Επίδοση ή κοινοποίηση εγγράφων: επίσημη διαβίβαση νομικών εγγράφων

1 Τι σημαίνει στην πράξη ο νομικός όρος «επίδοση ή κοινοποίηση εγγράφων»; Γιατί υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες για την «επίδοση ή κοινοποίηση εγγράφων»;

Ουσιαστικά, με τον όρο «επίδοση ή κοινοποίηση εγγράφων» νοείται η με τον προσήκοντα τρόπο επίδοση ή κοινοποίηση εγγράφων που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο δικαστικής διαδικασίας.

Οι σχετικές διατάξεις καθορίζουν τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται ούτως ώστε:

• τα έγγραφα να επιδίδονται ή να κοινοποιούνται με τον τρόπο που έχει εγκρίνει το δικαστήριο
• να θεσπισθεί μηχανισμός που να επιτρέπει στους διαδίκους να αποδεικνύουν ότι ένα συγκεκριμένο έγγραφο έχει ή δεν έχει επιδοθεί ή κοινοποιηθεί
• να καθοριστεί χρονοδιάγραμμα εντός του οποίου μπορεί να γίνει δεκτό ότι πραγματοποιήθηκε η επίδοση ή κοινοποίηση του εκάστοτε εγγράφου (π.χ. στην περίπτωση της προσωπικής επίδοσης ή κοινοποίησης, αυτή θεωρείται ότι πραγματοποιήθηκε την ίδια ημέρα, εκτός αν έγινε μετά τις 5 μ.μ. εργάσιμης ημέρας ή κατά τη διάρκεια Σαββάτου, Κυριακής ή άλλης επίσημης αργίας, οπότε θεωρείται ότι η επίδοση ή κοινοποίηση πραγματοποιήθηκε την επόμενη εργάσιμη ημέρα).

2 Ποια έγγραφα πρέπει να επιδοθούν ή να κοινοποιηθούν επισήμως;

Στα έγγραφα που σύμφωνα με τον νόμο πρέπει υποχρεωτικά να επιδίδονται ή να κοινοποιούνται περιλαμβάνονται το έντυπο της αγωγής και τα συνοδευτικά του έγγραφα, τα αμυντικά δικόγραφα των διαδίκων, τα απαντητικά δικόγραφα, οι γραπτές αιτήσεις, οι αναφορές, τα βουλεύματα, καθώς και οι έγγραφες καταθέσεις μαρτύρων και οι ένορκες βεβαιώσεις (οσάκις προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στη δίκη).

3 Ποιος είναι υπεύθυνος για την επίδοση ή την κοινοποίηση ενός εγγράφου;

Υπεύθυνος για την επίδοση ή κοινοποίηση εγγράφου είναι ο διάδικος που το κατήρτισε. Για παράδειγμα, το έντυπο της αγωγής πρέπει να επιδίδεται ή να κοινοποιείται με ενέργειες του ενάγοντα ή δεόντως εξουσιοδοτημένου συνηγόρου του. Το ανώτατο δικαστήριο του Γιβραλτάρ (Supreme Court of Gibraltar) δεν προβαίνει σε επιδόσεις ή κοινοποιήσεις εγγράφων.

4 Έρευνες σχετικά με τη διεύθυνση

4.1 Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1393/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Νοεμβρίου 2007, περί επιδόσεως και κοινοποιήσεως στα κράτη μέλη δικαστικών και εξωδίκων πράξεων σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις, προσπαθεί η αρχή στην οποία υποβάλλεται η αίτηση στο εν λόγω κράτος μέλος, με δική της πρωτοβουλία, να διαπιστώσει το πού βρίσκεται ο παραλήπτης των προς επίδοση ή κοινοποίηση εγγράφων, εάν ο παραλήπτης δεν διαμένει πλέον στη διεύθυνση που είναι γνωστή στην αιτούσα αρχή;

Δεδομένου ότι το Γιβραλτάρ δεν διαθέτει μητρώο διευθύνσεων κατά το πρότυπο πολλών άλλων κρατών μελών, η αρχή στην οποία υποβάλλεται η αίτηση στο Γιβραλτάρ δεν μπορεί να εξεύρει τη διεύθυνση του παραλήπτη των προς επίδοση ή κοινοποίηση εγγράφων. Ωστόσο, σε περίπτωση που τα έγγραφα πρέπει να επιδοθούν ή να κοινοποιηθούν σε εταιρεία και όταν οι αποδέκτες στη δηλωθείσα διεύθυνση αρνούνται να δεχτούν την επίδοση ή την κοινοποίηση, η υπηρεσία παραλαβής στο Γιβραλτάρ δύναται να εντοπίσει την καταστατική έδρα της εταιρείας (εάν είναι διαφορετική) και μπορεί να επιδώσει ή να κοινοποιήσει τα έγγραφα στη διεύθυνση αυτή.

