Wzajemne uznawanie środków ochrony w sprawach cywilnych

Francja

Autor treści:
Francja

WYSZUKIWANIE WŁAŚCIWYCH SĄDÓW I URZĘDÓW

Za pomocą tej wyszukiwarki można wyszukiwać sądy i urzędy posiadające kompetencje w odniesieniu do konkretnych europejskich instrumentów prawnych. Należy pamiętać o tym, że choć dokładamy wszelkich starań, aby wyniki były jak najdokładniejsze, mogą istnieć wyjątki, w przypadku których kompetencje nie zostały określone.

Francja

Europejskie postępowanie transgraniczne – europejskie środki ochrony w sprawach cywilnych


*pole musi zostać wypełnione

Artykuł 17 - Informacje publicznie udostępniane

W sprawach cywilnych, od wejścia w życie ustawy nr 2010-769 z dnia 9 lipca 2010 r., sędzia ds. rodzinnych może wydać nakaz ochrony. Środek ten podlega następującym przepisom:

  • art. 1136-16 i nast. kodeksu postępowania cywilnego, określające przepisy proceduralne dotyczące bransoletek elektronicznych powstrzymujących przed kontaktowaniem się z ofiarą

Nakaz ochrony wydaje się w następujących sytuacjach: w przypadku przemocy ze strony partnera, niezależnie od tego, czy strony zamieszkują razem, czy nie, w przypadku przemocy ze strony byłego partnera, niezależnie od tego, czy strony zamieszkiwały razem, czy nie, w przypadku osoby dorosłej zmuszanej do zawarcia małżeństwa.

Dotyczy to przemocy, której skutkiem jest zagrożenie dla jednego z partnerów lub dla dzieci. Sędzia wydaje nakaz ochrony, jeżeli stwierdzi, że istnieją poważne powody, by uznać, że domniemane akty przemocy i niebezpieczeństwo, na jakie narażona jest ofiara, są prawdopodobne.

Sędzia ds. rodzinnych może wydać nakaz ochrony poza postępowaniem rozwodowym i bez postępowania karnego w toku.

Sędzia może zastosować następujące środki:

  • zakaz spotkań z określonymi konkretnie wskazanymi osobami i nawiązywania z nimi kontaktów;
  • zakaz uczęszczania do określonych miejsc, konkretnie wskazanych przez sędziego ds. rodzinnych, do których uczęszcza wnioskodawca;
  • zakaz posiadania lub noszenia broni;
  • zaproponowanie oskarżonemu opieki zdrowotnej, społecznej lub psychologicznej lub kursu służącego zwiększeniu odpowiedzialności w celu zapobiegania przemocy domowej i przemocy na tle płciowym, zwalczania takiej przemocy i zachęcania sprawców do brania odpowiedzialności za własne zachowanie;
  • w przypadku par małżeńskich: postanowienie o osobnym zamieszkiwaniu, z określeniem, który z małżonków zajmie lokal, w którym małżonkowie mieszkali wspólnie. Co do zasady, poza szczególnymi okolicznościami, prawo do korzystania z lokalu przyznaje się osobie wnioskującej o nakaz ochrony, nawet jeżeli miała ona prawo do korzystania z zakwaterowania zastępczego;
  • w przypadku konkubentów lub partnerów, którzy zawarli PACS: postanowienie dotyczące wspólnego lokalu. Co do zasady, poza szczególnymi okolicznościami, prawo do korzystania z lokalu przyznaje się osobie wnioskującej o nakaz ochrony, nawet jeżeli miała ona prawo do korzystania z zakwaterowania zastępczego;
  • zorganizowanie wykonywania władzy rodzicielskiej i ustalenie wkładu w utrzymanie i edukację dzieci, wkładu w koszty małżeństwa lub pomocy materialnej dla partnerów, którzy zawarli PACS. Wydając nakaz ochrony, sąd jest obowiązany podać konkretne podstawy niezarządzenia wykonywania prawa do kontaktów w wyznaczonym miejscu spotkań lub w obecności zaufanej osoby trzeciej;
  • zezwolenie osobie objętej ochroną na ukrywanie swojego miejsca zamieszkania lub pobytu oraz wybranie adresu do doręczeń u adwokata lub prokuratora,
  • zezwolenie osobie objętej ochroną na ukrywanie swojego miejsca zamieszkania lub pobytu oraz podanie na potrzeby życia codziennego adresu odpowiedniej osoby prawnej,
  • tymczasowe przyznanie obu stronom pomocy prawnej;
  • nakazanie, za zgodą obu stron, noszenia bransoletki elektronicznej, która sygnalizuje za każdym razem, że oskarżony zbliża się do osoby korzystającej z nakazu ochrony na określoną odległość.

