Νομική συνδρομή

1 Ποια έξοδα συνεπάγονται οι νομικές διαδικασίες και ποιος πρέπει να τα επωμισθεί κανονικά;

Τα έξοδα του δευτεροβάθμιου ευεργετήματος της πενίας (antrinė teisinė pagalba) είναι έξοδα από την καταβολή των οποίων απαλλάσσεται ο αιτών, ήτοι: τα έξοδα της δίκης σε αστικές διαδικασίες, τα έξοδα συνταγματικής διαδικασίας, τα έξοδα διοικητικών διαδικασιών, τα έξοδα δικαστικών υποθέσεων που αφορούν διοικητική παράβαση, τα έξοδα που σχετίζονται με την εκδίκαση πολιτικής αγωγής που ασκείται σε ποινική υπόθεση, τα έξοδα υπεράσπισης και εκπροσώπησης σε διαδικασίες (συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών έφεσης και αναίρεσης, ανεξάρτητα από το ποιος τις ασκεί), τα έξοδα της διαδικασίας εκτέλεσης, όπως ορίζονται στις οδηγίες για την εκτέλεση αποφάσεων, οι οποίες εγκρίνονται από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, και τα έξοδα που σχετίζονται με τη σύνταξη διαδικαστικών εγγράφων, τη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων, τη μετάφραση και την εκπροσώπηση σε προκαταρκτικές διαδικασίες εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών, όταν η εν λόγω διαδικασία προβλέπεται από τον νόμο ή τη δικαστική απόφαση. Καταβάλλονται επίσης έξοδα ταξιδίου όταν η παρουσία του αιτούντος είναι υποχρεωτική, όπως προβλέπεται από τον νόμο ή αναγνωρίζεται από το δικαστήριο.

Σε διασυνοριακές διαφορές σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, το ευεργέτημα της πενίας με την εγγύηση του Δημοσίου καλύπτει:

1. τα έξοδα διερμηνείας·
2. τα έξοδα μετάφρασης της αίτησης χορήγησης του ευεργετήματος της πενίας και των δικαιολογητικών εγγράφων·
3. τα έξοδα μετάφρασης των ουσιωδών διαδικαστικών εγγράφων που ζητούνται από το δικαστήριο ή την αρμόδια αρχή και υποβάλλονται από τον αιτούντα·
4. τα έξοδα ταξιδίου που βαρύνουν τον αιτούντα όταν τα πρόσωπα που συνδέονται με την υπόθεση του αιτούντος υποχρεούνται να είναι παρόντα ενώπιον του δικαστηρίου βάσει του λιθουανικού δικαίου ή δικαστικής απόφασης και το δικαστήριο αποφασίζει ότι τα εν λόγω πρόσωπα δεν μπορούν να εξεταστούν προς ικανοποίηση του δικαστηρίου με οποιονδήποτε άλλον τρόπο.

Σε διασυνοριακές διαφορές στις οποίες ο αιτών έχει την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του στη Δημοκρατία της Λιθουανίας, το ευεργέτημα της πενίας με την εγγύηση του Δημοσίου καλύπτει τα έξοδα που σχετίζονται με:

1. το ευεργέτημα της πενίας που χορηγήθηκε στη Λιθουανία πριν από την παραλαβή αίτησης χορήγησης του ευεργετήματος της πενίας σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο οποίο εκδικάζεται η υπόθεση ή πρόκειται να εκτελεστεί η απόφαση·
2. τη μετάφραση της αίτησης χορήγησης του ευεργετήματος της πενίας και των δικαιολογητικών εγγράφων.

Εάν δικαιούστε 100 % δευτεροβάθμιο ευεργέτημα της πενίας χρηματοδοτούμενο από το Δημόσιο, εξαιρείστε από την καταβολή αυτών των εξόδων. Εάν δικαιούστε μερικό μόνο ευεργέτημα της πενίας, θα πρέπει να καταβάλετε οι ίδιοι το υπόλοιπο των εξόδων.