4.2 Οι αλλοδαπές δικαστικές αρχές ή/και οι διάδικοι έχουν πρόσβαση σε μητρώα ή υπηρεσίες σε αυτό το κράτος μέλος που επιτρέπουν τη διαπίστωση της τρέχουσας διεύθυνσης ενός προσώπου; Εάν ναι, ποια μητρώα ή υπηρεσίες υπάρχουν και ποια διαδικασία ακολουθείται; Ποιο είναι το ύψος των τελών, εάν προβλέπονται, που πρέπει να καταβάλλονται;

Όπως προαναφέρθηκε, το Γιβραλτάρ δεν διαθέτει μητρώο διευθύνσεων. Για την εξεύρεση της διεύθυνσης φυσικού προσώπου, είναι αναγκαίο να χρησιμοποιούνται υπάλληλοι που μπορούν να εντοπίζουν τα άτομα ή να χρησιμοποιείται ο τηλεφωνικός κατάλογος που διαθέτει ορισμένα στοιχεία διευθύνσεων. Οι αναζητήσεις, όπως τα τηλεφωνικά αρχεία, είναι δωρεάν. Για άλλες αναζητήσεις απαιτείται η καταβολή τέλους. Για να βρείτε την καταστατική έδρα εταιρείας πρέπει να πραγματοποιήσετε αναζήτηση στο μητρώο εταιρειών (Companies House), η οποία δεν είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο.

4.3 Με ποιον τρόπο οι αρχές του εν λόγω κράτους μέλους χειρίζονται παραγγελία που έχει διαβιβαστεί βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1206/2001 του Συμβουλίου, της 28ης Μαΐου 2001, για τη συνεργασία μεταξύ των δικαστηρίων των κρατών μελών κατά τη διεξαγωγή αποδείξεων σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις, η οποία αποσκοπεί στην ανακάλυψη της τρέχουσας διεύθυνσης ενός προσώπου;

Όχι, δεν είναι δυνατή η αναζήτηση διεύθυνσης στο Γιβραλτάρ μέσω του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1206/2001 του Συμβουλίου.

5 Ποια είναι η κανονική μέθοδος επίδοσης ή κοινοποίησης του εγγράφου στην πράξη; Υπάρχουν εναλλακτικές μέθοδοι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν (εκτός από τη μη αυτοπρόσωπη επίδοση ή κοινοποίηση που αναφέρεται κατωτέρω στο σημείο 6);

Η επίδοση ή κοινοποίηση εγγράφων πραγματοποιείται κατά κανόνα με τους εξής τρόπους:

• με προσωπική επίδοση
• με συστημένη επιστολή
• με τηλεομοιοτυπία (φαξ) ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο επικοινωνίας·
• με οποιαδήποτε εναλλακτική μέθοδο που διατάσσεται από δικαστή.

Οι διαταγές ασφαλιστικών μέτρων και οι λοιπές δικαστικές παραγγελίες οι οποίες συνοδεύονται από την απειλή ποινικών κυρώσεων πρέπει να επιδίδονται προσωπικά.

6 Η ηλεκτρονική επίδοση ή κοινοποίηση εγγράφων (επίδοση ή κοινοποίηση δικαστικών ή εξωδίκων πράξεων με μέσα εξ αποστάσεως ηλεκτρονικής επικοινωνίας, όπως ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ασφαλή εφαρμογή που βασίζεται στο Διαδίκτυο, φαξ, SMS κλπ.) επιτρέπεται σε αστικές υποθέσεις; Εάν ναι, για ποιους τύπους διαδικασίας προβλέπεται η μέθοδος αυτή; Υπάρχουν περιορισμοί όσον αφορά τη διαθεσιμότητα/πρόσβαση σε αυτή τη μέθοδο επίδοσης ή κοινοποίησης εγγράφων ανάλογα με το ποιος είναι ο παραλήπτης (επαγγελματίας του νομικού κλάδου, νομικό πρόσωπο, εταιρεία ή άλλος επιχειρηματικός φορέας κλπ.);

