Gezinsbemiddeling

Kroatië
Inhoud aangereikt door
European Judicial Network
Europees justitieel netwerk (in burgerlijke en handelszaken)

MEDIATION

Sinds 1 november 2015 is een nieuwe Gezinswet (Obiteljski zakon) (Narodne novine (NN; Staatsblad van de Republiek Kroatië) nrs. 103/15 en 98/19) van kracht in de Republiek Kroatië. Deze bevat tien verschillende delen en het zevende deel regelt de verplichte counseling en gezinsmediation.

Verplichte counseling is een manier om gezinsleden te helpen om in overleg beslissingen te nemen over de familiebanden. Hierbij wordt met name toegezien op de bescherming van de familiebanden waarbij kinderen betrokken zijn en wordt er rekening gehouden met de juridische gevolgen als er geen overeenstemming wordt bereikt en met het instellen van een gerechtelijke procedure om te beslissen over de persoonlijke rechten van het kind. De verplichte counseling wordt uitgevoerd door een team van specialisten van het desbetreffende plaatselijke kantoor van het Kroatische instituut voor maatschappelijk werk (Hrvatski zavod za socijalni rad) op basis van de permanente of tijdelijke verblijfplaats van het kind of van de laatste permanente of tijdelijke gezamenlijke verblijfplaats van de echtgenoten of samenwonende partners. Conform de Gezinswet wordt de verplichte counseling pas uitgevoerd nadat er een gerechtelijke procedure voor uitvoering of voorlopige voorzieningen is ingesteld. De gezinsleden nemen persoonlijk en zonder gevolmachtigde deel aan de verplichte counseling.

De verplichte counseling vindt plaats: 1) voorafgaand aan het instellen van een echtscheidingsprocedure van echtgenoten met een gemeenschappelijk minderjarig kind; en 2) voorafgaand aan het instellen van andere gerechtelijke procedures in verband met de uitoefening van het ouderlijk gezag en de persoonlijke relaties met het kind. Voorafgaand aan het instellen van een echtscheidingsprocedure vindt de verplichte counseling met betrekking tot een of beide echtgenoten niet plaats: 1) als zij handelingsonbekwaam zijn, als zij zelfs met de hulp van een professional niet in staat zijn om het belang en de gevolgen van hun handelingen te bevatten; 2) als zij geen beoordelingsvermogen hebben; of 3) als hun permanente of tijdelijke verblijfplaats onbekend is.

De verplichte counseling wordt uitgevoerd op verzoek van één partij, dat schriftelijk wordt gedaan aan het centrum voor maatschappelijk werk of middels een mondelinge verklaring die is opgenomen in een proces-verbaal. Bij de ontvangst van een verzoek om verplichte counseling moet het centrum voor maatschappelijk werk de datum van het gesprek plannen en de partijen oproepen. Als het centrum voor maatschappelijk werk bij wijze van uitzondering van mening is dat een gezamenlijk gesprek onder de desbetreffende omstandigheden niet zinvol is of als een of beide partijen hier om gerechtvaardigde redenen om heeft gevraagd, worden er afzonderlijke gesprekken met de partijen gepland en gehouden.

Gezinsmediation is een procedure waar de gezinsleden vrijwillig aan deelnemen. In afwijking van dit principe is het eerste gezinsmediationgesprek voorafgaand aan de instelling van een echtscheidingsprocedure verplicht.

Tijdens gezinsmediation proberen de partijen een geschil op familiegebied minnelijk op te lossen met de hulp van een of meerdere gezinsmediators. De gezinsmediator moet onpartijdig zijn, een specifieke opleiding hebben afgerond en zijn ingeschreven in het register van gezinsmediators. Het belangrijkste doel van gezinsmediation is het opstellen van een plan voor gedeelde ouderlijke zorg en andere afspraken over het kind. In het kader van gezinsmediation kunnen de partijen eveneens afspraken maken over andere al dan niet vermogensrechtelijke geschillen.

Gezinsmediation vindt niet plaats: 1) indien het team van specialisten van het centrum voor maatschappelijk werk of de gezinsmediator van mening is dat het wegens huiselijk geweld niet mogelijk is dat de echtgenoten op voet van gelijkheid deelnemen aan de mediation; 2) als een of beide echtgenoten handelingsonbekwaam zijn en zij zelfs met de hulp van een professional niet in staat zijn om het belang en de gevolgen van hun handelingen te bevatten; 3) als een of beide echtgenoten geen beoordelingsvermogen hebben; en 4) indien de permanente of tijdelijke verblijfplaats van een echtgenoot onbekend is.

Gezinsmediation kan onafhankelijk van een gerechtelijke procedure worden uitgevoerd voorafgaand aan, tijdens of na afloop van een dergelijke procedure. Conform de Gezinswet wordt de gezinsmediation pas uitgevoerd nadat er een gerechtelijke procedure voor uitvoering of voorlopige voorzieningen is ingesteld. Bij wijze van uitzondering kan de rechter de partijen in de loop van een uitvoeringsprocedure voor de uitoefening van persoonlijke relaties met het kind voorstellen om gebruik te maken van mediation. Nadat de rechter de partijen heeft gehoord, kan hij de uitvoering met inachtneming van de omstandigheden van de zaak dertig dagen uitstellen en eisen dat het kind een gesprek met een specialist heeft of de partijen voorstellen om gebruik te maken van gezinsmediation om het geschil minnelijk op te lossen. De rechter kan in voorkomend geval een vonnis wijzen waarin de modaliteiten van de persoonlijke relaties gedurende de looptijd van het gesprek met de specialist of de gezinsmediation nader worden gepreciseerd. De rechter gaat hier echter niet toe over als de pogingen tot gezinsmediation niet zijn geslaagd of als er noodmaatregelen vereist zijn.

