Medjazzjoni tal-familja

IL-MEDJAZZJONI

Fl-1 ta’ Novembru 2015, fir-Repubblika tal-Kroazja daħal fis-seħħ l-Att il-ġdid dwar il-Familja (Obiteljski zakon; Narodne novine (il-Gazzetta Uffiċjali) Nru 103/15 u 98/19). Dan jikkonsisti minn 10 partijiet separati, bis-seba’ parti separata tirregola l-qasam tal-konsulenza mandatorja u l-medjazzjoni tal-familja.

Il-konsulenza mandatorja hija mod kif tingħata għajnuna lill-membri ta’ familja biex jilħqu ftehimiet dwar relazzjonijiet familjari, filwaqt li tingħata attenzjoni speċjali lill-protezzjoni tar-relazzjonijiet familjari li jinvolvu t-tfal u lill-konsegwenzi legali f’każ li ma jintlaħaqx ftehim u t-tnedija tal-proċedimenti legali li fihom tittieħed deċiżjoni dwar id-drittijiet personali tat-tfal. Il-konsulenza mandatorja ssir minn tim ta’ esperti minn ċentru ta’ ħarsien soċjali kompetenti skont ir-residenza permanenti jew temporanja tat-tfal jew il-post tal-aħħar residenza konġunta permanenti jew temporanja tal-konjuġi jew tas-sħab extramatrimonjali. F’konformità mal-Att dwar il-Familja, il-konsulenza mandatorja ma għandhiex issir qabel ma jinbdew il-proċedimenti tal-eżekuzzjoni jew tas-sigurtà. Il-membri tal-familja jipparteċipaw fil-konsulenza mandatorja fil-kapaċità personali tagħhom u mingħajr prokura.

Il-konsulenza mandatorja ssir: 1. qabel ma jinbdew il-proċedimenti tad-divorzju bejn konjuġi li għandhom wild minorenni komuni u 2. qabel ma jinbdew proċedimenti tal-qorti oħra għall-eżerċitar tal-kustodja tal-ġenituri u ta' relazzjoni personali mat-tfal. Qabel ma jinbdew il-proċedimenti tad-divorzju, ma ssirx konsulenza mandatorja fir-rigward ta’ konjuġi wieħed jew taż-żewġ konjuġi li: 1. ikunu mċaħħda mill-kapaċità li jikkuntrattaw, jekk ikunu inkapaċi li jifhmu s-sens u l-konsegwenzi tal-proċedimenti anki bl-assistenza tal-esperti, 2. ikollhom diffikultà li jagħtu ġudizzju jew 3. ikollhom residenza permanenti jew temporanja mhux magħrufa.

Il-konsulenza mandatorja tinbeda billi ssir talba min-naħa ta’ parti waħda, li titressaq lil ċentru ta’ ħarsien soċjali bil-miktub jew tiġi rreġistrata bil-fomm. Malli jirċievi t-talba għal konsulenza mandatorja, iċ-ċentru ta’ ħarsien soċjali huwa obbligat li jiskeda laqgħa u jsejjaħ lill-partijiet. B’deroga minn dan, jekk iċ-ċentru ta’ ħarsien soċjali jqis li fiċ-ċirkostanzi speċifiċi, laqgħa konġunta ma tkunx ta’ siwi jew jekk dan ikun rikjest minn parti waħda jew miż-żewġ partijiet għal raġunijiet ġustifikabbli, jiġu skedati u jsiru intervisti separati mal-partijiet.

Il-medjazzjoni tal-familja hija proċess li fih il-membri ta’ familja jipparteċipaw minn jeddhom. B’deroga minn dan, l-ewwel laqgħa ta’ medjazzjoni tal-familja qabel ma jinbdew il-proċedimenti tad-divorzju tkun waħda mandatorja.

Il-medjazzjoni tal-familja hija proċess li fih il-partijiet jagħmlu tentattiv biex jilħqu ftehim dwar tilwim familjari bl-assistenza ta’ medjatur tal-familja wieħed jew aktar. Medjatur tal-familja huwa persuna imparzjali u mħarrġa apposta li isimha huwa mniżżel fir-reġistru tal-medjaturi tal-familja. L-iskop ewlieni tal-proċess ta’ medjazzjoni tal-familja huwa li jintlaħaq qbil dwar pjan ta’ kustodja kondiviża tal-ġenituri u li jintlaħqu ftehimiet fir-rigward tat-tfal. Apparti mill-kisba ta’ dak l-iskop, matul il-medjazzjoni tal-familja, il-partijiet jistgħu wkoll jaqblu dwar il-kwistjonijiet l-oħra kollha li jirrigwardaw l-assi u kwistjonijiet oħra.

Il-medjazzjoni tal-familja ma ssirx: 1. f’każijiet li fihom it-tim ta’ esperti ta’ ċentru ta’ ħarsien soċjali jew il-medjatur tal-familja jivvaluta li l-parteċipazzjoni b’mod ugwali tal-konjuġi fil-proċess tal-medjazzjoni tal-familja ma tkunx possibbli minħabba vjolenza domestika, 2. jekk wieħed mill-konjuġi jew it-tnejn li huma jkunu mċaħħda mill-kapaċità li jikkuntrattaw, u jkunu inkapaċi li jifhmu s-sens u l-konsegwenzi legali tal-proċess anki bl-assistenza tal-esperti, 3. jekk wieħed mill-konjuġi jew it-tnejn li huma jkollhom diffikultà li jagħtu ġudizzju u 4. jekk ir-residenza temporanja jew permanenti ta’ konjuġi ma tkunx magħrufa.

Il-medjazzjoni tal-familja tista’ ssir irrispettivament mill-proċedimenti tal-qorti qabel ma jinbdew il-proċedimenti tal-qorti, matulhom jew wara li l-proċedimenti tal-qorti jiġu fi tmiemhom. F’konformità mal-Att dwar il-Familja, il-medjazzjoni tal-familja ma ssirx qabel ma jinbdew il-proċedimenti tal-eżekuzzjoni jew tas-sigurtà. Permezz ta’ deroga, matul il-proċess tal-eżekuzzjoni għall-fini tal-eżerċitar ta’ relazzjoni personali mat-tfal, il-qorti tista’ tipproponi lill-partijiet biex jidħlu f’medjazzjoni tal-familja. Għaldaqstant, wara li ssir intervista mal-partijiet u jitqiesu ċ-ċirkostanzi tal-każ, il-qorti tista’ tipposponi l-eżekuzzjoni għal tletin jum u tordna li persuna professjonali titkellem mat-tfal jew tipproponi lill-partijiet biex jidħlu f’medjazzjoni tal-familja biex jilħqu ftehim dwar it-tilwima; jekk ikun hemm bżonn, il-qorti tista’ tispeċifika f’aktar dettall l-eżerċitar ta’ relazzjoni personali permezz ta’ deċiżjoni speċjali matul l-intervista ma’ persuna professjonali jew il-medjazzjoni tal-familja, u l-qorti ma tipproċedix b’dan il-mod jekk it-tentattiv ta’ medjazzjoni tal-familja ma jkunx irnexxa jew jekk tkun meħtieġa azzjoni urġenti.

Il-medjatur tal-familja u persuni oħra involuti fil-proċess tal-medjazzjoni tal-familja huma obbligati li jissalvagwardjaw id-data u l-informazzjoni kunfidenzjali li jkunu saru jafu biha matul il-proċess tal-medjazzjoni tal-familja f’rabta ma’ terzi persuni, għajr: 1. jekk ikun meħtieġ li l-informazzjoni tiġi kkomunikata għall-fini tat-twettiq jew tal-eżekuzzjoni tal-ftehim jew 2. jekk ikun meħtieġ li l-informazzjoni tiġi kkomunikata sabiex jitħarsu tfal li l-benesseri tagħhom ikun ipperikolat jew sabiex jitneħħa l-periklu ta’ vjolazzjoni serja tal-integrità mentali jew fiżika ta’ persuna. Il-medjatur tal-familja huwa obbligat li jinforma lill-partijiet bl-ambitu tal-prinċipju tal-kunfidenzjalità.

Fir-rigward tal-ftehim milħuq matul il-medjazzjoni tal-familja, l-Att dwar il-Familja jistipula li l-pjan dwar il-kustodja konġunta tal-ġenituri jew ftehimiet oħra milħuqa matul il-medjazzjoni tal-familja jrid ikun bil-miktub u jkun iffirmat mill-partijiet kollha u li dawn ikunu ekwivalenti għal dokument eżekutorju jekk il-qorti tapprovahom fi proċedimenti mhux kontenzjużi fuq proposta tal-partijiet.