Η επίδοση ή κοινοποίηση μπορεί να πραγματοποιηθεί με τηλεομοιοτυπία (φαξ), εφόσον ο διάδικος ή ο νόμιμος αντιπρόσωπός του έχει προηγουμένως δηλώσει εγγράφως στον διάδικο που επιθυμεί να προβεί στην επίδοση ή κοινοποίηση ότι συμφωνεί αυτή να γίνει με τηλεομοιοτυπία (φαξ). Παρόμοια διάταξη ισχύει για την επίδοση ή κοινοποίηση με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, μολονότι η δικονομία ορίζει ότι αυτή η μέθοδος επιτρέπεται μόνον εφόσον αμφότεροι οι διάδικοι ενεργούν μέσω νομίμου αντιπροσώπου.

7 «Μη αυτοπρόσωπη» επίδοση

7.1 Η νομοθεσία του εν λόγω κράτους μέλους επιτρέπει άλλες μεθόδους επίδοσης ή κοινοποίησης σε περιπτώσεις στις οποίες δεν κατέστη δυνατή η επίδοση ή κοινοποίηση των εγγράφων στον παραλήπτη (π.χ. κοινοποίηση στη διεύθυνση κατοικίας, στο γραφείο δικαστικού επιμελητή, μέσω ταχυδρομείου ή με θυροκόλληση);

Λεπτομερείς πληροφορίες για τους κανόνες και τις διαδικασίες επίδοσης ή κοινοποίησης στο Γιβραλτάρ παρέχονται στο Μέρος 6 των Κανόνων Πολιτικής Δικονομίας.

Όταν οι αιτήσεις επίδοσης ή κοινοποίησης παραλαμβάνονται από άλλα κράτη μέλη, ο συνήθης τρόπος επίδοσης ή κοινοποίησης στο Γιβραλτάρ είναι η προσωπική επίδοση ή κοινοποίηση από δικαστικό επιμελητή. Όταν αυτό δεν καθίσταται εφικτό, ο δικαστής μπορεί να εγκρίνει άλλον τρόπο επίδοσης ή κοινοποίησης, συνήθως με απλό ταχυδρομείο στη συγκεκριμένη διεύθυνση (εάν αυτή είναι η συνήθης ή η τελευταία γνωστή διεύθυνση του προς επίδοση ή κοινοποίηση προσώπου).

Διαφορετικά, η επίδοση ή κοινοποίηση μπορεί να πραγματοποιηθεί με άλλη μέθοδο παράδοσης που επιτυγχάνει παράδοση την επόμενη εργάσιμη ημέρα ή με τηλεομοιοτυπία (φαξ) ή άλλα μέσα ηλεκτρονικής επικοινωνίας. Όταν το δικαστήριο κρίνει ότι υπάρχει βάσιμος λόγος να επιτρέψει την επίδοση με μέθοδο ή σε τόπο που κανονικά δεν επιτρέπεται σύμφωνα με τους Κανόνες Πολιτικής Δικονομίας, το δικαστήριο μπορεί να εκδώσει διαταγή που επιτρέπει την επίδοση ή κοινοποίηση με εναλλακτική μέθοδο ή σε εναλλακτικό τόπο.

7.2 Εάν χρησιμοποιούνται άλλες μέθοδοι, πότε θεωρείται ότι τα έγγραφα έχουν επιδοθεί ή κοινοποιηθεί;

Υπό κανονικές συνθήκες ταχυδρομικής επίδοσης ή κοινοποίησης ή άλλης μεθόδου παράδοσης που επιτρέπει παράδοση την επόμενη εργάσιμη ημέρα, τα έγγραφα θεωρείται ότι επιδίδονται ή κοινοποιούνται τη δεύτερη ημέρα μετά την ταχυδρόμησή τους, την παράδοση ή τη συλλογή τους από τον οικείο πάροχο υπηρεσιών, υπό την προϋπόθεση ότι η εν λόγω ημέρα είναι εργάσιμη ημέρα ή την επόμενη εργάσιμη ημέρα μετά την ημέρα αυτή. Όταν η επίδοση ή κοινοποίηση πραγματοποιείται με τηλεομοιοτυπία (φαξ) ή με άλλη ηλεκτρονική μέθοδο, εάν αποσταλεί πριν από τις 16.30 σε εργάσιμη ημέρα θεωρείται ότι η επίδοση ή η κοινοποίηση πραγματοποιείται την ημέρα αυτή, ή σε κάθε άλλη περίπτωση την επόμενη εργάσιμη ημέρα από την ημέρα αποστολής της. Όταν χρησιμοποιείται εναλλακτική μέθοδος επίδοσης ή κοινοποίησης, η διαταγή του δικαστηρίου προσδιορίζει τη μέθοδο και την ημερομηνία κατά την οποία θεωρείται ότι πραγματοποιήθηκε η επίδοση ή η κοινοποίηση.

