Family law – custody of children
Germany has a single profession of ‘lawyer’ [Rechtsanwalt] and does not distinguish between lawyers, solicitors, barristers and advocates.
In Germany, lawyers’ fees are charged either in accordance with the Lawyers’ Remuneration Act [Rechtsanwaltsvergütungsgesetz] (RVG) or on the basis of fee agreements. In principle, fee agreements are always possible as an alternative to the statutory charges. However, the provisions of § 49b of the Federal Lawyers Code [Bundesrechtsanwaltsordnung] (BRAO) and §§ 3a to 4b of the Lawyers’ Remuneration Act must be respected. In particular, if the lawyer represents the client in court, the agreed fees cannot be less than those laid down by law. Remuneration higher than that prescribed by law may be agreed at any time.
The remuneration schedule attached to the RVG (Annex 1 to the RVG) prescribes either fixed fees or fee ranges applicable to individual activities. The fee level is normally determined by reference to the value of the claim. The ranges of fees based on claim value stipulate the maximum and minimum fee rates payable. The current fee levels based on claim value are set out in the fees table (Annex 2 to the RVG). In each case, the appropriate fee from the prescribed range must be determined ex aequo et bono, taking into account all the circumstances, in particular the scope and difficulty of the work involved, the importance of the case and the client’s income and financial circumstances. If the lawyer incurs a particular risk of liability, this may also be taken into consideration in the assessment of their fees. Fee ranges with statutory maximum and minimum amounts apply in a number of special fields, notably criminal cases and matters of social law.
Bailiffs [Gerichtsvollzieher] charge only the fees stipulated in the Bailiffs’ Costs Act [Gerichtsvollzieherkostengesetz] (GvKostG). A set fee is prescribed for each individual activity carried out by the bailiff.
Fixed costs for litigants in civil proceedings
Usually, the court receives a court fee, calculated according to the value of the claim. In civil cases it is determined by the Court Costs Act [Gerichtskostengesetz] (GKG) and the Court Costs (Family Matters) Act [Gesetz über Gerichtskosten in Familiensachen] (FamGKG). The fee rates are set out in the schedule of costs (Annex 1 to the relevant Act). The fees are set out by claim value in the table of fees (Annex 2 to the relevant act). For general civil proceedings and those concerning family conflict, in particular for maintenance-related matters, the fee rate is 3.0. For marital matters it is 2.0 and for matters relating to children, including parental custody and access, the fee rate is 0.5. The value of the proceedings is determined as follows:
If no agreement is reached, the fees for court representation by a lawyer are calculated on the basis of the value of the claim. The value of the claim usually corresponds to the value of the proceedings which is set in order to determine the court fees. The RVG sets out precisely which fees can be calculated at which rate for which type of procedure. Annex 2 to the RVG sets out the fees by claim value. For the first instance of civil matters, lawyers usually receive a court fee of 1.3 times the rate and a consultation fee of 1.2 times the rate. For a settlement agreement at first instance, lawyers also receive a settlement fee at a rate of 1.0.
Stage of civil proceedings at which fixed costs must be paid
For general civil matters, maintenance matters and marital matters, the court fees are payable as soon as the action is brought or the application is filed. For family matters, they are due at the end of the proceedings. Providing nothing else has been agreed, lawyers are remunerated for services rendered on completion of their brief. However, they have the statutory right to an advance.
Fixed costs in criminal proceedings
In criminal cases, court costs are not levied until the final sentence has been handed down. The level of the fee is determined by reference to the penalty imposed, and ranges between EUR 140 and EUR 1 000 at first instance. Lawyers with whom no fee has been agreed are entitled, both as defence counsel and as a representative of other interested parties, to charge fees within a set framework.
Stage of criminal proceedings at which fixed costs must be paid
Court costs are due after final sentencing. Providing nothing else has been agreed, lawyers are remunerated for services rendered at the end of their mandate. However, they have the statutory right to an advance.
Fixed costs for litigants in constitutional proceedings
There are no court costs for proceedings before the Federal Constitutional Court [Bundesverfassungsgericht], with the exception of vexatious actions (§ 34 of the Federal Constitutional Court Act [Bundesverfassungsgerichtsgesetz]). A lawyer must be retained only if there is a hearing before the Federal Constitutional Court (§ 22 of the Federal Constitutional Court Act).
