Najlepsze praktyki państw członkowskich w zakresie Karty praw podstawowych

Stosowanie i znajomość Karty

Polityka rządu propagująca stosowanie i znajomość Karty wśród prawodawców, administracji, organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości

W wymienionych poniżej dokumentach zamieszczono odniesienia do Karty i podkreślono jej znaczenie dla międzynarodowego i europejskiego prawodawstwa w dziedzinie praw człowieka.

• Plan działania na rzecz zwalczania wszelkich form dyskryminacji na lata 2016–2019 (Akčný plán predchádzania všetkých foriem diskriminácie na roky 2016–2019) zawiera odniesienie do Karty i włącza jej postanowienia do podstawowych ram prawnych na rzecz przeciwdziałania dyskryminacji ustanowionych w odniesieniu do międzynarodowego wymiaru Karty i zobowiązań Słowacji
• Słowacka krajowa strategia na rzecz równouprawnienia płci na lata 2014–2019 (Celoštátna stratégia rodovej rovnosti v Slovenskej republike rok 2014-2019)
• Strategia na rzecz mobilności pracowników będących cudzoziemcami w Słowacji (Stratégia pracovnej mobility cudzincov v Slovenskej republike)
• Krajowa strategia na rzecz ochrony dzieci przed przemocą (Národná stratégia na ochranu práv detí pred násilím)
• Krajowy program na rzecz poprawy warunków życia obywateli z niepełnosprawnościami we wszystkich obszarach życia na lata 2014–2020 (Národný program rozvoja životných podmienok osôb so zdravotným postihnutím na roky 2014–2020)
• Krajowy program na rzecz aktywnego starzenia się na lata 2014–2020 (Národný program aktívneho starnutia na roky 2014–2020)
• Priorytety krajowe w zakresie rozwoju usług społecznych na lata 2015–2020 (Národné priority rozvoja sociálnych služieb na roky 2015-2020)
• Strategia na rzecz deinstytucjonalizacji systemu usług społecznych i opieki zastępczej w Słowacji (Stratégia deinštitucionalizácie systému sociálnych služieb a náhradnej starostlivosti v Slovenskej republike)
• Krajowe ramy na rzecz ochrony dzieci w przestrzeni cyfrowej i plan działania dotyczący wdrażania krajowych ram na rzecz ochrony dzieci w przestrzeni cyfrowej na lata 2020–2021 (Národná koncepcia ochrany detí v digitálnom priestore a Akčný plán k národnej koncepcii ochrany detí v digitálnom priestore na roky 2020–2021)

Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej uwzględniono w ramowym programie szkoleń (koncepcia vzdelávania) opracowanym przez Akademię Sądową Republiki Słowackiej (Justičná akadémia Slovenskej republiky). Ramowy program szkoleń Akademii Sądowej Republiki Słowackiej to dokument, w którym określono rolę Akademii Sądowej w szkoleniu grup docelowych wskazanych w ustawie nr 548/2003 o Akademii Sądowej, z późniejszymi zmianami, w Ministerstwie Sprawiedliwości i Prokuraturze Generalnej (Generálna prokuratúra Slovenskej republiky). W kontekście programu uczenia się przez całe życie, o którym mowa poniżej, oznacza to szkolenia dla sędziów, referendarzy sądowych i urzędników sądowych w dziedzinie ich specjalizacji i kompetencji.

• Ramowy program szkoleń Akademii Sądowej Republiki Słowackiej (obowiązujący od dnia 25 września 2019 r.):

• stanowi element programu uczenia się przez całe życie; prawo Unii omawia się w ramach modułu „Bieżące problemy dotyczące stosowania prawa przez sądy w podziale na gałęzie prawa”;
• ścieżka uczenia się odzwierciedla aktualne tendencje obserwowane na szczeblu europejskim; opiera się na trzech filarach: edukacji, poszanowaniu prawa i wymiaru sprawiedliwości oraz praworządności.
• W działaniach szkoleniowych kładzie się szczególny nacisk na dyskusje panelowe, warsztaty oraz dzielenie się przez słowackich i międzynarodowych wykładowców wiedzą i doświadczeniem, jakie zdobyli oni w związku ze stosowaniem prawa w praktyce. Zajęcia mają interaktywny charakter i obejmują analizę przypadków oraz wybranych autentycznych spraw.

• Jeżeli chodzi o prawo Unii i prawo międzynarodowe, szczególny nacisk kładzie się na:

• stosowanie prawa Unii przez sądy krajowe, orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz orzecznictwo trybunałów konstytucyjnych państw członkowskich UE;
• procedurę dotyczącą pytań prejudycjalnych i przebieg postępowania prejudycjalnego;
• ochronę praw człowieka w UE – Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej z 2009 r. i jej wykorzystywanie w praktyce (orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej);
• kwestie związane z odszkodowaniem w kontekście orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka;
• unijne prawo ochrony konsumentów;
• unijne prawo pracy na jednolitym rynku, w szczególności przepisy antydyskryminacyjne oraz przepisy w zakresie równouprawnienia płci i zabezpieczenia społecznego.

