Ο αντίκτυπος της νόσου COVID-19 σε αστικές υποθέσεις και υποθέσεις αφερεγγυότητας

1 Επιπτώσεις της Covid-19 στις αστικές διαδικασίες

1.1 Προθεσμίες στις αστικές διαδικασίες

Ειδική νομοθεσία:

- Νόμος σχετικά με μέτρα και ενέργειες κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που κηρύχθηκε με απόφαση της βουλγαρικής εθνοσυνέλευσης της 13ης Μαρτίου 2020 και για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης — στο εξής: νόμος περί κατάστασης έκτακτης ανάγκης.

Διακρίνονται δύο περίοδοι ως προς τα μέτρα και τις ενέργειες, ως εξής: η περίοδος της κατάστασης έκτακτης ανάγκης (13.3-13.5.2020) και η περίοδος των δύο μηνών μετά την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης (από τις 14.5.2020):

Α/ Μέτρα και ενέργειες για την περίοδο της κατάστασης έκτακτης ανάγκης: 13 Μαρτίου – 13 Μαΐου 2020

(Αρχικά, η περίοδος της κατάστασης έκτακτης ανάγκης είχε οριστεί από τις 13 Μαρτίου έως τις 13 Απριλίου 2020. Η περίοδος αυτή στη συνέχεια παρατάθηκε έως τις 13 Μαΐου 2020).

Δικονομικές προθεσμίες:

- Αναστολή προθεσμιών:

Όλες οι δικονομικές προθεσμίες για αστικές δικαστικές διαδικασίες, διαιτητικές διαδικασίες και διαδικασίες εκτέλεσης αναστέλλονται με εξαίρεση τις ακόλουθες υποθέσεις αστικών και εμπορικών διαφορών:

1. Υποθέσεις άσκησης γονικών δικαιωμάτων μόνο σε σχέση με προσωρινά μέτρα
2. Υποθέσεις που υπάγονται στον νόμο περί προστασίας από την ενδοοικογενειακή βία μόνο όσον αφορά την έκδοση διαταγής άμεσης προστασίας ή την τροποποίηση τέτοιας, καθώς και τις περιπτώσεις που η αίτηση προστασίας απορρίπτεται
3. Άδειες για ανάληψη κεφαλαίων από καταθέσεις παιδιών
4. Διαδικασίες ασφαλιστικών μέτρων
5. Υποθέσεις διατήρησης αποδεικτικών στοιχείων
6. Αιτήματα βάσει του νόμου για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες τα οποία αφορούν τον τερματισμό διαδικασίας με αντικείμενο εγγραφή σε μητρώο βάσει πράξης δικαστηρίου, σύμφωνα με τον νόμο περί εμπορικού μητρώου και τον νόμο περί μητρώου μη κερδοσκοπικών νομικών προσώπων
7. Οι υποθέσεις του άρθρου 62 παράγραφος 3 του νόμου περί χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων σχετικά με την υπογραφή δήλωσης δέσμευσης για την προστασία του τραπεζικού απορρήτου

Αναστέλλονται οι προθεσμίες παραγραφής με την εκπνοή των οποίων αποσβέννυνται ή αποκτώνται δικαιώματα για ιδιωτικές οντότητες.

Β/ Μέτρα και δράσεις για την περίοδο των δύο μηνών μετά την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης (από τις 14.5.2020):

- Αναστολή προθεσμιών:

Εντός των δύο μηνών από την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, όλοι οι αναγγελθέντες πλειστηριασμοί και αναγκαστικές κατασχέσεις που έχουν ανακοινωθεί σε βάρος ιδιωτών από δημόσιους και ιδιώτες δικαστικούς επιμελητές αναστέλλονται και αναπρογραμματίζονται, χωρίς την επιβολή τελών ή εξόδων. Κατόπιν αιτήματος του ιδιώτη, το οποίο υποβάλλεται πριν από την εκπνοή της προθεσμίας της προηγούμενης περιόδου, οι πλειστηριασμοί και οι αναγκαστικές κατασχέσεις αναπρογραμματίζονται, χωρίς την επιβολή τελών ή εξόδων.

- Παράταση προθεσμιών:

Οι προθεσμίες που καθορίζονται με νόμο (εξαιρουμένων των ανωτέρω περιπτώσεων) οι οποίες εκπνέουν κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης και σχετίζονται με την άσκηση δικαιωμάτων και με υποχρεώσεις ιδιωτών και ιδιωτικών οντοτήτων παρατείνονται κατά έναν μήνα από την ημερομηνία άρσης της κατάστασης έκτακτης ανάγκης.

- Ειδικές περιπτώσεις:

Κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης και για διάστημα έως δύο μηνών μετά την άρση της, δεν μπορούν να επιβληθούν ασφαλιστικά/συντηρητικά μέτρα σε τραπεζικούς λογαριασμούς ιδιωτών και νοσηλευτικών ιδρυμάτων, μισθούς και συντάξεις, ιατρικές συσκευές και ιατρικό εξοπλισμό. Δεν θα γίνεται απογραφή της κινητής και ακίνητης περιουσίας ιδιωτών, πλην για υποχρεώσεις διατροφής, αποζημίωσης λόγω βλάβης από αδικοπραξία και για μισθολογικές αξιώσεις. Δεν επιβάλλονται κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών δήμων για το διάστημα των δύο μηνών μετά την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης.