Stage of constitutional proceedings at which fixed costs must be paid
Unless agreed otherwise, lawyers’ remuneration is in principle payable on completion of their brief. However, they have the statutory right to an advance.
Lawyers are obliged to give clients full information and advice, and must propose to their clients the safest and least hazardous means of achieving the desired objective. Lawyers must also point out any risks involved in the matter, so that clients are in a position to make a fully informed decision. The extent of the information to be provided depends on the lawyers’ perception of what the client needs to know. Lawyers must answer their clients’ questions fully and truthfully. Before a case proceeds to court, lawyers must make clear the prospects and risks involved in pursuing litigation. This includes the cost risks as well as the prospects for success.
Lawyers have special obligations to provide information in certain cases:
The texts of the laws relating to costs can be obtained from bookshops or are available in their latest versions, free of charge, on the internet.
The information is in German.
The latest versions of laws are accessible from the website of the Federal Ministry of Justice and Consumer Protection [Bundesministerium der Justiz und für Verbraucherschutz]. The various laws on costs can be downloaded by entering the relevant abbreviation (GKG, FamGKG, GvKostG and RVG).
The Federal Statistical Office [Statistisches Bundesamt] produces an annual series of statistical publications on the administration of justice. Series 10, subseries 2.1, for example, contains data on the length of civil proceedings throughout Germany, broken down by individual Land and higher regional court [Oberlandesgericht] district. Separate data is provided for local courts [Amtsgerichte] and regional courts [Landgerichte], on the one hand, and higher regional courts, on the other, as well as for proceedings at first and second instance. The series does not contain statistics on the length of time taken by the proceedings in different types of case.
There are books that give details of the average cost risk for civil proceedings.
Courts and court bailiffs are not subject to VAT. Lawyers must charge VAT at 19%. It is charged separately as an expense and is not included in their fees.
Legal aid is available upon application to anyone who, owing to their personal or financial circumstances, cannot cover the costs of the proceedings, or can cover them only partially or in instalments. The intended legal action or defence must afford a reasonable chance of success and must not appear frivolous. However, litigants must use their own resources insofar as this is reasonable. Depending on their income, a party can be awarded legal aid either that is not to be paid back or that is to be paid back in instalments. The Federal Ministry of Justice and Consumer Protection has produced a leaflet entitled Beratungshilfe und Prozesskostenhilfe (‘Legal advice and legal aid’), which answers the most frequently asked questions using examples.
Income limits are not applicable to suspects or defendants in criminal proceedings. Legal aid is awarded in accordance with other criteria.
Legal aid is awarded subject to income limits. These are flexible and are determined according to the anticipated costs of the case and the social situation of the claimant (maintenance obligations, housing costs). Legal aid can also be awarded with an obligation to pay it back in instalments.
Victims of certain serious crimes can apply to have a legal advisor assigned to them free of charge, regardless of their financial circumstances.
Legal aid for suspects/defendants (assignment of court-appointed defence counsel) is subject not to income limits, but rather to certain legal conditions. These relate primarily to the seriousness of the offence, the threat of certain legal consequences (such as being banned from practising a profession or being confined to a psychiatric or neurological hospital), whether the defendant is on remand in custody or is the subject of protective custody proceedings, whether the previous defence counsel has been suspended, the complexity of the factual or legal situation, or whether the defendant is able to defend themselves.
Under § 183 of the Social Courts Act [Sozialgerichtsgesetz] (SGG), proceedings before social courts [Sozialgerichte] involve no costs for persons entitled to benefit (i.e. insured persons, persons on benefit including those in receipt of survivor’s benefit, disabled persons and their successors, provided that they are involved in their respective capacities in court proceedings as claimants or defendants). Claimants and defendants who do not fall within categories cited in § 183 SGG must pay a fee in accordance with § 184 of the SGG (EUR 150 for proceedings before the social courts, EUR 225 for proceedings before the regional social courts [Landessozialgerichte], EUR 300 for proceedings before the Federal Social Court [Bundessozialgericht]).§ 197a of the SGG provides for derogation from these special rules whereby the costs customarily payable under the Court Costs Act are also applicable in proceedings before the social courts, if neither the claimant nor the defendant in a case is among the persons mentioned in § 183 of the SGG.
The following arrangements apply in criminal proceedings: if the defendant is acquitted, or the case fails to proceed to trial, or the proceedings against the defendant are terminated, the costs (public expenditure) and expenses necessarily incurred by the defendant are in principle payable from the public purse.
