I. Lijsten en registers van deskundigen

In Slowakije bestaat er een officiële lijst/register van deskundigen. De lijst van deskundigen is online voor iedereen toegankelijk.

De instantie die verantwoordelijk is voor het bijhouden van het register van deskundigen is het ministerie van Justitie.

Om in het register te worden opgenomen, moeten deskundigen:

• volledig handelingsbekwaam zijn;
• een uittreksel uit het strafregister kunnen overleggen waaruit blijkt dat geen sprake is van een strafrechtelijke veroordeling;
• een overeenkomstige opleiding (indien mogelijk, een universitaire opleiding) hebben afgerond;
• een specifieke korte cursus hebben gevolgd gericht op de wettelijke normen voor het beroep van gerechtsdeskundige;
• beschikken over ten minste zeven jaar ervaring op het relevante vakgebied (alles nadat het diploma is behaald);
• een specifiek examen hebben afgelegd dat wordt georganiseerd door het ministerie van Justitie of een instantie waaraan de bevoegdheid is gedelegeerd;
• een specifieke lange cursus hebben gevolgd gericht op de wettelijke normen voor het beroep van gerechtsdeskundige en voor het relevante deel of subdeel van de lijst (alleen vereist voor geselecteerde delen en subdelen);
• beschikken over de noodzakelijke materiële uitrusting;
• in de afgelopen drie jaar niet van de lijst zijn geschrapt vanwege een administratieve overtreding als gerechtsdeskundige en geen voorwerp zijn van een geldend verbod als gevolg van een administratieve overtreding als gerechtsdeskundige;
• de eed van gerechtsdeskundigen hebben afgelegd.

Met het oog op registratie moeten deskundigen een eed afleggen. Deskundigen moeten een aanvraag indienen om in de lijst te worden opgenomen. Het ministerie van Justitie is verplicht om een persoon die aan de wettelijke eisen voldoet, in de lijst van deskundigen op te nemen.

Het ministerie van Justitie mag de deskundige van de lijst schrappen:

• op schriftelijk verzoek van de deskundige;
• indien de betrokkene niet langer aan de bovengenoemde eisen voldoet;
• als tuchtmaatregel;
• indien de betrokkene activiteiten verricht zonder aansprakelijkheidsverzekering;
• indien de betrokkene in het kader van een verificatie niet over de benodigde beroepsbekwaamheid blijkt te beschikken.

De lijst van deskundigen wordt voortdurend bijgewerkt door het ministerie van Justitie.

Een deskundige kan worden gevonden met behulp van de zoekfunctie. Deze zoekfunctie bestrijkt alle deskundigen. Deskundigen worden naar specialisatie in de lijst opgenomen en de specialisaties zijn toegankelijk in het register.

II. Kwalificaties van deskundigen

Deskundigen moeten een bepaald opleidingsniveau in hun vakgebied hebben bereikt om te worden geregistreerd. Deskundigen hoeven geen lid te zijn van een beroepsorganisatie om als deskundige te kunnen werken. Deskundigen moeten hun vaardigheden regelmatig verbeteren. Er zijn gespecialiseerde instellingen voor deskundigen die permanente bijscholing mogen organiseren.

III. Vergoeding van deskundigen

De deskundige kan met de aanbestedende dienst, die geen rechtbank of andere overheidsinstantie is, overeenstemming bereiken over de contractuele vergoeding of het bedrag van de deskundige. Indien zij geen overeenstemming bereiken, heeft de deskundige recht op een tarifaire vergoeding, compensatie voor gemaakte kosten en compensatie voor de bestede tijd. De hoogte van de tarifaire vergoeding voor deskundigen wordt bepaald op basis van tijd, het aandeel of een forfaitair bedrag.

Door rechtbanken aangestelde deskundigen kunnen een voorschot op de te verwachten kosten ontvangen. In civiele procedures wordt de vergoeding van de deskundige door de partijen betaald en in strafrechtelijke procedures door de staat.

IV. Aansprakelijkheid van deskundigen

De regelgeving van de Slowaakse Republiek bevat een specifieke bepaling over de aansprakelijkheid van deskundigen. Wet nr. 382/2004 Sb., zoals laatstelijk gewijzigd, regelt verschillende soorten administratieve overtredingen.