De gezinsmediator en alle andere personen die betrokken zijn bij de gezinsmediation moeten de informatie en gegevens waarvan zij tijdens de gezinsmediation kennis hebben genomen geheimhouden jegens derden, behoudens: 1) als het noodzakelijk is om informatie openbaar te maken voor de uitvoering van de overeenkomst; of 2) als het noodzakelijk is om informatie openbaar te maken om het kind te beschermen tegen de aantasting van zijn welzijn of om een risico op de ernstige aantasting van de fysieke of psychische integriteit van de persoon uit te sluiten. De gezinsmediator moet de partijen in kennis stellen van het geheimhoudingsprincipe.

De Gezinswet bepaalt dat de overeenkomst die in het kader van de gezinsmediation is gesloten aangaande het plan voor gedeelde ouderlijke zorg en de andere afspraken die zijn gemaakt, schriftelijk moeten worden vastgelegd en door alle partijen moeten worden ondertekend. Deze overeenkomst is uitvoerbaar na de officiële bekrachtiging door de rechter in het kader van een buitengerechtelijke procedure die op verzoek van de partijen is gestart.

Als de partijen niet tot een overeenkomst komen wat betreft het plan voor gedeelde ouderlijke zorg of een ander geschilpunt dat betrekking heeft op familierelaties, geeft de gezinsmediator in het afsluitingsrapport van de gezinsmediation aan of beide partijen actief hebben deelgenomen aan de procedure. Het afsluitingsrapport van de gezinsmediation wordt overgelegd aan de partijen. De gezinsmediator overlegt het afsluitingsrapport van de gezinsmediation aan de rechter die de procedure met het oog op de gezinsmediation heeft opgeschort.

Indien de partijen in het kader van de gerechtelijke procedure in onderlinge overeenstemming voorstellen om hun geschil door middel van gezinsmediation te beslechten, kan de rechter de procedure opschorten en in dit geval een termijn van drie maanden vaststellen gedurende welke de partijen kunnen trachten dit te doen. Indien de rechter gedurende de gerechtelijke procedure van mening is dat de geschillen op familiegebied minnelijk kunnen worden opgelost, kan hij de partijen eveneens voorstellen om gebruik te maken van gezinsmediation. Als de partijen de gezinsmediation aanvaarden, schort de rechter de procedure op en stelt hij een periode van drie maanden vast gedurende welke de partijen kunnen trachten om hun geschil door middel van gezinsmediation te beslechten. De rechter hervat de procedure als de partijen er niet binnen de opgelegde periode van drie maanden in slagen hun geschil door middel van gezinsmediation op te lossen of als de partijen vóór het verstrijken van deze termijn verzoeken om de hervatting van de gerechtelijke procedure. Voordat de rechter besluit om de procedure op te schorten, moet hij inschatten of een opschorting gepast is gezien de noodzaak om snel te handelen in zaken waarin hij uitspraak moet doen over de rechten en belangen van een kind.

In het kader van gezinsmediation moet de gezinsmediator de partijen ervan in kennis stellen dat zij het welzijn van het kind in aanmerking moeten nemen en kan hij het kind met instemming van zijn ouders de mogelijkheid geven om zijn mening te geven tijdens de gezinsmediation.

De gezinsmediator die de gezinsmediation heeft geleid, mag niet meewerken aan het opstellen van een deskundig advies of een gezinsevaluatie, noch op enigerlei wijze deelnemen aan de gerechtelijke procedure die is ingesteld voor het beslechten van het geschil van de partijen die gebruikmaken van de gezinsmediation, behoudens in de gevallen die wettelijk zijn vastgesteld.

Als de gezinsmediation wordt uitgevoerd door gezinsmediators die in dienst zijn bij een centrum voor maatschappelijk werk, komen hun honoraria niet voor rekening van de partijen. Als de gezinsmediation wordt uitgevoerd door gezinsmediators die werkzaam zijn buiten het systeem van centra voor maatschappelijk werk, komen de kosten voor hun diensten voor rekening van de partijen.

De bepalingen betreffende mediation worden op passende wijze toegepast in de procedure voor gezinsmediation.

Zie voor meer informatie:

De Gezinswet (NN; Staatsblad van de Republiek Kroatië, nrs. 103/15 en 98/19)

Reglement inzake verplichte counseling (Pravilnik o obveznom savjetovanju; NN; Staatsblad van de Republiek Kroatië, nr.123/15)

Reglement betreffende gezinsmediation (Pravilnik o obiteljskoj medijaciji; NN; Staatsblad van de Republiek Kroatië, nrs. 123/15, 132/15 en 132/17)

De mediationwet (Zakon o mirenju; NN; Staatsblad van de Republiek Kroatië, nr. 18/11)

Laatste update: 03/01/2024

De verschillende taalversies van deze pagina worden bijgehouden door de betrokken EJN-contactpunten. De informatie wordt vertaald door de diensten van de Europese Commissie. Eventuele aanpassingen zijn daarom mogelijk nog niet verwerkt in de vertalingen. Het EJN en de Commissie aanvaarden geen enkele verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid voor informatie of gegevens in dit document of waarnaar in dit document wordt verwezen. Zie de juridische mededeling voor auteursrechtelijke bepalingen van de lidstaat die verantwoordelijk is voor deze pagina.