Bέλτιστες πρακτικές των κρατών μελών σχετικά με τον Χάρτη

Κυβερνητικές πολιτικές που προωθούν τη χρήση του Χάρτη και την ενημέρωση γι’ αυτόν από μέρους της νομοθετικής εξουσίας, της διοίκησης, των οργάνων επιβολής του νόμου και του δικαστικού σώματος

1. H Ανώτατη Σχολή Δικαστών (Scuola Superiore della Magistratura)

Η Ανώτατη Σχολή Δικαστών, η οποία συστάθηκε με το νομοθετικό διάταγμα αριθ. 26, της 30ής Ιανουαρίου 2006, έχει αναλάβει κεντρικό ρόλο στην κατάρτιση των δικαστών, δηλαδή στη διασφάλιση της εφαρμογής του νόμου και της τήρησης της υποχρέωσης επαγγελματικής κατάρτισης των δικαστών. Ωστόσο, τα προγράμματα κατάρτισης της Σχολής απευθύνονται επίσης σε δικηγορικούς συλλόγους, με τη διοργάνωση κοινών μαθημάτων.

Ο στόχος της Σχολής είναι σημαντικός, δηλαδή η παροχή κατάρτισης και διά βίου μάθησης στους δικαστές, προκειμένου να βελτιωθεί η διεθνής συνεργασία και να αυξηθεί η εξοικείωση με τα νομικά συστήματα.

Η Σχολή έχει αποκλειστική αρμοδιότητα στον τομέα της διά βίου μάθησης και της κατάρτισης των δικαστών. Ειδικότερα, είναι υπεύθυνη για τα εξής:

• τη διοργάνωση σεμιναρίων διά βίου επαγγελματικής μάθησης και κατάρτισης για δικαστές και άλλους επαγγελματίες του νομικού κλάδου (ανάλογα με τις ανάγκες)·
• την παροχή αρχικής κατάρτισης και διά βίου μάθησης για επίτιμους δικαστές·
• τη διοργάνωση μαθημάτων κατάρτισης για δικαστές και εισαγγελείς που επιθυμούν να διοριστούν σε ανώτερες θέσεις σε πρωτοβάθμια ή δευτεροβάθμια δικαστήρια·
• την παροχή κατάρτισης σε δικαστές που κατέχουν ανώτερες και ημιανώτερες θέσεις σε δικαστικά αξιώματα·
• την παροχή κατάρτισης σε δικαστές επιφορτισμένους με καθήκοντα κατάρτισης·
• τη διεξαγωγή αποκεντρωμένων δραστηριοτήτων κατάρτισης·
• τη συνεργασία σε δραστηριότητες που σχετίζονται με την πρακτική άσκηση για τακτικούς δικαστές στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών που εκδίδονται από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο (Consiglio superiore della magistratura) και τη συνεκτίμηση των προτάσεων των δικαστικών συμβουλίων·
• την οργάνωση, κατόπιν αιτήματος της αρμόδιας κρατικής αρχής, κατάρτισης για αλλοδαπούς δικαστές στην Ιταλία ή για συμμετέχοντες σε δραστηριότητες κατάρτισης που διεξάγονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Δικτύου Κατάρτισης Δικαστικών ή στο πλαίσιο σχεδίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων κρατών ή διεθνών οργανισμών ή την υλοποίηση προγραμμάτων για το Υπουργείο Εξωτερικών και τον συντονισμό δραστηριοτήτων κατάρτισης που απευθύνονται σε Ιταλούς δικαστές και παρέχονται από άλλα κράτη ή διεθνείς οργανισμούς σχετικά με την οργάνωση και τη λειτουργία του δικαστικού συστήματος·
• τη συνεργασία, κατόπιν αιτήματος της αρμόδιας κρατικής αρχής, σε δραστηριότητες που αφορούν την οργάνωση και τη λειτουργία του δικαστικού συστήματος σε άλλες χώρες·
• την υλοποίηση προγραμμάτων κατάρτισης σε συνεργασία με παρόμοιες υπηρεσίες άλλων θεσμικών ή επαγγελματικών φορέων·
• τη δημοσίευση ερευνών και μελετών σχετικά με τα θέματα που καλύπτονται από τις δραστηριότητες κατάρτισης·
• τη διοργάνωση πολιτιστικών πρωτοβουλιών και ανταλλαγών, συναντήσεων μελέτης και έρευνας σε σχέση με τις δραστηριότητες κατάρτισης·
• τη διοργάνωση σεμιναρίων, μεταξύ άλλων βάσει ειδικών συμφωνιών ή συμβάσεων που διέπουν τις σχετικές αμοιβές, για τους επαγγελματίες του νομικού κλάδου ή για όσους είναι εγγεγραμμένοι σε εξειδικευμένες νομικές σχολές.