The losing party must pay the other party’s costs insofar as they were necessary for the proper prosecution of the litigation; that is to say, the winning party’s lawyer’s statutory fees and expenses and the winning party’s travel costs, including any loss of earnings incurred through attendance at court.
Experts called by the court receive a fee based on an hourly rate. The fee is fixed by law in the Judicial Remuneration and Compensation Act [Justizvergütungs- und -entschädigungsgesetz] (JVEG) and is paid by the parties to the proceedings.
The costs of an expert privately engaged by a party to prepare for litigation do not form part of the procedural costs, reimbursement of which is fixed in the judgment. These costs must therefore be claimed separately. If the party has engaged an expert to provide advice during litigation, reimbursement depends on the necessity of this in the case in question. The costs of an expert engaged by the court to give evidence are paid by the losing party or, if the parties have been only partially successful, both parties must pay their share of the costs on the basis of the relative extent to which they have won or lost.
Interpreters and translators called by the court receive a fee that is also fixed by the JVEG and is paid by the parties to the proceedings. Interpreters are paid an hourly rate and translators are paid by the line.
In criminal proceedings, interpretation and translation costs for defendants or interested parties, provided that they are necessary for the defence or for the exercise of procedural rights, are paid from the public purse.
Federal Ministry of Justice and Consumer Protection
Mediation Team of the German Lawyers’ Association
Federal Family Mediation Association
Federal Association for Economic and Professional Mediation
Conciliation Board of the German Bundesbank
Ombudsman of the German cooperative banking group
Private building societies ombudswoman
Regional building societies ombudsman
Advisory committees and conciliation boards of the German Medical Association
Conciliation board for local transport in North Rhine-Westphalia
Private Health and Care Insurance Ombudsman
Conciliation Board of the Federal German Funeral Directors’ Association
Conciliation Board of the Federal Network Agency
Real Estate Ombudsman in the German Real Estate Association
Conciliation boards of chambers of commerce and industry
Consensus Board for Fees and Awards
Central Association of the German Motor Vehicle Industry
Country report by Germany concerning the study on the transparency of costs (565 Kb)
The national language version of this page is maintained by the respective Member State. The translations have been done by the European Commission service. Possible changes introduced in the original by the competent national authority may not be yet reflected in the translations. The European Commission accepts no responsibility or liability whatsoever with regard to any information or data contained or referred to in this document. Please refer to the legal notice to see copyright rules for the Member State responsible for this page.
In deze casestudy over familierecht (echtscheiding) is de lidstaten verzocht de verzoeker te adviseren over de proceskosten in de volgende situaties:
Geval A – Situatie zonder internationaal element: Een stel huwt. Zij gaan vervolgens uit elkaar en besluiten te scheiden.
Geval B – Situatie met internationaal element: Twee onderdanen van lidstaat A zijn gehuwd in lidstaat A. Na het huwelijk gaat het echtpaar in een andere lidstaat (lidstaat B) wonen. Enige tijd later gaan zij uit elkaar en de echtgenote keert terug naar lidstaat A, terwijl de echtgenoot in lidstaat B blijft. Zij besluiten te scheiden. Kort na haar terugkeer in lidstaat A vraagt de echtgenote de echtscheiding aan bij de rechter in lidstaat B.