Środki te (w szczególności zakaz spotkań z określonymi osobami i nawiązywania z nimi kontaktów) mają przede wszystkim charakter zapobiegawczy. Mogą one zatem wchodzić w zakres rozporządzenia nr 606/2013. Środki te są tymczasowe. Mogą zostać wprowadzone na maksymalnie 6 miesięcy. Mogą zostać przedłużone, jeżeli przed upływem tego terminu zostanie złożony wniosek o rozwód lub separację lub wniosek dotyczący sprawowania władzy rodzicielskiej (art. 1136-13 kodeksu postępowania cywilnego). W takim przypadku nakaz ochrony pozostaje w mocy do czasu uprawomocnienia się orzeczenia, chyba że sąd postanowi inaczej. Nakaz noszenia bransoletki elektronicznej można jednak wydać i przedłużyć wyłącznie na okres 6 miesięcy.

Procedura:

Ustawą nr 2019-1480 z dnia 28 grudnia 2019 r. o działaniach przeciwko przemocy w rodzinie zmieniono art. 515-11 kodeksu cywilnego, tak aby sąd był obowiązany wydać nakaz ochrony w terminie sześciu dni od ustalenia daty rozprawy.

Skierowanie sprawy do sądu: powód może wnieść sprawę do sądu ds. rodzinnych, przekazując wniosek lub pozew osobiście lub przesyłając go do kancelarii. Po otrzymaniu wniosku lub pozwu sędzia ds. rodzinnych wydaje postanowienie, w którym wyznacza datę rozprawy, co rozpoczyna sześciodniowy okres, o którym mowa w art. 515-11 kodeksu cywilnego. Wnioskodawca ma więc dwa dni na doręczenie drugiej stronie, za pośrednictwem urzędnika sądowego (huissier de justice), informacji o dacie rozprawy, pozwu i załączonych dokumentów. Wynagrodzenie urzędników sądowych pokrywa Skarb Państwa, w związku z czym dla ofiar przemocy domowej wniesienie sprawy do sądu jest nieodpłatne. Poza tym art. 1136-3 kodeksu postępowania cywilnego pozwala na zawiadomienie o dacie rozprawy drogą administracyjną (np. przez służby policyjne, dyrektora zakładu karnego) w przypadku poważnego zagrożenia dla bezpieczeństwa osoby, której dotyczy nakaz ochrony, lub wówczas, gdy nie istnieje możliwość zawiadomienia w inny sposób.

Zwołanie stron: sędzia ds. rodzinnych wzywa strony na rozprawę w drodze postanowienia. Postanowienie takie doręcza się w sposób opisany powyżej.

Rozprawa: postępowanie odbywa się ustnie. Strony mogą występować samodzielnie, ale mogą też być wspierane lub reprezentowane przez adwokata.

Doręczenie: urzędnik sądowy doręczający pisma procesowe (huissier de justice) doręcza nakaz ochrony do rąk własnych, chyba że sąd stwierdzi, że zostanie on doręczony przez kancelarię listem poleconym za potwierdzeniem odbioru lub za pomocą środków administracyjnych – w przypadku zaistnienia poważnego i bezpośredniego zagrożenia dla bezpieczeństwa osoby objętej nakazem ochrony lub w przypadku braku możliwości zawiadomienia w inny sposób.