7.3 Αν μια άλλη μέθοδος επίδοσης ή κοινοποίησης είναι η κατάθεση των εγγράφων σε συγκεκριμένο τόπο (π.χ. σε ταχυδρομικό γραφείο) πώς ενημερώνεται ο παραλήπτης για την εν λόγω κατάθεση;

Η κατάθεση εγγράφων σε συγκεκριμένο τόπο (π.χ. ταχυδρομείο) δεν αποτελεί συνήθως εναλλακτική μέθοδο επίδοσης ή κοινοποίησης. Εάν τα έγγραφα έχουν επιδοθεί ή κοινοποιηθεί με συστημένη επιστολή και δεν έχουν παραδοθεί, η διαδικασία μέσω της οποίας ενημερώνεται ο παραλήπτης, παρατίθεται στην ενότητα 8 κατωτέρω.

7.4 Εάν ο παραλήπτης αρνείται να δεχθεί την επίδοση ή την κοινοποίηση των εγγράφων, ποιες είναι οι συνέπειες; Τα έγγραφα λογίζονται ως επιδοθέντα ή κοινοποιηθέντα, αν η άρνηση δεν ήταν νόμιμη;

Υπό την προϋπόθεση ότι έχει εγκριθεί μέθοδος επίδοσης ή κοινοποίησης από το δικαστήριο, η ημερομηνία κατά την οποία η επίδοση ή η κοινοποίηση θεωρείται πραγματοποιηθείσα ισχύει ανεξάρτητα από το αν ο παραλήπτης αποδέχεται ή όχι την επίδοση ή κοινοποίηση.

8 Επίδοση ή κοινοποίηση ταχυδρομικώς από το εξωτερικό (άρθρο 14 του κανονισμού για την επίδοση ή κοινοποίηση)

8.1 Εάν η ταχυδρομική υπηρεσία παραδίδει έγγραφο που έχει αποσταλεί από το εξωτερικό σε παραλήπτη σε αυτό το κράτος μέλος, σε περίπτωση όπου απαιτείται απόδειξη παραλαβής (άρθρο 14 του κανονισμού για την επίδοση ή κοινοποίηση), η ταχυδρομική υπηρεσία παραδίδει το έγγραφο μόνο στον παραλήπτη αυτοπροσώπως ή μπορεί επίσης, σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες ταχυδρομικής παράδοσης, να παραδώσει το έγγραφο και σε άλλο πρόσωπο στην ίδια διεύθυνση;

Η συστημένη αποστολή από τα Ταχυδρομεία του Γιβραλτάρ απευθύνεται σε ορισμένο φυσικό πρόσωπο, το οποίο λαμβάνει ειδοποιητήριο να παραλάβει επιστολή/δέμα το οποίο παραδίδεται μόνο στο συγκεκριμένο πρόσωπο κατόπιν επίδειξης της ταυτότητάς του.

8.2 Σύμφωνα με τους κανόνες ταχυδρομικής παράδοσης σε αυτό το κράτος μέλος, πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί η επίδοση ή κοινοποίηση εγγράφων από το εξωτερικό, βάσει του άρθρου 14 του κανονισμού αριθ. 1393/2007 για την επίδοση ή κοινοποίηση, εάν ούτε ο παραλήπτης ούτε οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο εξουσιοδοτημένο για την παραλαβή (εάν επιτρέπεται βάσει των εθνικών κανόνων ταχυδρομικής παράδοσης — βλ. παραπάνω) δεν βρίσκεται στη διεύθυνση όπου πρέπει να γίνει η παράδοση;

Αν το άτομο στο οποίο αποστέλλεται το ειδοποιητήριο δεν παρουσιαστεί αυτοπροσώπως στο ταχυδρομείο, δεν υπάρχει άλλος τρόπος πραγματοποίησης της επίδοσης ή κοινοποίησης.