Η Σχολή διοργανώνει ετήσια μαθήματα «διά βίου» μάθησης σχετικά με το ευρωπαϊκό δίκαιο και, ειδικότερα, σχετικά με τα «δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον Χάρτη», τα οποία είναι ανοικτά σε όλους τους δικαστές και, για ορισμένα μαθήματα, και σε δικηγόρους. Αυτά αφορούν τόσο τις ουσιαστικές όσο και τις γλωσσικές πτυχές.

Η μέθοδος αυτή είναι κατάλληλη, δεδομένου ότι η κατάρτιση σχετικά με τον Χάρτη και την εφαρμογή του σε εθνικό επίπεδο παρέχεται κάθε φορά που γίνονται βελτιώσεις όσον αφορά την προστασία ενός θεμελιώδους δικαιώματος που προβλέπεται σ' αυτόν. Ως εκ τούτου, η βέλτιστη πρακτική είναι συγκεκριμένα να τονιστεί η αναφορά στο δικαίωμα που περιλαμβάνεται στον Χάρτη της ΕΕ, με συζήτηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ενσωματώνεται στο εθνικό δίκαιο.

Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα αποτελέσει θέμα διά βίου μάθησης για το 2022 σε μαθήματα σχετικά με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, το σύστημα των πηγών δικαίου, την ψηφιοποίηση, τη δικαιοσύνη, τα δικαιώματα, τα θεμελιώδη δικαιώματα και το ευρωπαϊκό δίκαιο, τη δυσφήμιση και τη ρητορική μίσους, καθώς και σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη και το δίκαιο.

2. Εθνικό σημείο επαφής για τον Χάρτη της ΕΕ

Σύμφωνα με τις επιθυμίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η σημερινή υπουργός Δικαιοσύνης Marta Cartabia διόρισε την καθηγήτρια Palmina Tanzarella ως σημείο επαφής της Ιταλίας για τον Χάρτη. Ένα από τα καθήκοντά της είναι η προώθηση του Χάρτη, η ενημέρωση σχετικά με αυτόν και, ως εκ τούτου, η διασφάλιση της αποτελεσματικότερης εφαρμογής του. Η επιλογή στόχευε σε πρόσωπο που δραστηριοποιείται στη δημόσια διοίκηση η οποία επωφελείται από ειδικό εσωτερικό συντονισμό με το Υπουργείο Δικαιοσύνης και τον ακαδημαϊκό κόσμο.

Το σημείο επαφής αποτελεί και θα αποτελέσει μια νέα διάσταση για την προώθηση και τη βελτίωση των γνώσεων σχετικά με τον Χάρτη μέσω ενός τακτικού προγράμματος πρωτοβουλιών. Για τον σκοπό αυτόν, το σημείο επαφής υποστηρίζεται από τη μονάδα προσωπικού για τον συντονισμό των διεθνών υποθέσεων που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα (Coordinamento dell’attività internazionale in tema di diritti umani· AIDU), που συστάθηκε στο Τμήμα Δικαιοσύνης (Dipartimento per gli affari di giustizia· DAG) του Υπουργείου Δικαιοσύνης τον Δεκέμβριο του 2021. Η πρωτοβουλία αυτή δεν έχει προηγούμενο και επίσης έχει υλοποιηθεί με σκοπό την υλοποίηση των στόχων της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ενίσχυση της εφαρμογής του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στην ΕΕ. Η μονάδα θα επικεντρωθεί —εντός των αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης— σε ευρωπαϊκούς θεματικούς τομείς που αφορούν τα θεμελιώδη δικαιώματα, τα δικαιώματα των πολιτών και την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων.

