L-aħjar prattiki tal-Istati Membri dwar il-Karta

Fi ħdan l-eżekuttiv u l-amministrazzjoni, l-għarfien dwar il-Karta u l-użu tagħha ma humiex indaqs kullimkien.

Kull meta l-gvern jafferma l-impenn tiegħu favur id-drittijiet tal-bniedem, isemmi l-importanza tal-Karta. Bħal f’Jum id-Drittijiet tal-Bniedem, l-10 ta’ Diċembru.

L-użu tal-Karta mill-Ministeru tal-Affarijiet Barranin, tal-Unjoni Ewropea u tal-Kooperazzjoni jispikka għal raġunijiet ovvji.

Is-sit web tal-Ministeru jafferma l-impenn ta’ Spanja favur il-promozzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem, filwaqt li jindika li l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tagħmel parti mill-ordinament ġuridiku domestiku ta’ Spanja u tikkomplementa l-“lista ta’ drittijiet u ta’ libertajiet tal-Kostituzzjoni ta’ Spanja”.

Il-Ministeru għall-Intern huwa midħla sew tal-Karta fir-rigward tar-reati ta’ mibegħda (Il-Pjan ta’ Azzjoni għall-ġlieda kontra r-reati ta’ mibegħda [Plan de Acción para combatir los delitos motivados por el odio] (2019)), tal-ażil (l-Uffiċċju tal-Ażil u tar-Refuġjati [Oficina de Asilo y Refugio] u s-Sottodirettorat-Ġenerali għall-Protezzjoni Internazzjonali [Subdirección General de Protección Internacional]) u tal-protezzjoni tad-data (iċ-Ċentru tal-Intelligence għall-ġlieda kontra t-Terroriżmu u l-Kriminalità Organizzata [Centro de Inteligencia contra el Terrorismo y la Delincuencia Organizada]).

Fl-2014, ġiet adottata l-Ordni Nru 16/2014 tas-Segretarjat għas-Sigurtà, li approvat il-“Protokoll ta’ Azzjoni għall-Forzi tas-Sigurtà dwar ir-reati ta’ mibegħda u mġiba li tikser ir-regolamenti legali dwar id-diskriminazzjoni” (“Protocolo de actuación de las fuerzas y cuerpos de seguridad en materia de ‘delitos motivados por el odio’ y conductas que vulneren las normas jurídicas sobre discriminación”). Din l-Ordni ġiet emendata s-sena ta’ wara bl-Ordni Nru 16/2015, bħala riżultat ta’ diversi riformi leġiżlattivi. Il-protokoll imsemmi hawn fuq ġie ċċitat b’mod speċifiku fil-kompendju tal-aħjar prattiki minn madwar l-Unjoni Ewropea dwar kif għandhom jiġu miġġielda r-reati ta’ mibegħda. Il-kompendju ppubblikat mill-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali (FRA). Fih miżuri u azzjonijiet żviluppati mill-Istati Membri tal-UE għall-ġlieda kontra r-“reati ta’ mibegħda” u l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea kienet waħda mill-ħafna regolamenti li applika, għad li ma ssemmietx b’mod prominenti: It-test tal-Protokoll.

L-istess Segretarjat tal-Istat għas-Sigurtà tal-Ministeru għall-Intern approva “Pjan ta’ Azzjoni għall-ġlieda kontra r-reati ta’ mibegħda” (“Plan de Acción para combatir los delitos motivados por el odio”) li fil-kuntest tiegħu l-Pulizija Nazzjonali tieħu sehem fi programmi ta’ taħriġ u fi skambji tal-aħjar prattiki fost l-Istati Membri tal-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali (FRA): It-test tal-Pjan ta’ Azzjoni.

Il-Ministeru tal-Ġustizzja għandu kompetenza fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem u jagħti attenzjoni partikolari lill-Karta meta jfassal abbozzi ta’ liġijiet, kemm fil-memorandum ta’ spjegazzjoni kif ukoll fit-tħejjija tar-Rapporti ta’ Valutazzjoni tal-Impatt Regolatorju, speċjalment f’dak li għandu x’jaqsam mat-traspożizzjoni tad-direttivi Ewropej, mal-adattament tal-ordinament ġuridiku ta’ Spanja għad-dritt Ewropew jew mal-konformità ma’ trattati jew ma’ konvenzjonijiet internazzjonali ffirmati minn Spanja f’dawn l-oqsma.

