Goede praktijken van de lidstaten

De heersende beleidslijn ligt vervat in het regeringsverslag uit 2014 (Valtioneuvoston ihmisoikeusselonteko, VNS 6/2014 vp) betreffende de mensenrechten. Daarin worden de middelen onderzocht waarmee het belang van de grondrechten binnen de Europese Unie kan worden versterkt, met name door de bekendheid van het Handvest van de grondrechten te vergroten. In dat verband moeten het verslag van de Commissie over het Handvest van de grondrechten, het jaarverslag van het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten en de bespreking van deze onderwerpen in de Raad worden aangehaald. Overigens is het eveneens van belang het Handvest bij de burgers onder de aandacht te brengen. In het betreffende regeringsverslag staat dat het om de bekendheid van het Handvest te vergroten van belang is de huidige praktische hulpmiddelen voor de producenten, met name de instructies en de verschillende checklists, te verbeteren en te benutten. Deze overweging zou bijvoorbeeld moeten worden ondersteund door scholing voor producenten uit de Europese Unie (blz. 38). In haar verklaring over het regeringsverslag betreffende de mensenrechten (SuVL 6/2014 vp) heeft de Grote Commissie van het Finse parlement (Eduskunta) in het bijzonder de nadruk gelegd op de noodzaak de bekendheid van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie te vergroten.

Regeringsverslag uit 2014 betreffende de mensenrechten

Het tweede Finse actieplan voor de grondrechten en de mensenrechten (2017-2019) (Kansallinen perus- ja ihmisoikeustoimintaohjelma 2017–2019)grijpt terug op het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie als rechtsgrondslag voor het actieplan (blz. 17), alsook op andere toepasselijke bronnen op het gebied van grondrechten en mensenrechten. Het Handvest dient tevens als rechtsgrondslag voor bepaalde specifieke ontwerpactieplannen, met name maatregel 1.1 Uitbreiding van de bevoegdheden in aangelegenheden over grondrechten en mensenrechten (Valtioneuvoston kapasiteetin kasvattaminen perus- ja ihmisoikeusasioissa) en maatregel 1.1.1 Verbetering van de kennis van regeringsambtenaren op het gebied van grondrechten en mensenrechten (Valtioneuvoston virkamiesten perus- ja ihmisoikeusosaamisen vahvistaminen).

Fins actieplan voor de grondrechten en de mensenrechten 2017-2019

Scholing in de toepassing van het Handvest van de grondrechten

• Een scholingsmodule voor regeringsambtenaren over grondrechten en mensenrechten binnen de regering (“Perus- ja ihmisoikeudet valtioneuvostossa”) uit het voorjaar van 2017, waarin eveneens de grondrechten binnen de Europese Unie werden behandeld en een hoofdstuk over de beoordeling van de effecten op grondrechten en mensenrechten was opgenomen.
• Een opleiding voor ambtenaren over grondrechten en mensenrechten binnen de Europese Unie (“Perus- ja ihmisoikeudet Euroopan unionissa”), waarin ook aandacht wordt besteed aan het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (jaarlijks, de laatste keer op 30.3.2020).
• Een opleiding voor ambtenaren getiteld “EU-oikeus pähkinänkuoressa” (“De Europese Unie in een notendop”), waarin de feiten over het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie worden behandeld (jaarlijks, de laatste keer op 10.5.2019).
• Scholing over de bescherming van persoonsgegevens en het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, georganiseerd in samenwerking met het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten, het nationaal centrum voor de mensenrechten en het ministerie van Justitie (16.1.2019).
• Een opleiding voor ambtenaren over de gronden voor de totstandbrenging van wetgeving, waarin tevens een hoofdstuk is gewijd aan de grondrechten en het Handvest (jaarlijks).
• Scholing voor ambtenaren van de permanente vertegenwoordiging van Finland bij de Europese Unie (Brussel) over de inachtneming van het Handvest van de grondrechten bij het groepswerk van de Raad (in het voorjaar van 2019, in het kader van de voorbereiding op het Finse voorzitterschap van de Europese Unie), in samenwerking met het Bureau van de Europese Unie voor de mensenrechten en van het secretariaat-generaal van de Raad.
• Een studiereis voor het personeel van het secretariaat van de ombudsman van de Eduskunta naar het Bureau voor de grondrechten in Wenen, die plaatsvond in oktober 2019 naar aanleiding van een initiatief tot intensivering van de samenwerking van dit bureau. Dit bezoek heeft geleid tot meer bekendheid met de activiteiten van het bureau, met name wat betreft het toezicht op de toepassing van het Handvest van de grondrechten, en met het werk van het bureau ten aanzien van het toezicht op en de beoordeling van de rechten van het kind en van personen met een handicap. Bij deze gelegenheid zijn beide bureaus overeengekomen dat zij hun samenwerking verder zullen blijven uitbreiden. Het secretariaat heeft eveneens andere scholingen over de inhoud en de toepassing van het Handvest georganiseerd.

