

Informatie zoeken per regio
Artikel 151 van de wet op de burgerlijke rechtsvordering (Zakon o parničnom postupku) bepaalt dat proceskosten kosten omvatten die in de loop van of in verband met de procedure worden gemaakt. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om kosten voor het aanvoeren van bewijs, gerechtskosten, publicatiekosten, kosten voor dagvergoedingen en reiskosten van rechters en griffiers, reiskosten die partijen moeten maken om voor de rechtbank te verschijnen enz. Proceskosten omvatten ook de honoraria van advocaten en andere personen die volgens de wet recht hebben op een vergoeding.
Uit hoofde van artikel 152 van de wet op de burgerlijke rechtsvordering moet elke partij de kosten die zij maakt voor door haar ingestelde vorderingen vooraf voldoen. Als een partij bewijsmateriaal overlegt, moet zij op last van de rechtbank vooraf een bedrag betalen dat de kosten in verband met het aanvoeren van bewijs dekt. Bij het bepalen wie uiteindelijke de proceskosten draagt, geldt de succesvolle rechtszaak als basisprincipe. Zo staat in artikel 154, lid 1, van de wet op de burgerlijke rechtsvordering dat een partij die een rechtszaak in zijn geheel verliest verplicht is de tijdens de procedure gemaakte kosten van de wederpartij en de interveniënt te betalen. De interveniënt die de in het ongelijk gestelde partij ondersteunt, draagt de kosten voor zijn of haar rechtsvorderingen. Als een partij gedeeltelijk in het gelijk wordt gesteld, beslist de rechtbank volgens artikel 154, lid 2, van de wet op de burgerlijke rechtsvordering over de vergoeding van kosten op basis van de mate van succes in verhouding tot de uiteindelijk ingediende vordering. Er gelden speciale regels in gevallen waarin proceskosten ontstaan door de schuld van een van de partijen of door iets dat hem/haar is overkomen, wanneer een beslissing wordt gegeven op basis van een bekentenis, wanneer de eiser afstand doet van de procedure of de vordering, wanneer het geschil wordt beslecht door de rechtbank en medepartijen partij zijn bij de procedure (artikelen 156-161 van de wet op de burgerlijke rechtsvordering).
Volgens de wet op de kosteloze rechtsbijstand (Zakon o besplatnoj pravnoj pomoći) heeft rechtsbijstand tot doel gelijkheid voor de wet te garanderen en burgers van de Republiek Kroatië en andere personen onder gelijke voorwaarden effectieve rechtsbescherming en toegang tot de rechter en andere overheidsinstanties te bieden overeenkomstig de bepalingen van de wet op de kosteloze rechtsbijstand.
Rechtsbijstand wordt verleend als basis- of aanvullende rechtsbijstand.
Basisrechtsbijstand omvat:
De basisrechtsbijstand wordt verleend door administratieve autoriteiten in de provincies en in de stad Zagreb (hierna de “administratieve autoriteiten”), erkende verenigingen en bureaus voor rechtsbijstand. Bij het verlenen van basisrechtsbijstand zijn de administratieve autoriteiten gemachtigd om algemene juridische informatie en juridisch advies te verstrekken en verzoekschriften op te stellen.
Aanvullende rechtsbijstand omvat:
Aanvullende rechtsbijstand wordt verleend door advocaten.
Aanvullende rechtsbijstand omvat daarnaast:
De volgende personen hebben recht op gratis rechtsbijstand:
In de regel moet aan de volgende vermogensvoorwaarden worden voldaan om aanvullende rechtsbijstand te ontvangen:
Aanvullende rechtsbijstand wordt verleend zonder bepaling van de financiële situatie als de aanvrager:
Rechtsbijstand kan ook worden verleend voor grensoverschrijdende geschillen. Een grensoverschrijdend geschil is een geschil waarbij de aanvrager van rechtsbijstand zijn of haar vaste adres of gewone verblijfplaats in een lidstaat van de Europese Unie heeft die niet de lidstaat is waarin de rechtbank optreedt of waarin de beslissing ten uitvoer moet worden gelegd.
Rechtsbijstand in een grensoverschrijdend geschil wordt verleend in civiele en handelszaken en in het kader van procedures voor bemiddeling, buitengerechtelijke oplossing, uitvoering van publiekrechtelijke handelingen en juridische advisering in het kader van zulke procedures. De bepalingen inzake rechtsbijstand in grensoverschrijdende geschillen zijn niet van toepassing op fiscale, douane- en andere administratieve procedures.