Għandha tingħata attenzjoni speċjali għall-Uffiċċju tal-Koordinazzjoni u tal-Kwalità Regolatorji (Oficina de Coordinación y Calidad Reglulatoria) (fi ħdan il-Ministeru tal-Presidenza, tar-Relazzjonijiet mal-Qrati Ġenerali ta’ Spanja u tal-Memorja Demokratika [Ministerio de la Presidencia, Relaciones con las Cortes y Memoria Democrática]), maħluq fl-2017 bl-objettiv li jiżgura l-koordinazzjoni u l-kwalità tal-attività regolatorja mwettqa mill-gvern. Bħala parti minn dan il-kompitu ġenerali, jeħtieġlu jeżamina “l-konsistenza tal-inizjattiva regolatorja mal-bqija tal-ordinament ġuridiku, kemm nazzjonali kif ukoll tal-Unjoni Ewropea”, f’konformità mal-Artikolu 26(9) tal-Liġi 50/1997 tas-27 ta’ Novembru 1997. Dan l-aħħar, l-Uffiċċju beda jeħtieġ fir-rapporti tiegħu li r-Rapporti ta’ Valutazzjoni tal-Impatt Regolatorju janalizzaw jekk l-abbozz ta’ leġiżlazzjoni jikkonformax mal-Karta. Din ma hijiex ir-raġuni għaliex huwa maħsub li l-Uffiċċju jista’ jaqdi rwol importanti ħafna fil-promozzjoni tal-kunsiderazzjoni tal-Karta fl-abbozzar tal-leġiżlazzjoni, li jwassal għal għarfien akbar dwar l-importanza tal-Karta fil-ministeri kollha tal-Eżekuttiv.

Il-Karta hija wkoll fattur importanti meħud f’kunsiderazzjoni meta tittieħed deċiżjoni dwar jekk l-Istat Spanjol għandux jieħu sehem f’deċiżjonijiet preliminari mill-qrati tal-Istati Membri l-oħrajn, wara li diġà għamel dan b’rabta mal-projbizzjoni tat-tortura u ta’ trattament jew ta’ kastigi inumani jew degradanti (l-Artikolu 4 tal-Karta dwar il-kundizzjonijiet tad-detenzjoni fil-ħabsijiet, il-Kawżi C-128/18 tal-15 ta’ Ottubru 2019, C-220/18 PPU tal-25 ta’ Lulju 2018 u C-496/16 tal-15 ta’ Novembru 2017), mar-rispett għall-ħajja privata u tal-familja u mal-protezzjoni ta’ data personali (l-Artikoli 7 u 8 tal-Karta, il-Kawża C-73/16 tas-27 ta’ Settembru 2017), mal-ugwaljanza f’għajnejn il-liġi u n-nondiskriminazzjoni (l-Artikoli 20 u 21 tal-Karta, il-Kawża C-205/15 tat-30 ta’ Ġunju 2016) u mad-dritt għal rimedju effettiv u għal proċess imparzjali (l-Artikolu 47 tal-Karta, il-Kawża C-73/16 tas-27 ta’ Settembru 2017).

Fid-9 ta’ Mejju, Jum l-Ewropa, il-Federazzjoni Spanjola tal-Muniċipalitajiet u tal-Provinċji (Federación Española de Municipios y Provincias) ħarġet il-“Manifest għal Ewropa lokali u reġjonali” (Manifiesto por una Europa local y regional), li ppropona: “Il-promozzjoni tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea kif ukoll tal-istorja tal-UE fl-iskejjel fl-Istati Membri kollha u l-avvanzar tal-għarfien dwar il-funzjonament tal-istituzzjonijiet. Huwa importanti li nintroduċu kundizzjonijiet finanzjarji u legali xierqa sabiex niżguraw li l-istudenti kollha jkollhom l-opportunità li jżuru l-istituzzjonijiet Ewropej matul il-ħajja skolastika tagħhom.”