2 Τι είναι ακριβώς το ευεργέτημα της πενίας;

Το πρωτοβάθμιο ευεργέτημα της πενίας (pirminė teisinė pagalba), το δευτεροβάθμιο ευεργέτημα της πενίας (antrinė teisinė pagalba) και η εξωδικαστική διαμεσολάβηση με την εγγύηση του Δημοσίου (valstybės užtikrinama neteisminė mediacija) χορηγούνται σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στον νόμο της Δημοκρατίας της Λιθουανίας περί του ευεργετήματος της πενίας με την εγγύηση του Δημοσίου (Lietuvos Respublikos valstybės garantuojamos teisinės pagalbos įstatymas).

Εάν χρειάζεστε νομικές πληροφορίες, νομικές συμβουλές, προετοιμασία εγγράφων για κρατικές ή δημοτικές αρχές, συνδρομή για την εξωδικαστική επίλυση διαφορών ή προετοιμασία συμφωνίας διακανονισμού θα πρέπει να υποβάλετε αίτηση χορήγησης πρωτοβάθμιου ευεργετήματος της πενίας. Οι φορείς παροχής πρωτοβάθμιου ευεργετήματος της πενίας συντάσσουν επίσης αιτήσεις συναινετικού διαζυγίου, συμφωνίες διαζυγίου, αιτήσεις έκδοσης δικαστικής διαταγής, ενστάσεις κατά των αιτήσεων των πιστωτών, αιτήσεις για δικαστική άδεια πώλησης ή εμπράγματης επιβάρυνσης ακίνητης περιουσίας, αιτήσεις για δικαστική άδεια αποδοχής κληρονομίας και αιτήσεις προηγούμενης δικαστικής άδειας για τη διενέργεια συναλλαγών που αφορούν την περιουσία προσώπου το οποίο είναι ανίκανο προς δικαιοπραξία ή έχει περιορισμένη δικαιοπρακτική ικανότητα σε συγκεκριμένο τομέα.

Το πρωτοβάθμιο ευεργέτημα της πενίας παρέχεται σε κάθε λιθουανικό δήμο.

Εάν χρειάζεστε προετοιμασία διαδικαστικών εγγράφων, υπεράσπιση ή εκπροσώπηση από δικηγόρο σε νομικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών εκτέλεσης, εκπροσώπηση κατά το προκαταρκτικό εξωδικαστικό στάδιο διαφοράς, όταν η διαδικασία αυτή απαιτείται από τον νόμο ή από δικαστική απόφαση, ή απαλλαγή από την καταβολή δικηγορικών αμοιβών, διαδικαστικών και άλλων εξόδων θα πρέπει να υποβάλετε αίτηση χορήγησης δευτεροβάθμιου ευεργετήματος της πενίας.

Θα πρέπει να υποβάλετε αίτηση για εξωδικαστική διαμεσολάβηση με την εγγύηση του Δημοσίου εάν επιδιώκετε φιλικό διακανονισμό αστικής διαφοράς.

Οι αποφάσεις σχετικά με την παροχή δευτεροβάθμιου ευεργετήματος της πενίας ή εξωδικαστικής διαμεσολάβησης με την εγγύηση του Δημοσίου λαμβάνονται από την Υπηρεσία Ευεργετήματος της Πενίας με την Εγγύηση του Δημοσίου (Valstybės garantuojamos teisinės pagalbos tarnyba).

Όλες οι πληροφορίες σχετικά με το ευεργέτημα της πενίας με την εγγύηση του Δημοσίου διατίθενται στο πληροφοριακό σύστημα των υπηρεσιών ευεργετήματος της πενίας (Teisinės pagalbos paslaugų informacinės sistemos – TEISIS): https://teisis.lt/external/home/main.

3 Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση ευεργετήματος της πενίας;

Το πρωτοβάθμιο ευεργέτημα της πενίας χορηγείται σε Λιθουανούς πολίτες, σε πολίτες κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε πρόσωπα που διαμένουν νόμιμα στη Λιθουανία ή σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και σε πρόσωπα που δικαιούνται το εν λόγω ευεργέτημα βάσει διεθνών συμφωνιών στις οποίες η Λιθουανία είναι συμβαλλόμενο μέρος. Όλοι οι προαναφερθέντες έχουν δικαίωμα σε δωρεάν ακρόαση διάρκειας μίας ώρας για το θέμα που τους αφορά, ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση.