Sędzia przekazuje również decyzję prokuratorowi w celu zapewnienia kontynuacji zarządzonych środków. Prokurator przesyła decyzję w celach informacyjnych do właściwych organów policji lub żandarmerii. Ponadto, jeżeli w toku postępowania okaże się, że zagrożone jest dziecko, sędzia, po przeprowadzeniu rozprawy, przekazuje sprawę do właściwych służb prokuratury.

Rejestry: nie istnieje żaden specjalny rejestr dotyczący środków wydanych w ramach nakazu ochrony. Zakazy nałożone nakazem ochrony rejestruje się jednak w bazie osób poszukiwanych (zakaz kontaktów, zakaz przebywania w określonych miejscach, zakaz opuszczania terytorium itp.).

Odwołania: od orzeczenia przysługuje odwołanie w terminie 15 dni od daty powiadomienia o nim. Pozwany może również złożyć wniosek o uchylenie lub zmianę nakazu ochrony lub o całkowite lub tymczasowe zwolnienie z niektórych zobowiązań.

Wykonanie nakazu ochrony:

środki zarządzone w ramach nakazu ochrony są tymczasowo wykonalne, tj. muszą zostać wprowadzone w życie natychmiast po doręczeniu orzeczenia (nawet jeżeli pozwany złoży odwołanie), w razie potrzeby z pomocą władz publicznych. Osoba podlegająca ochronie może skierować sprawę do policji lub żandarmerii w przypadku naruszenia jednego lub większej liczby środków zarządzonych przez sąd ds. rodzinnych.

Niezastosowanie się do tych środków stanowi czyn zabroniony przewidziany w art. 227-4-2 kodeksu karnego. Czyn taki podlega karze dwóch lat pozbawienia wolności i 15 000 euro grzywny. Jeżeli rodzice wspólnie wykonują władzę rodzicielską, sąd, który wydał zgodę na ukrywanie adresu ofiary, musi również określić warunki utrzymywania więzi między osobą stwarzającą zagrożenie a dzieckiem z pomocą osoby trzeciej lub w miejscu przeznaczonym do spotkań, a także zapłatę świadczeń alimentacyjnych przelewem bankowym.

Artykuł 18 lit. a)(i) - organy, które są właściwe do wydawania środków ochrony i do wydawania zaświadczeń zgodnie z art. 5

Organem orzekającym środki ochrony i wydającym zaświadczenia, o których mowa w art. 5, jest sąd ds. rodzinnych.

Sądem ds. rodzinnych właściwym miejscowo jest:

  • sąd miejsca, w którym znajduje się dom rodzinny;
  • jeżeli rodzice zamieszkują osobno, ale wspólnie wykonują władzę rodzicielską – sąd właściwy dla miejsca zamieszkania tego z rodziców, z którym małoletnie dziecko zazwyczaj zamieszkuje, lub – jeżeli władzę rodzicielską sprawuje jedno z rodziców – sąd właściwy dla jego miejsca zamieszkania;
  • w innych przypadkach – sąd właściwy dla miejsca zamieszkania osoby, która nie wytoczyła powództwa.

Wniosek o wydanie zaświadczenia należy złożyć w dwóch egzemplarzach, z podaniem dokładnego opisu wskazanych dokumentów. Nie istnieje przymus adwokacki. Od odmowy wydania zaświadczenia można się odwołać do prezesa sądu powszechnego (tribunal judiciaire); nie wymaga to udziału adwokata.

