

Sib informazzjoni għal kull reġjun
Skont il-Liġi tal-Proċedura Ċivili, l-ispejjeż tal-proċedimenti legali jinkludu dawn li ġejjin:
I L-ispejjeż tal-qorti u
II L-ispejjeż relatati mal-proċedimenti.
L-ispejjeż tal-qorti u l-ispejjeż relatati mal-proċedimenti jiġu stabbiliti bil-għan li:
L-informazzjoni dwar fejn jistgħu jitħallsu l-ispejjeż tal-qorti tista’ tinkiseb mir-reġistru ta’ kull qorti.
Talba anċillari kontra deċiżjoni dwar l-ispejjeż tal-proċedimenti tista’ tiġi ppreżentata mill-persuna suġġetta għad-deċiżjoni.
L-ISPEJJEŻ TAL-QORTI jinkludu:
Skont l-Artikolu 34 tal-Liġi tal-Proċedura Ċivili, kull azzjoni mressqa quddiem qorti hija suġġetta għal tariffa speċifika tal-Istat, kemm jekk tkun talba oriġinali jew kontrotalba, rikors ippreżentat minn parti terza f’kawża diġà pendenti b’talba indipendenti relatata mas-suġġett tat-tilwima, rikors fi proċedura speċjali ta’ deċiżjoni, u rikorsi oħra previsti f’dan l-Artikolu. F’petizzjonijiet għad-divorzju, meta l-petizzjonant ikollu dipendenti taħt l-età, l-imħallef jiddifferixxi l-ħlas tat-tariffa tal-Istat jew jippermetti li din titħallas bin-nifs fuq talba tal-petizzjonant.
Skont l-Artikolu 38 tal-Liġi tal-Proċedura Ċivili, it-tariffa klerikali titħallas:
Skont l-Artikolu 39 tal-Liġi tal-Proċedura Ċivili, l-ispejjeż relatati mal-proċedimenti jinkludu:
Eżenzjoni mill-ispejjeż tal-qorti:
Il-Liġi tispeċifika l-persuni li huma eżenti mill-ħlas tal-ispejjeż tal-qorti (l-Artikolu 43(1) tal-Liġi tal-Proċedura Ċivili), inkluża l-parti li tingħata għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat.
F’każijiet oħra, parti fil-kawża tista’ titlob lill-qorti għal eżenzjoni sħiħa jew parzjali mill-ispejjeż tal-qorti abbażi tas-sitwazzjoni finanzjarja tagħha u dment li tagħti prova rilevanti.
Il-qorti jew l-imħallef iqis it-talba u jagħti eżenzjoni sħiħa jew parzjali mill-ħlas tal-ispejjeż tal-qorti lill-baġit nazzjonali, filwaqt li jqis is-sitwazzjoni finanzjarja tal-individwu.
Ħlas tal-ispejjeż tal-qorti:
Il-kontijiet għall-ħlas tat-tariffi tal-Istat, it-tariffi klerikali u l-ispejjeż tad-deċiżjoni jistgħu jinstabu fuq il-portal fit-taqsima “Tariffi tal-Istat u kontijiet tal-qorti” (Valsts nodevas un tiesu konti).
Rimborż tal-ispejjeż tal-qorti:
Rimborż ta’ tariffa tal-Istat:
Tista’ ssib informazzjoni dwar ir-raġunijiet u l-proċedura għar-rimborż ta’ tariffa tal-Istat fuq il-portal fit-taqsima “Rimborż ta’ tariffi” (nodevu atmaksa).
II L-ISPEJJEŻ RELATATI MAL-PROĊEDIMENTI huma:
Ir-rimborż tal-ispejjeż relatati mal-proċedimenti:
L-għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat hija assistenza fis-soluzzjoni ta’ materja legali barra mill-qorti jew fil-qorti sabiex jiġu difiżi d-drittijiet miksura jew ikkontestati ta’ persuna jew l-interessi tagħhom protetti mil-liġi f’kawżi, permezz tal-Liġi dwar l-għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat u fil-kamp ta’ applikazzjoni previst fiha.
L-għajnuna ffinanzjata mill-Istat tkopri l-pariri legali, l-abbozzar tad-dokumenti proċedurali u r-rappreżentanza fil-qorti.