3. Πανεπιστημιακά μαθήματα

Η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων ως δύναμη για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση αποτελεί πλέον ουσιώδες μέρος των μαθημάτων νομικής στα πανεπιστήμια, ιδίως όσον αφορά την πρόοδο στο συνταγματικό δίκαιο και το δίκαιο της ΕΕ. Προκειμένου να διασφαλιστεί η πολυεπίπεδη προστασία των δικαιωμάτων, είναι σημαντικό οι μελλοντικοί επαγγελματίες του νομικού και του οικονομικού κλάδου να λαμβάνουν κατάρτιση σχετικά με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ερμηνεία του από τα εθνικά δικαστήρια και το Δικαστήριο. Για τον λόγο αυτόν, τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε μεγάλη αύξηση των εξειδικευμένων μαθημάτων.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του Υπουργείου Πανεπιστημίων και Έρευνας (Ministero dell’Università e della Ricerca· MUR), τον Δεκέμβριο του 2021 προσφέρθηκαν περίπου 550 μαθήματα από τα τμήματα νομικής, πολιτικών επιστημών και οικονομικών, τόσο των δημόσιων όσο και των ιδιωτικών πανεπιστημίων, μεταξύ των οποίων και ορισμένα στην αγγλική γλώσσα.

Τα περισσότερα από αυτά τα μαθήματα αφορούν ευρύτερα το ζήτημα της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων, τονίζοντας τον διάλογο μεταξύ των συνταγματικών και των υπερεθνικών ευρωπαϊκών δικαστηρίων κατά την εφαρμογή των δικών τους χαρτών. Οι περιπτωσιολογικές μελέτες παρέχουν στους σπουδαστές τα εργαλεία που χρειάζονται για να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν οι χάρτες και η νομολογία. Με τον τρόπο αυτόν, μπορεί να ληφθεί σοβαρά υπόψη ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι επιπτώσεις της εφαρμογής του.

Ο Χάρτης μελετάται επίσης σε μαθήματα σχετικά με θέματα όπως η μετανάστευση, το δίκαιο πληροφοριών και επικοινωνιών, το περιβαλλοντικό δίκαιο, το ευρωπαϊκό ποινικό και δικονομικό δίκαιο, το ευρωπαϊκό διοικητικό δίκαιο, ο θρησκευτικός πλουραλισμός, το ευρωπαϊκό φορολογικό δίκαιο και το ευρωπαϊκό εργατικό δίκαιο.

4. Βέλτιστες πρακτικές για την αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών και της κοινωνίας των πολιτών, ώστε να ενθαρρυνθούν τα θύματα διακρίσεων να παρουσιαστούν και να τους παρασχεθεί στήριξη

Δεδομένου ότι ακρογωνιαίος λίθος του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η απαγόρευση των διακρίσεων, προωθείται και από το έργο των εθνικών φορέων που είναι προσηλωμένοι στο ζήτημα αυτό.

Θα πρέπει να τονιστεί ο ρόλος του Εθνικού Γραφείου κατά των Φυλετικών Διακρίσεων (Ufficio Nazionale Antidiscriminazioni Razziali· UNAR), που συστάθηκε εντός του Γραφείου του πρωθυπουργού, με το νομοθετικό διάταγμα αριθ. 215 της 9ης Ιουλίου 2003 (για την εφαρμογή της οδηγίας 2000/43/ΕΚ περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής).

Το Γραφείο είναι επιφορτισμένο με τη διασφάλιση του δικαιώματος ίσης μεταχείρισης για όλα τα πρόσωπα, ανεξάρτητα από την εθνοτική ή φυλετική καταγωγή, την ηλικία, τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου ή το αν έχουν αναπηρία ή όχι. Λειτουργεί αυτόνομα και αμερόληπτα και επί σειρά ετών παρακολουθεί στενά τις επιπτώσεις της ρητορικής μίσους που εισάγει διακρίσεις, μεταξύ άλλων, στο διαδίκτυο, καθώς και τις προσπάθειες για την καταπολέμησή της.

