Wpływ COVID-19 na sprawy cywilne i upadłościowe

1 Wpływ Covid-19 na postępowanie cywilne

1.1 Terminy w postępowaniu cywilnym

Ustawa w brzmieniu z dnia 22 marca 2020 r.

Bieg terminów procesowych, który rozpoczął się 22 marca 2020 r. lub w normalnych okolicznościach rozpocząłby się po tym dniu, przerywa się i zawiesza do 30 kwietnia 2020 r. Po tym dniu terminy procesowe będą biegły od nowa. Oznacza to, że czternastodniowy termin upłynie 15 maja 2020 r., a czterotygodniowy termin – 29 maja 2020 r.

Niektóre wyjątki: terminy płatności, przymusowe umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym. W przypadku bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa lub wolności osobistej, a także w przypadku nieodwracalnej szkody sąd może orzec o wcześniejszym zakończeniu przerwania biegu terminu.

Bieg terminów zawitych (terminów przedawnienia) zawiesza się na okres od 22 marca 2020 r. do 30 kwietnia 2020 r.

Rozprawy online: W wyjątkowych przypadkach niektóre grupy, z zastrzeżeniem określonych przepisów, mogą brać udział w rozprawie za pośrednictwem środków technicznych służących do przekazywania obrazów i dźwięku.

Postępowanie egzekucyjne: Istnieje możliwość wstrzymania przymusowej licytacji ruchomości i nieruchomości, jeżeli dłużnik znalazł się w trudnej sytuacji ekonomicznej z powodu pandemii COVID-19. Eksmisję można wstrzymać na wniosek, jeżeli wskutek eksmisji dłużnik stałby się bezdomny.

1.2 Organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwo

Ograniczenie kontaktów między sądami i stronami w zależności od sytuacji związanej z pandemią COVID-19.

Całkowite zaprzestanie działalności przez określone sądy z możliwością kierowania spraw pilnych do rozpoznania przez inne sądy.

1.3 Współpraca sądowa UE

Pracownicy organów centralnych odpowiedzialni za prowadzenie spraw pracują z domu lub nie, w zależności od sytuacji związanej z pandemią COVID-19. Zaleca się komunikację za pośrednictwem poczty elektronicznej.

2 Środki dotyczące upadłości, które przyjęto lub planuje się przyjąć w państwach członkowskich od wybuchu pandemii

2.1 Istotne środki dotyczące upadłości i powiązane środki mające wpływ na wykonanie umów

2.1.1 Zawieszenie postępowania upadłościowego

2.1.1.1 Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (przez dłużników)

Spoczywający na dłużniku obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości wskutek nadmiernego zadłużenia zawieszono do 30 czerwca 2021 r.

Termin złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez dłużnika, wynoszący 60 dni od dnia, w którym wystąpiła niewypłacalność, przedłuża się do 120 dni, o ile niewypłacalność wystąpiła wskutek COVID-19.

2.1.1.2 Ochrona dłużników przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli

Przysługujące wierzycielowi prawo do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości

Przysługujące wierzycielowi prawo do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika wskutek jego nadmiernego zadłużenia zawieszono do 30 czerwca 2021 r.

2.1.2 Zawieszenie prawa do dochodzenia wierzytelności i zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy

2.1.2.1 Ogólne/szczególne przypadki zawieszenia prawa do dochodzenia roszczeń / dochodzenia niektórych rodzajów roszczeń

Wniosek o wstrzymanie przymusowej licytacji ruchomości i nieruchomości można złożyć, jeżeli trudna sytuacja dłużnika wynika z obecnej pandemii COVID-19 i jeżeli sytuacja ta doprowadziła do wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

2.1.2.2 Zawieszenie prawa do odstąpienia od umowy (umowy ramowe/szczegółowe)

Sąd upadłościowy może przedłużyć okres, w którym osoby trzecie nie mogą odstąpić od umowy ani skorzystać z prawa do uprzywilejowanej spłaty wierzytelności ani z prawa do oddzielnego zaspokojenia roszczeń z masy upadłości (obowiązywało do 30.06.2021 r.).

Nie można wypowiedzieć umowy najmu lokalu mieszkalnego (prawo lokatorskie) z powodu zaległości w czynszu za okres od kwietnia do czerwca 2020 r., które są spowodowane znacznym upośledzeniem wyników ekonomicznych lokatora w związku z COVID-19. Właściciel lokalu może wytoczyć powództwo o zapłatę takiego zaległego czynszu dopiero po 31 grudnia 2020 r., przy czym odsetki za zwłokę nie mogą wynieść więcej niż 4% w skali roku.

2.2 Zawieszenie pracy sądów cywilnych, w tym sądów upadłościowych, oraz zawieszenie postępowań

Sąd może przedłużyć terminy procesowe w postępowaniach upadłościowych o maksymalnie 90 dni (obowiązywało do 31.12.2020 r.).

2.3 Inne środki dotyczące upadłości (np. związane z postępowaniami o stwierdzenie bezskuteczności czynności, planami restrukturyzacyjnymi, nieformalnymi porozumieniami)

Jeżeli dłużnik zalega ze spłatą zobowiązań w ramach planu spłaty zadłużenia, może złożyć wniosek o zawieszenie spłaty długu na okres nie dłuższy niż dziewięć miesięcy (obowiązywało do 30.06.2021 r.).

2.4 Powiązane środki inne niż dotyczące upadłości (odroczenie płatności, kredyty bankowe, zabezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, pomoc dla przedsiębiorców)

Odracza się spłatę rat kredytu należnych za miesiące od kwietnia do czerwca 2020 r. od konsumentów lub mikroprzedsiębiorstw, w przypadku gdy kredytobiorca poniósł straty w dochodach związane z COVID-19, które sprawiają, że nie można od niego rozsądnie oczekiwać terminowej spłaty rat kredytu. Czas trwania umów kredytowych przedłuża się automatycznie o trzy miesiące, chyba że kredytobiorca chce kontynuować normalną spłatę kredytu.

Za okres od kwietnia do czerwca nie nalicza się odsetek za zwłokę.

Kary umowne nie mają zastosowania, jeżeli umowę zawarto przed 1.04.2020 r., a dłużnik zalega ze spłatą z powodu znacznego upośledzenia jego wyników ekonomicznych lub ograniczenia życia zawodowego w związku z COVID-19.