Instrumenten die een beter inzicht verschaffen in het Handvest en duidelijker maken wanneer het van toepassing is

Het ministerie van Justitie heeft een nota opgesteld over de interpretatie en de toepassing van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Deze nota dateert van 2016 en werd begin 2020 bijgewerkt. Zij dient als hulpmiddel voor de totstandbrenging van nationale wetgeving en voor voorbereidende werkzaamheden die Finland met betrekking tot de Europese Unie moet verrichten, met name wat betreft de beoordeling van de grondrechten en de mensenrechten in aangelegenheden die binnen de werkingssfeer van het recht van de Europese Unie vallen. Een groot deel van het recht van de Europese Unie heeft immers een nationale werking, waardoor de grondrechten van de Europese Unie onlosmakelijk verbonden zijn met de totstandbrenging van nationale wetgeving. Bovendien biedt de Europese Unie de nationale wetgeving veelal wat speelruimte wat betreft de praktische uitvoering van de toepassing en de keuze van middelen, die overeenkomstig de grondrechten van de Europese Unie moeten worden ingezet.

In de nota komen de werkingssfeer, de interpretatie, de rechtsgevolgen en het beschermingsniveau van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie aan de orde. Om de nota bij te werken hebben de opstellers ervan naar de meest recente rechtspraak gekeken en zij hebben vooral getracht de kwesties die het belangrijkst zijn voor de praktische werkzaamheden van de wetgever, uitgebreid te behandelen. Deze kwesties betroffen met name de voorwaarden voor de beperking van de grondrechten van de Europese Unie en het verband tussen het Handvest en de andere grondrechten en mensenrechten uit onder meer het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de Finse grondwet.

Nota over de toepassing en de interpretatie van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (“Muistio EU:n perusoikeuskirjan soveltamisesta ja tulkinnasta”)   (978 Kb) 

Gebruik en bevordering van instrumenten betreffende het Handvest die zijn ontwikkeld door andere EU-landen of andere belanghebbenden in de EU

De verslagen en de instrumenten van het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA) worden gedeeld via het regeringsnetwerk voor de grondrechten en de mensenrechten. Bovendien is een ministerieel communiqué verschenen met betrekking tot het jaarverslag over de grondrechten ter ondersteuning van de kennisgeving aan de burgers.

Samenwerking met belanghebbenden ter bevordering van het gebruik en de bekendheid van het Handvest van de grondrechten van de EU

Voorbeelden van samenwerking tussen nationale autoriteiten en de academische wereld die bijdraagt tot een betere bekendheid en een beter gebruik van het Handvest

Een door de universiteit van Tampere georganiseerde cursus over de totstandbrenging van wetgeving, waarin tevens aandacht wordt besteed aan de effectbeoordelingen van de grondrechten en de mensenrechten en waarin het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie een duidelijke plaats inneemt (op 8.11.2018 en 26.11.2019, opnieuw in de herfst van 2020).

Voorbeelden van niet-gouvernementele initiatieven die het gebruik en de bekendheid van het Handvest in uw land bevorderen

Tekst van 11.12.2019 gepubliceerd in het dagblad Turun Sanomat over het belang van het Handvest van de grondrechten, ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan ervan.