Τα καθήκοντα που ανατίθενται στο Γραφείο από τον νόμο είναι τα εξής:

• να παρέχει συνδρομή σε δικαστικές ή διοικητικές διαδικασίες σε πρόσωπα που θεωρούν ότι έχουν υποστεί συμπεριφορά που εισάγει διακρίσεις, η οποία λαμβάνει τις μορφές που προβλέπονται στο άρθρο 425 του ιταλικού κώδικα πολιτικής δικονομίας·
• με τον δέοντα σεβασμό στις εξουσίες και στα καθήκοντα της δικαστικής αρχής, να διενεργεί έρευνες για να διαπιστώσει την ύπαρξη ή μη διακρίσεων·
• να ενθαρρύνει τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, ιδίως τις ενώσεις και τους φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της καταπολέμησης των διακρίσεων, να θεσπίσουν ειδικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένων σχεδίων για θετική δράση, με στόχο την πρόληψη ή την αντιστάθμιση των διακρίσεων λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής·
• να αυξήσει όσο το δυνατόν περισσότερο την ενημέρωση σχετικά με τα ισχύοντα μέσα προστασίας, μεταξύ άλλων, μέσω της ενημέρωσης του κοινού σχετικά με την αρχή της ίσης μεταχείρισης και της διεξαγωγής εκστρατειών ενημέρωσης και επικοινωνίας·
• να εκδίδει συστάσεις και γνώμες για θέματα που αφορούν διακρίσεις λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, καθώς και προτάσεις για τροποποιήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας·
• να καταρτίζει ετήσια έκθεση προς το Κοινοβούλιο σχετικά με την αποτελεσματική εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης και την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών προστασίας, καθώς και ετήσια έκθεση προς τον πρωθυπουργό σχετικά με το έργο που επιτελέστηκε·
• να προωθεί μελέτες, έρευνες και ανταλλαγές εμπειριών, μεταξύ άλλων, σε συνεργασία με ενώσεις και φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της καταπολέμησης των διακρίσεων, με άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτόν και με εξειδικευμένες υπηρεσίες στατιστικής έρευνας, μεταξύ άλλων, με σκοπό την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών για την καταπολέμηση των διακρίσεων.

Στο Τμήμα Ίσων Ευκαιριών εντός του Γραφείου του πρωθυπουργού (άρθρο 6 του νομοθετικού διατάγματος αριθ. 215/2003) συστάθηκε επίσης μητρώο ενώσεων και φορέων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της καταπολέμησης των διακρίσεων και της προώθησης της ίσης μεταχείρισης.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει συμμετάσχει και συμμετέχει επί του παρόντος σε σειρά αναλυτικών και επιχειρησιακών έργων, υπό τον συντονισμό του UNAR, με ειδικό στόχο την επικαιροποίηση και την ανάπτυξη πρακτικών και εργαλείων για την αποτελεσματική πρόληψη και καταπολέμηση του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και άλλων μορφών μισαλλοδοξίας που διαδίδονται μέσω της ρητορικής μίσους, μεταξύ άλλων και στο διαδίκτυο. Τα εν λόγω έργα περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• το έργο CO.N.T.R.O. — «Αντεπιχειρήματα κατά του ρατσισμού στο διαδίκτυο» (2018-2020) — που αναπτύχθηκε και συντονίστηκε από το UNAR σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών (Istituto per la Ricerca Sociale· IRS) και υποστηρίχθηκε και χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το οποίο προώθησε μια στοχευμένη εκστρατεία επικοινωνίας και ενημέρωσης κατά του ρατσισμού στο διαδίκτυο και έθεσε τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία του Παρατηρητηρίου Μέσων Ενημέρωσης και Διαδικτύου του UNAR, με τη συμμετοχή των βασικών θεσμικών και μη θεσμικών φορέων που εργάζονται για την καταπολέμηση αυτού του ζητήματος·
• το έργο REASON — «Αντίδραση για την αντιμετώπιση της ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο» (σε εξέλιξη από το 2020), το οποίο θεσπίζει επίσημα έναν Εθνικό Σταθμό Ελέγχου (Cabina di Regia Nazionale) για την καταπολέμηση των εγκλημάτων μίσους και της ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο, με στόχο να συμβάλει στον συντονισμό δράσεων και στην ανταλλαγή εμπειριών σε συνεργασία με το Παρατηρητήριο κατά των Διακρίσεων (Osservatorio per la sicurezza contro gli atti discriminatori)· OSCAD), το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το Υπουργείο Παιδείας, την Αρχή Εγγυήσεων Επικοινωνιών (Autorità per le Garanzie nelle Comunicazioni· AGCOM) και εθελοντικές οργανώσεις, μεταξύ των οποίων οι: Carta Di Roma, Lunaria, Arci, Amnesty Italia, Cospe και Arcigay.

