Νομική συνδρομή

Το δικαίωμα σε νομική συνδρομή (ευεργέτημα πενίας) επιτρέπει σε όσους δεν διαθέτουν επαρκείς οικονομικούς πόρους να ανταποκρίνονται στις δαπάνες προσφυγής στο δικαστήριο ή νομικής εκπροσώπησης. Συστήματα νομικής συνδρομής υπάρχουν σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) τόσο για αστικές όσο και για ποινικές υποθέσεις.

Φανταστείτε μια κατάσταση κατά την οποία αντιδικείτε με κάποιον στη χώρα σας ή στο εξωτερικό και επιθυμείτε να παραπέμψετε την υπόθεση στο δικαστήριο, ή μια κατάσταση κατά την οποία η αντίπαλη πλευρά ανέλαβε την πρωτοβουλία να προσφύγει στο δικαστήριο εναντίον σας και πρέπει να υπερασπιστείτε τον εαυτό σας. Φανταστείτε μια κατάσταση κατά την οποία κατηγορείστε για ποινικά αδικήματα στη χώρα σας ή στο εξωτερικό και δεν είστε σε θέση να πληρώσετε για παροχή νομικών συμβουλών ή/και εκπροσώπηση ενώπιον ποινικού δικαστηρίου. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις μπορείτε να υποβάλετε αίτηση για νομική συνδρομή.

Το δικαίωμα στη νομική συνδρομή αναγνωρίζεται:

  • στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: Το άρθρο 6, παράγραφος 3, εδάφιο γ της ΕΣΑΔ κατοχυρώνει το δικαίωμα του εναγομένου να αναθέσει την υπεράσπισή του σε συνήγορο και σε περίπτωση που δεν διαθέτει τα μέσα να πληρώσει συνήγορο, να του παρασχεθεί αυτός δωρεάν, όταν τούτο ενδείκνυται από το συμφέρον της δικαιοσύνης.
  • στον Χάρτη των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ: Το άρθρο 47 του Χάρτη ορίζει ότι σε όσους δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους, παρέχεται νομική συνδρομή, εφόσον η συνδρομή αυτή είναι αναγκαία για να εξασφαλισθεί η αποτελεσματική πρόσβαση στη δικαιοσύνη.

Νομική συνδρομή σε αστικές διαδικασίες

Εθνικές διαφορές

Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ διαθέτουν σύστημα νομικής συνδρομής. Εάν βρίσκεστε σε αντιδικία με εταιρεία, επαγγελματία, εργοδότη ή άλλο πρόσωπο στη χώρα κατοικίας σας και δεν διαθέτετε επαρκείς οικονομικούς πόρους για να ανταποκριθείτε στο κόστος της προσφυγής στο δικαστήριο, μπορείτε να υποβάλετε αίτηση για νομική συνδρομή βάσει των υφιστάμενων εθνικών κανονισμών.

Η σύγκριση των εθνικών συστημάτων νομικής συνδρομής αποκαλύπτει, ωστόσο, ότι υπάρχουν θεμελιώδεις διαφορές ως προς τη φιλοσοφία, την οργάνωση και τη διαχείριση των συστημάτων νομικής συνδρομής μεταξύ των κρατών μελών. Όσον αφορά τη φιλοσοφία των συστημάτων, ο γενικότερος στόχος σε ορισμένα κράτη φαίνεται να είναι η πρόσβαση στις νομικές υπηρεσίες και τη δικαιοσύνη για όλους, ενώ σε άλλα νομική συνδρομή παρέχεται μόνο στους πλέον φτωχούς.

Επιλέξτε τη σημαία της χώρας που σας ενδιαφέρει για περισσότερες πληροφορίες.

ΑΡΧΕΙΟΘΕΤΗΜΕΝΟΣ ιστότοπος του Ευρωπαϊκού Δικαστικού Δικτύου (ΕΔΔ) (σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις)

Διασυνοριακές διαφορές

Εάν βρίσκετε σε αντιδικία με εταιρεία, επαγγελματία, εργοδότη ή άλλο πρόσωπο στο εξωτερικό και δεν διαθέτετε επαρκείς οικονομικούς πόρους για να ανταποκριθείτε στο κόστος της προσφυγής στο δικαστήριο, μπορείτε να υποβάλετε αίτηση για νομική συνδρομή σε διασυνοριακές υποθέσεις.

Προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση στη νομική συνδρομή σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, εγκρίθηκε η οδηγία για το ευεργέτημα πενίας σε διασυνοριακές υποθέσεις.

Η συνδρομή περιλαμβάνει την παροχή νομικών συμβουλών προ της προσφυγής προκειμένου να επιτευχθεί η διευθέτηση της διαφοράς πριν γίνει προσφυγή ενώπιον δικαστηρίου τη νομική συνδρομή για την υποβολή υπόθεσης ενώπιον δικαστηρίου, τη νομική εκπροσώπηση ενώπιον του δικαστηρίου και τη συμβολή στα δικαστικά έξοδα ή την απαλλαγή από αυτά. Είναι διαθέσιμα εδώ σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ.

Νομική συνδρομή σε ποινικές διαδικασίες

Τα κράτη μέλη διαθέτουν τη δική τους νομοθεσία που ορίζει τους τρόπους με τους οποίους παρέχεται νομική συνδρομή σε ποινικές διαδικασίες εντός των ορίων της δικαιοδοσίας τους. Στο μέλλον, η ευρωπαϊκή πύλη e-Justice θα παρέχει λεπτομερείς πληροφορίες για αυτόν τον τομέα.

Όσο για τις διασυνοριακές υποθέσεις, προς το παρόν δεν υπάρχει σχετική νομοθεσία της ΕΕ.

Τελευταία επικαιροποίηση: 30/05/2023

Για τη διαχείριση αυτής της ιστοσελίδας υπεύθυνη είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στην παρούσα σελίδα δεν απηχούν κατ’ ανάγκη την επίσημη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Επιτροπή δεν αναλαμβάνει καμία απολύτως ευθύνη όσον αφορά πληροφορίες ή δεδομένα που περιέχονται ή αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Παρακαλείσθε να συμβουλευθείτε την ανακοίνωση νομικού περιεχομένου σχετικά με το καθεστώς πνευματικής ιδιοκτησίας που διέπει τις σελίδες των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων.