Ο αντίκτυπος της νόσου COVID-19 σε αστικές υποθέσεις και υποθέσεις αφερεγγυότητας

1 Επιπτώσεις της Covid-19 στις αστικές διαδικασίες

1.1 Προθεσμίες στις αστικές διαδικασίες

Γενικές πληροφορίες στα αγγλικά διατίθενται στον ιστότοπο της κυβέρνησης

Οι δικονομικές προθεσμίες παρατείνονται από τα δικαστήρια κατά περίπτωση. Τα δικαστήρια θα λαμβάνουν υπόψη το επιπρόσθετο βάρος, τα καθήκοντα ή τις δυσκολίες που ανακύπτουν για τους διαδίκους ως αποτέλεσμα της κρίσης.

Δεν υπάρχει νομοθεσία για την παράταση προθεσμιών, αλλά οι δικαστές έχουν τη διακριτική ευχέρεια να ορίζουν μεγαλύτερες προθεσμίες στο μέλλον ή να παρατείνουν υφιστάμενες προθεσμίες.

Ωστόσο, για την ανάσχεση της εξάπλωσης της νόσου COVID-19 μέσω της αποφυγής των φυσικών επαφών στις μονάδες περίθαλψης, έχουν ανασταλεί η χρονική διάρκεια ή οι όροι νοσηλείας των ψυχικά ασθενών σε ψυχιατρικό νοσοκομείο ή σε ίδρυμα κοινωνικής πρόνοιας:

• σε περίπτωση παρατεταμένης προσωρινής προστασίας, για όλη τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης,
• σε περίπτωση νοσηλείας, για όλη τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης και για έως δύο μήνες μετά τη λήξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης.

Αυτό ισχύει χωρίς να θίγεται οποιαδήποτε τυχόν υποχρέωση τερματισμού νοσηλείας και οποιοδήποτε τυχόν αίτημα για προσωρινή δικαστική προστασία αφότου οι προϋποθέσεις νοσηλείας παύσουν να πληρούνται ή διαπιστωθεί ότι δεν πληρούνται.

Προς το παρόν δεν έχουν γίνει σημαντικές αλλαγές στον τομέα του ενοχικού δικαίου. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει αναλύσει διάφορες νομικές λύσεις που ήδη προβλέπονται στο εσθονικό δίκαιο και θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν κατά το δύσκολο αυτό χρονικό διάστημα. Βαρύτητα δίνεται στην παροχή εξηγήσεων και στην ανταπόκριση σε αιτήματα για πληροφορίες. Έχουν επίσης υποβληθεί προτάσεις για τροποποίηση ορισμένων κανόνων στον τομέα του ενοχικού δικαίου, όμως εξακολουθούν να τελούν υπό συζήτηση.

1.2 Δικαστική οργάνωση και δικαστικό σώμα

Κατάσταση έκτακτης ανάγκης από τις 12/3 έως τις 17/5.

Έχουν δημιουργηθεί εικονικές αίθουσες συνεδριάσεων προκειμένου να ενισχυθεί η ικανότητα του Υπουργείου Δικαιοσύνης, των δικαστηρίων, των εισαγγελικών αρχών και των φυλακών να διενεργούν τηλεδιασκέψεις. Η ίδια λύση μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για προφορικές συζητήσεις με τους διαδίκους. Επιπροσθέτως, ο διαθέσιμος εξοπλισμός τηλεδιάσκεψης έχει μετεγκατασταθεί προκειμένου να ικανοποιηθεί η αυξημένη ζήτηση σε δικαστήρια και φυλακές.

Δεν υπάρχουν νομοθετικές αλλαγές όσον αφορά τις δικαστικές διαδικασίες. Το Συμβούλιο Διοίκησης των Δικαστηρίων έχει εκδώσει συστάσεις. Οι εργασίες των εσθονικών δικαστηρίων έχουν αναδιοργανωθεί: οι καγκελαρίες λειτουργούν από τις 9.00 μέχρι τις 13.00 και οι δικαστικές υπηρεσίες λειτουργούν τις εργάσιμες ημέρες μέχρι τις 14.00.

Όταν είναι εφικτό, οι υποθέσεις εκδικάζονται εγγράφως μέσω του πληροφοριακού συστήματος των δικαστηρίων και με εφαρμογή ψηφιακών δικογραφιών.

Οι επείγουσες ακροαματικές διαδικασίες και διαδικαστικές πράξεις διεξάγονται με ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, το δικαστήριο αποφασίζει κατά περίπτωση αν θα διεξαχθεί ακροαματική διαδικασία ή διαδικαστική πράξη στο ακροατήριο. Επείγουσες μπορούν να θεωρηθούν οι εξής υποθέσεις: εισαγωγή σε ίδρυμα, χωρισμός ανηλίκου από την οικογένειά του, θέση ενηλίκου υπό επιτροπεία. Για μη επείγουσες υποθέσεις, το δικαστήριο μπορεί να χρησιμοποιήσει ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας (ή άλλα αναγκαία μέσα), αλλά γενικά συνιστάται στα δικαστήρια να αναβάλλουν τις ακροαματικές διαδικασίες και/ή τις διαδικαστικές πράξεις.

Σύμφωνα με τον κώδικα πολιτικής δικονομίας, σε εξαιρετικές και επείγουσες υποθέσεις που αφορούν παιδιά, το δικαστήριο μπορεί να διατάξει προσωρινά/ασφαλιστικά μέτρα χωρίς ακρόαση του παιδιού και πολλοί δικαστές έχουν αξιοποιήσει τη συγκεκριμένη δυνατότητα.