Il-persuni li ġejjin jistgħu jirċievu għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat:
Jistgħu jingħataw għajnuna legali parzjalment iffinanzjata mill-Istat, fejn il-persuna tagħmel kopagament, u l-assistenza ta’ avukat f’tipi speċifiċi ta’ kawżi ċivili (kawżi biex tiġi invalidata deċiżjoni ta’ laqgħa ġenerali tal-azzjonisti, kawżi li jikkonċernaw tilwim li jirriżulta mil-liġi kuntrattwali fejn l-ammont tat-talba jaqbeż il-EUR 150 000, u kawżi li jittrattaw il-protezzjoni ta’ sigrieti kummerċjali mill-akkwist, l-użu u d-divulgazzjoni illegali) lil persuni li jissodisfaw il-kriterji li ġejjin:
L-informaturi huma eliġibbli għal għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat irrispettivament mis-sitwazzjoni finanzjarja tagħhom.
Is-sitwazzjoni finanzjarja u l-livell ta’ introjtu ta’ persuna li teħtieġ għajnuna legali f’tilwima transfruntiera u li r-residenza jew id-domiċilju abitwali tagħha jkunu f’wieħed mill-Istati Membri tal-UE jitqiesu eliġibbli biex din tirċievi għajnuna legali biex it-tilwima tiġi deċiża fil-Latvja jekk dakinhar li titlob l-għajnuna legali, l-introjtu medju fix-xahar tagħha matul it-tliet xhur preċedenti ma jkunx qabeż il-50 % tal-paga minima fix-xahar fil-Latvja, suġġett għal kundizzjonijiet regolatorji applikabbli oħra.
L-għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat tingħata għas-soluzzjoni ta’ tilwim ċivili ġustifikat u ta’ kawżi ċivili fil-qorti sakemm is-sentenza finali ssir effettiva, bl-eċċezzjoni ta’ pereżempju:
Il-persuna trid tippreżenta talba mimlija għal għajnuna legali (formola ta’ applikazzjoni) lill-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali flimkien ma’ kopji tad-dokumenti ta’ sostenn għall-informazzjoni inkluża fl-applikazzjoni (dokumenti li jagħtu prova tal-eliġibbiltà għal għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat u dokumenti li jiddeskrivu n-natura tat-tilwima ċivili u l-proċedimenti relatati). Id-dokumenti jridu jiġu ppreżentati lill-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali personalment, bil-posta jew bil-posta elettronika pasts@jpa.gov.lv, bl-użu ta’ firma elettronika b’timbru tal-ħin.
L-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali tirrieżamina t-talba u tiddeċiedi jekk tagħtix għajnuna legali jew jekk tirrifjutax it-talba fi żmien 21 jum minn meta tirċievi l-applikazzjoni jew fi żmien 14-il jum minn meta tirċievi l-applikazzjoni jekk il-każ ikun jikkonċerna d-drittijiet tat-tfal.
Jekk tintalab informazzjoni addizzjonali, l-iskadenza tad-deċiżjoni tiġi posposta sakemm l-informazzjoni meħtieġa tkun waslet jew sakemm jiskadi ż-żmien għall-preżentazzjoni tagħha.
Meta tieħu deċiżjoni dwar l-għoti ta’ għajnuna legali, l-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali taħtar fornitur tal-għajnuna legali li jkun ikkonkluda kuntratt għall-għoti ta’ għajnuna legali mal-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali.
Id-deċiżjoni dwar l-għoti tal-għajnuna legali tistipula l-fornitur tal-għajnuna legali u l-post u l-ħin tal-għoti ta’ għajnuna legali.
L-applikant jiġi nnotifikat bid-deċiżjoni li tingħata għajnuna legali jew li t-talba ġiet irrifjutata bil-miktub, bil-posta jew b’messaġġ elettroniku mibgħut lill-indirizz indikat fl-applikazzjoni; l-applikant jista’ jirċievi wkoll in-notifika personalment mill-uffiċċju tal-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali.
Id-deċiżjoni tal-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali tista’ tiġi appellata quddiem il-Ministeru tal-Ġustizzja, filwaqt li d-deċiżjoni tal-Ministeru tal-Ġustizzja tista’ tiġi appellata quddiem qorti amministrattiva.