Casestudy | Procedure in eerste aanleg | Beroepsprocedure |
Aanvankelijke gerechtskosten | Aanvankelijke gerechtskosten | |
Geval A: | Afhankelijk van inkomen en middelen | Afhankelijk van inkomen en middelen |
Geval B: | Afhankelijk van inkomen en middelen | Afhankelijk van inkomen en middelen |
Casestudy | Advocaat |
Gem. kosten | |
Geval A: | Afhankelijk van inkomen en middelen |
Geval B: | Afhankelijk van inkomen en middelen |
Casestudy | Vergoeding van getuigen | Pand of borgsom |
Worden getuigen vergoed? | Bestaat dit en wanneer en hoe wordt dit gebruikt? | |
Geval A: | Ja, maar getuigen zijn doorgaans niet vereist. | Nee |
Geval B: | Ja, maar getuigen zijn doorgaans niet vereist. | Nee |
Casestudy | Rechtsbijstand | Vergoeding van kosten | ||
Voorwaarden? | Kan de in het gelijk gestelde partij terugbetaling van de proceskosten verkrijgen? | In het geval van een gedeeltelijke terugbetaling: welk percentage wordt over het algemeen terugbetaald? | Zijn er gevallen waarin de rechtsbijstand moet worden terugbetaald aan de rechtsbijstandsinstantie? | |
Geval A: | Afhankelijk van inkomen en middelen | Ja | De helft | Ja, als het inkomen en de financiële situatie van de betreffende persoon verbeteren en in het geval van betaling in termijnen. |
Geval B: |
Casestudy | Vertaling | Vertolking | Andere specifieke kosten bij grensoverschrijdende geschillen? | ||
Wanneer en onder welke voorwaarden is dat nodig? | Geraamde kosten? | Wanneer en onder welke voorwaarden is dat nodig? | Geraamde kosten? | Beschrijving | |
Geval A: | |||||
Geval B: | Door de rechtbank te bepalen | Normaliter 1,55 EUR per 55 aanslagen plus onkosten en btw | Door de rechtbank te bepalen | 70 EUR per uur plus onkosten en btw | Kosten van betekening en kennisgeving van stukken in het buitenland |
De verschillende taalversies van deze pagina worden bijgehouden door de betrokken lidstaten. De informatie wordt vertaald door de diensten van de Europese Commissie. Eventuele aanpassingen zijn daarom mogelijk nog niet verwerkt in de vertalingen. De Europese Commissie aanvaardt geen verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid met betrekking tot informatie of gegevens in dit document. Zie de juridische mededeling voor auteursrechtelijke bepalingen van de lidstaat die verantwoordelijk is voor deze pagina.
In deze casestudy over familierecht (voogdij over de kinderen) is de lidstaten verzocht de verzoeker te adviseren over de proceskosten in de volgende situaties:
Geval A – Situatie zonder internationaal element: Twee personen hebben een aantal jaren ongehuwd samengewoond. Wanneer het stel uit elkaar gaat, hebben zij een gemeenschappelijk kind van drie jaar. Bij rechterlijke beslissing wordt de voogdij over het kind aan de moeder toegekend en krijgt de vader een omgangsrecht. De moeder stelt een rechtsvordering in om het omgangsrecht van de vader te beperken.
Geval B – Situatie met internationaal element – U bent een advocaat die in lidstaat A werkzaam is: Twee personen hebben een aantal jaren ongehuwd samengewoond in lidstaat B. Onmiddellijk na de geboorte van het gemeenschappelijke kind gaat het stel uit elkaar. Bij een in lidstaat B gegeven rechterlijke beslissing wordt de voogdij over het kind aan de moeder toegekend en krijgt de vader een omgangsrecht. De moeder en het kind verhuizen met toestemming van de rechter naar een andere lidstaat (lidstaat A), terwijl de vader in lidstaat B blijft. Enkele jaren later stelt de moeder in lidstaat A een vordering in om het omgangsrecht van de vader te wijzigen.
Casestudy | Procedure in eerste aanleg | Beroepsprocedure |
Aanvankelijke gerechtskosten | Aanvankelijke gerechtskosten | |
Geval A: | 54,00 EUR | Beroep: 108,00 EUR |
Geval B: | 54,00 EUR | Beroep: 108,00 EUR |
Casestudy | Advocaat | Deskundige | ||
Is vertegenwoordiging verplicht? | Gem. kosten | Is inschakeling van een deskundige verplicht? | Kosten | |
Geval A: | Nee | Eerste aanleg: | Door de rechtbank te bepalen | 100 EUR per uur plus onkosten en btw |
Geval B: | Nee | Eerste aanleg: | Door de rechtbank te bepalen | 100 EUR per uur plus onkosten en btw |
Casestudy | Vergoeding van getuigen | |
Worden getuigen vergoed? | Kosten | |
Geval A: | Ja | Inkomstenderving max. 21 EUR per uur, reiskosten en overige onkosten |
Geval B: | Ja | Inkomstenderving max. 21 EUR per uur, reiskosten en overige onkosten |
Casestudy | Rechtsbijstand | Vergoeding van kosten | |
Voorwaarden? | Kan de in het gelijk gestelde partij terugbetaling van de proceskosten verkrijgen? | Zijn er gevallen waarin de rechtsbijstand moet worden terugbetaald aan de rechtsbijstandsinstantie? | |
Geval A: | Afhankelijk van inkomen en middelen | Ja | Ja, als het inkomen en de financiële situatie van de betreffende persoon verbeteren en in het geval van betaling in termijnen. |
Geval B: | Afhankelijk van inkomen en middelen | Ja | Ja, als het inkomen en de financiële situatie van de betreffende persoon verbeteren en in het geval van betaling in termijnen. |
Casestudy | Vertaling | Vertolking | Andere specifieke kosten bij grensoverschrijdende geschillen? | |||
Wanneer en onder welke voorwaarden is dat nodig? | Geraamde kosten? | Wanneer en onder welke voorwaarden is dat nodig? | Geraamde kosten? | Beschrijving | Geraamde kosten? | |
Geval A: | ||||||
Geval B: | Door de rechtbank te bepalen | Normaliter 1,55 EUR per 55 aanslagen plus onkosten en btw | Door de rechtbank te bepalen | 70 EUR per uur plus onkosten en btw | Kosten van betekening en kennisgeving van stukken in het buitenland |
De verschillende taalversies van deze pagina worden bijgehouden door de betrokken lidstaten. De informatie wordt vertaald door de diensten van de Europese Commissie. Eventuele aanpassingen zijn daarom mogelijk nog niet verwerkt in de vertalingen. De Europese Commissie aanvaardt geen verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid met betrekking tot informatie of gegevens in dit document. Zie de juridische mededeling voor auteursrechtelijke bepalingen van de lidstaat die verantwoordelijk is voor deze pagina.
In deze casestudy over familierecht (alimentatie) is de lidstaten verzocht de verzoeker te adviseren over de proceskosten in de volgende situaties:
Geval A – Situatie zonder internationaal element: Twee personen hebben een aantal jaren ongehuwd samengewoond. Wanneer het stel uit elkaar gaat, hebben zij een gemeenschappelijk kind van drie jaar. Bij rechterlijke beslissing wordt de voogdij over het kind aan de moeder toegekend. Het enige niet-geregelde geschilpunt betreft het bedrag van de alimentatie die de vader aan de moeder moet betalen voor het onderhoud en de opvoeding van het kind. De moeder stelt hierover een rechtsvordering in.
Geval B – Situatie met internationaal element – U bent een advocaat die in lidstaat A werkzaam is: Twee personen hebben een aantal jaren ongehuwd samengewoond in lidstaat B. Wanneer het stel uit elkaar gaat, hebben zij een gemeenschappelijk kind van drie jaar. Bij een in lidstaat B gegeven rechterlijke beslissing wordt de voogdij over het kind aan de moeder toegekend. De moeder en het kind vertrekken met instemming van de vader naar een andere lidstaat (lidstaat A), waar zij zich vestigen.
Het enige niet-geregelde geschilpunt betreft het bedrag van de alimentatie die de vader aan de moeder moet betalen voor het onderhoud en de opvoeding van het kind. De moeder stelt hierover in lidstaat A een rechtsvordering in.
Casestudy | Procedure in eerste aanleg | Beroepsprocedure |
Aanvankelijke gerechtskosten | Aanvankelijke gerechtskosten | |
Geval A: | Afhankelijk van het bedrag van de gevorderde alimentatie | Afhankelijk van het bedrag van de gevorderde alimentatie |