Συνιστάται τα διαδικαστικά έγγραφα να επιδίδονται κατά προτίμηση μέσω του συστήματος e-File και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Ο Σύλλογος Συμβολαιογράφων εξουσιοδότησε τους συμβολαιογράφους να λαμβάνουν κάθε αναγκαίο μέτρο, π.χ. να χρησιμοποιούν την υπηρεσία εξ αποστάσεως πιστοποίησης e-Notar, που καθιστά εφικτή τη διεκπεραίωση συμβολαιογραφικών πράξεων με χρήση βιντεοδιάσκεψης. Ενώ μέχρι τις 6 Απριλίου μόνο ορισμένοι τύποι πράξεων μπορούσαν να εκτελεστούν εξ αποστάσεως (εξουσιοδοτήσεις, πώληση μετοχών μη εισηγμένων ανώνυμων εταιρειών και ορισμένες ακόμη), από τις 6 Απριλίου και μετά σχεδόν όλες οι πράξεις μπορούν να επικυρωθούν εξ αποστάσεως, με εξαιρέσεις τη σύναψη γάμου και την έκδοση διαζυγίου. Έτσι, με τη διαδικτυακή επικύρωση είναι πλέον εφικτή ακόμη και η πώληση και μεταβίβαση ακινήτου. Η δυνατότητα αυτή θα εξακολουθήσει να ισχύει και μετά τη λήξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Επίσης, ο Εσθονικός Δικηγορικός Σύλλογος έχει παροτρύνει τα μέλη του να εργάζονται εξ αποστάσεως και να χρησιμοποιούν όλα τα τεχνικά μέσα επικοινωνίας ώστε να συνεχίσουν να παρέχουν νομικές συμβουλές. Έχει επίσης επισημάνει την ανάγκη για διασφάλιση της εμπιστευτικότητας των επικοινωνιών μεταξύ δικηγόρου και πελάτη. Ο Δικηγορικός Σύλλογος έχει επιπλέον υπογραμμίσει ότι οι περιορισμοί σε δικαιώματα που επιβάλλονται λόγω της κατάστασης έκτακτης ανάγκης πρέπει να δικαιολογούνται και θα πρέπει να αμφισβητούνται αν η επιβολή τους είναι αδικαιολόγητη σε συγκεκριμένη υπόθεση. Οι δικηγόροι είναι υποχρεωμένοι να προσαρμοστούν γρήγορα στις αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον, να επιδεικνύουν ευελιξία και καινοτομία και να διασφαλίζουν ότι δεν γίνεται κατάχρηση της δυνατότητας να ζητηθεί παράταση προθεσμιών.

Επίσης, ο Σύλλογος Δικαστικών Επιμελητών και Συνδίκων Πτώχευσης έχει ανακοινώσει ότι οι δικαστικοί επιμελητές και οι σύνδικοι πτώχευσης έχουν αναδιοργανώσει τις εργασίες τους ώστε να εργάζονται εξ αποστάσεως.

1.3 Δικαστική συνεργασία εντός της ΕΕ

Η εσθονική κεντρική αρχή έχει ξεκινήσει την τηλεργασία από τις 13 Μαρτίου. Οι επικοινωνίες (μηνύματα και έγγραφα) γίνονται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (στις αστικές και στις περισσότερες ποινικές υποθέσεις). Αν χρειάζεται, τα πρωτότυπα έγγραφα θα αποσταλούν με αεροπορική αποστολή μετά τη λήξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης.

2 Μέτρα που έχουν θεσπιστεί ή προβλέπεται να θεσπιστούν στα κράτη μέλη στον τομέα του πτωχευτικού δικαίου (αφερεγγυότητας) μετά την εκδήλωση της πανδημίας

2.1 Μέτρα ουσιαστικού πτωχευτικού δικαίου (αφερεγγυότητας) και σχετικά μέτρα που αφορούν τις συμβάσεις

2.1.1 Αναστολή διαδικασιών αφερεγγυότητας

2.1.1.1 Αναστολή υποχρέωσης υποβολής αίτησης πτώχευσης (οφειλέτες)

-

2.1.1.2 Προστασία των οφειλετών από τη δυνατότητα των πιστωτών να υποβάλουν αίτηση πτώχευσης

-

2.1.2 Αναστολή αναγκαστικής εκτέλεσης απαιτήσεων και αναστολή καταγγελιών συμβάσεων

2.1.2.1 Γενικές/ειδικές προσωρινές αναστολές αναγκαστικής εκτέλεσης απαιτήσεων / αναγκαστικής εκτέλεσης ορισμένων ειδών απαιτήσεων

-

2.1.2.2 Αναστολή καταγγελίας συμβάσεων (γενικές/ειδικές συμβάσεις)

-

2.2 Αναστολή των εργασιών των πολιτικών δικαστηρίων, συμπεριλαμβανομένων των πτωχευτικών, και δικονομικές αναστολές

-

2.3 Άλλα μέτρα πτωχευτικού δικαίου (αφερεγγυότητας) (σχετικά με αγωγές ανάκλησης, σχέδια αναδιοργάνωσης, ανεπίσημες συμφωνίες και άλλα)

Διενεργείται, επί του παρόντος, ανάλυση της ανάγκης περαιτέρω τροποποιήσεων στον τομέα της αφερεγγυότητας (π.χ. όσον αφορά τα σχέδια αναδιοργάνωσης) που μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση της κρίσης.

2.4 Σχετικά μέτρα που δεν άπτονται του πτωχευτικού δικαίου (αφερεγγυότητας) (παράταση προθεσμιών πληρωμών, τραπεζικά δάνεια, κοινωνική ασφάλιση, ασφάλιση υγείας, επιδοτήσεις επιχειρήσεων)

-