Een aanvrager van rechtsbijstand in een grensoverschrijdend geschil ontvangt rechtsbijstand als hij of zij voldoet aan de voorwaarden die zijn vastgelegd in de wet op de kosteloze rechtsbijstand. Bij wijze van uitzondering kan rechtsbijstand worden toegekend aan een aanvrager die niet aan de voorwaarden voor de toekenning van rechtsbijstand voldoet, zoals vastgelegd in de wet op de kosteloze rechtsbijstand, als hij kan aantonen dat hij de kosten van de procedure niet kan betalen vanwege het verschil in de kosten van levensonderhoud tussen de lidstaat waar hij woont en de Republiek Kroatië.
Basisrechtsbijstand kan in elke juridische kwestie worden verleend:
Aanvullende rechtsbijstand door advocaten en vrijstelling van de betaling van proceskosten kunnen in de volgende soorten procedures worden toegekend:
Aanvullende rechtsbijstand door advocaten kan in bovenstaande procedures onder de volgende voorwaarden worden toegekend:
Vrijstelling van gerechtskosten kan worden verleend in alle gerechtelijke procedures (civiele procedures en administratieve geschillen) als de materiële omstandigheden van de aanvrager zodanig zijn dat de betaling van gerechtskosten het levensonderhoud van de aanvrager en de leden van zijn huishouden in gevaar zou brengen, mits is voldaan aan de bijzondere voorwaarden van artikel 14 van de wet op de kosteloze rechtsbijstand. Bij het nemen van een beslissing wordt in het bijzonder gelet op de hoogte van de gerechtskosten in de procedure waarvoor vrijstelling wordt verzocht.
De dienst moet binnen vijftien dagen vanaf de dag waarop een verzoek tot goedkeuring van aanvullende rechtsbijstand is ingediend een besluit nemen. Als de aanvrager het recht verliest om de vordering waarvoor hij het verzoek heeft ingediend in te stellen vanwege het verstrijken van de termijn, moet de dienst binnen kortere termijn een beslissing over het verzoek nemen zodat de aanvrager de vordering tijdig kan instellen.
De procedure voor het verkrijgen van basisrechtsbijstand wordt ingeleid door rechtstreeks contact op te nemen met de verlener van basisrechtsbijstand (erkende vereniging, bureau voor rechtsbijstand of dienst); er hoeft geen speciaal aanvraagformulier te worden ingevuld.
De procedure voor het verkrijgen van aanvullende rechtsbijstand wordt ingeleid door bij de bevoegde dienst een verzoek om toekenning van rechtsbijstand in te dienen middels het daarvoor bestemde formulier. Het aanvraagformulier voor rechtsbijstand is verkrijgbaar bij de diensten en op de websites van de diensten en het ministerie van Justitie.
Verzoeken om rechtsbijstand in een grensoverschrijdend geschil en verzoeken voor de verzending daarvan moeten worden ingediend door middel van de voorgeschreven modelformulieren van Beschikking 2004/844/EG van de Commissie van 9 november 2004 tot vaststelling van een modelformulier voor rechtsbijstandsverzoeken overeenkomstig Richtlijn 2003/8/EG van de Raad tot verbetering van de toegang tot de rechter bij grensoverschrijdende geschillen, door middel van gemeenschappelijke minimumvoorschriften betreffende rechtsbijstand bij die geschillen en Besluit 2005/630/EG van de Commissie van 26 augustus 2005 tot vaststelling van een formulier voor de verzending van verzoeken om rechtsbijstand overeenkomstig Richtlijn 2003/8/EG van de Raad.
Formulieren en alle begeleidende stukken in een grensoverschrijdend geschil moeten vertaald in het Kroatisch worden ingediend. Verzoeken zonder vertaling worden afgewezen.
Het verzoek dat wordt ingediend bij de bevoegde dienst moet vergezeld gaan van de schriftelijke toestemming van de aanvrager en zijn gezinsleden voor toegang tot alle gegevens over hun totale inkomen en vermogen, waarin de aanvrager bevestigt dat de verstrekte informatie juist en volledig is.
Slachtoffers van huiselijk geweld geven alleen voor zichzelf toestemming voor toegang tot alle inkomens- en vermogensgegevens. De leden van het huishouden die als gedaagde in de procedure optreden of wier belangen indruisen tegen die van de aanvrager, geven geen toestemming.