Οι πάροχοι πρωτοβάθμιου ευεργετήματος της πενίας θα παρέχουν συμβουλές σχετικά με την εξωδικαστική επίλυση διαφορών, θα παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το νομικό σύστημα, τους νόμους και άλλες νομικές πράξεις, θα βοηθούν στη σύναψη συμβιβασμού, θα βοηθούν στη συμπλήρωση της αίτησης για τη χορήγηση δευτεροβάθμιου ευεργετήματος της πενίας όταν παρίσταται ανάγκη ή θα προετοιμάζουν τα διαδικαστικά έγγραφα που προβλέπονται από τον νόμο. Η χορήγηση πρωτοβάθμιου ευεργετήματος της πενίας απορρίπτεται εάν: οι ισχυρισμοί του αιτούντος είναι προδήλως αβάσιμοι· ο αιτών έχει ήδη λάβει εκτενείς συμβουλές για το ίδιο θέμα· είναι πρόδηλο ότι το πρόσωπο είναι σε θέση να λάβει τη συμβουλή δικηγόρου χωρίς το ευεργέτημα της πενίας με την εγγύηση του Δημοσίου· η αίτηση δεν αφορά τα δικαιώματα και τα έννομα συμφέροντα του ίδιου του προσώπου, εκτός από τις περιπτώσεις εκπροσώπησης που προβλέπονται από τον νόμο· ή γίνεται κατάχρηση του ευεργετήματος της πενίας με την εγγύηση του Δημοσίου ή ουσιαστικών ή δικονομικών δικαιωμάτων.

Το δευτεροβάθμιο ευεργέτημα της πενίας χορηγείται στην ίδια ομάδα προσώπων, αλλά υπόκειται σε αξιολόγηση της ατομικής (ή οικογενειακής) περιουσίας και του ατομικού εισοδήματος.

Δευτεροβάθμιο ευεργέτημα της πενίας μπορεί να χορηγηθεί σε πρόσωπα των οποίων η ατομική (ή οικογενειακή) περιουσία και το ετήσιο ατομικό εισόδημα κατά τους τελευταίους 12 μήνες δεν υπερβαίνουν τα κανονιστικά επίπεδα που καθορίζονται από το λιθουανικό Δημόσιο για τη χορήγηση του ευεργετήματος της πενίας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα πρόσωπα που ζητούν τη χορήγηση δευτεροβάθμιου ευεργετήματος της πενίας πρέπει να παρέχουν λεπτομερή στοιχεία για την κινητή και την ακίνητη περιουσία τους, καθώς και για την περιουσία του/της συζύγου τους.

Ανεξάρτητα από την ατομική (ή οικογενειακή) περιουσία ή το ετήσιο ατομικό εισόδημα, μπορεί να χορηγηθεί δωρεάν δευτεροβάθμιο ευεργέτημα της πενίας, για παράδειγμα σε: θύματα εγκληματικών πράξεων· αποδέκτες κοινωνικών παροχών· πρόσωπα με βαριά αναπηρία ή που αναγνωρίζονται ως ανίκανα προς εργασία ή έχουν συμπληρώσει την ηλικία συνταξιοδότησης και για τα οποία έχει καθοριστεί επίπεδο σημαντικών ειδικών αναγκών σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζει ο νόμος· και άλλα πρόσωπα που απαριθμούνται στο άρθρο 12 του νόμου περί του ευεργετήματος της πενίας με την εγγύηση του Δημοσίου.

Η χορήγηση δευτεροβάθμιου ευεργετήματος της πενίας απορρίπτεται εάν: οι ισχυρισμοί του αιτούντος είναι προδήλως αβάσιμοι· η εκπροσώπηση στην περίπτωση αυτή είναι αλυσιτελής· ο αιτών ζητά αποζημίωση για ηθική βλάβη λόγω δυσφήμισης, χωρίς όμως να έχει υποστεί υλική ζημία· η αίτηση αφορά απαίτηση που απορρέει άμεσα από εμπορικές δραστηριότητες ή δραστηριότητες αυτοαπασχόλησης του αιτούντος· ο αιτών μπορεί να έχει πρόσβαση στις απαιτούμενες νομικές υπηρεσίες χωρίς τη χρήση ευεργετήματος της πενίας με την εγγύηση του Δημοσίου· η αίτηση δεν αφορά προσβολή των δικαιωμάτων του ίδιου του αιτούντος, εκτός από τις περιπτώσεις εκπροσώπησης που προβλέπονται από τον νόμο· η αξίωση για την οποία ζητείται δευτερογενές ευεργέτημα της πενίας μεταβιβάστηκε στον αιτούντα με σκοπό την παροχή ευεργετήματος της πενίας με την εγγύηση του Δημοσίου· ο αιτών καταχράται το ευεργέτημα της πενίας με την εγγύηση του Δημοσίου ή τα ουσιαστικά ή δικονομικά δικαιώματά του· ο αιτών αρνείται να καταβάλει μέρος των πάγιων εξόδων του δευτεροβάθμιου ευεργετήματος πενίας· από την εξέταση της ουσίας της απαίτησης προκύπτει ότι τα ενδεχόμενα έξοδα του δευτεροβάθμιου ευεργετήματος της πενίας θα υπερέβαιναν το ύψος της οικονομικής απαίτησης (οικονομικά συμφέροντα)· ο αιτών έλαβε δευτεροβάθμιο ευεργέτημα της πενίας σε άλλη υπόθεση, αλλά αρνήθηκε να καταβάλει τα πάγια έξοδα του δευτεροβάθμιου ευεργετήματος της πενίας ή μέρος αυτών εντός της ταχθείσας προθεσμίας.

Εξωδικαστική διαμεσολάβηση με την εγγύηση του Δημοσίου μπορεί να πραγματοποιηθεί εάν τουλάχιστον ένα από τα μέρη της διαφοράς δικαιούται δευτεροβάθμιο ευεργέτημα της πενίας.

Σε διασυνοριακές διαφορές, όταν η προσωπική (ή οικογενειακή) περιουσία και το προσωπικό εισόδημα των φυσικών προσώπων που διαμένουν νόμιμα σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπερβαίνουν το κανονιστικό επίπεδο που έχει ορίσει το Δημόσιο, αλλά δηλώνουν ότι δεν είναι σε θέση να επωμιστούν τα έξοδα της διαδικασίας, η Υπηρεσία Ευεργετήματος της Πενίας με την Εγγύηση του Δημοσίου πρέπει να διαπιστώσει κατά πόσον το εν λόγω πρόσωπο είναι σε θέση να καταβάλει τα έξοδα της διαδικασίας, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος διαβίωσης στο άλλο κράτος μέλος στο οποίο κατοικεί ή διαμένει συνήθως το εν λόγω πρόσωπο, και μπορεί να αποφασίσει να χορηγήσει δευτεροβάθμιο ευεργέτημα της πενίας. Στην περίπτωση αυτή, το κατά πόσον ο αιτών δικαιούται ευεργέτημα της πενίας, λαμβανομένων υπόψη της προσωπικής (ή οικογενειακής) περιουσίας του και του ατομικού εισοδήματός του, εκτιμάται σύμφωνα με τη νομοθεσία του τόπου κατοικίας ή συνήθους διαμονής του.

4 Το ευεργέτημα της πενίας χορηγείται για όλα τα είδη διαδικασιών;

Ναι, με εξαίρεση τις διασυνοριακές διαφορές. Σε διασυνοριακές διαφορές, το ευεργέτημα της πενίας με την εγγύηση του Δημοσίου χορηγείται σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις.

