1. Polityka rządu propagująca stosowanie i znajomość Karty wśród prawodawców, administracji, organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości

W krajowym planie działania na rzecz praw człowieka z 2020 r. rząd wyjaśnia, w jaki sposób zamierza chronić i propagować prawa człowieka w Niderlandach. Karta jest elementem opisanej w tym planie działania „infrastruktury praw człowieka”, czyli ram prawnych dla organizacji (rządowych) i osób przyczyniających się do ochrony praw człowieka w Niderlandach. W planie tym wskazano, że Karta – w porównaniu z konstytucją i EKPC – jest najnowocześniejszym i najbardziej kompleksowym dokumentem poświęconym prawom podstawowym. Wyjaśniono w nim również relacje między tymi dokumentami poświęconymi prawom podstawowym.

Zintegrowane ramy oceny zawierają listę kontrolną praw podstawowychhttps://www.kcbr.nl/beleid-en-regelgeving-ontwikkelen/integraal-afwegingskader-voor-beleid-en-regelgeving/6-wat-het-7 służącą do opracowywania polityki i przepisów. Odniesiono się w nich do Karty, która może mieć zastosowanie. W wytycznych dotyczących techniki prawodawczej stwierdzono również, że przy opracowywaniu przepisów należy wziąć pod uwagę ich zgodność z aktami prawnymi wyższego rzędu, w tym z Kartą.

Aby propagować stosowanie i znajomość Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (Karta), Akademia Prawa [Academie voor wetgeving] oferuje kursy dla prawników i legislatorów rządowych (Prawo europejskie i międzynarodowe | Akademia Prawa/Akademia dla prawników rządowych). Kursy te są przeznaczone między innymi dla sędziów i asesorów, prokuratorów i ich asystentów prawnych, również w formie e-uczenia się [zob. Wyszukiwanie – SRR (Centrum Szkolenia i Kształcenia Kadr Wymiaru Sprawiedliwości)].

Obecnie przy opracowywaniu ustawodawstwa regularnie uwzględnia się również usankcjonowane w Karcie prawa podstawowe. Ma to miejsce na przykład przy wdrażaniu dyrektyw i rozporządzeń, ale również w przypadku „standardowego” ustawodawstwa, na przykład w dziedzinie COVID-19. Wydział Doradczy Rady Stanu w swoich zaleceniach dla rządu często stwierdza, że rząd powinien sprawdzać nowe wnioski ustawodawcze pod kątem zgodności z Kartą. W opracowanych przez Wydział Doradczy ramach testowych dotyczących cyfryzacji zwrócono szczególną uwagę na prawa podstawowe określone w Karcie (art. 7, 8 i 21).

2. Narzędzia, które pomagają lepiej zrozumieć Kartę, i sytuacje, w których ma ona zastosowanie

Opracowano specjalny Podręcznik dotyczący stosowania Karty dla decydentów i legislatorów. W dokumencie tym wyjaśniono, w jakich przypadkach Karta ma zastosowanie i które określone w niej prawa podstawowe zapewniają większą ochroną niż konstytucja i europejska konwencja praw człowieka (EKPC). Z podręcznikiem tym można zapoznać się między innymi na stronie internetowej Expertisecentrum Europees recht [ECER – Centrum Wiedzy Specjalistycznej w zakresie Prawa Europejskiego] Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Na stronie tej można znaleźć dodatkowe (podstawowe) informacje o Karcie, a także odniesienia do sprawozdań rocznych Komisji Europejskiej dotyczących wdrażania Karty oraz sprawozdań Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA). ECER regularnie publikuje sprawozdania dotyczące nowych orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości (TSUE), które rozpowszechnia się również w formie biuletynu.

Biuletyn orzecznictwa europejskiego [Nieuwsbrief Rechtspraak Europa] Sądu Apelacyjnego w Amsterdamie zawiera comiesięczny przegląd orzecznictwa zarówno Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC), jak i Trybunału Sprawiedliwości w obszarach objętych zakresem między innymi Karty. Biuletyn ten zawiera informacje na temat istotnych szkoleń i seminariów poświęconych Karcie w ogólniejszym ujęciu lub w konkretnych dziedzinach (takich jak prawo karne lub prawo migracyjne).

Ponadto dostępne są różne (niderlandzkie) publikacje akademickie na temat Karty w kilku różnych dziedzinach prawa (zob. sekcja 5 poniżej).

3. Stosowanie i promowanie instrumentów opracowanych na podstawie Karty przez inne państwa UE lub przez inne zainteresowane strony w UE

Na stronie internetowej ECER można znaleźć sprawozdania FRA, wytyczne dotyczące stosowania Karty, narzędzia e-uczenia się w zakresie Karty oraz podręczniki. W ten sposób można znaleźć zarówno sprawozdania roczne Komisji Europejskiej dotyczące stosowania Karty, jak i zestawienie tematyczne opracowane przez Dyrekcję Badań i Dokumentacji Trybunału Sprawiedliwości.

Współpraca z zainteresowanymi stronami w celu promowania stosowania i znajomości Karty praw podstawowych UE

4. Przykłady współpracy między obrońcami praw człowieka a organami krajowymi, które przyczyniają się do zwiększenia znajomości i stosowania Karty

Niedawno powstała platforma dostarczająca informacji na temat praw człowieka w praktyce samorządu terytorialnego oraz umożliwiająca wymianę wiedzy na ten temat. Platforma ta jest wspólnym przedsięwzięciem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Relacji z Królestwem, Stowarzyszenia Gmin Niderlandzkich (VNG), Niderlandzkiego Instytutu Praw Człowieka oraz Krajowego Rzecznika Praw Obywatelskich. Można ją również wykorzystywać do wymiany informacji i wiedzy eksperckiej na temat Karty (i zawartych w niej szczególnych praw podstawowych).

5. Przykłady współpracy między organami krajowymi a środowiskiem akademickim, które przyczyniają się do zwiększenia znajomości i stosowania Karty

Niderlandzkie uniwersytety regularnie zajmują się (praktycznym) znaczeniem Karty. Na przykład z okazji 10. rocznicy nadania Karcie mocy wiążącej zorganizowano szereg sympozjów, między innymi na Uniwersytecie im. Radbouda, podczas których pracownicy naukowi, prawnicy rządowi i sędziowie dyskutowali o znaczeniu Karty w różnych dziedzinach prawa. Owocem tych dyskusji była publikacja książki [J. Krommendijk, H. C. F. J. A. de Waele i K. M. de Zwaan (red.), „Tien jaar EU-Grondrechtenhandvest in Nederland. Een impact assessment” (10 lat Karty praw podstawowych Unii Europejskiej w Niderlandach – ocena skutków), Deventer: Wolters Kluwer 2019].

Na Uniwersytecie w Utrechcie zorganizowano również dni studyjne dla sędziów, prawników i prokuratorów w celu szerzenia wiedzy na temat Karty i jej znajomości.

6. Przykłady inicjatyw pozarządowych promujących stosowanie i znajomość Karty w danym kraju

W 2020 r. Niderlandzki Komitet Prawników Działających na rzecz Praw Człowieka [NJCM – Nederland Juristen Comité voor de Mensenrechten] zorganizował trzecie Sympozjum na temat Karty. Podczas tego wydarzenia omówiono wartość dodaną Karty w kontekście praktyki prawniczej. Następnie wypowiedzi prelegentów zebrano w publikacji „Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten” (NTM – tom 45, 2020, nr 1).