De gevolgen van COVID‑19 voor burgerlijke en insolventiezaken

1 Gevolgen van Covid-19 voor civiele procedures

1.1 Termijnen in civiele procedures

Bijzondere Poolse wetgeving voorziet in onder meer de opschorting van nog niet ingegane en het uitstel van reeds ingegane:

• erjaringstermijnen van tenuitvoerleggingen van vonnissen,
• termijnen in procedures en voor handelingen van de rechter in gerechtelijke procedures, waaronder in tenuitvoerleggingsprocedures.

1.2 Rechterlijke organisatie en rechterlijke macht

Er zijn specifieke maatregelen getroffen om de negatieve gevolgen van de Covid-19-pandemie te verlichten.

Zo is de mogelijkheid geschapen voor de overdracht van zaken tussen Poolse rechtbanken (door rechterlijke instanties en voor bepaalde tijd in spoedeisende zaken, zoals vastgelegd in de bijzondere wetgeving ter verlichting van de gevolgen van de Covid-19-pandemie voor de Poolse justitie).

De categorie spoedeisende zaken is als volgt gedefinieerd:

1. Procedures betreffende minderjarigen, waaronder:

• procedures voor de onttrekking van minderjarigen aan het ouderlijke gezag of aan voogdij;
• procedures betreffende de plaatsing van buitenlandse minderjarigen in zorg- en onderwijsinstellingen;
• procedures voor het aanstellen van een voogd om de belangen van een minderjarige in een gerechtelijke procedure te vertegenwoordigen;
• procedures betreffende de plaatsing van jongeren in een jeugdverblijf of verlenging van verblijf daarin;
• tenuitvoerleggingsprocedures waarbij minderjarigen betrokken zijn.

2. Procedures betreffende personen met een geestesziekte en handelingsonbekwame personen

Presidenten van alle bevoegde Poolse rechtbanken kunnen besluiten dat een zaak als spoedeisend moet worden beschouwd indien het uitblijven van een uitspraak in zo’n zaak: - gevaar kan opleveren voor het leven of de gezondheid van mens of dier;

• het openbaar belang ernstig kan schaden;
• onmiddellijke en onherstelbare materiële schade kan veroorzaken;
• of indien de belangen van een behoorlijke rechtspleging nopen tot een onverwijlde uitspraak in zo’n zaak.

De detachering van rechters naar andere rechtbanken is vereenvoudigd. De besluiten hieromtrent worden door rechterlijke instanties genomen, overeenkomstig het beginsel van de onafhankelijkheid van de rechter en voor een vooraf vastgestelde periode. Dergelijke procedures maken het mogelijk om ondersteuning te bieden aan rechtbanken die met een zwaardere werkbelasting te maken hebben.

Opschorting en uitstel van gerechtelijke procedures is in sommige gevallen ook een optie.

1.3 Justitiële samenwerking in de EU

De medewerkers van het ministerie van Justitie die binnen de centrale autoriteit werkzaam zijn, werken op afstand.

Alle communicatie (inclusief betekening van stukken en bewijsverkrijging) met het Poolse ministerie van Justitie in zijn hoedanigheid van centrale autoriteit of met het Poolse EJN-contactpunt moet elektronisch plaatsvinden, met de benodigde bijlagen in de vorm van gescande kopieën.

2 Insolventiegerelateerde maatregelen die zijn genomen of gepland in de lidstaten na de uitbraak van de pandemie

2.1 Concrete insolventiemaatregelen en daarmee samenhangende maatregelen die van invloed zijn op contracten

2.1.1 Opschorting in geval van insolventie

2.1.1.1 Opschorting van de verplichting om faillissement aan te vragen (schuldenaars)

Vanaf 18 april 2020 is de verplichting van een schuldenaar om faillissement aan te vragen (indien COVID-19 de directe oorzaak van insolventie is) opgeschort voor de gehele periode van pandemiegevaar.

2.1.1.2 Bescherming van schuldenaars tegen faillissementsaanvragen van schuldeisers

-

2.1.2 Opschorting van de tenuitvoerlegging van vorderingen en opschorting van contractbeëindiging

2.1.2.1 Algemene / specifieke moratoria voor de tenuitvoerlegging van vorderingen / tenuitvoerlegging van bepaalde soorten vorderingen

-

2.1.2.2 Opschorting van contractbeëindiging (algemene / specifieke contracten)

-

2.2 Civiel recht, inclusief voor insolventierechtbanken geldende opschortingen en opschortingen van procedures

Insolventiezaken werden van 16 mei 2020 tot 5 september 2020 als “dringende zaken” geclassificeerd.

Er was geen algemene opschorting van bij de insolventierechter aanhangige zaken, hoewel vele zittingen werden geannuleerd.

Zittingen worden online gehouden, tenzij persoonlijke verschijning geen uitzonderlijk gevaar voor de deelnemers oplevert.

2.3 Overige insolventiemaatregelen (die welke betrekking hebben op terugvorderingsacties, reorganisatieplannen, informele overeenkomsten en eventueel andere)

De herstructureringsprocedures die zijn vervat in de Wet inzake de herstructurering van bedrijven bestaan uit oplossingen waarbij rekening is gehouden met de belangen van zowel de schuldenaars als schuldeisers, en die enerzijds zijn bedoeld om het voortbestaan van schuldenaars te verzekeren en anderzijds om schuldeisers zo doeltreffend mogelijk tegemoet te komen. Deze procedures zijn dus niet per definitie nadelig voor schuldenaars.

Op 24 juni 2020 is een nieuwe herstructureringsprocedure in werking getreden (vereenvoudigde herstructureringsprocedure). Deze procedure stelt schuldenaars in staat om zonder toestemming van de rechtbank een herstructureringsproces te starten, zodat zij snel en efficiënt kunnen optreden wanneer insolventie dreigt. Het starten van deze procedure leidt tot een algemene schorsing van de tenuitvoerlegging van vorderingen.

2.4 Gerelateerde maatregelen anders dan insolventiemaatregelen (uitstel van betaling, bankleningen, sociale zekerheid, ziektekostenverzekering, bedrijfssubsidies)

Krachtens het nieuwe “anticrisisschild” kan er staatshulp worden versterkt aan een ondernemer die zich in moeilijke economische omstandigheden bevindt (risico van insolventie) en die voldoet aan de criteria voor een ondernemer voor wie insolventie dreigt (artikel 141, lid 2, van de Wet inzake de herstructurering van bedrijven) of een ondernemer die insolvent is (artikel 11 van de Faillissementswet) die tevens aan andere criteria voldoet.

Voor de gehele periode van het pandemiegevaar is de mogelijkheid van uitzetting van een natuurlijke persoon uit een woning uitgesloten.