Το κύριο καθήκον του Σταθμού Ελέγχου είναι η ανάπτυξη ενός εθνικού στρατηγικού σχεδίου για την καταπολέμηση των εγκλημάτων μίσους και της ρητορικής μίσους.

5. Πολιτικές που στοχεύουν τα σχολεία. Γενικά: εκπαίδευση

Λαμβανομένου υπόψη ότι η ενημέρωση σχετικά με τον Χάρτη είναι επωφελής και αναγκαία προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι νεότερες γενιές να προβληματιστούν προσεκτικά σχετικά με τις κοινές αξίες, που θα θέσουν τους ανθρώπους και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια στο επίκεντρο της διαδικασίας οικοδόμησης μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς, υπάρχει μια σειρά από πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί στα σχολεία. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:

το La Carta europea dei diritti a un milione di studenti (Ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων για ένα εκατομμύριο μαθητές) ήταν ένα έργο που υλοποιήθηκε από κοινού από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ιταλική κυβέρνηση, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Πανεπιστημίων και Έρευνας και τα ιταλικά ταχυδρομεία (Poste Italiane), στο πλαίσιο του οποίου παραδόθηκαν αντίγραφα του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ένα εκατομμύριο μαθητές σε ιταλικά σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κατά την τελευταία διετία·

το La Carta di Nizza fra diritti umani e cittadinanza (Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης: μεταξύ ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ιθαγένειας) ήταν ένας διαγωνισμός που προωθήθηκε από το Υπουργείο Παιδείας με πρωταρχικό στόχο την ενθάρρυνση των παιδιών να διαβάσουν και να προβληματιστούν σχετικά με τις πρακτικές εφαρμογές του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, το περιεχόμενο του Χάρτη συζητήθηκε μέσω συγκρίσεων με τα κείμενα διεθνών συμβάσεων και συνθηκών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Εργαλεία που συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση του Χάρτη και των περιπτώσεων εφαρμογής του

Το 2019 το Υπουργείο Δικαιοσύνης ξεκίνησε το έργο «EJNita» (EJN — Ιταλικό δίκτυο: Χτίζοντας γέφυρες) με μερική χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (συμφωνία επιχορήγησης αριθ. 831373), στόχος του οποίου ήταν η ενίσχυση και ο εξορθολογισμός του Ευρωπαϊκού Δικαστικού Δικτύου (ΕΔΔ) για αστικές και εμπορικές υποθέσεις. Το έργο αυτό ανταποκρίθηκε στην ανάγκη βελτίωσης των γνώσεων σχετικά με τα μέσα δικαστικής συνεργασίας σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις στον νομικό ή επαγγελματικό τομέα.