Για διάστημα έως δύο μηνών μετά την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, σε περίπτωση καθυστέρησης της πληρωμής οφειλών ιδιωτικών οντοτήτων, οι οφειλέτες που έχουν συνάψει συμβάσεις πίστωσης ή άλλης μορφής χρηματοδότησης παρεχόμενης από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα βάσει του άρθρου 3 του νόμου περί χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, με την εξαίρεση των θυγατρικών τραπεζών, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων που οι απαιτήσεις έχουν αποκτηθεί από τράπεζες, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή τρίτους, δεν επιβαρύνονται με τόκους και ποινές υπερημερίας. Η υποχρέωση δεν μπορεί να κηρυχθεί πρόωρα ληξιπρόθεσμη / πληρωτέα σε πρώτη ζήτηση και η σύμβαση δεν μπορεί να καταγγελθεί λόγω υπερημερίας.

1.2 Δικαστική οργάνωση και δικαστικό σώμα

Ακροαματικές διαδικασίες ενώπιον δικαστηρίου

Μέχρι την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, οι ακροαματικές διαδικασίες ενώπιον δικαστηρίου μπορούν να διεξάγονται εξ αποστάσεως, κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η απευθείας και εικονική συμμετοχή των διαδίκων και των συμμετεχόντων στη διαδικασία. Για τις συνεδριάσεις θα συντάσσονται πρακτικά, τα οποία θα δημοσιεύονται αμελλητί και θα τηρούνται μέχρι τη λήξη της προθεσμίας τροποποίησης και την οριστικοποίηση των πρακτικών. Το δικαστήριο θα ενημερώνει τους διαδίκους για τον χρόνο διεξαγωγής της ακροαματικής διαδικασίας εξ αποστάσεως.

Το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο της Βουλγαρίας έχει εκδώσει αποφάσεις για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων προφύλαξης για την αποτροπή της εξάπλωσης του ιού σε κτίρια δικαστηρίων, αποφάσεις για την ταχυδρομική ή ηλεκτρονική υποβολή εγγράφων στα δικαστήρια, καθώς και αποφάσεις για τη διεξαγωγή τηλεφωνικών ή ηλεκτρονικών συζητήσεων. Για τις προαναφερόμενες ακροαματικές διαδικασίες, η κλήτευση γίνεται τηλεφωνικά ή ηλεκτρονικά.

Διαδικασίες μητρώου

Οι υπηρεσίες που παρέχονται από το εμπορικό μητρώο και από το μητρώο μη κερδοσκοπικών νομικών προσώπων και άλλα μητρώα είναι προσβάσιμες διαδικτυακά.

Συμβολαιογραφικές διαδικασίες

Οι συμβολαιογραφικές διαδικασίες περιορίζονται σε μόνο τις επείγουσες. Οι συμβολαιογραφικές διαδικασίες περιορίζονται στις επείγουσες υποθέσεις και διεξάγονται με τήρηση των υγειονομικών απαιτήσεων. Ο συμβολαιογραφικός σύλλογος θα προβλέπει τουλάχιστον έναν συμβολαιογράφο σε υπηρεσία ανά 50 000 κατοίκους για την οικεία συμβολαιογραφική περιφέρεια.

1.3 Δικαστική συνεργασία εντός της ΕΕ

Διεθνής δικαστική συνδρομή εξακολουθεί να παρέχεται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και από τα δικαστήρια, ενδέχεται όμως να υπάρχουν καθυστερήσεις.

2 Μέτρα που έχουν θεσπιστεί ή προβλέπεται να θεσπιστούν στα κράτη μέλη στον τομέα του πτωχευτικού δικαίου (αφερεγγυότητας) μετά την εκδήλωση της πανδημίας

2.1 Μέτρα ουσιαστικού πτωχευτικού δικαίου (αφερεγγυότητας) και σχετικά μέτρα που αφορούν τις συμβάσεις

2.1.1 Αναστολή διαδικασιών αφερεγγυότητας

2.1.1.1 Αναστολή υποχρέωσης υποβολής αίτησης πτώχευσης (οφειλέτες)

Η εθνική νομοθεσία της Βουλγαρίας προβλέπει την υποχρέωση του οφειλέτη (της διεύθυνσης της επιχείρησής του) να υποβάλει αίτηση πτώχευσης εντός 30 ημερών από την επέλευση της αφερεγγυότητας/υπερχρέωσης (άρθρο 626 παράγραφος 1 του εμπορικού νόμου).

Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης έληξε στις 13 Μαΐου 2020 στο σύνολο της επικράτειας της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας. Οι προθεσμίες για την εφαρμογή όλων των ειδικών μέτρων που ελήφθησαν με τον νόμο περί κατάστασης έκτακτης ανάγκης παρήλθαν. Συνεπώς, τα ειδικά μέτρα δεν ισχύουν πλέον.

