Sib espert

I. Listi u reġistri ta’ esperti

Espert legali huwa persuna li għandha għarfien speċjalizzat u esperjenza f’qasam partikolari tax-xjenza, it-teknoloġija, jew l-arti u l-artiġjanat, u li kisbet id-dritt li tipprovdi għarfien espert legali f’konformità mal-proċedura stabbilita fil-Liġi dwar l-esperti legali (Tiesu ekspertu likums).

Id-dmirijiet ta’ espert legali jitwettqu minn espert legali tal-Istat jew minn espert legali rikonoxxut mill-Istat li jikseb id-dritt li jipprattika bħala espert legali f’qasam partikolari ta’ għarfien espert wara li jkun kiseb ċertifikat ta’ espert legali maħruġ mill-Bord tal-Esperti Legali.

Ir-reġistru tal-esperti legali huwa reġistru pubbliku li fih informazzjoni dwar esperti legali ċċertifikati li jaħdmu fil-Latvja. Ir-reġistru tal-esperti legali jitmexxa mill-Kunsill tal-esperti legali. Ir-reġistru tal-esperti legali jista’ jiġi kkonsultat fuq: https://eksperti.ta.gov.lv/

II. Kwalifiki tal-esperti

Ir-rekwiżiti minimi għall-għoti tal-istatus ta’ espert legali huma bbażati fuq il-Liġi dwar l-esperti legali.

Jista’ jpoġġi għal eżami kandidat espert legali li jkun temm programm ta’ tagħlim approvat mill-Kunsill f’qasam partikolari ta’ kompetenza legali, jew espert legali li jkun jixtieq jikseb id-dritt li jwettaq ix-xogħol ta’ espert legali f’qasam ieħor ta’ kompetenza legali.

Iċ-ċertifikat tal-esperti legali huwa validu għal ħames snin.

III. Rimunerazzjoni tal-esperti

Ir-rimunerazzjoni tal-esperti hija stabbilita f’konformità mal-iskedi ta’ servizzi soġġetti għal tariffi kif maħruġa mill-istituti tal-esperti legali. L-eżamijiet tal-esperti li mhumiex inklużi fl-iskeda ta’ servizzi soġġetti għal tariffi kif maħruġa mill-istituti tal-esperti legali jitħallsu skont il-fattura ppreżentata mill-espert legali.

IV. Responsabbiltà tal-esperti

Ir-responsabbiltà tal-esperti hija stabbilita fil-Kapitolu V tal-Liġi dwar l-esperti legali.

Il-Kunsill tal-esperti legali jibda proċedimenti dixxiplinari kontra espert legali fil-każ ta’ nuqqas ta’ konformità mal-liġijiet u r-regolamenti relatati mal-attivitajiet tal-esperti legali, nuqqas ta’ qadi ta’ dmirijiet professjonali jew negliġenza serja matul eżami tal-esperti, rappreżentanza ħażina jew l-użu illegali tal-uffiċċju, kif ukoll trattament mhux xieraq u mingħajr rispett jew ksur tar-regoli etiċi tal-esperti legali; f’każ ta’ telf jew ħsara malizzjuża lil oġġett li jiġi ppreżentat għal eżami tal-esperti, jew f’każ li s-sejbiet ta’ eżami tal-esperti jiġu ddivulgati lil persuni li ma jkunux involuti fl-ordni jew fit-twettiq ta’ eżami tal-esperti.

Malli jirċievi ċertifikat ta’ esperti legali, espert legali jikkonferma b’firma li ġie mwissi li jekk jirrifjuta b’mod mhux ġustifikat li jwettaq eżami ta’ espert jew jekk jippreżenta perizja deliberatament falza, ikun responsabbli skont il-Liġi Kriminali.

V. Informazzjoni addizzjonali dwar l-arranġamenti proċedurali relatati mal-esperti legali

Tista’ ssib id-dispożizzjonijiet dwar l-arranġamenti proċedurali relatati mal-esperti fil-Latvja fl-entrati tal-leġiżlazzjoni li ġejjin:

• Il-Liġi dwar il-proċedura kriminali
• Il-Liġi dwar il-proċedura ċivili
• Il-Liġi dwar il-proċedura amministrattiva
• Il-Liġi dwar l-esperti legali

V.1. Ħatra tal-esperti

Fi proċedimenti ċivili, qorti tordna eżami tal-esperti fuq talba tal-partijiet involuti fil-proċedimenti. Eżami tal-esperti jsir mill-persuni msemmija fil-Liġi dwar l-esperti legali. L-espert jintgħażel bi ftehim reċiproku tal-partijiet jew, fejn ma jintlaħaq l-ebda ftehim sal-iskadenza stabbilita mill-qorti, mill-qorti. Jekk ikun meħtieġ, jistgħu jintgħażlu bosta esperti.

Fi proċedimenti kriminali, id-deċiżjoni li jiġi ordnat eżami tal-esperti tittieħed mill-uffiċjal li jkun qed imexxi l-proċedimenti. Eżami tal-esperti jiġi ordnat biex jiġu ċċarati l-fatti u ċ-ċirkostanzi rilevanti għall-proċedimenti kriminali li dwarhom tintalab perizja.

V.2. Perizja

Perizja trid tkun motivata u ġustifikata. Espert jagħti opinjoni oġġettiva f’ismu, u huwa personalment responsabbli għaliha.

L-opinjoni tingħata bil-miktub u tiġi ppreżentata lill-qorti. Il-perizja trid tinkludi deskrizzjoni preċiża tal-investigazzjonijiet imwettqa, il-konklużjonijiet milħuqa u t-tweġibiet motivati għall-mistoqsijiet imqajma mill-qorti. Jekk matul investigazzjoni l-esperti jidentifikaw ċirkostanzi li jkunu rilevanti għall-każ iżda li dwarhom ma jkunux saru mistoqsijiet, huma għandhom dritt li jirreferu għal dawk iċ-ċirkostanzi fl-opinjoni tagħhom.

Jekk jintgħażlu bosta esperti, dawn ikollhom dritt li jiddiskutu ma’ xulxin. Jekk l-esperti jaslu għal opinjoni konġunta, din tiġi approvata minnhom kollha. Jekk l-esperti jkollhom fehmiet differenti, kull espert jiffirma opinjoni separata.

Il-qorti tivvaluta l-perizja f’konformità mal-kundanni proprji tagħha, u l-ebda evidenza, inkluża perizja, li jkollha xi forza predeterminata li tista’ tmur il-qorti.