Το έργο αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη δημοσίευση της δικτυακής πύλης ALDRICUS, η οποία συγκεντρώνει πληροφορίες και υλικό ενδιαφέροντος (πρότυπα, εγχώρια, διεθνή και υπερεθνική νομολογία, συνδέσμους προς ιστοτόπους ενδιαφέροντος) στο πλαίσιο ιστολογίου. Η δικτυακή πύλη Aldricus αποτελεί επίσης εργαλείο για την προώθηση και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τον Χάρτη, η οποία επιτυγχάνεται, ιδίως, με τη δημοσιοποίηση στοχευμένων εκδηλώσεων κατάρτισης. Για παράδειγμα, στις 22 Φεβρουαρίου 2021 προωθήθηκε η εκδήλωση κατάρτισης La protezione transfrontaliera degli adulti con disabilità cognitive in Italia e Spagna (Διασυνοριακή προστασία ενηλίκων με νοητικές αναπηρίες στην Ιταλία και την Ισπανία).

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης διαθέτει ειδική σελίδα για την προώθηση του Χάρτη, η οποία παρέχει πρόσβαση στην ιταλική έκδοση του κειμένου, καθώς και σύνδεσμο προς τον ιστότοπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για επεξήγηση του Χάρτη.

Χρήση και προώθηση εργαλείων του Χάρτη που αναπτύχθηκαν από άλλες χώρες της ΕΕ ή από άλλους ενδιαφερομένους στην ΕΕ

Υπάρχουν πολυάριθμες πρωτοβουλίες κατάρτισης και μάθησης που απευθύνονται στο δικαστικό προσωπικό στην Ιταλία και παρέχονται από οργανισμούς κατάρτισης σε συνεργασία με Ευρωπαίους εταίρους [ευρωπαϊκούς οργανισμούς, για παράδειγμα ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA) ή άλλα ευρωπαϊκά κράτη]. Το 2021, για παράδειγμα, η Ανώτατη Σχολή Δικαστών δημοσίευσε διάφορες προσκλήσεις υποβολής προσφορών για το θέμα αυτό, οι οποίες προήλθαν από πρωτοβουλίες με ενδιαφερόμενους φορείς της ΕΕ —την Ακαδημία Ευρωπαϊκού Δικαίου (Europäische Rechtsakademie, ERA), ένα γερμανικό ίδρυμα, την Εθνική Σχολή Δικαστών της Γαλλίας (Ecole Nationale de la Magistrature· ENM), και το ΕΔΚΔ.

Συνεργασία με ενδιαφερομένους για την προώθηση της χρήσης του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και της ενημέρωσης σχετικά με αυτόν

Παραδείγματα συνεργασίας μεταξύ υπερασπιστών δικαιωμάτων και εθνικών αρχών που συμβάλλουν στην καλύτερη χρήση του Χάρτη και ενημέρωση σχετικά με αυτόν

Οι οργανισμοί που είναι επιφορτισμένοι με την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν το δικαίωμα να αντλούν κεφάλαια από κονδύλιο που προορίζεται για τη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων για τη δημοσιοποίηση του περιεχομένου του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης βάσει του ιταλικού νόμου για τον προϋπολογισμό του 2001 (άρθρο 1 παράγραφος 573 του νόμου αριθ. 178 του 2021). Το κονδύλιο, το οποίο διαχειρίζεται το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ανέρχεται σε 2 εκατ. ευρώ για καθένα από τα έτη 2021 και 2022, και δεσμεύεται για έργα κατάρτισης υψηλής ποιότητας που προωθούν τη δικαστική κουλτούρα σε θέματα διεθνούς ποινικού δικαίου και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα κριτήρια για την πρόσβαση στους πόρους του κονδυλίου καθορίστηκαν με απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης, σε διαβούλευση με τον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών, με την απόδειξη μακροπρόθεσμης συνεργασίας, διαβούλευσης και συνεργασίας με διεθνείς φορείς και οργανισμούς να αποτελεί πρωταρχική απαίτηση.

Παραδείγματα συνεργασίας μεταξύ εθνικών αρχών και πανεπιστημίων που συμβάλλουν στην καλύτερη χρήση του Χάρτη και ενημέρωση σχετικά με αυτόν

Οι εθνικές αρχές έχουν στενή σχέση με τρία από τα ανώτατα δικαστήρια της Ιταλίας και ειδικότερα: με το Συνταγματικό Δικαστήριο (Corte costituzionale), με το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο (Corte Suprema di Cassazione) και με το Συμβούλιο της Επικρατείας (Consiglio di Stato).