2.1.1.2 Προστασία των οφειλετών από τη δυνατότητα των πιστωτών να υποβάλουν αίτηση πτώχευσης

-

2.1.2 Αναστολή αναγκαστικής εκτέλεσης απαιτήσεων και αναστολή καταγγελιών συμβάσεων

2.1.2.1 Γενικές/ειδικές προσωρινές αναστολές αναγκαστικής εκτέλεσης απαιτήσεων / αναγκαστικής εκτέλεσης ορισμένων ειδών απαιτήσεων

Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης έληξε στις 13 Μαΐου 2020 στο σύνολο της επικράτειας της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας. Οι προθεσμίες για την εφαρμογή όλων των ειδικών μέτρων που ελήφθησαν με τον νόμο περί κατάστασης έκτακτης ανάγκης παρήλθαν. Συνεπώς, τα ειδικά μέτρα δεν ισχύουν πλέον.

2.1.2.2 Αναστολή καταγγελίας συμβάσεων (γενικές/ειδικές συμβάσεις)

-

2.2 Αναστολή των εργασιών των πολιτικών δικαστηρίων, συμπεριλαμβανομένων των πτωχευτικών, και δικονομικές αναστολές

Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης έληξε στις 13 Μαΐου 2020 στο σύνολο της επικράτειας της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας. Οι προθεσμίες για την εφαρμογή όλων των ειδικών μέτρων που ελήφθησαν με τον νόμο περί κατάστασης έκτακτης ανάγκης παρήλθαν. Συνεπώς, τα ειδικά μέτρα δεν ισχύουν πλέον.

2.3 Άλλα μέτρα πτωχευτικού δικαίου (αφερεγγυότητας) (σχετικά με αγωγές ανάκλησης, σχέδια αναδιοργάνωσης, ανεπίσημες συμφωνίες και άλλα)

-

2.4 Σχετικά μέτρα που δεν άπτονται του πτωχευτικού δικαίου (αφερεγγυότητας) (παράταση προθεσμιών πληρωμών, τραπεζικά δάνεια, κοινωνική ασφάλιση, ασφάλιση υγείας, επιδοτήσεις επιχειρήσεων)

Σε περίπτωση υπερημερίας πληρωμής υποχρεώσεων από τραπεζικά δάνεια και άλλες μορφές χρηματοδότησης [πρακτορεία επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring), πώληση επιχειρηματικών απαιτήσεων (forfaiting) κ.λπ.) που παρέχουν οι τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και υποχρεώσεων από συμβάσεις μίσθωσης, δεν επιβάλλονται τόκοι ούτε καταπίπτουν ποινικές ρήτρες μέχρι την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Επιπλέον, δεν μπορεί να απαιτηθεί η πρόωρη εξόφληση υποχρέωσης / πληρωμή και η σύμβαση δεν μπορεί να καταγγελθεί λόγω υπερημερίας (άρθρο 6 του νόμου περί κατάστασης έκτακτης ανάγκης, όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε στις 6 Απριλίου 2020).

Το ανωτέρω μέτρο αναθεωρήθηκε με τις τροποποιήσεις του νόμου περί κατάστασης έκτακτης ανάγκης ως εξής:

Εντός δύο μηνών από την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, σε περίπτωση καθυστέρησης στην πληρωμή υποχρεώσεων ιδιωτικών φορέων, δεν επιβάλλονται τόκοι και πρόστιμα στους οφειλέτες δυνάμει συμβάσεων πίστωσης και άλλων μορφών χρηματοδότησης από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, με εξαίρεση τις θυγατρικές των τραπεζών, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων που οι απαιτήσεις αποκτώνται από τράπεζες, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή τρίτους, ενώ η υποχρέωση δεν μπορεί να κηρυχθεί πρόωρα ληξιπρόθεσμη και η σύμβαση δεν μπορεί να ακυρωθεί λόγω μη συμμόρφωσης.

Σύμφωνα με νέα διάταξη του νόμου περί κατάστασης έκτακτης ανάγκης, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 17η Φεβρουαρίου 2021, δεν επιβάλλονται προληπτικά μέτρα και δεν διενεργούνται πράξεις εκτέλεσης εντός δύο μηνών από την ακύρωση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης λόγω επιδημίας επί ποσών που καταβάλλονται στους εργαζομένους ως αποζημίωση βάσει πράξης του Υπουργικού Συμβουλίου σε σχέση με την αντιμετώπιση των συνεπειών της νόσου COVID-19· Δεν επιβάλλεται κατάσχεση εις χείρας τρίτου επί απαιτήσεων εργαζομένων βάσει της πρώτης περιόδου, συμπεριλαμβανομένης της κατάσχεσης τραπεζικού ή άλλου λογαριασμού πληρωμών τους (άρθρο 5 παράγραφος 5 του νόμου περί κατάστασης έκτακτης ανάγκης, όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021).