Fl-Assemblea Leġiżlattiva, id-dikjarazzjonijiet ta’ spjegazzjoni tal-liġijiet kultant jirreferu għall-Karta; f’dibattiti parlamentari, il-KEDB u d-deċiżjonijiet tal-QEDB jintużaw ta’ spiss bħala awtorità jew kriterju, għall-kuntrarju tal-Karta u tal-QĠUE, li ġeneralment ma jintużawx daqstant spiss; madankollu, il-Karta qed tibda tintuża dejjem aktar, għad li ċertament mhux f’sens wiesa’. L-Ewropewiżmu tal-parlamentari Spanjoli jmur lil hinn minn kull dubju, iżda jkun ta’ benefiċċju li kieku jkollhom taħriġ jew għarfien aħjar li jkun aktar faċilment disponibbli u aċċessibbli, qasam fejn dejjem hemm lok għal titjib, kif indikat hawn taħt. Il-monitoraġġ tal-ħidma tal-Kumitat Konġunt dwar l-Unjoni Ewropea (Comité Mixto para la Unión Europea) jiżvela (il-Kummissjoni Konġunta dwar l-Unjoni Ewropea [Comisión Mixta para la Unión Europea]) li l-Karta ma hijiex waħda mill-aktar temi li huma l-fokus tal-ħidma tiegħu.

Il-Kummissjoni Konġunta dwar l-Unjoni Ewropea tal-Kungress tad-Deputati Spanjol (il-Kummissjoni Konġunta dwar l-Unjoni Ewropea) tista’ timmonitorja b’mod regolari temi relatati mal-Karta, bħall-adozzjoni tal-leġiżlazzjoni Ewropea, il-ġurisprudenza rilevanti, eċċ.

Fi ħdan il-ġudikatura, l-Aġenzija għad-Drittijiet Fundamentali “rrikonoxxiet ir-rwol dejjem aktar importanti tal-qrati nazzjonali fl-iżgurar tal-effettività tal-Karta”. L-għarfien dwar il-Karta qed jiżdied dejjem aktar fost l-imħallfin, minkejja l-fatt li l-Karta ma tidhirx b’mod sinifikanti fis-sillabu tal-eżamijiet tal-Istat sabiex wieħed isir imħallef. L-istudju tal-Karta ġie introdott fis-sillabu fis-sessjoni tal-2016, fi ħdan is-suġġett li jikkorrispondi għat-Trattati dwar id-Drittijiet tal-Bniedem, flimkien mad-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem, ma’ trattati oħrajn tan-NU u mal-Konvenzjoni Ewropea għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali. Kien biss fl-2020 li l-Karta saret parti mis-suġġett għad-dritt tal-Unjoni Ewropea.

Ladarba l-kandidati jgħaddu mill-eżami tad-dħul għal karriera fil-ġudikatura, isiru workshops (il-pjan ta’ tagħlim [el plan de enseñanza]) fil-Kulleġġ Ġudizzjarju (marbut mal-Kunsill Ġenerali tal-Ġudikatura) sabiex jiġi approfondit l-għarfien dwar kawżi importanti bħall-kawża Familiapress (il-Kawża C-368/95 tas-26 ta’ Ġunju 1997), il-kawża Grogan (C-159/90 tal-4 ta’ Ottubru 1991), il-kawża García Avello (C-148/02 tat-2 ta’ Ottubru 2003) u l-kawża Kücükdeveci (C-555/07, tad-19 ta’ Jannar 2010). Jiġu eżaminati f’dettall kawżi importanti oħrajn relatati mal-Karta, bħall-kawża Fransson (C-617/10 tas-26 ta’ Frar 2013), il-kawża Melloni (C-399/11 tas-26 ta’ Frar 2013), il-kawżi magħquda Aranyosi u Căldăraru (C-404/15 tal-5 ta’ April 2016 u C-659/15 PPU tat-3 ta’ Marzu 2016) u l-kawżi magħquda N.S. u M.E. (C-411/10 tal-21 ta’ Diċembru 2011 u C-493/10 tat-22 ta’ Settembru 2011).

In-numru ta’ korsijiet ta’ taħriġ kontinwu differenti dwar id-dritt tal-Unjoni Ewropea offruti lill-imħallfin mill-Kunsill Ġenerali tal-Ġudikatura żdied mill-2010 ’l hawn, iżda ma hemm l-ebda kors iddedikat b’mod esklużiv għall-Karta; madankollu, mill-2018 ’l hawn, il-Karta bdiet taqdi rwol importanti fil-korsijiet dwar id-dritt Ewropew. Barra minn hekk, huma studjati korsijiet dwar id-drittijiet fundamentali jew l-impatt tad-dritt Ewropew fuq ċerti ġurisdizzjonijiet, primarjament id-dritt amministrattiv, id-dritt soċjali u d-dritt penali wkoll.

