Transgraniczne umieszczanie dzieci, w tym w rodzinach zastępczych

1 Do którego organu należy się zwrócić, jeżeli przed transgranicznym umieszczeniem dziecka wymagane jest uprzednie zasięgnięcie opinii i uzyskanie zgody?

Zgodę wydaje Urząd ds. Dzieci i Młodzieży (Landesjugendamt) właściwy dla kraju związkowego, w którym planuje się dokonać umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej. Niemcy składają się z 16 krajów związkowych, w których działa 17 Urzędów ds. Dzieci i Młodzieży (po jednym w każdym kraju związkowym poza Nadrenią Północną-Westfalią, gdzie znajdują się dwa takie urzędy. Wykaz adresów tych urzędów opublikowano pod adresem: http://www.bagljae.de/). Jeżeli nie zaproponowano żadnego konkretnego miejsca, w którym należałoby umieścić dziecko, czynnikiem rozstrzygającym jest obszar podlegający właściwości Urzędu ds. Dzieci i Młodzieży, z którym – zdaniem niemieckiego organu centralnego – dziecko jest najściślej związane. Alternatywnie właściwy jest kraj związkowy Berlin (§ 45 ustawy o wdrażaniu określonych aktów prawnych w obszarze międzynarodowego prawa rodzinnego – Gesetz zur Aus- und Durchführung bestimmter Rechtsinstrumente auf dem Gebiet des internationalen Familienrechts – ustawa o międzynarodowym prawie rodzinnym – IntFamRVG).

2 Proszę krótko opisać procedurę konsultacji i uzyskania zgody (w tym wymagane dokumenty, terminy, procedury i inne istotne szczegóły) w przypadku transgranicznego umieszczania dzieci na terytorium Państwa kraju.

Wniosek o udzielenie zgody na umieszczenie małoletniego z innego państwa członkowskiego UE (z wyjątkiem Danii) w pieczy zastępczej należy przesłać do Federalnego Urzędu Sprawiedliwości (Bundesamt für Justiz) w Niemczech za pośrednictwem organu centralnego innego państwa członkowskiego UE, który następnie przekaże wniosek właściwemu niemieckiemu Urzędowi ds. Dzieci i Młodzieży.

Właściwy miejscowo niemiecki Urząd ds. Dzieci i Młodzieży powinien co do zasady uwzględnić wniosek zgodnie z § 46 ust. 1 IntFamRVG, jeżeli:

1. planowane umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej w Niemczech służy jego dobru, zwłaszcza z uwagi na fakt, że dziecko jest szczególnie związane z Niemcami;
2. organy w państwie pochodzenia dziecka przekazały sprawozdanie oraz – w stosownych przypadkach – zaświadczenia lekarskie lub wyniki badań lekarskich uzasadniające planowane umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej;
3. dziecko przesłuchano w toku postępowania prowadzonego w państwie jego pochodzenia, chyba że jego przesłuchanie wydawało się nieodpowiednie z uwagi na wiek lub stopień dojrzałości. Co do zasady uznaje się, że wszystkie dzieci, które ukończyły 3. rok życia, podlegają obowiązkowi przesłuchania na okoliczność ich umieszczenia w pieczy zastępczej w Niemczech w sposób dostosowany do ich wieku i stopnia rozwoju;
4. odpowiednia instytucja lub rodzina zastępcza wyraziły zgodę na umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej i nie stwierdzono żadnych innych przesłanek przemawiających przeciwko zastosowaniu takiego środka;
5. udzielono lub obiecano udzielenie zgody wymaganej na podstawie przepisów ustawy o cudzoziemcach oraz
6. przyjęto ustalenia dotyczące przejęcia kosztów (w tym wystarczającego ubezpieczenia zdrowotnego).

Zgoda, której planuje udzielić Urząd ds. Dzieci i Młodzieży, musi zostać zatwierdzona przez sąd rodzinny (Familiengericht) działający w siedzibie wyższego sądu krajowego (Oberlandesgericht), w którego okręgu dziecko ma zostać umieszczone w pieczy zastępczej, przed poinformowaniem wnioskującego organu państwa trzeciego o udzieleniu zgody (§ 47 ust. 1 zdanie pierwsze IntFamRVG).

Po udzieleniu lub odmowie udzielenia zgody właściwy niemiecki Urząd ds. Dzieci i Młodzieży przekazuje wnioskującemu organowi państwa trzeciego, niemieckiemu organowi centralnemu i placówce lub rodzinie zastępczej, w której dziecko ma zostać umieszczone, swoją uzasadnioną, ostateczną decyzję (§ 46 ust. 5 IntFamRVG).

W tym kontekście wymagane są następujące informacje i dowody:

• nazwa, adres i numer telefonu właściwego organu państwa trzeciego dokonującego umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej;
• imię i nazwisko, data urodzenia i obywatelstwo dziecka (kopia dowodu tożsamości lub odpis aktu urodzenia);
• (planowany) czas trwania umieszczenia w pieczy zastępczej;
• powody/przesłanki zawarte w opinii biegłego, uzasadniające umieszczenie w pieczy zastępczej w ujęciu ogólnym lub umieszczenie konkretnie w Niemczech (w tym wszelkie poprzednie orzeczenia sądu);
• informacje o stanie zdrowia dziecka (jeżeli są dostępne: zaświadczenia lekarskie/wyniki badań lekarskich);
• imiona i nazwiska/nazwy, adresy oraz numery telefonów przyjmującej placówki opiekuńczo-wychowawczej/członków rodziny zastępczej w Niemczech;
• zgoda placówki opiekuńczo-wychowawczej/rodziny zastępczej na umieszczenie w niej dziecka;
• jeżeli są dostępne: informacje pozwalające potwierdzić stosowność umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej i wydania rodzinie zastępczej pozwolenia na objęcie dziecka pieczą zastępczą bądź wydania placówce przyjmującej pozwolenia na prowadzenie działalności zgodnie z prawem niemieckim;
• dane kontaktowe osoby wykonującej władzę rodzicielską (osób wykonujących władzę rodzicielską);
• dowody potwierdzające, że dziecko przesłuchano w toku postępowania prowadzonego w państwie jego pochodzenia, chyba że jego przesłuchanie wydaje się nieodpowiednie z uwagi na wiek lub stopień dojrzałości;
• dowody wskazujące osobę odpowiedzialną za pokrycie kosztów;
• dowody potwierdzające objęcie dziecka ubezpieczeniem zdrowotnym/ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej.

Wszystkie informacje i dowody należy przetłumaczyć na język niemiecki.

W tym kontekście zastrzega się prawo do wystąpienia w indywidualnych przypadkach o dodatkowe informacje lub dokumenty.

3 Czy to państwo członkowskie zniosło wymóg uprzedniej zgody w przypadku, gdy dziecko ma zostać umieszczone u określonych kategorii członków najbliższej rodziny? Jeżeli tak, jakich kategorii członków najbliższej rodziny to dotyczy?

Nie.

4 Czy w tym państwie członkowskim obowiązują porozumienia lub ustalenia upraszczające procedurę konsultacji w celu uzyskania zgody na transgraniczne umieszczenie dzieci?

Nie są znane takie porozumienia ani ustalenia.

Obowiązuje umowa zawarta między Urzędem ds. Dzieci i Młodzieży związku okręgowego Nadrenii (Landschaftsverband) a rządem Wspólnoty Niemieckojęzycznej w Belgii.