Europejski portal e-sprawiedliwość

Koszty

Litwa

W tym studium przypadku dotyczącym dziedziny prawa rodzinnego – opieki nad dziećmi, zwrócono się do państw członkowskich o dostarczenie powodom informacji o kosztach postępowania na przykładzie następujących sytuacji: Przypadek A – sytuacja krajowa: Dwie osoby przez wiele lat pozostawały ze sobą w nieformalnym związku. W momencie rozstania mieli trzyletnie dziecko. Orzeczeniem sądu opieka nad dzieckiem zostaje przyznana matce, ojciec uzyskuje prawo do osobistej styczności z dzieckiem. Matka wnosi pozew o ograniczenie prawa do osobistej styczności przyznanego ojcu. Przypadek B – sytuacja transgraniczna, w której czytelnik występuje jako adwokat w państwie członkowskim A: Dwie osoby mieszkające w państwie członkowskim (państwie członkowskim B) przez wiele lat pozostawały ze sobą w nieformalnym związku. Mają wspólne dziecko, jednak niezwłocznie po jego urodzeniu rozstają się. Orzeczeniem sądu w państwie członkowskim B opieka nad dzieckiem zostaje przyznana matce, ojciec uzyskuje prawo do osobistej styczności z dzieckiem. Po uzyskaniu zgody sądu matka i dziecko przenoszą się na stałe do innego państwa członkowskiego (państwa członkowskiego A), podczas gdy ojciec pozostaje w państwie członkowskim B. Kilka lat później matka wnosi pozew w państwie członkowskim A o ograniczenie prawa do osobistej styczności przysługującego ojcu.

Koszty na Litwie

Koszty sądowe, w postępowaniu odwoławczym oraz w razie alternatywnego rozstrzygania sporów

Kazus	Sąd			Postępowanie odwoławcze
	Wstępne opłaty sądowe	Opłaty za protokołowanie	Inne opłaty	Wstępne opłaty sądowe	Opłaty za protokołowanie	Inne opłaty
Kazus A	Opłaty urzędowe w sprawach dotyczących sporów o kontakty z dziećmi między rodzicami, którzy się rozstali wynoszą 100 LTL. Sądy mogą korygować tę kwotę uwzględniając wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych za dany kwartał (obecnie – 132)	Uczestnicy postępowania wnoszą opłatę w kwocie 10 LTL za dodatkowy odpis dokumentu sądowego oraz 1 LTL za każdą stronę.	Sąd zasądza zwrot kosztów postępowania poniesionych przez stronę wygrywającą od strony przeciwnej nawet wówczas, gdy druga strona jest zwolniona z obowiązku zapłaty kosztów postępowania na rzecz państwa.	Opłaty urzędowe w sprawach dotyczących sporów o kontakty z dziećmi między rodzicami, którzy się rozstali wynoszą 100 LTL. Sądy mogą korygować tę kwotę uwzględniając wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych za dany kwartał (obecnie – 132)	Uczestnicy postępowania wnoszą opłatę w kwocie 10 LTL za dodatkowy odpis dokumentu sądowego oraz 1 LTL za każdą stronę.	Sąd zasądza zwrot kosztów postępowania poniesionych przez stronę wygrywającą od strony przeciwnej nawet wówczas, gdy druga strona jest zwolniona z obowiązku zapłaty kosztów postępowania na rzecz państwa.
Kazus B	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej

Kazus	Alternatywne metody rozstrzygania sporów
	Czy istnieje taka możliwość w przypadku tego rodzaju spraw?	Koszty
Kazus A	Tak, po ustaleniu przedmiotu sporu na posiedzeniu wstępnym sąd daje obu stronom możliwość osiągnięcia obustronnie akceptowalnego kompromisowego porozumienia i rozstrzygnięcia w ten sposób sprawy polubownie.	Bezpłatnie
Kazus B	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej A