Το ερευνητικό τμήμα του Συνταγματικού Δικαστηρίου δημοσιεύει ετήσια έκθεση που συγκεντρώνει και επεξηγεί τις ερμηνείες του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς σχετίζονται με συνταγματικές αρχές. Η τελευταία έκδοση της έκθεσης δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2021 με τίτλο L’applicazione della Carta dei diritti fondamentali dell’Unione europea nella giurisprudenza della Corte costituzionale (Εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη νομολογία του Συνταγματικού Δικαστηρίου), Ιούνιος 2021.

Το ερευνητικό τμήμα του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου παρέχει πρόσβαση στις σημαντικότερες αποφάσεις, συμπεριλαμβανομένης της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομολογίας.

Παραδείγματα μη κρατικών πρωτοβουλιών που προωθούν τη χρήση του Χάρτη και την ενημέρωση σχετικά με αυτόν στη χώρα σας

Ο Εθνικός Δικηγορικός Σύλλογος (Associazione Nazionale Forense· ANF) είναι μέλος της ευρωπαϊκής σύμπραξης, επικεφαλής της οποίας είναι το Ίδρυμα Δικηγόρων για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα της Βουλγαρίας, στο οποίο συμμετέχουν και άλλοι φορείς, όπως η Confprofessioni (συνομοσπονδία στην οποία συμμετέχει ο ANF), ο Δικηγορικός Σύλλογος του Μιλάνου, το Πανεπιστήμιο του Burgos και το Γενικό Συμβούλιο του Δικηγορικού Συλλόγου της Ισπανίας (Consejo General de la Abogacìa Española). Το επικεφαλής μέρος και οι εταίροι του ανακηρύχθηκαν νικητές στην ευρωπαϊκή πρόσκληση υποβολής προσφορών για την υποστήριξη διακρατικών έργων δικαστικής κατάρτισης που καλύπτουν το αστικό δίκαιο, το ποινικό δίκαιο ή τα θεμελιώδη δικαιώματα (JUST-JTRA-EJTR-AG-2017).

Το έργο Lawyers4Rights είχε στόχο να επιτύχει τους ακόλουθους στόχους: την προώθηση της γνώσης της προέλευσης, του σκοπού και του πεδίου εφαρμογής του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ενίσχυση του ρόλου τους να ανταποκρίνονται σε ζητήματα προστασίας που προκύπτουν από τα ζητήματα της μετανάστευσης και της τρομοκρατίας, την ενημέρωση των δικαιούχων σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε εθνικό επίπεδο, τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των νομικών επαγγελμάτων και την ανάπτυξη της κατανόησης των ουσιωδών στοιχείων του εφαρμοστέου δικαίου της ΕΕ σε κάθε εθνικό πλαίσιο.

Η τελική διάσκεψη πραγματοποιήθηκε στις 24 Ιουνίου 2022 για να παρουσιαστούν τα αποτελέσματα του έργου και τα κύρια συμπεράσματα σχετικά με το επίπεδο ενημέρωσης των δικηγόρων και την εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το περιεχόμενο του έργου διατίθεται στη διεύθυνση: https://lawyers4rights.eu/

Ορισμένες άλλες αυθόρμητες πρωτοβουλίες, όπως η διοργάνωση εκδηλώσεων κατάρτισης και διεξοδικών σεμιναρίων από ακαδημαϊκούς, τα άρθρα εστίασης που δημοσιεύθηκαν σε νομικά περιοδικά και εφημερίδες και οι ανταλλαγές απόψεων σε διάφορους καταλόγους ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στους οποίους εγγράφονται επαγγελματίες του νομικού κλάδου συνέβαλαν επίσης στη δημοσιοποίηση και την ενημέρωση σχετικά με το περιεχόμενο του Χάρτη.