-reġim previst fil-Protokoll tal-Aja tal-2007
Fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea (bl-eċċezzjoni tad-Danimarka), il-liġi applikabbli għall-obbligi ta’ manteniment minħabba relazzjonijiet familjari, relazzjoni bejn ġenituri u t-tfal, żwieġ jew affinità, inkluż obbligi ta’ manteniment dovuti lit-tfal ta’ ġenituri mhux miżżewġa, hija determinata skont il-Protokoll tal-Aja dwar il-liġi applikabbli għall-obbligi ta’ manteniment tat-23 ta' Novembru 2007 li jieħdu preċedenza fuq ir-regoli nazzjonali ta’ konflitt tal-liġijiet indikati hawn taħt, sa fejn jipprovdu mod ieħor.
Ir-reġim previst mir-regoli nazzjonali dwar il-konflitt ta' liġijiet
Il-liġi applikabbli, fejn xieraq, hija l-liġi indikata hawn taħt:
F’każijiet fejn il-manteniment dovut huwa bbażat fuq relazzjonijiet familjari oħra:
F’każijiet fejn il-manteniment dovut huwa bbażat fuq tranżazzjonijiet legali:
F’każijiet fejn il-manteniment dovut huwa bbażat fuq suċċessjoni jew dispożizzjoni testamentarja:
Ir-reġim previst fil-leġiżlazzjoni tal-UE
Fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea li pparteċipaw f’dan il-mekkaniżmu ta’ kooperazzjoni iktar mill-qrib, li l-Portugall huwa wieħed minnhom, il-liġi applikabbli għar-reġimi tal-proprjetà matrimonjali u l-konsegwenzi fuq il-proprjetà ta’ sħubijiet irreġistrati tiġi ddeterminata, rispettivament, bir-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 2016/1103 u r-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 2016/1104, li jieħdu preċedenza fuq ir-regoli nazzjonali ta’ konflitt tal-liġijiet indikati hawn taħt sa fejn jipprovdu mod ieħor.
Ir-reġim previst mir-regoli nazzjonali dwar il-konflitt ta' liġijiet
Il-liġi applikabbli għall-ftehimiet qabel iż-żwieġ (sostanza u effetti) u għar-reġim tal-proprjetà matrimonjali (statutorju jew stabbilit bi ftehim) hija kif ġej:
Fir-rigward ta’ tibdil fir-reġim tal-proprjetà matrimonjali, ara r-referenza għar- relazzjonijiet bejn il-miżżewġin u t-tibdil fir-reġim tal-proprjetà matrimonjali fil-punt 3.5.1 hawn fuq –“Żwieġ” (l-Artikolu 54 tal-Kodiċi Ċivili Portugiż).
Ir-reġim previst fil-leġiżlazzjoni tal-UE
Fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea (minbarra d-Danimarka, l-Irlanda u r-Renju Unit), il-liġi applikabbli għas-suċċessjonijiet tiġi determinata skont ir-Regolament (UE) Nru 650/2012 li tieħu preċedenza fuq ir-regoli nazzjonali ta’ konflitt tal-liġijiet indikati hawn taħt sa fejn jipprovdu mod ieħor.
Ir-Regolament tal-UE dwar is-suċċessjoni ma jippreġudikax l-applikazzjoni ta’ konvenzjonijiet internazzjonali li l-Portugall huwa parti fihom fil-mument tal-adozzjoni tiegħu (l-Artikolu 75(1) tar-Regolament (UE) Nru 650/2012).
Għalkemm il-Portugall huwa firmatarju tal-Konvenzjoni tal-Aja tal-1961 dwar il-Konflitti tal-Liġijiet Relatati mal-Forma tad-Dispożizzjonijiet Testamentarji, sa issa (April 2021) il-Portugall għadu ma rratifikax il-konvenzjoni u, għalhekk, mhuwiex marbut biha.
Għaldaqstant, it-testmenti internazzjonali huma rregolati mill-Konvenzjoni ta’ Washington tal-1973 li Tipprovdi Liġi Uniformi dwar il-Forma ta' Testment Internazzjonali, li l-Portugall huwa parti fiha, l-adeżjoni approvata skont id-Digriet Amministrattiv Nru 252/75 tat-23 ta’ Mejju 1975, u mir-regoli stabbiliti fil-Kodiċi tan-Nutara Portugiżi.