Het aanvraagformulier voor rechtsbijstand in een grensoverschrijdend geschil moet vergezeld gaan van de relevante documentatie die nodig is om een besluit te nemen over het verzoek.
De procedure voor het verkrijgen van basisrechtsbijstand wordt ingeleid door rechtstreeks contact op te nemen met een verlener van basisrechtsbijstand (erkende vereniging, bureau voor rechtsbijstand of dienst). Er hoeft geen specifiek verzoek te worden ingediend. De procedure voor het verkrijgen van aanvullende rechtsbijstand wordt ingeleid door een verzoek in te dienen bij de bevoegde dienst van het gebied waar de aanvrager zijn of haar vaste adres of gewone verblijfplaats heeft.
Een aanvrager die zijn of haar vaste adres of gewone verblijfplaats in een lidstaat van de Europese Unie heeft en rechtsbijstand in een grensoverschrijdend geschil voor een rechtbank in de Republiek Kroatië aanvraagt, moet een rechtsbijstandsverzoek indienen bij het ministerie van Justitie van de Republiek Kroatië (ontvangende autoriteit).
Een partij die haar vaste adres of gewone verblijfplaats in de Republiek Kroatië heeft en rechtsbijstand in een grensoverschrijdend geschil voor een rechtbank in een andere lidstaat van de Europese Unie aanvraagt, moet haar rechtsbijstandsverzoek indienen bij de dienst die verantwoordelijk is voor de plaats waar zij haar vaste adres of gewone verblijfplaats heeft.
Aanvullende rechtsbijstand wordt toegekend aan een aanvrager die voldoet aan de voorwaarden voor uitoefening van het recht op rechtsbijstand door uitvaardiging van een beslissing tot toekenning van rechtsbijstand. Een dienst moet binnen vijftien dagen vanaf de dag waarop een verzoek is ingediend, een beslissing nemen.
De beslissing over rechtsbijstand betreft ook het recht om gebruik te maken van een aantal/alle formulieren voor aanvullende rechtsbijstand voor een procedure van een bepaald type of niveau. De bovengenoemde beslissing bevat de persoonsgegevens van de begunstigde van rechtsbijstand, een korte beschrijving van de juridische kwestie waarvoor de rechtsbijstand is toegekend, de vorm en omvang van de goedgekeurde rechtsbijstand, gegevens over de advocaat die de rechtsbijstand verleent, en andere voor de beslissing relevante gegevens.
Wanneer de aanvrager een andere vordering in de gerechtelijke procedure instelt, moet hij de rechtbank op de hoogte stellen van het ingediende verzoek om vrijstelling van gerechtskosten. De beslissing tot vrijstelling van betaling van gerechtskosten moet worden ingediend uiterlijk zes maanden na de datum van indiening van het verzoek of na de datum waarop voor de rechtbank een andere vordering in de procedure is ingesteld.
In de beslissing tot toekenning van aanvullende rechtsbijstand wordt ook de advocaat bepaald die de begunstigde rechtsbijstand verleent. De begunstigde van rechtsbijstand moet de beslissing overleggen aan de in de beslissing genoemde advocaat. Bij wijze van uitzondering wijst de dienst de begunstigde met diens voorafgaande toestemming een andere advocaat toe; deze toestemming moet bij het verzoek om rechtsbijstand worden gevoegd.
Zoals uiteengezet omvat de beslissing tot toekenning van rechtsbijstand het recht om gebruik te maken van een aantal/alle formulieren voor aanvullende rechtsbijstand voor een procedure van een bepaald type of niveau. Op grond van de beslissing tot toekenning van rechtsbijstand kan de begunstigde geheel of gedeeltelijk worden vrijgesteld van betaling van het honorarium van de advocaat, proceskosten (vrijstelling van het vooraf betalen van de kosten van getuigen, tolken, deskundigen, onderzoeken en publicaties van de rechtbank) en gerechtskosten.
Er wordt volledige rechtsbijstand toegekend als de aanvrager begunstigde van een steuntoelage is overeenkomstig de specifieke bepalingen inzake de uitoefening van rechten uit hoofde van het socialezekerheidsstelsel, d.w.z. recht heeft op een uitkering op grond van de wet inzake de rechten van binnenlandse Kroatische oorlogsveteranen en hun gezinsleden en de wet inzake de bescherming van militairen en burgers die in een oorlogssituatie gehandicapt zijn geraakt of als het totale inkomen van de aanvrager en zijn gezinsleden niet hoger is dan 50 % van de maandelijkse budgetgrondslag per gezinslid.