Narzędzia, które pomagają lepiej zrozumieć Kartę i sytuacje, w których ma ona zastosowanie

• dla praktyków (prawodawca, administracja, organy ścigania, sądownictwo, prawnicy praktycy)

• Publikacje Komisji Europejskiej i Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej; szczegółowy wykaz zamieszczono poniżej

• dla obywateli

• Strona internetowa poświęcona problematyce równouprawnienia płci prowadzona przez Ministerstwo Pracy, Spraw Społecznych i Rodziny Republiki Słowackiej
• Arkusz informacyjny zawierający podstawowe informacje na temat Karty
• Twoje prawa w UE – informacyjna strona internetowa Komisji Europejskiej

Stosowanie i promowanie instrumentów opracowanych na podstawie Karty przez inne państwa UE lub przez inne zainteresowane strony w UE

Różne materiały Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) są powszechnie dostępne i wiele z nich przetłumaczono na język słowacki. Podstawowe dokumenty i narzędzia obejmują:

Sprawozdanie dotyczące praw podstawowych z 2019 r., rozdział 2: Karta praw podstawowych Unii Europejskiej i jej stosowanie przez państwa członkowskie

Charterpedia to narzędzie internetowe zapewniające łatwy dostęp do informacji dotyczących pełnego spektrum praw podstawowych zagwarantowanych w poszczególnych artykułach Karty, które zawiera nie tylko pełny tekst pojedynczych artykułów, ale również odnoszące się do nich komentarze prawne, powiązane orzecznictwo sądów europejskich i krajowych oraz stosowne publikacje FRA. Charterpedia jest również dostępna w postaci aplikacji mobilnej.

• Karta praw podstawowych Unii Europejskiej w Słowacji to dokument zawierający wyczerpujące omówienie kwestii dotyczących znaczenia i stosowania praw zagwarantowanych w konstytucji słowackiej i europejskiej konwencji praw człowieka oraz szerszego pojęcia ochrony tych praw
• Zastosowanie Karty praw podstawowych Unii Europejskiej w stanowieniu prawa i kształtowaniu polityki na szczeblu krajowym – Wskazówki
• Dostępne zasoby, w tym opinie prawne i przykłady praktycznych zastosowań
• 10. rocznica przyjęcia Karty praw podstawowych Unii Europejskiej: opinie przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego i krajowych instytucji praw człowieka (The EU Charter of Fundamental Rights on its 10th anniversary: views of civil society and national human rights institutions)

Ponadto na przykład sprawozdanie Parlamentu Europejskiego w sprawie stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej w ramach instytucjonalnych UE z dnia 30 stycznia 2019 r.

• Sprawozdanie Komisji Europejskiej z monitorowania stosowania prawa Unii Europejskiej
• Sprawozdanie roczne Komisji dotyczące stosowania Karty
• Publikacja Europejskiej Sieci Krajowych Instytucji Praw Człowieka (ENNHRI): Implementation of the EU Charter of Fundamental Rights.

Współpraca z zainteresowanymi stronami w celu promowania stosowania i znajomości Karty praw podstawowych UE

Przykłady współpracy między obrońcami praw a organami krajowymi, które przyczyniają się do zwiększenia znajomości i stosowania Karty

• Publikacja Słowackiego Krajowego Centrum Praw Człowieka (Slovenské národné stredisko pre ľudské práva): Przewodnik dotyczący problematyki praw człowieka w związku z członkostwem Republiki Słowackiej w Unii Europejskiej (Sprievodca ľudskoprávnymi témami súvisiacimi s členstvom Slovenskej republiky v Európskej únii)

• Specjalistyczne strony internetowe zawierające informacje na temat stosowania prawa w praktyce oraz artykuły publikowane przez ekspertów i badaczy

• Strona internetowa Słowackiej Izby Adwokackiej (Slovenská advokátska komora) i Słowackiej Izby Doradców Podatkowych (Slovenská komora daňových poradcov)
• Biuletyn Słowackiej Izby Adwokackiej (Bulletin Slovenskej advokátskej komory)
• Internetowy specjalistyczny magazyn prawniczy dostępny pod adresem pravnelisty.sk
• Strona internetowa epravo.sk

Przykłady współpracy między organami krajowymi a środowiskiem akademickim, które przyczyniają się do zwiększenia znajomości i stosowania Karty

Te informacje nie są dostępne.

Przykłady inicjatyw pozarządowych promujących stosowanie i znajomość Karty w danym kraju

• Strona internetowa Europejskiego Centrum Prawnego EUROIURIS (Európske právne centrum EUROIURIS) będącego stowarzyszeniem obywatelskim – Przepisy w zakresie praw człowieka w Unii Europejskiej i w państwach należących do Rady Europy oraz ich stosowanie w Słowacji (Právna úprava ochrany ľudských práv v Európskej únii a v Rade Európy a ich aplikácia v podmienkach Slovenskej republiky).
• Portal informacyjny euractiv.sk poświęcony problematyce unijnej, w szczególności zagadnieniom dotyczącym Słowacji.