Koszty ponoszone na rzecz prawnika, komornika i biegłego

Kazus	Prawnik		Komornik
	Czy zastępstwo jest obowiązkowe?	Średnie koszty	Czy zastępstwo jest obowiązkowe?	Koszty przed wydaniem orzeczenia	Koszty po wydaniu orzeczenia
Kazus A	Zastępstwo przez prawnika nie jest obowiązkowe.	Zob. powyżej część dotycząca przepisów w zakresie opłat pobieranych przez przedstawicieli zawodów prawniczych	Nie	Nie	Nie. Komornicy wykonują swoje zadania wyłącznie po wydaniu tytułów wykonawczych. Koszty egzekucji: 60 LTL, której to kwoty komornik może domagać się w każdym przypadku egzekucji, 200 LTL tytułem wynagrodzenia komornika, a także inne koszty egzekucji w zależności od rodzaju i liczby czynności egzekucyjnych.
Kazus B	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej

Kazus	Biegły
	Czy korzystanie z jego pomocy jest obowiązkowe?	Koszty
Kazus A	Sąd może powołać biegłego lub zlecić przygotowanie ekspertyzy w kwestiach, które wymagają specjalistycznej wiedzy z dziedziny nauk ścisłych, medycyny, nauk humanistycznych, inżynierii lub rzemiosła, z uwzględnieniem opinii uczestników postępowania.	Strona składająca odnośny wniosek obowiązana jest wnieść z góry kaucję w kwocie ustalonej przez sąd. Rząd lub upoważniona instytucja ustalają maksymalną wysokość wydatków. Sąd zasądza zwrot kosztów postępowania poniesionych przez stronę wygrywającą od strony przeciwnej nawet wówczas, gdy druga strona jest zwolniona z obowiązku zapłaty kosztów postępowania na rzecz państwa.
Kazus B	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej

Zwrot kosztów poniesionych przez świadków, koszty gwarancji lub zabezpieczenia i inne właściwe opłaty

Kazus	Zwrot kosztów poniesionych przez świadków		Gwarancja lub zabezpieczenie		Inne opłaty
	Czy świadkom zwraca się poniesione przez nich koszty?	Koszt	Czy istnieją, w jakich przypadkach i jak często są stosowane?	Koszt	Opis	Koszt
Kazus A	Tak, kwoty wypłacane świadkom są dodawane do kwoty wydatków związanych z rozpoznaniem sprawy.	Zob. powyżej część dotycząca wynagrodzenia biegłych	Zob. powyżej część dotycząca wynagrodzenia biegłych	Sąd musi uwzględnić sytuację materialną strony płacącej. Kwota zależy od charakteru czynności procesowych i nie może przekroczyć 100 000 LTL.	Inne koszty obejmują: 1) kontrolę na miejscu; 2) poszukiwania pozwanego; 3) doręczenie dokumentów sądowych; 4) wykonanie orzeczenia sądu; 5) zwrot kosztów pracy kuratora; 6) inne niezbędne i zasadne koszty.	Zob. powyżej część dotycząca biegłych. Koszty poszukiwania pozwanego obowiązana jest pokryć strona, która wniosła o wszczęcie poszukiwań lub sąd. Zob. część dotycząca opłat na rzecz komorników. Kurator ma prawo do otrzymania wynagrodzenia z tytułu zastępstwa zgodnie ze stawkami i procedurami ustanowionymi przez rząd lub jego upoważnioną instytucję. Koszty zastępstwa ponosi strona, na wniosek której kurator został powołany i która obowiązana jest pokryć swoje koszty zastępstwa z góry.
Kazus B	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej

Koszty pomocy prawnej i zwrot innych kosztów

Kazus	Pomoc prawna
	Kiedy i pod jakimi warunkami ma zastosowanie?	Kiedy pomoc obejmuje całość kosztów?	Warunki?
Kazus A	Istnieje możliwość wnioskowania o udzielenie podstawowej pomocy prawnej zgodnie z opisem powyżej w części dotyczącej pomocy prawnej. Prawo do uzyskania dodatkowej pomocy prawnej przysługuje na warunkach określonych powyżej w części dotyczącej pomocy prawnej.	Państwo gwarantuje pokrycie 100% kosztów podstawowej pomocy prawnej. Koszty dodatkowej pomocy prawnej uwzględniają sytuację majątkową i dochody danej osoby (zob. powyżej część dotycząca pomocy prawnej).	Osoby, które chcą uzyskać podstawową pomoc prawną mogą składać wnioski do organu wykonawczego gminy, właściwego dla zadeklarowanego miejsca pobytu. Osoby, które chcą uzyskać dodatkową pomoc prawną muszą złożyć wniosek wraz z uzasadniającymi go dokumentami potwierdzającymi przysługujące im prawo do uzyskania dodatkowej pomocy prawnej.
Kazus B	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej

Kazus	Zwrot kosztów
	Czy strona wygrywająca sprawę może otrzymać zwrot kosztów postępowania?	Jakie koszty nigdy nie podlegają zwrotowi?	Czy istnieją sytuacje, w których koszty pomocy prawnej należy zwrócić organizacji jej udzielającej?
Kazus A	Strona wygrywająca może otrzymać zwrot kosztów postępowania od strony przegrywającej.	Koszty zagwarantowanej przez państwo pomocy prawnej oraz koszty poniesione przez dłużnika w procesie egzekucji.	W przypadku, gdy udzielanie dodatkowej pomocy prawnej zostaje zakończone z powodów, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt. 1, 2 oraz 6 ustawy. Od osoby, której pomoc została udzielona może zostać zasądzony zwrot kosztów zgodnie z procedurą przewidzianą w stosownych przepisach prawa. W przypadku, gdy świadczenia z tytułu ubezpieczenia wypłacane są po pokryciu kosztów, koszty dodatkowej pomocy prawnej muszą zostać zwrócone do budżetu państwa w terminie jednego miesiąca od daty wypłaty świadczenia z tytułu ubezpieczenia zgodnie z procedurą ustanowioną przez Ministra Sprawiedliwości. Jeżeli dana osoba nie wywiąże się z obowiązku zwrotu tychże kosztów, będą one musiały zostać odzyskane zgodnie z procedurą przewidzianą w przepisach prawa. W sytuacji, gdy została przyznana dodatkowa pomoc prawna (art. 12 pkt 6 ustawy), ale uległy zmianie okoliczności (w art. 11 ust. 2 pkt 1), wówczas dana osoba obowiązana jest dokonać zwrotu kwoty dodatkowej pomocy prawnej do budżetu państwa w terminie ustalonym przez odnośne służby. W razie niewywiązania się z tego obowiązku przedmiotowe koszty zostaną odzyskane zgodnie z wymaganą przepisami prawa procedurą. W przypadku gdy zostało pokryte 50% kosztów dodatkowej pomocy prawnej, a wnioskodawca nie wniesie swojego wkładu w wysokości 50% kosztów postępowania cywilnego lub administracyjnego w wymaganym terminie, sprawa może zostać umorzona bez wydawania przez sąd decyzji w odniesieniu do meritum sprawy, zaś wnioskodawca będzie obowiązany zwrócić koszty udzielonej dodatkowej pomocy prawnej w terminie ustalonym przez odnośne służby. Państwo będzie reprezentowane przez służby ds. pomocy prawnej.

Kazus

Zwrot kosztów

Czy strona wygrywająca sprawę może otrzymać zwrot kosztów postępowania?

Jakie koszty nigdy nie podlegają zwrotowi?

Czy istnieją sytuacje, w których koszty pomocy prawnej należy zwrócić organizacji jej udzielającej?

Kazus A

Strona wygrywająca może otrzymać zwrot kosztów postępowania od strony przegrywającej.