F’kawżi li jikkonċernaw l-għoti ta’ għajnuna legali parzjalment iffinanzjata mill-Istat (jiġifieri l-assistenza ta’ avukat f’tipi speċifiċi ta’ proċedimenti ċivili), l-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali tieħu deċiżjoni fi żmien xahar mid-data meta tirċievi l-applikazzjoni għall-għajnuna legali u tispeċifika fid-deċiżjoni l-ambitu tal-għajnuna legali u d-data ta’ skadenza sa meta jrid isir il-ħlas għall-għajnuna legali. Malli jasal il-ħlas, titfassal assenjazzjoni għall-fornitur tal-għajnuna legali fi żmien sebat ijiem dwar l-għoti ta’ għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat. Jekk ma jasal ebda ħlas għall-għoti ta’ għajnuna legali, l-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali tieħu deċiżjoni li ttemm l-għoti ta’ għajnuna legali.
Jekk persuna li r-residenza jew id-domiċilju abitwali tagħha jkun fi Stat Membru tal-UE tkun teħtieġ għajnuna legali f’tilwima transfruntiera u t-tilwima transfruntiera tiġi deċiża fil-Latvja, l-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali tirċievi l-applikazzjoni rilevanti fit-tilwima transfruntiera mibgħuta minn awtorità kompetenti tal-Istat Membru l-ieħor tal-UE jew mill-persuna u tqisha f’konformità mal-proċedura stabbilita mil-Liġi dwar l-għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat. F’każijiet fejn tilwima transfruntiera tiġi deċiża barra mil-Latvja, il-persuna li r-residenza abitwali jew id-domiċilju tagħha jkun fi Stat Membru tal-UE għandha tissottometti l-applikazzjoni rilevanti lill-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali (il-formola tal-applikazzjoni hija disponibbli fuq https://e-justice.europa.eu/157/mt/legal_aid_forms). F’każijiet bħal dawn, l-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali tibgħat formola mimlija għat-trażmissjoni tal-applikazzjoni għall-għajnuna legali u d-dokumenti rilevanti lill-awtorità kompetenti tal-Istat Membru rilevanti tal-UE fi żmien sebat ijiem mill-wasla tat-traduzzjonijiet kollha.
Il-formola ta’ applikazzjoni għal għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat hija disponibbli:
Il-formola ta’ Applikazzjoni għall-Għajnuna Legali fi Stat Membru ieħor tal-Unjoni Ewropea (f’tilwima transfruntiera) hija disponibbli fuq il-Portal Ewropew tal-Ġustizzja elettronika fit-taqsima “Formoli online”.
Id-dokumenti li ġejjin iridu jkunu mehmuża mal-formola ta’ applikazzjoni għal għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat:
Informazzjoni dwar il-kundizzjonijiet u l-proċeduri għall-għoti ta’ għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat f’kategoriji oħra ta’ kawżi hija disponibbli fuq: https://jpa.gov.lv/ (is-sit web tal-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali, bil-lingwa Latvjana) jew https://jpa.gov.lv/par-mums-eng (is-sit web tal-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali, bl-Ingliż).
L-indirizz tal-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali: Pils laukums 4, Riga, LV-1050.
Email: pasts@jpa.gov.lv
Linja ta’ informazzjoni bla ħlas: +371 80001801 (għal informazzjoni dwar is-servizzi pprovduti mill-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali u l-mili tal-formoli).
Persuni bi status ta’ persuna fil-bżonn jew b’introjtu baxx, persuni li jiddependu għalkollox fuq l-Istat jew il-gvern lokali, jew persuni li jkunu sabu ruħhom b’mod mhux mistenni f’tali ċirkostanzi u sitwazzjoni finanzjarja li ma jippermettulhomx jiżguraw il-protezzjoni tad-drittijiet tagħhom huma intitolati għal għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat.
L-għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat hija pprovduta f’kawżi ċivili barra mill-qorti u fil-qorti (inkluż tilwim transfruntier), fi proċedimenti ta’ appell f’kawżi amministrattivi li jittrattaw l-għoti tal-ażil, jew f’appelli kontra deċiżjonijiet fir-rigward ta’ ordnijiet ta’ tneħħija kkontestati jew kontra deċiżjonijiet fir-rigward ta’ ordnijiet ta’ tkeċċija furzata kkontestati.
