Przeprowadzenie dowodu w drodze wideokonferencji

1 Czy istnieje możliwość przeprowadzenia dowodu z wykorzystaniem wideokonferencji z udziałem sądu we wzywającym państwie członkowskim albo bezpośrednio przez sąd tego państwa członkowskiego? Jeżeli tak, jakie obowiązują w tym względzie procedury lub przepisy krajowe?

Sędzia, z odpowiednim wyprzedzeniem, podejmuje decyzję o wykorzystaniu wideokonferencji z przedstawicielami drugiego państwa i przed jej rozpoczęciem indywidualnie kontaktuje się z wnioskodawcą.

Sędzia podejmuje decyzje we wszystkich kwestiach zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego (Civilprocesa likums).

2 Czy istnieją jakieś ograniczenia co do rodzaju osób, jakie można przesłuchać w drodze wideokonferencji – np. czy w ten sposób można przesłuchać wyłącznie świadków, czy też inne osoby, np. biegłych lub strony?

Można przesłuchać zarówno świadków, jak i biegłych.

Art. 108 ust. 1 kodeksu postępowania cywilnego stanowi, że świadka można przesłuchać także przy użyciu sądowego łącza wideokonferencyjnego z miejscem, w którym znajduje się świadek, lub miejscem specjalnie do tego celu wyposażonym.

Podobnie art. 122 kodeksu postępowania cywilnego stanowi, że biegłego można przesłuchać także przy użyciu sądowego łącza wideokonferencyjnego z miejscem, w którym znajduje się biegły, lub miejscem specjalnie do tego celu wyposażonym.

3 Jakie ewentualne ograniczenia istnieją w odniesieniu do rodzaju dowodu, jaki można przeprowadzić w drodze wideokonferencji?

Decyzję w tej sprawie podejmuje sąd.

4 Czy istnieją jakieś ograniczenia co do miejsca przesłuchania osoby przy wykorzystaniu wideokonferencji – np. czy musi się ono odbyć w sądzie?

Kodeks postępowania cywilnego stanowi, że sądową wideokonferencję przeprowadza się przy użyciu łącza wideokonferencyjnego z miejscem, w którym dana osoba się znajduje, lub z miejscem specjalnie w tym celu wyposażonego.

5 Czy dozwolone jest rejestrowanie przesłuchań przeprowadzanych w drodze wideokonferencji, a jeżeli tak, to czy dostępne są odpowiednie środki techniczne?

Zgodnie z art. 61 kodeksu postępowania cywilnego rozprawę sądową rejestruje się w całości z wykorzystaniem środków technicznych. Materiał uzyskany w drodze nagrania dźwięku lub przy użyciu innych środków technicznych włącza się do akt sprawy i przechowuje w nich lub umieszcza się i przechowuje w sądowym systemie informatycznym.

Jeśli chodzi o prawa stron postępowania do nagrywania rozpraw sądowych, art. 152 ust. 3 kodeksu postępowania cywilnego stanowi, że postępowanie sądowe można rejestrować na piśmie lub w inny sposób pod warunkiem, że nie zakłóca to przebiegu rozprawy. Fotografowanie, filmowanie lub utrwalanie na wideo rozprawy sądowej jest dopuszczalne tylko za zgodą sądu. Przed podjęciem decyzji w tej kwestii sąd wysłuchuje opinii stron postępowania.

6 W jakim języku powinno być prowadzone przesłuchanie: a) w przypadku wniosków składanych na podstawie art. 12–14 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów; b) w przypadku bezpośredniego przeprowadzania dowodu na podstawie art. 19–21 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów?

a) zgodnie z art. 12 ust. 2 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów wezwany sąd wykonuje wniosek zgodnie ze swoim prawem krajowym. Zgodnie z art. 13 ust. 1 kodeksu postępowania cywilnego postępowania na Łotwie prowadzi się w języku urzędowym;

b) jeżeli dowody przeprowadza się bezpośrednio zgodnie z art. 19–21 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów, rozprawę sądową także prowadzi się w języku urzędowym, gdyż zgodnie z art. 689 ust. 4 kodeksu postępowania cywilnego sądem uczestniczącym w wykonaniu wniosku państwa obcego o bezpośrednie przeprowadzenie dowodu jest sąd, na którego obszarze właściwości znajduje się źródło dowodu, który należy przeprowadzić.

7 Jeżeli konieczna jest obecność tłumacza ustnego, kto odpowiada za zapewnienie jego obecności i gdzie tłumacz powinien się znajdować: a) w przypadku wniosków składanych na podstawie art. 12–14 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów; b) w przypadku bezpośredniego przeprowadzania dowodu na podstawie art. 19–21 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów?