Deskundigen zijn verplicht om mogelijke aansprakelijkheid te dekken via een beroepsaansprakelijkheidsverzekering. De aansprakelijkheid van een deskundige voor advies dat hij of zij in de andere lidstaten verstrekt, valt niet onder een dergelijke verzekering.

De aansprakelijkheid van de deskundige is beperkt tot maximaal 33 193 EUR.

V. Aanvullende informatie over deskundigenprocedures

De belangrijkste wettelijke bepalingen die van toepassing zijn op gerechtelijke deskundigheid in de Slowaakse Republiek zijn Wet nr. 382/2004 Sb., zoals laatstelijk gewijzigd, Reglement nr. 228/2018 Sb., het wetboek van burgerlijke rechtsvordering, het wetboek van strafvordering en het wetboek van bestuursprocesrecht.

De algemene regels voor de aanstelling van deskundigen in een procedure voor een civiele, strafrechtelijke of administratieve rechtbank zijn vergelijkbaar.

In het rechtsstelsel van de Slowaakse Republiek wordt geen onderscheid gemaakt tussen getuigen-deskundigen, technische deskundigen, juridische deskundigen of andere soorten deskundigen. Er zijn in totaal ongeveer 3 000 deskundigen geregistreerd.

Aanstelling van deskundigen

Deskundigen kunnen door de rechter of een andere overheidsinstantie worden aangesteld. Deskundigen kunnen worden aangesteld in het kader van een preliminaire procedure of een vooronderzoek. In strafrechtelijke vooronderzoeken kan de deskundige worden aangesteld door de politie of de openbaar aanklager.

De regels voor de aanstelling van een deskundige in procedures voor een civiele, strafrechtelijke of administratieve rechtbank zijn vergelijkbaar. De door de rechtbank aangestelde deskundigen zijn wettelijk verplicht elk belangenconflict te melden. In de gevallen waarin deskundigen door de rechtbank worden aangesteld, gebruikt de rechtbank een lijst of register van deskundigen om deze te kiezen. Een deskundige van de lijst kan door de rechter worden aangesteld of door een van de partijen worden gekozen. Indien er geen gerechtsdeskundige op de lijst staat of geen van de geregistreerde gerechtsdeskundigen de opdracht kan uitvoeren, kan de rechter op ad-hocbasis een gerechtsdeskundige aanstellen.

Procedure

Civiele procedure

Deskundigen worden tijdens het proces meestal onderworpen aan een kruisverhoor. De rechtbank is niet gebonden aan het advies van de deskundige. Het deskundigenrapport is even belangrijk als elk ander bewijselement en de rechter is verplicht het vrij en in samenhang met de andere bewijselementen te beoordelen.

Er is geen procedure waarbij deskundigen elkaar vóór het proces ontmoeten of aan een kruisverhoor worden onderworpen om te proberen de problemen af te bakenen en de rechtbank in staat te stellen de meningsverschillen te begrijpen.

Op verzoek van de rechter moeten de partijen met de deskundige samenwerken bij het verkrijgen van de bronnen of gegevens voor de deskundigheid.

1. Deskundigenrapport

Het deskundigenrapport moet op de volgende wijze worden opgebouwd:

• titelblad
• inleiding
• rapport
• conclusie
• bijlagen
• bepaling inzake deskundigheid

Deskundigen hoeven geen voorlopig rapport in te dienen. Deskundigen zijn niet verplicht om in hun rapport in te gaan op de argumenten van de partijen.

De rechtbank kan de deskundige ertoe verplichten een aanvullend rapport in te dienen. De deskundigen verstrekken hun rapport schriftelijk of mondeling.

2. Rechtszitting

De deskundige moet aanwezig te zijn op een preliminaire zitting. De deskundige moet aanwezig zijn op de hoofdzitting om de vragen van de rechtbank en de partijen te beantwoorden. Deskundigen worden tijdens het proces meestal onderworpen aan een kruisverhoor.

De hier gepresenteerde informatie is in het kader van het project “Een deskundige zoeken” verzameld bij nationale contactpunten die zijn geselecteerd door het European Expertise & Experts Institute (EEEI).