8.3 Το ταχυδρομικό κατάστημα προβλέπει συγκεκριμένο χρονικό διάστημα για την παραλαβή των εγγράφων πριν επιστρέψει τα έγγραφα στον αποστολέα ως ανεπίδοτα; Εάν ναι, πώς ενημερώνεται ο παραλήπτης ότι υπάρχει αλληλογραφία για αυτόν προς παραλαβή από το ταχυδρομικό κατάστημα;

Ναι, μετά την αποστολή του πρώτου «ειδοποιητηρίου παραλαβής» στον αποδέκτη, χορηγείται σ’ αυτόν προθεσμία είκοσι οκτώ ημερών για την παραλαβή των εγγράφων πριν από την αποστολή δεύτερου «ειδοποιητηρίου παραλαβής». Εάν μετά από άλλες επτά ημέρες τα έγγραφα δεν έχουν παραληφθεί, τα εν λόγω έγγραφα επιστρέφονται ως ανεπίδοτα.

Ο παραλήπτης ενημερώνεται με κάρτα γνωστοποίησης που αποστέλλεται στη διεύθυνσή του.

9 Υπάρχει έγγραφη απόδειξη της επίδοσης ή κοινοποίησης του εγγράφου;

Όταν η δικονομία ορίζει ότι η επίδοση ή κοινοποίηση πρέπει να αποδεικνύεται, πρέπει να προσκομίζεται σχετικό αποδεικτικό επίδοσης ή κοινοποίησης. Σ’ αυτό είναι σκόπιμο να αναφέρεται ότι το εκάστοτε έγγραφο δεν επεστράφη ανεπίδοτο, να διευκρινίζεται η μέθοδος επίδοσης ή κοινοποίησης που χρησιμοποιήθηκε καθώς και η ημερομηνία κατά την οποία το έγγραφο ταχυδρομήθηκε, επιδόθηκε ή κοινοποιήθηκε προσωπικά, εστάλη με τηλεομοιοτυπία (φαξ) ή παραδόθηκε σε προβλεπόμενο από τον νόμο τόπο. Για τον σκοπό αυτόν είναι διαθέσιμο ειδικό έντυπο.

Όταν πραγματοποιείται προσωπική επίδοση ή κοινοποίηση του εντύπου της αγωγής, ο ενάγων υποχρεούται να προσκομίσει αποδεικτικό επίδοσης ή κοινοποίησης εντός 21 ημερών από την επίδοση ή κοινοποίηση του εντύπου της αγωγής. Ο ενάγων, σε περίπτωση που δεν το πράξει, χάνει τη δυνατότητα έκδοσης δικαστικής απόφασης ερήμην του εναγομένου.

10 Τι συμβαίνει αν για κάποιο λόγο ο παραλήπτης δεν παραλάβει το έγγραφο ή η επίδοση ή κοινοποίηση γίνει κατά παράβαση των προβλεπόμενων διατάξεων (π.χ. η επίδοση ή η κοινοποίηση έγινε προς κάποιον τρίτο); Μπορεί η επίδοση ή η κοινοποίηση να είναι παρά ταύτα έγκυρη (π.χ. μπορεί να θεραπευθεί παράβαση των διατάξεων του νόμου) ή πρέπει να επιχειρηθεί νέα επίδοση ή κοινοποίηση;

Κανονικά, πρέπει να επιχειρηθεί νέα επίδοση ή κοινοποίηση, υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχει εκπνεύσει η σχετική προθεσμία.

Εντούτοις, σε εξαιρετικές περιπτώσεις το ανώτατο δικαστήριο (Supreme Court) έχει την εξουσία να χορηγήσει απαλλαγή από την υποχρέωση επίδοσης ή κοινοποίησης. Αυτό μπορεί να συμβεί, για παράδειγμα, αν ο εναγόμενος έχει ενημερωθεί προσηκόντως και πλήρως για την εις βάρος του αγωγή αλλά ο ενάγων δεν προέβη στην επίδοση ή κοινοποίηση εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, π.χ. λόγω της επίδοσης ή κοινοποίησης σε λανθασμένη διεύθυνση.

11 Πρέπει να πληρώσω για την επίδοση ή κοινοποίηση ενός εγγράφου και, αν ναι, πόσο;

Όταν η επίδοση ή κοινοποίηση πραγματοποιείται από διάδικο ή από τον συνήγορό του, τα σχετικά έξοδα βαρύνουν τον εν λόγω διάδικο. Τα έξοδα εξαρτώνται από τη μέθοδο επίδοσης ή κοινοποίησης που χρησιμοποιείται κάθε φορά.