Wnioski złożone na podstawie art. 11 i 13 rozporządzenia w zastosowaniu art. 509-8 kodeksu postępowania cywilnego składa się do prezesa sądu powszechnego w ramach postępowania przyspieszonego o wydanie orzeczenia co do istoty sprawy (procédure accélérée au fond – PAF). Z postępowania takiego, powstałego na mocy art. 5 dekretu nr 2019-1419 z dnia 20 grudnia 2019 r. i przewidzianego w art. 481-1 kodeksu postępowania cywilnego, można skorzystać w celu szybkiego uzyskania daty rozprawy bez potrzeby udowadniania pilonego charakteru sprawy. Taki pilny charakter wynika z samego charakteru postępowania, z którego można skorzystać wyłącznie w przypadkach wyraźnie określonych w przepisach

Artykuł 18 lit. a)(ii) - organy, przed którymi należy powoływać się na środek ochrony wydany w innym państwie członkowskim lub które są właściwe do wykonania takiego środka

Organami, przed którymi należy powoływać się na środek ochrony wydany w innym państwie członkowskim lub które są właściwe do wykonania takiego środka, są służby policji lub żandarmerii.

Artykuł 18 lit. a)(iii) - organy, które są właściwe w sprawie dostosowania środków ochrony zgodnie z art. 11 ust. 1

Wnioskodawca może zwrócić się do państwa członkowskiego, do którego kierowany jest wniosek, o dostosowanie elementów faktycznych środka ochrony w celu nadania mu skuteczności w tym państwie członkowskim na podstawie art. 11 rozporządzenia. Wnioski złożone na podstawie art. 11 i 13 rozporządzenia w zastosowaniu art. 509-8 kodeksu postępowania cywilnego składa się do prezesa sądu powszechnego w ramach postępowania przyspieszonego o wydanie orzeczenia co do istoty sprawy (procédure accélérée au fond – PAF). Są one rozpatrywane ramach takiego postępowania przyspieszonego.

Tak więc, podczas gdy art. 1136-6 kodeksu postępowania cywilnego przewiduje postępowanie ustne bez przymusu adwokackiego w przypadku wniosku o wydanie nakazu ochrony wniesionego do sądu francuskiego, wniosek o uznanie we Francji nakazu ochrony wydanego w innym państwie członkowskim rozpatruje się w postępowaniu przyspieszonym o wydanie orzeczenia co do istoty sprawy (procédure accélérée au fond), w którym obowiązuje przymus adwokacki, zgodnie z art. 509-2 i 760 kodeksu postępowania cywilnego.

Jeżeli chodzi o właściwość miejscową, stosuje się wynikające z orzecznictwa reguły, które pierwszeństwo dają wymogom prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości. Wniosek można zatem złożyć do prezesa sądu wielkiej instancji (tribunal de grande instance) miejsca, w którym osoba podlegająca ochronie planuje przebywać lub przebywa.

Artykuł 18 lit. a)(iv) - sądy, do których należy wystąpić z wnioskiem o odmowę uznania oraz, w stosownych przypadkach, o odmowę wykonania, zgodnie z art. 13;

Wnioskodawca zostaje powiadomiony o dostarczeniu certyfikatu i może sprzeciwić się mu na podstawie art. 13 rozporządzenia, wnosząc sprawę do sądu państwa członkowskiego, do którego kierowany jest wniosek. Wniosek o odmowę uznania lub wykonania składa się do prezesa sądu powszechnego (tribunal judiciaire) orzekającego w postępowaniu przyspieszonym o wydanie orzeczenia co do istoty sprawy (procédure accélérée au fond) (z uwagi na dziedzinę, której dotyczy wniosek, może on zostać następnie skierowany do sądu ds. rodzinnych). Nie obowiązuje przymus adwokacki.

Jeżeli chodzi o właściwość miejscową, stosuje się wynikające z orzecznictwa reguły, które pierwszeństwo dają wymogom prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości. Wniosek można zatem złożyć do prezesa sądu wielkiej instancji (tribunal de grande instance) miejsca, w którym osoba podlegająca ochronie planuje przebywać lub przebywa.

Ostatnia aktualizacja: 24/02/2022

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.