Bέλτιστες πρακτικές των κρατών μελών σχετικά με τον Χάρτη

Κυβερνητικές πολιτικές που προωθούν τη χρήση του Χάρτη και την ενημέρωση γι’ αυτόν από μέρους της νομοθετικής εξουσίας, της διοίκησης, των οργάνων επιβολής του νόμου και του δικαστικού σώματος

Η πρώτη Εθνική Στρατηγική για την Προστασία και Προαγωγή των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία υιοθετήθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2021, ετοιμάστηκε με βάση τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Εθνική Στρατηγική εστιάζεται στους εξής πυλώνες:

(α) Προστασία και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

(β) Προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συμμόρφωση με διεθνείς και ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας

(γ) Πρόληψη, ενημέρωση, ευαισθητοποίηση για δημιουργία κουλτούρας σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η Εθνική Στρατηγική απευθύνεται τόσο στο σύνολο των κρατικών αρχών όσο και στην ευρύτερη κοινωνία και στοχεύει στη συντονισμένη και συστηματική προστασία και προαγωγή των ατομικών, πολιτικών, κοινωνικών, οικονομικών και πολιτιστικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής παρακολουθείται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως.

Επίσης, πραγματοποιούνται ενημερωτικές ημερίδες, εκστρατείες ενημέρωσης και επετειακές εκδηλώσεις για ζητήματα ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Επιπλέον στην ιστοσελίδα http://www.leginet.eu/ και στο http://www.cylaw.org/ υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις στις οποίες γίνεται παραπομπή στον Χάρτη. Σχετικά παραδείγματα αποτελούν οι πιο κάτω αποφάσεις:

• Ποινική Έφεση 60/22 Αγραφιώτη ν. Δημοκρατίας, 23.11.22
• Πολιτική Έφεση 17/22 αναφορικά με την πολιτική αίτηση του Τ.Γ 13.1.23
• ΕΕΕΣ 1/22 Y.B.L ν. Γενικου Εισαγγελεα, 4.11.22

Εργαλεία που συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση του Χάρτη και των περιπτώσεων εφαρμογής του

Προωθείται η ετοιμασία Εθνικών Σχεδίων Δράσης, τα οποία θα κωδικοποιούν τους στόχους της Εθνικής Στρατηγικής για την Προστασία και Προαγωγή των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και κατά συνέπεια του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε δράσεις.

Υλοποιούνται δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης από Αστυνομία.

Υπάρχει συνεργασία του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως με ΜΚΟ για σχετικά με τα δικαιώματα θυμάτων βίας κατά των γυναικών.

Θεσμοθετήθηκε σύστημα ποινικής δικαιοσύνης φιλικής προς τα παιδιά.

Χρήση και προώθηση εργαλείων του Χάρτη που αναπτύχθηκαν από άλλες χώρες της ΕΕ ή από άλλους ενδιαφερομένους στην ΕΕ

Παρακαλείσθε να διευκρινίσετε και να παράσχετε συνδέσμους, εφόσον υπάρχουν.

Εργαλεία που αναπτύχθηκαν από άλλους ενδιαφερομένους είναι εκείνα που αναπτύχθηκαν από οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, υπερασπιστές δικαιωμάτων, όπως εθνικά ιδρύματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή φορείς για την ισότητα ή τα δίκτυά τους, πανεπιστήμια, θεσμικά όργανα της ΕΕ, οργανισμούς και λοιπά όργανα της ΕΕ κ.λπ.]

Συνεργασία με ενδιαφερομένους για την προώθηση της χρήσης του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και της ενημέρωσης σχετικά με αυτόν

Παραδείγματα συνεργασίας μεταξύ υπερασπιστών δικαιωμάτων και εθνικών αρχών που συμβάλλουν στην καλύτερη χρήση του Χάρτη και ενημέρωση σχετικά με αυτόν

Tο Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του ως Εθνική Αρχή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, συμμετέχει ως εταίρος, σε περιφερειακό Έργο (Project) που χρηματοδοτείται από τα ταμεία EEA and Norway Grants, και έχει ως γενικότερο στόχο τη στήριξη Εθνικών Αρχών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), στον έλεγχο εφαρμογής των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε εθνικό επίπεδο και των σχετικών με τα θεμελιώδη δικαιώματα πτυχών του κράτους δικαίου (Supporting National Human Rights Institutions in monitoring fundamental rights and the fundamental rights aspects of the rule of law).