5 Υπάρχουν ειδικές διαδικασίες σε περιπτώσεις ανάγκης;

Ναι. Όταν η παρουσία συνηγόρου υπεράσπισης ή εξουσιοδοτημένου εκπροσώπου είναι υποχρεωτική στην ποινική διαδικασία, ο δικηγόρος που παρέχει υπηρεσίες δευτεροβάθμιου ευεργετήματος της πενίας διορίζεται από τον ανακριτή, τον εισαγγελέα ή το δικαστήριο που εκδικάζει την υπόθεση.

6 Πώς μπορώ να λάβω το έντυπο της αίτησης για χορήγηση ευεργετήματος της πενίας;

Το έντυπο αίτησης για δευτεροβάθμιο ευεργέτημα της πενίας, μαζί με τα συμπληρωματικά έγγραφα, και το έντυπο αίτησης για εξωδικαστική διαμεσολάβηση με την εγγύηση του Δημοσίου, μαζί με τα συμπληρωματικά έγγραφα, διατίθενται στον ιστότοπο για το ευεργέτημα της πενίας με την εγγύηση του Δημοσίου: https://vgtpt.lrv.lt/en/links/requests

Για διασυνοριακές διαφορές, το έντυπο αίτησης που πρέπει να υποβληθεί διατίθεται στη διαδικτυακή πύλη της ευρωπαϊκής ηλεκτρονικής δικαιοσύνης.

7 Ποια έγγραφα πρέπει να υποβληθούν μαζί με το έντυπο της αίτησης για χορήγηση ευεργετήματος της πενίας;

Τα έγγραφα που πρέπει να υποβληθούν διατίθενται στον ιστότοπο για το ευεργέτημα της πενίας με την εγγύηση του Δημοσίου: https://vgtpt.lrv.lt/en/links/requests

Για διασυνοριακές διαφορές:

1. Το έντυπο αίτησης χορήγησης του ευεργετήματος της πενίας (το οποίο πρέπει να υπογράφεται από τον αιτούντα ή τον εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπό του, ο οποίος πρέπει να αποδεικνύει την εξουσιοδότηση).
2. Αποδεικτικά ταυτότητας: διαβατήριο, δελτίο ταυτότητας, άδεια μόνιμης ή προσωρινής διαμονής στη Λιθουανία / σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
3. Δικαιολογητικά της αξίωσης (π.χ. οι δικαστικές αποφάσεις που έχουν ήδη εκδοθεί στην υπόθεσή σας, η σύμβαση, εάν οι αξιώσεις σας αφορούν την εκτέλεση σύμβασης κ.λπ.).
4. Πιστοποιητικό (ή βεβαίωση) που εκδίδεται από την αρμόδια αρχή του κράτους διαμονής σας, στα οποία βεβαιώνεται ότι δικαιούστε το ευεργέτημα της πενίας στο κράτος σας σύμφωνα με τη νομοθεσία του εν λόγω κράτους.

8 Πού πρέπει να υποβάλω την αίτηση για χορήγηση ευεργετήματος της πενίας;

Στην Υπηρεσία Ευεργετήματος της Πενίας με την Εγγύηση του Δημοσίου:

Odminių g. 3, 01122 Vilnius
Τηλ. 8 700 00 211
Φαξ 8 700 35 004
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: teisinepagalba@vgtpt.lt

9 Πώς μπορώ να μάθω αν δικαιούμαι ευεργέτημα της πενίας;

Με αίτηση στην Υπηρεσία Ευεργετήματος της Πενίας με την Εγγύηση του Δημοσίου.

10 Τι πρέπει να κάνω αν δικαιούμαι ευεργέτημα της πενίας;

Να υποβάλετε αίτηση, συνοδευόμενη από τα απαραίτητα έγγραφα, στην Υπηρεσία Ευεργετήματος της Πενίας με την Εγγύηση του Δημοσίου.

11 Ποιος επιλέγει τον/τη δικηγόρο μου αν δικαιούμαι ευεργέτημα της πενίας;

Η Υπηρεσία Ευεργετήματος της Πενίας με την Εγγύηση του Δημοσίου.