Ir-reġim previst mir-regoli nazzjonali dwar il-konflitt ta' liġijiet
Il-liġi dwar l-istatus personali tat-testatur fil-mument tal-mewt tapplika:
Il-liġi dwar l-istatus personali tat-testatur fil-mument tad-dikjarazzjoni tapplika:
NB:
F’każ ta’ bidla fil-liġi dwar l-istatus personali wara li tkun saret id-dispożizzjoni ta’ propjetà mal-mewt, il-persuna li tkun qed teżegwixxi dik id-dispożizzjoni tkun għadha tista’ tirrevoka dik id-dispożizzjoni skont il-liġi dwar l-istatus personali preċedenti (l-Artikolu 65(1) tal-Kodiċi Ċivili Portugiż).
Rigward il-forma tad-dispożizzjonijiet ta’ propjetà mal-mewt, u r-revoka ta’ jew bdil fid-dispożizzjoni, dawn li ġejjin jista’ japplikaw bħala alternattiva:
Limitazzjonijiet għal dan ir-reġim:
Il-konformità mal-forma meħtieġa mill-liġi dwar l-istatus personali tad-deċedut fil-mument tad-dikjarazzjoni trid tiġi mħarsa jekk in-nuqqas ta’ konformità jirriżulta fl-invalidità jew nuqqas ta’ eżegwibbiltà tad-dikjarazzjoni, anke jekk din issir barra l-pajjiż.
Il-liġi applikabbli għall-pussess, sjieda u drittjiet oħra in rem hija:
Il-liġi applikabbli għall-istabbiliment u t-trasferiment ta’ drittjiet in rem fuq propjetà in tranżitu hija:
Il-liġi applikabbli għall-istabbiliment u t-trasferiment ta’ drittjiet in rem fuq mezzi ta’ trasport soġġetti għar-reġistrazzjoni hija:
Il-liġi applikabbli għall-kapaċità biex jiġu stabbiliti drittjiet in rem fuq proprjetà immobbli jew biex tiġi trasferita hija:
Il-liġi applikabbli għad-drittijiet tal-awtur hija:
Il-liġi applikabbli għall-propjetà industrijali hija:
Bħala regola ġenerali, il-liġi applikabbli tkun dik tal-Istat fejn tkun tressqet il-kawża (l-Artikolu 276 tal-Kodiċi dwar l-Insolvenza u l-Irkupru Korporattiv tal-Portugall).
Hemm eċċezzjonijiet għal din ir-regola fir-rigward tal-effetti tad-dikjarazzjoni ta’ insolvenza f’ċerti każijiet:
Ħoloq għal-leġiżlazzjoni nazzjonali rilevanti:
Il-Kodiċi dwar l-Insolvenza u l-Irkupru Korporattiv tal-Portugall
Nota Finali
L-informazzjoni f'din l-iskeda informattiva hija ta' natura ġenerali u mhix eżawrjenti. Hija ma torbotx lill-punt ta' kuntatt, lin-Network Ġudizzjarju Ewropew fl-oqsma ċivili u kummerċjali, lill-qrati jew lil xi persuni oħra. Wieħed għandu xorta jivverifika t-testi legali applikabbli fis-seħħ.
Il-verzjoni bil-lingwa nazzjonali ta’ din il-paġna tinżamm mill-punt ta’ kuntatt tan-NĠE rispettiv. It-traduzzjonijiet saru mis-servizz tal-Kummissjoni Ewropea. Jista' jkun hemm xi tibdil imdaħħal fl-oriġinal mill-awtorità nazzjonali kompetenti li jkun għadu ma jidhirx fit-traduzzjonijiet. La l-NĠE u lanqas il-Kummissjoni Ewropea ma jaċċettaw ebda responsabbiltà fir-rigward ta' kwalunkwe informazzjoni jew dejta li tinsab jew li hemm referenza għaliha f'dan id-dokument. Jekk jogħġbok irreferi għall-avviż legali sabiex tiċċekkja r-regoli dwar id-drittijiet tal-awtur għall-Istati Membri responsabbli minn din il-paġna.