Il-persuna trid tippreżenta talba mimlija għal għajnuna legali (formola ta’ applikazzjoni) lill-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali flimkien ma’ kopji tad-dokumenti ta’ sostenn għall-informazzjoni inkluża fl-applikazzjoni (dokumenti li jagħtu prova tal-eliġibbiltà għal għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat u dokumenti li jiddeskrivu n-natura tat-tilwima ċivili u l-proċedimenti relatati). Id-dokumenti jridu jiġu ppreżentati lill-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali personalment, bil-posta jew bil-posta elettronika pasts@jpa.gov.lv, bl-użu ta’ firma elettronika b’timbru tal-ħin.
Sabiex tingħata għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat, id-dokumenti li ġejjin iridu jiġu ppreżentati lill-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali:
1) formola ta’ applikazzjoni għall-għajnuna legali ffinanzjata mill-Istat mimlija b’kopja tad-dokument li juri l-eliġibbiltà għall-għajnuna legali, eż. ċertifikat li juri l-istatus ta’ persuna fil-bżonn jew b’introjtu baxx;
2) kopji tad-dokumenti li jiddeskrivu n-natura tat-tilwima, il-proċedimenti fil-kawża, eċċ.
L-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali tikkonkludi ftehimiet ma’ fornituri tal-għajnuna legali għall-finijiet ta’ għajnuna legali. Meta tieħu deċiżjoni li tagħti għajnuna legali, l-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali tassenja fornitur tal-għajnuna legali lill-kawża speċifika.
L-individwu jrid iħallas l-ispejjeż tal-proċedimenti huwa stess, sakemm ma jkunux japplikaw eċċezzjonijiet.
L-ispejjeż mhux koperti mill-għajnuna legali jridu jitħallsu mill-individwu.
L-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali tipprovdi għajnuna legali garantita mill-Istat fil-każijiet li ġejjin:
1) Fi proċedimenti tal-Qorti Kostituzzjonali, l-għajnuna legali tingħata lill-persuna li fir-rigward tal-ilment kostituzzjonali tagħha l-Qorti Kostituzzjonali tkun ħadet deċiżjoni li ma tibdiex proċedimenti biss abbażi tan-nuqqas ta’ raġunijiet legali jew l-insuffiċjenza evidenti tagħha biex issostni r-rikors;
2) F’kawżi ċivili (ħlief fejn il-kawża tikkonċerna materji doganali jew materji relatati mat-taxxa, ksur tal-unur u tad-dinjità, il-kawża tkun marbuta direttament mal-attivitajiet kummerċjali jew tan-negozju tal-persuna, jew ma’ attivitajiet professjonali indipendenti, eċċ.);
3) f’kawżi amministrattivi:
Għajnuna legali parzjali ffinanzjata mill-Istat tista’ tiġi pprovduta għall-assistenza ta’ avukat f’tipi speċifiċi ta’ kawżi ċivili:
Jekk il-persuna ma jkollhiex bżonn l-għajnuna legali mogħtija, hija tista’ tirtira l-applikazzjoni tagħha għal għajnuna legali qabel ma jiġu konklużi l-proċedimenti, billi tinnotifika lill-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali kif xieraq.
Deċiżjoni tal-Amministrazzjoni tal-Għajnuna Legali li tagħti jew tiċħad l-għajnuna legali tista’ tiġi kkontestata u appellata skont il-proċedura stabbilita fil-Liġi dwar il-proċedura amministrattiva.
Il-verzjoni bil-lingwa nazzjonali ta’ din il-paġna tinżamm mill-punt ta’ kuntatt tan-NĠE rispettiv. It-traduzzjonijiet saru mis-servizz tal-Kummissjoni Ewropea. Jista' jkun hemm xi tibdil imdaħħal fl-oriġinal mill-awtorità nazzjonali kompetenti li jkun għadu ma jidhirx fit-traduzzjonijiet. La l-NĠE u lanqas il-Kummissjoni Ewropea ma jaċċettaw ebda responsabbiltà fir-rigward ta' kwalunkwe informazzjoni jew dejta li tinsab jew li hemm referenza għaliha f'dan id-dokument. Jekk jogħġbok irreferi għall-avviż legali sabiex tiċċekkja r-regoli dwar id-drittijiet tal-awtur għall-Istati Membri responsabbli minn din il-paġna.