Geval B: | Afhankelijk van het bedrag van de gevorderde alimentatie | Afhankelijk van het bedrag van de gevorderde alimentatie |
Casestudy | Advocaat | Deurwaarder | Deskundige | |||
Is vertegenwoordiging verplicht? | Gem. kosten | Is inschakeling van een deurwaarder verplicht? | Kosten na de uitspraak | Is inschakeling van een deskundige verplicht? | Kosten | |
Geval A: | Ja | Afhankelijk van het bedrag van de gevorderde alimentatie | Nee | Afhankelijk van het type executiemaatregel | Door de rechtbank te bepalen | Gebaseerd op uurtarieven, hoogte verschilt per activiteitsterrein, max. 100 EUR plus onkosten en btw |
Geval B: | Ja | Afhankelijk van het bedrag van de gevorderde alimentatie | Nee | Afhankelijk van het type executiemaatregel | Door de rechtbank te bepalen | Gebaseerd op uurtarieven, hoogte verschilt per activiteitsterrein, max. 100 EUR plus onkosten en btw |
Casestudy | Vergoeding van getuigen | |
Worden getuigen vergoed? | Kosten | |
Geval A: | Ja | Inkomstenderving max. 17 EUR per uur, reiskosten en overige onkosten |
Geval B: | Ja | Inkomstenderving max. 17 EUR per uur, reiskosten en overige onkosten |
Casestudy | Rechtsbijstand | Vergoeding van kosten | |
Voorwaarden? | Kan de in het gelijk gestelde partij terugbetaling van de proceskosten verkrijgen? | Zijn er gevallen waarin de rechtsbijstand moet worden terugbetaald aan de rechtsbijstandsinstantie? | |
Geval A: | Afhankelijk van inkomen en middelen | Ja | Ja, als het inkomen en de financiële situatie van de betreffende persoon verbeteren en in het geval van betaling in termijnen. |
Geval B: | Afhankelijk van inkomen en middelen | Ja | Ja, als het inkomen en de financiële situatie van de betreffende persoon verbeteren en in het geval van betaling in termijnen. |
Casestudy | Vertaling | Vertolking | Andere specifieke kosten bij grensoverschrijdende geschillen? | ||
Wanneer en onder welke voorwaarden is dat nodig? | Geraamde kosten? | Wanneer en onder welke voorwaarden is dat nodig? | Geraamde kosten? | Beschrijving | |
Geval A: | |||||
Geval B: | Door de rechtbank te bepalen | Normaliter 1,55 EUR per 55 aanslagen plus onkosten en btw | Door de rechtbank te bepalen | 70 EUR per uur plus onkosten en btw | Kosten van betekening en kennisgeving van stukken in het buitenland |
De verschillende taalversies van deze pagina worden bijgehouden door de betrokken lidstaten. De informatie wordt vertaald door de diensten van de Europese Commissie. Eventuele aanpassingen zijn daarom mogelijk nog niet verwerkt in de vertalingen. De Europese Commissie aanvaardt geen verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid met betrekking tot informatie of gegevens in dit document. Zie de juridische mededeling voor auteursrechtelijke bepalingen van de lidstaat die verantwoordelijk is voor deze pagina.
In deze casestudy over handelsrecht (contractenrecht) is de lidstaten verzocht de verkoper te adviseren over de proceskosten in de volgende situaties:
Geval A – Situatie zonder internationaal element: Een onderneming levert goederen met een waarde van 20 000 EUR. De koper betaalt niet, omdat hij meent dat de goederen niet overeenstemmen met wat was overeengekomen.
De verkoper besluit een rechtsvordering in te stellen om een volledige betaling van de prijs te verkrijgen.
Geval B – Situatie met internationaal element: Een onderneming die haar hoofdkantoor heeft in lidstaat B, levert goederen met een waarde van 20 000 EUR aan een koper die gevestigd is in lidstaat A. Op het contract is de wetgeving van lidstaat B van toepassing en het is ook opgesteld in de taal van lidstaat B. De in lidstaat A gevestigde koper betaalt niet, omdat hij vindt dat de goederen niet overeenstemmen met wat was overeengekomen. De verkoper besluit een rechtsvordering in te stellen in lidstaat A om een volledige betaling te verkrijgen van de prijs zoals voorzien in het contract dat met de koper is gesloten.