Στο εν λόγω Έργο συμμετέχουν: ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.E. (EU Agency of Fundamental Rights) ως επικεφαλής εταίρος (lead partner) και οι Εθνικές Αρχές Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων 7 χωρών της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένου και του Γραφείου μας. Συμμετέχει, επίσης, ως εταίρος εμπειρογνώμονας (expertise partner) και το Δίκτυο European Network of National Human Rights Institutions (ENNHRI).

Ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε., ως επικεφαλής εταίρος, ηγείται της συνολικής υλοποίησης του Έργου, προωθώντας τη συνεργασία μεταξύ των δικαιούχων εταίρων και παρέχοντας συμβουλές και καθοδήγηση σε σχέση με τις προβλεπόμενες δράσεις.

Tο Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, έχει ήδη εξασφαλίσει χρηματοδότηση για την εφαρμογή του συγκεκριμένου Έργου, το οποίο προβλέπεται να ολοκληρωθεί στις 29 Φεβρουαρίου 2024 και περιλαμβάνει τις ακόλουθες τρεις (3) θεματικές ενότητες εργασιών:

1. 1^η Ενότητα Εργασιών: Ενίσχυση/βελτίωση της χρήσης του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. από τις ΕΑΑΔ και ενίσχυση του ρόλου τους στην εφαρμογή των προνοιών του Χάρτη σε εθνικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης και της ενίσχυσης της ικανότητας/κατάρτισης του προσωπικού τους να χρησιμοποιεί τη νομοθεσία της Ε.Ε για τα θεμελιώδη δικαιώματα στην εργασία του.
2. 2^η Ενότητα Εργασιών: Ενίσχυση της ικανότητας των ΕΑΑΑΔ στην παρακολούθηση σεβασμού/εφαρμογής των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας τους με αρμόδιους μηχανισμούς της Ε.Ε. και της προώθησης - σε εθνικό επίπεδο - της δημόσιας συζήτησης για τα θεμελιώδη δικαιώματα και το κράτος δικαίου.
3. 3^η Ενότητα Εργασιών: Ανάπτυξη/βελτίωση της ικανότητας των ΕΑΑΑΔ στην παρακολούθηση τη συμμόρφωσης με τα θεμελιώδη δικαιώματα, κατά την εκτέλεση των κονδυλίων της ΕΕ, όπως προβλέπεται από νέα νομοθεσία της ΕΕ.

Αξίζει να σημειωθεί πως για σκοπούς υλοποίησης του Έργου θα διοργανωθούν δύο (2) εκπαιδευτικά σεμινάρια σε ομάδες στόχους που έχουν καθοριστεί από το Γραφείο μας, ήτοι: Νομικούς (Δικηγόρους/Εισαγγελείς) και Λειτουργούς δημοσίων υπηρεσιών.

(Σημ.: Στο Έργο προβλέπεται η διοργάνωση κι ενός τρίτου εκπαιδευτικού σεμιναρίου, σε Δικαστές, η οποία όμως θα ανατεθεί σε εμπειρογνώμονα από το εξωτερικό.

Καθώς επίσης και η διοργάνωση δύο εκπαιδευτικών σεμιναρίων στο σύνολο του προσωπικού του Γραφείου μας, για ενίσχυση των γνώσεων του στο δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Ε.Ε., και ειδικότερα του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε.

Στα πλαίσια του πιο πάνω έργου, ο στόχος για την προώθηση της χρήσης του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και της ενημέρωσης σχετικά με αυτόν σε οριζόντιο επίπεδο όσον αφορά τη δημόσια διοίκηση όσο και άμεσα εμπλεκόμενους με την εφαρμογή του εταίρους, όπως δικηγόροι και δικαστές, αναμένεται να υλοποιηθεί.

Παραδείγματα συνεργασίας μεταξύ εθνικών αρχών και πανεπιστημίων που συμβάλλουν στην καλύτερη χρήση του Χάρτη και ενημέρωση σχετικά με αυτόν

Η πρώτη Εθνική Στρατηγική για την Προστασία και Προαγωγή των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ετοιμάστηκε από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, με τη συνδρομή του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου, στα πλαίσια της εφαρμογής του Μνημονίου Συναντίληψης που υπέγραψε το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως με το εν λόγω Τμήμα για ανθρώπινα δικαιώματα.

Παραδείγματα μη κυβερνητικών πρωτοβουλιών που προωθούν τη χρήση του Χάρτη και την ενημέρωση σχετικά με αυτόν στη χώρα σας

[Παρακαλείσθε να διευκρινίσετε και να παράσχετε συνδέσμους για τις πρωτοβουλίες, εφόσον υπάρχουν.]