Art. 691 kodeksu postępowania cywilnego. Wykonanie przez państwo obce wniosku o przeprowadzenie dowodu w obecności lub przy udziale stron lub przedstawicieli sądu właściwego państwa obcego

1. Sąd, który wykonuje wniosek państwa obcego o przeprowadzenie dowodu na podstawie art. 13 lub 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1783, zawiadamia przedstawicieli sądu właściwego państwa obcego, strony lub ich przedstawicieli o terminie i miejscu przeprowadzania dowodu oraz o warunkach udziału w jego przeprowadzeniu.

2. Sąd ustala, czy przedstawiciele sądu właściwego państwa obcego, strony lub ich przedstawiciele potrzebują tłumacza ustnego.

3. Jeżeli osoby, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, nie rozumieją języka urzędowego i nie istnieją istotne przeszkody praktyczne, na wniosek przedstawicieli sądu właściwego państwa obcego, stron lub ich przedstawicieli w przeprowadzeniu dowodu bierze udział tłumacz ustny.

8 Jaką procedurę stosuje się przy organizacji przesłuchania oraz powiadamianiu osoby, która ma zostać przesłuchana, o terminie i miejscu przesłuchania? a) w przypadku wniosków składanych na podstawie art. 12–14 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów; b) w przypadku bezpośredniego przeprowadzania dowodu na podstawie art. 19–21 rozporządzenia o przeprowadzaniu dowodów? W obu przypadkach – z jakim wyprzedzeniem należy ustalić termin przesłuchania, aby osoba, która ma zostać przesłuchana, otrzymała powiadomienie z odpowiednim wyprzedzeniem?

W obu przypadkach wniosek o pomoc prawną należy złożyć z odpowiednim wyprzedzeniem, najlepiej co najmniej 60 dni przed planowaną wideokonferencją.

Przed zaplanowaną datą wideokonferencji należy ustalić termin przeprowadzenia połączenia próbnego.

We wniosku o przeprowadzenie wideokonferencji należy określić parametry techniczne.

9 Jakie koszty wiążą się z wykorzystaniem wideokonferencji do przeprowadzenia dowodu i jak powinny one być pokrywane?

Art. 694 kodeksu postępowania cywilnego – koszty wykonania wniosku państwa obcego o przeprowadzenie dowodu:

1. w sprawach określonych w art. 22 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1783, do momentu wykonania wniosku państwa obcego o przeprowadzenie dowodu, sąd może zwrócić się do właściwego sądu tego państwa obcego o wypłatę zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłych;

2. w sprawach określonych w art. 22 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1783, po wykonaniu wniosku państwa obcego o przeprowadzenie dowodu, sąd może zwrócić się do właściwego sądu tego państwa obcego o pokrycie następujących kosztów:

a) wynagrodzenia biegłych i tłumaczy ustnych;

b) kosztów poniesionych w związku z wykonaniem wniosku państwa obcego o przeprowadzenie dowodu na wniosek właściwego organu państwa obcego zgodnie z procedurami państwa obcego;

c) kosztów poniesionych w związku z wykonaniem wniosku państwa obcego o przeprowadzenie dowodu na wniosek właściwego organu państwa obcego przy użyciu środków technicznych.

10 Jakie są ewentualne wymogi dotyczące poinformowania osoby przesłuchiwanej bezpośrednio przez sąd wzywający, że występuje ona na zasadzie dobrowolności?

Państwo obce przygotowuje dla danej osoby odpowiednie informacje.

11 Jaką procedurę stosuje się w celu zweryfikowania tożsamości osoby, która ma zostać przesłuchana?

Sąd weryfikuje tożsamość takiej osoby zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego.

12 Jakie są obowiązujące wymogi dotyczące składania przysięgi lub przyrzeczenia i jakie informacje od sądu wzywającego są wymagane w przypadku złożenia przysięgi lub przyrzeczenia podczas bezpośredniego przeprowadzania dowodu zgodnie z art. 19–21 rozporządzenia w sprawie przeprowadzania dowodów?

Nie przewidziano takiej procedury w kodeksie postępowania cywilnego. Właściwy organ państwa obcego może jednak zwrócić się do sądu o rozstrzygnięcie w sprawie przyrzeczenia.

13 W jaki sposób zapewnia się w miejscu przeprowadzania wideokonferencji obecność osoby do kontaktów, do której sąd wzywający może się zwracać, oraz osoby, która jest dostępna w dniu przesłuchania i zajmuje się obsługą sprzętu do przeprowadzenia wideokonferencji oraz rozwiązuje ewentualne problemy techniczne?

Przed datą wideokonferencji oraz przed datą próbnej wideokonferencji zainteresowane odpowiednie strony dzielą się szczegółami dotyczącymi parametrów technicznych oraz przekazują sobie dane osób do kontaktu (pracowników sądu i pracowników instytucji zapewniającej pomoc techniczną).

14 Czy od sądu wzywającego wymaga się przekazania jakichkolwiek dodatkowych informacji?

Wymagane są informacje techniczne oraz dane zawarte w specyfikacji technicznej.