Jekk il-partijiet ma jilħqux ftehim dwar il-pjan ta’ kustodja kondiviża tal-ġenituri, jew dwar relazzjoni familjali kontenzjuża oħra, il-medjatur tal-familja jindika fir-rapport dwar is-sospensjoni tal-proċess tal-medjatur tal-familja jekk iż-żewġ partijiet ikunu pparteċipaw b’mod attiv. Ir-rapport dwar is-sospensjoni tal-medjazzjoni tal-familja jingħadda lill-parteċipanti. Il-medjatur tal-familja jgħaddi rapport dwar is-sospensjoni tal-medjazzjoni tal-familja lill-qorti li ssospendiet il-proċedimenti minħabba li kien qiegħed jitmexxa l-proċess tal-medjatur tal-familja.

F’każ li matul il-proċedimenti tal-qorti, il-partijiet jipproponu, permezz ta’ ftehim kunsenswali, li jsolvu t-tilwima permezz tal-proċess tal-medjazzjoni tal-familja, il-qorti tista’ tissospendi l-proċedimenti, f’liema każ tistabbilixxi terminu perentorju ta’ tliet xhur li fih il-partijiet jistgħu jagħmlu tentattiv biex isolvu t-tilwima fil-proċess tal-medjazzjoni tal-familja. F’każ li matul il-proċedimenti tal-qorti jitqies mill-qorti li hemm possibbiltà li jintlaħaq ftehim kunsenswali dwar it-tilwima familjali, din tista’ tipproponi wkoll il-proċess tal-medjazzjoni tal-familja lill-partijiet. Jekk il-partijiet jaqblu li jidħlu fil-proċess tal-medjazzjoni tal-familja, il-qorti tissospendi l-proċedimenti u tistabbilixxi terminu perentorju ta’ tliet xhur li matulu l-partijiet jistgħu jagħmlu tentattiv biex isolvu t-tilwima fil-proċess tal-medjazzjoni tal-familja. Jekk il-partijiet, tul it-terminu perentorju ta’ tliet xhur stabbilit minn qorti biex issir medjazzjoni tal-familja, ma jirnexxilhomx isolvu t-tilwima fil-proċess tal-medjazzjoni tal-familja jew jekk il-partijiet jipproponu t-tkomplija tal-proċedimenti tal-qorti qabel jagħlaq dak it-terminu perentorju, il-qorti tkompli bil-proċedimenti. Qabel ma tiddeċiedi dwar is-sospensjoni tal-proċedimenti, il-qorti hija obbligata li tivvaluta jekk is-sospensjoni hijiex xierqa billi f’kawżi li fihom ikunu qegħdin jiġu deċiżi d-drittijiet u l-interessi tat-tfal ikun hemm il-ħtieġa ta’ azzjoni urġenti.

Fil-proċess tal-medjazzjoni tal-familja, il-medjatur tal-familja għandu l-obbligu li jinforma lill-parteċipanti biex jieħdu ħsieb il-benesseri tat-tfal, u huwa jista’ jippermetti lit-tfal li jesprimu fehemthom fil-proċess tal-medjazzjoni tal-familja bil-kunsens tal-ġenituri tagħhom.

Il-medjatur tal-familja li jkun mexxa l-proċess tal-medjazzjoni tal-familja ma jistax jipparteċipa fit-tfassil bil-miktub tal-opinjoni tal-esperti jew tal-valutazzjonijiet dwar il-familja jew jipparteċipa bi kwalunkwe mod ieħor fil-proċedimenti tal-qorti li t-tilwima bejn il-partijiet qiegħda tiġi deċiża bihom, għajr għal każijiet stabbiliti mil-liġi.

Jekk il-medjazzjoni tal-familja titmexxa minn medjaturi tal-familja impjegati fis-sistema ta’ ħarsien soċjali, il-partijiet ma jħallsux għal ħidmet il-medjaturi tal-familja. Jekk il-medjazzjoni tal-familja titmexxa minn medjaturi tal-familja li mhumiex impjegati fis-sistema ta’ ħarsien soċjali, il-partijiet iġarrbu l-ispejjeż tal-parteċipazzjoni tagħhom.

Id-dispożizzjonijiet li jirregolaw il-medjazzjoni jiġu applikati b’mod xieraq tul il-proċess tal-medjazzjoni tal-familja.

Għal aktar informazzjoni, ara:

L-Att dwar il-Familja (il-Gazzetta Uffiċjali Nru 103/15 u 98/19)

Ir-regoli dwar il-medjazzjoni tal-familja (Pravilnik o obiteljskoj medijaciji; Il-Gazzetta Uffiċjali Nru 106/14)

L-Att dwar il-Medjazzjoni (Zakon o mirenju; Il-Gazzetta Uffiċjali Nru 18/11)