Koszty zagwarantowanej przez państwo pomocy prawnej oraz koszty poniesione przez dłużnika w procesie egzekucji.

W przypadku, gdy udzielanie dodatkowej pomocy prawnej zostaje zakończone z powodów, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt. 1, 2 oraz 6 ustawy. Od osoby, której pomoc została udzielona może zostać zasądzony zwrot kosztów zgodnie z procedurą przewidzianą w stosownych przepisach prawa.

W przypadku, gdy świadczenia z tytułu ubezpieczenia wypłacane są po pokryciu kosztów, koszty dodatkowej pomocy prawnej muszą zostać zwrócone do budżetu państwa w terminie jednego miesiąca od daty wypłaty świadczenia z tytułu ubezpieczenia zgodnie z procedurą ustanowioną przez Ministra Sprawiedliwości. Jeżeli dana osoba nie wywiąże się z obowiązku zwrotu tychże kosztów, będą one musiały zostać odzyskane zgodnie z procedurą przewidzianą w przepisach prawa.

W sytuacji, gdy została przyznana dodatkowa pomoc prawna (art. 12 pkt 6 ustawy), ale uległy zmianie okoliczności (w art. 11 ust. 2 pkt 1), wówczas dana osoba obowiązana jest dokonać zwrotu kwoty dodatkowej pomocy prawnej do budżetu państwa w terminie ustalonym przez odnośne służby. W razie niewywiązania się z tego obowiązku przedmiotowe koszty zostaną odzyskane zgodnie z wymaganą przepisami prawa procedurą.

W przypadku gdy zostało pokryte 50% kosztów dodatkowej pomocy prawnej, a wnioskodawca nie wniesie swojego wkładu w wysokości 50% kosztów postępowania cywilnego lub administracyjnego w wymaganym terminie, sprawa może zostać umorzona bez wydawania przez sąd decyzji w odniesieniu do meritum sprawy, zaś wnioskodawca będzie obowiązany zwrócić koszty udzielonej dodatkowej pomocy prawnej w terminie ustalonym przez odnośne służby. Państwo będzie reprezentowane przez służby ds. pomocy prawnej.

Koszty tłumaczenia pisemnego i ustnego

Kazus	Tłumaczenie pisemne		Tłumaczenie ustne
	Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne?	Szacunkowy koszt?	Kiedy i pod jakimi warunkami jest ono konieczne?	Szacunkowy koszt?
Kazus A	Wszystkie dokumenty sądowe wraz z załącznikami muszą być przedłożone w sądzie w języku urzędowym państwa.	Strona, której dokumenty sądowe muszą zostać przetłumaczone na język obcy, obowiązana jest wnieść z góry ustaloną przez sąd kaucję na poczet kosztów postępowania. Jeżeli obie strony składają wnioski, wówczas obie będą obowiązane wnieść przedmiotową kaucję w równych częściach.	Osoby, które nie władają językiem urzędowym mają zagwarantowane prawo do korzystania w toku postępowania z usług w zakresie tłumaczenia pisemnego i ustnego.	Sąd ma obowiązek dokonać zapłaty należności wobec tłumaczy ustnych/pisemnych ze środków budżetu państwa.
Kazus B	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej	Analogicznie jak w sytuacji krajowej

Ostatnia aktualizacja: 07/04/2023

Za wersję tej strony w języku danego kraju odpowiada właściwe państwo członkowskie. Tłumaczenie zostało wykonane przez służby Komisji Europejskiej. Jeżeli właściwy organ krajowy wprowadził jakieś zmiany w wersji oryginalnej, mogły one jeszcze nie zostać uwzględnione w tłumaczeniu. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności w odniesieniu do danych lub informacji, które niniejszy dokument zawiera, lub do których się odnosi. Informacje na temat przepisów dotyczących praw autorskich, które obowiązują w państwie członkowskim odpowiedzialnym za niniejszą stronę, znajdują się w informacji prawnej.