Casestudy | Procedure in eerste aanleg | Beroepsprocedure |
Aanvankelijke gerechtskosten | Aanvankelijke gerechtskosten | |
Geval A | 1 035,00 EUR | Beroep: 1 380,00 EUR |
Geval B | 1 035,00 EUR | Beroep: 1 380,00 EUR |
Casestudy | Advocaat | Deurwaarder | Deskundige | |||
Is vertegenwoordiging verplicht? | Gem. kosten | Is inschakeling van een deurwaarder verplicht? | Kosten na de uitspraak | Is inschakeling van een deskundige verplicht? | Kosten | |
Geval A | Ja | Eerste aanleg: | Nee | Afhankelijk van het type executiemaatregel | Nee | Gebaseerd op uurtarieven, hoogte verschilt per activiteitsterrein, max. 125 EUR plus onkosten en btw |
Geval B | Ja | Eerste aanleg: | Nee | Nee | Gebaseerd op uurtarieven, hoogte verschilt per activiteitsterrein, max. 125 EUR plus onkosten en btw |
Casestudy | Vergoeding van getuigen | |
Worden getuigen vergoed? | Kosten | |
Geval A | Ja | Inkomstenderving max. 21 EUR per uur, reiskosten en overige onkosten |
Geval B | Ja | Inkomstenderving max. 21 EUR per uur, reiskosten en overige onkosten |
Casestudy | Rechtsbijstand | Vergoeding van kosten | ||||
Wanneer en onder welke voorwaarden is dat van toepassing? | Wanneer worden alle kosten vergoed? | Voorwaarden? | Kan de in het gelijk gestelde partij terugbetaling van de proceskosten verkrijgen? | Welke kosten worden nooit terugbetaald? | Zijn er gevallen waarin de rechtsbijstand moet worden terugbetaald aan de rechtsbijstandsinstantie? | |
Geval A | In beginsel geen rechtsbijstand voor rechtspersonen buiten de Europese Unie Voorafgaande voorwaarden: Als de partij geen stabiele financiën heeft (armlastig is) en als de ingestelde vordering kans van slagen heeft en niet lichtvaardig lijkt. | Als er na aftrek van bepaalde bedragen, zoals de bedragen van de vrijgestelde schijven voor de armlastige en diens gezinsleden, en na aftrek van huisvestings- en verwarmingskosten, niet meer dan 15 EUR aan inkomsten overblijven. In andere gevallen kan ook volledige bijstand worden verleend, maar deze moet dan in termijnen worden terugbetaald; de hoogte van de termijnen is afhankelijk van het resterende inkomen. | 1. Verzoek (voor het verzoek hoeft geen advocaat te worden ingeschakeld) 2. Procedure nog niet voltooid 3. Zie ook de eerste kolom | Ja, voor zover de partij gewonnen heeft | Kosten die niet noodzakelijk waren voor de rechtsvervolging of de verdediging | Zie de eerste kolom |
Geval B | Zie geval A hierboven | Zie geval A hierboven | Zie geval A hierboven | Zie geval A hierboven | Zie geval A hierboven | Zie geval A hierboven |
Casestudy | Vertaling | Tolken | Andere specifieke kosten bij grensoverschrijdende geschillen? | ||
Wanneer en onder welke voorwaarden is dat nodig? | Geraamde kosten? | Wanneer en onder welke voorwaarden is dat nodig? | Geraamde kosten? | Beschrijving | |
Geval A | |||||
Geval B | In beginsel voor alle ingediende memories en voor alle schriftelijke bewijsstukken. De rechtbank kan ervan afzien om vertaling van de stukken te gelasten als alle rechters die de zaak behandelen, de taal verstaan | Normaliter 1,55 EUR per 55 aanslagen plus onkosten en btw | De voertaal in de rechtbank is Duits; als alle betrokken partijen de vreemde taal goed beheersen, is het niet nodig een tolk in te schakelen. | 70 EUR per uur plus onkosten en btw | Kosten van betekening en kennisgeving van stukken in het buitenland |
De verschillende taalversies van deze pagina worden bijgehouden door de betrokken lidstaten. De informatie wordt vertaald door de diensten van de Europese Commissie. Eventuele aanpassingen zijn daarom mogelijk nog niet verwerkt in de vertalingen. De Europese Commissie aanvaardt geen verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid met betrekking tot informatie of gegevens in dit document. Zie de juridische mededeling voor auteursrechtelijke bepalingen van de lidstaat die verantwoordelijk is voor deze pagina.
In deze casestudy over handelsrecht (aansprakelijkheidsrecht) is de lidstaten verzocht de klant te adviseren over de proceskosten in de volgende situaties:
Geval A – Situatie zonder internationaal element: Een fabrikant van verwarmingsapparatuur levert een toestel aan een installateur. Deze verkoopt het toestel aan een klant en installeert het bij hem thuis. Kort daarna breekt er brand uit. Alle partijen (fabrikant, installateur en eindklant) zijn verzekerd. Er bestaat verschil van mening over de oorzaak van de brand. Niemand wil de klant schadeloosstellen.
Om een schadevergoeding te krijgen besluit de klant juridische stappen te ondernemen tegen de fabrikant, de installateur en de verzekeringsmaatschappijen.