12 Το ευεργέτημα της πενίας καλύπτει όλα τα έξοδα των διαδικασιών;

Εάν σας χορηγηθεί το ευεργέτημα της πενίας με χρηματοδότηση των εξόδων 100 % από το Δημόσιο, εξαιρείστε από την καταβολή δικηγορικών αμοιβών και δικαστικών εξόδων. Εάν σας χορηγηθεί το ευεργέτημα της πενίας με χρηματοδότηση των εξόδων από το Δημόσιο, βαρύνεστε με το υπόλοιπο των δικηγορικών αμοιβών και των δικαστικών εξόδων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει απαλλαγή από την καταβολή των δικαστικών εξόδων στα οποία υποβλήθηκε ο άλλος διάδικος. Επομένως, εάν ένα πρόσωπο κινήσει δικαστική διαδικασία και η αγωγή απορριφθεί από το δικαστήριο, το δικαστήριο μπορεί να καταδικάσει το εν λόγω πρόσωπο στα δικαστικά έξοδα στα οποία υποβλήθηκε ο άλλος διάδικος. Στις περιπτώσεις αυτές, το κράτος δεν σας απαλλάσσει από την καταβολή των δικαστικών εξόδων στα οποία υποβλήθηκε ο άλλος διάδικος.

13 Ποιος επωμίζεται τα λοιπά έξοδα, αν δικαιούμαι μερική χορήγηση ευεργετήματος της πενίας;

Τα έξοδα βαρύνουν τον δικαιούχο του μερικού ευεργετήματος της πενίας.

14 Το ευεργέτημα της πενίας καλύπτει και τα ένδικα μέσα;

Ναι, παρέχεται επίσης δευτεροβάθμιο ευεργέτημα της πενίας για την προετοιμασία έφεσης και για την εκπροσώπηση στο εφετείο. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, αν χορηγήθηκε δευτεροβάθμιο ευεργέτημα της πενίας στον πρώτο βαθμό, πρέπει να υποβληθεί νέα αίτηση, μαζί με όλα τα έγγραφα που απαιτούνται για τη χορήγηση δευτεροβάθμιου ευεργετήματος της πενίας για τη διαδικασία στο εφετείο, και η Υπηρεσία Ευεργετήματος της Πενίας με την Εγγύηση του Δημοσίου θα αξιολογήσει κατά πόσον δικαιούστε το ευεργέτημα της πενίας σε δεύτερο βαθμό.

15 Μπορεί το ευεργέτημα της πενίας να ανακληθεί πριν από την ολοκλήρωση των διαδικασιών (ή ακόμη και να αρθεί μετά την περάτωση των διαδικασιών);

Ναι, εάν αποδειχθεί ότι το πρόσωπο στο οποίο χορηγήθηκε το ευεργέτημα της πενίας απέκρυψε πληροφορίες ή παρέσχε ψευδείς πληροφορίες προκειμένου να λάβει το ευεργέτημα της πενίας. Το ευεργέτημα πενίας μπορεί επίσης να ανακληθεί κατόπιν αιτήσεως του ίδιου του δικαιούχου ή εάν αποδειχθεί ότι ο δικαιούχος κάνει κατάχρηση του ευεργετήματος της πενίας, δεν συνεργάζεται με τον δικηγόρο κ.λπ.

16 Μπορώ να προσβάλω την άρνηση χορήγησης ευεργετήματος της πενίας;

Ναι. Η απόφαση που λαμβάνεται από την Υπηρεσία Ευεργετήματος της Πενίας με την Εγγύηση του Δημοσίου μπορεί να προσβληθεί ενώπιον της λιθουανικής Επιτροπής Διοικητικών Διαφορών (Lietuvos administracinių ginčų komisija) (Vilniaus g. 27, Vilnius) ή ενώπιον του Περιφερειακού Διοικητικού Δικαστηρίου του Βίλνιους (Vilniaus apygardos administracinis teismas) (Žygimantų g. 2, Vilnius) εντός μηνός από την παραλαβή της απόφασης.

17 Η αίτηση χορήγησης ευεργετήματος της πενίας έχει ως αποτέλεσμα την αναστολή της προθεσμίας παραγραφής;

Όχι.