Għodod li jgħinu sabiex tiġi ċċarata l-Karta u meta tapplika

Qiegħed ikun hemm numru dejjem akbar ta’ pubblikazzjonijiet u ta’ għodod li jispjegaw f’xiex tikkonsisti l-Karta u kif għandha tiġi implimentata. Hawn taħt huma pprovduti xi eżempji li jirriflettu d-diversi setgħat, livelli ta’ amministrazzjoni u s-soċjetà ċivili.

Il-Qorti Kostituzzjonali fasslet “Kompendju tal-ġurisprudenza tal-Qorti Kostituzzjonali dwar id-Dritt tal-Unjoni Ewropea” [Prontuario de jurisprudencia del Tribunal Constitucional sobre el Derecho de la Unión Europea], li taqsima minnu hija ddedikata għal “D) Ir-relazzjoni bejn il-Kostituzzjoni u l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea”, li tindirizza temi bħal “elementi ta’ interpretazzjoni kondiviża” u “kunflitti”.

L-Istitut tad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Katalonja (Institut de Drets Humans de Catalunya), flimkien mal-Kunsill Ġenerali tal-Ġudikatura, organizza kors dwar “Il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE għall-prosekuturi pubbliċi u għall-membri tal-ġudikatura’ [La Carta de los Derechos Fundamentales de la UE para fiscales y miembros de la judicatura], li ffoka fuq il-prattika legali bl-għan li jipprovdi lill-prosekuturi pubbliċi u lill-membri tal-ġudikatura b’għodod li jiffaċilitaw l-użu tal-qafas legali tad-drittijiet fundamentali u, b’hekk, ixerred il-kamp ta’ applikazzjoni tal-Karta.

L-awtorità lokali ta’ Madrid ħarġet pubblikazzjoni diġitali intitolata “L-Ewropa li rridu. 20 Karta għall-Ewropa” (La Europa que queremos. 20 Cartas para Europa), li tinkludi t-testi Ewropej ewlenin dwar is-servizzi u d-drittijiet li, sintendi, jinkludu l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-paġni 20 sa 31).

Il-Kunsill tal-Avukatura ta’ Spanja (Consejo General de la Abogacía), korp professjonali rregolat bil-liġi pubblika li jiġbor fih assoċjazzjonijiet tal-avukati professjonali, daħħal taqsima fuq is-sit web tiegħu li tispjega l-applikazzjoni tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE.

Fuq is-sit web tagħha, il-Federazzjoni tal-Assoċjazzjonijiet għall-Prevenzjoni tal-Moħqrija tat-Tfal (Federación de Asociaciones para la Prevención del Abuso Infantil – FAPMI) tipprovdi spjegazzjoni dettaljata tal-informazzjoni meħtieġa sabiex tkun mifhuma l-Karta, fuq il-bażi ta’ data bażika, ta’ deskrizzjoni dettaljata u tal-oqsma tas-suġġetti tagħha.

Kooperazzjoni mal-partijiet ikkonċernati għall-promozzjoni tal-użu u l-għarfien tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE

L-awtorità lokali ta’ Madrid approvat l-inklużjoni ta’ suġġett dwar l-Unjoni Ewropea fis-sillabu użat mill-iskejjel sekondarji, li jinkludi wkoll il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali.

Eżempji ta’ inizjattivi mhux governattivi li jippromwovu l-użu u l-għarfien tal-Karta f’pajjiżek

Il-Kumitat Spanjol tar-Rappreżentanti tal-Persuni b’Diżabilità (Comité Español de Representantes de Personas con Discapacidad – CERMI), pjattaforma mwaqqfa fl-1997 għar-rappreżentazzjoni, għad-difiża u għat-teħid ta’ azzjoni taċ-ċittadini Spanjoli b’diżabilità, ripetutament talab lill-awtoritajiet sabiex itejbu d-drittijiet tagħhom u invoka l-Karta għal dak l-għan f'negozjati mal-awtoritajiet nazzjonali.