Elke toename van het totale inkomen van de aanvrager en zijn gezinsleden die hoger is dan 50 % van de begrotingsgrondslag per gezinslid heeft een verlaging van het bedrag aan rechtsbijstand tot gevolg, zodanig dat elke toename van 10 % leidt tot een verlaging van de rechtsbijstand met 10 %; de hoogte van de rechtsbijstand mag echter niet lager zijn dan 50 % van de kosten die voor rechtsbijstand zijn vastgesteld.
Als er geen volledige rechtsbijstand is toegekend, kan de aanvrager beroep instellen bij het ministerie van Justitie tegen dat deel van de beslissing waarin rechtsbijstand wordt geweigerd. Een dergelijk beroep leidt niet tot uitstel van het gebruik van het goedgekeurde bedrag aan rechtsbijstand. Als het ministerie van Justitie het beroep verwerpt, kan daartegen een administratieve procedure worden ingesteld.
Wanneer een beperkt bedrag aan rechtsbijstand is toegekend, worden de resterende kosten gedragen door de begunstigde van rechtsbijstand. Als de begunstigde van rechtsbijstand de zaak wint, bepaalt de rechtbank dat de wederpartij de kosten van de procedure aan hem moet vergoeden.
Bij een verzoek om rechtsbijstand kan worden verzocht om toekenning van rechtsbijstand voor beide fasen van de civiele procedure. Ter voorbereiding van buitengewone rechtsmiddelen moet een speciaal verzoek worden ingediend, en wordt een specifieke beslissing alleen voor die rechtsvordering gegeven.
Als de financiële situatie van de begunstigde van rechtsbijstand en zijn gezinsleden in de loop van de procedure zodanig verbetert dat als deze verbeterde financiële situatie had bestaan op het moment dat het verzoek werd ingediend, deze gevolgen zou hebben gehad voor het recht van de aanvrager op rechtsbijstand en de hoogte daarvan, zal de bevoegde dienst de beslissing tot toekenning van rechtsbijstand geheel of gedeeltelijk herroepen. Begunstigden van rechtsbijstand moeten de dienst op de hoogte stellen van elke verbetering in hun financiële situatie binnen acht dagen vanaf de datum waarop zij hiervan kennis kregen. Een begunstigde van rechtsbijstand kan binnen vijftien dagen na ontvangst van de beslissing tot herroeping van de toekenning van rechtsbijstand beroep tegen deze beslissing instellen bij het ministerie van Justitie. Tegen een afwijzing van het beroep door het ministerie van Justitie kan een administratieve procedure worden ingesteld.
De aanvrager of begunstigde van rechtsbijstand kan binnen vijftien dagen na ontvangst van de beslissing van de dienst tot afwijzing van het verzoek om rechtsbijstand of tegen het deel van de beslissing waarin de toekenning van volledige rechtsbijstand wordt afgewezen beroep instellen tegen deze beslissing. Het ministerie van Justitie moet binnen acht dagen na ontvangst van een geldig beroep uitspraak doen over het beroep. Tegen een afwijzing van het beroep door het ministerie van Justitie kan een administratieve procedure worden ingesteld.
Meer informatie:
Website van het ministerie van Justitie
Wet op de kosteloze rechtsbijstand (Staatsblad van de Republiek Kroatië (Narodne Novine), nrs. 143/13 en 98/19)
Wet op de burgerlijke rechtsvordering (Staatsblad van de Republiek Kroatië, nrs. 53/91, 91/92, 58/93, 112/99, 88/01, 117/03, 88/05, 02/07, 84/08, 96/08, 123/08, 57/11, 148/11– geconsolideerde tekst, 25/13, 89/14, 70/19)
De verschillende taalversies van deze pagina worden bijgehouden door de betrokken EJN-contactpunten. De informatie wordt vertaald door de diensten van de Europese Commissie. Eventuele aanpassingen zijn daarom mogelijk nog niet verwerkt in de vertalingen. Het EJN en de Commissie aanvaarden geen enkele verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid voor informatie of gegevens in dit document of waarnaar in dit document wordt verwezen. Zie de juridische mededeling voor auteursrechtelijke bepalingen van de lidstaat die verantwoordelijk is voor deze pagina.