Geval B – Situatie met internationaal element: Een in lidstaat B gevestigde fabrikant van verwarmingstoestellen levert een toestel aan een in lidstaat C verblijvende installateur. De installateur verkoopt het toestel en installeert het in het huis van een in lidstaat A verblijvende klant. Kort daarna breekt er brand uit. Alle partijen (fabrikant, installateur en eindklant) zijn verzekerd bij een verzekeringsmaatschappij in hun eigen lidstaat. Er bestaat verschil van mening over de oorzaak van de brand. Niemand wil de klant schadeloosstellen.
Om een schadevergoeding te krijgen besluit de klant in lidstaat A een rechtsvordering in te stellen tegen de fabrikant, de installateur en de verzekeringsmaatschappij in lidstaat A.
Casestudy | Procedure in eerste aanleg | Beroepsprocedure |
Aanvankelijke gerechtskosten | Aanvankelijke gerechtskosten | |
Geval A: | Afhankelijk van de hoogte van de geëiste schadevergoeding | Afhankelijk van de hoogte van de geëiste schadevergoeding |
Geval B: | Afhankelijk van de hoogte van de geëiste schadevergoeding | Afhankelijk van de hoogte van de geëiste schadevergoeding |
Casestudy | Advocaat | Deurwaarder | Deskundige | |||
Is vertegenwoordiging verplicht? | Gem. kosten | Is inschakeling van een deurwaarder verplicht? | Kosten na de uitspraak | Is inschakeling van een deskundige verplicht? | Kosten | |
Geval A: | Ja | Afhankelijk van de hoogte van de geëiste schadevergoeding | Nee | Afhankelijk van het type executiemaatregel | Niet wettelijk vereist; de rechter kan evenwel oordelen dat inschakeling van een deskundige toch gewenst is. | Gebaseerd op uurtarieven, hoogte verschilt per activiteitsterrein, max. 125 EUR plus onkosten en btw |
Geval B: | Ja | Afhankelijk van de hoogte van de geëiste schadevergoeding | Nee | Afhankelijk van het type executiemaatregel | Zie hierboven | Gebaseerd op uurtarieven, hoogte verschilt per activiteitsterrein, max. 125 EUR plus onkosten en btw |
Casestudy | Vergoeding van getuigen | |
Worden getuigen vergoed? | Kosten | |
Geval A: | Ja | Inkomstenderving max. 21 EUR per uur, reiskosten en overige onkosten |
Geval B: | Ja | Inkomstenderving max. 21 EUR per uur, reiskosten en overige onkosten |
Casestudy | Rechtsbijstand | Vergoeding van kosten | ||||
Wanneer en onder welke voorwaarden is dat van toepassing? | Wanneer worden alle kosten vergoed? | Voorwaarden? | Kan de in het gelijk gestelde partij terugbetaling van de proceskosten verkrijgen? | Welke kosten worden nooit terugbetaald? | Zijn er gevallen waarin de rechtsbijstand moet worden terugbetaald aan de rechtsbijstandsinstantie? | |
Geval A: | Zie casestudy 4 hierboven | Zie casestudy 4 hierboven | Zie casestudy 4 hierboven | Zie casestudy 4 hierboven | Zie casestudy 4 hierboven | Zie casestudy 4 hierboven |
Geval B: | Zie casestudy 4 hierboven | Zie casestudy 4 hierboven | Zie casestudy 4 hierboven | Zie casestudy 4 hierboven | Zie casestudy 4 hierboven | Zie casestudy 4 hierboven |
Casestudy | Vertaling | Vertolking | Andere specifieke kosten bij grensoverschrijdende geschillen? | ||
Wanneer en onder welke voorwaarden is dat nodig? | Geraamde kosten? | Wanneer en onder welke voorwaarden is dat nodig? | Geraamde kosten? | Beschrijving | |
Geval A: | |||||
Geval B: | Zie casestudy 4 hierboven | Normaliter 1,55 EUR per 55 aanslagen plus onkosten en btw | Zie casestudy 4 hierboven | 70 EUR per uur plus onkosten en btw | Kosten van betekening en kennisgeving van stukken in het buitenland |
De verschillende taalversies van deze pagina worden bijgehouden door de betrokken lidstaten. De informatie wordt vertaald door de diensten van de Europese Commissie. Eventuele aanpassingen zijn daarom mogelijk nog niet verwerkt in de vertalingen. De Europese Commissie aanvaardt geen verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid met betrekking tot informatie of gegevens in dit document. Zie de juridische mededeling voor auteursrechtelijke bepalingen van de lidstaat die verantwoordelijk is voor deze pagina.